Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:131

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận và thực tiễn kết hợp với khảo sát thực trạng năng lực dạy học của giáo viên THPT huyện Bình Giang, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên THPT trên địa bàn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VŨ VĂN PHƯỚC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN BÌNH GIANG TỈNH HẢI DƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2017
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM VŨ VĂN PHƯỚC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN BÌNH GIANG TỈNH HẢI DƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số:60140114 LUẬN VĂN THẠC SĨKHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS PHẠM HÙNG LINH THÁI NGUYÊN - 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự hướng dẫn khoa học của TS. Phạm Hùng Linh. Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, các thông tin đã được ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã được tổng hợp và xử lý. Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017 Tác giả luận văn Vũ Văn Phước i
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới lãnh đạo khoa, đội ngũ cán bộ và giảng viên của trường Đại học sư phạm Thái Nguyên đã hết lòng giảng dạy, tận tình giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS.Phạm Hùng Linh, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tác giả xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường và các thầy giáo, cô giáo các trường THPT trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đã tận tình giúp đỡ tôi thu thập, xử lý thông tin phục vụ quá trình nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã ủng hộ, chia sẻ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân em đã rất cố gắng, nỗ lực, song luận văn chắc chắn khó tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thày giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn ! Thái Nguyên, tháng 11 năm 2017 Tác giả luận văn Vũ Văn Phước ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 7. Các phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THPT ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................................... 6 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề............................................................ 6 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài .............................................................. 9 1.2.1. Quản lý, quản lí giáo dục ........................................................................... 9 1.2.2. Khái niệm năng lực dạy học .................................................................... 12 1.3. Những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. ......................................................... 15 1.3.1. Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về đổi mới giáo dục và yêu cầu về năng lực dạy học của giáo viên THPT ............................................ 15 iii
1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT ................... 20 1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực cho giáo viên trung học phổ thông .......... 20 1.3.4. Hình thức và phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông ................................................................................... 21 1.3.5. Kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông ................................................................................... 22 1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ............................................. 23 1.4.1. Những yêu cầu mới đặt ra trong công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên THPT ................................................... 23 1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học giáo viên trung học phổ thông ........................................................................................... 25 1.5. Các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên trường trung học phổ thông trong giai đoạn hiện nay .......................................................................... 28 1.5.1.Cơ chế chính sách ..................................................................................... 28 1.5.2. Nhà quản lý .............................................................................................. 29 1.5.3.Đội ngũ giáo viên ..................................................................................... 29 1.5.4.Cơ sở vật chất - thiết bị giáo dục .............................................................. 30 1.5.5.Môi trường giáo dục ................................................................................. 30 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 31 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN BÌNH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG .......... 32 2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 32 2.1.1. Về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ....................................................... 32 2.1.2. Về kinh tế - văn hóa xã hội ...................................................................... 32 2.1.3. Về giáo dục và đào tạo THPT ................................................................. 33 iv
2.2. Thực trạng năng lực dạy học của giáo viên THPT và bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT theo tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới. .......................................................................................................... 35 2.2.1. Thực trạng năng lực dạy học của giáo viên THPT huyện Bình Giang tỉnh Hải Dương ....................................................................................... 35 2.2.2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT ................ 58 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. ........................ 64 2.3.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch quản lý bồi dưỡngnăng lực dạy học cho giáo viêncác trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương ......... 64 2.3.2. Thực trạng về tổ chức thực hiện công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương .... 67 2.3.3. Thực trạng công tác chỉ đạo các hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viêncác trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương ...................................................................................... 71 2.3.4. Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương............ 74 2.3.5.Thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡngnăng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương theo nội dung ......................................................................................... 77 2.4. Đánh giá chung về khảo sát thực trạng ...................................................... 80 2.4.1. Những ưu điểm ........................................................................................ 80 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân .............................................................. 81 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 83 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN BÌNH GIANG TỈNH HẢI DƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ..................................................................................... 84 v
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 84 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ......................................................... 84 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 84 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 85 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 85 3.2. Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.......................................................................................... 85 3.2.1. Biện pháp 1: Tiếp tục đẩy mạnh tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng củaviệc bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THPT trước yêu cầu đổi mới giáo dục ...................................................................................................... 86 3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT theo yêu cầu đổi mới giáo dục ......................... 89 3.2.3. Hoàn thiện khung chương trình bồi dưỡng ĐNGV và thực trạng năng lực dạy học giáo viên nhằm đáp ứng yêucầu đổi mới giáo dục hiện nay và nâng cao thực trạng năng lực dạy học của giáo viên. ............................ 91 3.2.4. Tăng cường công tác kiểm tra & đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lựcdạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang, Tỉnh Hải Dương ................................................................................................. 93 3.2.5. Xây dựng chính sách động viên khích lệ hoạt động bồi dưỡngnăng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên THPT. ......................................................... 95 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 97 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện phápquản lí hoạt động bồi dưỡngnăng lực dạy học giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. ..................... 98 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 98 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 98 vi
3.4.3. Đối tượng và phương pháp khảo nghiệm ................................................ 98 3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 99 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ................................................................................ 103 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 104 1. Kết luận ........................................................................................................ 104 2. Khuyến nghị................................................................................................. 104 2.1. Đối với Bộ giáo dục và đào tạo ................................................................ 104 2.2. Đối với UBND tỉnh và Sở GD - ĐT Hải Dương ...................................... 105 2.3. Đối với nhà trường ................................................................................... 105 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 106 PHẦN PHỤ LỤC vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BDGV : Bồi dưỡng giáo viên BGH : Ban giám hiệu CBQL : Cán bộ quản lý ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GV : Giáo viên HS : Học sinh QLGD : Quản lý giáo dục THPT : Trung học phổ thông iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Kết quả xếp loại Hạnh kiểm 3 năm gần đây ..................................... 33 Bảng 2.2: Kết quả xếp loại học lực 3 năm học gần đây .................................... 34 Bảng 2.3: Thống kê số lớp của các trường THPT huyện Bình Giangtừ năm học 2013 - 2014 đến năm học 2015 - 2016 ....................................... 34 Bảng 2.4: Thống kê số lượng GV của các trường THPT huyện Bình Giangtừ năm học 2013 - 2014 đến năm học 2015 - 2016 ................. 34 Bảng 2.7: Đánh giá của các tổ chuyên môn về kiến thức chuyên môn của GV các trường THPT huyện Bình Giang ......................................... 37 Bảng: 2.8 Đánh giá của của CBQL về kiến thức chuyên môn của GV các trường THPT huyện Bình Giang ....................................................... 39 Bảng 2.9: Đánh giá của tổ chuyên môn về kỹ năng giảng dạy của GV các trường THPT huyện Bình Giang ....................................................... 42 Bảng 2.10: Đánh giá của CBQL về kỹ năng giảng dạy của GV các trường THPT huyện Bình Giang .................................................................. 46 Bảng 2.11: Đánh giá của tổ chuyên môn về quản lý lớp học của GV các trường THPT huyện Bình Giang ....................................................... 47 Bảng 2.12: Đánh giá của CBQL về quản lý lớp học của GV các trường THPT huyện Bình Giang................................................................... 49 Bảng 2.13: Đánh giá của tổ chuyên môn về đánh giá học sinh của GV các trường THPT huyện Bình Giang ...................................................... 52 Bảng 2.14: Đánh giá của CBQL về đánh giá học sinh của GV các trường THPT huyện Bình Giang................................................................... 55 Bảng 2.15. Đánh giá của tổ chuyên môn về hiệu quả của thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT huyện Bình Giang ........... 62 Bảng 2.16. Đánh giá của CBQL về hiệu quả của thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT huyện Bình Giang ............... 63 v
Bảng 2.17. Đánh giá của tổ chuyên môn về thực trạng lập kế hoạch công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT ......... 64 Bảng 2.18. Đánh giá của CBQL về thực trạng lập kế hoạch công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT ...... 66 Bảng 2.19. Đánh giá của tổ chuyên môn về tổ chức thực hiện công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT ...... 68 Bảng 2.20. Đánh giá của CBQL về tổ chức thực hiện công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT ................. 69 Bảng 2.21. Đánh giá của tổ chuyên môn về công tác chỉ đạo các hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT .. 71 Bảng 2.22. Đánh giá của CBQL về công tác chỉ đạo các hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT ........... 72 Bảng 2.23. Đánh giá của tổ chuyên môn về công tác kiểm tra đánh giá hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT ..................................................................................... 74 Bảng 2.24. Đánh giá của CBQL về công tác kiểm tra đánh giá hoạt động quản lý bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT ............ 75 Bảng 2.25. Đánh giá của tổ chuyên môn về thực trạng công tác quản lýhoạt động bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPTtheo nội dung ........................................................................... 77 Bảng 2.26. Đánh giá của CBQL về công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy họccho giáo viên các trường THPT theo nội dung...... 79 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các nhóm biện pháp...... 99 Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi của các nhóm biện pháp ...... 101 vi
DANH MỤC CÁC HÌNH Sơ đồ 1.1: Mô hình quản lý ................................................................................... 10 Sơ đồ 1.2: Quan hệ các chức năng quản lý ........................................................... 11 Biểu đồ 2.1: Thống kê số lượng GV ..................................................................... 35 Biểu đồ 3.1: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các nhóm biện pháp ... 100 Biểu đồ 3.2: Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết của các nhóm biện pháp ... 102 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Để đạt được mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 với định hướng của Đảng và Chính phủ về quản lí, xây dựng nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục trong thời kì CNH, HĐH đất nước, đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục đào tạo hiện nay. Đảng ta xác định: Củng cố, hoàn thiện hệ thống đào tạo giáo viên, đổi mới căn bản và toàn diện nội dung và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng nhằm hình thành độingũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đủ sức thực hiện đổi mới chươngtrình giáo dục phổ thông sau năm 2015 Trong sự phát triển giáo dục và đào tạo, ĐNGV cùng với các nhà quản lý giáo dục là lực lượng quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo. Nghị quyết Trung ương 2, khóa VIII khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng củagiáo dục và được xã hội tôn vinh”. Trong điều 15 Luật Giáo Dục đã ghi rõ: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáodục”. Vì vậy bồi dưỡng chất lượng đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ cấp thiết của Ngành giáo dục và của các nhà trường. Theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW để phát triển giáo dục thì một trong những vấn đề quan trọng nhất là phải phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục (QLGD). Trong mục tiêu của chiến lược phát triển giáo dục, Bộ Chính trị đã xác định: Phát triển đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu và chuẩn hóa về chất lượng đáp ứng nhu cầu vừa tăng quy mô, vừa nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục và đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới QLGD tạo cơ sở pháp lý và phát huy nội lực để phát triển giáo dục. Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ QLGD được chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo, thông qua việc quản lý phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Để thực hiện triệt để mục tiêu của Nghị quyết số 29-NQ/TW, Bộ GD&ĐT đã xây dựng kế hoạch về đổi mới phương pháp dạy học cụ thể là chuyển mạnh quá 1
trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội đổi mới chương trình dạy học. Đồng thời đổi mới về nội dung, chương trình học được thực hiện bằng việc thay sách giáo khoa mới. Thực trạngnăng lực dạy học của đội ngũ giáo viêncác trường THPT huyện Bình Giang còn có những hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu mới của sự phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo có mặt chưa đáp ứng yêu cầu, chậm đổi mới, phương pháp dạy học còn nặng về truyền đạt lý thuyết, ít chú ý đến phát triển tư duy, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành của người học; một bộ phận nhà giáo thiếu gương mẫu trong đạo đức, lối sống, nhân cách, chưa làm gương cho học sinh (HS) noi theo. Chế độ, chính sách còn bất hợp lý, chưa tạo được động lực đủ mạnh để phát huy tiềm năng của đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD, trong đó nguyên nhân chính là do công tác phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên còn thiếu kế hoạch chiến lược; các khâu sử dụng, đánh giá, đào tạo và bồi dưỡng chưa thật hiệu quả. Xuất phát từ yêu cầu cả về mặt lý luận và thực tiễn đó đòi hỏi phải tăng cường hoạt động bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD một cách toàn diện. Để góp phần khắc phục những bật cập về vấn đề phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang tỉnh Hải Dương nhằm đáp ứng yêu cầu Đổi mới giáo dục, chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học phổ thông, tôi chọn đề tài nghiên cứu:"Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thông huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục". 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn kết hợp với khảo sát thực trạng năng lực dạy học của giáo viên THPT huyện Bình Giang, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên THPT trên địa bàn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THPT trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 4. Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý hoạt động động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THPT trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới. - Về nội dung: đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về năng lực dạy học của giáo viên các trường THPT trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương trước yêu cầu đổi mới giáo dục -Về phạm vi: Đề tài chủ yếu nghiên cứu ở 03 trường THPT trên địa bàn huyện Bình giang, tỉnh Hải Dương (Trường THPT Bình Giang, THPT Kẻ Sặt, THPT Đường An, khảo sát đối với 12 CBQL và 55 giáo viên thuộc các tổ chuyên môn). 5. Giả thuyết khoa học Trong những năm qua, quản lý hoạt động động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT đã đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn tồn tại một số hạn chế mà nguyên nhân chủ yếu ở khâu quản lý hoạt động động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Nếu có được một hệ thống các biện pháp quản lý phù hợp dựa trên cơ sở khoa học sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THPT trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương nói riêng và từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương nói chung. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu đã nêu, đề tài thực hiện các nhiệm vụ sau: - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 3
- Khảo sát thực trạng quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục của GV trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. - Trên cơ sở phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất một số biện pháp quản lí hoạt động động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THPT trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương nhằm nâng cao chất lượng giáo dục 7. Các phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp thu thập dữ liệu 7.1.1. Phương pháp nghiên cứu định lượng *Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Trong luận văn, chúng tôi xây dựng phiếu hỏi bằng các câu hỏi đóng đối với các đối tượng: CBQL, GV nhằm khảo sát ý kiến đánh giá của các khách thể điều tra về hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên và vấn đề QL hoạt động này ở các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Ngoài ra chúng tôi còn khảo sát tính khả thi của các biện pháp được đề xuất với CBQL, giáo viên ở các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. 7.1.2. Phương pháp nghiên cứu định tính * Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn và dùng phiếu hỏi khai thác các ý kiến của chuyên gia (các nhà quản lý, Sở GD&ĐT Hải Dương), đối với Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng và một số giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, để từ đó rút ra những kết luận quan trọng về đánh giá mức độ cần thiết, mức độ ảnh hưởng, tính khả thi từ đó xác định được hướng xây dựng các biện pháp QL hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. *Phương pháp phân tích tư liệu Tiến hành phân tích, hệ thống hóa các tài liệu có liên quan đến vấn đề QL hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học ở các trường THPTnhư các Văn kiện Đại hội Đảng, Luật Giáo dục, tạp chí, sách báo.v.v.. để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài. Ngoài ra còn có các tư liệu của Sở, các trường khảo sát. 4
7.2.Nhóm phương pháp xử lý dữ liệu Đối với dữ liệu định lượng, chúng tôi sử dụng phần mềm tính toán Excel để nhập dữ liệu, xử lý và phân tích dữ liệu. Đối với dữ liệu định tính, dữ liệu được tổng hợp và phân tích bởi nhà nghiên cứu. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học phổ thông đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học phổ thôngtrên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viêngiáo viên trường trung học phổ thông trên địa bàn huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề Thế giới đang bước vào thế kỉ của khoa học, công nghệ với xu hướng hội nhập diễn ra mạnh mẽ, nền kinh tế tri thức ngày càng có vai trò to lớn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ được xem là nhân tố quyết định cho sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi đất nước, trong đó con người được xem như nguồn tài nguyên vô giá cho sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia, dân tộc. Hầu hết các Quốc gia trên Thế giới đều coi trọng giáo dục, vấn đề giáo viên và hoạt động bồi dưỡng giáo viên để luôn đáp ứng được với những đòi hỏi liên tục mà xã hội đặt ra cho giáo dục. Việc tạo mọi điều kiện để mọi người có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời để kịp thời bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp dạy học để phù hợp với sự phát triển KT - XH là phương châm hành động của các cấp quản lí giáo dục không chỉ ở Việt Nam mà hầu hết các quốc gia đều quan tâm. Hội nghị Quốc tế về giáo dục lần thứ 45 họp tại Giơnevơ ngày 30/9/1996 bàn về giáo dục cho Thế kỉ 21 đã nhấn mạnh: Muốn có một nền giáo dục tốt,cần phải có những giáo viên tốt. Vai trò quan trọng của người thầy cũng được Đại thi hào Ta-go diễn tả trong câu nói nổi tiếng của mình: Giáo dục một người đàn ông được một conngười. Giáo dục một người đàn bà được một gia đình. Giáo dục một ngườithầy được cả một thế hệ. Hội nghị của tổ chức khoa học, giáo dục và văn hoá của liên hợp quốc (Unesco) tổ chức tại NePan vào năm 1998 về tổ chức quản lí nhà trường đã khẳng định: Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trongphát triển giáo dục. Đại đa số các trường sư phạm ở Úc, New Zeland, Canada,... đã thành lập các cơ sở chuyên bồi dưỡng giáo viên để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tham gia 6
học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tại Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho ĐNGV, cán bộ quản lí giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm.Tùy theo thực tế của từng đơn vị, từng cá nhân mà cấp quản lí giáo dục đề ra các phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất định. Cụ thể là mỗi cơ sở giáo dục từ 3 đến 5 giáo viên được đào tạo lại một lần theo chuyên môn mới và tập trung nhiều vào đổi mới PPDH. Tại Thái Lan, từ năm 1998 việc bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở các trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội. Tại Liên Xô (cũ), các nhà nghiên cứu quản lí giáo dục như: M.I.Kôndacôp, P.V.Khudôminxki, Ph.N.Gônôbôlin... đã rất quan tâm đến việc nâng cao chất lượng dạy học thông qua các biện pháp quản lí có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lượng dạy học phải có đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn. Họ cho rằng kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lí công tác quản lí bồi dưỡng ĐNGV. Ở Việt Nam, công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục là một trong những xu hướng của quản lý giáo dục hiện nay. Theo xu hướng này, yêu cầu đáp ứng đổi mới, chuẩn hóa, chuyên nghiệp hóa ĐNGV là một đòi hỏi tất yếu trong quản lý ĐNGV cả ở bình diện vĩ mô và vi mô. Xuất phát từ nhận thức về vai trò của GV và tính chất chuyên nghiệp trong lao động nghề nghiệp của GV nên các nghiên cứu về vấn đề phát triển nghề nghiệp của GV tương đối phong phú. Nhiều đánh giá thiết thực về công việc của GV và đề cao kỹ năng giảng dạy như một lĩnh vực chuyên nghiệp cần được đào tạo, huấn luyện đã được khẳng định. Có thể nói, các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tương đối phong phú. Nhiều hội thảo khoa học về quản lý ĐNGV dưới góc độ QLGD theo ngành, bậc học đã được thực hiện. Nhiều kết quả, nhiều công trình nghiên cứu đã và đang được ứng dụng trong các nhà trường. Những năm gần đây, nhiều luận văn tốt nghiệp thạc sĩ đã chọn đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh vực quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục, trong đó có vấn đề quản lý ĐNGV. Các 7