Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh thương mại: Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:122

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằm đánh giá thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả hiện nay ra sao. Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh thương mại: Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG *** LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẨM PHẢ Ngành: Kinh doanh thương mại TRẦN QUỐC BIÊN
Hà Nội 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG *** LUẬN VĂN THẠC SĨ NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẨM PHẢ Ngành: Kinh doanh thương mại Mã số: 8340121 Họ và tên: Trần Quốc Biên Người hướng dẫn KH: TS Vũ Thành Toàn
Hà Nội 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu “ Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả” là của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Quảng Ninh, ngày 08 tháng 06 năm 2020 Tác giả Trần Quốc Biên
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Ngoại thương cùng tập thể các thầy cô giáo, những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn TS Vũ Thành Toàn người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài. Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả đã giúp đỡ tôi thu thập thông tin và tổng hợp số liệu trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn. Xin chân thành cảm ơn! Quảng Ninh, ngày 08 tháng 06 năm 2020 TÁC GIẢ LUẬN VĂN
iii Trần Quốc Biên MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................i LỜI CẢM ƠN.................................................................................................ii MỤC LỤC......................................................................................................iii DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT.................................................................vi DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ.....................................................................vii MỞ ĐẦU........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................1 2. Tổng quan nghiên cứu........................................................................2 3. Mục đích nghiên cứu...........................................................................5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................5 5. Phương pháp nghiên cứu...................................................................6 6. Kết cấu luận văn...................................................................................6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI....................................................................................7 1.1. Ngân hàng thương mại cạnh tranh Ngân hàng thương mại........7 1.1.1. Ngân hàng thương mại và các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại..................................................................................7 1.1.2. Cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh của NHTM............13 1.2. Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại.......................19 1.2.1. Khái niệm năng lực cạnh tranh..............................................19 1.2.2. Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại................22 1.2.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của NHTM.........22 1.3. Các phương pháp phân tích năng lực cạnh tranh......................31 1.3.1. Phương pháp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Ngân hàng................................................................31 1.3.2. Phương pháp phân tích các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của ngân hàng..........................................................................32 1.3.3. Mô hình ma trận SWOT phân tích năng lực cạnh tranh và tăng cường năng lực cạnh tranh của NHTM...................................35
iv 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của NHTM.....37 1.5 Những vấn đề cơ bản về nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTM.......................................................................................................40 1.5.1 Khái niệm về nâng cao năng lực cạnh tranh.........................40 1.5.2. Sự cần thiết nâng cao năng lực cạnh tranh..........................41 1.5.3. Nội dung nâng cao năng lực cạnh tranh...............................43 1.5.4. Nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao năng lực cạnh tranh......47 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KINH DOANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH NHTMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH CẨM PHẢ. 53 2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả...............................................................................53 2.1.1. Lịch sử hình thành Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả........................................................53 2.1.2. Cơ cấu tổ chức Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả................................................................55 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả những năm gần đây. . .61 2.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.............................................................67 2.2.1. Năng lực tài chính....................................................................67 2.2.2. Năng lực công nghệ................................................................71 2.2.3. Nguồn nhân lực.......................................................................73 2.2.4. Hệ thống mạng lưới và mức độ đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ.........................................................................................................75 2.2.5. Năng lực quản lý và cơ cấu tổ chức......................................76 2.2.6. Chiến lược kinh doanh............................................................77 2.2.7. Quản trị rủi ro ngân hàng........................................................78 2.2.8. Uy tín, thương hiệu..................................................................78 2.3. Vận dụng mô hình SWOT đánh giá năng lực cạnh tranh của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả......................................................................79 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA BIDV CHI NHÁNH CẨM PHẢ......................................................................81 3.1. Định hướng chiến lược trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả đến năm 2025.............................................................81
v 3.1.1. Dự báo môi trường kinh doanh..............................................81 3.1.2. Mục tiêu hoạt động..................................................................82 3.1.3 . Yêu cầu....................................................................................83 3.2. Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả đến năm 2025.........................................................................................................85 3.2.1. Hoạch định chiến lược phát triển mang tầm dài hạn...........85 3.2.2. Tăng cường năng lực hoạt động Huy động vốn và cấp tín dụng....................................................................................................87 3.2.3. Nâng cao chất lượng dịch vụ.................................................92 3.2.4. Thực hiện tốt chính sách khách hàng và các giải pháp chăm sóc khách hàng..................................................................................94 3.2.5. Mở rộng hệ thống kênh phân phối.........................................97 3.2.6. Nâng cao hiệu quả sử dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng...........................................................................................98 3.2.7. Phát triển nguồn nhân lực......................................................99 3.2.8. Đẩy mạnh hoạt động marketing...........................................101 3.3. Một số kiến nghị ...........................................................................102 3.3.1. Kiến nghị đối với chính phủ, Ngân hàng nhà nước...........102 3.3.2. Kiến nghị đối NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam......105 KẾT LUẬN.................................................................................................106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................108
vi DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT Từ viết tắt Tiếng Việt ATM Máy rút tiền tự động dịch vụ ngân hàng BCKD Báo cáo kinh doanh BIDV Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam BIDV Cẩm Phả Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả CNTT Công nghệ thông tin ĐCTC Định chế tài chính HĐV Huy động vốn KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần TCTD Tổ chức tín dụng
vii DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Với đề tài “Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả” luận văn làm rõ cơ sở lý luận của năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại , các phương pháp phân tích năng lực cạnh tranh và các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của NHTM. Tiếp đó luận văn đánh giá thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả về Năng lực tài chính, Năng lực công nghệ, Nguồn nhân lực,… và vận dụng mô hình SWOT đánh giá năng lực cạnh tranh của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả. Sau khi tiến hành phân tích thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả tác giả đã đưa ra các gợi ý giải pháp như sau:
viii + Hoạch định chiến lược phát triển mang tầm dài hạn + Tăng cường năng lực hoạt động huy động vốn và cấp tín dụng + Nâng cao chất lượng dịch vụ + Thực hiện tốt chính sách khách hàng + Mở rộng hệ thống kênh phân phối + Nâng cao hiệu quả sử dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng + Phát triển nguồn nhân lực + Đẩy mạnh hoạt động marketing + Giải pháp chăm sóc khách hàng Ngoài ra, luận văn còn gợi ý các kiến nghị cho các cơ quan Nhà nước nhằm giúp nâng cao năng lực cạnh trạnh của ngành Ngân hàng Việt Nam.
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam ngày càng gia nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thì sự ảnh hưởng của toàn cầu hóa lên Việt Nam ngày càng rõ nét, đặc biệt khi Việt Nam gia nhập WTO năm 2007. Mọi sự biến động của nền kinh tế thế giới đều tác động rất sớm đến nền kinh tế Việt Nam. Ngoài các cơ hội kinh tế của việc gia nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới như: Các doanh nghiệp Việt Nam được tiếp cận nhiều cơ hội để cải tiến công nghệ, kỹ thuật, năng lực quản trị điều hành, tiếp cận đa dạng hơn với các nguồn vốn để nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh tế…đi cùng với cơ hội là những thách thức, cũng như sự cạnh trạnh ngày càng tăng. Ngoài sự cạnh tranh khốc liệt từ trong nước, giờ đây sự cạnh tranh đến từ nước ngoài nơi các công ty mạnh về vốn và kinh nghiệm. Đặc biệt là sự cạnh tranh trong lĩnh vực tài chính. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, cạnh tranh trong lĩnh vực tài chính ngân hàng ngày càng gay gắt hơn, nhất là khi Việt Nam mở cửa thị trường tài chính trong nước theo các cam kết quốc tế. Cụ thể kể từ 01/04/2007, các ngân hàng nước ngoài được phép thành lập chi nhánh tại Việt Nam và được phép huy động tiền gửi VNĐ. Sự xuất hiện của các tập đoàn ngân hàng lớn trên thế giới là thách thức to lớn đối với ngành ngân hàng Việt Nam Vì vậy đề tồn tại và phát triển được trong nền kinh tế phẳng hiện nay thì bắt buộc mọi doanh nghiệp nói chung, lĩnh vực ngân hàng nói riêng phải nâng cao khả năng hoạt động và cạnh tranh của mình nhằm tìm được chỗ đứng trên thương trường. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam mang tính cấp thiết, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các NHTMCP Việt Nam ngoài đảm bảo khả năng cạnh tranh phát triển của mỗi ngân hàng, mà còn đảm bảo tính vững mạnh của hệ thống ngân hàng nhằm thực hiện tốt chức năng cung ứng vốn cho nền kinh tế.
2 Chiến lược Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Chi nhánh Cẩm Phản nằm trong chiến lược chung của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam tích cực hoàn thiện nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường hiện nay. Quảng Ninh là tỉnh kinh tế lớn trọng điểm phía Bắc là một trong những tỉnh năng động về phát triển kinh tế của đất nước, vì vậy tính cạnh tranh trên địa bàn là rất cao. Việc kinh doanh phát triển trên địa bản đòi hỏi không chỉ BIDV Chi nhánh Cẩm Phả mà bất cứ một ngân hàng nào cũng phải nâng cao khả năng cạnh tranh của mình thì mong có thể nâng cao khả năng hoạt động của mình. Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn trên, tôi đã chọn đề tài “Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả” cho nghiên cứu của mình. 2. Tổng quan nghiên cứu Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang. Luận văn Thạc sĩ của Trần Hoàng, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Đại học Thái Nguyên, 2014. Luận văn chỉ ra các tiêu chí đánh giá và xếp hạng năng lực cạnh tranh của NHTM, bao gồm: Nhóm tiêu chí về tài chính, nhóm tiêu chí về kinh doanh, nhóm tiêu chí về quản trị điều hành, nhóm tiêu chí về hạ tầng và công nghệ ngân hàng, nhóm tiêu chí về uy tín, hình ảnh của ngân hàng trên thị trường; đồng thời tác giả cũng chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Trên cơ sở hệ thống lý luận đưa ra, tác giả đã đi sâu phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang (BIDV Tuyên Quang) thông qua đánh giá các yếu tố về: cơ cấu tổ chức, năng lực cung ứng dịch vụ, tiềm lực tài chính và năng lực marketing. Từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang trên địa bàn tỉnh. Đánh giá năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
3 Việt Nam. Bài báo của NCS Lê Thị Kim Nhạn trên Tạp chí Nghiên cứu & Trao đổi, số 22(32) – Tháng 05 – 06/2015. Thông qua các phương pháp nghiên cứu định tính, thống kê mô tả và phân tích dữ liệu, tác giả đã sử dụng mô hình CALMS để đánh giá năng lực cạnh tranh của BIDV với các yếu tố: Hệ thống kinh doanh lõi và công nghệ; quy mô và mô hình tổ chức kinh doanh; tiềm lực tài chính, khả năng sinh lời; chất lượng nguồn nhân lực; thương hiệu, thị phần; dịch vụ ngân hàng. Từ đó chỉ ra 6 điểm mạnh, lợi thế và 6 điểm yếu, hạn chế trong năng lực cạnh tranh của BIDV. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam trong xu thế hội nhập. Luận văn Thạc sĩ của Phạm Tất Mến, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, 2008. Luận văn đã phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, những tác động của môi trường kinh doanh đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng thông qua việc sử dụng lý thuyết về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh của nhà kinh tế học Michael Porter. Qua đó, phân tích thực trạng về năng lực cạnh tranh của NHNN&PTNT Việt Nam trong trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời khái quát xu thế cạnh tranh của các NHTM trong thời gian sắp tới, đánh giá được những điểm mạnh, điểm yếu, những thời cơ và thách thức của NHNN&PTNT Việt Nam, đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của NHNN&PTNT Việt Nam. Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng phát triển nhà Đồng bằng sông Cửu Long thành phố Cần Thơ trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Luận văn Thạc sĩ của Trương Hoàng Phương, Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, 2008. Luận văn chỉ ra những cam kết của Việt Nam liên quan đến lĩnh vực ngân hàng trong đàm phán gia nhập WTO và tác động của các cam kết này tới các hoạt động của ngân hàng. Trên cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh, tác giả chỉ ra đặc thù cạnh tranh của các NHTM, một số bài học kinh nghiệm, các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTM. Giải pháp đưa ra được xác định theo từng nhóm cụ
4 thể bao gồm: nhóm giải pháp với khách hàng; nhóm giải pháp về mở rộng thị phần; nhóm giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng; nhóm giải pháp phát triển nguồn nhân lực. Năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trong xu thế hội nhập. Nguyễn Thị Quy, Nhà xuất bản Lý luận chính trị, 2005. Nghiên cứu đã xây dựng một hệ thống các chỉ tiêu cụ thể cho việc đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại. Theo tác giả, các chỉ tiêu này không chỉ tập trung phản ánh nguồn lực hiện có của ngân hàng, mà còn phải phản ánh được vị thế cạnh tranh của ngân hàng đó ở hiện tại và khả năng duy trì, phát triển vị thế cạnh tranh đó trong tương lai. Do đó, các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của NHTM bao gồm: Tiềm lực tài chính thể hiện qua: mức độ an toàn vốn và khả năng huy động vốn, chất lượng tài sản có, mức sinh lời, khả năng thanh khoản; tiềm lực về công nghệ thể hiện qua: số lượng, chất lượng, khả năng đổi mới công nghệ; nguồn nhân lực thể hiện qua: trình độ đào tạo, trình độ thành thạo nghiệp vụ, động cơ phấn đấu, mức độ cam kết gắn bó với ngân hàng; nguồn lực quản lý và cơ cấu tổ chức thể hiện qua: mức độ chi phối và khả năng giám sát của Hội đồng quản trị đối với Ban giám đốc, số lượng, chất lượng và hiệu lực thực hiện của các chiến lược, chính sách và quy trình kinh doanh cũng như quy trình quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ, cơ cấu tổ chức, mức độ phối hợp giữa các bộ phận và khả năng thích nghi, thay đổi của cơ cấu; hệ thống kênh phân phối và mức độ đa dạng hoá các sản phẩm, dịch vụ cung cấp thể hiện qua: số lượng các Chi nhánh, đơn vị trực thuộc, sự phân bổ theo địa lý, theo thị trường, tính hợp lý của sự phân bổ Chi nhánh, quản lý, giám sát hoạt động Chi nhánh, mức độ đa dạng các dịch vụ cung cấp. Trên cơ sở đánh giá thực trạng cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam theo các chỉ tiêu xây dựng, tác giả đưa ra một số giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam. Các nghiên cứu của các tác giả đều khẳng định tầm quan trọng của năng lực cạnh tranh đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp nói chung và NHTM nói riêng. Từ việc thu thập, phân tích số liệu cụ thể qua nhiều năm, các
5 tác giả đã có các kết luận, đánh giá cả định tính và định lượng về thực trạng cạnh tranh và năng lực cạnh tranh, cũng như phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và NHTM. Qua nghiên cứu, rà soát các tài liệu có liên quan, có thể nhận thấy rằng hiện nay hầu như chưa có một nghiên cứu nào về nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả. Chính bởi vậy, đề tài “Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả” vẫn có tính mới và ứng dụng thực tiễn. 3. Mục đích nghiên cứu Mục tiêu chung Mục đích nghiên cứu nhằm tìm ra các giải pháp nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả. Mục tiêu cụ thể gồm: Đánh giá thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả hiện nay ra sao. Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả. Phạm vi nghiên cứu + Nội dung: Luận văn nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của NHTM, trên cơ sở phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của BIDV
6 Chi nhánh Cẩm Phả, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả. + Về không gian: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Cẩm Phả. + Về thời gian: Nội dung nghiên cứu được giới hạn trong khoảng thời gian từ năm 2015 – 2019. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp được sử dụng nghiên cứu là phương pháp phân tích tổng hợp; phương pháp diễn giải và qui nạp; phương pháp so sánh đối chiếu; phương pháp phân tích đồ thị, biểu đồ, bảng biểu nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu. Nguồn số liệu: Các tài liệu, giáo trình, các bài báo, tạp chí, bài viết trên các tạp chí trong và ngoài nước… liên quan đến nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả. Số liệu, tài liệu giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả, các báo cáo tài chính, báo cáo thường niên về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam và của Chi nhánh Cẩm Phả. 6. Kết cấu luận văn Kết cấu luận văn ngoài phần mở đầu và kết luận và các phụ lục bao gồm 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng về năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả. Chương 3: Giải pháp năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả.
7 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Ngân hàng thương mại cạnh tranh Ngân hàng thương mại 1.1.1. Ngân hàng thương mại và các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại 1.1.1.1. Khái niệm Ngân hàng thương mại Theo đạo luật ngân hàng của Cộng Hòa Pháp năm 1941 đã cho biết: “NHTM là những cơ sở mà nghiệp vụ thường xuyên là nhận tiền bạc của công chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưới hình thức khác, và sử dụng nguồn lực đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính” (Trần Huy Hoàng, 2011). Theo Nghị định 59/2009/NĐCP ngày 16/07/2009: “NHTM là ngân hàng được thực hiện toàn bộ các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận theo quy định của Luật các TCTD và các quy định khác của pháp luật”. 1.1.1.2. Vai trò của Ngân hàng thương mại Cùng với sự phát triển đa dạng các nghiệp vụ kinh doanh, ngân hàng thương mại ngày càng thực hiện nhiều vai trò mới để có thể duy trì khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu của xã hội. Các ngân hàng ngày nay có những vai trò cơ bản sau: Thứ nhất, NHTM là trung gian tài chính, thực hiện vai trò điều chuyển các khoản tiền gửi; tiết kiệm, chủ yếu từ cá nhân và hộ gia đình thành vốn tín dụng
8 cho các tổ chức kinh doanh và các thành phần kinh tế khác để đầu tư vào nhà cửa thiết bị và các tài sản khác. Thứ hai, NHTM giữ vai trò là trung gian thanh toán, thay mặt khách hàng thực hiện thanh toán các giao dịch mua bán hàng hoá và dịch vụ của họ. Thứ ba, NHTM giữ vai trò là người bảo lãnh, cam kết trả nợ cho khách hàng khi khách hàng mất khả năng thanh toán. Thứ tư, NHTM giữ vai trò đại lý, thay mặt khách hàng quản lý và bảo vệ tài sản của họ, phát hành hoặc chuộc lại chứng khoán… Thứ năm, NHTM là người thực hiện các chính sách kinh tế của Chính phủ góp phần điều tiết sự tăng trưởng kinh tế và theo đuổi các mục tiêu xã hội. Việc hoạch định chính sách tiền tệ thuộc về Ngân hàng Trung ương. Để thực thi chính sách tiền tệ, Ngân hàng Trung ương phải sử dụng các công cụ như lãi suất dự trữ bắt buộc, thị trường mở… Chính các NHTM là chủ thể chịu sự tác động trực tiếp của các công cụ này và đồng thời đóng vai trò cầu nối trong việc chuyển tiếp các tác động của chính sách tiền tệ đến nền kinh tế. Bởi vì, hoạt động kinh doanh của NHTM gắn liền với các hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, các tổ chức và các chủ thể khác trong nền kinh tế. Mặt khác, cũng qua NHTM và các định chế tài chính trung gian khác, tình hình sản lượng, giá cả, công ăn việc làm, nhu cầu tiền mặt, lãi suất, tỷ giá… của nền kinh tế được phản hồi về cho Ngân hàng Trung ương để Chính phủ và Ngân hàng Trung ương có những chính sách điều tiết thích hợp với từng tình hình cụ thể. Thứ sáu, NHTM là cầu nối cho việc phát triển kinh tế đối ngoại giữa các quốc gia. Với xu hướng phát triển của nền kinh tế là hướng hội nhập vào cộng đồng kinh tế khu vực và toàn thế giới, việc mở rộng quan hệ giao lưu kinh tế là một tất yếu, qua đó giúp cho mọi quốc gia phát huy được lợi thế của mình. Thông qua các nghiệp vụ tài trợ xuất nhập khẩu, quan hệ thanh toán với các tổ chức tài chính, ngân hàng và doanh nghiệp quốc tế…, NHTM giúp cho việc thanh toán,
9 trao đổi mua bán được diễn ra nhanh chóng, thuận tiện, an toàn, hỗ trợ đắc lực cho các hoạt động kinh tế đạt được hiệu quả cao, đồng thời góp phần khẳng định vị trí và vai trò điều tiết vốn cho nền kinh tế. 1.1.1.3. Các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại  Nhận tiền gửi Để huy động vốn, các ngân hàng đã cung cấp rất nhiều loại tiền gửi khác nhau cho khách hàng lựa chọn. Mỗi công cụ huy động tiền gửi mà các ngân hàng đưa ra đều có những đặc điểm riêng biệt nhằm làm cho chúng phù hợp hơn với nhu cầu của khách hàng trong việc tiết kiệm và thực hiện thanh toán. Căn cứ vào nguồn hình thành, vốn tiền gửi của ngân hàng thương mại bao gồm tiền gửi của tổ chức kinh tế, tiền gửi của dân cư và tiền gửi khác. Tiền gửi của tổ chức kinh tế Trong quá trình sản xuất kinh doanh, các tổ chức kinh tế thường có một bộ phận vốn nhàn rỗi tạm thời như: Khấu hao đã trích nhưng chưa đến lúc sử dụng; Tiền thu bán hàng chưa phải mua nguyên liệu, trả lương; Các quỹ đầu tư phát triển, phúc lợi, khen thưởng đã trích nhưng chưa sử dụng đến…Để đảm bảo an toàn tài sản và đồng vốn vẫn sinh lời, các tổ chức kinh tế có thể gửi số vốn đó vào ngân hàng. Hoặc để thuận tiện cho quá trình sử dụng vốn, đơn vị có thể thanh toán qua ngân hàng cũng như sử dụng các dịch vụ ngân hàng khác. Khi đó, họ cần phải gửi vốn vào ngân hàng. Tổ chức kinh tế có thể gửi vốn vào ngân hàng dưới hình thức: Tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn với các kỳ hạn khác nhau. Đồng thời ngân hàng sẽ mở cho đơn vị các tài khoản tương ứng để thuận tiện trong việc sử dụng. Tiền gửi không kỳ hạn: Tiền gửi không kỳ hạn là loại tiền gửi mà người gửi có thể rút tiền ra bất kỳ lúc nào và ngân hàng luôn có nghĩa vụ phải thỏa mãn các nhu cầu đó. Loại tiền gửi này có mục đích chính là để thanh toán. Tiền gửi có kỳ hạn: Tiền gửi có kỳ hạn là loại tiền gửi có sự thỏa thuận