Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tuyển dụng công chức các sở, tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằmnghiên cứu lý luận và thực tiễn về tuyển dụng công chức, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức cho các Sở của tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tuyển dụng công chức các sở, tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA FEUANGPHILAN MANPRADITH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CÁC SỞ, TỈNH LUÔNG NẬM THÀ, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA FEUANGPHILAN MANPRADITH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CÁC SỞ, TỈNH LUÔNG NẬM THÀ, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8. 34 . 04 .03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ THỊ VÂN HẠNH HÀ NỘI, 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đƣợc trích dẫn đầy đủ theo quy định. NGƢỜI VIẾT LUẬN VĂN Feuangphilan Manpradith
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến PGS.TS Lê Thị Vân Hạnh, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tác giả trong quá trình hoàn thành Luận văn này. Tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy giáo, cô giáo và cán bộ của Học viện Hành chính quốc gia, đã rất nhiệt tình giảng dạy truyền thụ những kiến thức cơ bản và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất trong quá trình học tập và nghiên cứu của tác giả tại Việt Nam. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Sở Nội Vụ tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, đồng nghiệp đã tạo điều kiện để tác giả hoàn thành Luận văn này./.
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Số lƣợng công chức các Sở của tỉnh Luông Nậm Thà từ năm 2013 đến năm 2017 (đơn vị: ngƣời) ........................................................ 44 Bảng 2.2. Độ tuổi công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà .............................. 45 Bảng 2.3. Thành phần dân tộc của công chức các Sở, tỉnh Luông Nậm Thà ... 46 Bảng 2.4. Trình độ chuyên môn công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà........ 46 Bảng 2.5. Trình độ quản lý nhà nƣớc của công chức các Sở, tỉnh Luông Nậm Thà .................................................................................................. 47 Bảng 2.6. Trình độ lý luận của công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà .......... 47 Bảng 2.7. Trình độ ngoại ngữ của công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà..... 48 Bảng 2.8. Trình độ tin học của công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà .......... 48 Bảng 2.9. Hình thức tuyển dụng công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà từ năm 2013 đến năm 2017 (tính đến 6/2017) .................................... 54
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC BẢNG BIỂU MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài .................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 4 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 4 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ............................................ 4 6. Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu .................................................................... 5 7. Bố cục của Luận văn ..................................................................................... 5 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CÁC SỞ .................................................................................................................................... 6 1.1. Một số khái niệm ........................................................................................ 6 1.1.1. Khái niệm tuyển dụng ............................................................................. 6 1.1.2. Khái niệm công chức .............................................................................. 6 1.1.3. Khái niệm tuyển dụng công chức ......................................................... 10 1.1.4. Khái niệm tuyển dụng công chức sở ..................................................... 11 1.2. Vai trò và mối quan hệ của tuyển dụng công chức với một số hoạt động khác của quản lý công chức ............................................................................ 12 1.2.1. Vai trò của tuyển dụng công chức ........................................................ 12 1.2.2. Mối quan hệ của tuyển dụng công chức với một số hoạt động khác của quản lý công chức ........................................................................................... 14 1.3. Đối tƣợng, điều kiện, nguyên tắc và các yếu tố ảnh hƣởng đến tuyển dụng công chức ........................................................................................................ 17 1.3.1. Đối tƣợng đăng ký tuyển dụng.............................................................. 17
1.3.2. Điều kiện của ngƣời đăng ký dự tuyển ................................................. 17 1.3.3. Nguyên tắc tuyển dụng công chức ........................................................ 18 1.3.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tuyển dụng công chức ................................ 22 1.4. Hình thức và quy trình tuyển dụng công chức ......................................... 27 1.4.1. Hình thức tuyển dụng công chức .......................................................... 27 1.4.2. Quy trình tuyển dụng công chức ........................................................... 31 1.5. Kinh nghiệm tuyển dụng công chức của một số quốc gia và giá trị tham khảo cho Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ..................................................... 35 1.5.1. Kinh nghiệm tuyển dụng công chức của một số quốc gia trên thế giới 35 1.5.2. Giá trị tham khảo cho Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ....................... 39 Tiểu kết chƣơng 1............................................................................................ 42 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CÁC SỞ, TỈNH LUÔNG NẬM THÀ, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ......................................................................................................................... 43 2.1. Tổng quan về tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ................................................................................................................... 43 2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Luông Nậm Thà .................... 43 2.1.2. Giới thiệu các Sở và công chức các Sở, tỉnh Luông Nậm Thà ............. 44 2.2. Công tác tuyển dụng công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay ................................................................ 49 2.2.1. Điều kiện dự tuyển ................................................................................ 49 2.2.2. Hình thức tuyển dụng công chức .......................................................... 53 2.2.3. Quy trình tuyển dụng công chức ........................................................... 54 2.3. Đánh giá công tác tuyển dụng công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ............................................................ 63 2.3.1. Ƣu điểm ................................................................................................. 63 2.3.2. Một số hạn chế và nguyên nhân ............................................................ 67
Tiểu kết chƣơng 2............................................................................................ 72 Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CỦA CÁC SỞ TỈNH LUÔNG NẬM THÀ, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO ...................................................... 74 3.1. Phƣơng hƣớng hoàn thiện tuyển dụng công chức các sở, tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.................................................... 74 3.1.1. Tuyển dụng công chức tỉnh Luông Nậm Thà phải gắn vào yêu cầu nhiệm vụ, vị trí việc làm và chỉ tiêu biên chế ................................................. 74 3.1.2. Tuyển dụng công chức cần gắn với mục tiêu của công cuộc cải cách hành chính nhà nƣớc ....................................................................................... 75 3.1.3. Sắp xếp bộ máy hành chính nhà nuớc tỉnh Luông Nậm Thà ................ 76 3.1.4. Việc tuyển dụng công chức tỉnh Luông Nậm Thà cần theo vị trí việc làm ................................................................................................................... 76 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện tuyển dụng công chức của các sở, tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ........................................... 77 3.1.1. Nâng cao nhận thức về hoạt động tuyển dụng công chức .................... 77 3.2.2. Tuyển dụng theo vị trí việc làm ............................................................ 80 3.2.3. Đổi mới nội dung và hình thức tuyển dụng công chức......................... 84 3.1.4. Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động tuyển dụng công chức ........................................................................................................ 89 Tiểu kết chƣơng 3............................................................................................ 90 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................. 93
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào đang trên con đƣờng phát triển, hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới, điều này đặt ra nhiều cơ hội cũng nhƣ thách thức đối với các tổ chức. Nguồn lực con ngƣời là nguồn lực quan trọng trong mọi tổ chức, giúp cho tổ chức có thể tồn tại và phát triển cũng nhƣ củng cố vị thế trong bối cảnh kinh tế mới. Để nguồn lực con ngƣời thực sự có hiệu quả, cần phải không ngừng phát huy và nâng cao hiệu quả của công tác quản trị nhân lực, đặc biệt là công tác tuyển dụng nhân lực. Tuyển dụng nhân lực đƣợc coi là hoạt động then chốt của tổ chức trong việc có đƣợc nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu công việc, quyết định lớn đến chất lƣợng nhân lực, ảnh hƣởng không nhỏ đến sự tồn tại và phát triển của tổ chức. Tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào trong những năm qua, công tác cán bộ có nhiều đổi mới, góp phần vào sự ổn định, phát triển của tỉnh và sự phát triển chung của cả nƣớc. Có đƣợc điều này là do tỉnh có đƣợc chính sách quản lý, phát triển tốt về nhân lực. Mà có đƣợc điều đó, khâu tuyển dụng cán bộ đóng vai trò quan trọng, quyết định đến công tác cán bộ về sau, bởi lẽ khi tuyển chọn đƣợc những “hạt giống tốt” thì mới có thể có đƣợc sự phát triển lâu bền. Bên cạnh những mặt đạt đƣợc nhƣ chất lƣợng công chức không ngừng đƣợc nâng cao cả về lý luận, thực tiễn, nghiệp vụ quản lý nhà nƣớc,… thì vẫn còn tồn tại những tiêu cực, hạn chế nhất định nhƣ chất lƣợng công chức không đồng đều, trình độ tin học, ngoại ngữ còn hạn chế, ý thức pháp luật, kiến thức quản lý còn chƣa đáp ứng nhu cầu… chính vì vậy mà yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải tăng cƣờng nâng cao chất lƣợng công chức. Để nâng cao chất lƣợng thì ngay từ khâu đầu vào, tức là khâu tuyển dụng phải đạt chất 1
lƣợng. Xuất phát từ yêu cầu đó, là một công chức của tỉnh, tác giả lựa chọn đề tài: “Tuyển dụng công chức các sở, tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của tác giả. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài - Lê Cẩm Hà, Một số nội dung trong tuyển dụng nhân lực của khu vực nhà nƣớc, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc, số 8/2008. Trong bài viết này, tác giả trao đổi về nội dung một số khâu trong công tác tuyển dụng nhân lực của khu vực nhà nƣớc bao gồm các bƣớc xác định nhu cầu, xác định tiêu chuẩn ngƣời cần tuyển, thu hút ứng viên cho quá trình tuyển dụng và lựa chọn ứng viên. - Trần Văn Quảng, Một số vấn đề về tuyển chọn, sử dụng và đãi ngộ nhân tài, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 1/2011. Bài viết này chủ yếu phân tích những hạn chế, những yêu cầu đặt ra trong việc tuyển chọn, thu hút ngƣời có năng lực, trình độ vào làm việc trong nền công vụ và kiến nghị bổ sung các nội dung về tuyển dụng, sử dụng nhân tài vào các văn kiện trình Đại hội Đảng lần thứ XI. - Đào Thị Thanh Thủy (2010), “Một số kiến nghị về xây dựng cơ chế tuyển dụng công chức theo mô hình công vụ việc làm ở nƣớc ta”, đăng trên website http://vusta.vn, ngày 23/11/2010. Xây dựng và từng bƣớc hoàn thiện chế độ tuyển dụng công chức ở Việt Nam hiện nay là một nhiệm vụ cần thiết, khách quan đáp ứng yêu cầu xây dựng một chế độ công vụ chuyên nghiệp, hiện đại trong bối cảnh hội nhập với các nền công vụ tiên tiến trên thế giới nhằm tuyển dụng đội ngũ công chức thực sự có năng lực và động lực thực thi công vụ, làm cơ sở căn bản cho công tác đánh giá công chức dựa trên kết quả đầu ra. 2
- Bài viết “Tuyển dụng công chức ở Việt Nam qua thi tuyển hiện nay” của Nguyễn Hữu Khiển, đăng trên Tạp chí Tổ chức nhà nƣớc năm 2013 đã đề cập tới sự cần thiết của việc tổ chức thi tuyển trong các cơ quan hành chính hiện nay. Tác giả cũng đƣa ra các nguyên tắc của thi tuyển hành chính, thực trạng của công tác thi tuyển hiện nay đồng thời cũng đƣa ra những giải pháp có tính kỹ thuật và công nghệ hành chính vào công tác thi tuyển trong cơ quan hành chính nhà nƣớc. - Nguyễn Hữu Hải, Đào Thị Thanh Thủy, Thi tuyển công chức theo vị trí việc làm và điều kiện áp dụng ở nƣớc ta, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc, số 12- 2009. Các tác giả đã chỉ ra công tác tuyển dụng là khâu có vai trò quyết định đến chất lƣợng nguồn nhân lực, bởi đây là khâu chọn ngƣời, do đó các nhà tổ chức nhân sự thƣờng xuyên phải tìm cách đổi mới, hoàn thiện nội dung và hình thức của công tác này để tìm ngƣời đƣợc tài đức, phù hợp với vị trí công việc. Bài viết đề cập đến những ƣu điểm của hình thức thi tuyển công chức theo chế độ việc làm nhằm khuyến khích đƣợc những ngƣời có tài năng tham gia đội ngũ công chức, hạn chế đƣợc xu thế quan liêu, trì trệ và các khuynh hƣớng tiêu cực khác trong bộ máy hành chính, đồng thời đƣa ra những điều kiện tiên quyết để thực hiện chế độ thi tuyển công chức theo vị trí việc làm ở nƣớc ta hiện nay. Nhƣ vậy, vấn đề tuyển dụng công chức đã đƣợc nhiều tác giả nghiên cứu, tiếp cận với nhiều khía cạnh khác nhau. Với mong muốn nghiên cứu về hoạt động tuyển dụng công chức tại các sở của một tỉnh cụ thể ở CHDCND Lào trong tình hình hiện nay, luận văn hy vọng sẽ có những đóng góp nhất định trong việc nâng cao chất lƣợng tuyển dụng công chức cho cơ quan hành chính nhà nƣớc. 3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về tuyển dụng công chức, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức cho các Sở của tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động tuyển dụng công chức. - Phân tích thực trạng công tác tuyển dụng công chức của các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào. Đánh giá ƣu điểm, hạn chế và tìm ra những nguyên nhân của hạn chế trong tuyển dụng công chức… - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác tuyển dụng công chức của các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là công tác tuyển dụng công chức của các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi không gian: tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc CHDCND Lào. Phạm vi thời gian: từ năm 2013 đến năm 2017. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu - Phương pháp luận: Dựa trên quan điểm duy vật biện chứng, duy vật lịch sử. - Phương pháp nghiên cứu - Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp để nghiên cứu các tài liệu, số liệu đƣợc thu thập, xử lý thông tin để từ đó tạo ra cơ sở khoa học. 4
- Phƣơng pháp thống kê: dùng để trình bày các số liệu, dữ liệu có đƣợc. Ngoài ra, luận văn sử dụng một số phƣơng pháp khác nhƣ phƣơng pháp hệ thống, so sánh.... 6. Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu - Về mặt lý luận: Luận văn hoàn thiện thêm cơ sở lý luận về hoạt động tuyển dụng công chức, đặc biệt là tuyển dụng công chức cho các cơ quan chuyên môn cấp sở ở CHDCND Lào. - Về mặt thực tiễn: Luận văn cung cấp một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng tuyển dụng công chức tỉnh Luông Nậm Thà, từng bƣớc đổi mới cách thức tuyển dụng, quản lý và sử dụng công chức nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc đối với công tác tuyển dụng công chức của nƣớc CHDCND Lào nói chung, tỉnh Luông Nậm Thà nói riêng. Luận văn có thể đƣợc sử dụng để phục vụ cho hoạt động giảng dạy một số môn học có liên quan nhƣ quản lý nhà nƣớc về nhân sự. 7. Bố cục của Luận văn Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, Luận văn đƣợc cấu trúc thành 3 chƣơng: Chƣơng 1. Cơ sở khoa học về tuyển dụng công chức các sở. Chƣơng 2. Thực trạng tuyển dụng công chức các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Chƣơng 3. Phƣơng hƣớng và giải pháp nhằm hoàn thiện tuyển dụng công chức của các Sở tỉnh Luông Nậm Thà, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. 5
Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CÁC SỞ 1.1. Một số khái niệm 1.1.1. Khái niệm tuyển dụng Tuyển dụng là quy trình sàng lọc và tuyển chọn những ngƣời có đủ năng lực đáp ứng một công việc trong một tổ chức hoặc một chƣơng trình tự nguyện hay nhóm cộng đồng. Tuyển dụng là hoạt động nhằm tìm kiếm ngƣời phù hợp với yêu cầu của tổ chức. Theo Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên, “tuyển dụng là chọn và vận vào làm việc ở cơ quan, xí nghiệp” [37, tr.1068]. Theo Từ điển tiếng Lào do Sivieng Khek Konenivong biên soạn, “tuyển dụng là sự nhận ngƣời vào làm việc sau khi đƣợc đào tạo” [53]. Tuyển dụng là quá trình tìm kiếm, thu hút và khuyến khích những cá nhân có đủ các tiêu chuẩn thích hợp cả ở bên trong và bên ngoài tổ chức tham gia dự tuyển vào các chức danh cần ngƣời trong công việc. Những ứng viên hội đủ những tiêu chuẩn của công việc sẽ có thể đƣợc tuyển dụng 35, tr.238 . Từ các khái niệm trên, có thể hiểu tuyển dụng là quá trình tìm kiếm, thu hút và tuyển chọn từ nhiều nguồn khác nhau những ngƣời đủ khả năng đảm nhiệm những vị trí mà tổ chức cần tuyển. 1.1.2. Khái niệm công chức Công chức là một khái niệm mang tính lịch sử, nội dung của nó phụ thuộc rất nhiều vào đặc điểm của mỗi quốc gia. Thậm chí trong một quốc gia, thuật ngữ này cũng mang những nội dung khác nhau, ở từng thời kỳ phát triển khác nhau, song nhìn chung, các nƣớc đều giới hạn công chức trong phạm vi bộ máy hành chính nhà nƣớc. Những ngƣời hoạt động do bầu cử, hoạt động kinh doanh không phải là công chức. 6
Ở Việt Nam, theo Luật Cán bộ, công chức 2008, quan niệm công chức nhƣ sau: - Công chức là công dân Việt Nam, đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, ở cấp tỉnh, ở cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lƣơng đƣợc bảo đảm từ quỹ lƣơng của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật [22]. - Công chức cấp xã là công dân Việt Nam đƣợc tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc [22]. Ở Pháp, công chức là những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào làm việc trong các công sở gồm các cơ quan hành chính và các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cộng, bao gồm cả trung ƣơng, địa phƣơng [2]. Ở Mỹ, công chức bao gồm những ngƣời làm việc trong ngành hành chính của Chính phủ, đƣợc bổ nhiệm về chính trị và những ngƣời liên quan chức nghiệp làm việc trong hành pháp [30]. Dù quan niệm của mỗi quốc gia là khác nhau về cán bộ, công chức nhƣng theo quan niệm chung của nhiều quốc gia trên thế giới thì công chức đƣợc hiểu là những công dân đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào làm việc thƣờng xuyên trong cơ quan nhà nƣớc, đƣợc hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc. 7
Sau cuộc cách mạng giải phóng đất nƣớc tháng 12 năm 1975, nhà nƣớc CHDCND Lào ra đời, đồng thời nền công vụ cũng đƣợc ra đời theo từng giai đoạn cách mạng, khái niệm “công chức” đã đƣợc hình thành và phát triển ngày càng hoàn thiện gắn với phát triển nền hành chính nhà nƣớc. Khái niệm công chức lần đầu đƣợc nêu trong Nghị quyết số 171/TTg của Thủ tƣớng Chính phủ về “Quy chế công chức Lào” do Khăn Tay SI PHĂN DONE ký (có hiệu lực từ ngày 11/11/1993). Tại điều 2 Quy chế công chức Lào định nghĩa: “Công dân Lào đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm giữ một chức vụ thƣờng xuyên trong một cơ sở Nhà nƣớc ở Trung ƣơng hay địa phƣơng, ở trong nƣớc hay ngoài nƣớc đã đƣợc xếp vào một ngành, hƣởng lƣơng do ngân sách Nhà nƣớc cấp gọi là công chức” [46]. Theo quy chế này, phạm vi công chức còn khá hẹp (là ngƣời làm công ăn lƣơng trong các cơ quan chính phủ), song do điều kiện chiến tranh nên thực tế nghị quyết chƣa đƣợc thực hiện. Theo Pháp lệnh Cán bộ, công chức số 88/ThT ngày 19/5/2003 thì cán bộ, công chức là một khái niệm dùng chung để chỉ đối tƣợng làm việc cho Đảng, Nhà nƣớc và các cơ quan quần chúng cấp trung ƣơng, địa phƣơng. Cụ thể, tại Điều 2 Pháp lệnh Cán bộ, công chức năm 2003 định nghĩa: “Cán bộ, công chức của nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào là công dân Lào, ngƣời đƣợc tuyển dụng hoặc bổ nhiệm vào làm việc thƣờng xuyên tại các cơ quan tổ chức của Đảng, Nhà nƣớc, cơ quan tổ chức quần chúng cấp trung ƣơng, cấp địa phƣơng và cơ quan đại diện nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ở nƣớc ngoài đƣợc hƣởng tiền lƣơng và trợ cấp khác từ ngân sách nhà nƣớc” [45]. Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2015, cán bộ, công chức là những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch công chức, viên chức hoặc đƣợc giao giữ một nhiệm vụ thƣờng xuyên trong các cơ quan nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, đƣợc hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc, chịu sự giám sát của nhân dân và chịu trách nhiệm của pháp luật. 8
Theo quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2015 bao gồm: + Những ngƣời do bầu cử để đảm nhiệm chức vụ theo nhiệm kỳ trong cơ quan nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) ở quận, huyện, thị xã (sau đây gọi chung là cấp huyện) [43]. + Những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc đƣợc giao nhiệm vụ thƣờng xuyên làm việc trong tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng cấp tỉnh, cấp huyện [43]; + Những ngƣời đƣợc quyền tuyển dụng bổ nhiệm vào một ngạch công chức hoặc đƣợc giao giữ một công vụ thƣờng xuyên trong các cơ quan nhà nƣớc ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện [43]; + Những ngƣời đƣợc tuyển dụng bổ nhiệm vào một ngạch viên chức hoặc bao giữ một nhiệm vụ thƣờng xuyên trong đơn vị sự nghiệp của Nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội [43]; + Thẩm phán Tòa án nhân dân, kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân [43]. + Những ngƣời đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc đƣợc giao nhiệm vụ thƣờng xuyên làm việc trong cơ quan, đơn vị thuộc quân đội nhân dân, mà không phải là sĩ quân, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng, làm việc trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng, làm việc trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân mà không phai là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp [43]; Xuất phát từ thể chế của Lào, cho thấy đội ngũ cán bộ, công chức đƣợc hiểu không chỉ giới hạn, gồm những ngƣời làm việc trong bộ máy nhà nƣớc, hay hẹp hơn là trong phạm vi nền hành chính quốc gia, mà là toàn thể những 9
ngƣời hoạt động thƣờng xuyên trong cả hệ thống chính trị; bao gồm các tổ chức Đảng, Nhà nƣớc và các tổ chức chính trị - xã hội. Từ cách hiểu trên về công chức, có thể hiểu công chức là công dân đƣợc tuyển dụng hoặc bổ nhiệm vào làm việc thƣờng xuyên trong bộ máy nhà nƣớc, trong bộ máy giúp việc của tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, đƣợc hƣởng tiền lƣơng và trợ cấp khác từ ngân sách nhà nƣớc. Công chức Sở là công dân đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở (cơ quan chuyên môn của ủy ban nhân dân tỉnh), trong biên chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc, thực hiện nhiệm vụ theo quy định. 1.1.3. Khái niệm tuyển dụng công chức Tuyển dụng công chức có 2 cách hiểu theo nghĩa rộng và hẹp khác nhau: - Theo nghĩa rộng, tuyển dụng công chức là sự tuyển chọn ngƣời vào những vị trí nhất định trong bộ máy nhà nƣớc, gồm: tuyển ngƣời mới vào bộ máy nhà nƣớc (tuyển dụng mới); đề bạt lên các vị trí cao hơn trong hệ thống thứ bậc (thăng tiến); thuyên chuyển từ nơi thừa sang nơi thiếu công chức. - Theo nghĩa hẹp, tuyển dụng công chức là lựa chọn những ngƣời mới để đƣa vào hệ thống công vụ. Qua tuyển dụng, một công dân gia nhập vào hàng ngũ công chức và đƣợc cơ quan nhà nƣớc giao thực hiện một công vụ nhất định. Theo từ điển giải thích thuật ngữ hành chính thì “Tuyển dụng công chức là việc tuyển ngƣời vào cơ quan nhà nƣớc sau khi đã đạt kết quả của kì thi tuyển” [15, tr.695]. Tuyển dụng công chức có thể đƣợc hiểu là tuyển chọn rồi bổ nhiệm ngay một chức vụ hay một vị trí việc làm gắn với một ngạch công chức trong cơ quan, tổ chức của nhà nƣớc. Những ngƣời đƣợc tuyển sẽ bổ nhiệm vào một trong các ngạch công chức, tùy theo văn bằng và trình độ học thức hay năng 10
lực, khi mới đƣợc tuyển bổ. Việc tuyển dụng công chức liên quan chặt chẽ với bổ nhiệm, một ngƣời phải có đủ năng lực cần thiết mới đƣợc tuyển dụng vào hệ thống công vụ và bổ nhiệm vào ngạch công chức nào đó. Ở góc độ ngƣời sử dụng công chức thì tuyển dụng là việc tìm kiếm một con ngƣời vào một vị trí công việc phù hợp với khả năng của họ. Việc tuyển dụng công chức phải căn cứ vào vị trí việc làm, phải hiểu rõ bản chất và đặc điểm cá nhân của ngƣời đó cũng nhƣ phải phân tích thấu đáo vị trí việc làm hay chức danh cần tuyển dụng để lựa chọn đƣợc ngƣời vào hệ thống công vụ theo một kế hoạch cụ thể để bổ nhiệm vào ngạch công chức, sắp xếp vào vị trí công việc cụ thể trong cơ quan hành chính nhà nƣớc ở trung ƣơng và ở địa phƣơng [17]. Tuyển dụng công chức là việc tìm kiếm, chọn lựa những ngƣời đủ tiêu chuẩn vào trong bộ máy nhà nƣớc, cơ quan của đảng, tổ chức chính trị - xã hội nhằm thực hiện nhiệm vụ do pháp luật quy định. 1.1.4. Khái niệm tuyển dụng công chức sở Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 4/4/2014 của Chính phủ Việt Nam quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng, định nghĩa: Sở là cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; thực hiện chức năng tham mƣu, giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý nhà nƣớc về ngành, lĩnh vực ở địa phƣơng theo quy định của pháp luật và theo phân công hoặc ủy quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Từ khái niệm tuyển dụng công chức và khái niệm sở, có thể hiểu khái niệm tuyển dụng công chức sở nhƣ sau: Tuyển dụng công chức sở là việc tìm kiếm, chọn lựa những người đủ tiêu chuẩn vào làm việc tại cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, có chức năng năng tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý nhà nước về ngành, lĩnh 11
vực ở địa phương theo quy định của pháp luật và theo phân công hoặc ủy quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. 1.2. Vai trò và mối quan hệ của tuyển dụng công chức với một số hoạt động khác của quản lý công chức 1.2.1. Vai trò của tuyển dụng công chức - Đối với xã hội. Tuyển dụng tốt giúp xã hội sử dụng hợp lý tối đa hóa nguồn nhân lực. Trong xã hội, có một lƣợng lớn nguồn nhân lực, vì vậy biết cách sử dụng tối đa hóa nguồn nhân lực thì không chỉ có lợi cho tổ chức, cho ngƣời lao động mà còn tác động rất lớn đến xã hội, thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ. Tuyển dụng tốt sẽ giúp giải quyết đƣợc vấn đề việc làm trong xã hội, tỷ lệ thất nghiệp giảm, kéo theo các tệ nạn xã hội cũng sẽ giảm đáng kể, đồng thời, nhờ có việc làm đời sống của ngƣời dân sẽ đƣợc cải thiện hơn rất nhiều. Tuyển dụng công chức sẽ góp phần vào việc xây dựng một xã hội giàu mạnh, văn minh. - Đối với tổ chức. Tuyển dụng tốt giúp cho tổ chức trong tƣơng lai có một đội ngũ công chức có trình độ chuyên môn cao đáp ứng đƣợc yêu cầu công việc. Công tác tuyển dụng đƣợc thực hiện tốt sẽ chọn đƣợc những ngƣời thực sự có năng lực, trình độ, khả năng hoàn thành công việc cao. Công tác tuyển dụng tốt sẽ thu hút đƣợc nhiều ứng viên giỏi tham gia, nâng cao hiệu quả tuyển chọn, những ngƣời đƣợc chọn sẽ đƣợc làm các công việc thực sự phù hợp với mình, góp phần nâng cao hiệu quả làm việc. Tuyển dụng tốt tránh cho tổ chức những thiệt hại và rủi ro trong công việc, trong hoạt động của tổ chức. Khi công tác tuyển dụng đƣợc làm tốt sẽ mang lại cho tổ chức một đội ngũ công chức có trình độ chuyên môn cao, đáp 12