Kiểm toán nợ công - bài học từ các nước châu Âu

KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Kieåm toaùn nôï coâng<br /> baøi hoïc töø caùc nöôùc chaâu AÂu<br /> <br /> <br /> K<br /> iểm toán nợ công là một công cụ hữu ích để kiểm tra tính hợp pháp của nợ công, nhất là ở<br /> các nước đang phát triển. Kiểm toán nợ đang ngày càng được áp dụng rộng rãi ở các nền<br /> kinh tế châu Âu sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, gia tăng đáng kể các khoản công<br /> nợ của các quốc gia phát triển phương Tây. Kiểm toán nợ công thường được tiến hành ở cả<br /> cấp Chính phủ Trung ương như một công việc mang tính chuyên môn cao, theo hình thức điều tra từ trên<br /> xuống với các khoản nợ Chính phủ hay ở cấp địa phương với phương thức tiến hành từ dưới lên do chính<br /> công dân thực hiện đối với chính quyền địa phương và các khoản nợ của địa phương.<br /> Mỗi quốc gia châu Âu có cách thức tiếp cận kiểm toán nợ công khác nhau, phù hợp với thực tế mỗi quốc<br /> gia. Bài viết sau đây giới thiệu về hoạt động kiểm toán nợ công ở các quốc gia này, từ đó rút ra phương<br /> thức chung hợp lý để kiểm toán nợ công toàn châu Âu.<br /> Từ khóa: nợ công, kiểm toán nợ công, châu Âu<br /> Public debt audit - lessons from Europe<br /> Public debt audits are a tool used successfully to challenge the legitimacy of public debt, most notably<br /> in the global south. Debt audits are being increasingly adopted in EU economies as the 2008 financial crisis<br /> resulted in a significant increase of indebtedness throughout developed western economies. Debt audits<br /> are typically undertaken either at the central government level, as an expert led, top-down investigation<br /> of Government debt, or at the local level with bottom-up action by citizens to audit local authority and<br /> municipal debts.<br /> Each European country has a specific method to approach debt audit, in line with their context. The<br /> following articles introduce about the debt audit in these countries, in order to have a reasonable common<br /> way to audit the European debt.<br /> Key words: public debt, public debt audit, Europe<br /> <br /> <br /> Trong kỷ nguyên tài chính hóa, với vô số các điều khoản tài chính”, không có sự cân bằng hợp<br /> công cụ tài chính phức tạp đang “oanh tạc” người lý giữa tài chính quốc gia và tài chính hộ gia đình.<br /> tiêu dùng, với kỳ vọng rằng đa số người dân sẽ hiểu<br /> Trong khi đó, công nợ của khu vực công (kết<br /> biết một cách hệ thống về cách mà nền kinh tế vận<br /> quả từ sự thất bại của hệ thống ngân hàng) được sử<br /> hành, cách thức mà các cơ quan công quyền được<br /> cấp vốn cũng như cách thức mà khu vực tài chính dụng như là vỏ bọc để thực hiện các chính sách thắt<br /> thực sự hoạt động đang ngày càng phi thực tế. Với lưng buộc bụng vốn không được ủng hộ, chuyển<br /> việc sử dụng các thuật ngữ của ngành tài chính, nợ ngân hàng sang cho Chính phủ và lên mỗi cá<br /> công chúng đã bị các chính trị gia lừa bịp bởi “các nhân. Trong khuôn khổ này, nếu chứng minh được<br /> <br /> 68 Số 117 - tháng 7/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> nợ công - ở một khía cạnh nào đó - là bất hợp lý, ngày càng phổ biến trong những năm gần đây, đặc<br /> công dân có quyền đòi hỏi gia hạn hoàn nợ - thậm biệt kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 vốn<br /> chí xóa bỏ một phần các khoản nợ này - thì hệ quả khiến cho mức nợ công của Mỹ và EU trở nên mất<br /> chính trị là vô cùng nghiêm trọng. ổn định, cùng với đó là nhận thức của thế giới ngày<br /> Tài chính hóa nền kinh tế trong kỷ nguyên càng tăng về quy mô mà đồng tiền dùng để kiểm<br /> tự do trùng hợp với sự phi chính trị hóa nền tài soát trên tất cả các lĩnh vực cuộc sống.<br /> chính công, khi mà các quyết định liên quan đến Hiếm khi được đề cập đến ở các cuộc họp chính<br /> việc quản lý tài chính thường nhật không còn nằm thức, kiểm toán nợ đang thực sự là một nhiệm vụ<br /> trong vòng ảnh hưởng chính trị mà chuyển sang<br /> mang tính thể chế của các chính quyền, được đưa<br /> khu vực kỹ trị và tài chính thượng lưu.<br /> ra trong Luật châu Âu. Nghị quyết EU số 472/2013<br /> Trong bối cảnh quyền chất vấn của các chính yêu cầu các quốc gia thành viên phải đưa ra một<br /> trị gia - những người được bầu ra để giám sát cách bản kế hoạch điều chỉnh kinh tế vĩ mô (bao gồm cả<br /> mà nền kinh tế vận hành và lợi nhuận nó mang Hy Lạp, Ai - len, Bồ Đào Nha) với mục đích “thực<br /> lại sẽ phục vụ cho ai - bị hạn chế, kiểm toán nợ là hiện một cuộc kiểm toán hiệu quả về tài chính công<br /> công cụ hiệu quả để hỗ trợ và giáo dục cộng đồng, nhằm đánh giá nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng<br /> và để chính trị hóa sự tài chính hóa như là nguyên mức nợ cũng như để theo dõi bất cứ dấu hiệu bất<br /> nhân gốc rễ của các khoản vay nợ. Đây cũng là<br /> thường nào”. Thêm vào đó, Bộ nguyên tắc hướng<br /> công cụ quan trọng để công chúng có được một hệ<br /> dẫn của Liên hợp quốc về nợ nước ngoài và quyền<br /> thống tài chính minh bạch hơn, tăng cường trách<br /> con người (A/HRC/20/23) do Ủy ban quyền con<br /> nhiệm giải trình và để khuyến khích những người<br /> người của Liên hợp quốc thông qua tháng 7 năm<br /> được nhân dân bầu ra hành động vì lợi ích của đại<br /> 2012 đã kêu gọi các Chính phủ thực hiện kiểm toán<br /> chúng, chống lại các định chế tài chính quyền lực.<br /> định kỳ khoản nợ công của mỗi nước để đảm bảo<br /> Tại sao cần kiểm toán nợ công của châu Âu? tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong việc<br /> Là một công cụ được các nền kinh tế mới nổi quản lý nguồn lực và để thông báo các quyết định<br /> ở các nước đang phát triển sử dụng, kiểm toán nợ vay nợ trong tương lai.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 117 - tháng 7/2017 69<br /> KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI<br /> <br /> Ecuador - Ủy ban quản lý nợ khoảng trống hữu ích để kiến thiết việc tái theo<br /> Năm 2008, Tổng thống Ecuador lúc đó là ông đuổi chính sách nợ Chính phủ của Ecuador, thông<br /> Rafael Correa vốn là một nhà kinh tế học - người qua tổ chức Bunco Pacifico, như là cái giá của việc<br /> đã đưa ra cảnh báo về việc vỡ nợ nền kinh tế trong trái phiếu Chính phủ giảm xuống trong khoảng từ<br /> cuộc tranh cử năm 2006, đã thành lập một Ủy ban 35 đến 20 cent.<br /> Kiểm toán nợ để chính thức giám sát tài chính quốc Theo Reuters, mức mà Banco Pacifico tái theo<br /> gia. Ủy ban này do ông Ricardo Patio làm Chủ tịch, đuổi nợ của Ecuador “đủ cao để cho các bên không<br /> đã xác định rằng sự gia tăng nợ của Ecuador trong muốn đầu cơ và đảm bảo rằng bất cứ việc tái cơ<br /> vòng 3 thập kỷ qua đã “diễn ra vì lợi ích của ngành cấu nào trong tương lai cũng sẽ đối mặt với ít sự<br /> tài chính và các công ty xuyên quốc gia và hoàn phản đối chỉ bởi vì các trái chủ của Ecuador khá<br /> toàn đi ngược với lợi ích đất nước.” là phân tán.” Trong khi cần lưu ý rằng Ecuador là<br /> Ủy ban này đã phát hành một báo cáo dài 172 nước nhỏ, chỉ chiếm 0.5% chỉ số thị trường mới<br /> trang trong đó cho biết các khoản trái phiếu quốc nổi, thành công của chính sách hoãn nợ của nó là<br /> tế mà nước này phát hành đến năm 2012 và 2030 không thể phủ nhận. Một cách hiệu quả, Ecuador<br /> “cho thấy dấu hiệu không hợp pháp nghiêm trọng” đã thực hiện chương trình tái cơ cấu nợ đầy táo<br /> bao gồm “phát hành mà không có sự cho phép của bạo ngay sau khi kiểm toán nợ quốc gia và ủy thác<br /> Chính phủ”. Báo cáo này cho rằng phần nhiều số nợ đại chúng, được mô tả là “có vẻ như là chương<br /> nợ là không hợp pháp bởi chúng mang tính “nặng trình tái cơ cấu nợ thành công và ít sai phạm nhất<br /> lãi”. Một vài cổ phiếu được phát hành mà không có trong lịch sử hoãn nợ quốc gia vùng Mỹ La tinh.”<br /> căn cứ hợp lệ; trong khi đó, những cổ phiếu khác lại Tây Ban Nha - Công dân kiểm toán nợ<br /> không đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ.<br /> Ở Tây Ban Nha, hoạt động của công dân tập<br /> Bản báo cáo cũng đưa ra nhận định rằng việc Cục<br /> trung vào các nguồn lực đô thị. Sau các cuộc mít<br /> dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất vào những năm<br /> tinh được tổ chức ở các quảng trường vào năm<br /> cuối thập niên 70 chẳng khác gì sự “đơn phương<br /> 2011 (được biết với 15 triệu người tham gia), hàng<br /> gia tăng” lãi suất toàn cầu.<br /> trăm nhóm tự chủ được thiết lập để phát triển các<br /> Mặc dù Ủy ban quản lý nợ của Ecuador không chiến dịch đặc biệt ở quy mô địa phương. Nền tảng<br /> đưa ra được khuyến cáo đặc biệt nào liên quan đến cho hoạt động công dân kiểm toán nợ (PACD) là<br /> các giải pháp đối với khủng khoảng nợ, phân tích một trong những sáng kiến địa phương với sự tập<br /> của họ đã tạo cho Tổng thống Correa một nền tảng trung mang tính địa phương và phát triển mạng<br /> kinh tế và chính trị vững chắc để từ đó theo đuổi lưới thành viên toàn quốc. PACD được thành lập<br /> chính sách về hoãn trả nợ Chính phủ. Chính sách cuối năm 2011 với mục đích khuyến khích công<br /> của Correa được đưa ra từ cuộc tranh cử năm 2006. dân minh bạch tài chính và tăng cường trách<br /> Theo David Bessey, người quản lý quỹ đầu tư nợ thị nhiệm giải trình của tổ chức và để yêu cầu sự thoái<br /> trường mới nổi trị giá 8 tỷ USD: “Correa đã tìm ra thác các khoản nợ mà công dân cho rằng không<br /> được lý do hoàn hảo để không trả nợ.” chính đáng.<br /> Tháng 12 năm 2008, Rafael Correa đã thực hiện Kể từ năm 2000, nợ của các hội đồng địa<br /> tốt lời hứa rằng ông ta sẽ “không lỗ khi tiết kiệm phương ở Tây Ban Nha tăng hơn gấp đôi, tác động<br /> đầu tư giáo dục và y tế để trả nợ” nhờ vào việc trực tiếp lên các dịch vụ thiết yếu mà chính quyền<br /> dừng chi trả cho những người nắm giữ trái phiếu địa phương cung cấp. PACD đề xuất công dân kiểm<br /> của Ecuador. “Tôi không thể cho phép việc tiếp tục toán nợ như một phương tiện để người dân Tây<br /> trả nợ vay bằng tất cả các cách trái đạo đức và phi Ban Nha có thể phân tích một cách nghiêm túc<br /> pháp. Đã đến lúc phải đòi lại công bằng.”<br /> chính sách nợ mà chính quyền đang thực hiện<br /> Tại thời điểm vỡ nợ của Ecuador, giữa năm cũng như tác động lên toàn dân. PACD miêu tả<br /> 2008, cuộc khủng hoảng tài chính đã cho phép các một cuộc kiểm toán công dân như “một quá trình<br /> <br /> 70 Số 117 - tháng 7/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> thu thập và hiểu cách thức chúng ta đi đến tình thể giải thích bằng việc gia tăng chi tiêu công cho<br /> hình hiện nay; các tác động kinh tế, xã hội, văn hóa, phúc lợi xã hội. Báo cáo của Audit Citoyen kết luận<br /> môi trường, giới tính và chính trị mà việc mắc nợ 59% nợ công của Pháp là không chính đáng, xuất<br /> gây ra.” phát từ “sự giảm thuế và lãi suất quá mức” đối với<br /> PACD giúp thành lập tổ chức Các công dân các doanh nghiệp.<br /> đô thị quan sát (CMOs) trên khắp Tây Ban Nha. Thứ nhất, việc vay nợ có nguyên nhân từ sự sụt<br /> Tổ chức này bao gồm các nhóm được thành lập ở giảm nguồn thu thuế của nhà nước. Việc cắt giảm<br /> từng địa phương, cung cấp thông tin “sạch” về ngân thuế quy mô lớn đối với những người thu nhập cao<br /> sách thành phố thông qua một nền tảng trực tuyến và các Tập đoàn diễn ra từ năm 1980 đã chuyển<br /> (OCAX) và các hội thảo, hỗ trợ công dân kiểm tra gánh nặng thuế lên vai người lao động nghèo. Phù<br /> chính quyền thành phố. hợp với thần chú tân tự do, mục đích của việc cắt<br /> Nhờ vào sự kết hợp hoạt động của PACD và các giảm thuế suất này là để thu hút đầu tư và tạo công<br /> CMOs địa phương, nhiều chính quyền thành phố ăn việc làm. Thay vào đó, nguồn thu thuế của Pháp<br /> đã thông qua bản kiến nghị chống lại việc vay nợ giảm 5 điểm phần trăm GDP, trong khi thất nghiệp,<br /> không chính đáng “đánh dấu một chiến thắng quan đặc biệt là ở nhóm thanh niên, luôn ở mức cao.<br /> trọng trong việc đưa ra khái niệm nợ không chính Một yếu tố lớn khác được đưa ra trong bản cáo<br /> đáng trong lĩnh vực chính trị thể chế.” Ở Madrid và báo của Audit Citoyen là sự gia tăng lãi suất, đặc<br /> Barcelona, các thị trưởng được sự ủng hộ của các biệt vào những năm 1990. Tỉ lệ lãi suất tăng tạo lợi<br /> phong trào xã hội đã thông báo rằng họ sẽ thành thế cho các nhà cho vay và đầu cơ trong khi gây tổn<br /> lập ủy ban kiểm toán chính thức để tiến hành kiểm hại cho người đi vay.<br /> toán nợ chính quyền địa phương.<br /> Thay vì vay nợ trên thị trường tài chính từ các<br /> PACD hiện đang mở rộng các cuộc kiểm toán<br /> ngân hàng với lãi suất cao quá mức, Chính phủ<br /> của công dân từ chính quyền thành phố tới các<br /> Pháp tự cấp vốn bằng việc phát hành trái phiếu và<br /> vùng chi tiêu công khác như y tế và đang được sự<br /> vay với mức lãi bình thường truyền thống, nợ công<br /> ủng hộ ngày càng lớn của các thị trưởng mang tư<br /> sẽ thấp hơn mức hiện tại 29 điểm GDP. Cách thức<br /> tưởng tiến bộ.<br /> này được biết đến như hiệu ứng nợ “bóng tuyết”,<br /> Pháp - Ủy ban công dân kiểm toán nợ công với ngày càng nhiều nguồn lực của Nhà nước được<br /> Năm 2014, Ủy ban công dân kiểm toán nợ công dùng để trả lãi thay vì dành cho các dịch vụ công.<br /> ban hành một bản báo cáo 30 trang về nợ công của Trong khi kiểm toán nợ ở Pháp không tìm ra<br /> Chính phủ Pháp, nguyên nhân và mức tăng trong được các giải pháp chính trị đối với vấn đề nợ ở<br /> những thập niên gần đây. Bản báo cáo do một quy mô quốc gia, nó cũng đã phục vụ cho giáo dục<br /> nhóm chuyên gia tài chính công thực hiện cùng sự và huy động công chúng Pháp và tiếp tục chính trị<br /> phối hợp của ông Michel Husson, một trong các hóa nguyên nhân thực sự của tình trạng nợ công<br /> nhà phê bình kinh tế nổi tiếng nhất của Pháp. của Pháp.<br /> Lập luận tân tự do ủng hộ chính sách thắt lưng Hy Lạp - Ủy ban sự thực nợ công<br /> buộc bụng cho rằng nợ Chính phủ là do mức chi<br /> Tháng 1 năm 2015, việc bỏ phiếu cho Chính<br /> tiêu công bất hợp lý; xã hội nói chung và các tầng lớp<br /> phủ cánh tả của Đảng Syriza với chính sách thắt<br /> dưới nói riêng được duy trì bởi phúc lợi nhà nước đã<br /> lưng buộc bụng triệt để đã thúc đẩy một cuộc kiểm<br /> tăng lên, quen “sống trên những gì mình có”.<br /> tra mang tính phản biện về nợ của Hy Lạp. Đây là<br /> Điều gì giải thích cho việc tăng nợ công của Pháp? các khoản nợ do việc cho vay bất hợp lý của ngân<br /> Báo cáo về tình hình nợ của Pháp đã rút ra một hàng trong thời gian dẫn đến khủng hoảng 2008 và<br /> vài kết luận quan trọng. Trước hết, đó là sự gia tăng trong việc chuyển các khoản nợ của ngân hàng tư<br /> nợ của Chính phủ trong mấy thập kỷ qua không nhân sang cho Chính phủ Hy Lạp thông qua các<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 117 - tháng 7/2017 71<br /> KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI<br /> <br /> thỏa thuận ghi nhớ trong giai đoạn 2010 – 2015 mục đích này sẽ tước đi những quyền công dân cơ<br /> của 3 cơ quan: Ngân hàng Trung ương châu Âu bản như chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa. Các<br /> (ECB), Ủy ban châu Âu (EC) và Quỹ Tiền tệ Quốc yếu tố nợ được công bố là bất hợp pháp nếu bên<br /> tế (IMF). cho vay hành xử thiếu trung thực (ví như việc bán<br /> hoán đổi nợ xấu) hay các ngân hàng nước ngoài vi<br /> Các thỏa thuận ghi nhớ này mở rộng các khoản<br /> phạm luật hợp đồng của quốc gia thông qua việc<br /> cho vay khoảng 300 tỷ euro cho Hy Lạp, đổi lại việc<br /> không được phê duyệt dự án trước khi gia tăng các<br /> tuân thủ một chương trình “điều chỉnh mang tính<br /> khoản vay. Các khoản nợ từ khối tư nhân là không<br /> cấu trúc” được thiết kế để thực hiện tiết kiệm chi<br /> chính đáng nếu “các điều khoản và điều kiện gắn<br /> tiêu Chính phủ một cách quyết liệt và giảm chi phí<br /> với các khoản nợ là vô cùng không công bằng, bất<br /> phúc lợi.<br /> hợp lý, hoặc khó chấp nhận.”<br /> Ủy ban sự thực nợ công được thành lập bởi Chủ<br /> Nợ của Chính phủ Hy Lạp trên tỷ lệ GDP đã<br /> tịch Quốc hội Zoi Konstantopoulou, bao gồm các<br /> tăng từ 133% vào năm 2010 đến trên 175% hiện<br /> viện sỹ của Hy Lạp và EU và chuyên gia kiểm toán<br /> nay. Chỉ chưa đến 10% khoản vay này thực sự đến<br /> nợ. Ủy ban này được ủy quyền để chỉ ra “tiến trình<br /> được tay người cần và hiện nay, mỗi đứa trẻ mới<br /> lịch sử, tài chính và các tiến trình khác liên quan<br /> sinh ra ở Hy Lạp đã gánh 41.000 euro nợ công.<br /> đến sự tích lũy nợ” và để xác định “phần nợ nào có<br /> thể xác định là bất hợp pháp, “vạ nợ” hay không ổn Bị cô lập về mặt chính trị, và đối mặt với áp lực<br /> định.” Ủy ban cũng phát hành báo cáo mang tính chính trị không ổn định từ ECB và EC, Chính phủ<br /> dấu ấn vào tháng 6 năm 2015 sau khi xem xét kỹ Syriza đã thất bại trong việc biến đà chính trị do<br /> lưỡng các bản ghi chép chính thức của Chính phủ báo cáo của Ủy ban sự thật nợ công tạo ra và cuộc<br /> và các hợp đồng vay nợ. trưng dầu dân ý “Oxi” chống lại chính sách thắt<br /> lưng buộc bụng thêm nữa của châu Âu trở thành<br /> Cùng với phát hiện trong báo cáo của Pháp, Ủy<br /> việc hoãn nợ và tái cấu trúc lại nợ công của Hy Lạp.<br /> ban sự thực nợ công đã phát hiện ra rằng “ngoài<br /> việc là kết quả của thâm hụt ngân sách cao, sự gia Anh - Hướng tới kiểm toán nợ công<br /> tăng nợ liên quan đến việc tăng lãi phải trả”. Hơn<br /> Anh - một nước chủ nợ với quy mô tài chính<br /> nữa, Ủy ban này cũng cho thấy “chi tiêu công của<br /> gấp 4 lần sản lượng GDP hàng năm - có quan điểm<br /> Hy Lạp thấp hơn bất kỳ nước nào trong khu vực<br /> tự do kinh tế (quan điểm để cho nền kinh tế tự vận<br /> đồng tiền chung châu Âu” và chỉ ra “khoản chi tiêu<br /> hành mà không có sự can thiệp của Nhà nước)<br /> công duy nhất cao hơn tỷ lệ GDP là quốc phòng –<br /> riêng biệt đối với việc vay nợ ở mức cao. Việc gia<br /> chủ đề scandal tham nhũng đang diễn ra.” Ủy ban<br /> tăng nợ toàn cầu cuối cùng sẽ khiến Trung tâm Tài<br /> cũng phát hiện ra vấn đề cứu trợ và chính sách thắt<br /> chính và thương nghiệp London thu lợi.<br /> lưng buộc bụng của Hy Lạp do nhóm Troika triển<br /> khai đã vi phạm các quyền cơ bản của con người. Mức nợ công của Anh đã bùng nổ kể từ khi<br /> Các bên cho vay biết rõ rằng bằng việc cưỡng chế George Osborne trở thành Bộ trưởng Bộ Tài chính<br /> các điều khoản nợ và dẫn đến chương trình tái cấu vào năm 2010, mặc cho chính sách thắt lưng buộc<br /> trúc, chính quyền Hy Lạp sẽ không thể đạt được bụng xây dựng trên cơ sở giảm mức vay nợ của<br /> cam kết trả nợ trong tương lai, việc mở rộng “ảnh Anh. Một trong những động thái đầu tiên của<br /> hưởng thắt chặt đầu ra” sẽ rất khốc liệt. George Osborne khi trở thành Bộ trưởng Bộ Tài<br /> chính là gia tăng biên độ cho vay đối với các chính<br /> Một báo cáo của tổ chức Jubilee Debt Campaign<br /> quyền địa phương thông qua Ủy ban cho vay công<br /> kết luận rằng 90% khoản nợ gói viện trợ Hy Lạp<br /> cộng, đã làm tăng lợi nhuận từ 0,15%-1%, kéo chi<br /> dùng để trả nợ cho ngân hàng châu Âu chứ không<br /> phí cho vay của Chính phủ đối với các chính quyền<br /> phải vì lợi ích của người dân Hy Lạp.<br /> địa phương lên 25% lãi suất qua đêm và khuyến<br /> Ủy ban này xem các khoản nợ là “vạ nợ” nếu khích vay từ các ngân hàng. Thống đốc Ngân hàng<br /> như mục đích của khoản nợ là không hợp lý và Anh Mark Carney cũng đã công khai công bố việc<br /> <br /> 72 Số 117 - tháng 7/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> tăng quy mô lĩnh vực dịch vụ tài chính của Anh tới các tòa nhà mới của các cơ quan nhà nước vào<br /> 12 đến 15 lần GDP của nước này trước năm 2050, những năm 1980.<br /> từ chỗ 4 lần GDP như hiện nay. Đã đến lúc công chúng cần xem xét đến nợ của<br /> Trong khi đó, Hy Lạp đã trải qua 5 năm thắt tổ chức tài chính ngoài ngân sách. Tuy nhiên, do tài<br /> lưng buộc bụng khủng khiếp trong tay các nước chính khu vực tư nhân không được kiểm soát, nợ<br /> chủ nợ EU hơn là công khai đánh giá phản biện về của Hiệp hội Nhà ở và PFI được coi là ngoài ngân<br /> trách nhiệm của các nước chủ nợ và nước đi vay sách, do vậy chúng chưa bao giờ được xem xét hoặc<br /> cũng như mở ra các phương án để tái cấu trúc nợ kiểm tra nghiêm túc bởi các cơ quan nhà nước hoặc<br /> quốc gia. công chúng. Hiệp hội Nhà ở vốn được xem là đơn<br /> vị tư nhân cho đến khi Cơ quan Thống kê Quốc gia<br /> Nguyên nhân của việc tích lũy nợ công ở Anh<br /> phân loại lại tài sản thuộc khu vực công vào tháng<br /> có chút khác biệt với Hy Lạp song nhiều yếu tố dẫn<br /> 10 năm 2015 và được miễn trừ khỏi các quy định<br /> đến tình trạng này lại có nét tương đồng.<br /> của luật tự do thông tin.<br /> Việc tránh thuế của các Tập đoàn và giới nhà<br /> Kết luận<br /> giàu phi cư trú đã tiếp tục khiến cho nguồn thu<br /> thuế của cơ quan thuế và hải quan đã giảm ít nhất Kiểm toán nợ là một công cụ hữu hiệu để thách<br /> 34 tỷ bảng mỗi năm. Vay với lãi suất cao từ các thức và chính trị hóa vấn đề vay nợ, xác định<br /> ngân hàng tư nhân đang lan rộng trong khu vực nguyên nhân thể chế của nợ công bao gồm cả tránh<br /> công của Anh, mặc dầu không phải do Ngân hàng thuế và vay nợ ở mức lãi suất cao, đồng thời cân<br /> Trung ương thiếu khả năng cấp vốn. Ngân hàng nhắc và xóa bỏ cấu trúc chính trị của việc thắt lưng<br /> buộc bụng. Kiểm toán nợ sẽ hoạt động tốt nhất khi<br /> cấp vốn cho các Sáng kiến tài chính của tư nhân<br /> có sự liên kết giữa quy mô địa phương và quốc gia,<br /> (PFI – private finace initiative – một loại hình đối<br /> nâng cao nhận thức của công dân và tăng thêm sức<br /> tác công tư PPP) về cơ sở hạ tầng, tập trung ở Cơ<br /> mạnh cho các chính trị gia với sự ủy thác chính trị<br /> quan y tế quốc gia NHS đã tích lũy khoảng 310 tỷ<br /> để đương đầu với các nước cho vay.<br /> bảng nghĩa vụ thuế cơ sở hạ tầng ngoài bảng cân<br /> đối ngân sách đối với người nộp thuế ở Anh từ năm Tuy nhiên, một loạt các yếu tố dẫn đến việc<br /> 1991. Một con số gấp bốn lần mức thâm hụt ngân hoãn nợ thành công (nền kinh tế nhỏ, khủng<br /> sách được sử dụng để biện minh cho việc cắt giảm khoảng bán tài chính, ủy thác chính trị mở rộng để<br /> tài chính đối với ngân sách của Chính phủ và các hoãn nợ) sẽ chứng tỏ khó khăn để kiến thiết lại nền<br /> dịch vụ địa phương. kinh tế Eurozone nói chung và các nước cho vay<br /> như Anh hay Pháp nói riêng. Thay vào đó, các nước<br /> Một bản báo cáo của Ủy ban đặc biệt thuộc kho<br /> cho vay trong khu vực EU như Anh nên tập trung<br /> bạc về việc cấp vốn của PFI đã phát hiện ra rằng tỷ<br /> vào việc xây dựng năng lực cơ bản để thực hiện<br /> lệ lãi suất phải trả cho các hợp đồng PFI cao hơn ít<br /> kiểm toán nợ chính quyền địa phương, bổ sung bởi<br /> nhất 3-4% so với chi phí vay của Chính phủ. Mặc<br /> sự phát triển kỹ năng và năng lực cần thiết để tiến<br /> dầu PFI được xem là hoàn hảo đối với người đóng<br /> hành kiểm toán nợ quốc gia.<br /> thuế ở Anh, mô hình PFI/PPP hiện đang được nhân<br /> rộng toàn cầu, bao gồm cả dự án trường Attika bị Phạm vi hợp tác chính trị với các nền kinh tế<br /> phá sản ở Hy Lạp và các hội nghị London thúc đẩy thành viên EU để đảm bảo nghĩa vụ kiểm toán nợ<br /> các dự án PPP ở châu Phi. theo quy định của EU và Liên hợp quốc mở ra cơ<br /> hội để tài trợ và điều phối trong các chương trình<br /> Hiệp hội nhà ở, một dạng khác của tổ chức tài kiểm toán nợ xã hội dân sự ở quy mô toàn châu Âu,<br /> chính ngoài ngân sách đã tích tụ một khoản nợ và trong khi chính trị hóa nguyên nhân nợ công của<br /> nghĩa vụ tài chính khoảng từ 60-135 tỷ bảng, vay Anh trước cuộc trưng cầu dân ý EU.<br /> mượn từ các ngân hàng và thị trường cổ phiếu kể<br /> Diệu Thúy (Lược dịch)<br /> từ khi Thủ tướng Margaret Thatcher tư nhân hóa<br /> Theo http://lada.debtresistance.uk/towards-<br /> việc xây dựng nhà ở xã hội và chấm dứt xây dựng european-public-debt-audits/<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 117 - tháng 7/2017 73<br />