Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Thuận trong thời gian đến. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/.……… ……/.….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ ĐÌNH CHÍ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TẠI TỈNH BÌNH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/.………… ……./…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ ĐÌNH CHÍ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TẠI TỈNH BÌNH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TẠ THỊ THANH TÂM TP. HỒ CHÍ MINH - 2019
LỜI CẢM ƠN Luận văn này là kết quả của bản thân sau một quá trình nỗ lực học tập và nghiên cứu với sự giúp đỡ của thầy cô, đơn vị, đồng nghiệp, bạn bè và người thân. Để có được thành quả ngày hôm nay, lời đầu tiên tôi xin trân trọng cảm ơn Cô giáo - PGS. TS. Tạ Thị Thanh Tâm, người đã nhiệt tình hướng dẫn và có những gợi ý quý báu giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tiếp theo xin gửi lời tri ân đến Ban Giám đốc, Khoa sau Đại học cùng các thầy, cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã giảng dạy, truyền đạt kiến thức và giúp đỡ, hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập tại Học viện. Tôi chân thành cảm ơn sự Lãnh đạo Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn, Sở Nội vụ Bình Thuận; Lãnh đạo các Sở, ban, ngành tại tỉnh Bình Thuận đã hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Xin gửi lời cảm ơn tới các đồng nghiệp đã hợp tác và giúp đỡ, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành nghiên cứu này. Tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến gia đình, người thân đã động viên, giúp đỡ tôi an tâm công tác, học tập cũng như hoàn thành Luận văn. Xin chân thành cảm ơn! TP. Hồ Chí Minh, tháng 8 năm 2019 Tác giả Lê Đình Chí
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Lê Đình Chí Lớp HC22.N6 Chuyên ngành Quản lý công Mã số đề tài 8 34 04 03 Đề tài Luận văn Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học của riêng cá nhân tôi. Các số liệu và nội dung trong luận văn là trung thực, khách quan dựa trên cơ sở kết quả thu thập các thông tin, tài liệu thực tế, các tài liệu kham khảo đã được công bố. Tác giả Lê Đình Chí
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT - BCH : Ban chấp hành - HĐND : Hội đồng nhân dân - QLNN : Quản lý nhà nước - TNCS HCM : Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh - TW : Trung ương - UBND : Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC Trang LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BIỂU SỐ LIỆU, SƠ ĐỒ MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN ............................................................................... 9 1.1. Khái lược về thanh niên và công tác thanh niên ................................... 9 1.1.1. Khái lược về thanh niên ......................................................................... 9 1.1.2. Khái lược về công tác thanh niên ........................................................ 16 1.2. Quản lý nhà nước về công tác thanh niên ............................................ 21 1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về công tác thanh niên ........................ 21 1.2.2. Sự cần thiết phải quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên ...... 24 1.2.3. Chủ thể quản lý nhà nước về công tác thanh niên ............................ 29 1.2.4. Nội dung quản lý nhà nước về công tác thanh niên .......................... 31 1.2.4.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, chương trình phát triển thanh niên và công tác thanh niên. ..................................................................................................................... 31 1.2.4.2. Đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ công chức làm công tác thanh niên. ........................................................................................................... 33 1.2.4.3. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên ............................................................................................................................. 35 1.2.4.4. Hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên ............................ 36 1.3. Kinh nghiệm của các địa phương trong quản lý nhà nước về công tác thanh niên và bài học kinh nghiệm cho Bình Thuận ..................................... 36
1.3.1. Kinh nghiệm của các địa phương ....................................................... 36 1.3.1.1. Kinh nghiệm của thành phố Hồ Chí Minh ......................................... 36 1.3.1.2. Kinh nghiệm của tỉnh Bình Dương .................................................... 37 1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Bình Thuận................................................ 38 Tiểu kết Chương 1 ......................................................................................... 39 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TẠI TỈNH BÌNH THUẬN ..................................................... 40 2.1. Tổng quan về công tác thanh niên tỉnh Bình Thuận .......................... 40 2.2. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận ................................................................................................ 46 2.2.1. Về công tác ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, chương trình phát triển thanh niên và công tác thanh niên. .................................................................................................... 46 2.2.2. Về đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức và xây dựng tổ chức bộ máy làm công tác thanh niên........................................................................ 58 2.2.3. Về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên ...................................................................................................................... 67 2.2.4. Về hoạt động hợp tác quốc tế công tác thanh niên ............................ 68 2.3. Đánh giá chung ....................................................................................... 71 2.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................... 71 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân........................................................ 73 2.3.2.1. Những hạn chế ................................................................................... 73 2.3.2.2. Nguyên nhân của hạn chế .................................................................. 74 Tiểu kết Chương 2 ......................................................................................... 76 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN TẠI TỈNH BÌNH THUẬN .............................. 78 3.1. Định hướng quản lý nhà nước về công tác thanh niên ....................... 78
3.1.1. Định hướng của Chính phủ ................................................................ 78 3.1.2. Định hướng của tỉnh Bình Thuận ...................................................... 79 3.2. Giải pháp cụ thể...................................................................................... 79 3.2.1. Ban hành và tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách đối với thanh niên...................................................................................................................... 79 3.2.2. Giải pháp về đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức và xây dựng tổ chức bộ máy làm công tác thanh niên ........................................................... 88 3.2.3. Tăng cường công tác kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về thanh niên và công tác thanh niên ........................................................................................................... 93 3.2.4. Đẩy mạnh hoạt động hợp tác quốc tế về công tác thanh niên ........... 94 3.3. Một số kiến nghị ..................................................................................... 96 3.3.1. Đối với Trung ương.............................................................................. 96 3.3.2. Đối với tỉnh Bình Thuận ...................................................................... 97 Tiểu kết Chương 3 ......................................................................................... 99 KẾT LUẬN .................................................................................................. 100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 102
DANH MỤC CÁC BIỂU SỐ LIỆU, SƠ ĐỒ 1. Danh mục các biểu số liệu Biểu 1.1. Dân số thanh niên Việt Nam; Biểu 1.2. Lao động là thanh niên trong tổng số lao động có việc làm; Biểu 1.3. Số lượng sinh viên tốt nghiệp giai đoạn 2013 - 2018; Biểu 2.1. Dân số thanh niên tỉnh Bình Thuận; Biểu 2.2. Số lượng mới sinh viên bổ sung hàng năm tham gia học tại các trường Đại học, Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp tại tỉnh Bình Thuận; Biểu 2.3. Quy mô dân số và lực lượng lao động tỉnh Bình Thuận năm 2013 - 2018. 2. Danh mục các sơ đồ Sơ đồ 1.1. Về bộ máy quản lý nhà nước về công tác thanh niên; Sơ đồ 2.1. Hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Thuận; Sơ đồ 2.2. Mối quan hệ giữa Ban Chỉ đạo phát triển thanh niên với các cơ quan trên địa bàn tỉnh Bình Thuận.
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nghị quyết 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của BCH Trung ương Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã khẳng định “Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo…Trước yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình thanh niên, đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên nhằm chăm lo, bồi dưỡng và phát huy cao nhất vai trò, sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.” Lịch sử đã chứng minh, trong bất cứ một giai đoạn phát triển nào của đất nước, thanh niên luôn giữ vai trò quan trọng, luôn thể hiện tinh thần xung kích trong các cuộc đấu tranh giữ nước và luôn là lực lượng quan trọng trong thời kỳ kiến thiết đất nước. Và trong sự nghiệp đổi mới của đất nước ta, vai trò của công tác thanh niên quan trọng hơn bao giờ hết, đòi hỏi Đảng và Nhà nước không ngừng đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của mình đối với công tác thanh niên. Đây là vấn đề vừa có tính lý luận, vừa có tính thực tiễn sâu sắc, đồng thời đáp ứng yêu cầu có tính cấp bách trong giai đoạn hội nhập và phát triển hiện nay. Bên cạnh đó, QLNN về công tác thanh niên chính là đòi hỏi của thanh niên, cũng là yêu cầu tất yếu của quá trình phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa, trong đó thanh niên là đối tượng trung tâm trong chiến lược phát triển con người. 1
Sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và nền kinh tế tri thức trong xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế rộng rãi hiện nay là cơ hội, môi trường thuận lợi để thanh niên Việt Nam tiếp thu tinh hoa nhân loại, thể hiện và khẳng định tài năng, trí tuệ, bản lĩnh của tuổi trẻ, cống hiến cho sự phát triển của đất nước. Thanh niên Việt Nam đang có những thay đổi về cơ cấu xã hội, địa vị kinh tế, cũng như tâm lý, lối sống…, song song đó tồn tại nhiều thách thức, khi một bộ phận thanh niên chưa tìm được lý tưởng sống, trình độ, năng lực cũng như kỹ năng tạo lập còn yếu, một bộ phận khác lại có lối sống thực dụng xa rời ý chí vươn lên khắc phục những khó khăn trong cuộc sống, điều này đã gây không ít trở ngại cho công tác quản lý thanh niên hiện nay. Bình Thuận là tỉnh duyên hải cực Nam Trung Bộ Việt Nam, nằm liền kề với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Hạ tầng cơ sở giao thông tương đối hoàn chỉnh, là lợi thế rất lớn để thu hút khách du lịch và vốn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào các lĩnh vực du lịch và công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, thiên nhiên ưu đãi cho Bình Thuận nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng để phát triển ngành kinh tế biển, nông - lâm nghiệp, công nghiệp chế biến, đặc biệt là phát triển ngành du lịch, thế mạnh vượt trội của tỉnh Bình Thuận. Với lực lượng thanh niên đông đảo, đây vừa là lợi thế, vừa là thách thức cho Bình Thuận. Lợi thế nguồn nhân lực trẻ, năng động sẽ là nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội, nhưng thách thức đặt ra là phải làm thế nào để định hướng cho thanh niên ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình; tạo lập và xây dựng môi trường sống, học tập và làm việc tích cực; tạo động lực thúc đẩy thanh niên không ngừng học tập, rèn luyện tư tưởng, bản lĩnh cá nhân, trau dồi kỹ năng, dám nghĩ, dám làm, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Bình Thuận. Bên cạnh đó, quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Thuận còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế như: Nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền về thanh niên và công tác thanh niên chưa đầy đủ; việc xây dựng, ban 2
hành, triển khai văn bản và tổ chức thực hiện các chính sách, chương trình phát triển thanh niên chưa đồng bộ, thiếu chặt chẽ, chưa thu được kết quả cụ thể; công tác nghiên cứu, dự báo, việc đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm trong công tác triển khai thực hiện chưa thường xuyên, kịp thời, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về công tác thanh niên còn chưa đảm bảo, trình độ năng lực chưa đáp ứng được yêu cầu, trình độ tham mưu cho cấp ủy, chính quyền còn yếu; các thiết chế, cơ sở vật chất phục vụ cho nhu cầu học tập, vui chơi giải trí, lành mạnh cho thanh niên còn hạn chế; công tác thanh tra, kiểm tra quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên còn chưa được chú trọng đòi hỏi Nhà nước phải tăng cường công tác quản lý. Nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận” làm đề tài luận văn tốt nghiệp chương trình cao học quản lý công của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Từ góc độ QLNN, đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu về công tác thanh niên, nhiều công trình đã được công bố, trong đó có thể kể đến một số công trình tiêu biểu liên quan đến đề tài sau đây: Đề tài “QLNN trong lĩnh vực công tác thanh niên” của Nguyễn Vĩnh Oánh (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, xuất bản năm 1995) với những nội dung, giải pháp về phương pháp mệnh lệnh hành chính, phương pháp giáo dục, thuyết phục, tư vấn, vận động trong QLNN trong lĩnh vực công tác thanh niên. Đề tài “QLNN về công tác thanh niên trong thời kỳ mới” của Vũ Trọng Kim (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, xuất bản năm 1999), trong cuốn sách này tác giả đã đề cập tới sự QLNN đối với công tác thanh niên ở những tầm vĩ mô, với những giải pháp chủ yếu trong thực hiện các chính sách, các định hướng về hội nhập. 3
Đề tài “Đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về công tác thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước” của Dương Tự Đạm (Nhà xuất bản Thanh niên, xuất bản năm 2005). Đề tài đánh giá công tác thanh niên là vấn đề hệ trọng của Đảng. Trong đó, QLNN về công tác thanh niên (bao gồm tham mưu xây dựng và kiểm tra), đánh giá việc thực hiện luật pháp, chính sách, chiến lược của Nhà nước liên quan đến thanh niên là nội dung quan trọng. Tuy nhiên, do thời gian nghiên cứu của các tác giả trên đã khá lâu nên sự biến đổi, tình hình thanh niên trong giai đoạn hiện nay chưa được các tác giả trên đề cập đến, đặc biệt là quy định mới từ khi Luật Thanh niên năm 2005 ra đời và có hiệu lực. Như: Trong sách của tác giả Vũ Trọng Kim xác định độ tuổi thanh niên từ 16 - 35, tuy nhiên theo Điều 1 Luật Thanh niên hiện hành là từ đủ 16 đến 30 tuổi. Chương trình nghiên cứu cấp Bộ “Những vấn đề lý luận và thực tiễn nâng cao hiệu quả công tác thanh vận trong tình hình mới” do PGS.TS Nguyễn Đắc Vinh – Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đoàn làm Chủ nhiệm, năm 2014; Bài viết “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên hiện nay” của tác giả Vũ Hồng Kiên, đăng trên Tạp chí Tổ chức nhà nước ngày 10/7/2013 đã khái quát và đưa ra các quan điểm nhìn nhận về vai trò, trách nhiệm của nhà nước đối với thanh niên và vai trò, nghĩa vụ của thanh niên đối với nhà nước và xã hội, cũng như những thời cơ, thách thức của thanh niên trước sự thay đổi nhanh chóng của tình hình kinh tế - xã hội và lịch sử. Báo cáo Quốc gia về thanh niên do Bộ Nội vụ phối hợp cùng Quỹ Dân số Liên hợp Quốc tại Việt Nam hoàn thành năm 2015, đã phân tích về thực trạng giáo dục, việc làm, chăm sóc sức khỏe cho thanh niên và sự tham gia của thanh niên trong việc xây dựng, thực thi chính sách trên các lĩnh vực. Ngoài ra, báo cáo đã đưa ra các khuyến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật để phát triển thanh niên trong thời gian tới. 4
Luận văn Thạc sĩ hành chính “Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên - nghiên cứu thực tiễn tại thành phố Hồ Chí Minh” của tác giả Đoàn Hùng Vũ Hưng năm 2012 đã nêu lên được thực trạng QLNN về công tác thanh niên tại thành phố Hồ Chí Minh, nghiên cứu thực tiễn từ đó đưa ra những giải pháp nâng cao chất lượng QLNN về công tác thanh niên. Luận văn Thạc sĩ hành chính “Quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Dương” của tác giả Trần Thiện Lộc năm 2017 đã phân tích, đánh giá thực tiễn công tác QLNN về thanh niên tại tỉnh Bình Dương và đưa ra 04 nhóm giải pháp để hoàn thiện QLNN về công tác thanh niên tại Bình Dương. Đề tài “Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên trong các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố Bạc Liêu” của ông Hà Tấn Linh năm 2016 nghiên cứu và phân tích về thực trạng thanh niên trên địa bàn thành phố Bạc Liêu, thực trạng của bộ máy QLNN về công tác thanh niên từ thành phố đến phường xã, và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Luận văn Thạc sĩ khoa học chính trị “Quản lý nhà nước đối với công tác thanh niên tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Trần Linh năm 2014 đã nêu lên được thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Nghệ An, từ đó có những giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Ngoài ra, tác giả cũng tiếp cận, nghiên cứu một số văn bản của nhà nước liên quan đến công tác thanh niên như: Nghị quyết 25-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa VI về đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên (tháng 2/1991); Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 của BCH Trung ương Đảng (khóa VII) về công tác thanh niên trong thời kỳ mới (tháng 1/1993); Luật Thanh niên năm 2005; Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của BCH Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của 5
Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá; Quyết định số 2474/QĐ-TTg ngày 30/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020; Quyết định số 1404/QĐ-UBND ngày 20/7/2012 của UBND tỉnh Bình Thuận về ban hành Chương trình phát triển thanh niên tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2012-2020… Qua nghiên cứu và tìm hiểu, tác giả nhận thấy các công trình, đề tài nghiên cứu về quản lý công tác thanh niên, vai trò của công tác thanh niên đã được công bố có đề cập trên nhiều khía cạnh liên quan đến công tác thanh niên và QLNN về công tác thanh niên. Những công trình trên sẽ cung cấp cho tác giả những cứ liệu tham khảo quan trọng để nghiên cứu và giải quyết những nhiệm vụ đặt ra của đề tài. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích nghiên cứu: Luận văn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Thuận trong thời gian đến. - Nhiệm vụ nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu các nhiệm vụ chính sau đây: + Hệ thống hóa cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về công tác thanh niên; + Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận; + Đề xuất các giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận. 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận. - Phạm vi nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu việc quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận từ năm 2012 đến nay. Đây là thời điểm UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 1404/QĐ-UBND ngày 20/7/2012 về ban hành Chương trình phát triển thanh niên tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2012 - 2020 và thực hiện cho đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Luận văn nghiên cứu dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng; tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm của Đảng và Nhà nước trong quản lý nhà nước về công tác thanh niên. - Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện đề tài này, tác giả sử dụng các phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích, so sánh…để giải quyết vấn đề nghiên cứu đặt ra. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Luận văn góp phần hệ thống hóa các vấn đề lý luận quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận. Nghiên cứu cũng chỉ ra các giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận trong thời gian đến. - Kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý nhà nước về công tác thanh niên các cấp để sử dụng, tăng cường quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn tỉnh Bình Thuận trong thời gian tới. Làm tài liệu tham khảo giảng dạy trong các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành về công tác thanh niên và làm tài liệu tham khảo cho những người quan tâm đến lĩnh vực này. 7
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục bảng biểu, sơ đồ và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được kết cấu thành 03 chương như sau: Chương 1. Cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận. Chương 3. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên tại tỉnh Bình Thuận. 8
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC THANH NIÊN 1.1. Khái lược về thanh niên và công tác thanh niên 1.1.1. Khái lược về thanh niên 1.1.1.1. Khái niệm thanh niên Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, là nguồn lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển của xã hội ở hiện tại và là chủ thể sáng tạo của tương lai; thanh niên có vị trí quan trọng trong suốt tiến trình lịch sử hình thành và phát triển của tất cả các dân tộc và các quốc gia trên thế giới. Hiện nay, khái niệm thanh niên được định nghĩa chưa có sự thống nhất, tùy thuộc vào nội dung và góc độ tiếp cận mà người ta đưa ra các khái niệm khác nhau về thanh niên. Từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, năm 1999, định nghĩa “Thanh niên là người còn trẻ, đang ở độ tuổi trưởng thành” [66], khái niệm này nhìn nhận thanh niên dưới hai góc độ là độ tuổi - sinh học, và sự phát triển đến một mức được cho là hoàn chỉnh, đầy đủ về mọi mặt - sự trưởng thành. Từ góc độ sinh học, thanh niên là giai đoạn được xác định khi mà quá trình phát triển của cơ thể con người đã trải qua một khoảng thời gian nhất định, ở giai đoạn này sự phát triển về mặt sinh học như tầm vóc, hệ các cơ quan bên trong và các bộ phận bên ngoài của cơ thể đã dần hoàn thiện về mặt chức năng. Độ tuổi thanh niên được quy định tùy thuộc vào quan điểm và nhận thức của mỗi quốc gia, dao động từ 12 đến 35 tuổi, khái niệm độ tuổi có thể chỉ bao hàm về mặt thời gian và mức độ phát triển sinh học của cơ thể con người hoặc phản ánh vị thế xã hội và hoạt động đặc trưng nhất định của một bộ phận con người trong xã hội; để xác định độ tuổi của một cá thể thanh niên có thể dựa vào tuổi sinh học hoặc tuổi dậy thì,... 9
Từ góc độ sự trưởng thành, thanh niên được xem là giai đoạn phát triển chuyển tiếp từ thiếu nhi sang giai đoạn hoạt động tương đối độc lập với tư cách là một công dân có trách nhiệm. Theo đó, những cá nhân đạt đến một độ tuổi nhất định về mặt pháp lý tùy theo từng quốc gia, thì được coi là đã đạt tới tuổi trưởng thành về tuổi tác, nhận thức và phải chịu trách nhiệm về các hành vi của mình. Sự trưởng thành này là phép đo của sự trưởng thành về sinh lý, thể chất, cũng như trong suy nghĩ, nhận thức, tích lũy về kinh nghiệm sống và trình độ học vấn qua thời gian; khả năng giao tiếp, thấu hiểu, kết nối và duy trì các mối quan hệ xã hội, bộc lộ năng lực hoạt động trong một môi trường văn hóa, xã hội đặc thù. Mức độ trưởng thành còn thể hiện qua khả năng đóng góp cho nền kinh tế - xã hội từ góc độ kinh tế học, thanh niên được xem là một lực lượng to lớn và nguồn bổ sung quan trọng hàng đầu cho lực lượng lao động trên tất cả các lĩnh vực, quyết định đến sự phát triển có hiệu quả của cả nền kinh tế - xã hội. Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, triết học Mác - Lênin định nghĩa con người là khái niệm chỉ những cá thể người như một chỉnh thể trong sự thống nhất giữa mặt sinh học và mặt xã hội của nó. Con người vừa là sản phẩm của sự tiến hoá lâu dài từ giới tự nhiên và giới sinh vật, vừa là sản phẩm hoạt động của chính bản thân con người, “là thực thể thống nhất giữa các yếu tố sinh vật và các yếu tố xã hội” [52, tr. 520]. Theo đó, thanh niên là một giai đoạn phát triển nhất định của cơ thể con người, mang những bản chất đặc trưng của con người, đây là một khái niệm dùng để chỉ một bộ phận người tồn tại ở một độ tuổi nhất định trong một giai đoạn xác định, một không gian nhất định của một dân tộc, một quốc gia hoặc thậm chí là quy mô của cả xã hội loài người, với những đặc điểm sinh học, tâm lý và sự phát triển nhận thức ở một trình độ nhất định. Theo cách quản lý và phân loại đối tượng thanh niên của Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, thanh niên Việt Nam được chia thành các nhóm sau: Thanh niên nông thôn, thanh niên công nhân; thanh niên công 10
chức và viên chức; thanh niên đô thị; thanh niên học sinh và sinh viên; thanh niên trong các lực lượng vũ trang. Các nhóm thanh niên đặc thù bao gồm: thanh niên dân tộc thiểu số; thanh niên có đạo; thanh niên đang học tập, lao động ở nước ngoài. Các nhóm thanh niên yếu thế bao gồm: thanh niên bị nhiễm HIV/AIDS; thanh niên khuyết tật; thanh niên sau cai nghiện và sau cải tạo trở về tái hòa nhập với cộng đồng. Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của BCH Trung ương Đảng Việt Nam, Khóa X khẳng định “Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo. Thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình. Song, do còn trẻ, thiếu kinh nghiệm nên thanh niên cần được sự giúp đỡ, chăm lo của các thế hệ đi trước và toàn xã hội.”. Trong quá trình xây dựng Luật Thanh niên, có rất nhiều ý kiến khác nhau của các chuyên gia và các nhà khoa học đã đưa ra bàn bạc, thảo luận để đi đến sự thống nhất về độ tuổi thanh niên Việt Nam, quy định: “Thanh niên quy định trong Luật này là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi” [14, Điều 1]. Từ các phân tích trên cho thấy, để nhìn nhận và đưa ra khái niệm thanh niên, cần phải đánh giá thanh niên một cách tương đối toàn diện dưới nhiều góc độ khác nhau, từ những đặc điểm sinh học, tâm lý,... cho đến sự phát triển của nhận thức đến một mức độ nhất định; gắn thanh niên với mọi giai cấp, mọi tầng lớp trong xã hội và trên mọi lĩnh vực hoạt động khác nhau của đời sống xã hội. Với cách hiểu về thanh niên như vậy, theo tác giả thì: Thanh niên là một lực lượng xã hội đặc thù, ở độ tuổi từ đủ 16 đến 30 tuổi, mang những đặc trưng tâm sinh lý, sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ; luôn năng động, sáng tạo, muốn tự khẳng định mình; có mặt trong tất cả các nhóm dân tộc, giai cấp, 11