Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam trong giai đoạn hiện nay và tầm nhìn đến năm 2025, để có hiệu quả cao nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------------------------------------- ĐOÀN QUANG THÁI QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI --------------------------------------- ĐOÀN QUANG THÁI QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM TỈNH HÀ NAM Chuyên ngành : Quản lý kinh tế Mã số : 8340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: GS, TS. Nguyễn Bách Khoa HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi đã đọc hiểu quy định về sự trung thực và khách quan trong nghiên cứu học thuật của Đại học Thương Mại Hà Nội. Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các tài liệu được sử dụng trong công trình đều có nguồn gốc rõ ràng. Những đánh giá, nhận định trong công trình đều do cá nhân tôi nghiên cứu và thực hiện. Thanh Liêm, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực tập và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ. Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới GS, TS. Nguyễn Bách Khoa đã tận tâm hướng dẫn tôi hoàn thành công trình. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu cùng toàn thể Thầy, Cô giáo Trường Đại học Thương mại đã truyền đạt, trang bị cho tôi những kiến thức và kinh nghiệm quý giá trong suốt hai năm học vừa qua. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Văn phòng HĐND, UBND Huyện Thanh Liêm, phòng Tài chính – Kế hoạch, KBNN Huyện Thanh Liêm, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Huyện Thanh Liêm đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thu thập số liệu để thực hiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đồng nghiệp những người đã luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ, cổ vũ và động viên tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG, HÌNH ................................................................................... vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT................................................................... viii MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan. .................................................. 2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 5 4. Phạm vi nghiên cứu .............................................................................................. 6 5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 6 6. Đóng góp của luận văn ......................................................................................... 8 7. Kết cấu Luận văn ................................................................................................. 8 CHƯƠNG 1: CỞ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN................................................. 9 1.1. Khái quát về dự án đầu tư công ........................................................................9 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ...............................................................................9 1.1.2. Phân loại và đặc điểm dự án đầu tư công. ................................................. 11 1.2. Quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện ...............................13 1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện .................................................................................................................... 13 1.2.1.2. Mục tiêu quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện .............14 1.2.2. Đặc điểm quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện...............14 1.2.3. Nguyên tắc quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện ............15 1.2.4. Nội dung quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện .............. 16 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý các dự án đầu tư công .........................22 1.3.1. Các nhân tố chủ quan. .................................................................................22 1.3.2. Các nhân tố khách quan. .............................................................................23
iv 1.4. Kinh nghiệm quản lý các dự án đầu tư công của một số địa phương và bài học kinh nghiệm. .................................................................................................... 25 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý dự án đầu tư công của một số địa phương .............. 25 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Huyện Thanh Liêm ............................................28 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM .............................30 2.1 Khái quát về huyện Thanh Liêm và tình hình đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn. ......................................................................... 30 2.1.1. Khái quát về huyện Thanh Liêm. ...............................................................30 2.1.2. Tình hình đầu tư công từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Thanh Liêm. .................................................................................................................... 33 2.2. Thực trạng quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017-2019. ............................................................................................... 38 2.2.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch, lập báo cáo kỹ thuật các dự án đầu tư công ...................................................................................................................... 38 2.2.2. Thực trạng thẩm định và phê duyệt các dự án đầu tư công ........................41 2.2.3. Thực trạng quản lý công tác đấu thầu dự án đầu tư công ...........................48 2.2.4. Thực trạng quản lý giám sát, kiểm tra tiến độ dự án đầu tư công ............. 54 2.2.5. Thực trạng quản lý nghiệm thu, kiểm định chất lượng công trình xây dựng thuộc các dự án đầu tư công .................................................................................57 2.2.6. Thực trạng quản lý thanh toán, quyết toán chi phí các dự án đầu tư công .61 2.3. Thực tế ảnh hưởng của các nhân tố đến quản lý dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. ......................................................................................... 65 2.3.1. Ảnh hưởng của các nhân tố chủ quan ........................................................ 65 2.3.2. Ảnh hưởng của các nhân tố khách quan. ....................................................67 2.4. Đánh giá chung về quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. ....................................................................................71 2.4.1. Đánh giá việc thực hiện mục tiêu quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. ........................................................................................71 2.4.2. Kết quả đạt được. ........................................................................................72 2.4.3. Hạn chế và nguyên nhân. ............................................................................73
v CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH LIÊM, TỈNH HÀ NAM ĐẾN NĂM 2025 ....................................................................................................................... 78 3.1. Mục tiêu, phương hoàn thiện quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2025. ................................................78 3.1.1. Mục tiêu quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. 78 3.1.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. .............................................................................................. 79 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2025. .......................................................... 80 3.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. ......................................................................................................... 81 3.2.2. Hoàn thiện và nâng cao chất lượng công tác kế hoạch hóa các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm ...................................................................89 3.2.3. Hoàn thiện và nâng cao chất lượng lập, thẩm định và phê duyệt các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm ........................................................91 3.2.4. Tăng kỷ cương kỷ luật trong công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu trên địa bàn huyện Thanh Liêm ........................................................................................ 94 3.2.5. Hoàn thiện quản lý giám sát tiến độ thi công dự án đầu tư công trên dịa bàn huyện Thanh Liêm ............................................................................................... 95 3.2.6. Hoàn thiện quản lý nghiệm thu, kiểm định chất lượng và bàn giao công trình dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm..................................... 96 3.2.7. Hoàn thiện quản lý thanh, quyết toán chi phí dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm ........................................................................................ 97 3.3. Một số kiến nghị ...............................................................................................98 KẾT LUẬN ........................................................................................................... 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vi DANH MỤC BẢNG, HÌNH Bảng Bảng 2.1. Các chỉ tiêu kinh tế xã hội trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017 -2019. ............................................................................................32 Bảng 2.2: Tình hình thực hiện đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017 – 2019. .................................................................................. 34 Bảng 2.3: Vốn đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm so với dự toán giai đoạn 2017 – 2019. .................................................................................. 36 Bảng 2.4. Các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017- 2019. ....................................................................................................... 37 Bảng 2.5: Tình hình phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công cho các loại dự án trên địa bàn huyện Thanh Liêm năm 2019 ........................................................39 Bảng 2.6: Bảng tổng hợp thẩm định dự án đầu tư xây dựng công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017– 2019. ................. 42 Bảng 2.7: Kết quả thẩm định chi phí các dự án đầu tư công Huyện Thanh Liêm 2017-2019. .............................................................................................62 Bảng 2.8: Tình hình thực hiện thanh toán vốn đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, giai đoạn 2017 – 2019. ....................................................63 Bảng 2.9: Kết quả khảo sát đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan đến hiệu quả của công tác quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. ................................................................................66 Bảng 2.10: Kết quả khảo sát đánh giá về hiệu quả từ việc sử dụng văn bản, quy định pháp luật trong quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. ........................................................................................... 69 Bảng 2.11. Kết quả thực hiện công tác giám sát, đánh giá các dự án đầu tư công 2017-2019. .............................................................................................72
vii Hình Hình 1.1: Sơ đồ quy trình thực hiện quản lý dự án đầu tư xây dựng các dự án đầu tư công....................................................................................................25 Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy quản lý dự án đầu tư công Huyện Thanh Liêm. ............. 33 Hình 2.2: Sơ đồ trình tự lập, thẩm định và phê duyệt Thiết kế bản vẽ thi công – tổng dự toán. .......................................................................................... 46 Hình 2.3: Sơ đồ quy trình tổ chức đấu thầu dự án đầu tư công trên địa bàn Huyện.51 Hình 2.4: Quy trình thực hiện đấu thầu dự án đầu tư công trên địa bàn Huyện. ... 53 Hình 2.5: Quy trình xây dựng kế hoạch quản lý tiến độ dự án đầu tư công trên địa bàn Huyện. ............................................................................................. 56 Hình 2.6: Quy trình quản lý chất lượng dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm trong giai đoạn thực hiện. .................................................. 60
viii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Viết tắt Nguyên nghĩa 1 BQL Ban quản lý 2 DA Dự án 3 ĐT Đầu tư 4 ĐTV Đầu tư vốn 5 ĐVT Đơn vị tính 6 KBNN Kho bạc nhà nước 7 KTXH Kinh tế - Xã hội 8 NS Ngân sách 9 NSĐP Ngân sách địa phương 10 NSNN Ngân sách Nhà nước 11 NSTW Ngân sách trung ương 12 PT Phát triển 13 QLNN Quản lý nhà nước 14 TABMIS Hệ thống quản lý thông tin ngân sách 15 TW Trung ương 16 UBND Ủy ban nhân dân 17 XDCB Xây dựng cơ bản
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đất nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH, do đó các nguồn lực dành cho đầu tư phát triển ngày càng tăng cả về giá trị cũng như đa dạng hóa nguồn vốn. Công tác quản lý dự án đầu tư đã được quan tâm và chú trọng, Nhà nước đã có Luật đầu tư công, luật Xây dựng... và các văn bản quy phạm pháp luật khác để hướng dẫn, quản lý hoạt động đầu tư công. Kết quả là nhiều dự án công trình đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước đã được đầu tư hoàn thành và đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả tốt và góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Huyện Thanh Liêm là một huyện quan trọng trong bản đồ kinh tế xã hội của tỉnh Hà Nam, một tỉnh đồng bằng lại là cửa ngõ của thủ đô, bên cạnh những thuận lợi nhất định, Huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam vẫn là địa phương chưa thực sự phát triển đúng tầm so với tiềm năng. Xác định việc phát triển hệ thống xây dựng cơ bản là một trong những điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế xã hội, do đó cấp ủy và chính quyền huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đã thường xuyên quan tâm, đầu tư xây dựng nhiều dự án công trình đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà trên địa bàn. Kết quả là kết cấu hạ tầng xây dựng cơ bản trong những năm gần đây đã từng bước được hoàn thiện, tạo bước phát triển vững chắc. Theo Nghị Quyết số 05/2018/NQ-HĐND ngày 18 tháng 7 năm 2018 của Hội đồng Nhân dân huyện Thanh Liêm về phê duyệt kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, trong giai đoạn tới trên địa bàn huyện Thanh Liêm sẽ triển khai nhiều dự án xây dựng cơ bản có giá trị lớn như: Xây dựng các tuyến đường tại Khu trung tâm hành chính huyện Thanh Liêm, các trục đường huyện như ĐH.01, ĐH.02, ĐH.06, ĐH.10, ĐH.12; các dự án xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng của các xã trên địa bàn huyện……vì vậy công tác quản lý dự án đầu tư công càng cần được chú trọng. Hiện tại trên địa bàn huyện Thanh Liêm, đơn vị giao làm chủ đầu tư các dự án từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, trong đó có các dự án về công trình đầu tư công từ nguồn vốn NSNN là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện. Đây là một đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND huyện, được UBND huyện giao làm Chủ đầu tư các
2 dự án hạ tầng thuộc lĩnh vực xây dựng cơ bản như giao thông, thủy lợi và cấp điện, với nguồn kinh phí hàng năm khoảng trên 50% tổng nguồn vốn đầu tư từ nguồn ngân sách của toàn huyện. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được thì công tác quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm vẫn còn tồn tại một số bất cập, hạn chế như: Chất lượng kỹ thuật - mỹ thuật một số công trình xây dựng chưa cao, một số công trình còn bị chậm tiến độ... làm cho hiệu quả đầu tư của một số dự án do UBND huyện làm chủ đầu tư chưa cao. việc quản lý sử dụng NSNN cho đầu tư công đã và đang bộc lộ hiện tượng thất thoát, lãng phí, tiêu cực và kém hiệu quả từ việc quyết định cấp vốn, sử dụng vốn đến việc quyết toán vốn đầu tư, sự chồng chéo giữa các văn bản hướng dẫn… Công tác quản lý đầu tư công trên cả nước nói chung và trên địa bàn huyện Thanh Liêm nói riêng còn nhiều khiếm khuyết, hạn chế đó là: Thiếu các biện pháp quản lý đồng bộ, kế hoạch đầu tư công bị cắt khúc từng năm, hiệu quả đầu tư còn kém, chi cho đầu tư công còn dàn trải, trong giai đoạn này đầu tư chủ yếu theo hiện trạng,... gây nợ đọng trong xây dựng cơ bản, lãng phí, gây thất thoát vốn nhà nước lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn kéo theo nhiều tác động xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của chính quyền với người dân. Để cải thiện các hạn chế trên phải kết hợp nhiều sơ đồ thức, trong đó có biện pháp nâng cao năng lực quản lý chất lượng thực hiện các dự án đầu tư các công trình đầu tư công từ nguồn vốn NSNN của cơ quan quản lý dự án. Qua những nội dung kiến thức được học cũng như thực tế công tác, tác giả lựa chọn đề tài "Quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam" để làm đề tài nghiên cứu cho bản luận văn của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan. Đến thời điểm hiện tại, nói về vấn đề QLDA đầu tư, các các dự án đầu tư công đã được nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu và đã có nhiều công trình khoa học đề cập đến. Với khả năng tìm hiểu của bản thân, có thể nhắc đến một số công trình nghiên cứu của của các tác giả có nội dung gần và liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu của đề tài như sau:
3 Phạm Hữu Tiến (2016), Quản lý các dự án đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, luận văn thạc sĩ, Đại học Thương Mại Hà Nội. Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý nhà nước các dự án đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước các dự án đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Từ đó đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước các dự án đầu tƣ xây dựng bằng vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Kim Quyết Thắng (2017), Tăng cường công tác quản lý chi phí các dự án đầu tư xây dựng công trình thủy lợi tại Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng công trình thủy lợi tỉnh Yên Bái, luận văn thạc sĩ, đại học Thương Mại Hà Nội. Luận văn đã hệ thống hóa và hoàn thiện cơ sở lý luận về quản lý dự án, quản lý chi phí dự án đầu tư xây dựng làm cơ sở cho việc nghiên cứu các vấn đề chủ yếu của đề tài luận văn. Đã phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình thuỷ lợi của Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng công trình thuỷ lợi tỉnh Yên Bái quan chỉ rõ những kết quả đạt được, những mặt còn tồn tại, yếu kém cần phải khắc phục. Trên cơ sở đó luận văn đã nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp có căn cứ khoa học, phù hợp và khả thi với điều kiện thực tiễn của tỉnh Yên Bái trong việc tăng cường chất lượng và hiệu quả trong công tác quản lý chi phí các dự án đầu tư và xây dựng công trình tại Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng công trình Thủy lợi tỉnh Yên Bái. Phạm Anh Dũng (2017) với đề tài “Phân tích thực trạng và một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý dự án các dự án đầu tư các công trình đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định" Luận văn Thạc sĩ , Đại học Thương Mại, Hà Nội. Luận văn đã đưa ra một loạt vấn đề lý luận về QLNN đối với các DAĐT bằng nguồn vốn NSNN tại huyện Hải Hậu- tỉnh Nam Định, nêu bật vai trò của các dự án đầu tư các công trình đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước tác động đến sự tăng trưởng và phát triển KT-XH, sự phát
4 triển của KH-CN và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Phân tích đánh giá thực trạng QLNN các DAĐT bằng nguồn vốn NSNN tại địa phương và đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác này trên địa bàn huyện Hải Hậu, Nam Định [2]. Bùi Huy Hoàng (2018), " Hoàn thiện quản lý Nhà nước đối với tiến độ thi công các dự án kết cấu hạ tầng kỹ thuật trên địa bàn huện Thanh Trì - huyện Hà Nội": Luận văn Thạc sĩ, trường Đại học Thương Mại, Hà Nội. Luận văn đã hệ thống hóa các cơ sở lý luận chung về dự án kết cấu hạ tầng kỹ thuật và sự quản lý của Chính quyền huyện đối với tiến độ thi công các dự án đó do UBND huyện làm chủ đầu tư. Nghiên cứu, phân tích thực trạng quản lý của Chính quyền huyện Thanh Trì - huyện Hà Nội đối với tiến độ thi công các dự án và đề xuất một số định hướng, giải pháp hoàn thiện [6]. Phạm Thành Công (2018) , “Giải pháp nâng cao chất lượng Quản lý dự án ĐTXD tại Ban QLDA binh chủng Đặc công - Bộ Quốc phòng" Luận văn Thạc sĩ đại học Xây Dựng, Hà Nội. Luận văn này đã nêu được những cơ sở lý luận chung về QLDA và chất lượng QLDA đầu tư xây dựng. Đánh giá chất lượng công tác QLDA của Binh chủng, phân tích các tồn tại và nguyên nhân của tồn tại đó. Đề ra định hướng và các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác QLDA như nâng cao chất lượng đấu thầu, đổi mới khâu thanh quyết toán, hoàn thiện công tác quản lý chất lượng công trình... [1]. Đình Thu Thủy (2019) “ Quản lý Nhà nước các dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách địa phương trên địa bàn huyện Đông Anh - huyện Hà Nội":. Luận văn Thạc sĩ, Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận văn đã làm rõ sự cần thiết, vai trò, đặc điểm và phân lợi dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách địa phương. Khái quát lý luận QLNN đối với các dự án đầu tư bằng nguồn NSNN. Phân trích, đánh giá thực trạng QLNN với các DA sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương tại huyện Đông Anh - huyện Hà Nội, tìm ra những bất cập, hạn chế và đề xuất được các giải pháp khắc phục cũng như những kiến nghị với các cấp, ngành liên quan [19]. Nhìn chung, trong các đề tài nêu trên, các tác giả đã đề cập về QLDA đầu tư, hệ thống hóa cơ sở lý luận, thực trạng về QLNN các DAĐT sử dụng nguồn vốn
5 NSNN ở các góc độ khác nhau, qua đó đề xuất định hướng giải pháp hoàn thiện, nâng cao công tác QLNN các DAĐT ở các đơn vị mình nghiên cứu cũng khác nhau. Mặt khác, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, xu hướng đa dạng hoá các Sơ đồ thức sở hữu trong đầu tư xây dựng, mở rộng nhiều loại Sơ đồ đầu tư như BT, BOT, BTO hay PPP... tính chất cạnh tranh ngày càng gay gắt trong lĩnh vực xây dựng các dự án và yêu cầu đòi hỏi về chất lượng ngày càng cao. Do đó việc nghiên cứu quản lý các dự án đầu tư công và rút ra bài học chung là đòi hỏi cấp thiết. Cho đến nay, tuy đã có nhiều công trình nghiên cứu của nhiều tác giả liên quan đến những vấn đề như: Quản lý các dự án đầu tư công, chất lượng công tác QLDA, quản lý tiến độ thi công, quản lý ngân sách đầu tư... nhưng chưa có công trình nghiên cứu, tổng kết hay luận văn nào nghiên cứu về vấn đề quản lý chất lượng các các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Do đó có thể khẳng định công trình nghiên cứu của tác giả là không bị trùng lặp với các công trình nghiên cứu đã công bố và có được vị thế khoa học riêng. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam trong giai đoạn hiện nay và tầm nhìn đến năm 2025, để có hiệu quả cao nhất. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu trên, luận văn có nhiệm vụ sau: - Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước; - Thu thập số liệu, phân tích, chỉ ra những đặc điểm cơ bản và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017-2019. - Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư công trong phạm vi huyện Thanh Liêm trong giai đoạn hiện nay và tầm nhìn đến năm 2025.
6 4. Phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý các dự án đầu tư công tại các cơ quan, đơn vị có liên quan đến hoạt động đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. - Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu quản lý của tại các cơ quan, đơn vị có liên quan đến hoạt động đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đối với các các dự án đầu tư công công trình cầu đường bộ theo quy trình dự án. - Phạm vi về không gian: Quản lý đối với các dự án xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn Huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. - Phạm vi về thời gian: Dữ liệu thu thập cho giai đoạn 2017-2019; thu thập dữ liệu sơ cấp vào tháng 5/2020, các giải pháp được đề xuất cho giai đoạn đến năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Số liệu thứ cấp: Thu thập từ các cơ quan ban ngành từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt thông tin số liệu từ Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, HĐND – UBND Huyện Thanh Liêm, Phòng Tài chính – Kế hoạch Huyện Thanh Liêm. - Số liệu sơ cấp: Điều tra thu thập thông tin từ các cán bộ quản lý đầu tư (HĐND, UBND, Kho bạc nhà nước, Phòng Tài chính – Kế hoạch,…), cán bộ nhân viên Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam với nội dung phỏng vấn về hiệu quả từ việc sử dụng công cụ pháp luật trong quản lý các dự án đầu tư công và mức độ ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm. Với 50 mẫu phiếu phát ra và thu về 48 mẫu. 5.2. Phương pháp xử lý dữ liệu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu là phương pháp thường sử dụng trong nghiên cứu tổng quan về cơ sở lý luận, các lý thuyết nói chung. Phương pháp này được học viên sử dụng khi nghiên cứu các vấn đề lý luận hay lý thuyết tổng quản về quản lý dự án đầu tư các công trình giao thông tại
7 Chương 1. Học viên đã tìm đọc và thu thập các lý thuyết về quản lý các dự án đầu tư công qua các giáo trình về quản lý nhà nước, các bài viết về quản lý dự án đầu tư các công trình đầu tư công từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trên các tạp chí, các trang web, từ đó học viên rút ra những vấn đề cơ bản như khái niệm về quản lý, dự án đầu tư các công trình giao thông... nội dung công tác quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm để làm cơ sở thực hiện chương 2 và chương 3. - Phương pháp tổng hợp và phân tích: Trong luận văn, phương pháp này dùng để phân tích và tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài. Từ đó xác định những vấn đề chung và vấn đề riêng nhằm giải quyết nhiệm vụ của đề tài đặt ra. Qua phương pháp này phân tích thực trạng quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Sau đó, tổng hợp và phân tích những điều đã đạt được và chưa đạt được để đưa các giải pháp hoàn thiện quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2025. - Phương pháp so sánh, đối chiếu: Trong luận văn phương pháp này được sử dụng phổ biến trong phân tích, tính toán để xác định mức độ, xu hướng biến động của các chỉ tiêu phân tích, xem xét mức độ biến động của các năm theo thời gian, không gian nghiên cứu khác nhau. Cùng một chỉ tiêu nhưng nó sẽ có ý nghĩa khác nhau ở các thời gian và không gian khác nhau. Do đó các số liệu tác giả thu thập được sẽ được sắp xếp một cách logic theo trình tự thời gian và đưa về cùng một thời điểm khi so sánh. Áp dụng phương pháp này, tác giả sẽ sử dụng các hàm cơ bản trong phần mềm Excel để tính toán các mức độ biến động như xác định tỷ trọng của chỉ tiêu nghiên cứu, dùng chỉ tiêu tuyệt đối và tương đối để xem xét tốc độ phát triển bình quân, tốc độ tăng, giảm của năm sau so với năm trước.Từ đó lập bảng phân tích so sánh qua các năm xem mức độ tăng, giảm và phân tích nguyên nhân của sự tăng, giảm đó. Qua đó cũng dự báo được những biến động của chỉ tiêu nghiên cứu trong giai đoạn tiếp theo.
8 6. Đóng góp của luận văn Luận văn đã phân tích, đánh giá một cách cơ bản vấn đề quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn Huyện Thanh Liêm từ đó rút ra những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của công tác này trong những năm qua. Trên cơ sở đó đề xuất những phương hướng, giải pháp nhằm quản lý vốn đầu tư công từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn Huyện những năm tới. * Ý nghĩa khoa học: Đề tài đã góp phần hệ thống hóa và sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ bản về vốn ngân sách, quản lý các dự án đầu tư công; Các nhân tố ảnh hưởng tới công tác quản lý các dự án đầu tư công ở địa phương; Kinh nghiệm về quản lý các dự án xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN của một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho Huyện Thanh Liêm. * Ý nghĩa thực tiễn: Đề tài làm tài liệu tham khảo có giá trị cho việc giảng dạy, học tập của các giáo viên, cao học viên và sinh viên các trường đại học, cao đẳng khối kinh tế. Kết quả nghiên cứu của đề tài là tài liệu tham khảo có ý nghĩa cho các cơ quan hoạch định chính sách, cơ quan quản lý nhà nước về các dự án đầu tư công nói chung, và ở huyện Thanh Liêm nói riêng. Từ đó có thể vận dụng linh hoạt, triển khai thực hiện và góp phần quản lý tốt công tác quản lý các dự án đầu tư công từ trên địa bàn các địa phương. 7. Kết cấu Luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành ba chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn cấp huyện Chương 2: Thực trạng quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam đến năm 2025.
9 CHƯƠNG 1 CỞ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN 1.1. Khái quát về dự án đầu tư công 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Đầu tư và đầu tư công. - Đầu tư: Theo Lê Hùng Sơn (2005): “Hoạt động đầu tư (gọi tắt là đầu tư) là quá trình sử dụng các nguồn lực về tài chính, lao động, tài nguyên thiên nhiên và các tài sản vật chất khác nhằm trực tiếp hoặc gián tiếp tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng các cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế nói chung. Xuất phát từ phạm vi phát huy tác dụng của các kết quả đầu tư, có thể có những cách hiểu khác nhau về đầu tư.”[17] Đầu tư theo nghĩa rộng là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được các kết quả đó. Nguồn lực có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là sức lao động và trí tuệ. Các kết quả đạt được có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính, tài sản vật chất, tài sản trí tuệ và nguồn lực. Đầu tư theo nghĩa hẹp chỉ bao gồm những hoạt động sử dụng các nguồn lực ở hiện tại nhằm đem lại cho nền kinh tế - xã hội những kết quả trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã sử dụng để đạt được các kết quả đó. Từ đây các đặc điểm nói trên, tác giả rút ra khái niệm: Đầu tư là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn lực vật chất, nguồn lực lao động và trí tuệ để sản xuất kinh doanh trong một thời gian tương đối dài nhằm thu về lợi nhuận và lợi ích kinh tế xã hội. - Đầu tư công: Theo Lê Hùng Sơn (2005): “Đầu tư công trong nền kinh tế quốc dân là một bộ phận của đầu tư phát triển. Là hoạt động đầu tư của nhà nước, bỏ vốn vào các
10 chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy đầu tư công là tiền đề quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của nền kinh tế nói chung và của các cơ sở sản xuất kinh doanh nói riêng.”[17] Như vậy, đầu tư công là hoạt động chủ yếu tạo ra tài sản cố định đưa vào hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhằm thu được lợi ích với nhiều hình thức khác nhau. Đầu tư công trong nền kinh tế quốc dân được thông qua nhiều hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hoá hay khôi phục tài sản cố định cho nền kinh tế. Như vậy có thể hiểu: “Đầu tư công là một bộ phận của hoạt động đầu tư, đó là việc bỏ vốn đầu tư của Nhà nước vào các chương trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và đầu tư vào các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.”. 1.1.1.2. Dự án đầu tư công Hiện có rất nhiều quan niệm về dự án. Một số quan niệm cho rằng dự án là một chuỗi các sự kiện tiếp nối được thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định với ngân quỹ giới hạn để đạt được kết quả đã được xác định rõ và làm thỏa mãn nhu cầu của khách hàng. Còn theo Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng ISO thì “Dự án là một quá trình đơn nhất gồm tập hợp các hoạt động có phối hợp và có kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc, được tiến hành để đạt được mục tiêu phù hợp với các yêu cầu quy định bao gồm cả ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực”. Theo Luật đầu tư của Việt Nam năm 2014 thì “Dự án đầu tư là tập hợp các đề xuất bỏ vốn trung và dài hạn để tiến hành hoạt động đầu tư trên địa bàn hoạt động cụ thể trong khoảng thời gian xác định”[11]. Trên cơ sở khái niệm về dự án, nhiều lý thuyết đã được phát triển hướng tới một định nghĩa về dự án đầu tư và hẹp hơn là dự án đầu tư công. Cũng như khái niệm dự án, khái niệm dự án đầu tư và dự án đầu tư công cũng được đề xuất dưới nhiều cách khác nhau. Có ý kiến cho rằng, Dự án đầu tư là tập hợp các biện pháp có căn cứ khoa học và cơ sở pháp lý về mặt kỹ thuật, công nghệ, tổ chức sản xuất, tài chính, kinh tế và xã hội làm cơ sở cho việc quyết định bỏ vốn đầu tư với hiệu quả tài chính, kinh tế và xã hội.