Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung Ương

Chia sẻ: Chuheodethuong 09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đánh giá thực trạng công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung Ương. Đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung Ương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung Ương

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN ĐỖ HẢI HÀ KẾ TOÁN THU, CHI VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN MÃ SỐ: 834 03 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ THANH PHƢƠNG HÀ NỘI, NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ “Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung Ương” là công trình nghiên cứu độc lập do tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS N u ễ T ị T P ƣơ . Luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Các số liệu, nội dung được trình bày trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung của luận văn thạc sĩ. T ả uậ v ĐỖ HẢI HÀ
LỜI CẢM ƠN u ti n, tôi xin ày t l i cảm n s u s c đến iến sĩ guy n hị hanh hư ng đ tận t nh hướng dẫn và gi p đ tôi thực hiện luận văn này. ôi vô c ng iết n các th y, cô trư ng ại học Công oàn đ truyền đạt cho tôi những iến thức qu áu trong th i gian tôi tham gia học tập và nghi n cứu tại đ y. Xin ch n thành cảm n hoa ế toán, hoa đào tạo sau đại học rư ng ại Học Công oàn đ tạo điều iện gi p đ tôi trong quá tr nh hoàn thành luận văn. ua đ y, tôi xin ch n thành cảm n tới l nh đạo ệnh viện và tập th ph ng ài ch nh ế toán ệnh viện hi rung ng đ tạo mọi điều iện tốt nhất cho tôi hoàn thành luận văn này. Xin tr n trọng cảm n các h y giáo, cô giáo trong Hội đồng chấm luận văn đ quan t m xem xét, nghi n cứu và góp cho những thiếu sót đ tôi ịp th i ổ sung, hoàn thiện luận văn của m nh. Cuối c ng, tôi xin nh ch c các u h y, Cô, Bạn è và ồng nghiệp sức h e, hạnh ph c và thành công. Xin trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC L i cam đoan L i cảm n Mục lục Danh mục các chữ viết t t Danh mục bảng, s đồ MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................ 1 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. ............................................................................ 3 4. ối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 4 5. hư ng pháp nghiên cứu........................................................................................... 4 6. Những đóng góp của đề tài nghiên cứu .................................................................... 5 7. Kết cấu luận văn ........................................................................................................ 5 C ƣơ 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN THU, CHI VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP ..................................... 6 1.1. Tổng quan về đơ vị sự nghiệp công lập ............................................................ 6 1.1.1. Khái niệm, đặc đi m các đ n vị sự nghiệp công lập .......................................... 6 1.1.2. Nội dung thu, chi, kết quả hoạt động và c chế quản lý tài chính tại các đ n vị sự nghiệp công lập......................................................................................................... 9 1 2 Cơ sở kế to tro đơ vị sự nghiệp công lập ............................................... 14 1.2.1. C sở dồn tích ................................................................................................... 14 1.2.2. C sở kế toán tiền mặt ....................................................................................... 15 1.3. Nội dung kế toán thu, chi và kết quả hoạt độ tro đơ vị sự nghiệp công lập....................................................................................................................... 16 1.3.1. Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động trong đ n vị sự nghiệp công lập ........... 16 1.3.2. Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh .............................. 30 1.3.3. Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tài chính ................................................ 34 1.3.4. Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động khác ...................................................... 35 Tiểu kết ƣơ 1 ...................................................................................................... 38 C ƣơ 2. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THU, CHI VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƢƠNG ................................................... 39 2.1. Tổng quan về Bệnh viện Nhi Tru Ƣơ ....................................................... 39
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát tri n ........................................................................ 39 2.1.2. ặc đi m tổ chức quản lý và hoạt động của Bệnh viện hi rung ng ........ 43 2.1.3. Quản l tài ch nh đối với hoạt động thu, chi tại Bệnh viện hi rung ng .. 47 2.1.4. Tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Nhi rung ng ................................ 51 2.2. Thực trạng kế toán thu, chi và kết quả hoạt độ sự ệ tại Bệnh việ N tru ƣơ ........................................................................................ 55 2.2.1. hực trạng kế toán thu, chi hoạt động do ng n sách hà nước cấp ................. 55 2.2.2. Thực trạng kế toán thu, chi hoạt động nguồn viện trợ, tài trợ nước ngoài ....... 60 2.2.3. Thực trạng kế toán thu chi và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh ............. 61 2.2.4. Thực trạng kế toán thu chi và kết quả hoạt động tài chính ............................... 64 2.2.5. Thực trạng kế toán thu chi và kết quả hoạt động khác ..................................... 65 23 Đ t ực trạng kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện N Tru Ƣơ ........................................................................................................ 66 2.3.1. Kết quả đạt được ............................................................................................... 66 2.3.2. Hạn chế.............................................................................................................. 67 Tiểu kết ƣơ 2 ...................................................................................................... 70 C ƣơ 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THU, CHI VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƢƠNG ....................................... 71 3 1 Đị ƣớng phát triển của Bệnh việ N Tru Ƣơ ................................ 71 3.1.1. ịnh hướng lĩnh vực hoạt động ........................................................................ 71 3.1.2. hư ng thức hoạt động ..................................................................................... 73 3.1.3. hư ng thức quản lý ......................................................................................... 75 3.2. Các yêu cầu và nguyên tắc về hoàn thiện kế toán thu, chi và kết quả hoạt động ............................................................................................................................ 75 3.2.1. Các yêu c u hoàn thiện ..................................................................................... 75 3.2.2. Các nguyên t c hoàn thiện ................................................................................ 77 3.3. Một số giải pháp hoàn thiện kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh việ N Tru Ƣơ ................................................................................................ 79 3.3.1. Về tài khoản kế toán .......................................................................................... 79 3.3.2. Hoàn thiện hệ thống sổ sách kế toán hoạt động thu, chi ................................... 80 3.3.3 Hoàn thiện công tác ki m tra kế toán và công khai tài chính ............................ 81
3.3.4. Hoàn thiện c chế quản lý tài chính .................................................................. 81 3.3.5. Giải pháp hoàn thiện kế toán thu, chi và kết quả hoạt động hành chính sự nghiệp .......................................................................................................................... 82 3 4 Đ ều kiện thực hiện giải pháp ........................................................................... 83 3.4.1. Về ph a c quan hà ước ............................................................................... 83 3.4.2. Về phía bệnh viện hi rung ng ................................................................. 84 Tiểu kết ƣơ 3 ...................................................................................................... 86 KẾT LUẬN ................................................................................................................ 87 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 88 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký ệu N u ê ĩ 1 BCTC Báo cáo tài chính 2 BHXH Bảo hi m x hội 3 BHYT Bảo hi m y tế 4 BV Bệnh viện 5 BVNTW Bệnh viện hi rung ư ng 6 CCDC Công cụ dụng cụ 7 DVSNCL n vị sự nghiệp công lập 8 KCB hám chữa ệnh 9 KHCN hoa học công nghệ 10 C inh ph công đoàn 11 KHKT hoa học ĩ thuật 12 KBNN ho ạc nhà nước 13 NSNN g n sách hà nước 14 NVL guy n vật liệu 15 SNCL ự nghiệp công lập 16 SNCL ự nghiệp công lập 17 TCKT Tài chính ế toán 18 C ài sản cố định 19 TW rung ư ng 20 VP Viện ph 21 XDCB X y dựng c ản
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ Bảng Bảng 2.1. ột số chỉ ti u chuy n môn năm 2017 - 2019 ...........................................42 Bảng 2.2: hống tr nh độ tại Bệnh viện hi rung ng .....................................45 Bảng 2.3: Các khoản thu của bệnh viện từ năm 2017 đến năm 2019 .........................49 Bảng 2.4: Một số khoản chi của bệnh viện từ năm 2017 đến năm 2019 ....................50 Bảng 3.1. Tài khoản kế toán phản ánh thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng .........................................................................................80 Sơ đồ đồ 1.1: uy tr nh quản l và sử dụng vốn viện trợ, vay nợ nước ngoài ................23 đồ 1.2: uy tr nh giải ng n nguồn viện trợ, vay nợ nước ngoài ............................23 đồ 2.1: Bộ máy quản l của ệnh viện hi rung ng ......................................43 đồ 2.2: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán của Bệnh viện hi trung ư ng .............52 đồ 2.3: Hình thức kế toán chứng từ ghi sổ tại bệnh viện .......................................54 đồ 2.4: Trình tự luân chuy n chứng từ tại bệnh viện hi rung ng.................55 đồ 2.5: uy tr nh thực hiện thanh toán lư ng ........................................................59
1 MỞ ĐẦU 1. T ấ t ết ủ đề t có th phát tri n được nền kinh tế và đưa đất nước theo kịp những xu hướng của nhân loại thì y tế là một trong những dịch vụ c n phải được quan tâm hàng đ u và luôn giữ vị trí quan trọng. Vì vậy, đ đáp ứng được nhu c u và sự c n thiết đó th ngành y tế và các bệnh viện đ và đang có nhiều giải pháp cụ th trong việc nâng cao tr nh độ chuyên môn, chất lượng khám, chữa bệnh, từ việc đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật đến cải tiến quy trình, cải cách thủ tục hành chính đáp ứng sự hài lòng của ngư i bệnh. Mạng lưới bệnh viện của nước ta hiện có h n 1.400 c sở (từ tuyến Trung ư ng đến địa phư ng, bệnh viện ngành và tư nh n) đ từng ước đáp ứng nhu c u khám, chữa bệnh (KCB) của ngư i dân. Thực tế hiện nay cho thấy, việc nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh là đ i h i ch nh đáng của ngư i dân và là việc làm thư ng xuyên của chính các bệnh viện. Bệnh Vi n hi rung ng ch nh là một trong những bệnh viện hàng đ u của Việt am đ và đang thực hiện tốt sứ mệnh đó. Dưới sự dẫn d t cũng như chỉ đạo của an l nh đạo, Bộ Y tế, Nhà nước bệnh viện đ trở thành địa chỉ khám chữa bệnh đáng tin cậy, uy t n trong lĩnh vực nhi khoa trên toàn quốc. đạt được những thành tựu đó đội ngũ cán ộ, công nhân viên bệnh vi n đ hông ngừng nỗ lực và có những đổi mới về các ch nh sách c chế, trong đó tài ch nh là một trong những yếu tố hết sức phức tạp và mới mẻ, không chỉ tác động mạnh đến c sở y tế, cung ứng dịch vụ và ngư i sử dụng dịch vụ mà còn ảnh hưởng rất nhiều mặt đối với cả hệ thống y tế. tăng cư ng quản lý và sử dụng các nguồn tài ch nh đ ng mục đ ch đạt hiệu quả cao, c sở y tế có th sử dụng nhiều công cụ hác nhau nhưng một trong những công cụ hữu hiệu nhất là kế toán. Kế toán với hai chức năng là thông tin và i m tra đã khẳng định được vị trí và vai trò quan trọng của mình trong hoạt động quản lý, tuy nhiên vai trò quan trọng của kế toán chỉ phát huy khi công tác kế toán được tổ chức một cách khoa học và hợp lý. Kế toán trong các đ n các đ n vị hành chính sự nghiệp nói chung và các c sở y tế nói ri ng đóng một vai trò hết sức quan trọng, nó là công cụ điều hành giám sát các hoạt động kinh tế của đ n vị, gi p đ n vị có th ki m soát, quản lý và quyết
2 toán nguồn inh ph đồng th i đảm bảo công tác thu, chi được thực hiện trong định mức của nhà nước cho phép. ua đó, gi p đ n vị có th phản ảnh một cách chính xác, kịp th i và đ y đủ tình hình sử dụng nguồn vốn và xác định kết quả hoạt động. Các c sở y tế công lập c n lập dự toán đ có th quản lý và chủ động trong thu, chi của mình. Nhận thức được t m quan trọng đấy đồng th i qua quá tr nh được nghiên cứu, công tác, t m hi u thực tế về công tác kế toán tại Bệnh viện Nhi Trung ng, tôi đ quyết định chọn đề tài “Kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi Trung Ương” với mong muốn sẽ đánh giá được tổng quan về tình hình kế toán, công tác thu chi và kết quả hoạt động, bên cạnh đó có th đưa ra được những đề xuất nhằm giải quyết những hạn chế và phát huy những ưu đi m. Trong quá trình hoàn thành luận văn, tác giả đ tham hảo một số đề tài, công trình nghiên cứu sau: - ề tài: “Hoàn thiện kế toán thu, chi với việc tăng cường tự chủ tài chính tại các bệnh viện công lập thuộc bộ y tế khu vực Hà Nội” – luận văn thạc sĩ inh tế của tác giả Tô Thị Kim Thanh năm 2017. Luận văn đ tr nh ày và làm sáng t những vấn đề lý luận c ản về đặc đi m hoạt động của đ n vị hành chính sự nghiệp có thu và chính sách kế toán tại các đ n vị này. Luận văn cũng làm rõ những vấn đề c bản về tổ chức công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại các bệnh viện công lập. Qua quá trình nghiên cứu tác giả đ nói l n được sự c n thiết và t m quan trọng đối với việc hoàn thiện kế toán thu chi tại đ n vị hành chính sự nghiệp có thu cũng như các c sở y tế. n u l n được những ưu, nhược đi m và những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán thu chi tại đ n vị. Tuy nhiên, phạm vi đề tài nghiên cứu tư ng đối rộng, không th nghiên cứu được hết các bệnh viện công lập tại Hà Nội nên những số liệu mà tác giả đưa ra chưa ao hàm hết được. - ề tài: “Hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại bệnh viện Y học Cổ Truyển trung ương” – Luận văn thạc sĩ inh tế của Nguy n Thị Lan Hư ng năm 2017. Luận văn đ nghi n cứu hệ thống hóa và làm rõ lý luận về kế toán hoạt động thu và chi trong đ n vị CL. ánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện Y học cổ truy n rung ng, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán hoạt động thu chi tại Bệnh viện Y Học cổ truyền rung ng.
3 - ề tài: “Kế toán hoạt động thu, chi tại bệnh viện đa khoa tỉnh Nghệ An” – Luận văn thạc sĩ inh tế của Phan Thị Ngọc 2018. Luận văn ph n t ch rõ được t m quan trọng của kế toán thu chi tại bệnh viện đa hoa tỉnh Nghệ An, đ thiết lập được hệ thống kế toán cho các khoa, phòng ban một cách hợp lý nhằm đạt được hiệu quả cao trong công tác quản lý tài chính của đ n vị. Tuy nhiên, do nguồn số liệu minh chứng tác giả mới chỉ khảo sát tại đ n vị hiện đang áp dụng chưa chuy n sang thực hiện theo TT107/2017/TT-BTC. - ề tài: “ ế to n hoạt động thu chi tại ệnh viện a khoa anh n – Luận văn thạc sĩ inh tế của r n hị ga 2019. Luận văn đ tr nh ày được những vấn đề c ản về ế toán hoạt động thu, chi tại các đ n vị sự nghiệp công lập (SNCL), từ đó ph n t ch, đánh giá thực trạng công tác ế toán hoạt động thu, chi đồng th i đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại Bệnh viện a hoa Xanh ôn. ỗi luận văn n u tr n, ở những h a cạnh hác nhau, một mặt nào đó đ phản ánh được c ản lĩnh vực tại các đ n vị cụ th m nh nghi n cứu. Các luận văn đ hái quát được những vấn đề l thuyết về ế toán hoạt động thu chi tại các đ n vị CL, n u ra được những thực trạng trong công tác quản l tài ch nh, công tác ế toán tại đ n vị cụ th , từ đó đ đề xuất được những giải pháp nhằm h c phục. uy nhi n, những luận văn tr n chỉ đưa ra được những giải pháp mang t nh tổng quát, t đề cập cụ th về ế toán thu chi và ết quả hoạt động tại các đ n vị CL. goài ra, chưa có một cộng tr nh nghi n cứu một cách chuy n iệt nào về vấn đề ế toán thu chi và ết quả hoạt động tại ệnh viện hi rung ng. Xuất phát từ t nh h nh thực tế đó và dựa tr n c sở pháp l là các quy định về công tác thu chi của hà nước, tác giả đ đưa ra các giải pháp hoàn thiện thực sự hữu hiệu, sát với thực tế của ệnh viện hi rung ng. 3 Mụ t êu v ệm vụ ê ứu 3.1. Mục tiêu Hoàn thiện kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi rung ng. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa c sở lý luận và thực ti n về kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại đ n vị hành chính sự nghiệp có thu.
4 - ánh giá thực trạng công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng. - ề xuất hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng. 4 Đố tƣợ v ạm v ê ứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu ề tài tập trung nghiên cứu kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại đ n vị sự nghiệp công lập 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực ti n li n quan đến đ n vị SNCL, công tác kế toán thu chi và kết quả hoạt động của Bệnh viện hi rung ng dưới góc độ kế toán tài chính. - Về không gian: Luận văn nghi n cứu được thực hiện tại Bệnh viện Nhi rung ng. - Về th i gian: Luận văn tiến hành khảo sát và thu thập số liệu chứng minh về kế toán thu chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng năm 2019. 5 P ƣơ ê ứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - hư ng pháp nghi n cứu tài liệu: Tài liệu mà tác giả xem xét chủ yếu dựa trên sổ sách, báo cáo, các bảng bi u chứng từ của phòng kế toán tổng hợp trong th i gian sử dụng đ lấy số liệu, được xác minh và tổng hợp có độ tin cậy cao. Bên cạnh đấy tham khảo các bài báo, bài luận án, luận văn về bệnh viện tra cứu thông tin trên internet thông qua công cụ tìm kiếm google những đề tài liên quan đến vấn đề nghiên cứu. - hư ng pháp quan sát: hông qua việc quan sát, làm việc đ phản ánh thực trạng tình hình kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng. 5.2. Phương pháp xử lý số liệu - hư ng pháp tổng hợp, ph n t ch: ược sử dụng cho việc tổng hợp hệ thống hóa số liệu công tác kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện Nhi rung ng được xác minh th i gian và nguồn thông tin rõ ràng. hông qua đó, tiến hành phân tích các số liệu đ đánh giá các chỉ tiêu của công tác thu chi, nêu lên
5 được những ưu, nhược đi m và những giải pháp cho những hạn chế còn gặp phải tại đ n vị. 6. N ữ đó ó ủ đề t ê ứu - Về lý luận: Luận văn đ tổng quan những vấn đề lý luận về kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại đ n vị CL. đưa ra những nhận xét khách quan về những vấn đề lý luận có liên quan. - Về thực ti n: Qua phân tích thực trạng thu chi và kết quả hoạt động của Bệnh viện hi rung ng, từ đó r t ra được những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân của nó. Trên c sở đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán thu, chi và kết quả hoạt động, góp ph n đảm bảo thu chi có hiệu quả tuyệt đối và phát tri n bền vững cho Bệnh viện hi rung ng nói ri ng và các đ n vị SNCL nói chung. 7 Kết ấu uậ v Nội dung luận văn được kết cấu gồm 3 chư ng: C ƣơ 1: C sở lý luận về kế toán thu, chi và kết quả hoạt động trong các đ n vị SNCL C ƣơ 2: Thực trạng kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng C ƣơ 3: Giải pháp hoàn thiện kế toán thu, chi và kết quả hoạt động tại Bệnh viện hi rung ng
6 C ƣơ 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN THU, CHI VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP 1 1 Tổ qu về đơ vị sự ệ ô ậ 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm các đơn vị sự nghiệp công lập 1.1.1.1. h i niệm đơn vị sự nghiệp c ng lập. Theo khoản 1 điều 9 Luật Viên chức: n vị sự nghiệp công lập là tổ chức do c quan có thẩm quyền của hà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội. Thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân. Cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản l nhà nước. Là những đ n vị thuộc sở hữu nhà nước được nhà nước cấp kinh phí khi mới thành lập, l nh đạo của các đ n vị này do c quan chức năng của nhà nước bổ nhiệm hoặc bãi mi n [14, iều 9]. heo ghị định 16/2015/ -C ngày 14 tháng 02 năm 2015 của Ch nh phủ quy định c chế tự chủ đ n vị sự nghiệp công lập: n vị sự nghiệp công lập ( CL) là những đ n vị do c quan có thẩm quyền của nhà nước thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nh n, hoạt động thực hiện cung cấp các dịch vụ x hội công cộng và các dịch vụ nhằm duy tr sự hoạt động nh thư ng của các ngành inh tế quốc d n [9, tr.1]. Hoạt động của các đ n vị sự nghiệp công lập không nhằm mục đ ch lợi nhuận trực tiếp mà nhằm cung cấp những sản phẩm mang lại lợi ích chung, lâu dài và bền vững cho xã hội. Hoạt động của các đ n vị sự nghiệp công lập luôn g n liền và bị chi phối bởi các chư ng tr nh phát tri n kinh tế xã hội của quốc gia. n vị sự nghiệp công lập có quyền chủ động tự quyết, tự chịu trách nhiệm, sử dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động, s p xếp bộ máy tổ chức và lao động hợp lý góp ph n tăng thu nhập, phúc lợi cho ngư i lao động. Căn cứ vào các hái niệm tr n tác giả có th hái quát về đ n vị CL là đ n vị do c quan nhà nước có thẩm quyền thành lập, là đ n vị dự toán độc lập, có con dấu ri ng, tổ chức ộ máy ế toán theo quy định của Luật Kế toán. ặc iệt, với t nh h nh và nhu c u đ u tư vào sức h e như hiện nay, th V công lập về y tế đóng một vai tr hết sức quan trọng, nhằm đáp ứng được các nhu c u thiết yếu về sức h e của con ngư i trong đ i sống x hội.
7 1.1.1.2. ặc điểm của đơn vị sự nghiệp c ng lập n vị sự nghiệp công lập thực hiện các nhiệm vụ, chỉ ti u nhà nước giao cho trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, an ninh quốc ph ng… r n c sở tận dụng c sở vật chất sẵn có, đ đáp ứng yêu c u của nền kinh tế thị trư ng, một số đ n vị sự nghiệp công lập vẫn có th tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ. - Hoạt động của các đ n vị sự nghiệp luôn g n liền với những lĩnh vực sự nghiệp. n vị sự nghiệp thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ đ đáp ứng nhu c u và lợi ích chung thiết yếu của xã hội. - Các sản phẩm, dịch vụ do các đ n vị sự nghiệp cung cấp mang lại lợi ích chung, có tính bền vững và g n bó hữu c với quá trình tạo ra của cải vật chất và giá trị tinh th n. - Hoạt động sự nghiệp trong các đ n vị sự nghiệp luôn g n liền và bị chi phối bởi các chư ng tr nh phát tri n kinh tế, xã hội của hà nước. - Ch nh phủ tổ chức, duy tr và đảm ảo hoạt động sự nghiệp là đ thực hiện các nhiệm vụ phát tri n inh tế - x hội. thực hiện những mục ti u inh tế - xã hội nhất định, Ch nh phủ tổ chức các chư ng tr nh mục ti u quốc gia như: chư ng tr nh chăm sóc sức h e cộng đồng, chư ng tr nh xóa đói, giảm nghèo, chư ng tr nh xóa m chữ, chư ng tr nh ph ng chống tội phạm... hững chư ng tr nh này chỉ có hà nước mới có th thực hiện một cách triệt đ và có hiệu quả và hà nước tri n hai thực hiện thông qua các đ n vị sự nghiệp. - inh ph hoạt động của đ n vị sự nghiệp công lập theo dự toán được cấp có thẩm quyền giao. y theo nguồn thu nhiều hay t mà đ n vị được cấp hoàn toàn inh ph hoạt động thư ng xuy n, hoặc hỗ trợ một ph n, hoặc tự chủ hoàn toàn. - Chi hoạt động của các đ n vị sự nghiệp: Các đ n vị sự nghiệp căn cứ dự toán được giao, thực hiện chi hoạt động theo các ti u chuẩn, định mức, chế độ của nhà nước và quy chế chi ti u nội ộ của đ n vị. 1.1.1.3. hân loại đơn vị sự nghiệp nhận dạng các đ n vị sự nghiệp công lập nhằm tổ chức, quản lý có hiệu quả hoạt động của các đ n vị sự nghiệp công lập, c n có sự phân loại các đ n vị sự nghiệp công lập. Tùy thuộc quan đi m, cách tiếp cận hoặc do các yêu c u của quản
8 l nhà nước và các tiêu chí khác nhau mà có th phân loại các đ n vị SNCL theo các cách khác nhau. * Theo phương thức thu tiền của người sử dụng dịch vụ thì đơn vị sự nghiệp công lập bao gồm: - n vị SNCL thực hiện các dịch vụ công không thu tiền trực tiếp từ ngư i sử dụng. - n vị SNCL thực hiện các dịch vụ công mà ngư i sử dụng phải trả một ph n tiền. - n vị SNCL thực hiện các dịch vụ công mà ngư i sử dụng phải trả toàn bộ tiền. * Theo tính chất công cộng hay cá nhân của dịch vụ cung cấp thì đơn vị sự nghiệp công lập bao gồm: - n vị SNCL cung cấp dịch vụ công cộng thu n túy - n vị SNCL cung cấp các dịch vụ công cộng có tính chất cá nhân * Theo chủ thể quản lý thì đơn vị sự nghiệp công lập bao gồm: - n vị CL do rung ư ng quản lý gồm các Viện Hàn lâm, Viện nghiên cứu, Trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ, ài truyền hình Việt Nam, các bệnh viện, trư ng đại học do rung ư ng quản l … - n vị CL do địa phư ng quản lý gồm các Viện, Trung tâm nghiên cứu khoa học công nghệ, ài truyền hình tỉnh, thành phố, các bệnh viện, trư ng đại học, cao đẳng do địa phư ng quản l … * Theo Nghị định 16/2015/N -C ngày 14 th ng 02 năm 2015 của Chính phủ về quy định cơ chế tự chủ đơn vị sự nghiệp công, bao gồm: - V CL tự đảm bảo toàn bộ chi thư ng xuy n và chi đ u tư - V CL tự đảm bảo toàn bộ chi thư ng xuyên - V CL tự đảm bảo một ph n chi thư ng xuyên, ph n còn lại được ngân sách nhà nước cấp (Gọi t t là V tự đảm bảo một ph n chi hoạt động). - V có nguồn thu sự nghiệp thấp, đ n vị sự nghiệp không có nguồn thu, kinh phí hoạt động thư ng xuyên theo chức năng, nhiệm vụ do ng n sách nhà nước đảm bảo toàn bộ inh ph thư ng xuyên (gọi t t là đ n vị sự nghiệp do ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi ph thư ng xuyên) [9, tr.4].
9 * Theo lĩnh vực hoạt động thì đơn vị sự nghiệp công lập được chia thành: - V CL hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo gồm: Các c sở giáo dục công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc d n như các trư ng m m non, ti u học, trung học, các trung tâm kỹ thuật tổng hợp hướng nghiệp, trư ng trung học chuyên nghiệp, trư ng cao đẳng, đại học, học viện… - V CL hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ gồm: Các đ n vị thuộc Tổng cục tiêu chuẩn đo lư ng chất lượng, Viện năng lượng nguyên tử Việt Nam, Viện ứng dụng công nghệ, Cục sở hữu trí tuệ, Trung tâm nghiên cứu phát tri n vùng, Cục an toàn bức xạ hạt nhân, Tạp chí khoa học và công nghệ, Tạp chí tiêu dùng, Trung tâm tin học, rư ng nghiệp vụ quản lý khoa học và công nghệ, Cục khoa học sở hữu trí tuệ, Viện chiến lược và chính sách khoa học và công nghệ, Quỹ phát tri n khoa học và công nghệ… - V CL hoạt động trong lĩnh vực văn hóa thông tin nghệ thuật gồm: Các đoàn nghệ thuật, nhà văn hóa thông tin, ảo tàng, trung tâm tin học, tri n l m, thư viện công cộng, đài phát thanh, truyền h nh… - V CL hoạt động trong lĩnh vực th dục th thao gồm: Trung tâm huấn luyện th dục, th thao, các câu lạc bộ th dục th thao… - V CL hoạt động trong lĩnh vực y tế gồm: Các c sở khám chữa bệnh như các ệnh viện, phòng khám, trung tâm y tế thuộc các Bộ, ngành và địa phư ng, c sở khám chữa bệnh thuộc các viện nghiên cứu, trư ng đào tạo y dược, các c sở điều dư ng phục hồi chức năng, các trung t m truyền thông giáo dục sức kh e… 1.1.2. Nội dung thu, chi, kết quả hoạt động và cơ chế quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập C chế quản lý tài chính của đ n vị sự nghiệp công lập là những quy định của pháp luật về quá trình tạo lập, phân phối, sử dụng các quỹ và các nguồn vốn tiền tệ, g n liền với việc thực hiện các chức năng nhiệm vụ và hoạt động của đ n vị. Quyền tự chủ về tài chính là khả năng đ n vị tự thực hiện các hành vi được c quan nhà nước có thẩm quyền cho phép trong lĩnh vực tài chính và tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình. Hiện nay, bệnh viện hi trung ư ng vẫn đang áp dụng theo nghị định số 43/2006/ -C ngày 25/04/2006 và là đ n vị sự nghiệp có thu tự đảm bảo một ph n chi thư ng xuyên.
10 -C qu định về thu và tự chủ tro x định mức thu Theo nghị định số 43/2006/ -C ngày 25/04/2006 quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài ch nh đối với đ n vị sự nghiệp công lập. heo c chế này, đối với các đ n vị SNCL thu n túy thì thực hiện c chế thu, chi theo định mức, dự toán được c quan chủ quản duyệt. n vị CL được c quan nhà nước có thẩm quyền giao thu phí, lệ phí phải thực hiện thu đ ng, thu đủ theo mức thu và đối tượng thu do c quan nhà nước có thẩm quyền quy định. ối với những hoạt động dịch vụ theo hợp đồng với các tổ chức, cá nh n trong và ngoài nước, các hoạt động liên doanh, liên kết đ n vị được quyết định các khoản thu, mức thu cụ th theo nguyên t c bảo đảm đ p chi phí và có t ch lũy. n vị sự nghiệp công lập công lập được dùng tài sản mua s m từ quỹ phát tri n hoạt động sự nghiệp và từ nguồn vốn vay, vốn huy động đ thế chấp vay vốn tại các tổ chức tín dụng. uy nhi n, đ n vị sự nghiệp có thu lại hông được sử dụng kinh phí, tài sản của ng n sách nhà nước đ thế chấp vay vốn, chi trả tiền vay, tiền huy động. Quyền tự chủ về các khoản thu, mức thu của đ n vị sự nghiệp có thu được th hiện quyền quyết định một số mức thu cụ th cho phù hợp với từng loại hoạt động, từng đối tượng. Tuy nhiên, quyền quyết định một số mức thu cụ th đó vẫn phải tuân thủ theo các quy định về phí, lệ ph và hông được vượt quá khung mức thu mà nhà nước đ quy định. Tính tự chủ của đ n vị sự nghiệp có thu còn th hiện trong quá trình thực hiện dịch vụ của đ n vị. Tuy nhiên ở đ y vẫn có sự phân biệt giữa việc thực hiện dịch vụ cho nhà nước và cho các tổ chức cá nhân khác ở chỗ; đối với những hoạt động dịch vụ theo hợp đồng với cá tổ chức, cá nh n trong và ngoài nước, các hoạt động liên doanh liên kết thì việc quyết định các khoản thu, mức thu cụ th phải tuân theo nguyên t c bảo đảm đ p chi ph và có t ch lũy. uy định này một mặt th hiện mối quan hệ phụ thuộc của đ n vị sự nghiệp có thu với nhà nước, nó là một bộ phận thuộc sự quản lý của các c quan nhà nước, có nhiệm vụ gi p các c quan nhà nước thực hiện tốt chức năng của m nh đối với dịch vụ được c quan nhà nước đặt hàng
11 thì mức thu theo đ n giá do c quan nhà nước có thẩm quyền quy định là hợp lý. Mặt khác nó th hiện quyền tự chủ trong khuôn khổ của đ n vị sự nghiệp. -C qu định về chi và tự chủ về chi n vị sự nghiệp công lập phải chấp hành các chế độ chi mà hà nước đ quy định bao gồm trình tự ưu ti n, định mức chi... Hiện nay, có nhiều các văn ản ra đ i quy định về mức kinh tế kỹ thuật, quản lý trụ sở làm việc, kinh phí quản lý, công tác ph ...quy định về chi nhằm ki m soát chi, phòng tránh tình trạng tham ô, lãng phí. Quyền tự chủ về chi được th hiện trước hết ở việc các đ n vị sự nghiệp có thu phải xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ. y là c sở rất quan trọng đ đ n vị sự nghiệp có thu thực hiện các hoạt động về tài chính. Dựa vào những quy định chung của pháp luật mà nhất thiết các đ n vị phải xây dựng một c chế phù hợp cho mình. Trên thực tế, trong quá trình xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ thư ng gặp các vấn đề hó là: xác định ph n tiết kiệm được từ ng n sách (đ u là thư ng xuy n, đ u là không thư ng xuy n, đ u là hoản thư ng xuy n đ tiết kiệm...), cách tính hệ số lư ng. V vậy, khi thực hiện ph n lư ng này n n đưa ra àn tập th nhiều l n đ không dẫn đến tình trạng kiện cáo, bất bình. - Quy trình quản lý tài chính  Lập dự toán * Yêu c u Dự toán của ng n sách các c quan, đ n vị sự nghiệp công lập phải đảm bảo các yêu c u sau: - Phải lập đ ng quy định bi u mẫu, th i gian do c quan tài ch nh hướng dẫn. - Phải th hiện đ y đủ các khoản thu, chi của đ n vị theo mục lục ngân sách nhà nước (NSNN) và bao quát hết nhiệm vụ được giao. - Dự toán lập phải có căn cứ pháp l , đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả. - Dự toán ngân sách phải kèm theo thuyết minh rõ c sở, căn cứ tính toán. * Căn cứ Lập dự toán thu, chi năm ế hoạch tại các c quan, đ n vị sự nghiệp công lập phải dựa vào những căn cứ sau: - Các chủ trư ng, ch nh sách của ảng, hà nước, các chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ th trong năm ế hoạch mà c quan, đ n vị được giao.
12 - Các văn ản hướng dẫn lập dự toán của c quan có thẩm quyền. - Các tiêu chuẩn định mức, chế độ thu, chi tài ch nh, quy định hiện hành. - Hệ thống bi u mẫu và mục lục NSNN hiện hành. - Số ki m tra về dự toán ng n sách do c quan có thẩm quyền thông báo. * Trình tự lập dự toán Bước 1: ánh giá t nh h nh thực hiện năm áo cáo Bước 2: Xác định các chỉ ti u năm ế hoạch Bước 3: Tính toán dự toán Bước 4: Lên hồ s dự toán  Chấp hành dự toán au hi được Thủ tướng Chính phủ, Uỷ ban nhân dân giao dự toán ngân sách, các c quan nhà nước ở trung ư ng và địa phư ng, các đ n vị dự toán có trách nhiệm phân bổ và giao dự toán ng n sách cho các đ n vị sử dụng ngân sách trực thuộc, bảo đảm đ ng với dự toán ng n sách được giao cả về tổng mức, chi tiết theo từng lĩnh vực chi, đồng gửi c quan tài ch nh c ng cấp. C quan tài ch nh có trách nhiệm ki m tra, nếu không đ ng dự toán ng n sách được giao, hông đ ng ch nh sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức thì yêu c u điều chỉnh lại. Việc phân bổ và giao dự toán ng n sách cho các đ n vị sử dụng ngân sách phải hoàn thành trước ngày 31 tháng 12 năm trước. Các c quan, tổ chức trong phạm vi nhiệm vụ quyền hạn của mình có trách nhiệm đề ra những biện pháp c n thiết nhằm bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ thu, chi ng n sách được giao, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham ô; chấp hành nghiêm chỉnh kỷ luật tài chính. Mọi tổ chức, cá nhân phải chấp hành nghĩa vụ nộp ng n sách theo đ ng quy định của pháp luật, sử dụng inh ph ng n sách nhà nước đ ng mục đ ch, đ ng chế độ, tiết kiệm, có hiệu quả. Chỉ c quan tài ch nh, c quan thuế, c quan hải quan và c quan hác được Nhà nước giao nhiệm vụ thu ngân sách (gọi chung là c quan thu) được tổ chức thu ng n sách nhà nước. Toàn bộ các khoản thu ngân sách phải được nộp trực tiếp vào Kho bạc Nhà nước. rong trư ng hợp đặc biệt, c quan thu được phép tổ chức thu trực tiếp,