Luận văn: Cho vay theo hạn mức tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo & PTNT thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

246
lượt xem 90
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn: Cho vay theo hạn mức tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo & PTNT thực trạng và giải pháp gồm 3 chương trình bày về tổng quan về cho vay theo hạn mức tín dụng, thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả và mở rộng cho vay theo hạn mức tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo & PTNT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Cho vay theo hạn mức tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo & PTNT thực trạng và giải pháp

-1- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ---------------- ĐOÀN VŨ THIÊN CHO VAY THEO HẠN MỨC TÍN DỤNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP VỪA V À NHỎ TẠI NHNo & PTNT THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – Năm 2007
-2- MUÏC LUÏC Trang phuï bìa. Lôøi cam ñoan. Muïc luïc. Danh muïc caùc chöõ vieát taét, caùc baûng. LÔØI MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG VAØ DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA. .................................................................................. 1 1.1 TÍN DUÏNG VAØ VAI TROØ CUÛA TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG. ............................... 1 1.1.1 Khaùi nieäm vaø baûn chaát cuûa tín duïng. ...................................................................... 2 1.1.2 Chöùc naêng cuûa tín duïng. ......................................................................................... 3 1.1.3 Vai troø cuûa tín duïng. ............................................................................................... 5 1.1.4 Phaân loaïi tín duïng. .................................................................................................. 5 1.2 PHÖÔNG THÖÙC CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG. .............................. 6 1.2.1 Khaùi nieäm cho vay theo haïn möùc tín duïng. ............................................................ 6 1.2.2 Öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm cuûa phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. .......... 7 1.2.3 Chöùc naêng cuûa cho vay theo haïn möùc tín duïng. ..................................................... 7 1.2.4 Kyõ thuaät cho vay theo haïn möùc tín duïng. ............................................................... 7 1.3 TOÅNG QUAN VEÀ DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA. ........................................17 1.3.1 Ñònh nghóa doanh nghieäp nhoû vaø vöøa. ...................................................................17 1.3.2 Sô löôïc quaù trình phaùt trieån cuûa doanh nghieäp nhoû vaø vöøa töø 2001 ñeán 2005.......18 1.3.3 Söï caàn thieát cuûa nguoàn voán tín duïng chính thöùc ñoái vôùi söï phaùt trieån doanh nghieäp nhoû vaø vöøa. ................................................................................................22 TOÙM LÖÔÏC CHÖÔNG 1..................................................................................................24 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOÏAT ÑOÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC ÑOÁI VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM.........25 2.1 GIÔÙI THIEÄU SÔ NEÙT VEÀ NHNo & PTNT VIEÄT NAM .......................................25
-3- 2.1.1 Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån. ...........................................................................25 2.1.2 Cô caáu toå chöùc .......................................................................................................26 2.1.3 Caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam. .........................................27 2.2 THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM. 39 2.2.1 Hoaït ñoäng cho vay cuûa NHNo & PTNT Vieät Nam................................................39 2.2.2 Hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV...............................................................41 2.2.3 Cô sôû phaùp lyù ñoái vôùi hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng taïi NHNo & PTNT Vieät Nam.....................................................................................................46 2.2.4 Lôïi ñieåm cuûa cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV. .....................47 2.3 THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM. .................................................................................47 2.3.1 Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc töø hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng. ................47 2.3.2 Nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng. ............................49 2.3.3 Nguyeân nhaân nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng. ......51 TOÙM LÖÔÏC CHÖÔNG 2..................................................................................................54 CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ VAØ MÔÛ ROÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM. ...................................................................................55 3.1 MUÏC TIEÂU CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010. ......................................................................................................................55 3.2 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NHNo & PTNT VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010. ......................................................................................................................56 3.2.1 Muïc tieâu toång quaùt.................................................................................................56 3.2.2 Muïc tieâu cuï theå. .....................................................................................................57 3.2.3 Moät soá chæ tieâu cuï theå: ...........................................................................................58 3.3 ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA ÔÛ VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010. .........................................................................................60
-4- 3.3.1 Boái caûnh kinh teá – xaõ hoäi giai ñoïan 2006 – 2010..................................................60 3.3.2 Muïc tieâu phaùt trieån doanh nghieäp nhoû vaø vöøa giai ñoïan 2006 – 2010. .................64 3.3.3 Nhieäm vuï chuû yeáu ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng giai ñoïan 2006 – 2010. ..................65 3.4 GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ VAØ MÔÛ ROÄNG CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG ÑOÁI VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA TAÏI NHNo & PTNT VIEÄT NAM..............................................................................................65 3.4.1 Caùc giaûi phaùp vó moâ mang tính hoã trôï. ..................................................................65 3.4.2 Caùc giaûi phaùp mang tính nghieäp vuï ñoái vôùi NHNo & PTNT Vieät Nam. ...............69 3.5 NHÖÕNG ÑEÀ XUAÁT KIEÁN NGHÒ..........................................................................73 3.5.1 Ñoái vôùi Chính phuû. .................................................................................................73 3.5.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc. ...............................................................................73 TOÙM LÖÔÏC CHÖÔNG 3..................................................................................................74 KEÁT LUAÄN. Taøi lieäu tham khaûo. Phuï luïc.
-5- DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT DN Doanh nghieäp DNNN Doanh nghieäp Nhaø Nöôùc DNTN Doanh nghieäp tö nhaân DNNVV Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa HMTD Haïn möùc tín duïng HÑTD Hôïp ñoàng tín duïng HÑQT Hoäi ñoàng quaûn trò NHTM Ngaân haøng Thöông maïi NHNo & PTNT VN Ngaân Haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân Vieät Nam DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 2.1: Tình hình chung veà huy ñoäng voán .............................................................42 Baûng 2.2: Tình hình chung veà dö nôï ...........................................................................42 Baûng 2.3: Tình hình phaân loïai cho vay DNNVV theo ngaønh kinh teá ñeán 31/12/2006 ...43 Baûng 2.4: Cô caáu dö nôï theo phöông thöùc cho vay giai ñoaïn 2003 -2006......................47 Baûng 3.1: Toùm taét caùc muïc tieâu taøi chính vaø an toøan hoïat ñoäng ñeán naêm 2010. ...........58
-6- MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa vieäc nghieân cöùu ñeà taøi. Vieät Nam chính thöùc trôû thaønh thaønh vieân WTO, môû ra cô hoäi cho phaùt trieån kinh teá, hoäi nhaäp saâu roäng vaøo neàn kinh teá theá giôùi. Vieäc xuaát hieän, hình thaønh caùc taäp ñoøan kinh teá, taäp ñoøan ña quoác gia seõ taïo ra cô hoäi cho söï ra ñôøi caùc DNNVV hoïat ñoäng theo hình thöùc xaâu chuoãi, dòch vuï, gia coâng, phaân phoái… Ñeà taøi nghieân cöùu nhaèm goùp phaàn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa tieáp caän nguoàn voán tín duïng chính thöùc, cuõng laø taïo theâm nguoàn löïc taøi chính ñeå caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa phaùt trieån theo chuû tröông chung cuûa Chính phuû ñeán naêm 2010. Tröôùc nhöõng vaán ñeà caáp thieát veà voán ñeå hoã trôï cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa (DNNVV) vaø söï löïa choïn phöông thöùc cho vay phuø hôïp, hieäu quaû cho ñoái töôïng naøy, toâi choïn ñeà taøi: “Cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa taïi NHNo & PTNT Vieät Nam – Thöïc traïng vaø giaûi phaùp” 2. Muïc tieâu nghieân cöùu. Phaân tích thöïc traïng hoïat ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng, töø ñoù ñeà ra caùc giaûi phaùp ñeå naâng cao hieäu quaû vaø môû roäng cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa taïi heä thoáng NHNo & PTNT Vieät Nam. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu. Ñoái töôïng nghieân cöùu.
-7- - Nghieân cöùu lyù luaän cuûa tín duïng ngaân haøng, phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng. - Nghieân cöùu thöïc traïng hoïat ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng cuûa Ngaân haøng noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân Vieät Nam. - Nghieân cöùu nhu caàu voán tín duïng ñeå phaùt trieån cuûa caùc DNNVV ñeán 2010, ñeå töø ñoù thoâng qua phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu voán vaø ñoàng thôøi laø söï taêng tröôûng dö nôï, oån ñònh nguoàn voán, taêng thu dòch vuï vaø haïn cheá toái thieåu ruûi ro tín duïng. Phaïm vi nghieân cöùu. Veà khoâng gian: Heä thoáng NHNo & PTNT Vieät Nam. Veà thôøi gian: töø naêm 2001 ñeán nay. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu. Chuû yeáu döïa vaøo kieán thöùc caùc moân kinh teá taøi chính ngaân haøng. Vieäc phaân tích soá lieäu döïa treân phöông phaùp phaân tích, toång hôïp, so saùnh, thoáng keâ vaø logic hoïc. 5. Noäi dung vaø keát caáu cuûa luaän vaên. Ngoøai phaàn môû ñaàu, keát luaän, taøi lieäu tham khaûo, phuï luïc, luaän vaên goàm 3 chöông chính: Chöông 1: Toång quan veà cho vay theo haïn möùc tín duïng vaø DNNVV. Chöông 2: Thöïc traïng hoïat ñoäng cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV taïi NHNo & PTNT Vieät Nam. Chöông 3: Giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû vaø môû roäng cho vay theo haïn möùc tín duïng ñoái vôùi caùc DNNVV taïi NHNo & PTNT Vieät Nam.
-8- CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG VAØ DOANH NGHIEÄP NHOÛ VAØ VÖØA. 1.1. TÍN DUÏNG VAØ VAI TROØ CUÛA TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG. Tín duïng ra ñôøi töø khi xaõ hoäi coù söï phaân coâng lao ñoäng vaø xuaát hieän cheá ñoä tö höõu veà tö lieäu saûn xuaát. Cuøng vôùi söï tan raõ cuûa cheá ñoä coäng saûn nguyeân thuûy caùc quan heä saûn xuaát môùi ra ñôøi, löïc löôïng saûn xuaát phaùt trieån laø ñieàu kieän cho söï phaân coâng lao ñoäng phaùt trieån, hình thaønh söï phaân hoaù xaõ hoäi: cuûa caûi taäp trung vaøo tay ngöôøi giaøu, coù quyeàn theá, trong khi ñoù coù ngöôøi ngheøo khoâng ñuû thu nhaäp ñeå ñaùp öùng nhu caàu toái thieåu cuûa ñôøi soáng. Maët khaùc, do ñieàu kieän thieân nhieân, ñieàu kieän saûn xuaát luoân luoân coù ruûi ro ñoøi hoûi phaûi coù söï vay möôïn nhau ñeå ñieàu hoaø cuoäc soáng; do vaäy, hình thöùc Tín duïng sô khai baèng hieän vaät xuaát hieän. Saûn xuaát haøng hoùa ngaøy caøng phaùt trieån thì quan heä Tín duïng caøng ñöôïc môû roäng, do nhu caàu veà ñaàu tö tìm kieám lôïi nhuaän, nhu caàu tieâu duøng ngaøy caøng gia taêng. Maët khaùc, ñaëc ñieåm tuaàn hoaøn voán cuûa töøng Xí nghieäp, toå chöùc kinh teá traûi qua caùc giai ñoaïn, bieåu hieän döôùi caùc hình thaùi khaùc nhau; cuøng thôøi ñieåm, coù nhöõng xí nghieäp ñang taïm thôøi coù voán nhaøn roãi (thöøa voán), nhöng xí nghieäp, toå chöùc kinh teá khaùc laïi coù nhu caàu boå sung nguoàn voán. Do ñoù, ñoøi hoûi phaûi coù Tín duïng laøm caàu noái trung gian giöõa nôi thöøa vaø nôi thieáu. Tín duïng toàn taïi trong nhieàu phöông thöùc saûn xuaát khaùc nhau, nhöng baát kyø phöông thöùc naøo, tín duïng bieåu hieän ra ngoaøi nhö laø söï vay möôïn
-9- laãn nhau taïm thôøi moät soá tieàn teä. Baûn chaát cuûa tín duïng ñöôïc bieåu hieän trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa tín duïng vaø moái quan heä cuûa noù vôùi quaù trình taùi saûn xuaát. 1.1.1. Khaùi nieäm vaø baûn chaát cuûa tín duïng. Qua nhöõng lyù luaän ñaõ trình baøy neâu treân, daãn ñeán khaùi nieäm: Tín duïng laø moät quan heä kinh teá giöõa ngöôøi cho vay vaø ngöôøi ñi vay, laø söï chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò hay hieän vaät theo nhöõng ñieàu kieän maø hai beân thoaû thuaän. Quan heä kinh teá treân ñöôïc thoâng qua vaän ñoäng giaù trò voán tín duïng qua caùc giai ñoaïn: - Giai ñoaïn phaân phoái voán Tín duïng: ÔÛ giai ñoaïn naøy voán tieàn teä hoaëc giaù trò vaät tö haøng hoaù ñöôïc chuyeån töø ngöôøi naøy ñeán ngöôøi khaùc, baèng haønh vi cho vay vaø ñi vay. - Giai ñoaïn söû duïng voán Tín duïng: ÔÛ giai ñoaïn naøy voán vay ñöôïc söû duïng tröïc tieáp (neáu vay baèng hieän vaät) hoaëc voán vay ñöôïc söû duïng ñeå mua haøng hoaù (vay baèng tieàn) ñeå thoûa maõn nhu caàu saûn xuaát hoaëc tieâu duøng cuûa ngöôøi ñi vay. Tuy nhieân, ngöôøi ñi vay khoâng coù quyeàn sôû höõu veà giaù trò ñoù, maø chæ coù quyeàn söû duïng taïm thôøi trong moät thôøi gian nhaát ñònh. - Giai ñoaïn hoaøn traû voán Tín duïng: Laø giai ñoaïn keát thuùc moät voøng tuaàn hoaøn cuûa tín duïng nghóa laø sau khi hoaøn thaønh moät chu kyø saûn xuaát T-H-T ñeå trôû veà hình thaùi tieàn teä; voán tín duïng ñöôïc ngöôøi vay hoaøn traû cho ngöôøi cho vay.
- 10 - Nhö vaäy, baûn chaát cuûa tín duïng laø hoaøn traû vaø laø cô sôû ñeå phaân bieät vôùi phaïm truø kinh teá khaùc, laø quaù trình quay trôû veà vôùi tö caùch laø moät löôïng giaù trò vaän ñoäng, cho neân söï hoaøn traû luoân luoân phaûi ñaûm baûo giaù trò vaø coù phaàn taêng theâm döôùi hình thöùc lôïi töùc. Trong tröôøng hôïp coù laïm phaùt söï hoaøn traû veà maët giaù trò cuõng phaûi ñöôïc toân troïng, thoâng qua cô cheá ñieàu tieát baèng laõi suaát. 1.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng. 1.1.2.1 Chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä. Ñaây laø chöùc naêng cô baûn nhaát cuûa tín duïng, nhôø chöùc naêng naøy maø caùc nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi ñöôïc ñieàu hoøa töø nôi thöøa sang nôi thieáu ñeå söû duïng hieäu quaû, nhaèm phaùt trieån neàn kinh teá xaõ hoäi. Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä laø hai maët hôïp thaønh chöùc naêng coát loõi cuûa tín duïng. - ÔÛ maët taäp trung voán tieàn teä: nhôø söï hoïat ñoäng cuûa heä thoáng tín duïng maø caùc nguoàn tieàn nhaøn roãi ñöôïc taäp trung laïi, bao goàm tieàn nhaøn roãi cuûa daân chuùng,voán baèng tieàn cuûa caùc toå chöùc kinh teá. - ÔÛ maët phaân phoái laïi voán tieàn teä, ñaây laø maët cô baûn cuûa chöùc naêng naøy, ñoù laø söï chuyeån hoùa ñaåy söû duïng caùc nguoàn voán ñaõ taäp trung ñöôïc ñeå ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát löu thoâng haøng hoùa, tieâu duøng trong xaõ hoäi. Caû hai maët taäp trung vaø phaân phoái laïi voán ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc hoøan traû vì vaäy tín duïng coù öu theá roõ reät, noù kích thích maët taäp trung voán, noù thuùc ñaåy vieäc söû duïng voán hieäu quaû. 1.1.2.2 Chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi.
- 11 - Tín duïng coù theå phaùt huy chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi, ñöôïc theå hieän qua caùc maët sau: - Hoïat ñoäng tín duïng taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng tín duïng nhö: thöông phieáu, kyø phieáu, caùc loïai seùc, theû tín duïng, theû thanh toùan… cho pheùp thay theá moät soá löôïng lôùn tieàn maët löu haønh, nhôø ñoù laøm giaûm caùc chi phí lieân quan ñeán tieàn maët. - Vieäc hoïat ñoäng cuûa tín duïng ngaân haøng vôùi heä thoáng taøi khoûan laøm cho thanh toùan thoâng qua ngaân haøng döôùi hình thöùc chuyeån khoûan hoaëc buø tröø laøm maïnh saûn suaát löu thoâng haøng hoùa, taêng toác ñoä chu chuyeån voán trong trong neàn kinh teá. 1.1.2.3 Chöùc naêng phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoïat ñoäng kinh teá. Ñaây laø chöùc naêng heä quaû cuûa hai chöùc naêng treân. Söï vaän ñoäng cuûa voán tín duïng phaàn lôùn laø söï vaän ñoäng gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö, haøng hoùa, chi phí trong hoä kinh doanh, caùc toå chöùc kinh teá. Vì vaäy, qua ñoù tín duïng khoâng nhöõng laø taám göông phaûn aùnh hoïat ñoäng kinh teá maø coøn thöïc hieän vieäc kieåm soùat hoïat ñoäng aáy, nhaèm ngaên chaën caùc hieän töôïng tieâu cöïc trong neàn kinh teá xaõ hoäi. 1.1.3. Vai troø cuûa tín duïng. Trong neàn kinh teá haøng hoùa, tín duïng ngaân haøng laø moät trong nhöõng keânh quan troïng trong huy ñoäng vaø taøi trôï nguoàn voán, vöøa thuùc ñaåy quaù trình taäp trung voán vöøa taùc ñoäng ñeán quaù trình taäp trung saûn suaát.
- 12 - Thoâng qua vieäc taøi trôï voán cuûa ngaân haøng, hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng ñaõ goùp phaàn giaûi quyeát tình traïng thöøa, thieáu voán taïm thôøi thöôøng xuyeân xaûy ra ôû caùc doanh nghieäp trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh vaø ñieàu hoøa voán trong toaøn boä neàn kinh teá, taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát ñöôïc lieân tuïc. Nhö vaäy, tín duïng ngaân haøng ñaùp öùng nhu caàu voán cho quaù trình taùi saûn xuaát xaõ hoäi, thoâng qua ñoù, tín duïng ngaân haøng thuùc ñaåy quaù trình tích tuï vaø taäp trung voán phaùt trieån kinh teá, taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn nhaèm thuùc ñaåy nhanh tieán trình thöïc hieän coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Vôùi baûn chaát hoaøn traû coù laõi, tín duïng ngaân haøng ñaõ buoäc khaùch haøng vay phaûi taêng cöôøng haïch toaùn kinh teá ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån vaø qua ñoù tín duïng ngaân haøng theå hieän vai troø quaûn lyù vaø ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá. 1.1.4. Phaân loaïi tín duïng. Trong neàn kinh teá thò tröôøng, tín duïng ngaân haøng hoaït ñoäng raát ña daïng vaø phong phuù. Do ñoù, vieäc phaân loaïi tín duïng phaûi döïa treân nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau, cuï theå: - Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo thôøi gian: Coù tín duïng ngaén haïn; tín duïng trung haïn; tín duïng daøi haïn. - Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo muïc ñích cho vay: Coù cho vay baát ñoäng saûn; cho vay coâng nghieäp vaø thöông maïi; cho vay noâng nghieäp; cho vay caùc ñònh cheá taøi chính; cho vay tieâu duøng.
- 13 - - Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo möùc ñoä tín nhieäm ñoái vôùi khaùch haøng: Coù cho vay coù baûo ñaûm baèng taøi saûn; cho vay khoâng ñaûm baûo baèng taøi saûn. - Phaân loaïi tín duïng döïa vaøo xuaát xöù tín duïng: Coù cho vay tröïc tieáp; cho vay giaùn tieáp. Ngoaøi ra, ngaân haøng coøn thöïc hieän caùc nghieäp vuï baûo laõnh cho khaùch haøng baèng uy tín cuûa mình. Ñoái vôùi nghieäp vuï naøy, ngaân haøng khoâng phaûi cung caáp baèng tieàn, nhöng ngaân haøng phaûi thanh toaùn thay neáu khaùch haøng khoâng thöïc hieän ñöôïc nghóa vuï theo hôïp ñoàng. 1.2. PHÖÔNG THÖÙC CHO VAY THEO HAÏN MÖÙC TÍN DUÏNG. 1.2.1. Khaùi nieäm cho vay theo haïn möùc tín duïng. Cho vay theo haïn möùc tín duïng laø phöông thöùc cho vay xaùc ñònh möùc dö nôï vay toái ña cho khaùch haøng ñöôïc duy trì trong moät thôøi haïn nhaát ñònh maø ngaân haøng vaø khaùch haøng ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng tín duïng. Ñaëc ñieåm cô baûn cuûa loïai cho vay naøy laø moät hoà sô vay duøng cho nhieàu moùn vay. Ngaân haøng tieán haønh phaân tích tín duïng vaø neáu ñoàng yù cho vay, hai beân seõ kyù keát hôïp ñoàng tín duïng. Vieäc cho vay vaø thu nôï ñan xen nhau, khoâng phaân ñònh ranh giôùi, thôøi ñieåm cuï theå luùc naøo cho vay, luùc naøo thu nôï. Vieäc cho vay thu nôï thoâng qua taøi khoûan luaân chuyeån (Beân Nôï cuûa taøi khoûan naøy phaûn aùnh caùc khoûan tieàn vay cuûa khaùch haøng, beân Coù phaûn aùnh caùc khoûan traû nôï cuûa khaùch haøng). 1.2.2. Öu ñieåm vaø khuyeát ñieåm cuûa phöông thöùc cho vay theo haïn möùc tín duïng.
- 14 - Öu ñieåm: Thuû tuïc ñôn giaûn, khaùch haøng chuû ñoäng nguoàn voán vay, laõi vay traû cho ngaân haøng thaáp. Khuyeát ñieåm: Ngaân haøng deã bò ñoäng voán kinh doanh, thu laõi cho vay thaáp. 1.2.3. Chöùc naêng cuûa cho vay theo haïn möùc tín duïng. Phöông thöùc cho vay naøy vôùi öu ñieåm laø coù theå taän thu nhöõng khoûan thu maø khaùch haøng coù, khi maø taøi khoûan ñang coù dö nôï; kieåm soùat töï nhieân doanh soá cho vay vaø doanh soá baùn haøng thoâng qua doanh soá thu nôï, vì theo phöông thöùc naøy khi khaùch haøng coù doanh thu baùn haøng phaûi chuyeån thaúng hoaëc noäp thaúng vaøo beân Coù cuûa taøi khoûan cho vay luaân chuyeån ñeå traû nôï. Do ñoù, ngaân haøng coù theå naém baét ñöôïc hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò thoâng qua doanh soá cho vay vaø thu nôï töø taøi khoûan treân. Ngoøai ra, vôùi phöông thöùc cho vay naøy Ngaân haøng coù theå ñaùp öùng nhanh choùng, kòp thôøi nhu caàu voán cuûa khaùch haøng, söû duïng ñöôïc nguoàn voán nhaøn roãi taïm thôøi cuûa khaùch haøng, haïn cheá ñöôïc söû duïng tieàn maët trong thanh toùan. 1.2.4. Kyõ thuaät cho vay theo haïn möùc tín duïng. 1.2.4.1 Caùc vaán ñeà chung veà cho vay doanh nghieäp. 1.2.4.1.1 Caùc khaùi nieäm Cho vay laø moät hình thöùc caáp tín duïng, theo ñoù toå chöùc tín duïng giao cho khaùch haøng moät khoûan tieàn ñeå söû duïng vaøo muïc ñích vaø thôøi haïn nhaát ñònh theo thoûa thuaän vôùi nguyeân taéc coù hoøan traû caû goác vaø laõi. Thôøi haïn nhaát ñònh ñoù chính laø thôøi haïn cho vay. Thôøi haïn cho vay laø khoûang thôøi gian ñöôïc tính töø khi khaùch haøng nhaän voán vay cho ñeán thôøi ñieåm traû heát nôï goác vaø laõi vay ñaõ ñöôïc thoûa
- 15 - thuaän trong hôïp ñoàng tín duïng giöõa toå chöùc tín duïng vaø khaùch haøng. Döïa vaøo thôøi haïn, cho vay coù theå chia thaønh cho vay ngaén haïn, trung haïn vaø daøi haïn. - Cho vay ngaén haïn laø caùc khoûan vay coù thôøi haïn cho vay ñeán 12 thaùng. - Cho vay trung haïn laø caùc khoûan vay coù thôøi haïn cho vay töø treân 12 thaùng ñeán 60 thaùng. - Cho vay daøi haïn laø caùc khoûan vay coù thôøi haïn cho vay töø treân 60 thaùng ñeán trôû leân. 1.2.4.1.2 Nguyeân taéc vay voán. Vieäc vay voán laø nhu caàu töï nguyeän cuûa khaùch haøng vaø laø cô hoäi ñeå ngaân haøng caáp tín duïng vaø thu lôïi nhuaän töø hoïat ñoäng cuûa mình. Tuy nhieân, caáp tín duïng lieân quan ñeán vieäc söû duïng voán huy ñoäng neân phaûi tuaân thuû theo nhöõng nguyeân taéc nhaát ñònh. Khaùch haøng vay voán cuûa ngaân haøng phaûi baûo ñaûm hai nguyeân taéc: - Söû duïng voán ñuùng muïc ñích ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng tín duïng. Veà phía ngaân haøng, tröôùc khi cho vay caàn phaûi tìm hieåu roõ muïc ñích vay voán cuûa khaùch haøng ñoàng thôøi phaûi kieåm tra xem khaùch haøng coù söû duïng voán ñuùng muïc ñích ñaõ cam keát hay khoâng. Nguyeân taéc naøy raát quan troïng vì vieäc söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích hay khoâng seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán khaû naêng thu hoài nôï vay sau naøy.Veà phía khaùch haøng, vieäc söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích goùp phaàn naâng cao hieäu quaû söû duïng voán vay ñoàng thôøi giuùp doanh nghieäp baûo ñaûm khaû
- 16 - naêng hoøan traû nôï cho ngaân haøng. Töø ñoù, naâng cao uy tín cuûa khaùch haøng ñoái vôùi ngaân haøng vaø cuûng coá moái quan heä vay voán sau naøy. - Hoøan traû nôï goác vaø laõi vay ñuùng thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän trong hôïp ñoàng tín duïng. Laø moät nguyeân taéc khoâng theå thieáu trong hoïat ñoäng cho vay. Ñaïi ña soá nguoàn voán maø ngaân haøng söû duïng ñeå cho vay laø voán huy ñoäng töø khaùch haøng göûi tieàn. Hôn nöõa, baûn chaát cuûa quan heä tín duïng laø quan heä chuyeån nhöôïng taïm thôøi quyeàn söû duïng voán vay neân sau moät thôøi gian nhaát ñònh voán vay phaûi ñöôïc hoøan traû caû goác vaø laõi vay. 1.2.4.1.3 Ñieàu kieän vay Maëc duø khi cho vay, ngaân haøng yeâu caàu khaùch haøng vay voán phaûi baûo ñaûm hai nguyeân taéc treân nhöng thöïc teá khoâng phaûi khaùch haøng naøo cuõng coù theå tuaân thuû ñuùng hai nguyeân taéc naøy. Do vaäy, ñeå giuùp cho vieäc baûo ñaûm nguyeân taéc vay voán, ngaân haøng chæ xem xeùt cho vay khi khaùch haøng thoûa maõn moät soá ñieàu kieän vay nhaát ñònh: - Coù naêng löïc phaùp luaät daân döï, naêng löïc haønh vi daân söï vaø chòu traùch nhieäm daân söï theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. - Coù muïc ñích vay voán hôïp phaùp. - Coù khaû naêng taøi chính baûo ñaûm traû nôï trong thôøi haïn cam keát. - Coù phöông aùn saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï khaû thi vaø coù hieäu quaû. - Thöïc hieän caùc quy ñònh veà baûo ñaûm tieàn vay theo quy ñònh cuûa Chính phuû vaø höôùng daãn cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam. 1.2.4.1.4 Hoà sô vay voán.
- 17 - Khi coù nhu caàu vay voán, khaùch haøng göûi cho toå chöùc tín duïng giaáy ñeà nghò vay voán vaø caùc taøi lieäu caàn thieát chöùng minh ñuû ñieàu kieän vay voán. Khaùch haøng phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät veà tính chính xaùc vaø hôïp phaùp cuûa caùc taøi lieäu göûi cho toå chöùc tín duïng. Toå chöùc tín duïng höôùng daãn caùc loïai taøi lieäu khaùch haøng caàn göûi cho toå chöùc tín duïng phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuï theå cuûa töøng loïai khaùch haøng, loïai cho vay vaø khoûan vay. 1.2.4.1.5 Thaåm ñònh vaø quyeát ñònh cho vay. Thaåm ñònh vaø quyeát ñònh cho vay laø khaâu raát quan troïng trong toøan boä quy trình tín duïng. Ñeå coù caên cöù ra quyeát ñònh cho vay hay khoâng cho vay, caùc toå chöùc tín duïng ñeàu xaây döïng quy trình xeùt duyeät cho vay theo nguyeân taéc baûo ñaûm tính ñoäc laäp vaø phaân ñònh roõ raøng traùch nhieäm caù nhaân, traùch nhieäm giöõa khaâu thaåm ñònh vaø quyeát ñònh cho vay. Khi thaåm ñònh, toå chöùc tín duïng seõ xem xeùt ñaùnh giaù tính khaû thi, hieäu quaû cuûa döï aùn ñaàu tö, phöông aùn phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï, phöông aùn phuïc vuï ñôøi soáng hoaëc döï aùn ñaàu tö vaø khaû naêng hoøan traû nôï vay cuûa khaùch haøng ñeå ra quyeát ñònh. 1.2.4.1.6 Hôïp ñoàng tín duïng. Vieäc cho vay cuûa toå chöùc tín duïng vaø khaùch haøng vay phaûi ñöôïc laäp thaønh hôïp ñoàng tín duïng. Hôïp ñoàng tín duïng phaûi coù noäi dung veà ñieàu kieän vay, muïc ñích söû duïng voán vay, phöông thöùc cho vay, soá voán vay, laõi suaát, thôøi haïn cho vay, hình thöùc baûo ñaûm, giaù trò taøi saûn baûo ñaûm, phöông thöùc traû nôï vaø nhöõng cam keát khaùc ñöôïc caùc beân thoûa thuaän. Ngoøai ra, hôïp ñoàng tín duïng cuõng caàn neâu roõ quyeàn vaø nghóa vuï cuûa toå chöùc tín duïng vaø khaùch haøng.
- 18 - 1.2.4.1.7 Giôùi haïn cho vay. Trong hoïat ñoäng tín duïng, ngaân haøng thöông maïi bò giôùi haïn cho vay theo quy ñònh cuûa Luaät caùc toå chöùc tín duïng nhaèm baûo ñaûm an toøan. Caùc giôùi haïn tín duïng khi cho vay bao goàm: - Toång dö nôï cho vay ñoái vôùi moät khaùch haøng khoâng ñöôïc vöôït quaù 15% voán töï coù cuûa Ngaân haøng, tröø tröôøng hôïp ñoái vôùi nhöõng khoûan cho vay töø caùc nguoàn voán uûy thaùc cuûa Chính phuû, cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân. Tröôøng hôïp nhu caàu voán cuûa khaùch haøng vöôït quaù 15% voán töï coù cuûa ngaân haøng hoaëc khaùch haøng coù nhu caàu huy ñoäng voán töø nhieàu nguoàn thì caùc ngaân haøng coù theå cho vay hôïp voán theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam. - Trong tröôøng hôïp ñaêïc bieät, ngaân haøng chæ ñöôïc cho vay vöôït quaù möùc giôùi haïn cho vay theo quy ñònh vöøa neâu khi ñöôïc Thuû Töôùng Chính phuû cho pheùp ñoái vôùi töøng tröôøng hôïp cuï theå. - Vieäc xaùc ñònh voán töï coù cuûa caùc ngaân haøng ñeå laøm caên cöù tính toùan giôùi haïn cho vay ñöôïc thöïc hieän theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam. 1.2.4.1.8 Haïn cheá cho vay. Ngaân haøng khoâng ñöôïc cho vay khoâng coù baûo ñaûm, cho vay vôùi ñieàu kieän öu ñaõi veà laõi suaát, veà möùc cho vay ñoái vôùi nhöõng ñoái töôïng sau ñaây: - Toå chöùc kieåm toùan, kieåm toùan vieân coù traùch nhieäm kieåm toùan taïi toå chöùc tín duïng cho vay; thanh tra vieân thöïc hieän nhieäm vuï thanh tra taïi toå chöùc tín duïng cho vay; keá toùan tröôûng cuûa toå chöùc tín duïng cho vay.
- 19 - - Caùc coå ñoâng lôùn cuûa toå chöùc tín duïng. - Doanh nghieäp coù moät trong nhöõng ñoái töôïng quy ñònh taïi khoûan 1, ñieàu 77 cuûa Luaät caùc toå chöùc tín duïng sôû höõu treân 10% voán ñieàu leä cuûa doanh nghieäp ñoù. 1.2.4.1.9 Nhöõng tröôøng hôïp khoâng cho vay. Ngoøai ra Ngaân haøng coøn khoâng ñöôïc cho vay nhöõng tröôøng hôïp sau ñaây: - Thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieån soùat, Toång Giaùm ñoác (Giaùm ñoác), Phoù Toång Giaùm ñoác (Phoù Giaùm ñoác) cuûa toå chöùc tín duïng. - Caùn boä, nhaân vieân cuûa chính toå chöùc tín duïng ñoù thöïc hieän nhieäm vuï thaåm ñònh, quyeát ñònh cho vay. - Boá, meï, vôï, choàng, con cuûa thaønh vieân Hoäi ñoàng quaûn trò, Ban kieåm soùat, Toång Giaùm ñoác (Giaùm ñoác), Phoù Toång Giaùm ñoác (Phoù Giaùm ñoác). 1.2.4.2 Caùch xaùc ñònh haïn möùc tín duïng. Cho vay ngaén haïn thöïc chaát laø cho vay boå sung nguoàn voán ñaàu tö vaøo taøi saûn löu ñoäng. Do vaäy, xaùc ñònh haïn möùc voán löu ñoäng phaûi caên cöù vaøo nhu caàu voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø treân cô sôû khai thaùc heát caùc nguoàn voán phi ngaân haøng khaùc. Coù nhö vaäy môùi xaùc ñònh ñuùng vaø hôïp lyù nhu caàu voán vay, traùnh tình traïng cho vay quaù möùc caàn thieát laøm toån haïi ñeán khaû naêng thu hoài nôï. Maët khaùc, khoâng vì theá maø xaùc ñònh haïn möùc tín duïng quaù khaét khe, khieán khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu cho doanh nghieäp.
- 20 - Caên cöù ñeå xaùc ñònh haïn möùc tín duïng laø keá hoaïch taøi chính cuûa doanh nghieäp, trong ñoù döï baùo chi tieát veà taøi saûn vaø nguoàn voán. Caùc khoaûn muïc trong baûn keá hoaïch taøi chính coù theå lieät keâ ôû baûng döôùi ñaây : Taøi saûn Nôï vaø voán chuû sôû höõu Taøi saûn löu ñoäng Nôï phaûi traû Tieàn maët vaø tieàn göûi ngaân haøng Nôï ngaén haïn Chöùng khoaùn ngaén haïn Vay ngaén haïn ngaân haøng Khoaûn phaûi thu Phaûi traû ngöôøi baùn Haøng toàn kho Phaûi traû coâng nhaân vieân Taøi saûn löu ñoäng khaùc Phaûi traû khaùc Taøi saûn coá ñònh roøng Nôï daøi haïn Ñaàu tö taøi chính daøi haïn Voán chuû sôû höõu Toång coäng taøi saûn Toång coäng nôï vaø toång voán chuû sôû höõu Döïa vaøo keá hoaïch taøi chính naøy nhaân vieân tín duïng seõ tieán haønh xaùc ñònh haïn möùc tín duïng theo töøng böôùc nhö sau : 1. Xaùc ñònh vaø thaåm ñònh tính chaát hôïp lyù cuûa toång taøi saûn 2. Xaùc ñònh vaø thaåm ñònh tính chaát hôïp lyù cuûa nguoàn voán. 3. Xaùc ñònh haïn möùc tín duïng theo coâng thöùc : Haïn möùc tín duïng = Nhu caàu voán löu ñoäng – Voán chuû sôû höõu tham gia Nhu caàu voán löu ñoäng = Giaù trò taøi saûn löu ñoäng – Nôï ngaén haïn phi ngaân haøng – Nôï daøi haïn coù theå söû duïng.