Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Tiểu thuyết phóng sự Việt Nam thế kỷ XX

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐAI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI<br /> <br /> NGUYỄN THỊ THANH XUÂN<br /> <br /> TIỂU THUYẾT PHÓNG SỰ VIỆT NAM THẾ KỶ XX<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN<br /> <br /> Hà Nội - 2015<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐAI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI<br /> <br /> NGUYỄN THỊ THANH XUÂN<br /> <br /> TIỂU THUYẾT PHÓNG SỰ VIỆT NAM THẾ KỶ XX<br /> Chuyên ngành: Văn học Việt Nam<br /> Mã số: 62.22.01.21<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. Nguyễn Văn Phƣợng<br /> PGS. Nguyễn Văn Long<br /> <br /> Hà Nội - 2015<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này là của cá<br /> nhân tôi. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu và nội<br /> dung được trình bày trong Luận ántrung thực và chưa<br /> từng được công bố dưới bất cứ hình thức nào.Tôi xin<br /> hoàn toàn chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.<br /> NGHIÊN CỨU SINH<br /> <br /> Nguyễn Thị Thanh Xuân<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang<br /> MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1<br /> 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 2<br /> 2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu....................................................................... 2<br /> 2.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 2<br /> 2.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 2<br /> 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 2<br /> 4. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................................... 2<br /> 4.1. Phương pháp phân tích tác phẩm văn học ........................................................ 2<br /> 4.2. Phương pháp so sánh.......................................................................................... 3<br /> 4.3. Phương pháp tiếp cận thi pháp học ................................................................... 3<br /> 4.4. Phương pháp liên ngành .................................................................................... 3<br /> 5. Đóng góp của luận án ............................................................................................ 3<br /> 6. Cấu trúc của luận án ............................................................................................. 3<br /> NỘI DUNG ............................................................................................................... 4<br /> CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................. 4<br /> 1.1. Nhận thức về các khái niệm cơ bản .................................................................. 4<br /> 1.1.1. Khái niệm phóng sự ......................................................................................... 4<br /> 1.1.2 . Khái niệm tiểu thuyết ...................................................................................... 5<br /> 1.1.3. Khái niệm tiểu thuyết phóng sự ...................................................................... 6<br /> 1.2. Điểm lại tình hình nghiên cứu về tiểu thuyết phóng sự ................................ 13<br /> 1.2.1. Về tiểu thuyết phóng sự giai đoạn từ đầu thế kỷ XX đến 1945 .................... 13<br /> 1.2.2. Về tiểu thuyết phóng sự giai đoạn từ1945 đến 1975 ..................................... 18<br /> 1.2.3. Về tiểu thuyết phóng sự giai đoạn từ sau 1975 đến hết thế kỷ XX .............. 20<br /> 1.3. Đề xuất hƣớng nghiên cứu của luận án .......................................................... 25<br /> CHƢƠNG 2: TIỂU THUYẾT PHÓNG SỰ VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỶ XX<br /> ĐẾN 1945 ................................................................................................................... 26<br /> 2.1. Các tiền đề lịch sử - xã hội, văn hoá, văn học................................................. 26<br /> <br /> 2.1.1. Tiền đề lịch sử - xã hội.................................................................................... 26<br /> 2.1.2. Tiền đề văn hoá ............................................................................................... 27<br /> 2.1.3. Tiền đề văn học................................................................................................ 29<br /> 2.2. Sự hình thành và diện mạo tiểu thuyết phóng sự từ đầu thế kỷ XX đến<br /> 1945 ............................................................................................................................ 30<br /> 2.2.1. Sự hình thành tiểu thuyết phóng sự .............................................................. 30<br /> 2.2.2. Diện mạo tiểu thuyết phóng sự....................................................................... 33<br /> 2.3. Những thành tựu của tiểu thuyết phóng sự từ đầu thế kỷ XX đến 1945 .... 35<br /> 2.3.1. Thành tựu về nội dung.................................................................................... 35<br /> 2.3.1.1. Sự lên tiếng kịp thời về các vấn đề nóng hổi của xã hội nông thôn Việt Nam<br /> dưới chế độ thực dân, phong kiến ............................................................................. 35<br /> 2.3.1.2. Phơi bày và phản biện đanh thép các vấn đề bức xúc của đô thị Việt Nam<br /> dưới chế độ thực dân, phong kiến .............................................................................. 39<br /> 2.3.1.3. Phê phán tái hiện sắc sảo chế độ khoa cử lỗi thời, qua đó phê phán phong<br /> trào phục cổ .............................................................................................................. 50<br /> 2.3.2. Thành tựu về nghệ thuật ................................................................................ 54<br /> 2.3.2.1. Nghệ thuật kết cấu: sự dung hợp độc đáo giữa tiểu thuyết và phóng sự ... 54<br /> 2.3.2.2. Nhân vật - những điển hình bất hủ ............................................................... 59<br /> CHƢƠNG 3: TIỂU THUYẾT PHÓNG SỰ VIỆT NAM TỪ 1945 ĐẾN 1975 . 72<br /> 3.1. Vài nét về bối cảnh lịch sử - xã hội và văn hoá tƣ tƣởng .............................. 72<br /> 3.2. Sơ lƣợc diện mạo tiểu thuyết phóng sự giai đoạn 1945 – 1975..................... 73<br /> 3.3. Một số thành tựu của tiểu thuyết phóng sự 1945 – 1975 .............................. 75<br /> 3.3.1. Nhạy bén trong vấn đề nông thôn .................................................................. 75<br /> 3.3.2. Cập nhật tinh thần chiến đấu của quân và dân ta-kịp thời phát hiện vấn đề<br /> trong cuộc chiến đấu ................................................................................................. 85<br /> 3.3.3. Phát hiện mặt trái ở thành thị ........................................................................ 90<br /> CHƢƠNG 4: TIỂU THUYẾT PHÓNG SỰ VIỆT NAM TỪ 1975 ĐẾN HẾT<br /> THẾ KỶ XX .............................................................................................................. 94<br /> 4.1. Những bối cảnh lịch sử - xã hội, văn hóa, văn học từ 1975 đến hết thế kỷ XX .....94<br /> <br />