intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng

Chia sẻ: Ocxaodua999 Ocxaodua999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

20
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng (trong giai đoạn 2010 -2018), từ đó đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm thực hiện tốt chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận trong thời gian tới.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ LONG HƯNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI AN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2019
  2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ LONG HƯNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI AN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ XUÂN THANH HÀ NỘI - NĂM 2019 ii
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan, có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng dùng để bảo vệ lấy bất kỳ học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cám ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Lê Long Hưng iii
  4. LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến lãnh đạo Học viện, Ban Quản lý đào tạo Sau đại học, Khoa Quản lý nhà nước về xã hội, các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo và các khoa, phòng, ban trực thuộc Học viện đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công tại Học Viện Hành chính Quốc gia; Đặc biệt tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Tiến sĩ Vũ Xuân Thanh, người đã luôn quan tâm, tận tình hướng dẫn, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản lí công. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, cán bộ công chức quận Hải An, thành phố Hải Phòng đã giúp đỡ tôi trong thời gian thực hiện luận văn tại địa phương. Tôi xin cảm ơn tới gia đình, những người thân và bạn bè đã tạo điều kiện về mọi mặt cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu./. Tác giả luận văn Lê Long Hưng iv
  5. MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................... iii LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... iv MỤC LỤC ........................................................................................................... v DANH MỤC BẢNG........................................................................................... ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................... x MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ........................................................ 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn ............................................... 5 3.1. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 5 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ................................................ 5 4.1. Đối tượng nghiên cứu .................................................................................... 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 6 5.1. Phương pháp luận.......................................................................................... 6 5.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ......................................................... 7 7. Kết cấu của luận văn ........................................................................................ 7 Chương I .............................................................................................................. 8 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT ....................................................... 8 1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................... 8 1.1.1. Việc làm và tạo việc làm ............................................................................ 8 1.1.2. Thu hồi đất, Nông dân bị thu hồi đất ........................................................ 12 1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nước và quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ................................................................................ 15 v
  6. 1.2. Quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ......... 16 1.2.1. Sự cần thiết phải thực hiện quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ....................................................................................... 16 1.2.2. Chính sách giải quyết làm cho nông dân bị thu hồi đất ............................. 18 1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ...................................................................................................................... 32 1.3. Những yếu tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân sau thu hồi đất..................................................................................... 33 1.3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội. .......................................................... 33 1.3.2. Cơ chế, chính sách của nhà nước .............................................................. 36 1.3.3. Nhu cầu của đối tượng cần giải quyết việc làm......................................... 38 1.4. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất và những giá trị tham khảo cho quận Hải An, thành phố Hải Phòng ............................................ 39 1.4.1. Kinh nghiệm giải quyết việc làm cho hộ nông dân bị thu hồi đất trên thế giới .................................................................................................................... 39 1.4.2. Kinh nghiệm của một số địa phương ở Việt Nam ..................................... 40 1.4.3. Những giá trị tham khảo cho quận Hải An, thành phố Hải Phòng ............. 44 1.4.3. Chủ trương, chính sách của của Đảng và Nhà nước về vấn đề việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ....................................................................................... 45 TIỂU KẾT CHƯƠNG I ..................................................................................... 48 Chương II........................................................................................................... 49 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT TẠI QUẬN HẢI AN, .................................... 49 THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG .............................................................................. 49 2.1. Tổng quan về quận Hải An, thành phố Hải Phòng ....................................... 49 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội ........................................................... 49 2.1.2. Dân số, lao động....................................................................................... 52 2.1.3. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn năm 2010-2018 ................ 54 2.1.4. Tình hình thu hồi đất nông nghiệp trên địa bàn quận Hải An giai đoạn 2015-2018. ......................................................................................................... 59 vi
  7. 2.2. Chính sách của thành phố Hải Phòng đối với nông dân bị thu hồi đất ......... 60 2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất tại quận Hải An, thành phố Hải Phòng.............................................. 63 2.3.1. Ban hành và tổ chức thực hiện các quy định về giải quyết việc làm cho nông dân tại quận Hải An ............................................................................................ 63 2.3.2. Thông tin tuyên truyền về lao động và việc làm cho người lao động bị thu hồi đất ................................................................................................................ 65 2.3.3. Quản lý và tổ chức hoạt động đào tạo chuyển đổi nghề cho lao động bị thu hồi đất. ............................................................................................................... 66 2.3.4. Tạo việc làm thông qua phát triển kinh tế địa phương .............................. 70 2.3.5. Hợp tác quốc tế về giải quyết việc làm ..................................................... 73 2.3.6. Thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện chính sách giải quyết việc làm ..... 74 2.4. Đánh giá kết quả quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất tại quận Hải An, thành phố Hải Phòng.............................................. 74 2.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................... 74 2.4.2. Những bất cập còn tồn tại ......................................................................... 75 2.4.3. Nguyên nhân của kết quả và những hạn chế còn tồn tại. ........................... 76 TIỂU KẾT CHƯƠNG II .................................................................................... 77 CHƯƠNG III ..................................................................................................... 78 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT TẠI QUẬN HẢI AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG................................................... 78 3.1. Mục tiêu và phương hướng ......................................................................... 78 3.1.1. Mục tiêu tạo việc làm ............................................................................... 78 3.1.2. Những phương hướng chủ yếu ................................................................. 79 3.2. Những giải pháp chủ yếu ............................................................................. 82 3.2.1. Nâng cao tính khả thi và tính công khai của các phương án quy hoạch, kế hoạch phát triển địa phương ............................................................................... 82 3.2.2. Rà soát và hoàn thiện các quy định về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất .......................................................................................................... 84 vii
  8. 3.2.3. Tăng cường công tác tuyên truyền thông tin việc làm tới nông dân bị thu hồi đất . 87 3.2.4. Tổ chức và quản lý tốt hoạt động đào tạo chuyển đổi nghề cho nông dân bị thu hồi đất .......................................................................................................... 87 3.2.5. Nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy, năng lực quản lý của chính quyền quận Hải An ....................................................................................................... 89 3.2.6. Đầu tư phát triển kinh tế - xã hội địa phương nhằm nâng cao cơ hội việc làm cho nông dân ............................................................................................... 91 3.2.7. Tăng cường hợp tác quốc tế về giải quyết việc làm .................................. 94 TIỂU KẾT CHƯƠNG III................................................................................... 94 KẾT LUẬN ....................................................................................................... 96 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 98 viii
  9. DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Lao động nông nghiệp bị ảnh hưởng do thu hồi đất quận Hải An giai đoạn 2015 - 2018 ............................................................................................... 53 Bảng 2.2. Lao động nông nghiệp bị mất việc làm do thu hồi đất quận Hải An giai đoạn 2015 - 2018 ............................................................................................... 54 Bảng 2.3. Cơ cấu kinh tế quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2010 - 2018 ................................................................................................................... 55 Bảng 2.4. Tình hình thu hồi đất quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2015 -2018 ......................................................................................................... 59 Bảng 2.7. Kết quả đào tạo nghề cho lao động nông nghiệp quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2010 - 2018 ................................................................ 68 Bảng 2.8. Kết quả tạo nghề cho lao động nông nghiệp bị ảnh hưởng do thu hồi đất quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2010 - 2018 ................................. 70 Bảng 2.9. Kết quả giải quyết việc làm quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2015 - 2018 ............................................................................................... 71 Bảng 2.10. Kết quả giải quyết việc làm cho nông dân bị ảnh hưởng thu hồi đất quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2015 - 2018 ................................. 72 ix
  10. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT HĐND Hội đồng nhân dân LĐTBXH Lao động Thương binh Xã hội TNMT Tài nguyên Môi trường CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa KT-XH Kinh tế xã hội LĐNN Lao động nông nghiệp ILO Tổ chức Lao động Quốc tế UBND Ủy ban nhân dân WB Ngân hàng thế giới x
  11. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Những năm qua, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã thúc đẩy quá trình đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ, rộng khắp trên cả nước, nhiều dự án phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đô thị mới, đường giao thông, công trình công cộng… được triển khai xây dựng đã đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, làm thay đổi diện mạo các đô thị theo hướng văn minh, hiện đại, thỏa mãn nhu cầu của người dân và đáp ứng yêu cầu phát triển của thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên, để có quỹ đất thực hiện các dự án đầu tư, Nhà nước đã phải thu hồi một diện tích lớn đất đai, trong đó phần lớn là đất nông nghiệp - tư liệu sản xuất chính của người nông dân, điều này đồng nghĩa với việc người nông dân sẽ không có việc làm hoặc thiếu việc làm, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và đời sống của họ, đồng thời kéo theo đó là nhiều hệ lụy gây mất ổn định trật tự an toàn xã hội. Vì vậy, giải quyết việc làm của người nông dân sau khi bị thu hồi đất đã và đang trở thành vấn đề cấp bách, là thách thức lớn đối với chiến lược phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung. Nhà nước cũng đã ban hành nhiều chính sách quan trọng nhằm tạo việc làm, ổn định và nâng cao đời sống cho người dân trong đó đặc biệt quan tâm đến vấn đề giải quyết việc làm cho người dân bị thu hồi đất, nhất là đất sản xuất nông nghiệp. Nhưng trên thực tế, vì nhiều lý do chủ quan và khách quan, việc giải quyết việc làm cho người nông dân bị thu hồi đất còn bộc lộ nhiều bất cập, việc chuyển đổi nghề nghiệp của người dân còn gặp nhiều khó khăn, công tác đào tạo nghề chưa mang lại những hiệu quả thiết thực, .... Một trong những nguyên nhân của thực trạng này là do hoạt động quản lý nhà nước về giải quyết việc làm sau thu hồi đất còn có những tồn tại. 1
  12. Đã có rất nhiều nghiên cứu về việc làm và thu nhập của người nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp, các nghiên cứu này đã góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về việc làm, thu nhập của người nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp và cũng đã đề xuất được những giải pháp cụ thể. Tuy nhiên, những nghiên cứu trên chưa đề cập được một cách đày đủ đến vai trò của công tác quản lý nhà nước. Là quận ven đô mới được thành lập của thành phố Hải Phòng; Để phát triển theo hướng đô thị hiện đại, Hải An đã và đang triển khai hàng loạt các dự án xây dựng các khu công nghiệp, các khu dân cư, các kết cấu hạ tầng kỹ thuật, ..., điều này đã góp phần giúp cho Hải An đạt được những thành tựu đáng kể trong thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế - xã hội nói chung. Tuy nhiên cũng vì đó, một bộ phận nông dân bị mất việc hoặc thiếu việc làm do bị thu hồi đất; Vấn này luôn được Quận ủy, Ủy ban Nhân dân quận quan tâm giải quyết nhưng trên thực tế, vì nhiều lý do chủ quan và khách quan, việc chuyển đổi nghề nghiệp của người dân còn gặp nhiều khó khăn, công tác đào tạo nghề còn nhiều bất cập, giải quyết việc làm chưa mang lại những hiệu quả thiết thực, vai trò của nhà nước về giải quyết việc làm sau thu hồi đất chưa được phát huy một cách đầy đủ. Xuất phát từ những lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài "Quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng” để xây dựng Luận văn Thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Vấn đề việc làm nói chung và giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp nói riêng là vấn đề mang ý nghĩa quan trọng cả về kinh tế, chính trị, xã hội, vì vậy được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu cũng như của các nhà quản lý thực tiễn. Trong những năm qua đã có nhiều công trình nghiên cứu liên quan như: 2
  13. - Chu Tiến Quang (Viện nghiên cứu Kinh tế Trung ương, Ban Chính sách phát triển nông thôn) trong nghiên cứu về “Việc làm ở nông thôn - Thực trạng và giải pháp [22] đã trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực trạng lao động, việc làm ở nông thôn nước ta, đưa ra những giải pháp mang tính toàn diện để giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, đời sống của lao động nông thôn nhất là trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. - Ngân hàng thế giới (2011) trong nghiên cứu “Cơ chế Nhà nước thu hồi đất và chuyển dịch đất đai tự nguyện ở Việt Nam: Phương pháp tiếp cận, định giá đất và giải quyết khiếu nại của dân” [12] đã phân tích khá rõ nét những cơ chế, chính sách để thu hồi đất và giải quyết các vấn đề liên quan tới thu hồi đất phục vụ quá trình phát triển ở nước ta. Ấn phẩm là kết quả nghiên cứu trong nhiều năm của Ngân hàng thế giới tại Việt Nam với chủ đề “Xã hội và các xung đột đất đai” nhằm hỗ trợ Bộ Tài nguyên và Môi trường cải thiện chính sách và thực tiễn về thu hồi và chuyển dịch đất đai để đạt được sự tăng trưởng bền vững trong quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa nhanh chóng hiện nay. - Trần Thị Thêm trong nghiên cứu về "Hoàn thiện chính sách giải quyết việc làm cho người nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên" [25]: Trên cơ sở phân tích chính sách chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp; chính sách vốn, tín dụng; chính sách mở rộng thị trường lao động và hỗ trợ nông dân tiếp cận với các thị trường lao động, luận văn đề xuất một số giải pháp cho vấn đề chuyển đổi nghề cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên. - Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp, Bộ NN và PTNT (2015) trong nghiên cứu về “Nhu cầu đào tạo nghề cho nông dân nòng cốt” [37] đã chỉ ra rằng mặc dù đào tạo nghề cho nông dân đã được Nhà nước, các địa phương, các ngành, các cấp quan tâm tuy nhiên vấn đề cũng còn gặp nhiều khó khăn đó là: kinh phí hỗ trợ học nghề còn ít, vốn cho lao động vay sau học nghề chưa đáp ứng nhu cầu, chính sách hỗ trợ còn nhiều bất cập, các nghề được đào tạo chủ yếu là những nghề truyền thống, còn dàn trải, chưa tập trung, một số 3
  14. nơi chưa gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo nghề với định hướng phát triển nông nghiệp và chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới điều này đã gây nên những cản trở không nhỏ đến quá trình giải quyết việc làm, đặc biệt việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. - Nguyễn Thị Thu Hằng: “Giải quyết việc làm cho lao động bị thu hồi đất nông nghiệp trên địa bàn quận Long Biên - thành phố Hà Nội” [11]. Trên cơ sở phân tích thực trạng thu hồi đất ở địa phương này, luận văn đã đưa ra những giải pháp tạo việc làm mới cho nông dân bị thu hồi đất ở Quận Long Biên nói riêng và thành phố Hà Nội nói chung. - Nguyễn Thị Loan Phương: “Thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho người nông dân tại huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh” [13]; Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng việc làm và thu nhập của người nông dân của một địa phương đang trong quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa mạnh mẽ tác giả đã đề xuất định hướng đổi mới về việc thực hiện chính sách việc làm cho người nông dân trong tỉnh hình mới. - Tạp chí Giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019) trong nghiên cứu“Chính sách giải quyết việc làm cho lao động bị thu hồi đất” [23] đã cho thấy trung bình 100 lao động bị thu hồi đất thì chỉ có 19 người dùng tiền đền bù để đi học nghề (chiếm 19%) và trong số lao động học nghề thì có khoảng 45% tìm được việc làm, còn lại là vẫn ở tình trạng thất nghiệp. Chính vì vậy, đi đôi với quá trình thu hồi đất, Nhà nước phải thực hiện các giải pháp nhằm tạo việc làm cho người lao động bị thu hồi đất, trong đó trọng tâm là hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm theo nhu cầu thực tế, để bảo đảm cuộc sống cho người lao động. Các công trình nghiên cứu trên chủ yếu đề cập đến vấn đề giải quyết việc làm và thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho lao động nói chung, cho người dân bị thu hồi đất nông nghiệp nói riêng trên cả nước và ở một số tỉnh, thành, địa phương nhất định. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên 4
  15. cứu về thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng (trong giai đoạn 2010 -2018), từ đó đề xuất phương hướng và các giải pháp nhằm thực hiện tốt chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu trên, luận văn tập trung làm rõ những nội dung chủ yếu sau: Hệ thống hoá cơ sở lý luận về việc làm, tạo việc làm và thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2010-2018, chỉ rõ những thành công, những tồn tại và nguyên nhân. Đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân khi bị thu hồi đất nhằm ổn định và từng bước nâng cao đời sống của nông dân đặc biệt là của nông dân bị thu hồi đất cả trong hiện tại và tương lai. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu việc thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Đề tài được thực hiện trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng. 5
  16. - Về thời gian: Đề tài phân tích, đánh giá thực trạng thực thi chính sách giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn nghiên cứu trong giai đoạn 2010- 2018. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện các nội dung nghiên cứu, học viên đã sử dụng các phương pháp chính như sau: - Phương pháp thu thập dữ liệu: Các thông tin phục vụ cho nghiên cứu chủ yếu được thu thập từ nguồn dữ liệu thứ cấp, đó các thông tin, tài liệu, số liệu tại các cơ quan chuyên môn của quận Hải An như: Phòng Tài nguyên Môi trường, phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Chi cục Thống kê,... - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Trên cơ sở các số liệu thu thập được, tiến hành thống kê, phân loại theo các nhóm, nhập dữ liệu và xử lý số liệu để từ đó mô tả, so sánh, phân tích và dự báo, đánh giá cho các kết quả nghiên cứu. Các số liệu thống kê xử lý bằng phần mềm Excel. - Phương pháp chuyên gia: Việc xác định phương hướng và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân khi bị thu hồi đất tại quận Hải An, thành phố Hải Phòng có sự tham vấn các chuyên gia trong lĩnh vực Quản lý công, các chuyên gia trong lĩnh vực Đào tạo và bồi dưỡng và các chuyên gia vầ xã hội, 6
  17. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần hệ thống hoá cơ sở khoa học và những vấn đề thực tiễn liên quan đến quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. Các giải pháp được đề xuất có thể là tài liệu để các nhà quản lý, chính quyền quận Hải An nói riêng và toàn thành phố Hải Phòng nói chung tham khảo trong quá trình giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, danh mục tài liệu tham khảo nội dung của luận văn được kết cấu thành 3 chương gồm: - Chương 1: Cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. - Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng giai đoạn 2010-2018. - Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải Phòng. 7
  18. Chương I CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT 1.1. Một số khái niệm cơ bản 1.1.1. Việc làm và tạo việc làm 1/ Việc làm Xét về mặt xã hội, “mọi người có sức lao động đều có quyền có việc làm”; Đó là một trong những quyền cơ bản nhất của con người đã được khẳng định trong hiến pháp của nước CHXHCN Việt Nam [19]. Việc làm là một phạm trù tổng hợp, liên kết các quá trình kinh tế, xã hội và nhân khẩu, hiện nay có nhiều quan niệm khác nhau về việc làm. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) “Việc làm là những hoạt động được trả công bằng tiền hoặc bằng hiện vật” Theo điều 9, chương II, Bộ luật Lao động thì "Việc làm là hoạt động lao động tạo ra thu nhập mà không bị pháp luật cấm …" [21]. Khái niệm việc làm của Bộ luật Lao động được cụ thể hoá, có thể hiểu dưới ba dạng hoạt động sau: - Làm các công việc để nhận tiền công, tiền lương bằng tiền mặt hoặc bằng hiện vật; - Làm các công việc để thu lợi nhuận cho bản thân; - Làm các công việc cho hộ gia đình mình nhưng không được trả thù lao dưới hình thức tiền lương, tiền công cho công việc đó. Với các khái niệm việc làm trên thì nội dung của việc làm đã được mở rộng và tạo ra khả năng to lớn giải phóng tiềm năng lao động, giải quyết việc làm cho nhiều người cụ thể: - Thị trường việc làm đã được mở rộng rất lớn gồm tất cả các thành phần kinh tế (quốc doanh, tập thể, tư nhân, hợp tác xã…), mọi hình thức và cấp độ sản xuất kinh doanh (kinh tế hộ gia đình, doanh nghiệp, tổ hợp…) và sự đan xen giữa chúng; Nó không bị hạn chế về mặt không gian. 8
  19. - Người lao động được tự do hành nghề, tự do liên doanh liên kết, tự do thuê mướn lao động theo luật pháp và sự hướng dẫn của nhà nước để tạo việc làm cho mình và thu hút thêm lao động xã hội theo quan hệ cung cầu về lao động trên thị trường lao động. Có hai chỉ tiêu thường dùng khi xem xét, đánh giá nguồn lao động, đó là số lượng lao động và chất lượng lao động. Về bản chất, việc làm là quan hệ tích cực, sáng tạo của chủ thể việc làm với hoạt động sống của mình với ý nghĩa nội dung và mục đích đặt ra. Tuỳ thuộc vào từng thời điểm, không gian và từng chủ thể có cách tiếp cận vấn đề, đưa ra những khái niệm khác nhau về việc làm. Ngày nay, việc làm, thiếu việc làm, thất nghiệp là một trong những vấn đề có tính chất toàn cầu, là mối quan tâm của hầu hết các quốc gia, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của một đất nước. Tăng việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp là một trong những nội dung quan trọng nhằm từng bước ổn định và nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm phát triển bền vững. Ở Việt Nam, tốc độ tăng dân số, nguồn lao động cao, trong khi tốc độ tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm còn hạn chế do khả năng cung cấp về vốn về tư liệu sản xuất. 2/ Vai trò của lao động và việc làm Lao động và việc làm có vai trò quan trọng làm góp phần xóa đói, giảm nghèo, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến xóa đói, giảm nghèo và xác định đây là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Nó không thể thiếu đối với từng cá nhân và toàn bộ nền kinh tế, là vấn đề cốt lõi và xuyên suốt trong các hoạt động kinh tế, có mối quan hệ mật thiết với kinh tế và xã hội, nó chi phối toàn bộ mọi hoạt động của cá nhân và xã hội. Việc làm luôn được các quốc gia đặc biệt quan tâm, không chỉ trên phạm vi một nước mà còn có sự liên kết giữa các quốc gia để giải quyết những vấn đề liên quan. 9
  20. Tầm quan trọng của lao động và việc làm thể hiện trước hết đối với bản thân người lao động, là phương tiện để con người tồn tại, là cơ hội để con người được làm việc và khẳng định bản thân. Có việc làm thì con người mới đáp ứng được những nhu cầu của cá nhân và gia đình. Việc làm thể hiện sự phát triển của một quốc gia, thể hiện văn minh của quốc gia đó. Một quốc gia phát triển được đánh giá một mặt trên cơ sở việc làm; là yếu tố thúc đẩy sự phát triển bền vững: Một quốc gia có một lượng việc làm ổn định, đáp ứng nhu cầu người lao động, thất nghiệp được giải quyết, tận dụng tối đa nguồn nhân lực vốn có thì quốc gia đó sẽ trở thành một quốc gia phát triển vững mạnh. Là yếu tố đảm bảo an toàn của xã hội. Khi xảy ra tình trạng thất nghiệp sẽ kéo theo nhiều những vấn nạn của xã hội như: thiếu nhà ở, nghèo đói, lạc hậu, các dịch bệnh… tệ nạn xã hội cũng từ đó mà tăng theo. Giải quyết được thất nghiệp cũng là giải quyết được rất nhiều những mối nguy hiểm cho xã hội. Sự an toàn kinh tế, sự an toàn xã hội, an ninh cá nhân, an ninh quốc gia phụ thuộc rất lớn vào lao động có việc làm. Như vậy trên phương diện cá nhân người lao động và xã hội thì việc làm đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, còn trên phương diện kinh tế, việc làm và kinh tế một quốc gia luôn có mối quan hệ mật thiết với nhau. Bởi lẽ đối với một nền kinh tế thị trường, điều quan trọng là có một nguồn nhân lực dồi dào và tận dụng được nguồn nhân lực một cách hiệu quả. Nguồn nhân lực đó chính là người lao động, người lao động làm việc và tạo ra của cải vật chất, thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Việc làm có ý nghĩa kinh tế - xã hội, vừa mang ý nghĩa chính trị. Xuất phát từ vai trò quan trọng mà vấn đề việc làm luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Việc làm là một vấn đề được cập nhật thường xuyên nhưng rất nhạy cảm, đó không chỉ là vấn đề của mỗi cá nhân mà là vấn đề của toàn xã hội, mang nặng tính xã hội, nó có thể thúc đẩy một xã hội phát triển cũng có thể khiến cả một xã hội lâm vào trạng thái bất ổn nếu không được giải quyết một 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2