Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời kỳ đến năm 2030

Chia sẻ: Cothumenhmong6 Cothumenhmong6 | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:192

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án chỉ ra được các kết quả và các hạn chế trong phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và những nguyên nhân của các hạn chế đó. Chỉ ra được các kết quả và các hạn chế trong phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và những nguyên nhân của các hạn chế đó.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời kỳ đến năm 2030

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ VIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN =============== NGUYỄN THỊ XUÂN PHÁT TRIỂN KINH TẾ BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH THỜI KỲ ĐẾN NĂM 2030 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
2 HÀ NỘI 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ VIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN NGUYỄN THỊ XUÂN PHÁT TRIỂN KINH TẾ BỀN VỮNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH THỜI KỲ ĐẾN NĂM 2030 Chuyên ngành: KINH TẾ PHÁT TRIỂN Mã số: 9 31 01 05 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. BÙI TẤT THẮNG 2
HÀ NỘI 2020
4 LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan luận án là công trình nghiên cứu độc lập của tác giả, mọi trích dẫn, tài liệu sử dụng trong luận án đều minh bạch. Các kết quả phân tích ở đây chưa được công bố trong bất cứ công trình khoa học nào. Những số liệu, tư liệu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được thu thập từ các nguồn khác nhau của các tác phẩm đã được công bố rộng rãi, có ghi rõ nguồn gốc xuất xứ trong phần tài liệu tham khảo. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận án Nguyễn Thị Xuân
5 LỜI CÁM ƠN Tác giả xin chân thành cám ơn Viện Chiến lược phát triển, Bộ KH&ĐT đã giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu luận án. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Bùi Tất Thắng, giáo viên hướng dẫn, cùng các thầy, các cô giáo trong và ngoài Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất, góp nhiều ý kiến đóng góp, sửa chữa quý báu, để tác giả hoàn thành luận án này. Tác giả cũng xin cám ơn sự nhiệt tình và hữu ích trong suốt quá trình tác giả thu thập tư liệu, đi thực tế và phỏng vấn xin ý kiến tư vấn từ các lãnh đạo và cán bộ của các cơ quan thực tế, trước hết là Văn phòng Phát triển bền vững, Bộ KH&ĐT; Viện Chiến lược phát triển, Bộ KH&ĐT; UBND, Sở KH&ĐT, Cục Thống kê tỉnh Bắc Ninh. Cuối cùng tác giả xin gửi lời tri ân sâu sắc tới gia đình, bạn bè, những người đã luôn quan tâm động viên, giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt quá trình làm việc, nghiên cứu và hoàn thành luận án. Trong quá trình thực hiện, tuy bản thân đã rất cố gắng, song do còn nhiều hạn chế về cả trình độ hiểu biết, cũng như kinh nghiệm thực tế, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học nên luận án không tránh khỏi còn nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các nhà nghiên cứu, của các thầy, cô giáo, của các bạn đọc để luận án được hoàn thiện hơn cả về lý luận khoa học lẫn thực tiễn. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận án
6 Nguyễn Thị Xuân
7 MỤC LỤC
8 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Bộ KH&ĐT Bộ Kế hoạch và Đầu tư BVMT Bảo vệ môi trường CHXHCN Việt Nam Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam CIEM Viện Nghiên cứu quản lý Trung ương CNH Công nghiệp hóa CTHĐ Chương trình hành động CTNS Chương trình Nghị sự ĐBSH Đồng bằng sông Hồng DN Doanh nghiệp FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài GDP Tổng sản phẩm quốc nội GRDP Tổng sản phẩm quốc nội trên địa bàn GTGT Giá trị gia tang GTSX Giá trị sản xuất HĐH Hiện đại hóa HDI Chỉ số phát triển con người KCN, CCN Khu công nghiệp, Cụm công nghiệp KHCN Khoa học công nghệ KHHĐ Kế hoạch hành động KTTĐ Kinh tế trọng điểm KTX, TTX Kinh tế xanh, Tăng trưởng xanh KTXH Kinh tếXã hội LHQ Liên Hiệp quốc NSLĐ Năng suất lao động PTBV Phát triển bền vững PTKTBV Phát triển kinh tế bền vững TFP Năng suất yếu tố tổng hợp UBND Ủy ban nhân dân USD Đô la Mỹ
9 WB Ngân hàng Thế giới DANH MỤC BẢNG, HÌNH
10 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Khái niệm phát triển bền vững (PTBV) được xuất hiện từ những năm đầu thập kỷ 80 của thế kỷ XX và nhanh chóng được phổ biến rộng rãi, với hàm ý tổng quát là sự phát triển để đáp ứng những yêu cầu của cuộc sống hiện tại, nhưng không gây trở ngại đến nhu cầu của tương lai. Ngay từ khi mới xuất hiện, PTBV đã được toàn cầu hưởng ứng. Các tổ chức, các quốc gia, tuỳ theo những mục tiêu khác nhau của mình, đã đưa ra sự cần thiết phải PTBV và các nội dung khác nhau, song đều khẳng định PTBV là một nhiệm vụ cấp bách, hàng đầu cho toàn thế giới và cho mỗi quốc gia. Từ đó PTBV là nhu cầu cấp thiết và là xu thế tất yếu trong tiến trình phát triển của xã hội loài người. PTBV mang tính tổng hợp với mục tiêu rõ ràng vì con người, không chỉ là sự mở rộng cơ hội lựa chọn cho hôm nay , mà còn không được làm tổn hại đến những khả năng sinh tồn của các thế hệ mai sau. Sự bền vững của phát triển được thể hiện cả ở các khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường. Đó là quá trình gia tăng phúc lợi cho các thế hệ con người bằng cách gia tăng tài sản, bao gồm tài sản vật chất, tài sản tài chính, tài sản con người, tài sản môi trường (nước sạch, không khí sạch, đất đai, rừng cây, vùng biển, ...) và tài sản xã hội (sự tin cậy lẫn nhau, khả năng liên kết, sự đảm bảo an ninh cho người và tài sản , ...). Đó cũng chính là thông điệp chủ yếu của t ư duy mới về phát triển cho thế kỷ XXI của loài người, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, để thực hiện được PTBV thì không hề đơn giản. Trong các nội dung của PTBV thì phát triển kinh tế đóng vai trò là trung tâm, là trụ cột thứ nhất, là hạt nhân cho PTBV. Vì vậy, con người luôn mong muốn nền kinh tế phát triển không ngừng để phục vụ cuộc sống của mình ngày càng được hoàn thiện hơn, tốt đẹp hơn. Nhưng quá trình phát triển kinh tế lại đòi hỏi phải sử dụng các nguồn lực mà thực tế các nguồn lực luôn là hữu hạn nên nếu không có những
11 định hướng phát triển phù hợp thì sớm hay muộn các nguồn lực cũng sẽ bị cạn kiệt dần, các điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, khí hậu,…sẽ biến đổi, ngày một khắc nghiệt hơn, các điều kiện khác cho phát triển cũng sẽ ngày một thay đổi, gây ra nhiều khó khăn, trở ngại hơn. Vì vậy, vấn đề đặt ra là làm như thế nào để phát triển kinh tế bền vững? Đây là một chủ đề đã được nghiên cứu khá nhiều nhưng đến nay vẫn luôn được các nhà nghiên cứu và các nhà quan lý kinh tế quan tâm. Ở Việt Nam, vấn đề PTBV nói chung và trong đó có khía cạnh phát triển kinh tế bền vững (PTKTBV) đã được Chính phủ cam kết thực hiện, thể hiện qua việc ban hành Chương trình Nghị sự 21. Để hoàn thành các mục tiêu đã được đưa ra, Chính phủ, các địa phương cần phải có sự tham gia tích cực, thông qua việc nghiên cứu tại các địa phương, xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá và đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy PTBV trên địa bàn các tỉnh từ đó góp phần thực hiện PTBV trên phạm vi cả nước. Là một tỉnh thuộc vùng Thủ đô, vùng KTTĐ Bắc Bộ, nằm sát thủ đô Hà Nội, Bắc Ninh có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế. Từ một tỉnh thuần nông, Bắc Ninh đã cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp với sự đồng bộ trong phát triển các khu công nghiệp (KCN) gắn với đô thị, cụm công nghiệp (CCN) và phát huy lợi thế trong phát triển làng nghề. Hiện nay, Bắc Ninh đã trở thành địa phương đứng thứ 7 cả nước về quy mô GRDP, đứng thứ 6 cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) (số liệu năm 2018). Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều dấu hiệu cho thấy phát triển kinh tế của Bắc Ninh chưa thực sự bền vững, đó là xuất hiện những mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế nhanh với bảo vệ môi trường, phát triển làng nghề; mâu thuẫn giữa đô thị hóa một cách ồ ạt với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa,… đặc biệt tình trạng ô nhiễm của các khu Công nghiệp, các cụm công nghiệp, các làng nghề ngày một gia tăng không ngừng. Ngoài ra một số chỉ tiêu về phát triển xã hội đã và đang xuất hiện những hướng tiêu cực như; tệ nạn xã hội… Sự phát triển thái quá, chạy theo thị trường
12 bằng mọi giá cũng tiềm ẩn những nguy cơ cao cho việc phát triển có tính bền vững của nền kinh tế tỉnh. Điều đó đò hỏi phải có những giải pháp cụ thể, đồng bộ, hợp lý và hữu hiệu để thúc đẩy phát triển kinh tế một cách bền vững. Từ những lý do trên, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời kỳ đến năm 2030” làm luận án tiến sỹ của mình, nhằm cung cấp thêm tư liệu và nghiên cứu hướng ứng dụng vào thực tiễn hoạt động của một tỉnh, để đẩy nhanh công cuộc PTBV ở mức độ địa phương, góp phần thực hiện thành công Chương trình Nghị sự quốc gia ở cấp tỉnh. Kết quả nghiên cứu luận án sẽ là những tư liệu tốt, làm cơ sở cho tỉnh Bắc Ninh nói riêng và các địa phương trong cả nước nói chung hoàn thành các mục tiêu của Chương trình Nghị sự 21 cũng như những mục tiêu của Chương trình Nghị sự 2030. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu tổng quát của luận án là làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về PTKTBV trên địa bàn một địa phương (một tỉnh) từ đó vận dụng vào nghiên cứu PTKTBV ở tỉnh Bắc Ninh chỉ ra các kết quả đạt được, các hạn chế và nguyên nhân của hạn chế làm cơ sở đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy PTKTBV của một tỉnh. 2.2. Mục tiêu cụ thể Từ mục tiêu chung trên, các mục tiêu cụ thể của luận án là: 1. Xây dựng được khung lý thuyết nghiên cứu PTKTBV trên địa bàn một tỉnh, gồm: nội hàm của PTKTBV trên địa bàn tỉnh, các tiêu chí đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng đến PTKTBV trên địa bàn tỉnh. 2. Chỉ ra được các kết quả và các hạn chế trong PTKTBV trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và những nguyên nhân của các hạn chế đó. 3. Đưa ra được quan điểm, định hướng PTKTBV trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh và các giải pháp để PTKTBV trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đến năm 2030.
13 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Luận án nghiên cứu PTKTBV trên địa bàn một tỉnh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian: luận án nghiên cứu tỉnh Bắc Ninh, có xem xét đến tương quan với một số địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng đồng bằng sông Hồng. Luận án đã sử dụng những bài học kinh nghiệm trong và ngoài nước để từ đó tìm ra những giải pháp nhằm thúc đẩy PTKTBV tỉnh Bắc Ninh đến năm 2030. Về thời gian: Phần thực trạng luận án nghiên cứu PTKTBV tỉnh Bắc Ninh giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2018 và đề xuất định hướng và các giải pháp cho PTKTBV tỉnh tới năm 2030. Về nội dung: PTBV là phát triển hài hòa cả ba mặt PTBV về kinh tế, bền vững về xã hội và bền vững về môi trường sinh thái. Trên thực tế không thể tách rời 3 nội dung này của PTBV. Song, trong quá trình phát triển kinh tế, các quốc gia, các địa phương thường quan tâm nhiều hơn tới nội dung PTBV về kinh tế. Bởi lẽ thực hiện được mục tiêu PTBV về kinh tế sẽ hướng tới việc thực hiện mục tiêu bền vững về xã hội và môi trường. PTBV về kinh tế là điều kiện cần cho việc thực hiện 2 nội dung còn lại. Vì vậy, luận án đi sâu phân tích lý luận cũng như thực tiễn của PTBV về mặt kinh tế (phát triển kinh tế bền vững) với trường hợp cụ thể về PTKTBV trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, đặt trong mối quan hệ với bền vững về xã hội và bền vững về môi trường sinh thái. Theo đó, PTKTBV được xem xét trên các nội dung gồm: (i) khả năng duy trì tăng trưởng; (ii) chất lượng tăng trưởng; (iii) các chủ thể bình đẳng trong tham gia và hưởng thụ các thành quả của phát triển kinh tế và (iv) khả năng duy trì các yếu tố đảm bảo phát triển kinh tế.
14 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1 Phương pháp tiếp cận Luận án tiếp cận đối tượng từ nghiên cứu lý thuyết (bao gồm cơ sở lý luận về phát triển, PTBV và PTKTBV, được khai thác từ các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước, lựa chọn các khái niệm để sử dụng trong luận án) đến đánh giá thực tiễn và hướng đẩy mạnh PTKTBV tỉnh Bắc Ninh. Luận án kết hợp giữa nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Trong đó, nghiên cứu định tính được sử dụng trong xây dựng khung lý luận và đề xuất các giải pháp; phương pháp định lượng được sử dụng trong phân tích thực trạng PTKTBV trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, cụ thể có sử dụng mô hình toán (hàm CobbDouglass) để tính toán mức độ đóng góp của các yếu tố vào tăng trưởng kinh tế của Bắc Ninh và phân tích thống kê theo thời gian và so sánh theo không gian các chỉ tiêu đánh giá PTKTBV trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. 4.2 Quy trình nghiên cứu Luận án được thực hiện theo trình tự như sau: Xuất phát từ tổng quan các nghiên cứu liên quan tới PTKT, PTKTBV, nghiên cứu những kinh nghiệm thực tiễn đã có của một số địa phương, từ đó hình thành khung nghiên cứu về PTKTBV của một tỉnh. Trên cơ sở khung nghiên cứu đã được xây dựng, nghiên cứu thực tiễn tại tỉnh Bắc Ninh và từ đó đánh giá thực trạng về PTKTBV của tỉnh Bắc Ninh, tìm ra những mặt thành công, những mặt chưa làm được và nguyên nhân của những khiếm khuyết đó. Để từ đó đề xuất những quan điểm, định hướng và các giải pháp để thực hiện PTKTBV trong phạm vi một tỉnh, như tỉnh Bắc Ninh. Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo sơ đồ sau:
15 Hình 0.1: Quy trình thực hiện luận án Nguồn: NCS 4.3 Phương pháp thu thập thông tin/dữ liệu nghiên cứu Để giải quyết được mục tiêu nghiên cứu trên, luận án sử dụng dữ liệu thứ cấp, cụ thể như sau: Luận án sử dụng các dữ liệu thứ cấp đã được công bố gồm: số liệu thống kê được công bố trong Niên giám thống kê của Tổng cục Thống kê và Niên giám thống kê của tỉnh Bắc Ninh. Ngoài ra luận án sử dụng thêm nguồn dữ liệu từ các văn bản pháp quy; các quy hoạch, kế hoạch, chính sách của các cơ quan quản lý nhà nước trung ương và của tỉnh Bắc Ninh, các thông tin trên trang web của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tỉnh Bắc Ninh… Các kết quả nghiên cứu, đánh giá ở trung ương và địa phương; Các tài liệu trong và ngoài nước nghiên cứu liên quan đến đề tài của luận án. Cụ thể như sau: * Niên giám thống kê (NGTK):
16 Luận án này sử dụng các dữ liệu NGTK cung cấp các thông tin về: Các đặc điểm cơ bản của địa phương như tổng diện tích tự nhiên, quy mô dân số, mật độ dân số. Tổng giá trị sản xuất trên địa bàn (GO), tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP), giá trị gia tăng (VA) của tỉnh và phân theo ngành kinh tế. Các số liệu về quy mô lao động và trình độ lao động của cả nước và tỉnh Bắc Ninh Các số liệu về doanh nghiệp hoạt động tại tỉnh gồm số lượng doanh nghiệp, tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp so với doanh thu và so với vốn. Các chỉ số về PTBV môi trường (như tỷ lệ chất thải rắn ở đô thị được thu gom, Tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường;…) Số liệu về vốn đầu tư toàn xã hội của tỉnh Số liệu về thu nhập của người dân của cả nước và tỉnh theo khu vực nông thôn thành thị và theo các nhóm thu nhập. Những dữ liệu chính này được trích nguồn từ NGTK 2017 và 2018 của Tổng cục Thống kê và NGTK 2017, 2018 của Cục thống kê tỉnh. Đây là các dữ liệu mới nhất do Tổng cục Thống kê và Cục Thống kê các địa phương công bố cho đến năm 2019. * Báo cáo của các cơ quan, bộ ngành có liên quan: Luận án sử dụng các báo cáo gồm Báo cáo Đánh giá kết quả phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Bắc Ninh, của các Sở ban ngành của tỉnh Bắc Ninh. * Các văn bản pháp luật của nhà nước: Luận án sử dụng một số văn bản pháp luật chính gồm: Quyết định 432/QĐTTg ngày 12/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược PTBV Việt Nam giai đoạn 2011 2020 (Chương trình Nghị sự 21 Việt Nam), Quyết định số 2157/QĐTTg ngày 11/11/2013 về ban hành bộ chỉ tiêu giám sát đánh giá PTBV địa phương giai đoạn 20132020,Quyết định 622/QĐTTg ngày
17 10/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành kế hoạch hành động quốc gia thực hiện chương trình nghị sự 2030 vì sự PTBV, các quyết định phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Bắc Ninh và Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội tỉnh Bắc Ninh… * Các báo cáo nghiên cứu của các tổ chức, cá nhân: Các sách, giáo trình cả trong và ngoài nước; Các tài liệu liên quan đến PTKTBV địa phương làm cơ sở lý luận và có những thông tin bước đầu phục vụ nghiên cứu; Các công trình nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước được xuất bản trên các tạp chí và đăng tải trên internet và thư viện điện tử; để phục vụ cho đánh giá thực trạng PTKTBV tỉnh Bắc Ninh. Các thông tin dữ liệu này được thu thâp thông qua ph ̣ ương phap ph ́ ương phap nghiên c ́ ứu tại bàn và các tài liệu này được trích dẫn đầy đủ trong Danh mục tài liệu tham khảo của luận án. 4.4 Phương pháp xử lý thông tin dữ liệu Sau khi thu thập được các thông tin/dữ liệu trên, luận án sẽ phân tích, xử lý các thông tin/dữ liệu này nhằm làm rõ các nội dung liên quan trong luận án, cụ thể như sau: Phương pháp phân tích tổng hợp: Luận án tiến hành khái quát hoá lý luận sử dụng trong xây dựng những khái niệm cơ bản về PTKTBV trên địa bàn một tỉnh. Phương pháp phân tích tổng hợp được sử dụng trong việc xây dựng tất cả các báo cáo kết quả của luận án. Phương pháp đối sánh: Phương pháp so sánh được thể hiện thông qua việc so sánh, đối chiếu với điều kiện của một số tỉnh xung quanh về phát triển, PTBV và phát triển kinh tế bền vững, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Luận án so sánh số liệu của tỉnh Bắc Ninh theo chuỗi và so sánh chéo với các địa phương lân cận, trong Vùng KTTĐ Bắc bộ, vùng đồng bằng sông Hồng nhằm có được sự phân tích đánh giá toàn diện về thực trạng PTKTBV của Bắc Ninh.
18 Phương pháp chuyên gia: Phương pháp này được sử dụng xuyên suốt cả luận án. Sử dụng phương pháp chuyên gia và nghiên cứu tình huống trong các trường hợp diễn giải những kết quả đạt được và những hạn chế trong việc thực hiện các mục tiêu của Chương trình Nghị sự 21 và Chương trình Nghị sự 2030. 5. Đóng góp mới của luận án Về lý luận: Luận án đã xây dựng được khung nghiên cứu về PTKTBV cấp tỉnh, gồm các nội dung sau: Thứ nhất, luận án đã đưa ra được nội hàm của PTKTBV cấp tỉnh theo cách tiếp cận PTKTBV cấp tỉnh là trụ cột thứ nhất, là hạt nhân cho PTBV của tỉnh, PTKTBV của tỉnh còn góp phần thực hiện các mục tiêu PTKTBV của quốc gia và PTKTBV của tỉnh là dựa trên khai thác thế mạnh của mỗi tỉnh, đồng thời phải liên kết với các tỉnh khác khai thác hiệu quả nguồn lực chung. Theo đó, PTKTBV cấp tỉnh là duy trì trạng thái phát triển kinh tế liên tục của một tỉnh trong một thời gian dài. Từ đó, PTKTBV cấp tỉnh phải đảm bảo các điều kiện (i) tăng trưởng kinh tế được duy trì, thể hiện ở tốc độ tăng trưởng cao và được duy trì ổn định, (ii) chất lượng tăng trưởng cao và được cải thiện, thể hiện ở cấu trúc tăng trưởng hợp lý và các nguồn lực cho phát triển kinh tế phải được sử dụng hiệu quả (iii) các chủ thể bình đẳng trong tham gia và hưởng thụ các thành quả của phát triển kinh tế và (iv) các yếu tố đảm bảo phát triển kinh tế được tái tạo và gia tăng. Thứ hai, luận án đề xuất được bộ tiêu chí gồm các chỉ tiêu cụ thể và các yêu cầu, xu hướng của các chỉ tiêu này đề đánh giá PTKTBV cấp tỉnh trên các khía cạnh: (i) khả năng duy trì tốc độ tăng trưởng của tỉnh, (ii) Chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh; (iii) Bình đẳng trong tham gia và hưởng thụ các thành quả của phát triển kinh tế và (iv) Khả năng duy trì và tái tạo các yếu tố của phát triển.
19 Thứ ba, tổng hợp được hệ thống các nhân tố có thể có ảnh hưởng đến PTKTBV trên địa bàn tỉnh, gồm: các nhân tố khách quan và nhân tố chủ quan. Trong đó, nhân tố khách quan gồm điều kiện tự nhiên; Những điều kiện về văn hóaxã hội; Môi trường quốc gia, khu vực và thế giới; Các văn bản pháp lý, thể chế, chính sách phát triển của quốc gia, nhân tố chủ quan gồm: Các văn bản pháp lý, thể chế, chính sách phát triển của địa phương; Năng lực của bộ máy chính quyền địa phương; Kết cấu hạ tầng kinh tế kỹ thuật; Cơ chế, chính sách huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực; Nhận thức của chủ doanh nghiệp, người lao động và dân cư về PTKTBV. Về thực tiễn: Vận dụng khung nghiên cứu đã được xây dựng, luận án đã vận dụng phân tích thực trạng ở tỉnh Bắc Ninh và chỉ ra được: Bên cạnh các thành tựu đã đạt được thì trong PTKTBV ở tỉnh Bắc Ninh còn một số hạn chế, gồm: Thứ nhất, tăng trưởng thiếu bền vững, không ổn định; thứ hai, chất lượng tăng trưởng thấp; thứ ba, tham gia và hưởng thụ các thành quả của phát triển chưa thực sự công bằng; thứ tư, khả năng duy trì và tái tạo các yếu tố của phát triển chưa bền vững. Luận án cũng chỉ ra được các hạn chế trong PTKTBV của Bắc Ninh là do: các nguyên nhân khách quan: Thứ nhất, bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động, trong khi đó môi trường kinh tế trong nước còn tồn tại nhiều yếu kém, mặt trái của cơ chế thị trường; Thứ hai, các văn bản pháp lý, thể chế, chính sách PTKTBV của Việt Nam còn chồng chéo, một số văn bản mới được ban hành chưa có hướng dẫn cụ thể. Các nguyên nhân chủ quan: Thứ nhất, chính sách PTKTBV của Bắc Ninh còn bất cập; chất lượng hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương chưa đảm bảo; hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế kỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu, chính sách huy động, sử dụng, quản lý các nguồn lực còn bất hợp lý và nhận thức của chủ doanh nghiệp, người lao động và dân cư về PTKTBV còn hạn chế.
20 Luận án đã đề xuất 4 quan điểm, 4 định hướng và 5 giải pháp chủ yếu nhằm đảm bảo phát triển kinh tế bền vững của tỉnh trong thời kỳ đến năm 2030, gồm: Hoàn thiện các văn bản, về phát triển kinh tế bền vững trên địa bản tỉnh, Nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền, Cải thiện hệ thống hạ tầng kinh tế kỹ thuật, Hoàn thiện các chính sách huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, Nâng cao nhận thức của chủ doanh nghiệp, người lao động và dân cư về PTKTBV. 6. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án được kết cấu thành 4 chương như sau: Chương 1: Tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến luận án Chương 2: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm về phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Chương 3: Thực trạng phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh Chương 4: Định hướng và giải pháp phát triển kinh tế bền vững trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh thời kỳ đến 2030