Kỹ thuận tạo thuận cảm phụ bản thể thần kinh cơ - Bài 4

Chia sẻ: Nguyễn NHi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

58
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'kỹ thuận tạo thuận cảm phụ bản thể thần kinh cơ - bài 4', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỹ thuận tạo thuận cảm phụ bản thể thần kinh cơ - Bài 4

Bµi 4 Th©n m×nh 1. C¸C MÉU VËN §éNG CñA C¶ HAI CHI D¦íI – BÊT §èI XøNG 1.1. GËp/¸p/xoay ngoµi – gËp/dang/xoay trong víi gËp gèi T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn. C¶ hai ch©n cña bÖnh nh©n ë ngoµi c¹nh bµn víi h«ng ë thÕ duçi. H«ng cña ch©n ë “bªn ngoµi” trong t− thÕ ¸p, xoay ngoµi víi gèi duçi. Cæ ch©n gËp lßng nghiªng trong víi c¸c ngãn ch©n gËp. H«ng cña ch©n ë “bªn trong” trong t− thÕ dang, xoay trong víi gèi duçi. Cæ ch©n gËp lßng nghiªng ngoµi, c¸c ngãn ch©n gËp. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, ngang víi bµn ch©n cña bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. Ch©n cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ë thÕ dang réng, trong khi h«ng h−íng theo ®−êng chÐo cña mÉu. H¹ thÊp träng t©m th©n ng−êi xuèng. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – n¾m theo kiÓu c¬ giun trªn mÆt l−ng cña hai bµn ch©n, tiÕp xóc nhiÒu trªn mÆt bªn cña bµn ch©n ë bªn ngoµi hoÆc n¾m phÝa d−íi hai gãt nÕu bµn ch©n cña bÖnh nh©n qu¸ lín hay ch©n bÖnh nh©n qu¸ nÆng kh«ng thÓ n¾m theo c¸ch thø nhÊt. Còng cã thÓ cho bÖnh nh©n b¾t chÐo mét phÇn bµn ch©n nµy lªn bµn ch©n kia nÕu bµn ch©n bÖnh nh©n qu¸ to. Bµn tay gÇn – ®ì ë phÝa d−íi ®ïi, ®iÓm tiÕp xóc ë mÆt bªn cña ®ïi ë bªn ngoµi. Tay nµy gi÷ cho hai ®ïi cña bÖnh nh©n s¸t vµo nhau. KÐo dµi: h«ng cña ch©n “bªn ngoµi” trong thÕ duçi, ¸p, xoay ngoµi víi gèi duçi, cæ ch©n gËp lßng nghiªng trong, c¸c ngãn ch©n gËp. H«ng cña ch©n “bªn trong” trong thÕ duçi, dang, xoay trong víi gèi duçi, cæ ch©n gËp lßng nghiªng ngoµi, c¸c ngãn ch©n gËp. Th©n m×nh cña bÖnh nh©n gËp bªn vÒ phÝa chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu. MÖnh lÖnh: “gËp hai gèi l¹i co vÒ phÝa ngùc”. §Ò kh¸ng: dïng c¶ hai tay ®Ò kh¸ng gËp th©n/gËp bªn vµ xoay h«ng. §Ò kh¸ng gËp gèi, gËp mÆt l−ng cæ ch©n vµ duçi c¸c ngãn ch©n b»ng bµn tay xa. T− thÕ kÕt thóc: ch©n ë “bªn ngoµi” – h«ng ë thÕ gËp/dang/xoay trong víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng ngoµi, c¸c ngãn ch©n duçi. Ch©n ë “bªn trong” h«ng ë thÕ gËp/¸p/xoay ngoµi víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng trong, c¸c ngãn ch©n duçi. C¶ hai gèi ®Òu gËp. 1.2. Duçi/dang/xoay trong – duçi/¸p/xoay ngoµi víi duçi gèi T− thÕ bÖnh nh©n: ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn. 57
T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë t− thÕ cuèi cïng khi thùc hiÖn mÉu trªn víi ch©n ë phÝa trong dang réng TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë lßng bªn ngoµi cña bµn ch©n “bªn trong” b»ng c¸ch n¾m kiÓu c¬ giun. Bµn tay – gÇn ë mÆt sau cña hai ®ïi. C¼ng tay cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ tiÕp xóc víi mÆt sau ®ïi cña ng−êi bÖnh ®Ó t¹o thªm t¸c dông ®ßn bÈy vµ ®Ó gi÷ hai ®ïi cña ng−êi bÖnh s¸t vµo nhau. KÐo dµi: h«ng cña ch©n “bªn ngoµi” trong thÕ gËp, dang, xoay trong víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng ngoµi, c¸c ngãn ch©n duçi. H«ng cña ch©n ë “bªn trong” thÕ gËp, ¸p, xoay ngoµi víi gèi gËp, cæ ch©n gËp mÆt l−ng nghiªng trong, c¸c ngãn ch©n duçi. Th©n m×nh cña ng−êi bÖnh gËp vÒ phÝa kh«ng ãc chuyªn viªn vËt lý trÞ liÖu. MÖnh lÖnh: “®Èy hai ch©n th¼ng ra”. §Ò kh¸ng: theo h−íng ng−îc chiÒu víi chiÒu cña cö ®éng. Bµn tay xa ®Ò kh¸ng c¸c cö ®äng cña th©n, h«ng, gèi vµ cæ ch©n bao gåm cö ®éng xoay. Bµn tay gÇn ®Ò kh¸ng c¸c cö ®éng cña th©n vµ h«ng, c¶ cö ®éng xoay ®ång th−of gióp cho hia ch©n cña ng−êi bÖnh s¸t vµo nhau. T− thÕ kÕt thóc: ch©n “bªn ngoµi” – h«ng ë thÕ duçi/¸p/xoay ngoµi víi ch©n gËp lßng nghiªng trong, c¸c ngãn ch©n gËp. Ch©n “bªn trong” – h«ng ë thÓ duçi/dang/xoay trong víi gËp lßng nghiªng ngoµi, c¸c ngãn ch©n gËp. C¶ hai gèi cïng duçi. Hai chi d−íi – gËp bÊt th−êng T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc 58
Hai chi d−íi – bÊt ®èi xøng T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ kÕt thóc 1.3. ChÆt xuèng (Chopping) T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa s¸t c¹nh bµn. Tay bªn trong (tay chÝnh) ë t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu duçi/dang víi tay th¼ng. Tay cßn l¹i n¾m tay nµy ë cæ tay. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë c¹nh bµn, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – n¾m kiÓu c¬ giun trªn mÆt l−ng cæ tay nh− c¸ch n¾m trong mÉu duçi/dang. Bµn tay gÇn – ®Æt nhÑ trªn tr¸n cña bÖnh nh©n ®Ó ®Ò kh¸ng gËp/xoay/gËp bªn cæ vÒ cïng phÝa. KÐo dµi: kÐo dµi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cña x−¬ng vai vµ c¸nh tay nh− trong mÉu duçi/dang. Cæ ë t− thÕ duçi/xoay/gËp bªn qua phÝa ®èi diÖn. MÖnh lÖnh: “kÐo tay xuèng vÒ phÝa bµn. NhÊc ®Çu lªn. Nh×n theo bµn tay ®ang di chuyÓn cña b¹n”. §Ò kh¸ng: c¸nh tay nh− trong mÉu duçi/dang vµ tõ ®ã lùc ®Ò kh¸ng ®−îc truyÒn qua c¸c cö ®éng gËp/xoay/gËp bªn cña th©n m×nh. Lùc ®Ì trªn tr¸n rÊt nhÑ cã t¸c dông h−íng dÉn ®Çu bÖnh nh©n di chuyÓn vµ t¨ng thªm lùc ®Ò kh¸ng trªn th©n m×nh. T− thÕ kÕt thóc: tay chÝnh – vai ë thÕ duçi/dang/xoay trong, cæ tay duçi quay, c¸c ngãn tay duçi. 1.4. N©ng lªn (Lifting) T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa víi ®Çu ®Ó ra khái ngoµi c¹nh bµn, tay ®iÒu khiÓn ë t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu vËn ®éng gËp/dang. Tay kia n¾m cæ tay nµy. §Çu vµ cæ trong thÕ gËp/xoay/gËp bªn vµ ®−îc chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu phô n©ng ®ì lªn khái mÆt bµn. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë ®Çu bµn, h−íng vÒ phÝa ch©n cña bÖnh nh©n, theo chiÒu chÐo cña mÉu gËp/dang. Trong thÕ dang réng ch©n. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng ch©n tr−íc b−íc vÒ sau. 59
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mÆt l−ng bµn tay chÝnh cña bÖnh nh©n, n¾m theo kiÓu c¬ giun. Bµn tay gÇn – n©ng ®ì ®Çu bÖnh nh©n ë vïng chÈm ®Ønh. KÐo dµi: tay chÝnh – x−¬ng vai ë t− thÕ nh− trong mÉu gËp/dang. §Çu vµ cæ bÖnh nh©n ë thÕ gËp/xoay/gËp bªn. MÖnh lÖnh: “®−a tay lªn – nh×n theo bµn tay cña b¹n”. §Ò kh¸ng: bµn tay xa – t¹o lùc kÐo vµ lùc ®Ò kh¸ng trªn tay chÝnh nh− trong mÉu gËp/dang vµ tõ ®ã lùc ®Ò kh¸ng ®−îc truyÒn qua c¸c cö ®éng gËp/xoay/gËp bªn cña th©n m×nh vÒ phÝa chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu. Cã thÓ nÐn ë cuèi tÇm vËn ®éng duçi. Bµn tay gÇn – ®Ò kh¸ng nhÑ trªn c¸c cö ®éng duçi/xoay/gËp bªn cæ vÒ phÝa chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu. Tay nµy h−íng dÉn cö ®éng cña cæ bÖnh nh©n ®ång thêi cã t¸c dông t¨ng lùc ®Ò kh¸ng trªn cö ®éng duçi th©n. T− thÕ kÕt thóc: tay chÝnh trong thÕ gËp/dang/xoay ngoµi víi cæ tay duçi quay vµ c¸c ngãn duçi. ChÆt xuèng T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ kÕt thóc N©ng lªn T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a 1 60
T− thÕ gi÷a 2 T− thÕ kÕt thóc 2. MÉU KÕT HîP X¦¥NG CHËU Vµ X¦¥NG VAI 2.1. X−¬ng chËu – n©ng lªn ra tr−íc/x−¬ng vai – h¹ xuèng ra tr−íc T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng trªn bµn, h«ng vµ gèi gËp kho¶ng 900. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa sau bÖnh nh©n, kho¶ng ngang ngùc bÖnh nh©n. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mµo chËu ë phÝa tr−íc, c¸nh tay trong t− thÕ cã thÓ kÐo x−¬ng chËu xuèng d−íi vµ vÒ phÝa sau. Bµn tay gÇn – ®Æt phÝa tr−íc mám cïng vai víi c¸nh tay trong t− thÕ cã thÓ kÐo vai lªn vµ ra phÝa sau. Tay chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu hîp theo chiÒu chÐo cña mÉu nµy. KÐo dµi: chËu gi÷ trong thÕ h¹ xuèng vµ ra sau nh− trong mÉu c¬ b¶n cña x−¬ng chËu. Vai gi÷ trong thÕ n©ng lªn vµ ra sau nh− trong mÉu c¬ b¶n cña x−¬ng vai. Mét bªn th©n cña bÖnh nh©n trong thÕ d·n dµi. MÖnh lÖnh: “gËp ng−êi l¹i – co trßn nh− qu¶ bãng”. §Ò kh¸ng: ®èi víi cö ®éng n©ng lªn vµ ra tr−íc cña x−¬ng chËu vµ ®Ò kh¸ng cö ®éng h¹ xuèng ra tr−íc cña x−¬ng vai nh− trong c¸c mÉu c¬ b¶n. T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng chËu ë thÕ n©ng lªn ra tr−íc vµ x−¬ng vai trong thÕ h¹ xuèng ra tr−íc. Th©n ng−êi ë trong thÕ co ng¾n l¹i. 2.2. X−¬ng chËu – H¹ xuèng ra sau/x−¬ng vai – n©ng lªn ra sau T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngiªng, ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa sau bÖnh nh©n nh− ®· m« t¶. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë ô ngåi víi c¸nh tay trong thÕ ®Ò kh¸ng cö ®éng chÐo h¹ xuèng ra sau. Bµn tay gÇn – ®Æt ë phÝa sau mám cïng vai víi c¸nh tay trong thÕ ®Ò kh¸ng cö ®éng n©ng lªn ra sau. KÐo dµi: x−¬ng chËu ë t− thÕ n©ng lªn ra tr−íc vµ x−¬ng vai ë thÕ h¹ xuèng ra tr−íc. Mét bªn th©n m×nh cña bÖnh nh©n trong thÕ co ng¾n l¹i. MÖnh lÖnh: “−ìn ng−êi ra”. 61
§Ò kh¸ng: cö ®éng h¹ xuèng ra sau cña x−¬ng chËu, cö ®éng n©ng lªn ra sau cña x−¬ng vai vµ ®éng t¸c kÐo dµi th©n m×nh. T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng chËu trong thÕ h¹ xuèng ra sau, x−¬ng vai trong thÕ n©ng lªn ra sau, vµ th©n ng−êi trong thÕ gi·n dµi. X−¬ng chËu – n©ng lªn ra tr−íc/x−¬ng vai – h¹ xuèng ra tr−íc T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc X−¬ng chËu – h¹ xuèng ra sau/x−¬ng vai – n©ng lªn ra sau T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ kÕt thóc 2.3. KÐo dµi x−¬ng chËu/x−¬ng vai t−¬ng hç X−¬ng chËu – h¹ xuèng ra sau/x−¬ng vai – n©ng lªn ra tr−íc T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng s¸t c¹nh bµn víi h«ng vµ gèi gËp 900. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa sau bÖnh nh©n, kho¶ng ngang ngùc bÖnh nh©n. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë ô ngåi cña bÖnh nh©n víi tay trong t−thÕ ®Ó ®Ò kh¸ng h¹ xuèng vµ ra sau. Bµn tay gÇn – ®Æt ë phÝa tr−íc mám cïng vai víi tay trong thÕ ®Ò kh¸ng cö ®éng n©ng lªn ra tr−íc. MÖnh lÖnh: “®Èy ra xa – võa ®Èy vai lªn võa ®Èy h«ng xuèng”. §Ò kh¸ng: cö ®éng h¹ xuèng ra sau cña x−¬ng chËu vµ cö ®éng n©ng lªn ra tr−íc cña x−¬ng vai nh− trong c¸c mÉu c¬ b¶n. 62
T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng chËu trong thÕ h¹ xuèng ra sau, x−¬ng vai trong thÕ n©ng lªn ra tr−íc vµ th©n m×nh trong thÕ gi·n dµi. 2.4. Co ng¾n x−¬ng chËu/x−¬ng vai t−¬ng hç X−¬ng chËu – n©ng lªn ra tr−íc/x−¬ng vai – h¹ xuèng ra sau T− thÕ bÖnh nh©n: ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: nh− trªn TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt ë phÝa tr−íc mµo chËu víi tay trong thÕ ®Ò kh¸ng n©ng lªn ra tr−íc cña x−¬ng chËu. Bµn tay gÇn – ®Æt trªn gai vai hoÆc gãc trong x−¬ng vai víi tay trong t− thÕ ®Ò kh¸ng cö ®éng h¹ xuèng ra sau cña x−¬ng vai. KÐo dµi: x−¬ng chËu ë thÕ h¹ xuèng ra sau, x−¬ng vai ë thÕ n©ng lªn ra tr−íc, vµ th©n m×nh trong t− thÕ gi·n dµi. MÖnh lÖnh: “gËp ng−êi l¹i – cuèn ng−êi l¹i”. §Ò kh¸ng: víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn cö ®éng n©ng chËu lªn vµ ra tr−íc, h¹ vai xuèng vµ ra sau nh− trong c¸c mÉu c¬ b¶n. T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng chËu trong thÕ n©ng lªn ra tr−íc vµ x−¬ng vai trong thÕ h¹ xuèng ra sau. Mét bªn th©n m×nh trong thÕ co ng¾n l¹i. X−¬ng chËu – h¹ xuèng ra sau/x−¬ng vai – n©ng lªn ra tr−íc (t−¬ng hç chËu/vai) T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc X−¬ng chËu – n©ng lªn ra tr−íc/x−¬ng vai – h¹ xuèng ra sau (t−¬ng hç chËu/vai) T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc 63
3. L¨n lËt 3.1. ChuÈn bÞ bÖnh nh©n ®Ó c¸c ho¹t ®éng l¨n lËt cã hiÖu qu¶ - sö dông gèi «m, gèi, tói c¸t hoÆc chÝnh th©n m×nh cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®Ó n©ng ®ì bÖnh nh©n khi l¨n lËt b¸n phÇn ë giai ®o¹n ®Çu vµ sau ®ã th¨ng tiÕn lªn ®Õn hÕt tÇm vËn ®éng khi bÖnh nh©n cã tiÕn bé vÒ søc m¹nh c¬ vµ sù ®iÒu hîp. - Ch©n trªn nªn b¾t chÐo qua ch©n d−íi khi l¨n vÒ phÝa tr−íc. - §Çu vµ m¾t nªn xoay vµ quan s¸t tr−íc vÞ trÝ vÒ phÝa sÏ l¨n. - Giai ®o¹n ®Çu cã thÓ trî gióp bÖnh nh©n nÕu thÊy cÇn thiÕt. 3.2. L¨n b»ng gËp th©n toµn khèi C¸ch l¨n nµy sö dông mÉu vËn ®éng chËu/vai phèi hîp: chËu – n©ng lªn ra tr−íc/vai – h¹ xuèng ra tr−íc. Môc tiªu chøc n¨ng cña ®éng t¸c nµy lµ gióp cho bÖnh nh©n l¨n vÒ phÝa tr−íc. Khi viÖc häc c¸ch vËn ®éng vµ lùc c¬ cña bÖnh nh©n tiÕn bé th× bÖnh nh©n sÏ l¨n qua hÕt tÇm vËn ®éng tõ n»m ngöa qua n»m nghiªng. T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng trªn chiÕu víi h«ng vµ gèi gËp 900 khi b¾t ®Çu ®éng t¸c. Khi cã tiÕn bé vÒ sù khÐo lÐo vµ lùc c¬, bÖnh nh©n sÏ b¾t ®Çu ®éng t¸c víi t− thÕ khëi ®Çu sÏ ngµy cµng Ýt nghiªng ®i vµ ngöa ra nhiÒu h¬n. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: nh− ®· m« t¶ trong mÉu kÕt hîp nµy ë bµi tr−íc. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i chuÈn bÞ ph¶i chuÈn bÞ ®Ó di chuyÓn vÒ phÝa tr−íc cïng víi bÖnh nh©n khi thùc hiÖn cö ®éng l¨n. TiÕp xóc bµn tay vµ kÐo dµi: nh− ®· m« t¶ trong mÉu kÕt hîp nµy. MÖnh lÖnh: “l¨n ra phÝa tr−íc – co trßn l¹i nh− qu¶ bãng”. §Ò kh¸ng: trªn x−¬ng chËu vµ x−¬ng vai gièng nh− mÉu ®· m« t¶. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i c¶m nhËn vµ quan s¸t ®−îc sù t¨ng c¸c ®¬n vÞ vËn ®éng cña th©n m×nh vµ cã thÓ cÇn gi÷ phô ë phÝa sau bÖnh nh©n trªn c¸c thµnh phÇn cña x−¬ng chËu hoÆc x−¬ng vai cho ®Õn khi b¾t ®Çu t¨ng thªm ®¬n vÞ vËn ®éng. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n l¨n vÒ phÝa tr−íc. ChËu trong thÕ n©ng lªn ra tr−íc vµ vai trong thÕ h¹ xuèng ra tr−íc. Mét bªn th©n trong thÕ co ng¾n l¹i. 3.3. L¨n b»ng duçi th©n toµn khèi Môc tiªu chøc n¨ng cña ®éng t¸c nµy lµ gióp cho bÖnh nh©n l¨n vÒ phÝa sau. BÖnh nh©n sÏ l¨n qua hÕt tÇm vËn ®éng tõ n»m nghiªng trë l¹i n»m ngöa khi sù khÐo lÐo vµ søc m¹nh c¬ tiÕn bé. T− thÕ bÖnh nh©n: trong thÕ l¨n ra tr−íc T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë sau bÖnh nh©n ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn. 64
TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa - ®Æt trªn ô ngåi ®Ó ®Ò kh¸ng cö ®éng h¹ xuèng ra phÝa sau. Khi ®ang thùc hiÖn qu¸ tr×nh l¨n vÒ phÝa sau bµn tay nµy ph¶i xoay ®Ó tr¸nh c¶n trë cö ®éng ®ang diÔn ra. Bµn tay gÇn ®Æt trªn mÆt sau cña mám cïng vai ®Ó ®Ò kh¸ng cö ®éng n©ng lªn ra phÝa sau. Bµn tay nµy còng ph¶i xoay khi ®éng t¸c l¨n ®ang diÔn ra ®Ó tr¸nh c¶n trë cö ®éng nµy. KÐo dµi vµ ®Ò kh¸ng: theo cïng mét c¸ch nh− ®· m« t¶ trong mÉu kÕt hîp cña x−¬ng chËu h¹ xuèng ra sau vµ x−¬ng vai n©ng lªn ra sau. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ cÇn gi÷ ë phÝa sau bÖnh nh©n trªn x−¬ng chËu hoÆc x−¬ng vai cho ®Õn khi b¾t ®Çu cã sù t¨ng thªm ®¬n vÞ vËn ®éng cña th©n m×nh. MÖnh lÖnh: “l¨n vÒ phÝa sau”. T− thÕ kÕt thóc: x−¬ng chËu trong t− thÕ h¹ xuèng ra sau vµ x−¬ng vai trong t− thÕ n©ng lªn ra tr−íc. BÖnh nh©n l¨n vÒ phÝa sau ®Õn t− thÕ n»m ngöa. L¨n ra phÝa tr−íc – gËp th©n toµn khèi T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc L¨n vÒ phÝa sau – duçi th©n toµn khèi T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc 3.4. L¨n b»ng c¸c mÉu vËn ®éng cña hai chi d−íi Trong ho¹t ®éng nµy, c¸c mÉu cö ®éng gËp vµ duçi cña hai chi d−íi ®−îc ¸p dông ®Ó t¹o thuËn l¨n trªn chiÕu ra phÝa tr−íc hoÆc vÒ phÝa sau. Sù thèng nhÊt trong toµn bé cö ®éng cña c¬ thÓ trong ho¹t ®éng cã tÝnh chøc n¨ng cao nµy gåm c¸c cö ®éng cña ®Çu, cæ, th©n trªn, th©n d−íi, chi trªn, chi d−íi lµm cho ho¹t ®éng 65
nµy trë thµnh mét ho¹t ®éng quan träng ®èi víi bÖnh nh©n ®Ó ®¹t ®−îc hoÆc ®Ó häc l¹i kü n¨ng nµy. Ngoµi ra ho¹t ®éng nµy cßn v« cïng h÷u Ých ®Ó gióp bÖnh nh©n tËp m¹nh th©n m×nh trong mét mÉu vËn ®éng chøc n¨ng. L¨n ra phÝa tr−íc T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa trªn chiÕu. Khi bÖnh nh©n l¨n ra tr−íc hai gãt ch©n ph¶i ë s¸t mÆt sµn. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa ch©n bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i tù ®iÒu chØnh t− thÕ cña m×nh ®Ó cã thÒ t¹o thuËn cö ®éng theo mÉu chÐo qua mét tÇm vËn ®éng réng khi ho¹t ®éng l¨n diÔn ra tõ lóc khëi ®Çu ®Õn kÕt thóc. TiÕp xóc bµn tay – KÐo dµi – §Ò kh¸ng: nh− trong mÉu vËn ®éng cña hai chi d−íi. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ cÇn gi÷ tõ phÝa sau bÖnh nh©n trªn cö ®éng cña ch©n cho ®Õn khi c¸c c¬ cña th©n m×nh ®−îc t¨ng ®Çy ®ñ sè l−îng ®¬n vÞ vËn ®éng. V−ît qua lùc ®Ò kh¸ng sÏ lµm cho cét sèng th¾t l−ng duçi. MÖnh lÖnh: “co hai gèi lªn – l¨n vÒ phÝa tr−íc”. T− thÕ kÕt thóc: hai khíp h«ng gËp trong thÕ n»m nghiªng. Th©n ng−êi kh«ng nªn ng· ra sau; ®Çu vµ m¾t nªn xoay theo h−íng ®ang l¨n. Toµn bé c¬ thÓ sÏ xoay theo ®Çu vµ ®Æc biÖt lµ m¾t. 3.4.2. L¨n vÒ phÝa sau T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng trªn chiÕu víi h«ng vµ gèi gËp. Hai gãt ch©n cña bÖnh nh©n ph¶i ë s¸t mÆt sµn khi l¨n. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu l¨n ra tr−íc. C¬ thÓ cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ®ang ë trong h−íng chÐo cña cö ®éng vµ ®ang ë vÒ phÝa tr−íc trong t− thÕ khëi ®éng ban ®Çu. Khi thùc hiÖn l¨n ra phÝa sau, Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i chuyÓn träng l−îng vÒ phÝa sau theo h−íng chÐo cña cö ®éng ®Ó cho h«ng vµ gèi cña bÖnh nh©n duçi hoµn toµn. TiÕp xóc bµn tay – KÐo dµi – §Ò kh¸ng: tÊt c¶ nh− trong mÉu vËn ®éng duçi cña hai chi d−íi. MÖnh lÖnh: “l¨n vÒ phÝa sau – duçi th¼ng hai ch©n ra vµ l¨n ra sau”. T− thÕ kÕt thóc: hai khíp h«ng duçi trong thÕ n»m ngöa. 66
L¨n ra phÝa tr−íc – gËp hai chi d−íi T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a 1 T− thÕ gi÷a 2 T− thÕ kÕt thóc L¨n vÒ phÝa sau – duçi hai chi d−íi T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a 1 T− thÕ gi÷a 2 T− thÕ kÕt thóc 67
3.5. L¨n b»ng c¸c mÉu vËn ®éng cña mét chi d−íi Trong ho¹t ®éng nµy, c¸c mÉu gËp/¸p víi gËp gèi vµ mÉu duçi/dang víi gèi duçi ®−îc ¸p dông ®Ó t¹o thuËn l¨n ra phÝa tr−íc hoÆc l¨n vÒ phÝa sau. 3.5.1. L¨n ra phÝa tr−íc – gËp ¸p víi gËp T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa trªn chiÕu. BÖnh nh©n ph¶i gi÷ gãt ch©n h−íng xuèng mÆt sµn khi l¨n. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë ngang víi bµn ch©n cña bÖnh nh©n h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i chuyÓn träng l−îng ra phÝa tr−íc theo h−íng chÐo cña cö ®éng ®ang thùc hiÖn. TiÕp xóc bµn tay – KÐo dµi – §Ò kh¸ng: tÊt c¶ nh− trong mÉu vËn ®éng nµy cña chi d−íi. MÖnh lÖnh: “co hai gèi lªn – l¨n vÒ phÝa tr−íc”. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n trong thÕ n»m nghiªng víi h«ng vµ gèi gËp. Gèi vµ mÆt trong x−¬ng chµy cña ch©n gËp nªn tiÕp xóc cïng mét lóc víi chiÕu ®Ó b¶o ®¶m ¸p vµ xoay h«ng hoµn toµn. 3.5.2. L¨n vÒ phÝa sau – duçi/dang víi duçi gèi T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng trong t− thÕ cuèi cña mÉu vËn ®éng trªn. BÖnh nh©n ph¶i gi÷ gãt ch©n h−íng xuèng d−íi mÆt sµn khi l¨n vÒ phÝa sau. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ®ang ë trong t− thÕ chuyÓn träng l−îng vÒ phÝa tr−íc theo h−íng chÐo cña mÉu trªn. Khi thùc hiÖn cö ®éng l¨n vÒ phÝa sau, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i chuyÓn träng l−îng ra sau theo h−íng chÐo cña cö ®éng ®ang thùc hiÖn ®Ó h«ng vµ gèi cña bÖnh nh©n ®−îc duçi hoµn toµn. TiÕp xóc bµn tay – KÐo dµi – §Ò kh¸ng: tÊt c¶ nh− trong mÉu vËn ®éng nµy cña chi d−íi. MÖnh lÖnh: “l¨n vÒ phÝa sau – duçi th¼ng hai ch©n ra”. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n trong thÕ n»m ngöa víi h«ng vµ gèi dang duçi. L¨n ra phÝa tr−íc – gËp/¸p chi d−íi T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a 1 68
T− thÕ gi÷a 2 T− thÕ kÕt thóc L¨n vÒ phÝa sau – duçi/dang chi d−íi T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a 1 T− thÕ gi÷a 2 T− thÕ kÕt thóc 3.6. L¨n b»ng c¸c mÉu vËn ®éng cña hai chi d−íi 3.6.1. L¨n tõ n»m nghiªng sang n»m ngöa – gËp/dang chi trªn T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng trªn chiÕu víi chi trªn ë t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu gËp/dang, ®ã lµ chi trªn ®ang ë thÕ duçi/¸p. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: lóc ®Çu chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu quú phÝa sau bÖnh nh©n, ë ngang h«ng cña bÖnh nh©n, h−íng vÒ phÝa bµn ch©n cña bÖnh nh©n vµ víi qua ng−êi cña bÖnh nh©n ®Ó cÇm tay vµ cæ tay cña bÖnh nh©n. Khi thùc hiÖn mÉu vËn ®éng, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i di chuyÓn cïng víi bÖnh nh©n theo mÉu chÐo cho ®Õn khi n»m ngöa hoµn toµn. T− thÕ khëi ®Çu, t− thÕ kÕt thóc vµ c¸ch vËn ®éng c¬ thÓ cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu 69
ph¶i ®iÒu chØnh theo kÝch th−íc vµ d¸ng ng−êi cña mçi bÖnh nh©n. ë cuèi th× l¨n, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu h−íng vÒ phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – nh− trong mÉu gËp/dang ®· m« t¶. Bµn tay gÇn – cã thÓ t¹o thµnh c¸ch cÇm n¾m kiÓu ®−êng hÇm nh− ®· m« t¶. Bµn tay gÇn cã thÓ n¾m trªn mÆt gËp cña c¸nh tay trªn hoÆc x−¬ng vai. KÐo dµi – §Ò kh¸ng: nh− trong mÉu n»m ngöa. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ cÇn ph¶i gi÷ nhÑ phÝa sau trong khi viÖc t¨ng thªm c¸c ®¬n vÞ vËn ®éng ë th©n ng−êi ®ang diÔn ra. Duçi cæ kÝch thÝch l¨n vÒ phÝa sau. MÖnh lÖnh: “n©ng hai tay lªn – l¨n vÒ phÝa sau”. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n trong thÕ n»m ngöa víi c¸nh tay ë ®iÓm cuèi cña t− thÕ kÕt thóc cña mÉu gËp/dang. 3.6.2. L¨n tõ n»m ngöa sang n»m nghiªng – duçi/¸p chi T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa trªn chiÕu ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn. BÖnh nh©n ph¶i ë trong t− thÕ n»m nghiªng khi hoµn tÊt cö ®éng l¨n. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: lóc ®Çu quú mét ch©n ë ngang ®Çu cña bÖnh nh©n, h−íng vÕ phÝa ch©n cña bÖnh nh©n. Khi bÖnh nh©n l¨n, chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i chuyÓn träng l−îng ra phÝa tr−íc theo h−íng chÐo ®Ó cö ®éng l¨n diÔn ra hoµn toµn. TiÕp xóc bµn tay – KÐo dµi – §Ò kh¸ng: nh− trong mÉu vËn ®éng duçi/¸p c¬ b¶n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ cÇn ph¶i gi÷ nhÑ phÝa sau trong khi viÖc t¨ng thªm c¸c ®¬n vÞ vËn ®éng ë th©n ng−êi ®ang diÔn ra. Bµn tay gÇn cã thÓ n¾m trªn mÆt duçi cña c¸nh tay trªn hoÆc x−¬ng vai. Cö ®éng gËp cæ gióp t¹o thuËn cho viÖc l¨n ra phÝa tr−íc. MÖnh lÖnh: “kÐo tay xuèng – l¨n ra phÝa tr−íc”. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n trong thÕ n»m nghiªng víi tay ë ®iÓm cuèi cña mÉu duçi/¸p. L¨n vÒ phÝa sau – gËp/dang chi trªn T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc 70
L¨n ra phÝa tr−íc – duçi/¸p chi trªn T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc 3.6.3. L¨n tõ n»m ngöa sang n»m nghiªng – ®Èy vÒ phÝa trô T− thÕ bÖnh nh©n: n»m ngöa trªn chiÕu. §Èy tay lªn trong thÕ khuûu gËp vµ phÝa trô cña bµn tay vÒ phÝa n¸ch nh− trong t− thÕ khëi ®Çu cña mÉu ®Èy vÒ phÝa trô. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n theo h−íng chÐo cña mÉu vµ ë vÒ phÝa bªn mµ bÖnh nh©n sÏ l¨n qua. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®Æt trªn mÆt l−ng bµn tay cña bÖnh nh©n. Bµn tay gÇn – trªn mám cïng vai cña bÖnh nh©n ®Èy x−¬ng vai h¹ xuèng vµ ra sau. Bµn tay nµy ph¶i xoay ®Ó bÖnh nh©n cã thÓ gËp vai hoµn toµn khi mÉu vËn ®éng diÔn ra. chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i h¹ thÊp c¬ thÓ vµ khuûu cña m×nh xuèng ®Ó mÉu vËn ®éng diÔn ra trong ®óng mÆt ph¼ng vµ ®Ó t¹o thuËn cho cö ®éng l¨n. KÐo dµi: x−¬ng vai ë trong thÕ h¹ xuèng vµ ra sau trong khi vai ë thÕ duçi vµ xoay ngoµi. Khuûu trong thÕ gËp víi c¼ng tay quay ngöa, cæ tay vµ c¸c ngãn gËp. MÖnh lÖnh: “®Èy tay lªn vÒ phÝa ngang qua mÆt – l¨n ra phÝa tr−íc”. §Ò kh¸ng: víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trong mÉu vËn ®éng nh− ®· m« t¶. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ gi÷ nhÑ phÝa sau cö ®éng cña tay trong khi c¸c ®¬n vÞ vËn ®éng ®−îc gia t¨ng ë th©n ng−êi vµ l¨n. C¸nh tay cña bÖnh nh©n ph¶i ngang qua s¸t mÆt cña bÖnh nh©n vµ kh«ng ®−a lªn cao. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n trong thÕ n»m nghiªng víi c¸nh tay ë ®iÓm cuèi cña mÉu ®Èy vÒ phÝa trô. 3.6.4. L¨n tõ n»m nghiªng sang n»m ngöa – kÐo vÒ phÝa trô T− thÕ bÖnh nh©n: n»m nghiªng, ë ®iÓm cuèi cña t− thÕ kÕt thóc cña mÉu trªn. T− thÕ chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu: ë phÝa ®Çu cña bÖnh nh©n vµ ë vÒ phÝa bªn mµ bÖnh nh©n sÏ l¨n qua. Khuûu h¹ thÊp s¸t víi mÆt chiÕu. TiÕp xóc bµn tay: bµn tay xa – ®an víi c¸c ngãn tay phÝa lßng bµn tay cña bÖnh nh©n. Bµn tay gÇn – trªn mÆt sau cña x−¬ng c¸nh tay hoÆc ë gãc d−íi cña x−¬ng vai ®Ó ®Ò kh¸ng h¹ x−¬ng vai xuèng vµ ra sau. 71
KÐo dµi: x−¬ng vai trong thÕ n©ng lªn ra tr−íc vµ khíp vai trong thÕ gËp/¸p/xoay trong. Khuûu ë thÕ duçi vµ quay sÊp, cæ tay vµ c¸c ngãn tay duçi. MÖnh lÖnh: n¾m tay t«i l¹i vµ kÐo xuèng – l¨n ra phÝa sau. §Ò kh¸ng: víi tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trong mÉu vËn ®éng kÐo vÒ phÝa trô nh− ®· m« t¶. C¸nh tay cña chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu ph¶i h¹ thÊp xuèng s¸t mÆt chiÕu vµ c¸nh tay cña bÖnh nh©n ph¶i ®i qua s¸t mÆt cña bÖnh nh©n khi thùc hiÖn cö ®éng kÐo vÒ ®Ó cã thÓ t¹o thuËn cho cö ®éng l¨n. Chuyªn viªn VËt lý trÞ liÖu cã thÓ gi÷ nhÑ ë phÝa sau ®Ó c¸c c¬ th©n m×nh gia t¨ng thªm ®¬n vÞ vËn ®éng. T− thÕ kÕt thóc: bÖnh nh©n trong thÕ n»m ngöa víi c¸nh tay ë t− thÕ kÕt thóc cña mÉu kÐo vÒ phÝa trô. L¨n ra phÝa tr−íc – chi trªn – ®Èy vÒ phÝa trô T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc L¨n ra phÝa tr−íc – chi trªn – kÐo vÒ phÝa trô T− thÕ khëi ®Çu T− thÕ gi÷a T− thÕ kÕt thóc 72