Luận văn Thạc sĩ Khoa học Kinh tế: Khu vực hóa kinh tế - Những vấn đề đặt ra cho Việt Nam

Chia sẻ: Anh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của luận văn trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn về khu vực hóa kinh tế; những xu hướng phát triển khu vực hóa kinh tế; tác động của khu vực hóa kinh tế đối với Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học Kinh tế: Khu vực hóa kinh tế - Những vấn đề đặt ra cho Việt Nam

f)A Ỉ n o r Q l t Ổ C í ỉ I A H Ả N Ò I KHOA KINH TỄ ___V.1. -____ »)ẬN(Ỉ T ĐỨC LONG KHU vự c HÓA KINH TÊ - NHỮNG VẤN ĐỀ r ĐẶT ề RA CHO VIỆTo NAM U I Ậ N VAN T H Ạ C S ĩ K H O A H ọ r K I N H r í : ì là Nôi 2000
MỤC LỤC 1 1 (III\' I ,õí núi «liiti ( I n rơn 1» 1: ( ’ s 2.1. K h u vực h ó a k ín h lố phái trỉổn m ạ n h mD. đ ạ c hiọt 1à SỈU1 khi kêt llnìc chiên tranh lạnh. |
\fĩ. Klui vire lun» Vfi (nàn Ccùi hóií sò là tlõn^ĩ lực chính ill lio iliiy sir pliíil Iriõn CUỈ» nôn kinh lê liu'* Jiiới. I. Bit'll hiện ciia kliu vực hóa Iron g xu Ihế loàn cđu hóa. 55 2A2. Quan hệ ị>iCr«i toàn cáu hóa và kill! vực liÓH 57 y Kim vơc hóí) và 1 (1,111 Cíin lióíi sẽ có niiihii: bưríc ! iòìi mỏi cìinu link VIAs Sif pluU hii5n của »ổn kinh (éc thếịiirti. Ch ưonu I I I : l á c ílộng của k h u vực hóa kinh tế dối với Việt Nil 111 í>5 V1 Nhữiiịi tác itônu cúa kill! vực hóa đối với kinh (O’ V ¡01 Nam 65 V II Nliữn^ lác đông lícli cực VI 2. Nhfrnji lííc d ộng lieu cực 1.2. Những phương hưứnjỊi cơ hản nhằm phái Iriển sự hợp lác kinh tí* Jiiftît ViỌỉ Niim vrti Ccíc mrớc (rong khu vực 17 ^.2.1. Phương hướng chung 72 t.2.2. Plmơnn lur
DANH MIJC CAC C H 0 VlfcT I A I • ASRAN (Association of Southeast Asian Nations) • Al l A (ASRAN Free Trade Areas) • A H * ”(Asia - Pacific IEconomic Cooperation) • ADH (Asia IXvelopment Bank) • CRPT(Common El’lectivc Prefevenlial Tariff) • l;,U (Ruropean Union) • RRC (Ruropean liconomic Council) • t ’l’A (I fee trade Areas) • < X i l ’ ( ( tt-o s* 1J o iii c m O c I ’r i K l t i e U • IM l-(International Monelari Fund) • CiNP (fiross National Product) • NICs (Newly Industrializing Countries) • NAITA
L Ở I N Ỏ I f)Ẩ tl I. l ính t;»|) ílùí'1 cir.1 dế lili : Tif SÍHI f i l i e n I n m h IÌK' giới Irìn t h ứ hai (tốn Iiíiy inộl XII li in m n XUỈÌI h iệ n VÌ1 chi pho i (lòi siSmị» kìnli 10 liiố giớ i, (ìó là «.ỊUi* t r ì n h h ì n h (h à n h và pluil Iricn Cik k h òi k i n h IC klui vực h a y c ò n gọi là lien tr ì n h k h u vực: h o a . Đặc hiệl lir khi c h i ên ttanli la n h kei 1 Ì1 ÚC. liến t rì n h n à y tlã phái n i ổ n tnạnlì m ẽ và ci inu với loà n CẦU h ó a . liOn trình n à y d ã trờ Iliỉlnh TÌ1ỘÍ t r o n g hai d(>nji lực d iín li ch i pliôi (lời SÙUỊỊỈ k i n h to »hè £Ì
Iniin tñu hó n " : “ Kliu vựr hóii - XII the filial IriCn «Ịunn Irons: fila m-n kinh to UiO ;'i(íi” .. S ong , (ton n a y ờ Việi Nam vốn chira c ó m ọ t c ô n g uìnl i n à o n gh iô n cứu 1oil 11 (liên vé vtfil d ề này. c hì n h vì v ạy . dồ lài n g h i ê n c ử u n à y lili chnịi Irở ne n ÚÌỊ1 (liiot 2. Mill' (Ill’ll nựhicti cứri I.MMÌ rõ Ìlụrc diííl flirt khu vực hóa kinh 10 là jỊỊÌ. những a t S(t hình tbànlì k lili vực lió:i. lác
ft. KOI CÎ11I ( ' l i a luận Víiiì Nr.oài I .ni nt»Ĩ tîÀn. Kèï inftn. Phụ lue. Danh mục li'ti liệu lliỉim khño. I.liftn v ã n k é l c â n lỉìm } diirtínjti. ( ! : ('lí sớ lý luítn vít thực tiễn vổ khu vực ho;t kinh tố. ( hn ĩí n u ?: Nil ling xu h ư ớ n g p h át Iriển c ú a k im vự c h ó a k i n h lố. (Tiươnsi 3: tác đ ộ n g cũ a klui vực hóa k in h tố đ ối vứt Viel Nam.
chu o n s l: ( (Í Sfï l/s IJ'ÂN VÀ mự( ni.N Vf: Kllt.1VỊT HOÁ KINH IÍÍ. 1 . 1 . < I l ' À N Vf; U l ' À l l t Ì NI I I1ÌN1I T I I À N I I C Á C KI I O I M Í A K Í T K INI 1 Tfc ( ù n j i V(»i sir phái trican en;» klioĩi Ỉ1ỌC CÒI1ỊI n u h ç . nô n k in h le ilû' J>iú'i nu»,v c-àn«* thrcic- If IKK- lô l i ô u r.\o d o . iluìiiỊ! CÎH* hoại ctônji phfln c ô n e la » (lônjj và lu
o* !(ñ d i o tỪM.u nư ớc . MìU* lui Khi lliỉiin ịx'\i\ v à o ihưoìiị: m ạ i 1|UÔV lò và m ố i (|iiôt ui;i c Iho’ !;inu ii.unun ú m hỉHiỊi c á c h XIIỈÌI k h ấ u vắc ntẠi liìniịi lUfc/c SSU1 xufll từ c á c MỊiitồn n n u y ê n liCu (lư Iliira (< iroiiỊi n ư ớ c , đ ổ n g llìời nliẠp klirtu t á c inrn lìíiMỊ! mñ o í f yòu lu lio s á n xtiãt la e l i ú n g lại k h a n h i ê m . N h ờ c ó lluro'n^ niạ ị (ỊIKK' lê m à m ồ i DIKK CO klr.í nrtn^i liôu (lùn.u ỉi.uoài (lườtìụ ui
I ịn( thnv»'i phitn COI1J1 U' clin Aclitm Smilli ví* l);ivi
(ịII/, klimm k h o c Mí« mot tw
Xiiíìl phái ỉir (linh lý Iròn. n h à k in h lí’ h o c ntiơời M ỹ P a u l. A.Sỉ»min*ls«m iliì rtmiụ.’ m i n h (lịnh ly n à y và nil i;i mội họ C|iiả hực l i ế p là nịnh ly r:ìn tàny j:iii a i OK- YVU t o h a y c ò n nọi l à (lililí í y ỉ l c c k c h c r - Olìlin - S s m u ic is on (1 l - O - Sl. n i n h lý n à y (lược plvát bio'll n h ư sau: ĩ liU(Vn^ m ạ i CỊUOC' lố se tlim ilc-n sư ciìii Ivini’ t ’ i â I"í ỉif(
Tumi*’ ill*íi kv dril). pfiAn «.'ÓI1JI l:»c>tlônu IỊ1IUC Ir l>;il 11*111011 lơ ''ự l.'lcíi ImC'I \t itu-H kiên 11r nliir’H uifi;i L"íc 1|W
I. 2 . TIỈỰC C’I I Á T C Ú A K l l l l v ự c 1IOÁ KINI! rf; Sư hình tiliinli và thực chát d ía k liu vục hon k in ỉì lê: 'ỉVong vài lliập k ỷ q t i a . n ề n k i n h t ê t h ố g i ứ í v ậ n đ ộ n g VÍ1 p h á t !ricn hoi s ứ e (la ilạiiịỉ. lỉên c ạ n h x u l u r ứ n g l o à n c à u lìoá. clựa VÍU) c á c m ố i kiOn kốl kiĩili lè và 110 11 co' x ớ g í ù i n h a u v ề vị u i đ ị a lý. đ ã h ì n h t h à n h CỊUỈÍ t r ì n h li en k ê ì k i n h t ế k h u vực. lạ p n ôn c á c k h ố i l i e n k ế t k i n h lô. c á c k h u v ự c k i n h l ê li av c ò n g ọ i lì) 1|(JM Irình kli 11 v ự c li o á k i n h lố. Khríí n i ệ m về k i m v ự c li o á d ư ợ c h i ể u In m ộ t s ố n ư ớ c I r o n g m ộ t klni vực n à o đ ó liên h ợ p với n h a n (rèn c ơ s ở h ì n h d ẳ n g , c ù n g e n lợi. c ù n ụ n h a u q u y đ i n h (liòu k i ệ n lưu t h ô n g lư d o c ú a c á c v ế u lố s ả n xuAt h o ặ c l o à n h ộ c á c y ế u tố s á n kiiAÌ ( v ố n . k ỹ tliuâi. n m i y è n vật li ệu . liU) đ ộ n g , thị I n rò ìi u . d ị c h v ụ. .) L’iiĩíi c á c n ư ớ c llùìnỉi v i ê n , lỉr (tó l à m c h o n g u ồ n lự c c ú a Ciì n h ó m k h ô n g chiII s ự h ạ n d i ố ( ron g k h u ô n k h ổ q u ố c g i a c ủ a c á c n ư ớ c llìànli v iê n và dtíơc: u‘u li ên s ấ p xốp lại I r o n g kliôiìi’ g i a n k inli tô c h u n g c ủ a n h ó m IIƯỚC, k h i ê n c h o c á c n ư ớ c t h à n h viên c ó (hể lliựe h i ệ n ( lư ợ c s ự M s u m ; về k i n h lố. tlạl d i r ơ c m ụ c (lích CỈIII^ n h a u p h ồ n v in h - Đ ặ c đ i ể m c h u n g nliAt c ủ a c á c lổ c h ứ c k i n h l ế k h u v ự c là c ó c á c m ô i q u a n họ l á n g g i ề n g g ầ n g ũ i , q u a n h ệ n g ô n n g ữ và l r u y é n ( h ố n g v ă n h o á l ư ơ n g d ồ n g , c ú lài n g u y ổ n lliiên n h i ê n , n g u ồ n la o đ ộ n g h a y tr ì n h itò pluíl t r i e n k i n h lê k ỹ lliuật gíỉn g i ố n g n h a u , l i e n c ơ S(V g i a n h ậ p m ộ i c á c h t ự n g u y ệ n , c á c tổ c h ứ c k i n h lố nà y lập ra c á c í | i iy c h ế và (h ù t ụ c c à n ih iố t clổ d u y trì lâu c á c i h à n h v iô n vò d ẩ u tir, tài c hính, p h á i Iriổn k ỹ lliuẠl. íiiai quyC'1 viêc làm. d à o (ao ta y nghề. I r a o dổi h à n g licuí... Mỏl so (ổ chúc: k i n h (0 còn tlỉực: hiện c h r dò m ậ u (lịch tự d o ụiữti eá c I1Ư('?C lioặc g i a m lliuố dôi \'
viên, đám báo lợi ích cho lừniỉ lliành viền cũng nhu'sự vfíim lìiỉinh a n Cỉí kliôi CÒ11 U đồng, 'l ừ các môi liên kết kinh tố khu vực sẽ lạo diều kiện cho hình llùinh các lhỊ trường thương mại. thị uường (1fìu (ir. các Irung tâm còng nghiệp klui vực. Từ đỏ, lạo ra các hàng rào (huế quan và phi thuế tỊUỉiit. Nhữnịi cản HỚ lniỏn bán Ironu nội hộ khu vực hi I]1 ủ lieu, hàng hoá lưu chuyển giữa các nước llùmli vií*n không hị hạn chế. Như vậv, k h u vự c h óa kinh t ế thực ch ấ t là m ật s ự liê n k ết k in h tê (liên ra (lò i r ó i c á c q u ố c g ia tro n g c ù n g m ột k h u vực địa lý. Quá (lình khu vực hoá sf* liìníi thành nên n h ữ n g khu vực kinh lố hay không ụian kinh tố do các nước mìn ụiỏiiị.: nhau về ch ê đ ô kinỉi tố - xã hội và (rình (lộ phái triển kinh 1C* - xã hội lioiíc n ằm gần nhau, lổ cliức ra lỉiông (Ịiia hiệp thương. ký kêì liiộp (lịnh lìoệe hiệp urfe giiìa cấc chính phú. Mục đích của những kh 11 vực kinh lô này hì ilày manh phối hợp và hợp lác về lliuc lỊimn. mậu dịch, tài chính, liền lệ, chính sách công nghiệp, nỏ nụ nghiệp, m ớ cứa lili irưtVnu vứi nhan, (lẩy mạnli phân còng lao d ộ n g và ch u y ê n môn hóa san xuấl VÍ) liêu thụ, lăng cường cát: quan he kinh 10 và tuìiiu (J vai Irò của các nước và khu vực mình ironụ nén kinh lố thê c* uiới. 1.3. NIIllNCi NHÂN l ố IIIỦC ĐẨY QUÁ TRÌNH HÌNH THẢNH VẢ IMIÁT T K IÍ N ( ' VA KIRI V ự c HOÁ KINH TẾ Có n h i ề u n h a n l ố i h ú c đ ẩ y q u á tr ì n h k h u vự c h o á k i n h lố. l i o n g d ó d á n g d n ì V là c á c n h â n lố s a u đ â y : Mồi là, Sự phát triển không đồng, đểu ngày càng lớn giữa các nước, các khu vực. Trong hối cảnh c ó sự phái triển khòtiu (lồiiịẠ liền nuày c à n
phál trien rất nhanh. Trường hợ p của “ hon con l ổ n g " ChỉUi Á l ililí: v ạ \ . Từ 11Ỉ1fin tì IKM) kinh lê n g h è o n àn m à sự pliál iriC'11 (lựa VÌIO tin II 1Ư nưiR' mị: oài lír MỸ. Nhọt. mà I lìin Quốc. Singapore. Đài Loan đã Irơ Ihíinh n hữ ng chú CỈÀII (ư i;i mf
Ba là, cạnh íranh trong thương m ọ i quốc tê Ihtrởtiịỉ làm cho các tliị trường lớn, (hi trường truyền thống thiến tính ôn định. Thực lè cho Ihiíy «.-IKK* cạnh Iranh giữa Mỹ. Nhạt Bán và RU vé các vfln đề như Ù|I>. I1Ô11U san. sal llióp. liàng điện lử, gồ. kéo dài trong nliiổu nỉiin qua làm cho num liimm giữa Cik: liung tftm này càng Irử tiên gav gắt. Hâu quả lất ycn của nliívnu cạnh (ranh nàv ỉíì giá Cfí không ổn định, hàng rào ihuố quan h;io hộ niẠu tlịclì
Nliững nhan ló livn (lAy ello 111 ríy bức tnmli loàn CỈUIÍ1 CIM IK'11 kinh lò lliè I2 n'tĩ (láy hiến (lộng và phức lạp. Vì (hc\ xu hướng các nước liên kủ( co cụm lại tlicn lìm» khu vực (ló ngân chặn, hạn cho những lác (lộng tĩr bên ngoài, tạo tỉiổu kiện ổn lỉịnli kinh lê’ khu vực. ổn clịnli Ihị trường. C ác lố chức kinh 10 khu vực t ó thể bổ sung cho nhau những thố mạnli cùíi mìnli về kỹ llìirẠh lài ngu ven. lao động, đám hito hiệu Ijua kinh lố tronu Irao ilối. hợp lác. ilầu nr. khác phục phẩn nào nhũng khiếm khuyết IhỊ Iiườna Imnu nền kinli tố ihị Irưòng (lí Hán chú nghía. Trên cơ sơ dó, lạo ra thê và lực tic duy Irì quan hệ kinli lè urơna đối Kình dầng với các mrức phát triển, từ ctcS virơn lên. lãng sức cạnh tranh liong llìị Iriíừng thè ụiứi. Nói cách khác, ngày nav. XII thè loiui cẩu hoií được ỉhiét lập trôn cơ sở cùa các mối Mòn kếl kinli lò khu vực. Sự mó' rộm» không giỉtn cùa t á c khu vực liên kết kinh tê cùng với sự phối hợp điặl chẽ C.ÍC yếu lố có lính chốt loàn càu về thương mại, dầu lư. chuyến gian t òn u nghọ, mạng Urói hoạt động cùa các công ty xuyên quốc uia... là những liền đồ cho (Ịná trình loàn cẩu hoá kinh tố nhưng cũng là những nhñn (ố ilute (lấy quá tlình khu vực hoá. ụia tăng những mối liên kếl khu vực. Các khói IÌÌM1 két kinh lố khu vực khònịi niíìu llniẩn V(1fi (ịiiá (rình nhất thổ hoá, loàn Ciìu hná mà ngược lại. lừ Cỉk mục tiên củng cổ nòi hô kim vực sẽ lạo ra nlùrn'11. lừ đó lạo ra những lợi ích và mói quan Ulm chung cúa các klui vực làm itriv nhanh liến (rình lonn cíĩn ho;! nền kinh lố tliếgiới. 1.4 . NIIŨNí ; t á c HỘN
Thú nhất, Thúc (ĩẩy (ự (lo hóa (hưoiìỉỉ mại, đáu iỉt Y() (lịch vụ Trong plụun vi khu vực cũng như là giữct các khu vực với nhau. Mức dó lự do lióa ró lliể là kliác nhau, nhimg khỏng mội khối kinh lố nào lại khôriỊ! đề cập chủ Inrong lự (.! hóa này. Chẳng hạn sự ra đời cúa NAKI'A có Anh hướng 1° l‘*n chíMiii nliữnịi đốn các lioạl dông llm
tè Hỉk' Mỹ: Nhíìl lỉ;’m dn hoi llnìc Diễn dàn kinil tê Chiìti Á Tluíi Hình !)ưi*nụ Im;)! dộng Nlifm.u diễn biên trên đílv đã lạo ra m ộ i lililí liình mới l;i: các (ỊinV «2 »;i có thê tham gia v à o sinh h o ạt cịuôV lè khònu chỉ hằng MÍC mạnh cúi» mình. 11 1 « t à n g sức mạnh ciìa mội khối kinli tê. Các khối kinh to có ihế (.lịnh ra niúĩmi nguyên tắc. chính sách. Iuật iệ... dể xử lý các hất đồng giữa các IỊUÔC ỉiia V . lliành viên mội • cácli (ốt h