Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Tiền Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là phân tích, đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng của VietinBank Tây Tiền Giang. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam – Chi nhánh Tây Tiền Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN TRỌNG HIẾU QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH TÂY TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN TRỌNG HIẾU QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH TÂY TIỀN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã ngành: 8 34 02 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. LÊ THỊ ANH ĐÀO TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2018
TÓM TẮT LUẬN VĂN Luận văn thạc sỹ kinh tế với đề tài “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thuong mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang” đƣợc tác giả thực hiện trên cơ sở kết hợp giữa lý luận về rủi ro tín dụng, phân tích hoạt động tín dụng và thực trạng công tác quản lý rủi ro tín dụng của VietinBank Tây Tiền Giang giai đoạn 2012 –2017, từ đó đƣa ra các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng để nâng cao công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. Đến thời điểm này, trong hệ thống ngân hàng tại Việt Nam thì lợi nhuận từ hoạt động tín dụng vẫn chiếm tỷ trọng chủ yếu trong thu nhập của hầu hết các ngân hàng thƣơng mại. Tuy nhiên đây cũng là hoạt động mang lại nhiều rủi ro nhất và ảnh hƣởng lớn đến sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. Do đó việc quản lý rủi ro tín dụng là một đòi hỏi bức thiết để đảm bảo hạn chế rủi ro và xử lý rủi ro sao cho thiệt hại mà ngân hàng gặp phải là thấp nhất đồng thời phải hƣớng đến chuẩn mực quốc tế và phù hợp với môi trƣờng hội nhập. Tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang, công tác quản lý rủi ro tín dụng luôn đƣợc Ban lãnh đạo quan tâm hàng đầu song song với việc phát triển tín dụng, tuy nhiên tỷ lệ nợ xấu tại chi nhánh đến 31/12/2017 tiếp tục tăng so với cuối năm 2016. Nhƣ vậy, nợ xấu hiện đang dần trở thành nỗi ám ảnh đối với tập thể VietinBank Tây Tiền Giang trong hiện tại và tƣơng lai. Thống kê cho thấy, việc trích lập dự phòng rủi ro đang bòn rút khá lớn lợi nhuận tại chi nhánh và sẽ còn đeo đẳng và trở thành gánh nặng của ngân hàng trong các năm tới. Thực tế số liệu và diễn biến nợ nhƣ đã nêu trên cho thấy công tác quản lý rủi ro tín dụng tại VietinBank Tây Tiền Giang cần có những bƣớc tiến để phát huy hiệu quả tốt hơn. Do vậy, việc tìm ra những hạn chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng từ đó có cơ sở đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín dụng cho VietinBank Tây Tiền Giang là yêu cầu cần thiết và cấp bách hiện nay. Trong luận văn này, tác giả sẽ tìm hiểu và đƣa ra các giải pháp để giải quyết những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại VietinBank Tây Tiền Giang; đồng thời đề xuất một số ý kiến của cá nhân để nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín dụng tại VietinBank Tây Tiền Giang, góp phần thúc đẩy và nâng cao hiệu quả kinh doanh tại chi nhánh.
LỜI CAM ĐOAN - Tôi tên là: Nguyễn Trọng Hiếu Là học viên cao học Khóa 18B1 của Trƣờng Đại học Ngân hàng TP.HCM. - Mã số học viên: 020118160067 - Tên đề tài: Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang - Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Lê Thị Anh Đào Luận văn đƣợc thực hiện tại: Trƣờng Đại học Ngân hàng TP.HCM Tôi cam đoan: Luận văn này chƣa từng đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trƣờng đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã đƣợc công bố trƣớc đây hoặc các nội dung do ngƣời khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này. Tp.HCM, ngày 30 tháng 10 năm 2018 Tác giả
LỜI CẢM ƠN Tác giả chân thành cảm ơn Trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tác giả đƣợc trở thành học viên cao học Khóa 18 của Trƣờng. Cảm ơn Quý Thầy, Cô đã trang bị cho tác giả những kiến thức quý báu trong quá trình học tại Trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Đặc biệt, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Lê Thị Anh Đào, ngƣời đã giúp đỡ, hƣớng dẫn tác giả rất tận tâm trong quá trình thực hiện luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn! Tp.HCM, ngày 30 tháng 10 năm 2018 Tác giả
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................. 6 1.1 Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thƣơng mại .................................................. 6 1.1.1 Khái niệm về tín dụng ngân hàng .................................................................................... 6 1.1.2 Phân loại tín dụng ngân hàng ........................................................................................... 7 1.1.2.1 Phân chia theo thời gian ................................................................................................ 7 1.1.2.2 Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn vay ......................................................................... 7 1.1.2.3 Căn cứ vào tính chất đảm bảo của các khoản cho vay .................................................. 8 1.1.3 Đặc trƣng cơ bản của hoạt động tín dụng ngân hàng ...................................................... 8 1.2 Rủi ro tín dụng của Ngân hàng thƣơng mại ......................................................... 9 1.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng NHTM .................................................................................... 9 1.2.2 Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng ............................................................................. 10 1.2.2.1 Nguyên nhân bất khả kháng ........................................................................................ 10 1.2.2.2 Nguyên nhân chủ quan từ phía khách hàng ................................................................ 11 1.2.2.3 Nguyên nhân chủ quan từ phía ngân hàng .................................................................. 11 1.2.3 Phân loại rủi ro tín dụng ................................................................................................. 12 1.2.3.1 Dựa vào tính chất của RRTD ...................................................................................... 12 1.2.3.2 Dựa vào cách phân loại nợ tín dụng ............................................................................ 12 1.2.4 Ảnh hƣởng của rủi ro tín dụng đến hoạt động Ngân hàng và nền kinh tế ..................... 13 1.2.4.1 Ảnh hƣởng đến hoạt động kinh doanh của Ngân hàng ............................................... 13
1.2.4.2 Ảnh hƣởng đến nền kinh tế ......................................................................................... 14 1.3 Quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng thƣơng mại ......................................... 14 1.3.1 Khái niệm và mục đích quản lý rủi ro tín dụng ............................................................. 14 1.3.1.1 Khái niệm .................................................................................................................... 14 1.3.1.2 Mục đích quản lý rủi ro tín dụng ................................................................................. 15 1.3.2 Quy trình quản lý rủi ro tín dụng ................................................................................... 15 1.3.2.1 Lƣợng hóa rủi ro tín dụng ........................................................................................... 17 1.3.2.2 Các tiêu chí đánh giá hoạt động quản lý rủi ro tín dụng ............................................. 21 1.3.3. Vai trò của quản lý rủi ro tín dụng đối với hoạt động của ngân hàng........................... 23 1.3.3.1. Cơ sở để báo cáo và kiểm soát rủi ro ......................................................................... 23 1.3.3.2. Cơ sở đề ra chiến lƣợc kinh doanh ............................................................................. 23 1.3.3.3. Nền tảng phát huy lợi thế cạnh tranh ......................................................................... 24 TÓM TẮT CHƢƠNG 1 ............................................................................................... 25 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TÂY TIỀN GIANG ......................................................................................................................... 26 2.1 Giới thiệu tổng quan về môi trƣờng kinh tế - xã hội của tỉnh Tiền Giang và khu vực phía Tây Tiền Giang .................................................................................... 26 2.1.1 Sản xuất nông nghiệp và thủy sản .................................................................................. 26 2.1.2 Sản xuất công nghiệp ..................................................................................................... 27 2.1.3. Thƣơng mại - Giá cả - Dịch vụ ..................................................................................... 27 2.2 Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ................................................................................................ 28 2.2.1 Tổng quan về Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam ...................... 29
2.2.2 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ............................................................. 31 2.2.3 Mô hình tổ chức của Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ................................................................................................... 31 2.2.4 Định hƣớng quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ............................................................................................. 31 2.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ........................................................ 32 2.3.1 Hoạt động cho vay ......................................................................................................... 32 2.3.2 Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2012 – 2017 .................................................. 34 2.4 Thực trạng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang .................................... 35 2.4.1 Tình hình chung về hoạt động tín dụng ......................................................................... 35 2.4.1.1 Tình hình dƣ nợ tín dụng............................................................................................. 36 2.4.1.2 Cơ cấu dƣ nợ tín dụng ................................................................................................. 37 2.4.1.3 Tình hình nợ quá hạn và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng ....................................... 42 2.4.2 Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng của VietinBank Tây Tiền Giang ............................. 44 2.4.2.1 Công tác xây dựng chiến lƣợc quản lý rủi ro tín dụng ................................................ 46 2.4.2.2 Công tác nhận diện rủi ro và xác định giới hạn rủi ro ................................................ 46 2.4.2.3 Công tác đo lƣờng rủi ro tín dụng ............................................................................... 47 2.4.2.4 Công tác báo cáo và kiểm soát rủi ro tín dụng ............................................................ 49 2.4.2.5. Công tác xử lý rủi ro tín dụng ................................................................................... 51 2.5 Đánh giá thực trạng công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam - chi nhánh Tây Tiền Giang ..................... 51
2.5.1 Kết quả khảo sát ............................................................................................................. 51 2.5.1.1 Về thông tin mẫu ......................................................................................................... 51 2.5.1.2 Các nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng ...................................................................... 52 2.5.1.3 Về các giải pháp hạn chế rủi ro ................................................................................... 54 2.5.2 Những kết quả đạt đƣợc và hạn chế ............................................................................... 55 2.5.2.1 Những kết quả đạt đƣợc .............................................................................................. 55 2.5.2.2 Những hạn chế cần khắc phục .................................................................................... 56 2.5.3 Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ......................................................................... 58 TÓM TẮT CHƢƠNG 2 ................................................................................................ 61 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH TÂY TIỀN GIANG ..................................................................................... 62 3.1 Định hƣớng hoạt động tín dụng của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang ........................................................ 62 3.1.1 Định hƣớng chiến lƣợc phát triển của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam (VietinBank) đến năm 2020 ................................................................................. 62 3.1.2 Mục tiêu hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Tây Tiền Giang ................................................................................................... 64 3.2 Giải pháp hoàn thiện hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang .......... 65 3.2.1 Xây dựng và hoàn thiện chiến lƣợc quản lý rủi ro tín dụng .......................................... 66 3.2.1.1 Xây dựng chiến lƣợc khách hàng ................................................................................ 67 3.2.1.2 Phân cấp thẩm quyền phán quyết tín dụng ................................................................. 67 3.2.1.3 Phân tán rủi ro tín dụng ............................................................................................... 68
3.2.2 Nâng cao năng lực nhận diện rủi ro tín dụng ................................................................. 69 3.2.2.1 Nâng cao chất lƣợng thẩm định .................................................................................. 69 3.2.2.2 Định giá và sử dụng hiệu quả tài sản bảo đảm............................................................ 70 3.2.2.3 Xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp .................. 71 3.2.3 Nâng cao hiệu quả kiểm soát tín dụng sau giải ngân ..................................................... 72 3.2.4 Tăng cƣờng kiểm tra, giám sát tín dụng ........................................................................ 73 3.2.5 Xử lý có hiệu quả nợ có vấn đề ...................................................................................... 73 3.3 Đề xuất và kiến nghị .............................................................................................. 74 3.3.1 Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam ...................................... 74 3.3.1.1 Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ ........................................................... 74 3.3.1.2 Tiếp tục hoàn thiện mô hình quản lý rủi ro tín dụng .................................................. 74 3.3.1.3 Nâng cao hiệu quả của Trung tâm nghiên cứu VietinBank ........................................ 75 3.3.1.4 Tiếp tục đầu tƣ phát triển hệ thống công nghệ thông tin ............................................ 76 3.3.2 Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam ........................................................ 76 3.3.2.1 Nâng cao hiệu quả thanh tra, giám sát ngân hàng ....................................................... 76 3.3.2.2 Nâng cao chất lƣợng hoạt động của Trung tâm thông tin tín dụng ............................ 76 TÓM TẮT CHƢƠNG 3 ................................................................................................ 77 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 78 Tài liệu tham khảo ......................................................................................................... 79 PHỤ LỤC ...................................................................................................................... 80 Phụ lục 1 ........................................................................................................................ 80 Phụ lục 2 ........................................................................................................................ 82
Phụ lục 3 ........................................................................................................................ 86 Phụ lục 4 ........................................................................................................................ 89
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Ý nghĩa 1 CAR Hệ số an toàn vốn Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt 2 VietinBank Nam VietinBank Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt 3 Tây Tiền Giang Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang 4 HĐQT Hội đồng quản trị 5 HTXHTDNB Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ 6 NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam 7 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 8 ROE Suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu 9 ROA Suất sinh lời trên tài sản Basel II là phiên bản thứ hai của Hiệp ƣớc Basel, trong đó đƣa ra các nguyên tắc chung và các luật ngân hàng của ủy ban Basel về giám sát ngân hàng. Hiệp ƣớc 10 Basel II về vốn Basel II đƣợc trình bày nhƣ một tập hợp các quy định đƣợc đề xuất mà có thể sẽ mang đến một loạt các thách thức về tuân thủ cho các ngân hàng trên thế giới. 11 VAMC Công ty Quản lý và Khai thác Tài sản Việt Nam 12 VAR Value at Risk – Giá trị chịu rủi ro 13 RRTD Rủi ro tín dụng 14 KHDN Khách hàng doanh nghiệp 15 QHKH Cán bộ Quan hệ khách hàng 16 HTTD Hỗ trợ tín dụng
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Tên bảng Trang Bảng 1.1 Mô hình xếp hạng của Standard & Poor 20 Kết quả hoạt động kinh doanh VietinBank Tây Tiền Bảng 2.1 34 Giang giai đoạn 2012 – 2017 Bảng 2.2 Cơ cấu dƣ nợ theo thời gian vay giai đoạn 2012 – 2017 37 Bảng 2.3 Cơ cấu dƣ nợ theo đơn vị tiền tệ giai đoạn 2012 – 2017 38 Bảng 2.4 Cơ cấu dƣ nợ theo ngành kinh tế giai đoạn 2012 – 2017 41 Bảng 2.5 Cơ cấu dƣ nợ theo phân loại nợ giai đoạn 2012 – 2017 43 So sánh mức tổng nợ quá hạn và quỹ dự phòng rủi ro Bảng 2.6 45 tại VietinBank Tây Tiền Giang giai đoạn 2012-2017 Ý nghĩa các mức xếp hạng theo mô hình xếp hạng tín Bảng 2.7 49 dụng của VietinBank Bảng 2.8 Cơ cấu trình độ học vấn và số năm kinh nghiệm 52 Bảng 2.9 Phân bổ mẫu điều tra tại VietinBank Tây Tiền Giang 84
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ Tên sơ đồ Trang Sơ đồ 2.1 Mô hình tổ chức VietinBank Tây Tiền Giang 31 Quy trình nghiên cứu giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng Sơ đồ 2.2 83 tại VietinBank Tây Tiền Giang
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ Tên biểu đồ Trang Tình hình thực hiện dƣ nợ của VietinBank Tây Tiền Giang Biểu đồ 2.1 so với kế hoạch giai đoạn 2012 – 2017 và số liệu dƣ nợ đến 33 15/07/2018 Tình hình thực hiện dƣ nợ của VietinBank Tây Tiền Giang Biểu đồ 2.2 36 đến 15/07/2018 Cơ cấu dƣ nợ theo đối tƣợng khách hàng giai đoạn 2012 – Biểu đồ 2.3 39 2017 Tình hình nợ quá hạn tại VietinBank Tây Tiền Giang giai Biểu đồ 2.4 44 đoạn 2012 - 2017 Đánh giá tầm quan trọng của nguyên nhân gây ra rủi ro tín Biểu đồ 2.5 dụng tại VietinBank Tây Tiền Giang 54 Đánh giá một số giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Biểu đồ 2.6 VietinBank Tây Tiền Giang 55
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Xu hƣớng tự do hóa, toàn cầu hoá kinh tế và quốc tế hóa các luồng tài chính trong những những thập kỷ gần đây đã làm thay đổi căn bản hệ thống ngân hàng. Sự phát triển của các thị trƣờng tài chính quốc tế cho phép ngân hàng sử dụng vốn hiệu quả hơn. Đồng thời thị trƣờng đƣợc mở rộng, hoạt động kinh doanh trở lên phức tạp hơn, áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt hơn cùng với đó là mức độ rủi ro cũng tăng lên. Hoạt động kinh doanh ngân hàng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong đó rủi ro hoạt động tín dụng là rủi ro lớn nhất và đƣợc quan tâm nhất bởi nó có thể làm một ngân hàng phá sản từ đó ảnh hƣởng đến cả hệ thống ngân hàng và nền kinh tế. Do đó, quản lý rủi ro tín dụng là một vấn đề đƣợc quan tâm hàng đầu tại các ngân hàng. Công tác quản lý rủi ro tín dụng luôn đƣợc Ban lãnh đạo VietinBank Tây Tiền Giang quan tâm hàng đầu song song với việc phát triển tín dụng, tuy nhiên tỷ lệ nợ xấu tại chi nhánh đến 31/12/2017 chiếm 2,1% trên tổng dƣ nợ, tiếp tục tăng so với mức 1,75% cuối năm 2016. Về con số tuyệt đối, VietinBank Tây Tiền Giang có 45,94 tỷ đồng nợ xấu, tăng 12,37 tỷ đồng (36,83%) so với cuối 2016; nợ nhóm 2 là 16,45 tỷ đồng, tăng 6,7 tỷ đồng (68,8%) so với cuối năm 2016 và tiếp tục có dấu hiệu tăng trong thời gian tới. Nhƣ vậy, nợ xấu hiện đang dần trở thành nỗi ám ảnh đối với tập thể VietinBank Tây Tiền Giang trong hiện tại và tƣơng lai. Thống kê cho thấy, việc trích lập dự phòng rủi ro đang bòn rút khá lớn lợi nhuận tại chi nhánh và sẽ trở thành gánh nặng của ngân hàng trong các năm tới. Thực tế số liệu và diễn biến nợ nhƣ đã nêu trên cho thấy công tác quản lý rủi ro tín dụng tại VietinBank Tây Tiền Giang cần có những bƣớc tiến để phát huy hiệu quả tốt hơn. Do vậy, việc tìm ra những hạn chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng từ đó có cơ sở đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín dụng cho VietinBank Tây Tiền Giang là yêu cầu cần thiết và cấp bách hiện nay. Đó cũng chính là lý do tác giả chọn đề tài “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang” làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Mục tiêu tổng quát
2 Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng của VietinBank Tây Tiền Giang. Mục tiêu cụ thể - Phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2017 từ đó đƣa ra những nhận xét, đánh giá đối với công tác quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. - Từ việc phân tích, đánh giá trên tác giả đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang nhằm đảm bảo lợi ích tối đa cho mình. 3. Câu hỏi nghiên cứu Những giải pháp nào cần thực hiện để nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang từ thực trạng rủi ro tín dụng và công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2017? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: quản lý rủi ro tín dụng là vấn đề rất rộng và đã có nhiều công trình nghiên cứu, tại luận văn này tác giả nghiên cứu hoạt động quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. - Về thời gian: tập trung nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2017. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu trƣớc có liên quan đến quản lý rủi ro tín dụng, luận văn sử dụng phƣơng pháp tổng hợp, mô tả kết hợp với các phƣơng pháp thống kê, so sánh nhằm giải quyết và làm sáng tỏ mục đích đặt ra trong luận văn là xây dựng các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng của
3 Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. Nguồn dữ liệu dùng để phân tích gồm: - Các dữ liệu thứ cấp đƣợc thu thập từ báo cáo hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang, báo cáo của Ngân hàng Nhà nƣớc, các bài báo trong tạp chí Ngân hàng, Tạp chí Tài chính, Tài chính tiền tệ, Công nghệ ngân hàng… - Dữ liệu sơ cấp đƣợc thu thập từ phƣơng pháp nghiên cứu tình huống thực tế: Thông qua bảng câu hỏi khảo sát hoặc phỏng vấn trực tiếp cán bộ nghiệp vụ tại chi nhánh nhằm mục đích xác định một số các nguyên nhân ảnh hƣởng đến quản lý rủi ro tín dụng và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản lý rủi ro tín dụng tại chi nhánh. 6. Đóng góp của đề tài - Thứ nhất, nghiên cứu thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang để phân tích những tồn tại hạn chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. - Thứ hai, trên cơ sở nghiên cứu phân tích những hạn chế trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang, luận văn đề xuất những giải pháp cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. 7. Tổng quan lĩnh vực nghiên cứu Hoạt động tín dụng luôn đƣợc xem là trọng tâm trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, nó đem lại nguồn thu chủ yếu nhƣng đồng thời cũng là nguồn tiềm ẩn rủi ro lớn nhất đối với ngân hàng. Chính vì vậy, quản trị và quản lý rủi ro tín dụng là đề tài đƣợc nhiều học viên cao học, nghiên cứu sinh và các chuyên gia kinh tế quan tâm nghiên cứu. Điển hình nhƣ: - Luận án tiến sỹ kinh tế, với tên đề tài “Quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam” của nghiên cứu sinh Nguyễn Hùng Tiến bảo vệ tại Trƣờng Đại học Ngân hàng TP.HCM năm 2016. + Nội dung chính: Luận án tìm ra và khẳng định một số nguyên nhân gây ra
4 rủi ro tín dụng tại Agribank và làm rõ những biện pháp Agribank đang triển khai giải quyết, tuy nhiên những biện pháp này chƣa giải quyết đƣợc những tồn tại, yếu kém trong công tác quản lý rủi ro tín dụng của Agribank. Luận án đề xuất đƣợc hệ thống giải pháp đồng bộ trong công tác quản lý rủi ro tín dụng tại Agribank. + Cơ sở lý thuyết từ luận án mà tác giả kế thừa và phát triển cho nghiên cứu của mình: Luận án nghiên cứu dựa trên một ngân hàng thƣơng mại Nhà nƣớc hoạt động tín dụng chủ yếu là nông nghiệp – nông thôn, khá phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. Dựa trên cơ sở lý thuyết của luận án, tác giả sẽ phát triển thêm các giải pháp phù hợp nhằm đề xuất hƣớng giải quyết những tồn tại trong thực tế hoạt động tín dụng tại chi nhánh. - Bài viết “Nghiên cứu chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng của các ngân hàng thƣơng mại” của tác giả Phạm Thái Hà, đăng trên Tạp chí Tài chính ngày 16/09/2017. + Cơ sở lý thuyết từ bài viết mà tác giả kế thừa và phát triển cho nghiên cứu của mình: Bài viết nêu rõ lý thuyết các vấn đề về phân loại rủi ro tín dụng của ngân hàng thƣơng mại, các nguyên nhân dẫn tới rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại, các chỉ tiêu trực tiếp và gián tiếp đánh giá rủi ro tín dụng tại ngân hàng thƣơng mại, từ đó xây dựng đƣợc lý luận làm khung lý thuyết cơ sở cho nghiên cứu khoa học cho đề tài. Các chỉ tiêu đánh giá rủi ro trực tiếp và gián tiếp đánh giá rủi ro tín dụng, các vấn đề về phân loại rủi ro rín dụng hay nguyên nhân dẫn đến rủi ro rín dụng đƣợc trình bày khá chi tiết và cụ thể, có thể tham khảo những cơ sở lý thuyết này để vận dụng vào nghiên cứu cho đề tài. - Bài viết: “Ứng dụng chuẩn Basel II vào quản lý rủi ro tín dụng tại NHTM Việt Nam: Trƣờng hợp Lienvietpostbank” của tác giả Nguyễn Hồng Hà (Trƣởng Bộ môn Tài chính - Ngân hàng, Trƣờng Đại học Trà Vinh), đăng trên Tạp chí Công thƣơng ngày 29/11/2017. + Cơ sở lý thuyết từ bài viết mà tác giả kế thừa và phát triển cho nghiên cứu của mình: Thành công cơ bản của công trình nghiên cứu là đã lƣợng hóa rủi ro hoạt động của NHTM theo cách tiếp cận vốn Basel II, thiết kế mô hình quản trị rủi ro hoạt động, làm rõ thực trạng quản trị rủi ro hoạt động của các NHTM Việt Nam và khả năng cũng nhƣ khuyến nghị áp dụng. Bài viết nêu bật việc triển khai Basel II giúp chuẩn hóa, cải thiện và lành mạnh hóa lĩnh vực ngân hàng thông qua việc
5 áp dụng các chuẩn mực toàn cầu, Basel đƣợc xây dựng trên nguyên tắc cơ bản nhằm đảm bảo các ngân hàng duy trì đủ nguồn vốn bù đắp cho các khoản lỗ có thể phát sinh từ những rủi ro mà ngân hàng đang nắm giữ, Basel II - phƣơng pháp tiêu chuẩn đƣợc chuẩn hóa và đƣợc xem là bƣớc đầu tiến tới phƣơng pháp đánh giá theo độ nhạy cảm rủi ro, cho cái nhìn rõ hơn về việc ứng dụng chuẩn Basel II vào quản lý rủi ro tín dụng tại NHTM Việt Nam, làm cơ sở để đề xuất cải tiến phƣơng thức quản lý rủi ro tín dụng áp dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. - Bài viết “Một số vấn đề về rủi ro tín dụng của ngân hàng thƣơng mại” của nhóm tác giả Ths. Nguyễn Thị Kim Nhung - Ths. Phạm Thị Thu Hiền - Ths. Nguyễn Thị Thúy Quỳnh thuộc Đại Học Kinh tế và quản trị Thái Nguyên đăng trên Tạp chí Tài chính ngày 23/12/2017. + Cơ sở lý thuyết từ bài viết mà tác giả kế thừa và phát triển cho nghiên cứu của mình: Khái niệm về rủi ro tín dụng, các nguyên nhân dẫn đến RRTD đƣợc bài viết phân loại khá cụ thể từ nhiều nhóm nguyên nhân nhƣ nhóm nguyên nhân từ môi trƣờng, nhóm nguyên nhân từ phía ngân hàng, nhóm nguyên nhân từ phía khách hàng cùng một số nguyên nhân khác dẫn đến rủi ro tín dụng cho Ngân hàng và hệ quả mang lại đối với bản thân ngân hàng và nền kinh tế. Đồng thời bài viết cũng đề cập đến các chỉ tiêu đánh giá rủi ro tín dụng nhƣ Nợ quá hạn, dự phòng rủi ro tín dụng, nợ xấu, các chỉ tiêu phản ánh nợ xấu, đề xuất một số biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng và các biện pháp xử lý khi rủi ro tín dụng đã xảy ra. Những nội dung lý thuyết đƣợc đề cập trong bài viết sẽ đƣợc vận dụng trong nghiên cứu đề tài, phục vụ cho mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang. 8. Bố cục dự kiến của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, bố cục dự kiến luận văn gồm 3 chƣơng nhƣ sau:  Chƣơng 1: Tổng quan về tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng của NHTM.  Chƣơng 2: Thực trạng quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang.  Chƣơng 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả và năng lực quản lý rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam – chi nhánh Tây Tiền Giang.