Luận văn thạc sĩ kinh tế: Những giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tài trợ tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh TP.HCM

Chia sẻ: Dong Ba Liem | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:90

Thêm vào BST

Báo xấu

106
lượt xem 45
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phản ánh thực trạng hoạt động tín dụng ngân hàng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại VCB-HCM, phân tích những khó khăn và các nguyên nhân của nó để từ đó mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ kinh tế: Những giải pháp nhằm nâng cao hoạt động tài trợ tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh TP.HCM

1 MUÏC LUÏC Môû ñaàu Chöông I: TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM 1.1 Tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng --------------------------------trang 1 1.1.1 Khaùi nieäm veà tín dung ----------------------------------------------------------- 1 1.1.2 Cô sôû hình thaønh tín duïng ------------------------------------------------------- 1 1.1.3 Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá --------------------------------------------- 1.1.3.1 Ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát lieân tuïc, ñoàng thôøi ñaàu 1.1.3.2 Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá keùm phaùt trieån vaø ngaønh muõi nhoïn -------------------------------------------------------------- 1.1.3.3 Goùp phaàn taùc ñoäng ñeán vieäc taêng cöôøng cheá ñoä haïch toaùn kinh teá---------- 1.1.3.4 Taïo ñieàu kieän phaùt trieån caùc quan heä kinh teá vôùi nöôùc ngoaøi ---------------- 1.1.4 Caùc hình thöùc tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng ----------------------------- 1.1.4.1 Tín duïng thöông maïi (tín duïng haøng hoaù) --------------------------------------- 1.1.4.2 Tín duïng ngaân haøng: --------------------------------------------------------------- 1.1.4.3 Tín duïng nhaø nöôùc ------------------------------------------------------------------ 1.1.4.4 Tín duïng quoác teá -------------------------------------------------------------------- 1.2 Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trong neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta hieän nay ----------- 1.2.1 Ñaëc ñieåm cuûa DNVVN --------------------------------------------------------------- 1.2.2 Vò trí vaø vai troø cuûa DNVVN trong neàn kinh teá VN hieän nay ------------------ 1.2.3 Chieán löôïc phaùt trieån DNVVN cuûa Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc ------------------------ 1.2.3.1 Chöông trình trôï giuùp ------------------------------------------------------------ 1.2.3.2 Khuyeán khích ñaàu tö-------------------------------------------------------------- 1.2.3.3 Thaønh laäp quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ----------------- 1.2.3.4 Chính saùch hoå trôï phaùt trieåu khaùc ----------------------------------------------- 1.2.4 Caùc hình thöùc taøi trôï voán cho DNVVN--------------------------------------------- 1.2.4.1 Giaûi phaùp thöù 1: taêng nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa caùc doanh nghieäp 1.2.4.2 Giaûi phaùp thöù 2: vay voán ---------------------------------------------------------- 1.2.4.3 Giaûi phaùp thöù 3: thueâ taøi chính --------------------------------------------------- 1.3 Vai troø cuûa voán tín duïng ngaân haøng trong vieäc taøi trôï cho caùc DNVVN hieän nay--------------------------------------------------------------------------------------------- 1.4 Chính saùch taøi trôï tín duïng cho DNVVN taïi caùc Ngaân haøng hieän nay ---------------- 1.4.1 Caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh -------------------------------------------
2 1.4.2 Caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ----------------------------------------------- 1.4.3 Caùc ngaân haøng lieân doanh----------------------------------------------------------- 1.4.4 Chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi -------------------------------------------------- Chöông II: THÖÏC TRAÏNG VEÀ HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH TPHCM 2.1 Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng Ngaân haøng ngoaïi thöông Vieät Nam vaø Ngaân haøng ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM --------------------------------------- 2.1.1 Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam ------------------------------------------------ 2.1.2 Ngaân haøng Ngoaïi thöông chi nhaùnh Tp Hoà Chí Minh --------------------------- 2.2 Hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM trong thôøi gian qua 2.2.1 Veà huy ñoäng voán----------------------------------------------------------------------- 2.2.1.1 Huy ñoäng voán taïi caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Tp Hoà Chí Minh ----------------------------------------------------------------------------------------------- 2.2.1.2 Tình hình huy ñoäng voán taïi VCB HCM ------------------------------------------ 2.2.2 Taøi trôï voán tín duïng Ngaân haøng cho neàn kinh teá --------------------------------- 2.2.2.1 Tình hình dö nôï tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Tp Hoà Chí Minh ------------------------------------------------------------------------- 2.2.2.2 Tình hình taøi trôï tín duïng Ngaân haøng cho neàn kinh teá vaø caùc DNVVN taïi VCB – HCM -------------------------------------------------------------------- 2.2.3 Muïc tieâu phaùt trieån cho vay DNVVN taïi VCB – HCM ------------------------- 2.2.3.1 Trieån voïng phaùt trieån DNVVN taïi Tp HCM ------------------------------------ 2.2.3.2 Tình hình caïnh tranh veà ñoái töôïng khaùch haøng cuûa caùc ngaân haøng treân ñòa baøn thaønh phoá ---------------------------------------------------------------------- 2.2.4 Thöïc traïng cho vay DNVVN taïi VCB- HCM-------------------------------------- 2.2.5 Nhöõng vöôùng maéc khoù khaên trong cho vay DNVVN taïi VCB- HCM ---------- 2.2.5.1 Caùc thuû tuïc vay voán Ngaân haøng -------------------------------------------------- 2.2.5.2 Thaùi ñoä cuûa Ngaân haøng ñoái vôùi cho vay DNVVN ------------------------------ 2.2.5.3 Moät soá khoù khaên khaùc -------------------------------------------------------------- Chöông III: NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP ÑOÅI MÔÙI VAØ HOAØN THIEÄN HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAØI TRÔÏ DNVVN TAÏI NGAÂN HAØNG NGOAÏI THÖÔNG CHI NHAÙNH THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 3.1 Nhöõng kieán nghò vôùi caùc cô quan ban ngaønh---------------------------------------------- 3.1.1 Ñoái vôùi Chính phuû ------------------------------------------------------------------- 3.1.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc ------------------------------------------------------ 3.1 3.2 Moät soá bieän phaùp naâng cao hoaït ñoäng cho vay DNVVN taïi VCB – HCM ----------- 3.2.1 Quaùn trieät nhaän thöùc veà vai troø vaø cô hoäi cuûa DNVVN ôû Vieät Nam ----------
3 3.2.2 Toå chöùc vaø cô caáu laïi söï saép xeáp toå chöùc phaân coâng coâng vieäc trong noäi boä ngaân haøng --------------------------------------------------------------------- 3.2.3 Tích cöïc vaø kieân trì trong coâng taùc tieáp caän khaùch haøng------------------------ 3.2.3.1 Nhaän thöùc veà khoù khaên trong coâng taùc tieáp thò cho vay DNVVN------------- 3.2.3.2 Tieáp thò nhöõng khaùch haøng hieän taïi ---------------------------------------------- 3.2.3.3 Tieáp thò nhöõng khaùch haøng môùi --------------------------------------------------- 3.2.3.4 Laäp keá hoaïch veà hoaït ñoäng tieáp thò----------------------------------------------- 3.2.3.5 Giaûi phaùp tieáp thò thaønh coâng ----------------------------------------------------- 3.2.4 Hoaït ñoäng theo quy trình thaåm ñònh ruûi ro tín duïng laønh maïnh---------------- 3.2.4.1 Nguyeân taéc chính ñeå phaân tích khaû naêng hoaøn traû voán vay cuûa DNVVN ---------------------------------------------------------------------------------------- 3.2.4.2 Phaân tích ñònh löôïng - Phaân tích taøi chính -------------------------------------- 3.2.4.3 Phaân tích ñònh tính - Phaân tích phi taøi chính------------------------------------ 3.2.5 Xaây döïng keá hoaïch kinh doanh cuøng vôùi khaùch haøng ---------------------------- 3.2.6 Duy trì moät quaù trình quaûn lyù, ñaùnh giaù vaø giaùm saùt tín duïng phuø hôïp --------------------------------------------------------------------------------------------- 3.2.6.1 Moâ hình thieát laäp heä thoáng giaùm saùt tín duïng: goàm naêm böôùc --------------- 3.2.6.2 Quaûn lyù ruûi ro baèng caùch taêng cöôøng naêng löïc cuûa DNVVN----------------- Keát luaän. Danh muïc caùc chöõ vieát taét. Taøi lieäu tham khaûo
4 Lôøi môû ñaàu Ở nöôùc ta, trong hôn 10 naêm qua, DNVVN ñaõ phaùt trieån rộng khaép caû nöôùc, ñoùng goùp to lôùn vaøo phaùt trieån kinh teá, huy ñoäng caùc nguoàn löïc vaøo saûn xuaát kinh doanh, taïo theâm vieäc laøm, caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân, taêng Ngaân saùch nhaø nöôùc… Söï phaùt trieån DNVVN hieän nay coøn nhieàu haïn cheá yeáu keùm: voán ít, trình ñoä coâng ngheä saûn xuaát laïc haäu, hieäu quaû vaø söùc caïnh tranh yeáu, ít ñaàu tö vaøo lónh vöïc saûn xuaát, coøn nhieàu khoù khaên vöôùng maéc veà voán, veà maët baèng saûn xuaát kinh doanh vì moâi tröôøng phaùp lyù… Ñaïi ña soá doanh nghiệp ôû nöôùc ta laø DNVVN, xaùc ñònh veà vai troø, vò trí cuûa caùc DNVVN neàn kinh teá ñaát nöôùc noùi chung vaø TP Hoà Chí Minh noùi rieâng, cuõng nhö nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc DN ñang gaëp phaûi. Nhaø nöôùc ñaõ coù nhöõng chuû tröông chính saùch nhaèm hoã trôï, taïo ñieàu kieän ñeå caùc DNVVN phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Theå hieän roõ neùt nhaát laø chính saùch hoã trôï veà taøi chính, tín duïng. Caùc DNVVN raát caàn söï quan taâm vaø giuùp ñôõ töø phía chính phuû vaø TCTD ñeå khaéc phuïc, haïn cheá vaø phaùt huy tieàm naêng cuûa mình, goùp phaàn phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Trong thôøi gian qua, tín duïng ngaân haøng goùp phaàn quan troïng trong vieäc cung öùng voán cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noùi chung vaø cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû noùi rieâng. Voán tín duïng ngaân haøng khoâng chæ boå sung voán löu ñoäng cho caùc DNVVN maø coøn coù vai troø quyeát ñònh ñoái vôùi ñaàu tö cuûa doanh nghieäp ñeå môû roäng saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi coâng ngheä, maùy moùc thieát bò, töø ñoù naâng cao naêng löïc caïnh tranh trong nöôùc vaø treân thò tröôøng quoác teá.
5 Baûn thaân toâi laø moät caùn boä tín duïng taïi VCB-HCM tuy chöa laâu nhöng ñaõ coù nhieàu traên trôû veà thöïc traïng hoaït ñoäng taøi trôï tín duïng ñoái vôùi caùc DNVVN, thaáy ñöôïc vai troø, vò trí cuûa caùc DNVVN trong söï nghieäp CNH-HÑH ñaát nöôùc vaø vai troø cuûa TDNH ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa DNVVN. Töø thöïc teá ñoù, toâi maïnh daïn nghieân cöùu vaø thöïc hieän luaän vaên Thaïc só kinh teá vôùi ñeà taøi “Nhöõng giaûi phaùp nhaèm naâng cao hoaït ñoäng taøi trôï tín duïng cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû taïi Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TPHCM”. Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø phaûn aùnh thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi caùc DNVVN taïi VCB-HCM; phaân tích nhöõng khoù khaên vaø caùc nguyeân nhaân cuûa noù ñeå töø ñoù maïnh daïn ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån hoaït ñoäng tín duïng cho caùc DNVVN, goùp phaàn cung öùng voán coù hieäu quaû cho neàn kinh teá. Noäi dung cuûa luaän vaên ñöôïc nghieân cöùu theo phöông phaùp duy vaät bieän chöùng keát hôïp vôùi phöông phaùp toång hôïp phaân tích, thoáng keâ, dieãn giaûi ñöôïc söû duïng xuyeân suoát ñeà taøi.
6 Chöông I: TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM 1. TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN CUÛA NEÀN KINH TEÁ GAÉN LIEÀN VÔÙI CAÙC DOANH NGHIEÄP VÖØA VAØ NHOÛ TREÂN ÑÒA BAØN TPHCM 1.1 Tín duïng ngaân haøng trong neàn kinh teá thò tröôøng: 1.1.1 Khaùi nieäm veà tín duïng: Tín duïng laø söï chuyeån nhöôïng taïm thôøi quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò ñöôïc bieåu hieän döôùi hình thöùc tieàn teä hay hieän vaät, töø ngöôøi sôû höõu sang ngöôøi söû duïng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh vaø khi ñeán thôøi haïn cuûa khoaûng thôøi gian treân, ngöôøi söû duïng phaûi hoaøn traû laïi cho ngöôøi sôû höõu moät löôïng giaù trò lôùn hôn. Phaàn taêng theâm veà giaù trò ñöôïc goïi laø phaàn lôøi hay lôïi töùc. Ñaây chính laø caùi giaù maø ngöôøi söû duïng phaûi traû cho ngöôøi sôû höõu ñeå ñöôïc quyeàn söû duïng moät löôïng tieàn teä hay hieän vaät nhaát ñònh. Khaùi nieäm veà tín duïng treân ñaây theå hieän 3 maët cô baûn: o Coù söï chuyeån giao quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò töø ngöôøi naøy sang ngöôøi khaùc o Söï chuyeån giao naøy mang tính taïm thôøi o Khi hoaøn laïi löôïng giaù trò ñaõ chuyeån giao cho ngöôøi sôû höõu phaûi keøm theo moät löôïng giaù trò doâi theâm goïi laø lôïi töùc. Tín duïng phaûi ñöôïc hieåu ñaày ñuû 3 maët treân thì môùi ñuùng laø phaïm truø tín duïng. 1.1.2 Cô sôû hình thaønh tín duïng Söï phaân coâng lao ñoäng trong xaõ hoäi vaø söï xuaát hieän sôû höõu tö nhaân veà tö lieäu saûn xuaát laø cô sôû ra ñôøi cuûa tín duïng.
7 Xeùt veà maët xaõ hoäi söï xuaát hieän cheá ñoä sôû höõu veà tö lieäu saûn xuaát laø cô sôû hình thaønh söï phaân hoaù xaõ hoäi, cuûa caûi tieàn teä coù xu höôùng taäp trung vaøo moät nhoùm ngöôøi, trong luùc ñoù moät nhoùm ngöôøi khaùc coù thu nhaäp thaáp hoaëc thu nhaäp khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu toái thieåu cuûa cuoäc soáng, ñaëc bieät khi gaëp nhöõng bieán coá ruûi ro baát thöôøng gaây ra. Trong ñieàu kieän nhö vaäy ñoøi hoûi söï ra ñôøi cuûa tín duïng, ñeå giaûi quyeát nhöõng maâu thuaãn cuûa xaõ hoäi, thöïc hieän vieäc ñieàu hoaø nhu caàu voán taïm thôøi trong cuoäc soáng. Quaù trình tuaàn hoaøn vaø chu chuyeån voán trong neàn kinh teá thò tröôøng, traûi qua caùc giai ñoaïn khaùc nhau. Ñieàu ñoù daãn ñeán qui moâ vaø thôøi gian nhu caàu voán khoâng thoáng nhaát, söï thöøa thieáu voán trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh dieãn ra lieân tuïc taïi cuøng moät thôøi ñieåm, moät soá toå chöùc kinh teá caù nhaân khaùc laïi raát caàn voán ñeå môû mang, ñoåi môùi, phaùt trieån saûn xuaát, tín duïng ñaõ phaùt huy ñöôïc taùc duïng tích cöïc cuûa mình, giuùp cung caàu voán gaëp nhau, ñaûm baûo cho nguoàn voán nhaøn roãi sinh lôøi maø laïi ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu voán cho saûn xuaát. Trong thöïc teá, quan heä tín duïng ñöôïc hình thaønh heát söùc ña daïng, coù ñuû caùc chuû theå tham gia cuøng vôùi thôøi gian, söï chuyeân nghieäp hoaù xaûy ra. Khi noùi ñeán tín duïng, ngöôøi ta nghó ñeán Ngaân haøng. 1.1.3 Vai troø cuûa tín duïng trong neàn kinh teá 1.1.3.1 Ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå duy trì quaù trình saûn xuaát lieân tuïc, ñoàng thôøi ñaàu tö phaùt trieån kinh teá. Thöøa voán vaø thieáu voán taïm thôøi thöôøng xuyeân xaûy ra ôû caùc doanh nghieäp. Thoâng qua caùc nghieäp vuï tín duïng, ngaân haøng seõ taäp trung caùc nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi ôû caùc doanh nghieäp, sau ñoù ñem cho vay ôû caùc doanh nghieäp ñang coù nhu caàu voán ñeå trang traûi chi phí saûn xuaát kinh doanh. Vieäc phaân phoái tín duïng ñeå goùp phaàn ñieàu hoøa voán trong toaøn boä neàn kinh teá taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát ñöôïc lieân tuïc. Ngoaøi ra thoâng qua nghieäp vuï tín duïng, ngaân haøng huy ñoäng nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi trong caùc toå chöùc daân cö. Vôùi tö caùch laø ngöôøi cho vay, ngaân haøng seõ huy ñoäng nguoàn voán tieát kieäm vaø cho vay caùc caù nhaân hoaëc toå
8 chöùc coù nhu caàu voán. Thoâng qua tín duïng, ngaân haøng roùt tieàn cho caùc doanh nghieäp trang bò maùy moùc thieát bò, ñoåi môùi qui trình coâng ngheä nhaèm taêng naêng suaát. 1.1.3.2 Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá keùm phaùt trieån vaø ngaønh muõi nhoïn Nöôùc ta noâng nghieäp laø ngaønh saûn xuaát ñaùp öùng nhu caàu caàn thieát cho xaõ hoäi vaø laø ngaønh chòu taùc ñoäng nhieàu nhaát veà thôøi tieát cuõng nhö moâi tröôøng kinh doanh. Vì theá, Nhaø nöôùc caàn ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp ñeå ñaùp öùng nhu caàu toái thieåu cuûa xaõ hoäi, ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån ngaønh ngheà khaùc. Maëc khaùc, neàn kinh teá ñoøi hoûi söï phaùt trieån caân ñoái giöõa caùc ngaønh, ñaëc bieät laø caùc ngaønh muõi nhoïn laøm ñaàu taøu. Nhaø nöôùc caàn taäp trung tín duïng ñeå taøi trôï cho caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn, taïo cô sôû loâi cuoán caùc ngaønh khaùc cuøng phaùt trieån nhö: khai thaùc daàu khí, haøng xuaát khaåu. 1.1.3.3 Goùp phaàn taùc ñoäng ñeán vieäc taêng cöôøng cheá ñoä haïch toaùn kinh teá Tín duïng ngaân haøng laø coâng cuï phuïc vuï vaø thuùc ñaåy vieäc thöïc hieän cheá ñoä haïch toaùn kinh teá, taêng cöôøng quaûn lyù taøi chính. Ñeå hoã trôï cho nguyeân taéc tín duïng, caùc ngaân haøng buoäc caùc toå chöùc kinh teá phaûi thöïc hieän caùc cheá ñoä haïch toaùn kinh teá môùi theo ñuùng qui ñònh Nhaø nöôùc, taêng cöôøng kieåm tra taøi chính nhaèm traùnh nhöõng thaát thoaùt xaûy ra, ñoàng thôøi laø cô sôû ñeå ngaân haøng tieán haønh kieåm tra taøi chính cuûa ñôn vò. 1.1.3.4 Taïo ñieàu kieän phaùt trieån caùc quan heä kinh teá vôùi nöôùc ngoaøi. Nöôùc ta sau khi khai thoâng vaø bình thöôøng hoùa quan heä vôùi coäng ñoàng taøi chính tieàn teä quoác teá, heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp to lôùn trong vieäc thuùc ñaåy caùc nguoàn voán ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc, ñoàng thôøi tranh thuû söï trôï giuùp kyõ thuaät cuûa nöôùc ngoaøi ñeå ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi caùn boä, naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaø ñoåi môùi, hieän ñaïi
9 hoaù neàn kinh teá ñaát nöôùc. Tín duïng ngaân haøng ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc môû roäng xuaát khaåu haøng hoùa. Ngoaøi caùc vai troø quan troïng treân cuûa tín duïng ngaân haøng, tín duïng ngaân haøng ngaøy coøn ñoùng vai troø tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp oån ñònh vaø thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån taïo ra moät löôïng buùt teä lôùn hôn raát nhieàu so vôùi löôïng tieàn teä ban ñaàu huy ñoäng ñöôïc. 1.1.4 Caùc hình thöùc tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng: 1.1.4.1 Tín duïng thöông maïi (tín duïng haøng hoaù): Tín duïng thöông maïi laø quan heä tín duïng giöõa caùc Coâng ty, xí nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá vôùi nhau, ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc mua baùn chòu haøng hoaù cho nhau. Tín duïng thöông maïi ra ñôøi sôùm hôn caùc hình thöùc tín duïng khaùc vaø giöõ vai troø laø cô sôû ñeå caùc hình thöùc tín duïng khaùc ra ñôøi. Tín duïng thöông maïi ra ñôøi döïa treân neàn taûng khaùch quan ñoù laø quaù trình luaân chuyeån voán vaø chu kyø saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá khoâng phuø hôïp vaø aên khôùp laãn nhau khoâng nhöõng giöõa caùc toå chöùc kinh teá khaùc ngaønh (nhö coâng nghieäp, thöông maïi, xaây döïng) maø coøn giöõa caùc toå chöùc kinh teá trong cuøng moät ngaønh. Söï khoâng aên khôùp naøy daãn ñeán hieän töôïng trong cuøng moät thôøi ñieåm, moät soá doanh nghieäp ñaõ saûn xuaát ra moät löôïng haøng hoaù ñang caàn baùn, nhöng chöa caàn phaûi thu tieàn ngay, trong khi moät soá doanh nghieäp laïi caàn mua nhöõng saûn phaåm haøng hoaù aáy ñeå ñaùp öùng nhu caàu saûn xuaát kinh doanh nhöng laïi chöa coù tieàn. Hieän töôïng naøy coù theå ñöôïc giaûi quyeát neáu caùc doanh nghieäp tieán haønh mua baùn chòu haøng hoaù cho nhau. Ñoù chính laø tín duïng thöông maïi. Tín duïng thöông maïi laø tín duïng giöõa nhöõng ngöôøi saûn xuaát kinh doanh, tuy laø hình thöùc tín duïng phaùt trieån roäng raõi nhöng khoâng phaûi laø moät loaïi hình tín duïng chuyeân nghieäp. Söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa noù döïa treân söï tín nhieäm cuõng nhö moái quan heä veà cung caáp haøng hoaù, dòch vuï giöõa nhöõng ngöôøi saûn xuaát kinh doanh aáy. Söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng thöông maïi bao giôø cuõng phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng hoaù, khi
10 saûn xuaát haøng hoaù ñöôïc phaùt trieån môû roäng thì tín duïng thöông maïi cuõng ñöôïc môû roäng vaø ngöôïc laïi khi saûn xuaát thu heïp laïi. Haïn cheá cuûa tín duïng thöông maïi: maëc duø tín duïng thöông maïi ñoùng vai troø tích cöïc trong neàn kinh teá nhöng noù khoâng theå thay theá caùc hình thöùc tín duïng khaùc, vì noù coù nhöõng maët haïn cheá sau: • Haïn cheá veà qui moâ tín duïng: Tín duïng thöông maïi do caùc doanh nghieäp cung caáp vaø hoï chæ cung caáp giôùi haïn khaû naêng cuûa mình. Neáu ngöôøi ñi vay coù nhu caàu cao hôn thì ngöôøi cho vay khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc. • Haïn cheá veà thôøi haïn cho vay: Ñieàu kieän kinh doanh vaø chu kyø saûn xuaát cuûa caùc xí nghieäp coù theå khoâng phuø hôïp nhau, vì vaäy khi thôøi haïn maø ngöôøi cho vay muoán cung caáp vaø ngöôøi ñi vay coù nhu caàu khoâng phuø hôïp nhau thì tín duïng khoâng theå xaûy ra. Tuy nhieân, nhôø phöông phaùp caáp tín duïng cuûa Ngaân haøng döôùi hình thöùc chieát khaáu ñaõ giaûi quyeát ñöôïc moät phaàn haïn cheá naøy. • Haïn cheá veà phöông höôùng: Tín duïng thöông maïi ñöôïc cung caáp döôùi hình thöùc haøng hoaù, vì vaäy nhaø doanh nghieäp chæ cung caáp ñöôïc tín duïng cho moät soá xí nghieäp nhaát ñònh- nhöõng xí nghieäp caàn haøng hoaù ñeå söû duïng cho saûn xuaát hay döï tröõ ñeå baùn ra. Ngoaøi ra vieäc caáp tín duïng chæ ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû tín nhieäm laãn nhau. 1.1.4.2 Tín duïng ngaân haøng: Tín duïng ngaân haøng laø quan heä tín duïng giöõa caùc ngaân haøng vôùi caùc xí nghieäp, toå chöùc kinh teá, caùc toå chöùc vaø caù nhaân ñöôïc thöïc hieän döôùi hình thöùc ngaân haøng ñöùng ra huy ñoäng voán baèng tieàn vaø cho vay (caáp tín duïng) ñoái vôùi caùc ñoái töôïng noùi treân. Tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan troïng trong neàn kinh teá. Tín duïng ngaân haøng ra ñôøi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng. Khaùc vôùi tín duïng thöông maïi, tín duïng ngaân haøng laø
11 hình thöùc tín duïng chuyeân nghieäp, hoaït ñoäng cuûa noù heát söùc ña daïng vaø phong phuù. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ngaân haøng Ñoái töôïng cuûa tín duïng ngaân haøng laø voán tieàn teä, nghóa laø ngaân haøng huy ñoäng voán vaø cho vay baèng tieàn. Trong tín duïng ngaân haøng, caùc chuû theå cuûa noù ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng, trong ñoù ngaân haøng laø ngöôøi cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, caù nhaân laø ngöôøi ñi vay. Tín duïng ngaân haøng vöøa laø tín duïng mang tính chaát saûn xuaát kinh doanh gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp, vöøa laø tín duïng tieâu duøng khoâng gaén vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp, vì vaäy quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa tín duïng ngaân haøng khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quaù trình phaùt trieån cuûa saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù. Taùc duïng cuûa tín duïng ngaân haøng: So vôùi tín duïng thöông maïi thì tín duïng ngaân haøng coù nhöõng öu theá: Neáu TDTM chæ boù heïp giöõa nhöõng nhaø SXKD quen bieát nhau hoaëc coù moái quan heä vôùi nhau veà cung öùng haøng hoaù, dòch vuï thì traùi laïi TDNH coù theå môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi: noù coù theå xaâm nhaäp vaøo caùc ngaønh, vôùi nhieàu loaïi hình vaø qui moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa vaø nhoû; khoâng nhöõng xaâm nhaäp vaøo lónh vöïc SXKD maø coøn thaâm nhaäp vaøo nhieàu lónh vöïc nhö dòch vuï, ñôøi soáng. Vì vaäy, coù theå khaúng ñònh vai troø to lôùn cuûa TDNH trong vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi. TDTM thöôøng bò giôùi haïn bôûi soá löôïng vaø qui moâ hoaït ñoäng thì traùi laïi TDNH coù theå cung öùng voán cho neàn kinh teá vôùi soá löôïng raát lôùn, vôùi nhieàu thôøi gian khaùc nhau, nhôø ñoù giuùp caùc doanh nghieäp khoâng nhöõng coù voán ñeå kinh doanh maø coøn coù voán ñeå môû roäng ñaàu tö, ñoåi môùi thieát bò, nhaèm naâng cao naêng löïc saûn xuaát, nhö vaäy TDNH coù taùc duïng ñaåy nhanh toác ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Hoaït ñoäng cuûa TDNH coøn coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi tình hình löu thoâng tieàn teä cuûa ñaát nöôùc. Nhôø hoaït ñoäng cuûa TDNH maø voán tieàn teä
12 cuûa xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng toái ña cho neàn kinh teá: noù vöøa coù taùc duïng ñaåy nhanh toác ñoä luaân chuyeån voán, vöøa laøm cho caùc chu chuyeån tieàn teä ñöôïc taäp trung phaàn lôùn qua ngaân haøng. Ñoù laø nhöõng ñieàu kieän quan troïng ñeå oån ñònh löu thoâng tieàn teä, oån ñònh giaù caû thò tröôøng. 1.1.4.3 Tín duïng nhaø nöôùc: Tín duïng nhaø nöôùc laø quan heä tín duïng giöõa Nhaø nöôùc vôùi caùc ñôn vò vaø caù nhaân trong xaõ hoäi, trong ñoù, chuû yeáu laø Nhaø nöôùc ñöùng ra huy ñoäng voán cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu ñeå söû duïng vì muïc ñích vaø lôïi ích chung cuûa toaøn xaõ hoäi. Tín duïng Nhaø nöôùc laø loaïi tín duïng phaùt trieån raát maïnh meõ trong thôøi ñaïi ngaøy nay, ñaëc bieät ôû nhöõng nöôùc phaùt trieån coù thò tröôøng taøi chính hoaït ñoäng hieäu quaû. 1.1.4.4 Tín duïng quoác teá: Ñaây laø quan heä tín duïng giöõa caùc chính phuû, giöõa caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu phöông thöùc khaùc nhau nhaèm trôï giuùp laãn nhau ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa moät nöôùc. 1.2. Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trong neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta hieän nay: 1.2.1 Ñaëc ñieåm cuûa DNVVN: Tröôùc ñaây, theo coâng vaên soá 861/CP-KTN ngaøy 20/06/1998, Chính phuû ñaõ ban haønh tieâu thöùc phaân loaïi DNVVN trong ñoù coù neâu DNVVN laø caùc doanh nghieäp coù voán (hoaëc doanh thu) döôùi 05 tyû ñoàng hoaëc soá lao ñoäng döôùi 200 ngöôøi. Ngaøy 23/11/2001, Chính phuû ñaõ ban haønh Nghò ñònh soá 90/2001/NÑ-CP, theo ñoù, DNVVN ñöôïc ñònh nghóa laø caùc cô sôû saûn xuaát, kinh doanh ñoäc laäp, ñaêng kyù kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh, coù voán ñaêng kyù khoâng quaù 10 tyû ñoàng hoaëc soá lao ñoäng trung bình haøng naêm khoâng quaù 300 ngöôøi. Caên cöù vaøo tình hình kinh teá - xaõ hoäi cuï theå cuûa ngaønh, ñòa phöông, trong quaù trình thöïc hieän caùc bieän phaùp, chöông trình trôï giuùp coù theå linh hoaït aùp duïng ñoàng thôøi caû hai chæ tieâu voán vaø lao ñoäng hoaëc moät trong hai chæ tieâu neâu treân.
13 1.2.2 Vò trí vaø vai troø cuûa DNVVN trong neàn kinh teá Vieät Nam hieän nay: DNVVN ôû Vieät Nam ñoùng vai troø quan troïng trong neàn kinh teá. Theo thoáng keâ, ñoäi nguõ naøy chieám tôùi gaàn 96% toång soá doanh nghieäp trong caû nöôùc, ñoùng goùp 26%-30% GDP vaø thu huùt moät löïc löôïng lao ñoäng ñaùng keå, taïo nhieàu coâng aên vieäc laøm, goùp phaàn laøm chuyeån dòch cô caáu kinh teá, goùp phaàn khai thaùc nhöõng tieàm naêng trong daân chuùng. Hieän nay coù hôn 29.000 DNVVN tham gia xuaát khaåu, giaù trò xuaát khaåu cuûa khu vöïc naøy chieám 25% toång kim ngaïch caû nöôùc. Ñieàu ñoù cho thaáy DNVVN coù vai troø ñaëc bieät quan troïng trong neàn kinh teá nöôùc ta, theå hieän qua: - Moät laø, goùp phaàn giaûi phoùng söùc saûn xuaát, thu huùt moïi nguoàn löïc vaøo giaûi quyeát vieäc laøm, taêng thu nhaäp, laø nhaân toá quan troïng trong taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc. Khu vöïc DNVVN thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá hieän thu huùt khoaûng 30% löïc löôïng lao ñoäng phi noâng nghieäp caû nöôùc nhöng trieån voïng thu huùt theâm lao ñoäng raát lôùn vì suaát ñaàu tö cho moät choã laøm vieäc taïi ñaây thaáp hôn raát nhieàu so vôùi caùc doanh nghieäp lôùn, chuû yeáu laø do chi phí hoaït ñoäng thaáp. Ñaây cuõng laø nôi thuaän tieän nhaát ñeå tieáp nhaän soá lao ñoäng ôû noâng thoân ra thaønh phoá ñang taêng leân moãi naêm vaø soá lao ñoäng doâi ra töø caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc qua vieäc coå phaàn hoùa, baùn, khoaùn, cho thueâ, … - Hai laø, caùc DNVVN ñaõ cung caáp moät khoái löôïng lôùn, ña daïng phong phuù veà saûn phaåm, ñoùng goùp vaøo söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Nhôø söï phaùt trieån cuûa caùc DNVVN maø nhieàu ngaønh ngheà truyeàn thoáng cuûa Vieät nam ñaõ ñöôïc phuïc hoài vaø phaùt trieån, nhieàu ngaønh ngheà môùi xuaát hieän. Saûn phaåm haøng hoùa ngaøy caøng phong phuù ña daïng. Trình ñoä kinh doanh cuûa caùc DNVVN ngaøy caøng tieán boä hôn, nhieàu maët haøng ñaõ chieám lónh ñöôïc thò tröôøng trong nöôùc, thay theá ñöôïc moät soá maët haøng nhaäp khaåu, tham gia laøm haøng xuaát khaåu. Moät soá ngaønh ngheà nhö chieáu coùi, haøng thuû coâng myõ ngheä, DNVVN taïo ra 100% giaù trò saûn löôïng haøng hoùa. Moãi naêm DNVVN ñoùng goùp khoaûng 25 - 30% GDP caû nöôùc vaø hôn 30% giaù trò toång saûn löôïng coâng nghieäp haøng naêm. Caùc DNVVN ñaõ goùp phaàn quan
14 troïng vaøo vieäc thay ñoåi cô caáu kinh teá theo höôùng tích cöïc hôn. - Ba laø, caùc DNVVN cuøng vôùi caùc doanh nghieäp coù quy moâ lôùn coù söï boå sung hoã trôï laãn nhau, taïo ra moät neàn kinh teá thò tröôøng ñích thöïc, coù hieäu quaû, ñaûm baûo cho neàn kinh teá taêng tröôûng vaø phaùt trieån maïnh meõ, beàn vöõng. Do yeâu caàu voán ít, quy moâ nhoû, DNVVN coù khaû naêng thay ñoåi maët haøng, chuyeån höôùng saûn xuaát, … Ñoái vôùi doanh nghieäp lôùn, DNVVN coøn coù theå laøm ñaïi lyù, veä tinh, tieâu thuï haøng hoùa hoaëc cung caáp vaät tö ñaàu vaøo vôùi giaù reû hôn, goùp phaàn haï giaù thaønh, naâng cao hieäu quaû saûn xuaát cho doanh nghieäp lôùn. - Boán laø, DNVVN goùp phaàn khai thaùc tieàm naêng phong phuù trong daân. Moät soá caùc DNVVN thaønh laäp mang tính gia ñình. Döïa treân nhöõng öu theá cuûa DNVVN nhö thaønh laäp vôùi soá voán ít, thu hoài voán nhanh, söû duïng caùc tieàm naêng veà nguoàn voán lao ñoäng vaø nguyeân lieäu saün coù taïi ñòa phöông, DNVVN thu huùt ñöôïc moät khoái löôïng lôùn veà voán cuûa caùc taàng lôùp daân cö. - Naêm laø, DNVVN goùp phaàn vaøo söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa. ÔÛ caùc nöôùc cuõng nhö ôû Vieät Nam, caùc doanh nghieäp lôùn thöôøng taäp trung ôû caùc thaønh phoá vaø caùc trung taâm coâng nghieäp, gaây neân traïng thaùi maát caân ñoái nghieâm troïng veà trình ñoä phaùt trieån kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi giöõa thaønh thò vôùi noâng thoân, giöõa caùc vuøng trong moät quoác gia. Chính söï phaùt trieån DNVVN laø phöông tieän quan troïng trong vieäc taïo laäp söï caân ñoái giöõa caùc vuøng, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá, giöõa caùc ngaønh vaø caùc vuøng laõnh thoå. 1.2.3 Chieán löôïc phaùt trieån DNVVN cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc: Töø khaùi nieäm DNVVN “laø cô sôû saûn xuaát, kinh doanh ñoäc laäp, ñaõ ñaêng kyù kinh doanh theo phaùp luaät hieän haønh, coù voán ñaêng kyù khoâng quaù 10 tyû ñoàng hoaëc soá lao ñoäng trung bình haøng naêm khoâng quaù 300 ngöôøi”, cho thaáy ñaïi ña soá doanh nghieäp ôû nöôùc ta laø DNVVN. Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa DNVVN ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc theo xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, 5 naêm trôû laïi ñaây, Chính phuû ñaõ coù nhieàu chính saùch, giaûi phaùp lôùn nhaèm phaùt huy möùc cao nhaát hieäu quaû hoaït
15 ñoäng, söùc caïnh tranh cuõng nhö tieàm naêng cuûa loaïi hình kinh teá naøy. Coù theå thaáy roõ, heä thoáng phaùp luaät, moâi tröôøng kinh doanh ñang daàn ñöôïc caûi thieän vaø ngaøy caøng coù chuyeån ñoäng tích cöïc. Caùc DNVVN ngaøy caøng ñöôïc höôûng nhieàu chính saùch öu ñaõi vaø bình ñaúng hôn, tình traïng phaân bieät ñoái xöû so vôùi caùc DNNN giaûm nhieàu. Ñaëc bieät, ôû moät soá yeáu toá quan troïng, coù tính chaát soáng coøn vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa DNVVN nhö vieäc tieáp caän voán, coâng ngheä, ñaát ñai, lao ñoäng, thoâng tin thò tröôøng ñaõ ñöôïc môû thoâng thoaùng hôn raát nhieàu so vôùi nhöõng naêm tröôùc ñaây. Theo Nghò ñònh 90/2001/CP-NÑ ngaøy 23/11/2001, phaùt trieån doanh nghieäp vöøa vaø nhoû laø moät nhieäm vuï quan troïng trong Chieán löôïc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Nhaø nöôùc khuyeán khích vaø taïo thuaän lôïi cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû phaùt huy tính chuû ñoäng saùng taïo, naâng cao naêng löïc quaûn lyù phaùt trieån khoa hoïc - coâng ngheä vaø nguoàn nhaân löïc, môû roäng caùc moái lieân keát vôùi caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc, taêng hieäu quaû kinh doanh vaø khaû naêng caïnh tranh treân thò tröôøng; phaùt trieån saûn xuaát, kinh doanh, taïo vieäc laøm vaø naâng cao ñôøi soáng cho ngöôøi lao ñoäng. 1.2.3.1 Chöông trình trôï giuùp Chöông trình trôï giuùp doanh nghieäp vöøa vaø nhoû cuûa Nhaø nöôùc (goïi taét laø Chöông trình trôï giuùp) laø chöông trình muïc tieâu daønh cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, caên cöù vaøo ñònh höôùng öu tieân phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, phaùt trieån caùc ngaønh vaø caùc ñòa baøn caàn khuyeán khích. Chöông trình trôï giuùp naøy ñöôïc boá trí trong keá hoaïch haøng naêm vaø keá hoaïch 5 naêm do Thuû töôùng Chính phuû hoaëc Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông quyeát ñònh.
16 Chöông trình trôï giuùp goàm: muïc tieâu, ñoái töôïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû cuï theå theo ngaønh ngheà, lónh vöïc vaø ñòa baøn hoaït ñoäng, noäi dung trôï giuùp, nguoàn löïc, keá hoaïch vaø bieän phaùp veà cô cheá chính saùch, toå chöùc thöïc hieän. Chuù troïng öu tieân chöông trình trôï giuùp caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû do doanh nhaân quaûn lyù. 1.2.3.2 Khuyeán khích ñaàu tö Chính phuû trôï giuùp ñaàu tö thoâng qua bieän phaùp veà taøi chính, tín duïng, aùp duïng trong moät thôøi gian nhaát ñònh ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñaàu tö vaøo moät soá ngaønh ngheà, bao goàm ngaønh ngheà truyeàn thoáng vaø taïi caùc ñòa baøn caàn khuyeán khích. Chính phuû khuyeán khích caùc toå chöùc taøi chính, caùc doanh nghieäp vaø theå nhaân goùp voán ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. 1.2.3.3 Thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñeå baûo laõnh cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû khi khoâng ñuû taøi saûn theá chaáp, caàm coá, vay voán cuûa caùc toå chöùc tín duïng. Boä Taøi chính chuû trì, phoái hôïp vôùi caùc cô quan lieân quan xaây döïng toå chöùc veà Quy cheá hoaït ñoäng cuûa Quyõ baûo laõnh tín duïng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû trình Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh. 1.2.3.4 Caùc chính saùch hoã trôï phaùt trieån khaùc: - Maët baèng saûn xuaát: Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ñöôïc höôûng caùc chính saùch öu ñaõi trong vieäc thueâ ñaát, chuyeån nhöôïng, theá chaáp vaø caùc quyeàn khaùc veà söû duïng ñaát ñai theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
17 - Thò tröôøng vaø taêng khaû naêng caïnh tranh: Chính phuû vaø caùc Boä, ngaønh taïo ñieàu kieän cho caùc DNVVN coù caùc thoâng tin vaø tieáp caän thò tröôøng, ñoåi môùi coâng ngheä, phaùt trieån saûn phaåm môùi ñeå taêng söùc caïnh tranh treân thò tröôøng. - Veà xuùc tieán xuaát khaåu: khuyeán khích xuaát khaåu, Chính phuû thoâng qua chöông trình trôï giuùp xuaát khaåu vaø tham gia quaûng caùo taïi thò tröôøng nöôùc ngoaøi cho caùc Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. -Veà thoâng tin, tö vaán vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc: Chính phuû trôï giuùp kinh phí ñeå tö vaán vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû thoâng qua chöông trình trôï giuùp ñaøo taïo, cung caáp caùc thoâng tin caàn thieát qua caùc aán phaåm vaø qua maïng internet cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa, thoâng qua Boä Keá hoaïch vaø ñaàu tö. 1.2.4. Caùc hình thöùc taøi trôï voán cho Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû Caùc DNVVN thöôøng xuyeân gaëp caùc vaán ñeà veà thieáu huït voán nhöng thöôøng khoâng coù ñuû ñieàu kieän ñeå nhaän caùc nguoàn taøi trôï moät caùch chính thoáng. Caùc giaûi phaùp taøi trôï phuø hôïp coù theå laø: - Giaûi phaùp thöù nhaát: taêng nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp. - Giaûi phaùp thöù hai: vay voán. - Giaûi phaùp thöù ba: thueâ taøi chính. 1.2.4.1 Giaûi phaùp thöù nhaát: Taêng nguoàn voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp Kieåu taøi trôï naøy chuû yeáu do caùc coâng ty "voán ruûi ro" caáp (tieáng Anh "venture capital"), ñoù laø nhöõng coâng ty ñöôïc thaønh laäp vôùi chöùc naêng taêng cöôøng voán chuû sôû höõu cuûa caùc DNVVN baèng caùch tham gia goùp voán vôùi thôøi gian haïn cheá trong caùc doanh nghieäp. Vieäc tham gia cuûa caùc toå chöùc naøy cho pheùp doanh nghieäp thuï höôûng coù
18 ñöôïc moät soá voán nhieàu hôn ñeå coù theå vöôït qua moät giai ñoaïn môùi trong quaù trình phaùt trieån; vaø ngay khi baét ñaàu hoaït ñoäng, toå chöùc naøy seõ nhöôïng laïi phaàn goùp voán cuûa mình cho caùc thaønh vieân khaùc khi möùc ñoä lôïi nhuaän doanh nghieäp ñaït ñöôïc cho pheùp hoï coù ñuû caùc phöông tieän ñeå mua laïi. 1.2. 4.2 Giaûi phaùp thöù hai: Vay voán Ñaây laø giaûi phaùp coå ñieån, nhìn chung taát caû caùc doanh nghieäp ñeàu nghó tôùi. Tuy nhieân, tuøy theo toå chöùc taøi trôï vaø nguoàn taøi trôï, nhöõng ñieàu kieän maø moät doanh nghieäp hay moät döï aùn ñaàu tö phaûi thoûa maõn cuõng nhö caùc ñieàu kieän keøm theo, coù theå thay ñoåi raát nhieàu. Caùc khoaûn vay naøy thöôøng do heä thoáng ngaân haøng cung caáp. Tuy nhieân, ñoâi khi caùc nguoàn taøi trôï coù theå ñeán töø caùc döï aùn phaùt trieån kinh teá do caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi taøi trôï thoâng qua keânh cuûa heä thoáng ngaân haøng ñòa phöông 1.2.4.3 Giaûi phaùp thöù ba: Thueâ taøi chính Thueâ taøi chính laø hình thöùc doanh nghieäp thueâ choïn loaïi taøi saûn, nhaø cung caáp vaø giaù caû theo yeâu caàu kinh doanh cuûa mình, ngöôøi cho thueâ laø ngöôøi boû tieàn ra mua taøi saûn ñoù vaø cho doanh nghieäp thueâ laïi. Ñoåi laïi, doanh nghieäp phaûi: • Traû tieàn thueâ ñònh kyø cho ngöôøi cho thueâ. • Chòu traùch nhieäm baûo döôõng vaø söûa chöõa caàn thieát ñeå ñaûm baûo giöõ taøi saûn luoân söû duïng toát. • Mua baûo hieåm cho taøi saûn, trong ñoù ngöôøi thuï höôûng baûo hieåm laø beân cho thueâ. Khi hôïp ñoàng thueâ heát haïn, doanh nghieäp coù theå choïn: traû laïi taøi saûn cho beân cho thueâ, hoaëc mua laïi thieát bò vôùi giaù töôïng tröng ñöôïc aán ñònh töø luùc
19 kyù hôïp ñoàng, hoaëc kyù tieáp hôïp ñoàng thueâ vôùi tieàn thueâ reû hôn raát nhieàu. Vôùi söï phaùt trieån maïnh ôû nhieàu nöôùc, thueâ taøi chính coù theå ñöôïc xem laø moät giaûi phaùp thay theá ñôn giaûn vaø thuaän lôïi cho tín duïng trung daøi haïn, nhaát laø ñoái vôùi caùc DNVVN thöôøng xuyeân gaëp khoù khaên trong vieäc vay voán ngaân haøng. Tuy nhieân caàn phaûi hieåu raèng thueâ taøi chính khaùc vôùi tín duïng ôû choã ñoù laø moät phöông tieän taøi trôï ôû möùc thaáp hôn, ngöôøi ta coù theå söû duïng phöông thöùc naøy ñeå taøi trôï cho moät vaøi thieát bò chöù khoâng phaûi ñeå taøi trôï cho toaøn boä moät döï aùn ñaàu tö lôùn. Cuoái cuøng, caàn phaûi bieát raèng giaù thueâ thöôøng cao vì noù phaûi cho pheùp beân cho thueâ moät maët thu laïi phaàn voán ñaõ ñaàu tö, maët khaùc mang laïi lôïi nhuaän vôùi soá tieàn laõi. Caùc khoaûn taøi trôï döôùi hình thöùc thueâ taøi chính do caùc coâng ty taøi chính cung caáp, laø caùc coâng ty thaønh laäp chuyeân hoaït ñoäng trong lónh vöïc thueâ taøi chính. * Toùm laïi, taïi Vieät Nam hieän nay coù 03 nguoàn taøi trôï taøi chính cho caùc DNVVN: - Taøi trôï cuûa caùc toå chöùc thuoäc heä thoáng ngaân haøng, - Taøi trôï cuûa caùc döï aùn phaùt trieån kinh teá do caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi taøi trôï, vaø - Taøi trôï cuûa caùc coâng ty cho thueâ taøi chính. 1.3 Vai troø cuûa voán tín duïng ngaân haøng trong vieäc taøi trôï cho caùc DNVVN hieän nay: Ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, caùc DNVVN caàn phaûi söû duïng voán, trong ñoù bao goàm voán chuû sôû höõu vaø voán huy ñoäng töø beân ngoaøi. Trong caùc nguoàn voán huy ñoäng töø beân ngoaøi thì keânh TDNH laø quan troïng nhaát, bôûi vì ngoaøi TDNH coøn coù TDTM coù qui moâ vaø khaû naêng ñaùp öùng thaáp.
20 TDNH coù öu ñieåm laø hieän nay coù raát nhieàu caùc TCTD vôùi heä thoáng maïng löôùi chi nhaùnh roäng khaép, cung öùng voán doài daøo hôn, laõi suaát haáp daãn, thôøi haïn vay töông ñoái daøi hôn, ñöôïc tö vaán ñaàu tö… Vì vaäy TDNH ngaøy caøng coù vai troø quan troïng ñaëc bieät ñoái vôùi caùc DN noùi chung vaø DNVVN noùi rieâng, ñoù laø: + Coù khaû naêng cung öùng voán, ñaùp öùng nhu caàu veà voán cho caùc DNVVN ñeå môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, cung öùng dòch vuï… Voán bao goàm voán trung daøi haïn phuïc vuï ñaàu tö MMTB, nhaø xöôûng vaø voán löu ñoäng thöôøng xuyeân. + Vôùi möùc laõi suaát thoaû thuaän thì DNVVN coù theå ñaøm phaùn, löïc choïn caùc TCTD coù laõi suaát cho vay thaáp ñeå ñaët quan heä tín duïng, qua ñoù mang laïi hieäu quaû kinh doanh cao cho doanh nghieäp. Taïo ra giaù trò doanh nghieäp cao hôn, tích luyõ voán nhieàu hôn. + Trong quaù trình cung öùng voán cho caùc DNVVN, do trình ñoä coù haïn maø ña soá coù trình ñoä thaáp cuûa caùc chuû doanh nghieäp, caùc TCTD coøn phaûi kieâm theâm chöùc naêng tö vaán, cung caáp thoâng tin cho doanh nghieäp. Moät maët, ñeå giuùp doanh nghieäp laäp phöông aùn kinh doanh, hoaïch ñònh chieán löôïc kinh doanh. Maët khaùc, trong khi tieáp caän, höôùng daãn doanh nghieäp laäp keá hoaïch vay voán, qua ñoù giuùp cho TCTD coù theâm nguoàn thoâng tin ñeå quyeát ñònh cho vay chính xaùc hôn, nhaèm giaûm thieåu ruûi ro. Treân ñòa baøn TPHCM hieän coù hôn 49.000 DNVVN vôùi soá voán ñaêng kyù hôn 67.000 tyû ñoàng. Ñaây laø moät thò tröôøng ñaày tieàm naêng trong caùc saûn phaåm dòch vuï taøi chính, tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng. Theo baùo caùo ñaùnh giaù gaàn ñaây cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc chi nhaùnh TPHCM thì tyû troïng dö nôï cho vay caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû treân ñòa baøn TPHCM chæ chieám 47% treân toång dö nôï