Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Tĩnh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vận dụng nguyên lý về quản lý hoạt động huy động vốn để đánh giá tổng quát hoạt động này tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh từ đó đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Tĩnh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- TỪ THỊ THU HIỀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- TỪ THỊ THU HIỀN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 60 34 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRỊNH THỊ HOA MAI Hà Nội – 2014
MỤC LỤC Danh mục các từ viết tắt .................................................................................. i Danh mục bảng biểu ....................................................................................... ii Danh mục các hình biểu đồ ........................................................................... iii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ................................................. 10 1.1. Khái quát về hoạt động huy động vốn trong hoạt động kinh doanh của NHTM. ............................................................................................... 10 1.1.1. Khái niệm về vốn huy động. ....................................................... 10 1.1.2. Vai trò của vốn. .......................................................................... 10 1.1.3. Các hình thức huy động vốn của NHTM ..................................... 14 1.2. Quản lý hoạt động huy động vốn trong NHTM................................... 16 1.2.1. Khái niệm quản lý hoạt động huy động vốn ................................ 16 1.2.2. Sự cần thiết của việc quản lý hoạt động huy động vốn ................ 17 1.2.3. Nội dung quản lý hoạt động huy động vốn .................................. 17 1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới việc quản lý hoạt động huy động vốn trong NHTM .............................................................................................. 22 CHƯƠNG 2: QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HÀ TĨNH ..... 29 2.1. Tổng quan về tình hình huy động vốn ở Việt Nam giai đoạn 2011 đến 2013 29 2.2. Giới thiệu khái quát về Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh ........................................................................................... 33 2.2.1. Sự ra đời ..................................................................................... 33 2.2.2. Bộ máy cơ cấu tổ chức của Vietinbank Hà Tĩnh.......................... 34 2.2.3 Quy mô vốn huy động của ngân hàng .......................................... 37
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh giai đoạn 2011 – 2013 ................... 38 2.3.1. Quản lý nguồn nhân lực.............................................................. 38 2.3.2. Quản lý Marketing ...................................................................... 41 2.3.3. Quản lý chất lượng ..................................................................... 43 2.3.4. Quản lý hoạt động cung ứng dịch vụ huy động vốn..................... 44 2.3.5.Kết quả huy động vốn của Ngân hàng Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh ........................................................................................... 46 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh .................................. 63 2.4.1. Kết quả đạt được ........................................................................ 63 2.4.2. Những mặt còn hạn chế .............................................................. 65 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HÀ TĨNH TRONG GIAI ĐOẠN TIẾP THEO .. 69 3.1. Viễn cảnh huy động vốn trong thời gian tới ........................................ 69 3.2. Mục tiêu của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh trong quản lý hoạt động huy động vốn .............................................. 71 3.2.1.Mục tiêu của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh đến năm 2020............................................................................... 71 3.2.2.Các mục tiêu cụ thể. .................................................................... 71 3.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh ................ 73 3.3.1. Quản lý nguồn nhân sự ............................................................... 74 3.3.2 Quản lý hoạt động marketing...................................................... 75 3.3.3. Quản lý hoạt động chất lượng .................................................... 76 3.3.4. Quản lý hoạt động cung ứng dịch vụ huy động vốn..................... 80
3.4. Một số kiến nghị ................................................................................. 82 3.4.1. Kiến nghị với Chính phủ ............................................................. 82 3.4.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước ............................................ 83 3.4.3. Kiến nghị với Ngân hàng Công Thương Việt Nam ...................... 84 KẾT LUẬN .................................................................................................. 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 88
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 ATM Máy rút tiền tự động 2 DVNH Dịch vụ ngân hàng 3 GDP Tổng sản phẩm quốc nội 4 NH Ngân hàng 5 NHNN Ngân hàng Nhà nước 6 NHTM Ngân hàng thương mại 7 NHTMNN Ngân hàng thương mại Nhà nước 8 TCTD Tổ chức tín dụng 9 TECHCOMBANK Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương 10 TMCP Thương mại cổ phần 11 USD Đô la Mỹ 12 VIETCOMBANK Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương 13 VIETINBANK Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam 14 VNĐ Việt Nam đồng 15 VPBANK Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng 16 WTO Tổ chức thương mại thế giới i
DANH MỤC BẢNG BIỂU TT Bảng Nội dung Trang Quy mô nguồn vốn tại Vietinbank Hà Tĩnh 1 Bảng 2.1 37 năm 2011- 2013. Các chỉ tiêu Vietinbank Hà Tĩnh được giao 2 Bảng 2.2 45 năm 2012, 2013 Cơ cấu nguồn vốn huy động phân theo kỳ hạn 3 Bảng 2.3 47 từ năm 2011-2013. Cơ cấu nguồn vốn theo hình thức huy động từ 4 Bảng 2.4 50 năm 2011- 2013 Cơ cấu nguồn vốn theo đối tượng khách hàng 5 Bảng 2.5 53 từ năm 2011- 2013 Thị phần huy động vốn của VietinBank Hà Tĩnh và các 6 Bảng 2.6 54 nhóm TCTD trên địa bàn Hà Tĩnh từ năm 2011-2013 Lãi suất tiết kiệm kỳ hạn trả lãi cuối kỳ bằng VNĐ 7 Bảng 2.7 của một số ngân hàng trên địa bàn Hà Tĩnh 56 cập nhật ngày 31/12/2013. Lãi suất tiết kiệm hạn trả lãi cuối kỳ bằng USD 8 Bảng 2.8 của một số ngân hàng trên địa bàn Hà Tĩnh 57 cập nhật ngày 31/12/2013. 9 Bảng 2.9 Chi phí huy động tiền gửi của NH Công Thương Hà Tĩnh 58 10 Bảng 2.10 Chênh lệch thu chi của VietinBank Hà Tĩnh 60 Tương quan giữa tiền gửi huy động và cho vay 11 Bảng 2.11 61 theo kỳ hạn tại VietinBank Hà Tĩnh Các mục tiêu hoạt động của Ngân hàng 12 Bảng 3.1 73 Công thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh ii
DANH MỤC CÁC HÌNH , BIỂU ĐỒ Hình TT Hình Nội dung Trang 1 Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức của Vietinbank Hà Tĩnh 35 Biểu đồ TT Biểu đồ Nội dung Trang Cơ cấu quy mô nguồn vốn tại Vietinbank Hà Tĩnh 1 Biểu đồ 2.1 37 các năm 2011 - 2013 Cơ cấu nguồn vốn huy động phân theo kỳ hạn 2 Biểu đồ 2.2 48 từ năm 2011-2013 Cơ cấu nguồn vốn theo đối tượng khách hàng 3 Biểu đồ 2.3 53 từ năm 2011-2013 iii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngành ngân hàng là một lĩnh vực kinh doanh đặc thù, có tầm quan trọng đặc biệt trong quá trình phát triển của nền kinh tế đất nước, rất nhạy cảm đối với các biến động của nền kinh tế - chính trị - xã hội trong nước và quốc tế. Vì thế hoạt động của các ngân hàng thương mại luôn được quan tâm, kiểm tra chặt chẽ. Bên cạnh đó, sự xâm nhập ngày càng sâu rộng của ngân hàng nước ngoài vào Việt Nam, cũng như những cam kết về mở cửa ngân hàng trong tiến trình hội nhập đã làm cho cuộc cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại tại Việt Nam ngày càng trở nên gay gắt và khốc liệt hơn. Trong bối cảnh đó, nhu cầu về nguồn vốn luôn luôn là một yếu tố hết sức cần thiết và quyết định cho sự phát triển hay thụt lùi của các doanh nghiệp nói chung hay các NHTM nói riêng. Vốn chính là tiềm lực tài chính, là yếu tố căn bản đảm bảo khả năng hoạt động và khả năng thanh khoản của các ngân hàng. Yêu cầu đặt ra cho mỗi ngân hàng là phải huy động được nguồn vốn tốt cho mình để có thể hoạt động ổn định và phát triển trên cơ sở tận dụng được các cơ hội và hạn chế những rủi ro trong quá trình hội nhập. Việc khai thông nguồn vốn đối với hoạt động huy động vốn của các NHTM nói chung được đặt ra rất bức thiết. Thực hiện đường lối phát triển của Đảng và Nhà nước, trong những năm gần đây hệ thống Ngân hàng nói chung và hệ thống các Ngân hàng thương mại nói riêng đã huy động được khối lượng vốn lớn cho sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển kinh tế. Tuy nhiên để tạo được những bước chuyển mới cho nền kinh tế, công tác huy động vốn của các ngân hàng đang đứng trước những thách thức mới, đòi hỏi các ngân hàng phải thực sự quan tâm, chú ý nhằm nâng cao hiệu quả của công tác này. Hoạt động huy động vốn của các NHTM hiện nay đối mặt với nhiều thách thức lớn như huy động được vốn nhưng không cho 1
vay được, không quay vòng vốn được dẫn đến ngân hàng hoạt động không có lãi; lại có trường hợp khi huy động thì huy động lãi suất cao nhưng vì áp lực cạnh tranh phải cho vay ở lãi suất thấp nên hiệu quả kinh tế không cao; áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng cao khiến cho việc tổ chức huy động và cho vay giữa các ngân hàng trở nên cực kỳ khó khăn và cạnh tranh khốc liệt những hệ lụy đó dẫn đến khó kiểm soát các vấn đề khi tiến hành cho vay,…Các ngân hàng hiện nay hoạt động đòi hỏi phải có hiệu quả cao, vấn đề huy động vốn không chỉ được quan tâm “từ đâu?” mà phải tính đến “như thế nào”, “bằng cách gì?” để có hiệu quả cao nhất, đáp ứng nhu cầu cho vay của Ngân hàng nhưng lại đòi hỏi chi phí thấp nhất. Trong những năm qua, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh với phương châm “nâng giá trị cuộc sống” đã thực hiện hoạt động kinh doanh đa năng và có những đóng góp nhất định cho sự phát triển kinh tế Hà Tĩnh nói riêng và cả nước nói chung. Với việc nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động huy động vốn, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh đã áp dụng nhiều chính sách, biện pháp và hình thức để quản lý và phát triển nguồn vốn, nguồn vốn của ngân hàng ngày càng được đa dạng và tăng trưởng không ngừng với tốc độ tăng trưởng khá cao qua các năm. Tuy nhiên, đứng trước những thách thức không nhỏ trong việc duy trì mở rộng thị phần vốn huy động nhằm đáp ứng sự tăng trưởng quy mô hoạt động và tăng khả năng cạnh tranh với các ngân hàng thương mại khác trên địa bàn thì so với tỷ trọng của tổng nguồn vốn huy động trên địa bàn, nguồn vốn huy động của chi nhánh còn chiếm tỷ trọng khá khiêm tốn, chưa xứng tầm với tiềm năng của mình. Hơn nữa, việc quản lý hoạt động huy động vốn của chi nhánh hiện nay còn nhiều vấn đề cần hoàn thiện. Xuất phát từ vai trò nguồn vốn huy động của ngân hàng đối với hoạt động kinh doanh nói riêng và đối với sự nghiệp phát triển đất nước nói chung 2
và từ thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh – nơi tác giả đang công tác, với mong muốn vận dụng những kiến thức đã được học về khoa học quản lý nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn của ngân hàng, đóng góp phần nào cho việc giải quyết những vấn đề bất cập, tồn tại của thực tiễn tại đơn vị đồng thời nâng cao hiệu quả của công tác này tại Chi nhánh trong thời gian tới, tác giả đã chọn đề tài “Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh” làm đề tài luận văn tốt nghiệp cho khóa học thạc sỹ của mình. Nghiên cứu luận văn để trả lời cho câu hỏi: 1. Thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh trong những năm gần đây như thế nào? Các vấn đề còn hạn chế của chi nhánh? 2. Nguyên nhân của những tồn tại đối với việc quản lý hoạt động huy động vốn tại ngân hàng? 3. Làm thế nào để quản lý tốt hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh? 2. Tình hình nghiên cứu Hoạt động huy động vốn của các ngân hàng thương mại nói riêng và nền kinh tế nói chung là vấn đề thu hút sự quan tâm nghiên cứu của các nhà nghiên cứu cũng như các chuyên gia Ngân hàng. Đã có khá nhiều công trình khoa học liên quan đến đề tài được công bố, trong đó đáng chú ý có một số nhóm các công trình sau đây: 1. Nhóm các công trình đi vào cụ thể nghiên cứu việc quản lý hoạt động huy động vốn tại những NHTM cụ thể, có các công trình tiêu biểu sau: 3
a. Nghiên cứu giải pháp huy động vốn dân cư tại ngân hàng Vpbank tỉnh Thanh Hóa – Trương Thị Thủy (2011) – Luận văn Thạc sỹ QTKD – Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Đề tài đã chỉ ra một số hạn chế trong công tác huy động vốn không chỉ Vpbank tỉnh Thanh Hóa mà đó là vấn đề chung của toàn hệ thống NHTM. Bài học xuyên suốt của ngân hàng Vpbank tỉnh Thanh Hóa trong hoạt động huy động vốn đó là phải luôn thực hiện đúng phương hướng, nhiệm vụ của nghành đã được cụ thể hoá bằng chương trình công tác, các giải pháp, biện pháp về công tác huy động và điều hành vốn của ngân hàng VPbank Việt Nam, kết hợp với sự linh hoạt trong vận dụng vào thực tiễn kinh doanh từng thời kì của Chi nhánh. Tuân thủ nghiêm túc các quy định chế độ, thể lệ, cơ chế trong huy động và điều hành vốn, kịp thời phát hiện những bất hợp lý hoặc bất cập để đề xuất chỉnh sửa cho phù hợp. Như vậy mới đạt được yêu cầu vừa đảm bảo được quy định an toàn trong hoạt động kinh doanh, vừa phục vụ tốt hơn và giữ được khách hàng . b. Hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Nhà Hà nội – Habubank - Đỗ Thị Ngọc Trang (2011) - Trường Đại học Kinh tế - Luận văn ThS ngành Tài chính ngân hàng: Đề tài đã chỉ ra tầm quan trọng của huy động vốn đối với hoạt động kinh doanh ngân hàng và đưa ra một số giải pháp có tính thực tế rất cao như hoàn thiện chính sách lãi suất, đa dạng các hình thức huy động, phát triển các dịch vụ liên quan đến huy động vốn, hoàn thiện chính sách khách hàng, đẩy mạnh hoạt động Marketing phát triển thương hiệu và mạng lưới, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong ngân hàng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đội ngũ cán bộ... c. Và một số đề tài nghiên cứu khác: - Giải pháp đẩy mạnh huy động vốn tại chi nhánh Ngân hàng Đầu tư và phát triển Sài Gòn – Luận văn ThS. Kinh tế - Phan Xuân Bách (2011) – Đại 4
học Kinh tế TP HCM. - Nâng cao hiệu quả huy động Vốn tại ngân hàng TMCP Quân đội - Luận văn ThS. Kinh tế - Nguyễn Thùy Linh (2010) – Học viện Tài chính. Đã có nhiều đề tài nghiên cứu về hoạt động huy động vốn tại các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên với mỗi một ngân hàng khác nhau lại có cách thức huy động vốn khác nhau và tại mỗi thời điểm tuỳ thuộc vào tình hình hoạt động của ngân hàng, các ngân hàng sẽ đưa ra các cách thức huy động thay đổi để đáp ứng nhu cầu của mình. Huy động vốn của các ngân hàng thương mại là một hoạt động tương đối phong phú và đa dạng, để hiểu biết một cách sâu sắc hơn về các hoạt động này cần thiết có những công trình nghiên cứu mang tầm vóc lớn hơn. 2. Nhóm các công trình đánh giá vai trò của hoạt động huy động vốn của NHTM, doanh nghiệp có các công trình tiêu biểu sau: a. Giải pháp nâng cao khả năng huy động nguồn vốn kinh doanh cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam – Phan Thị Thanh Giang (2007) – Đại Học Kinh tế TP HCM. b. Nguyễn Huy Cường (2007) - “Kinh nghiệm huy động và sử dụng vốn ngân hàng cho chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các nước Đông Á”, Tạp chí Ngân hàng 2007/Số 23,48-51,59. c. Huy động vốn cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Thuận đến năm 2020 – Võ Thanh Khiêm (2007) – Đại học Kinh tế TP HCM. d. Hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam trong điều kiện mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế - Luận văn ThS. Kinh tế - Võ Thu Giang (2008), Đại học Kinh tế. 5
Các đề tài trên cho ta thấy được sự quan trọng và đa dạng của huy động vốn không chỉ có các NHTM mà còn trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các đề tài trên cho thấy đặc trưng nguồn vốn và sử dụng vốn của các Ngân hàng thương mại có sự chênh lệch, đặc biệt là sự chênh lệch về kỳ hạn. Vốn huy động của các ngân hàng thương mại chủ yếu là vốn ngắn hạn nhưng nhu cầu sử dụng vốn dài hạn để đầu tư mở rộng hoạt động kinh doanh của các chủ thể trong nền kinh tế lớn đã ảnh hưởng đến hiệu quả và an toàn hoạt động của ngân hàng. Để nâng cao nội lực phục vụ đắc lực cho quá trình phát triển kinh tế đất nước, Việt Nam cần một lượng vốn đủ lớn. Muốn vậy, quản lý và nâng cao hiệu quả quản lý huy động vốn là yêu cầu cần thiết với các tổ chức kinh tế nói chung và ngành ngân hàng nói riêng. Ngoài ra còn hàng loạt các sách tham khảo, các bài viết đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành. Đây là các công trình nghiên cứu có giá trị tham khảo rất tốt về lý luận và thực tiễn. Ở các công trình khoa học trên, vấn đề huy động vốn và quản lý huy động vốn đã được nhiều tác giả đề cập, tuy nhiên mỗi đề tài có một cách tiếp cận và nội dung nghiên cứu khác nhau tùy vào tình hình thực tế và đặc điểm của từng Ngân hàng, địa phương. Tuy nhiên do mục đích và yêu cầu khác nhau và đặc thù riêng có của từng ngân hàng mà các nghiên cứu trên chỉ tập trung phân tích, đánh giá và đưa ra các kiến nghị, đề xuất cho từng ngân hàng cụ thể và gần như không thể áp dụng các giải pháp đó cho các ngân hàng khác. Luận văn “Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh” được nghiên cứu tại ngân hàng Công thương, nơi đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu về quản lý nguồn vốn. Luận văn đưa ra nhiều đề xuất có thể áp dụng vào thực tiễn của ngân hàng Công thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh nói riêng và các ngân hàng 6
thương mại Việt Nam nói chung. Vì vậy, đề tài không trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước đây. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Vận dụng nguyên lý về quản lý hoạt động huy động vốn để đánh giá tổng quát hoạt động này tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh từ đó đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam chi nhánh Hà Tĩnh. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về huy động vốn và quản lý hoạt động huy động vốn của NHTM. - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh. - Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh trong giai đoạn tiếp theo. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh. Tuy nhiên đề tài tập trung nghiên cứu quản lý hoạt động huy động vốn trực tiếp thông qua đối tượng khách hàng chứ không thông qua thị trường chứng khoán. - Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu trên phạm vi hoạt động của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh trong thời gian từ năm 2011 đến năm 2013. 7
5. Phương pháp nghiên cứu - Kế thừa các công trình đã nghiên cứu để làm rõ nguyên lý về quản lý hoạt động huy động vốn và nâng cao chất lượng quản lý hoạt động huy động vốn tại các NHTM. - Khảo sát tình hình và số liệu tại VietinBank Hà Tĩnh, phân tích đánh giá tài liệu và số liệu về huy động vốn và quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng này. - Từ việc nghiên cứu và kinh nghiệm bản thân tác giả đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại VietinBank Hà Tĩnh. - Số liệu được thu thập qua các Báo cáo thống kê, Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh từ năm 2011 đến 2013 và các văn bản hiện hành liên quan đến công quản lý hoạt động huy động vốn trong hệ thống ngân hàng Việt Nam và trong nội bộ Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam. - Đề tài sử dụng các phương pháp thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp…trong quá trình thực hiện. 6. Những đóng góp của luận văn. Trên cơ sở kế thừa và phát huy các công trình nghiên cứu trước đây, đề tài tiếp tục nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh với những đóng góp chủ yếu sau: Thứ nhất, hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về huy động vốn và quản lý hoạt động huy động vốn của NHTM. Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh, chỉ ra 8
được những kết quả đạt được, những mặt hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh. Thứ ba, đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh trong giai đoạn tiếp theo. 7. Bố cục luận văn Luận văn được trình bày gồm ba chương cơ bản như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động huy động vốn của NHTM. Chương 2: Quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh. Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam Chi nhánh Hà Tĩnh trong giai đoạn tiếp theo. 9
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Khái quát về hoạt động huy động vốn trong hoạt động kinh doanh của NHTM. 1.1.1. Khái niệm về vốn huy động. Vốn huy động là những giá trị tiền tệ do ngân hàng huy động được từ các tổ chức kinh tế và cá nhân trong xã hội thông qua quá trình thực hiện các nghiệp vụ tín dụng, thanh toán, các nghiệp vụ kinh doanh khác… được dùng làm vốn kinh doanh. Do nguồn vốn huy động không phải thuộc sở hữu của NHTM vì thế, các ngân hàng chỉ có quyền sử dụng và phải hoàn trả đúng gốc và lãi khi đến hạn. Vốn huy động giữ một vai trò rất quan trọng trong NHTM, nó chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng nguồn vốn của ngân hàng thương mại và ảnh hưởng tới mọi hoạt động kinh doanh của ngân hàng 1.1.2. Vai trò của vốn. a) Vốn là cơ sở để ngân hàng tổ chức mọi hoạt động kinh doanh Đối với bất kỳ doanh nghiệp nào, muốn hoạt động sản xuất kinh doanh được thì phải có: Công nghệ - Lao động – Tiền vốn, trong đó vốn là nhân tố quan trọng, nó phản ánh năng lực chủ yếu để quyết định khả năng kinh doanh. Riêng đối với NHTM, vốn lại càng là nhân tố không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Vốn là cơ sở để NHTM tổ chức hoạt động kinh doanh, ngân hàng không thể thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh nếu không có vốn. Như đã biết, đặc trưng của hoạt động ngân hàng: Vốn không chỉ là phương tiện kinh doanh chính mà còn là đối tượng kinh doanh chủ yếu của NHTM. Ngân hàng là tổ chức kinh doanh loại hàng hóa đặc biệt trên thị 10
trường tiền tệ (thị trường vốn ngắn hạn) và thị trường chứng khoán (thị trường vốn dài hạn). Chính vì thế có thể nói vốn là điểm đầu tiên trong chu kỳ kinh doanh của Ngân hàng. Trong đó, nguồn vốn huy động chiếm vai trò quyết định. Vốn giúp cho Ngân hàng chủ động trong kinh doanh, những Ngân hàng có nguồn vốn dồi dào, ổn định họ có thể hoàn toàn tự quyết trong hoạt động kinh doanh, không phụ thuộc vào ai và không bỏ lỡ cơ hội tạo ra lợi nhuận. Do đó, ngoài vốn ban đầu cần thiết, tức là đủ vốn điều lệ theo luật định thì ngân hàng phải thường xuyên chăm lo tới việc tăng trưởng vốn trong suốt quá trình hoạt động của mình b) Vốn quyết định quy mô hoạt động tín dụng và các hoạt động khác của ngân hàng "Vốn của ngân hàng quyết định đến việc mở rộng hay thu hẹp khối lượng tín dụng. Thông thường các ngân hàng huy động và sử dụng vốn có hiệu quả thì sẽ có khoản mục đầu tư đa dạng hơn, phạm vi và khối lượng cho vay của các ngân hàng đó cũng lớn hơn so với các ngân hàng khác. Điều này thể hiện rõ ở điểm khác biệt là trong khi các ngân hàng lớn cho vay ở thị trường trong cả nước thậm chí cả thị trường quốc tế thì các ngân hàng nhỏ lại giới hạn phạm vi hoạt động chủ yếu trong cộng đồng”1 Thêm vào đó, do khả năng vốn hạn hẹp nên các ngân hàng nhỏ không phản ứng nhạy bén được với sự biến động về lãi suất, gây ảnh hưởng đến khả năng thu hút vốn đầu tư từ các tầng lớp dân cư và các thành phần kinh tế mà nếu ngân hàng không huy động được nhiều vốn thì sẽ không đáp ứng được những nhu cầu vay vốn rất lớn trên địa bàn. Còn các ngân hàng lớn có khả năng vốn dồi dào thì chắc chắn ngân hàng sẽ đáp ứng được các nhu cầu vay vốn lớn, có đủ điều kiện mở rộng thị trường tín dụng và các dịch vụ ngân hàng. Nguồn vốn lớn còn giúp ngân hàng hoạt động kinh doanh với nhiều loại hình khác nhau như: Liên doanh liên kết, dịch 1 Sách Quản trị ngân hàng thương mại- Peter Ross- trang 557 11
vụ thuê mua tài chính, kinh doanh chứng khoán… các hình thức kinh doanh này nhằm phân tán rủi ro và tạo thêm vốn cho ngân hàng. Đồng thời, nâng cao uy tín và tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Vì vậy, vốn có vai trò quyết định trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Tóm lại, các NHTM chỉ có thể đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng, nâng cao hiệu quả kinh doanh một khi ngân hàng có được nguồn vốn dồi dào, ổn định và để đạt được điều đó thì các NHTM phải có các chính sách huy động vốn, quản lý và điều hành vốn có hiệu quả. c) Vốn quyết định khả năng thanh toán và đảm bảo uy tín của ngân hàng trên thương trường Trong nền kinh tế thị trường, để tồn tại và ngày càng mở rộng quy mô hoạt động đòi hỏi các ngân hàng phải có uy tín lớn trên thị trường là điều trọng yếu. Uy tín đó phải được thể hiện trước hết ở khả năng sẵn sàng thanh toán, chi trả cho khách hàng của ngân hàng. Chúng ta đã biết, đại bộ phận vốn của ngân hàng là vốn tiền gửi và đi vay, do vậy ngân hàng phải trả cho khách hàng khi họ có yêu cầu rút tiền. Với một ngân hàng có quy mô vốn nhỏ, khi nhu cầu vay vốn trên thị trường là rất lớn, một mặt ngân hàng không đáp ứng đủ nhu cầu vay, mặt khác với quy mô nhỏ, ngân hàng nếu cho vay tối đa nguồn vốn huy động đuợc, dự trữ ít sẽ dẫn đến mất khả năng thanh toán. Trong khi đó, với một ngân hàng trường vốn, họ thực hiện dự trữ đủ khả năng thanh toán đồng thời vẫn thỏa mãn được nhu cầu vay vốn của nền kinh tế, do đó sẽ tạo được uy tín ngày càng cao. Khả năng thanh toán của ngân hàng càng cao thì vốn khả dụng của ngân hàng càng lớn. Vì vậy nếu loại trừ các nhân tố khác, khả năng thanh toán của ngân hàng tỷ lệ thuận với vốn của ngân hàng nói chung và với vốn khả dụng của ngân hàng nói riêng. Với tiềm năng vốn lớn, ngân hàng có thể hoạt động 12