Kinh tế và đầu tư 2009-2010

Chia sẻ: Nguyễn Thu Phương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

548
lượt xem 364
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Năm 2009 là một năm đầy biến động của nền kinh tế Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kinh tế và đầu tư 2009-2010

CÔNG TY TÀI CHÍNH C PH N HANDICO KINH T & U TƯ 2009-2010 KINH T & U TƯ 2009-2010 Hà N i, 05 tháng 01 năm 2010 Nhóm phân tích Nguy n Thu Phương N i dung chính Hà Thu Trang ng Thành Long • N n kinh t th gi i 2009 có d u hi u thoát áy kh ng ho ng sau nh ng gói chi tiêu kh ng l c a các chính ph • Năm 2010 kinh t th gi i ư c d báo s h i ph c trong khó khăn và th n tr ng • Theo nh p v i kinh t th gi i, kinh t Vi t Nam ã ph c h i à tăng trư ng t quý II/2009 sau gói kích c u c a chính ph M CL C • Tri n v ng 2010 l c quan hơn 2009 song thâm h t ngân sách, thâm h t thương m i, l m phát s gi i h n kh năng tăng trư ng L im u 2 • Th trư ng ch ng khoán 2010 có th tăng trư ng n nh song th n tr ng hơn năm 2009 Kinh t th gi i 3 Kinh t Vi t Nam 6 Th trư ng niêm 10 y t Th trư ng trái 12 phi u Th trư ng vàng 14
Page 2 KINH T & U TƯ 2009-2010 L im u Năm 2009 là m t năm y bi n ng c a n n kinh t Vi t Nam. T chính sách th t ch t ti n t và tín d ng nh m ngăn ch n l m phát vào cu i năm 2008, Vi t Nam ã chuy n sang chính sách n i l ng ti n t -tín d ng và tích c c chi tiêu khi n n kinh t rơi vào v c suy thoái trong quý I/2009. T qúy II/2009, s n xu t và tin d ng ã tăng tr l i. Tuy v y, n cu i quý III/2009, tin d ng ã tăng sát ngư ng m c tiêu 30% trong khi căng th ng ã xu t hi n trên th trư ng vàng-ngo i h i, chính sách m t “Kinh t 2010 l n n a ph i chuy n t h tr tăng trư ng sang n nh vĩ mô. Ngày 25/11/2009, s ph c h i Vi t Nam tr thành n n kinh t u tiên châu Á nâng lãi su t cơ b n (t 7% lên 8%) k t khi cu c kh ng ho ng n ra ng th i phá giá ng VND 5%. Th trư ng trong khó ch ng khoán sau nh ng tháng ph c h i m nh m và y l c quan ã ph i d ng bư c trư c nh ng khó khăn y r y c a n n kinh t th c. Gói kích thích kinh t khăn và th n quy mô l n c a Chính ph , ch y u thông qua tăng tin d ng và tăng u tư cho các d án l n, trong khi giúp v c m t b ph n c a n n kinh t ra kh i khó khăn, tr ng” cũng ã sinh ra nhi u v n m i c n gi i quy t. Trong nh ng năm kinh t tăng trư ng cao 2003-2007 (t c tăng trư ng bình quân hàng năm 7.5%), b i c nh kinh t th gi i là h t s c thu n l i cho các chính sách kinh t vĩ mô: 1-Thương m i th gi i tăng m nh và u n 2-Các dòng v n r và thanh kho n tràn ng p các th trư ng tài chính th gi i 3-L m phát m c th p Sau khi cu c kh ng ho ng tài chính n ra, nh ng i u ki n thu n l i trên không còn, khi n cho không gian xoay tr c a các chính sách kinh t vĩ mô c a Vi t Nam tr nên r t ch t h p. S cân b ng m ng manh gi a m c tiêu tăng trư ng và yêu c u ki m ch l m phát cũng như tính n nh c a h th ng tài chính khi n Nhà nư c ch c ch c l i ph i nh y t thái c c này sang thái c c kia c a chính sách tin d ng-ti n t . Tâm lý b t nh tràn ng p th trư ng khi n vi c ra các quy t nh u tư dài h n tr nên khó khăn và là c n tr l n cho b t kỳ s ph c h i b n v ng nào. Kinh t Vi t Nam gi ng như m t chi c xe ang i trên m t l n ranh mong manh gi a tăng trư ng và n nh, luôn luôn ph i s n sang cho nh ng khúc cua b t ng hay nh ng cú phanh g p, mà tai n n có th x y ra b t c lúc nào! S i hư ng thư ng xuyên và khó nh trong chính sách kinh t vĩ mô có th m t ph n do tác ng t nh ng bi n ng khó lư ng c a th trư ng tài chính th gi i, song nguyên nhân sâu xa n m : 1-Th ch qu n lý kinh t chưa hoàn thi n (S c l p c a Ngân hàng trung ương, minh b ch thông tin…) 2-V n u tư xã h i phân b kém hi u qu (t p trung vào khu v c nhà nư c có ICOR cao nh t…) 3-Cơ c u kinh t l c h u (tăng trư ng kinh t ch y u do xu t kh u tài nguyên và t p trung tin d ng vào xây d ng) Nh ng y u i m trên không th nhanh chóng bi n m t và có th gi i quy t b ng bi n pháp kinh t thu n túy. Cho n khi ó, các th trư ng tài chính Vi t Nam trong ó có th trư ng ch ng khoán s ph i ph c h i trong s c nh giác cao v i nh ng ng tác b t ng t phía chính sách và môi trư ng vĩ mô.
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 3 Nhà nư c ra tay v c n n kinh t n cu i năm 2009, các ch s kinh t cơ b n c a các n n kinh t ch ch t trên th gi i u cho th y n n kinh t th gi i ã b t u tăng trư ng tr l i. i u này không gây ng c nhiên sau khi các chính ph trên th gi i ã trư c sau tung ra nh ng gói chi tiêu kh ng l và h lãi su t xu ng m c th p k l c. T ng c ng trong năm 2009 các chính ph ã chi 12500 t USD1, tương ương 20.6% GDP th gi i năm 2008, t p trung vào: 1 -Làm s ch b ng cân i tài chính cho h th ng ngân hàng-tài chính 2 - m b o thanh kho n và m b o thanh toán cho h th ng tin d ng 3 -Tăng chi tiêu, gi m thu kích c u Các n n kinh t m i n i, c bi t là châu Á, ã ph c h i m nh m nh t. ây cũng là nơi các chính ph có nh ng bi n pháp kích thích kinh t k p th i và b o tay nh t d a trên n n t ng vĩ mô lành m nh, t l ti t ki m cao, thâm h t ngân sách và n th p, d tr ngo i h i d i dào sau g n m t th p k tăng trư ng kinh t cao và duy trì m c th ng dư thương m i l n. Ni m tin ngư i tiêu dùng cũng ã ư c c i thi n. Giá c m t s nguyên nhiên li u ã ph c h i. L m phát v n chưa ph i là m i lo l n trong ch ng m c mà s n lư ng th c t còn th p hơn s n lư ng ti m năng.Thương m i toàn c u b t u sôi ng tr l i. Nhìn chung năm 2009, cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u ư c cho là ã ch m áy. M c ph c h i c a n n kinh t trong năm 2010 có th còn ph thu c vào nhi u y u t , nhưng n n kinh t nhìn chung ư c kỳ v ng là s thoát suy gi m và có th tăng trư ng nh . Bi u. T c tăng trư ng doanh s bán l 2005-2009 “ n n a sau năm 2009 h u h t các n n kinh t trên th gi i ã tăng trư ng tr l i nh các gói chi tiêu kh ng l c a nhà nư c” C u tiêu dùng toàn c u Bi u. T c tăng trư ng giá tr thương m i toàn c u 2005-2009 có d u hi u h i ph c và các ho t ng thương m i qu c t ã b t u s m u t tr l i. ây là i u ki n thu n l i cho xu t kh u Vi t Nam tăng trư ng trong năm 2010.
Page 4 KINH T & U TƯ 2009-2010 Thách th c 2010 M c dù kinh t ã tăng tr l i vào n a sau năm Bi u. T l th t nghi p c a M 1947-2009 2009, song ây g n như ch là h qu t t nhiên c a hàng lo t gói chi tiêu kh ng l c a chính ph các nư c. S ph c h i có th không còn m nh m như v y sang năm 2010 vì nh ng nguyên nhân sau: 1-Tình hình th t nghi p chưa ư c c i thi n 2-Các gói kích thích kinh t s p chi h t ho c ã h t 3-Kh năng ngân hàng trung ương ti p t c h tr thanh kho n và tín d ng không còn m nh vì lãi su t hi n t i ã m c th p k l c 4-S n lư ng tăng năm 2009 do các công ty ã tăng tích tr thu l i t s h tr c a chính ph trong năm 2009 sau khi c t gi m s n xu t và hàng t n kho hàng lo t cu i năm 2008. “Kinh t th T l th t nghi p m c cao ch ng t s n lư ng còn dư i m c ti m năng r t nhi u, kh năng l m phát cao trong năm 2010 là không nhi u và vi v y chính sách gi i 2010 s ti n t ư c d báo là s ti p t c h tr tăng trư ng. ph c h i trong Tuy nhiên, nh ng v phá s n và v n hàng lo t, b ng cân i tài s n c a h th ng ngân hàng ã b t n th t n ng n . Các ngân hàng v n còn ang trong giai khó khăn do o n xây d ng l i b ng cân i nên khó có th m r ng tin d ng ngay ư c. Các quy nh an toàn m i cho h th ng ngân hàng cũng s h n ch kh năng cho vay không còn các c ah . gói kích thích V i hàng lo t gói chi tiêu kích thích kinh t kh ng l năm 2009, thâm h t ngân sách M ã lên m c cao k l c, vì v y s c ép lên ng USD v n là r t l n. Tình hình c a nhà nư c kinh t EU cũng khó khăn tương t . ây cũng là nh ng nư c nh p siêu l n trên và các y u t th gi i. Kinh t Trung Qu c ư c d báo ti p t c tăng trư ng t c cao, song Trung Qu c l i là nư c xu t siêu l n nh t th gi i, và tăng trư ng c a Trung Qu c cơ b n chưa ph n nhi u do u tư tăng năng l c s n xu t ch không ph i do tăng c u tiêu dùng n i a. Nh ng y u t này khi n năm 2010 có th s là năm c nh tranh gay g t c i thi n” gi a nh ng nư c xu t kh u l n nh m tranh giành ngu n c u có h n c a th gi i. Bi u. Thâm h t ngân sách M 1999-2009 Bi u. T giá gia quy n ng USD v i các ng ti n l n
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 5 Tóm l i, năm 2010 là năm các chính ph s ph i ng trư c s l a ch n khó khăn, ho c ti p t c vay n , ch u thâm h t ngân sách ti p t c m nh tay chi cho kích thích kinh t , ho c buông xuôi khi mà th t nghi p v n m c cao và h th ng ngân hàng v n còn r t mong manh. Các n n kinh t có kh năng s tăng trư ng tr l i, nhưng trong khó khăn. Bi u 9. Tri n v ng kinh t các i tác thương m i l n c a Vi t Nam 2009-2010 Khu v c/nư c Tăng trư ng GDP (%) Kỳ v ng l m phát (%) 1 2 2009 2010 2009 2010 Th gi i -1.1 3.1 -0.3 1.0 M -2.7 1.5 1.8 2.7 Nh t -5.4 1.7 -2.2 -.5 Khu v c Euro -4.2 0.3 0.5 1.3 Trung Qu c 8.5 9.0 0.2 2.6 3 ASEAn-5 0.7 4.0 4.1 4.1 Nguy cơ ti m n Vi c kinh t th gi i tăng trư ng tr l i vào gi a năm 2009 không th c s là i u ng c nhiên sau hàng lo t nh ng gói kích c u kh ng l ư c các chính ph tung ra k t khi cu c kh ng “Các gói ho ng n ra. Tuy nhiên, ch ng nào nh ng m t cân i trong n n kinh t -tài chính th gi i, kích c u v n là nguyên nhân sâu xa c a cu c kh ng ho ng hi n t i, chưa ư c gi i quy t, thì n n kinh t th gi i còn chưa th ph c h i m t cách v ng ch c. B n thân vi c t tung ra các gói t n kém, kích thích kinh t kh ng l như v y cũng có kh năng làm phát sinh nhi u v n ti m n m i cho n n kinh t th gi i. Theo chúng tôi, trong năm 2010 có 4 nguy cơ mà kinh t th gi i m c dù có ph i phòng: tác d ng 1- Kinh t M rơi tr l i vào suy thoái khi m t cân i ti t ki m- u tư c a n n kinh t M ngày gi m s c, càng tr m tr ng, các h gia ình ti p t c ph i c t gi m chi tiêu tr n và ti t ki m tr l i, trong khi các ngân hang có nguy cơ ph i i m t v i m t làn sóng tài s n x u m i. song ho c 2- Bong bong tài s n Trung Qu c cu i cùng cũng v , sau khi tín d ng tăng trư ng v i t c không gi i áng s năm 2009 và th trư ng th gi i cho hàng xu t kh u c a TQ v n chưa k p h i ph c. quy t các 3- Nguy cơ t n qu c gia c a các n n kinh t m i n i. Cho n nay nh ng gì x y ra Hy L p và Dubai dư ng như v n ch mang tính cá bi t và chưa có nguy cơ lan ra các n n kinh t m i n i m t cân khác. Tuy nhiên tình hình n công c a nhi u qu c gia có thâm h t ngân sách l n ang x u i rõ r t. i cũ B t kỳ m t s v nào u có th d n n s rút ch y c a các dòng v n kh i các n n kinh t m i n i. ho c ã 4- Bùng n các cu c chi n thương m i. Trong quá kh , m i khi kinh t th gi i rơi vào suy thoái, t o ra c u tiêu dùng thu h p thì t t y u xung t thương m i , c bi t là gi a các nư c xu t siêu và các nư c nh p siêu, là không th tránh kh i. nh ng v n m i cho M i r i ro trên n u x y ra có th khi n nh ng n l c gi i c u n n kinh t c a các chính ph năm 2009 tr nên vô nghĩa, ch m d t tri n v ng tăng trư ng và có th có tác h i m nh n n n kinh t xu t kh u và dòng v n u tư qu c t , v n là nh ng u tàu c a n n kinh t Vi t Nam. th gi i”
Page 6 KINH T & U TƯ 2009-2010 Ch ng suy gi m tăng trư ng Cu c kh ng ho ng kinh t toàn c u ã nh hư ng m nh lên khu v c kinh t i ngo i c a Vi t Nam, Bi u. Tăng trư ng xu t kh u 2009 c bi t là khu v c xu t kh u, có quy mô tương ương 70% GDP. K t thúc tháng 11/2009, xu t kh u ã gi m 11.4% so v i cùng kỳ năm 2008, và có th còn t hơn n u không nh xu t kh u m t lư ng l n vàng trong quý I. Nh m c u vãn các m c tiêu tăng trư ng c a mình, chính ph Vi t Nam ã tung ra gói kích thích kinh t 143 000 t ng (kho ng 9% GDP, m t t l l n so v i các nư c) trong ó có 17000 t ng cho chương trình h tr lãi su t 4% nh m khuy n khích tín d ng tăng trư ng. Gói kích c u ã t ư c m c ích chính c a nó. Tăng trư ng kinh t suy gi m sâu nh t trong quý I/2009 khi ch tt c 3.1%, song ã b t d y t quý II v i m c tăng trư ng 4.5%, quý III/2009 v i m c tăng 5.8% và quy IV ư c t 6.8%, ưa m c tăng trư ng c năm t kho ng 5.2%. Bi u. Gói kích c u 143 000 t VND c a chính ph Vi t Nam Năm 2009, doanh s bán l tăng 18%, th hi n s “Gói kích c u H tr lãi tăng trư ng v ng ch c su t c a c u n i a. Trong ã tăng c u n i H ng m c 12% D án c p các ngành công nghi p, khác bách xây d ng d n u v i t c a, bù p cho tăng trư ng hai con s 42% 26% s s t gi m (11.4%). ây chính là hai ng l c chính kéo n n c a c u th kinh t ra kh i áy suy thoái nh s tăng cư ng gi i, qua ó chi u tư t ngân sách nhà nư c, lãi su t ư c ch n à suy gi m c tương i th p Gi m gi m tăng thu ng th i l m phát ư c 20% kiêm ch có hi u qu . trư ng” Gói kích c u ã giúp t c tăng GDP cao hơn, Bi u. Tăng trư ng GDP các quý song nó không giúp gi i quy t các m t cân i t n t i s n trong n n kinh t . Ngư c l i, nó ã 8.69%.50% 8 làm cho n n t ng kinh t vĩ mô c a Vi t Nam 7.98% 7.73% 7.43% càng tr nên m ng manh và b p bênh hơn và 6.55% 6.90% 5.82% 5.89% 6.04% không gian xoay tr cho các chính sách kinh t vĩ mô ngày càng ch t h p, trong ó có 4 y u t 4.46% gi i h n c a kinh t Vi t Nam mà các chính sách 3.10% ph i dè ch ng: 1– Thâm h t ngân sách tăng m nh 2- ng VND ch u áp l c m nh 3-Tín d ng tăng trư ng vư t k ho ch 4-Nguy cơ l m phát
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 7 Thâm h t ngân sách tăng m nh Bi u. Thâm h t ngân sách 2003-2009 (% GDP) Không có b a ăn nào mi n phí, các gói kích c u cũng như v y. Theo s li u t B tài chính, thâm h t ngân sách năm 2009 vào kho ng 6.9% GDP, cao hơn h n nh ng năm trư c (trên dư i 5%). M t s t ch c kinh t nư c ngoài (WB, Goldman Sachs) khi tính c các kho n chi ngoài ngân sách t các b khác b tài chính và các gói h tr kinh t ã ánh giá thâm h t ngân sách lên t i 9-10% GDP. Ngoài nh ng kho n chi cho kích c u, ngân sách còn b gi m thu do giá d u gi m m nh và các ho t ng kinh t cũng suy gi m. Thâm h t ngân sách tăng cao không ch h n ch kh năng c a chính ph n u mu n ti p t c chi tiêu kích thích tăng trư ng, chi phí huy ng c a nhà nư c ngày càng cao mà còn gây áp l c m nh lên ng VND. Áp l c lên VND “Thâm h t Do ho t ng kinh t suy gi m và giá c nhi u m t hàng nguyên nhiên li u gi m m nh, ngân sách kim ng ch nh p kh u ã gi m m nh trong nh ng tháng u năm 2009 (gi m 21.7% trong 10 tháng u năm). Tuy nhiên sau khi gói kích c u phát huy tác d ng, các ho t và thâm ng kinh t tr nên nh n nh p hơn, c u n i a h i ph c trư c c u th gi i khiên thâm h t thương h t thương m i l i có nguy cơ n i r ng. Nh p siêu c năm 2009 ư c tính là 12 t USD, b ng 21.1% kim ng ch xu t kh u. m i tăng D tr ngo i h i ư c cho là ã gi m i áng k trong năm. Tháng 6/2008, d tr ngo i m nh gây h i ư c công b là 20.7 t USD, n tháng 10/2009, theo báo cáo “Tình hình kinh t xã h i năm 2009” c a chính ph thì d tr ngo i h i “v n duy trì m c m b o 12 tu n áp l c l n nh p kh u”, nghĩa là vào kho ng 16-18 t USD. áng chú ý trong các nguyên nhân làm gi m d tr ngo i h i là kho n “l i và sai sót” (xem b ng Cán cân thanh toán) lên t i 5 t lên ng USD trong quay I/2009 và ư c ư c tính vào kho ng 9.4 t USD cho c năm. Kho n VND” thâm h t này có th b c hơi qua 2 ư ng: 1- Các dòng ti n nóng (như ti n vào th trư ng ch ng khoán…) b nhà nư c ngoài rút v nư c 2- Ngư i dân và doanh nghi p trong nư c găm gi USD Bi u. Thâm h t thương m i tăng tr l i Ch ng nào ng VND còn chưa t o ư c ni m tin n nh thì d tr ngo i h i còn có kh năng thoát ra qua hai kênh trên và làm gi m d tr ngo i h i. Nhưng d tr ngo i h i càng m ng thì càng khó cho NHNN thuy t ph c ngư i dân và gi i u tư r ng h có kh năng b o v ng VND. Nh m làm gi m s c ép to l n ang è n ng lên ng VND, ngày 25/11/2009, NHNN ã có li n hai ng tác tăng lãi su t cơ b n (t 7% lên 8%) và i u ch nh t giá VND/USD, nói cách khác là gi m giá ng VND 5%. S c ép lên ng VND ã gi m ph n nào, ng th i t c tăng trư ng tin d ng cũng ư c kìm hãm trư c n i lo l m phát có th quay tr l i. N u tình hình nh p siêu không ư c c i thi n ho c gi i ngân FDI và ki u h i không tăng áng k , nhi u kh năng n u bi n ng x y ra Vi t Nam s ph i nh n các bi n pháp hành chính ngăn c n ng USD ch y ra kh i biên gi i.
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 8 Tin d ng tăng trư ng vư t “ngư ng” Bi u. Tăng trư ng tin d ng và l m phát 2005-2010(p) 60.0% 50.0% “Tăng trư ng tin d ng 40.0% cao là ch d u báo hi u 30.0% 20.0% nh ng th i kỳ l m phát 10.0% cao” 0.0% 2005 2006 2007 2008 2009 2010(p) Tăng trư ng tin d ng L m phát Năm 2009 tín d ng tăng trư ng 38%, cao hơn so v i m c tăng bình quân trong m t vài năm g n ây và ch th p hơn Bi u. Dư n cho vay h tr lãi su t m c tăng 52% c a năm 2007. Tin d ng tăng trư ng m nh, trong ó m t ph n áng k tín d ng i vào các d án b t ng s n và các d án u tư l n c a các t p oàn, t ng công ty nhà nư c. Nh ng d án u tư vào b t ng s n mang tính u cơ cao và ánh cư c vào t c tăng trư ng kinh t cao c a Vi t Nam trong nh ng năm t i. Hi n gi còn khó ánh giá m c t p trung v n vào xây d ng và b t ng s n trong n n kinh t Vi t Nam ã m c nguy hi m hay chưa, song rõ ràng ây không ph i là cách th c tăng trư ng có th duy trì lâu dài ng th i là nguy cơ cho s an toàn c a h th ng ngân hàng. Ngân hàng nhà nư c rõ ràng nh n th c ư c m i nguy này, nên sau nh ng tháng u tín d ng h tr lãi su t tăng m nh giúp cho các công ty “thay máu” các kho n n vay h i l m phát phi mã c a 2008 b ng nh ng kho n n có lãi su t th p hơn, tin d ng m i ã gi m m nh vào cu i năm tránh cho nh ng kho n vay có h tr tín d ng này i vào các d án l n dài h n, tránh làm l ch l c cung c u c a th trư ng v n. Nguy cơ l m phát Bi u. L m phát năm 2009 L m phát c năm 2009 là 6.88%, gi m m nh so v i m c 23% c a năm 2008, song ã có d u hi u tăng tr l i trong nh ng tháng cu i năm. L m phát 1.38% Vi t Nam ch u tác ng c a nh ng y u t sau: 1-Do chi phí y (giá u vào tăng) 1.17% 2-Do c u kéo (kinh t tăng trư ng nóng) 3-Do chính sách ti n t 4-Do y u t tâm lý và u cơ 0.62% Tín d ng, thâm h t ngân sách, thâm h t thương 0.55% 0.52% 0.55% m i tăng m nh u gây áp l c m nh lên ng 0.44% 0.32% 0.35% 0.37% VND. Vi c i u ch nh gi m VND so v i USD s 0.24% làm tăng chi phí u vào. ây là nh ng y u t vĩ mô mong manh khi n l m phát có th quay tr l i trong năm sau n u n n kinh t ti p t c h i ph c và T1 T2 T3 -0.17% T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 s là thách th c l n cho chính sách ti n t c a NHNN.
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 9 n nh r i tăng trư ng Có ngư i h i t i sao m i khi n n kinh t Vi t Nam s p s a “c t cánh” thì nó l i ph i ch ng ki n l m phát và thâm h t thương m i tăng cao cùng bong bong th trư ng tài s n? Có nhi u nguyên nhân, song nó ch ng t s n lư ng ti m năng c a n n “Không gian vĩ kinh t ang ngăn tr s n lư ng th c t tăng trư ng cao, và căn nguyên chính là s kém hi u qu c a vi c s d ng các ng v n àu tư c a n n kinh t . Hàng năm mô ch t h p là Vi t Nam u tư trên 40% GDP, m t t l cao so v i th gi i và khu v c, song hi u su t u tư thì ngày càng gi m. Các ngu n l c và tài nguyên c a n n kinh t là có do s kém h n, n u các ho t ng u tư kém hi u qu và phí ph m ngu n l c-tài nguyên hi u qu và trong m t th i gian dài thì t t y u dư a cho tăng trư ng cao s h p hơn r t nhi u, l m phát s tăng cao trong khi NHNN dù không mu n s ph i th t ch t tín d ng và lãng phí c a ti n t . n n kinh t ” L a ch n chính sách Chính sách tài khóa Biêu. M t s d báo kinh t Vi t Nam 2010 T ch c Tăng trư ng GDP L m phát Thâm h t ngân sách nhà nư c ã m c cao kho ng B KH-DT 6.5% 7% 7% GDP trong năm 2009. Trong năm 2010 Nhà nư c có th mu n ti p t c m t s d án u tư l n m ADB 6.5% 8.5% b o ph c h i kinh t v ng vàng hơn, song do còn có IMF 6% 10% áp l c b o v ng VND và an toàn tài chính nên chi ngân sách cũng khó có kh năng tăng m nh và ư c HSBC 6.8% 10.1% d báo m b o thâm h t ngân sách không quá 10% GDP. Trên cơ s ó chương trình h tr lãi su t 2% Goldman Sachs 8.2% 10.8% trung và dài h n có th s d n d n ư c rút b t, c bi t khi xu t kh u d n h i ph c. Chính sách ti n t Chính sách t giá Năm 2010, NHNN có th s ph i au u khi l a ch n chính sách ti n t gi a tăng trư ng và n nh, c B nh nh p siêu kinh niên có nguyên nhân c u trúc bi t n u th trư ng th gi i không h i ph c như mong ngành c a n n kinh t Vi t Nam và khó có th gi i i. Do Vi t Nam, n nh vĩ mô v n ph i là i u quy t ư c trong ng n h n. Cùng v i kỳ v ng l m ki n hàng u, nên chính sách ti n t 2010 ư c d phát v n m c cao và tín d ng tăng trư ng m nh, oán là s r t th n tr ng và có th thiên v th t ch t áp l c lên ng VND là áng k . Song Nhà nư c nh m ki m soát t t l m phát dư i 2 con s ng th i cũng mu n khôi ph c ni m tin c a ngư i dân cũng ngăn ch n s tăng trư ng nóng c a tín d ng nh m như các nhà u tư nư c ngoài vào s n nh c a m b o cho s kh e m nh lâu dài c a h th ng ngân ng VND, nên ngay c khi có nh ng t bi n x y ra hàng thương m i. v i cán cân thanh toán c a Vi t Nam, NHNN cũng s ra tay can thi p (dĩ nhiên còn tùy thu c vào d tr ngo i h i c a NHNN). Do v y ít có kh năng ng VND s m t giá m nh, mà s là m t quá trình x y ra t t .
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 10 Bi u. VN Index 2005-2009 VN Index xóa thành qu sau 4 năm Nh ng tháng u năm 2009, nh ng phiên giao d ch u ám v n ti p t c b bao ph th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. Hàng ch c mã c phi u niêm y t trên th trư ng b ưa vào di n b ki m soát do k t qu kinh doanh năm 2008 phát sinh âm. Cu i cùng, m c 235 i m cũng l c ch n ng à lao d c c a VN-Index. Tuy nhiên, ây cũng là m c áy sâu nh t trong vòng 4 năm trư c ó c a ch s này. Nh y c m v i chính sách vĩ mô Cơn bão tài chính toàn c u 2008 gây tác ng l n n n n kinh t Vi t Nam nói chung “Gói kích c u và th trư ng ch ng khoán nói riêng. Dư âm c a các bi n pháp th t ch t ti n t , si t l i ngu n tín d ng ngân hàng ch ng l m phát ã y th trư ng ch ng khoán vào tâm c a chính ph ch n c a s suy thoái. Nhưng khi có thông tin Chính ph ra quy t nh “gói c u tr ” gi i c u n n kinh t , VN-Index ã chính th c thoát ra kh i kh ng ho ng. Sau ó su t 8 ã c u VN tháng, VN-Index leo th ng t áy 235 i m lên nh 624 i m (22/10), tăng 393 i m (tăng tương ng 165,5% so v i áy). Index ra kh i Cu i tháng 10, nh ng n i dung th o lu n v các chính sách i u ti t vĩ mô t i kỳ h p áy kh ng th 6, Qu c h i khóa XII ã tác ng lên th trư ng ch ng khoán theo t ng phiên giao d ch. Cùng v i quy t nh tăng lãi su t cơ b n, i u ch nh t giá ngo i t c a Ngân ho ng” hàng Nhà nư c khi n VN-Index quay u v m c 434 i m (phiên 17/12). Thăng tr m cùng òn b y tài chính V n hóa th trư ng t 40% GDP Năm 2009 ch ng ki n s phát tri n m nh c a các Cu i tháng 10, giá tr v n hóa TTCK Vi t Nam b ng d ch v òn b y tài chính c a các công ty ch ng 55% GDP, là m c cao nh t trong năm 2009 và cao g p khoán. Th trư ng lên i m càng cao, òn b y tài g n 3 l n so v i m c v n hóa TTCK vào cu i năm chính càng ư c tăng cư ng. Có công ty ch ng 2008. Nguyên nhân là do có nhi u DN l n lên sàn, giá khoán ã cho khách n T+2 ( t l nh mua sau 2 c phi u tăng m nh và v n hóa th trư ng năm 2009 hôm m i ph i tr ti n) hay cung c p t l cho tín ư c tính thêm c quy mô th trư ng UPCoM. Tính d ng lên n 200%, 300% th m chí là 400%. riêng 5 " i gia" tham gia TTCK năm 2009 là T p oàn B o Vi t, Vietcombank, Eximbank, Vietinbank và Ma- Khi y u t vĩ mô có bi n, òn b y b gi i h n, áp san ã óng góp trên 150.000 t ng giá tr v n hóa l c tháo ch y s d n lên th trư ng và ó cũng là cho toàn TTCK, b ng kho ng 1/3 quy mô th trư ng. nguyên nhân y VN-Index trư t d c v i t c k l c trong l ch s , ch trong vòng 40 phiên t 23/10 Hi n TTCK Vi t Nam có m c v n hóa kho ng 38 t n 17/12, VN-Index gi m t i 190 i m (tương ng USD, chi m kho ng 40% GDP, trong ó, t ng giá tr gi m 30% k t nh). òn b y tài chính làm tăng danh m c c a kh i nhà u tư nư c ngoài t 7,6 t biên bi n ng và rung l c c a th trư ng. USD. S lư ng tài kho n c a nhà u tư cũng tăng m nh, t hơn 730 nghìn tài kho n trong năm 2009.
Page 11 KINH T & U TƯ 2009-2010 Y u t h tr Th trư ng ch ng khoán là hàn th bi u c a n n kinh t , vì v y di n bi n trên th trư ng “Th trư ng không th tách r i bi n ng c a nh ng y u t kinh t vĩ mô. Trong năm 2010 có nh ng y u t sau h tr s tăng trư ng c a th trư ng ch ng khoán: ch ng 1-Xu t kh u s tăng trư ng khá ho c không gi m m nh như năm 2009. N n kinh khoán là t cũng n nh hơn ch không dao ng m nh g a suy thoái và tăng trư ng như năm 2009. ó là cơ s th trư ng ch ng khoán tránh ư c nh ng cú i u ch nh quá m nh. hàn th Năm 2010 cũng có nhi u s ki n quan tr ng như ih i ng các c p tháng 6 ti n t i i h i ng toàn qu c vào tháng 1/2011, cũng như k ni m 1000 năm Thăng Long vào cu i bi u c a năm. Ưu tiên c a nhà nư c s là n nh và tăng trư ng khá. 2– M t s thay i có tính ch t k thu t có th nh hư ng tích c c n th trư ng: n n kinh kh năng th c hi n giao d ch ký qũy, cho phép thanh toán và nh n ch ng khoán ngày T s m hơn, kh năng nhà u tư ư c m nhi u tài kho n, mua bán nhi u lo i ch ng khoán t ” trong ngày...Tuy nhiên ây ch là nh ng y u t k thu t thu n túy, nó có th làm th trư ng tăng m nh hơn khi moi th t t p song cũng có th phá h ng nh ng thành qu ó nhanh chóng m t cách tương t . 3- Y u t tác ng khác: tâm lý N T n nh hơn sau nhi u thăng tr m c a TTCK và phát tri n c v s lư ng và trình ; Th trư ng tăng trư ng v ch t: hang hóa trên sàn nhi u hơn, tính thanh kho n tăng m nh,… 4– TT m i n i có th v n là kênh u tư mà nhi u N T nư c ngoài quan tâm. Kỳ v ng IPO c a các DNNN l n như BIDV, Vinaphone, Mobiphone, … s thu hút s quan tâm c a kh i này. Y u t c n tr Bên c nh nh ng y u t h tr trên, có nh ng y u t sau c n tr s i lên c a th trư ng: 1-Không gian vĩ mô ch t h p, trong ó nguy cơ l m phát, thâm h t ngân sách, thâm h t thương m i tăng cao s khi n các chính sách kinh t vĩ mô ph i nhân m nh n nh r i m i tăng trư ng. 2-Trong năm 2009, nhi u doanh nghi p thu ư c l i nhu n t vi c mua hang hóa cơ b n v i giá r , như cao su, thép, hóa ch t, d u,...ho c t hoàn nh p d phòng tài chính. i u này s khó l p l i trong năm 2010. Lãi su t tăng cũng s khi n chi phí c a các doanh nghi p cao hơn. 3– TTCK hi n v n còn non tr , r t d b nh hư ng thái quá b i các thông tin x u và c bi t là s ch y vào hay thoát ra t ng t c a dòng v n “nóng” t N T nư c ngoài. D báo 2010 V i nh ng y u t h tr và c n tr trên, d kiên n a u quý I/2010 th trư ng s di n ra thu n l i trong b i c nh n nh lãi su t, ón l i nhu n quy IV và c năm 2009 kh quan c a các doanh nghi p. Sau ó nhi u kh năng các chính sách-ti n t s ph i th t ch t ki m ch l m phát trư c khi i vào n nh. Sau ó th trư ng s phát tri n thu n l i hơn. 1. V TT niêm y t: Kỳ v ng s có nhi u cơ h i u tư do có nh ng t “rung l c” c a TT trư c nh ng bi n ng vĩ mô tuy nhiên s không nhi u “cú s c” m nh như các năm trư c. Các s n ph m CK u tư theo ch s có th ư c tung ra thu hút s quan tâm c a N T. Các d ch v m i và chăm sóc khách hàng phát tri n m nh hơn. 2. V ho t ng IPO: Có th tăng trư ng khá do Nhà nư c c n y nhanh ti n CPH các DN theo úng l trình ra. 3. V các CP trên Upcom: D ki n s ư c “c i trói” khơi thông dòng v n ch y vào TT này.
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 12 Trái phi u 2009 “Trái phi u kỳ h n ng n v n h p d n hơn trái phi u kỳ h n dài” Trái phi u chính ph Trong năm 2009 (ngo i tr quý I), doanh s mua - bán trái phi u ã gi m 50% so v i năm 2008. V i nh ng bi n ng trong năm 2009 ã khi n tính thanh kho n c a th trư ng trái phi u tr nên kém hơn. Th i kỳ ư c coi hoàng kim c a giao d ch trái phi u trên TTCK Vi t Nam rơi vào kho ng th i gian t tháng 3/2006 n tháng 6/2008 – khi mà nhà u tư nư c ngoài “bán r ” trái phi u cho các nhà u tư trong nư c. Giao d ch trái phi u th i gian này m m là do tình hình vĩ mô chưa n nh, r i ro t giá cao, kênh u tư này th c s chưa h p d n nhà u tư. Có hai ng thái trong năm 2009 ư c ánh giá là tích c c v i th trư ng trái phi u th c p: 1- Ngày 14/08/2009: Ra m t Hi p h i Th trư ng Trái phi u Vi t Nam(VBMA). 2- Ngày 24/9/2009, SGDCK Hà N i (HNX) ưa H th ng giao d ch trái phi u Chính ph chuyên bi t vào ho t ng.
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 13 Trái phi u doanh nghi p 2009 Th trư ng trái phi u doanh nghi p năm nay ư c ánh giá là có s bùng n m nh, r t nhi u DN huy ng v n thành công b ng cách phát hành trái phi u.Tuy nhiên, v n có m t s v n “ti m n” trong kênh u tư này như: 1- Chưa có Công ty nh m c tín nhi m c l p ánh giá an toàn c a Trái phi u doanh nghi p 2- S tham gia m nh c a các NHTM vào vi c b o lãnh phát hành trái phi u DN th c ch t là ho t ng “lách lu t” tránh vi c vư t gi i h n tăng trư ng tín d ng, trích l p d phòng và không b h n ch b i lãi su t tr n cho vay. (NHNN hi n có d th o quy nh NHTM s không ư c tham gia ho t ng này. Tuy v y, gi i u tư cũng ang băn khoăn vì hi n nay các i tư ng kh năng nh t tham gia ho t ng này l i chính là các NHTM). T NG H P M T S T PHÁT HÀNH TP TIÊU BI U T ng giá tr T ch c Ngày phát Th i h n Hình th c phát ơn v Stt Lãi su t g c (%) phát hành (T Tính ch t phát hành hành (năm) hành tư v n VN ) 11.5 05/08/2009 5 700 Thư ng Ra công chúng 1 KBC 12.5 08/11/2009 5 300 Thư ng Ra công chúng 12.5 09/01/2009 5 200 Thư ng Ra công chúng 2 MB 10.0 17/6/2009 2 1,000 Thư ng Riêng l D ki n 3 HSG 0.7 1 Thư ng Riêng l 11, 12/2009 - D ki n 4 SCB Thư ng Riêng l Quí 3/2009 1,000 D ki n TP kèm theo 5 FPT 5%-7% 3 1,800 Riêng l 1/10/2009 ch ng quy n 6 HAG 1,450 Thư ng Riêng l D ki n 7 Thư ng Riêng l NBB 11.5 8/2009 3 300 8 SDFC 3 300 Chuy n i Riêng l 9 SJS 12.5 3 500 Thư ng Riêng l Tháng 10 VNSteel 3 1,000 Thư ng Riêng l HBBS 9/2009 2 Lo i A lãi Riêng l 11 STB 28/7/2009 1,000 3 Lo i B lãi Riêng l 2 1,800 Thư ng Riêng l 12 MSB Th n i 16/9/2009 FPTS 5 300 Thư ng Riêng l 12.5; Th n i HUD 3 500 Thư ng Riêng l 13 +3.8% 30/09/2009 10.4%; Th n i EVN 5 700 Thư ng Riêng l 14 +2.75% 15 Vincom 6% 5 100 tri u USD Chuy n i Riêng l 10.5%; Th n i VIB 1,330 Thư ng Riêng l 16 + 2.8% 2 & 3 năm 17 SCB 13 tháng 1,000 Chuy n i N/a 10.5%; Th n i TCB 2,100 Thư ng Riêng l 18 + 2.8% 2 19 HBB 2 1,000 Không Riêng l 20 SHB 7.50% 1 1,000 Chuy n i Phân b quy n 13%; Th 21 STL n i+4.2% 3 300 Thư ng Ra công chúng NHTMCP 10%/năm; tr Không 12 tháng Ra công chúng 22 Vi t Á trư c 271.967 Thư ng có 2 năm & STB N/A SBS 23 3 năm 3,000 Thư ng Không SCB 10.5%/năm 13 tháng Phân b quy n 24 1,000 Chuy n i có 10.5% 5 năm 10 năm 1 BIDV u; 11% 5 HSBC ngày 25 năm ti p 1,362 Thư ng T ng h p
KINH T & U TƯ 2009-2010 Page 14 Vàng “n i lo n” năm 2009 Năm 2009 là m t năm ánh d u s n i lo n c a giá Bi u. Giá vàng SJC vàng trong nư c cũng như vàng th gi i, giá vàng trong nư c iên o, liên t c l p k l c trong năm v a qua và t m c cao nh t vào sáng ngày 11/11 v i giá 29,3 tri u ng/ lư ng. Nhìn chung giá vàng trong nư c năm nay bi n ng cùng chi u v i giá vàng th gi i, tuy nhiên do ch u nh hư ng c a tình hình cung c u trong nư c và bi n ng t giá gi a ng ô la v i ng Vi t nên giá vàng trong nư c có th i i m vênh so v i giá vàng th gi i t i tri u ng m t lư ng. Giá vàng n i lo n do nh ng nguyên nhân sau: 1- ng USD suy y u 2-M i lo l m phát 3-Kh năng sinh l i cao khi ch ng khoán và b t ng s n m m 4-C u vư t xa cung do tâm lý và vi c xu t kh u vàng STT Th i gian S ki n M c nh hư ng S bi n ng giá vàng 1 3,4/11 n mua 200 t n vàng t IMF v i giá ng t nh hư ng không áng k 24 - 24,5 tr /l ngư ng 2 5-7/11 Hi n tư ng khan hàng, khá nhi u ngư i xô Chênh l ch mua bán lên 24,75-25,6 tr /l mua vàng t i 100.000 3 9/11 Thông tin x u v n n kinh t M và toàn c u, ô nh hư ng m nh 26,7 tr /l la suy y u 4 Sáng 11/11 Nhà u tư tranh nhau mua khi giá vàng v n à nh hư ng m nh 29,3 tr /l tăng m nh 5 Chi u 11/11 Thông tin ngân hàng Nhà nư c cho phép nh p nh hư ng m nh 27,5 tr /l kh u vàng 6 23/11 Tăng mua tích tr vì lo ng i l m phát nh hư ng m nh 28,6 tr /l 7 25/11 Kh ng ho ng n Dubai nh hư ng không áng k 28.5 tr /l S can thi p c a chính ph Ngày 30/12/2009 Th tư ng chính ph ã ch th các sàn vàng b t bu c ph i ng ng ho t ng trư c ngày 30/3/2010, i u này ã nh hư ng r t l n i v i các doanh nghi p, ngân hàng, công ty ch ng khoán và t ch c, cá nhân. Trư c ây Trung Qu c ã t ng c m các sàn vàng ho t ng, nhưng k t qu là không thành công, nhu c u giao d ch vàng tài kho n c a nhà u tư Trung Qu c cũng như Vi t Nam là có th t và Vi t Nam ang t ng bư c h i nh p th trư ng tài chính th gi i thì vi c c m các sàn vàng ho t ng ph i chăng là gi i pháp tình th trư c m t nh m m c ích cu i cùng là ưa toàn b ho t ng c a th trư ng vàng ư c t dươi s ki m soát vĩ mô c a nhà nư c?
“Khi m i r i ro ã qua i thì m i cơ h i u tư ng th i cũng bi n m t” DISCLAIMER The information above are from reliable sources. However, for many unbiased CÔNG TY TÀI CHÍNH C reasons. HAFIC does not guarantee the accuracy, sufficiency,and comprihen- PH N HANDICO sive factors of any information of this report, as well as not reponsible for any mistake or result happened due to the use of partly or fully information in this report. T ng 2 tòa nhà Thăng Long Ford 105 Láng H , ng a Hà N i Nhóm phân tích ntphuong@hafic.com.vn tranghtt@hafic.com.vn longdt@hafic.com.vn