Kinh nghiệm và niềm tin về xử trí sốt của cha mẹ trẻ trong độ tuổi 6 tháng đến 5 tuổi tại bệnh viện nhi TP. Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KINH NGHIỆM VÀ NIỀM TIN VỀ XỬ TRÍ SỐT CỦA CHA MẸ TRẺ<br /> TRONG ĐỘ TUỔI 6 THÁNG ĐẾN 5 TUỔI<br /> TẠI BỆNH VIỆN NHI TP.HỒ CHÍ MINH<br /> Trần Thụy Khánh Linh*, Huỳnh Trương Lệ Hồng*, Anne Walsh**, Helen Edwards**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Sốt là một trong những triệu chứng thường gặp ở trẻ nhỏ, tuy nhiên cách xử trí trẻ sốt của cha mẹ không<br /> phải lúc nào cũng phù hợp và dựa vào khoa học chứng cứ.<br /> Mục tiêu: Tìm hiểu khái niệm về sốt, kinh nghiệm và những niềm tin nổi bật của cha mẹ trẻ về xử trí sốt trẻ<br /> em.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Phỏng vấn theo mục cá nhân trực tiếp ghi nhận ý kiến tường thuật của 32 cha/<br /> mẹ được chọn ngẫu nhiên đã từng chăm sóc trẻ sốt (6 tháng đến 5 tuổi) tại một số khoa Nội của Bệnh viện Nhi.<br /> Bảng phỏng vấn gồm những câu hỏi mở về thân nhiệt cho là sốt, tác dụng của sốt, cách xử trí trẻ sốt, nguồn<br /> thông tin và các câu hỏi dựa theo học thuyết Hành vi Hoạch định để xác định niềm tin của cha mẹ. Ý kiến cha mẹ<br /> phản hồi được phân tích nội dung và tính tần suất tương đối.<br /> Kết quả: Khái niệm của cha mẹ về sốt rất khác nhau. Họ chưa nhận ra tác dụng có lợi của sốt mà quan tâm<br /> nhiều đến tác hại sốt gây ra. Kinh nghiệm xử trí sốt phổ biến là xác định thân nhiệt, lau mát và dùng thuốc hạ<br /> sốt. Niềm tin về xử trí sốt được cha mẹ chia sẻ chi tiết.<br /> Kết luận: Kinh nghiệm xử trí trẻ sốt của cha mẹ tác động bởi khái niệm của họ về sốt, tác dụng của sốt và<br /> những nguồn thông tin đa dạng. Niềm tin của cha mẹ trong vấn đề xử trí sốt trẻ em giúp chúng tôi có cái nhìn<br /> sâu sắc về hành vi của họ. Phản ứng có lợi của sốt cần được nhấn mạnh cho cha mẹ hiểu rõ, từ đó hướng dẫn họ<br /> cách xử trí trẻ sốt phù hợp dựa trên khoa học chứng cứ.<br /> Từ khóa: sốt, trẻ em, cha mẹ, phỏng vấn theo mục<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EXPERIENCES AND BELIEFS ABOUT CHILDHOOD FEVER MANAGEMENT<br /> AMONG PARENTS OF CHILDREN FROM 6 MONTHS TO 5 YEARS OF AGE<br /> IN HO CHI MINH CHILDREN'S HOSPITALS<br /> Tran Thuy Khanh Linh, Huynh Truong Le Hong, Anne Walsh, Helen Edwards<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 200 - 208<br /> Fever is a common symptom of childhood illness; however, parental fever management is not always<br /> appropriate and based on the latest scientific evidence.<br /> Objectives: A study was undertaken that identified parents’ concepts of fever and its effects, their<br /> experiences and salient beliefs in relation to childhood fever management.<br /> Methods: This study used a face-to-face interview schedule to collect structured self-report data from a<br /> convenience sample of 32 parents of febrile children from six months to five years of age at several medical wards<br /> at Children’s Hospitals. The interview schedule was comprised of open-ended questions which ask parents what<br /> temperature indicates a fever; the effects of fever; fever management methods, information sources and a set of<br /> questions based on the tenets of the Theory of Planned Behaviour. Parents’ responses were content analysed and<br /> *Bộ môn Điều dưỡng Đại học Y Dược TP.HCM, ** Trường Điều dưỡng Đại học Công Nghệ Queensland, Úc<br /> Tác giả liên lạc: Ths ĐD Trần Thụy Khánh Linh, Điện thoại: 08 3857 0760, Email: t20.tran@student.qut.edu.au<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> 199<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> frequency reported.<br /> Findings: Concepts of fever varied among parents. They have not recognised beneficial effects of fever but<br /> concerned about its harmful effects. Parental common fever management included measuring body temperature,<br /> tepid sponging and administering antipyretics. They responded very detailed beliefs in relation to fever<br /> management.<br /> Conclusions: Parents’ fever management experiences were influenced by their concepts of fever, its effects<br /> and the information sources they learnt. The beliefs they provided gave insight into the current behaviour of<br /> parents’ fever management. Parents need to be emphasised the beneficial effects of fever and provided latest<br /> scientific evidence about childhood fever management.<br /> Keywords: fever, childhood, parents, interview schedules<br /> cha mẹ còn hạ sốt cho trẻ bằng paracetamol<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> dạng uống/ đặt hậu môn hoặc kết hợp hai loại<br /> Sốt là triệu chứng bệnh thường gặp ở trẻ và<br /> thuốc hạ sốt Paracetamol và Ibuprofen(16).<br /> nguyên nhân phổ biến cha mẹ đưa trẻ đến các<br /> Nhưng kiến thức của cha mẹ trong việc xác định<br /> cơ sở khám và điều trị bệnh. Nhiều nghiên cứu đã<br /> thời điểm sử dụng, liều lượng thuốc phù hợp<br /> bắt đầu tìm hiểu kiến thức và cách xử trí sốt trẻ<br /> cho trẻ và tác dụng của thuốc còn hạn chế(6,3,16,12).<br /> em của cha mẹ từ thập niên 90 trên nhiều nước<br /> Điều này dẫn đến việc cho trẻ dùng thuốc hạ sốt<br /> khác nhau và vẫn tiếp tục nghiên cứu cho đến nay.<br /> thường xuyên, ngay cả lúc nhiệt độ bình<br /> Tuy nhiên kiến thức và xử trí trẻ sốt theo khoa<br /> thường, có thể gây quá liều và ngộ độc cho trẻ.<br /> học chứng cứ của cha mẹ vẫn còn hạn chế. Một<br /> Tại nước ta, sốt được ghi nhận là triệu chứng<br /> nghiên cứu năm 2007 ở Brazin nhận định rằng<br /> thường gặp ở trẻ có hoặc không liên quan đến<br /> sốt là nguyên nhân chính cha mẹ đưa trẻ đến<br /> nhiễm khuẩn phổ biến là nhiễm siêu vi, nhiễm<br /> phòng cấp cứu vì sợ sốt cao có thể dẫn đến co<br /> trùng đường hô hấp và tiêu hóa. Cha mẹ có thể<br /> giật cho trẻ(2). Các nghiên cứu khác tại Mỹ và<br /> áp dụng những cách xử trí sốt nêu trên và một<br /> Anh cũng tìm thấy kết quả tương tự khi cha mẹ<br /> số biện pháp dân gian khác như cắt lễ, thoa<br /> lo lắng lúc trẻ sốt vì cho rằng sốt cao gây co giật<br /> chanh và xoa bằng trứng gà nóng đã luộc chín.<br /> và tổn thương não(6,13,3). Kiến thức của cha mẹ về<br /> Những biện pháp dân gian không có tác dụng<br /> nhiệt độ bình thường, nhiệt độ sốt có thể gây hại<br /> hạ sốt mà có thể làm tình trạng sức khỏe của trẻ<br /> cho trẻ còn nhiều điều bàn luận qua các nghiên<br /> nặng thêm và chậm trễ quá trình đưa trẻ đến<br /> cứu. Cha mẹ ít khi nhận thức được phản ứng có<br /> khám tại các cơ sở y tế. Năm 2010, một nghiên<br /> lợi của sốt mà quan tâm đến tác hại của sốt cho<br /> cứu khảo sát kiến thức, thái độ và hành vi của bà<br /> nên thường mong muốn hạ sốt tích cực bằng<br /> mẹ khi trẻ sốt cao tại một bệnh viện đa khoa<br /> phương pháp không dùng thuốc và dùng thuốc.<br /> nhưng chưa phân tích sâu yếu tố ảnh hưởng đến<br /> Phương pháp không dùng thuốc thường dùng<br /> hành vi(7). Nghiên cứu này sẽ tìm hiểu kinh<br /> là mặc quần áo thoáng, cung cấp nhiều dịch và<br /> nghiệm xử trí trẻ sốt và những niềm tin liên<br /> lau mát bằng nước âm ấm(13,3,17). Mặc quần áo<br /> quan (yếu tố tác động hành vi) của cha mẹ nhằm<br /> thoáng giúp trẻ thoát nhiệt dễ dàng và cung cấp<br /> giúp nhân viên y tế, cụ thể là điều dưỡng-người<br /> nhiều dịch để bồi hoàn lượng nước mất do sốt.<br /> trực tiếp chăm sóc cho trẻ tại bệnh viện, nắm rõ<br /> Lau mát được chứng minh không làm hạ nhiệt<br /> vấn đề tồn tại hiện nay trong cách cha mẹ chăm<br /> độ trung tâm và chỉ có tác dụng hạ sốt trong 30<br /> sóc trẻ sốt cũng như những yếu tố ảnh hưởng<br /> phút đầu so với paracetamol và sau 2 giờ nhiệt<br /> đến hành vi của họ. Từ đó điều dưỡng có thể<br /> độ của trẻ có lau mát so với trẻ hạ sốt bằng<br /> xây dựng chương trình giáo dục sức khỏe phù<br /> paracetamol như nhau(15). Việc lau mát đôi khi<br /> hợp với hiện thực và nhu cầu của cha mẹ giúp<br /> phản tác dụng vì làm tăng nhiệt độ đối với trẻ<br /> không hợp tác quấy khóc nhiều(18,11). Ngoài ra,<br /> <br /> 200<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> họ biết cách chăm sóc, theo dõi trẻ sốt đúng đắn<br /> không gây hại cho trẻ.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Phương pháp phỏng vấn theo mục cá nhân<br /> trực tiếp được tiến hành từ tháng 7 đến tháng 9/<br /> 2011 tại một số khoa Nội của bệnh viện Nhi<br /> TP.HCM, nơi có nhiều trẻ 6 tháng đến 5 tuổi bị<br /> sốt liên quan đến bệnh thông thường ở trẻ nhỏ<br /> như viêm đường hô hấp, tiêu hóa hay nhiễm<br /> siêu vi. Cha/ mẹ của trẻ được chọn ngẫu nhiên<br /> tham gia vào phỏng vấn khoảng 30 phút, phản<br /> hồi các câu hỏi mở chủ đề về khái niệm sốt trẻ<br /> em, nguồn thông tin, kinh nghiệm và niềm tin<br /> về cách xử trí trẻ sốt.<br /> Nghiên cứu sử dụng học thuyết Hành vi<br /> Hoạch định của Ajzen(1) để xác định niềm tin<br /> của cha mẹ về cách xử trí trẻ sốt thông qua các<br /> câu hỏi về điều lợi/ hại, người tán thành/ phản<br /> đối và yếu tố thúc đẩy/ cản trở của việc đo thân<br /> nhiệt, lau mát bằng nước âm ấm và dùng thuốc<br /> hạ sốt (Paracetamol) cho trẻ. Kết quả tìm ra được<br /> phân tích nội dung và tính tần số tương đối.<br /> Cụ thể những câu hỏi mở như sau:<br /> - Theo anh/ chị, nhiệt độ trẻ bao nhiêu gọi là<br /> sốt?<br /> - Sốt có lợi ích gì không? Nếu có, những lợi<br /> ích đó là gì?<br /> - Sốt có tác hại gì không? Nếu có, những tác<br /> hại đó là gì?<br /> - Anh/ chị có quan tâm hay lo lắng gì khi trẻ<br /> bị sốt không? Nếu có, quan tâm điều gì?<br /> - Anh/ chị thường có những xử trí chăm sóc<br /> nào khi trẻ bị bệnh có sốt?<br /> - Anh/ chị đã học cách chăm sóc trẻ bệnh có<br /> sốt ở đâu? Học được điều gì và khi nào?<br /> - Khi chăm sóc trẻ bệnh có sốt, anh/ chị tin<br /> rằng điều gì là có lợi cho việc đo thân nhiệt/ lau<br /> mát/ dùng thuốc hạ sốt?<br /> - Khi chăm sóc trẻ bệnh có sốt, anh/ chị tin<br /> rằng điều gì là có hại của việc đo thân nhiệt/ lau<br /> mát/ dùng thuốc hạ sốt?<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> - Khi chăm sóc trẻ bệnh có sốt, người hoặc<br /> nhóm người nào tán thành anh/ chị đo thân<br /> nhiệt/ lau mát/ dùng thuốc hạ sốt?<br /> - Khi chăm sóc trẻ bệnh có sốt, người hoặc<br /> nhóm người nào phản đối anh/ chị đo thân<br /> nhiệt/ lau mát/ dùng thuốc hạ sốt?<br /> - Khi chăm sóc trẻ bệnh có sốt, điều gì<br /> khuyến khích hoặc thúc đẩy anh/ chị đo thân<br /> nhiệt/ lau mát/ dùng thuốc hạ sốt?<br /> - Khi chăm sóc trẻ bệnh có sốt, điều gì cản<br /> trở hoặc gây khó khăn cho anh/ chị đo thân<br /> nhiệt/ lau mát/ dùng thuốc hạ sốt?<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn đối tượng<br /> Cha/ mẹ đã từng chăm sóc trẻ bệnh có sốt<br /> trong độ tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi đang nằm điều<br /> trị tại một số khoa Nội với tình trạng không nguy<br /> kịch.<br /> Cha/ mẹ từ 18 tuổi trở lên, có thể đọc hiểu và<br /> viết tiếng Việt.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Cha/ mẹ thuộc dân tộc thiểu số không thể đọc<br /> hiểu và viết tiếng Việt.<br /> Cha/ mẹ của trẻ đang sốt cao và trong tình<br /> trạng nguy kịch cần xử trí cấp cứu.<br /> Cha/ mẹ của trẻ bị sốt được chẩn đoán xác<br /> định bệnh sốt xuât huyết Dengue, bệnh về máu,<br /> bệnh về não và thần kinh như động kinh, viêm<br /> màng não…<br /> Cỡ mẫu<br /> Theo đề nghị của Godin và Kok(8), nghiên cứu<br /> suy luận sử dụng học thuyết Hành vi Hoạch định<br /> của Ajzen(1) cần 25 đối tượng. Cỡ mẫu được chọn<br /> trong nghiên cứu này là 32 để đảm bảo đề nghị<br /> trên và cơ hội tham gia đồng đều của đối tượng<br /> nghiên cứu tại mỗi khoa Nội của các bệnh viện<br /> Nhi TP.HCM.<br /> KẾT QUẢ<br /> Khái niệm về sốt và tác dụng của sốt<br /> Khi được hỏi về nhiệt độ cho là sốt và tác<br /> dụng của sốt, đa số cha mẹ cho rằng 38°C. Rất ít<br /> cha mẹ xác định trẻ sốt khi thân nhiệt cao hơn<br /> 38°C và một vài cha mẹ cho rằng thân nhiệt trẻ<br /> <br /> 201<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> trong khoảng 37°C là sốt. Một trường hợp đặc<br /> biệt bà mẹ định nghĩa sốt khi thân nhiệt ở 35°C.<br /> Về tác dụng của sốt, đa số cha mẹ cho rằng sốt<br /> có hại, một số ít nhận ra được sốt là dấu hiệu để<br /> biết trẻ có bệnh nhưng vẫn tin đây là điều hại.<br /> Tác hại được nhắc đến phổ biến nhất là sốt cao<br /> co giật. Ngoài ra, vài cha mẹ cho rằng sốt làm trẻ<br /> mệt mỏi, lừ đừ, chán ăn hay tổn thương não. Ví<br /> dụ:<br /> Nhiệt độ của sốt là 38°C. Sốt chẳng có lợi gì<br /> nhưng là dấu hiệu giúp nhận biết trẻ đang bệnh<br /> nhiễm trùng như là viêm phế quản. Sốt cao có<br /> thể gây tổn thương não và co giật cho trẻ. (Mẹ<br /> 21, 28, 29)<br /> <br /> Biến số<br /> Phương pháp<br /> xác định<br /> <br /> Nhiệt kế thủy ngân đo ở nách<br /> Nhiệt kế điện tử đo ở nách<br /> Nhiệt kế hồng ngoại đo ở tai<br /> Sờ<br /> Vệ sinh nhiệt<br /> kế<br /> Vệ sinh bằng khăn hoặc giấy<br /> khô<br /> Vệ sinh bằng cồn<br /> Thời điểm đo<br /> Sờ thấy trẻ nóng<br /> Sau lau mát<br /> Sau khi dùng Paracetamol<br /> Trẻ không chịu chơi<br /> Mỗi buổi sáng lúc trẻ bệnh<br /> Mỗi giờ lúc trẻ bệnh<br /> Trẻ bứt rứt<br /> <br /> Bảng 1: Khái niệm về sốt và tác dụng của sốt<br /> Biến số<br /> <br /> Phạm trù chính<br /> <br /> Tần suất<br /> <br /> 35.0°C<br /> 37.0°C<br /> 37.1°C<br /> 38.0°C<br /> 38.5°C<br /> <br /> 27<br /> 1<br /> 5<br /> 4<br /> 14<br /> 3<br /> <br /> Phần<br /> trăm (%)<br /> 100<br /> 4<br /> 18<br /> 15<br /> 52<br /> 11<br /> <br /> Biết trẻ có bệnh<br /> <br /> 3<br /> 48<br /> <br /> 100<br /> 100<br /> <br /> Co giật<br /> Mệt mỏi<br /> Chán ăn<br /> Tổn thương não<br /> <br /> 20<br /> 12<br /> 9<br /> 7<br /> <br /> 42<br /> 25<br /> 19<br /> 15<br /> <br /> Nhiệt độ sốt<br /> <br /> Tác dụng có lợi<br /> của sốt<br /> Tác dụng có hại<br /> của sốt<br /> <br /> Kinh nghiệm xử trí trẻ sốt<br /> Khi trẻ sốt, cha mẹ có kinh nghiệm xử trí<br /> khác nhau. Đa số cha mẹ đo thân nhiệt để xác<br /> định trẻ sốt bao nhiêu độ. Có người sờ người trẻ<br /> và có người đo thân nhiệt bằng nhiệt kế thủy<br /> ngân hoặc điện tử. Họ thường đo thân nhiệt khi<br /> sờ thấy trẻ ấm hơn bình thường, sau khi lau mát<br /> hay sau dùng thuốc hạ sốt. Có cha mẹ kiểm tra<br /> thân nhiệt con thường xuyên vào mỗi buổi sáng<br /> trong thời gian bệnh hoặc khi trẻ không chịu<br /> chơi, quấy khóc. Mặc dù sử dụng nhiệt kế<br /> thường xuyên nhưng cha mẹ đã không quan<br /> tâm đến việc vệ sinh nhiệt kế sau khi dùng.<br /> <br /> Phạm trù chính<br /> <br /> Tần Phần<br /> suất trăm (%)<br /> 32<br /> <br /> 100<br /> <br /> 16<br /> 7<br /> 1<br /> 8<br /> <br /> 50<br /> 21<br /> 3.1<br /> 25<br /> <br /> 11<br /> <br /> 100<br /> <br /> 8<br /> <br /> 24<br /> <br /> 3<br /> 48<br /> 24<br /> 11<br /> 7<br /> 2<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> 9<br /> 100<br /> 50<br /> 23<br /> 15<br /> 4<br /> 4<br /> 2<br /> 2<br /> <br /> Tất cả cha mẹ đều lau mát khi trẻ sốt, tuy<br /> nhiên tường thuật cách lau mát của họ rất khác<br /> nhau (Bảng 3). Một số cha mẹ kết hợp việc lau<br /> mát và dùng thuốc Paracetamol, đa số sử dụng<br /> nhiều khăn nhúng nước ấm và đặt ở nách, bẹn<br /> và trán. Một bà mẹ đã chia sẻ là đã dùng nước<br /> lạnh để lau mát cho trẻ tại nhà nhưng khi vào<br /> bệnh viện đã sử dụng nước ấm lau mát theo chỉ<br /> dẫn của điều dưỡng. Đa số cha mẹ lau mát 10-15<br /> phút khi nhiệt độ trẻ trong khoảng 37-38°C.<br /> Bảng 3: Lau mát hạ sốt<br /> Biến số<br /> <br /> Phạm trù chính<br /> <br /> Tần<br /> Phần<br /> suất trăm (%)<br /> Lau mát<br /> 32<br /> 100<br /> Cách lau mát<br /> 64<br /> 100<br /> Nước ấm<br /> 31<br /> 48<br /> Nước lạnh<br /> 1<br /> 2<br /> Dùng 1 khăn lau khắp người<br /> 9<br /> 14<br /> Dùng nhiều khăn lau khắp<br /> người, đắp khăn ở nách, bẹn 23<br /> 36<br /> và trán<br /> Lau mát khi thân nhiệt trẻ<br /> 24<br /> 100<br /> 37.0-38.0°C<br /> 16<br /> 67<br /> 38.1-39.0°C<br /> 8<br /> 33<br /> Thời gian lau mát<br /> 29<br /> 100<br /> 5 phút<br /> 6<br /> 21<br /> 10 phút<br /> 12<br /> 41<br /> 15 phút<br /> 11<br /> 38<br /> <br /> Bảng 2: Xác định thân nhiệt<br /> <br /> 202<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tất cả cha mẹ đều cho con dùng thuốc hạ sốt<br /> (Paracetamol) khi sốt. Thời điểm cho trẻ dùng<br /> thuốc khi thân nhiệt dao động từ 37.5°C đến<br /> 38.5°C. Đa số cha mẹ khẳng định là biết liều<br /> dùng thuốc cho trẻ và sử dụng thuốc theo toa<br /> hoặc chỉ dẫn của bác sĩ và có cha mẹ đã biết điều<br /> chỉnh liều khi trẻ tăng cân. Rất ít cha mẹ chia sẻ<br /> sự hiểu biết về dùng thuốc hạ sốt từ chỉ dẫn của<br /> điều dưỡng.<br /> <br /> chà gừng, thoa cồn, và lăn trứng đã luộc chín có<br /> đặt vòng kim loại bên trong lên người trẻ.<br /> Những cách hạ sốt này cha mẹ chủ yếu biết<br /> được qua truyền miệng từ họ hàng trong gia<br /> đình. Một bà mẹ đã tường thuật rằng:<br /> <br /> Bảng 4: Cho trẻ dùng thuốc Paracetamol<br /> <br /> Bảng 5: Những xử trí sốt khác<br /> <br /> Biến số<br /> <br /> Phạm trù chính<br /> <br /> Cho trẻ dùng Paracetamol<br /> Nhiệt độ lúc cho trẻ dùng thuốc<br /> 37.5°C<br /> 37.8°C<br /> 38.0°C<br /> 38.1°C<br /> 38.5°C<br /> Kiến thức về liều dùng Paracetamol<br /> biết được qua<br /> Toa thuốc/hướng dẫn<br /> của Bác sĩ<br /> Nhà thuốc tây<br /> Hướng dẫn của điều<br /> dưỡng<br /> Tờ rơi hướng dẫn sử<br /> dụng của hãng thuốc<br /> <br /> Tần suất Percent<br /> (%)<br /> 32<br /> 100<br /> 23<br /> 100<br /> 3<br /> 13<br /> 1<br /> 4<br /> 9<br /> 39<br /> 4<br /> 17<br /> 6<br /> 26<br /> 49<br /> <br /> 100<br /> <br /> 30<br /> <br /> 61<br /> <br /> 13<br /> <br /> 27<br /> <br /> 4<br /> <br /> 8<br /> <br /> 2<br /> <br /> 4<br /> <br /> Sau đây là ví dụ về xử trí sốt của một người<br /> mẹ:<br /> Tôi thường đo nhiệt độ trẻ khi bé không<br /> muốn ăn hay không chịu chơi và tôi sờ người bé<br /> (đầu, tay và chân) thấy nóng. Tôi cũng đo thân<br /> nhiệt bé sau khi dùng Paracetamol 4h. Tôi đặt<br /> nhiệt kế thủy ngân ở nách 10-15 phút và đọc<br /> nhiệt độ. Tôi chưa vệ sinh nhiệt kế lần nào. Khi<br /> thân nhiệt bé 37.5°C hay 38°C, tôi lau mát 10-15<br /> phút. Tôi cho bé uống Hapacol lúc nhiệt độ<br /> 37.5°C mỗi 4h theo chỉ dẫn của bác sĩ và điều<br /> dưỡng. Nếu bé vẫn còn sốt trong vòng 4h tôi sẽ<br /> cho uống thêm 1 liều nữa. (Mẹ số 12)<br /> Ngoài những kinh nghiệm chăm sóc trẻ sốt<br /> ở trên, vài cha mẹ đã có những thực hành theo<br /> khoa học chứng cứ như là cho bé mặc quần áo<br /> thoáng và cung cấp nhiều dịch. Tuy nhiên vẫn<br /> có cha mẹ đã sử dụng miếng dán gel lên trán và<br /> những biện pháp dân gian như là chà chanh,<br /> <br /> Chuyên Đề Nhi Khoa<br /> <br /> Tôi đã mua miếng gel lạnh và dán lên trán trẻ<br /> trong vòng 5-6h. Tôi biết cách này từ người chị họ.<br /> Theo chỉ bảo của bà Nội bé, tôi cắt trái chanh làm đôi<br /> và thoa lên lưng trẻ. (Mẹ số 07)<br /> Biến số<br /> <br /> Phạm trù<br /> <br /> Xử trí sốt<br /> khác<br /> <br /> Tần suất<br /> 17<br /> <br /> Quần áo thoáng<br /> Miếng gel dán ở<br /> trán<br /> Cung cấp dịch<br /> Chà chanh<br /> Thoa cồn<br /> Thoa trứng đã luộc<br /> chín<br /> Chà gừng<br /> <br /> 5<br /> 5<br /> 3<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> <br /> Phần trăm<br /> (%)<br /> 100<br /> 29<br /> 29<br /> 18<br /> 6<br /> 6<br /> 6<br /> 6<br /> <br /> Nguồn thông tin tiếp cận<br /> Cha mẹ tiếp cận thông tin xử trí trẻ sốt từ<br /> nhiều nguồn khác nhau. Đa số họ nhận thông<br /> tin từ bác sĩ, đôi khi từ điều dưỡng, dược sĩ nhà<br /> thuốc tây và cả cha mẹ của bé khác. Một số cha<br /> mẹ biết cách chăm sóc trẻ sốt từ truyền hình,<br /> mạng điện tử hay sách báo. Một người mẹ chia<br /> sẻ là học cách chăm sóc trẻ trong sổ khám bệnh<br /> ngoại trú của bé. Những thông tin về xử trí sốt<br /> bao gồm cho bé dùng Paracetamol, lau mát bằng<br /> nước ấm, đo thân nhiệt và dùng miếng gel dán<br /> hạ sốt. Cha mẹ đã nhận những thông tin chăm<br /> sóc này khi con nằm điều trị tại bệnh viện, lúc<br /> khám bác sĩ ở phòng mạch, khi mang thai hay<br /> kinh nghiệm chăm sóc đứa con trước. Sau đây là<br /> ví dụ phản hồi của cha mẹ khi được hỏi: Anh/<br /> chị đã học cách chăm sóc trẻ bệnh có sốt ở đâu? Học<br /> được điều gì và khi nào?<br /> Tôi học được cách chăm sóc trẻ sốt trong<br /> quyển sổ khám bệnh của bé. Tôi còn nhận thông<br /> tin từ bác sĩ, điều dưỡng khi con nằm viện về<br /> cách lau mát bằng nước ấm hạ sốt và dùng<br /> thuốc hạ sốt. Bà nội bé có chỉ tôi cách khác như<br /> <br /> 203<br /> <br />