Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

19
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở khái quát những vấn đề lý luận, thực tiễn và phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Quang Minh, đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Quang Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ LÊ DIỆU HÀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH QUANG MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Hà Nội, năm 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- LÊ DIỆU HÀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH QUANG MINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ THỊ HỒNG ĐIỆP XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN TS LÊ THỊ HỒNG ĐIỆP PGS.TS TRẦN ĐỨC HIỆP Hà Nội – 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, chưa được công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của người khác. Việc sử dụng kết quả, trích dẫn tài liệu của người khác đảm bảo theo đúng các quy định. Các nội dung trích dẫn và tham khảo các tài liệu, sách báo, thông tin được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Tác giả luận văn Lê Diệu Hà
LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới: Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam- Chi nhánh Quang Minh đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin cảm ơn các thầy cô giáo của trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu, trang bị cho tôi những kiến thức quý giá và phương pháp nghiên cứu khoa học để hoàn thành được luận văn này. Tôi xin bày tỏ sự biết ơn tới TS. Lê Thị Hồng Điệp đã trực tiếp hướng dẫn, tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Thầy đã giúp tôi có khả năng tổng hợp những cơ sở lý luận, những kiến thức thực tiễn quản lý và phương pháp nghiên cứu khoa học đồng thời góp ý, chỉ bảo trong việc định hướng và hoàn thiện luận văn. Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, các anh chị đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Quang Minh và gia đình tôi đã giúp đỡ, góp ý, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Mặc dù đã cố gắng, nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu để hoàn thiện luận văn, tuy nhiên với vốn kiến thức và kinh nghiệm của bản thân còn hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận đuợc những ý kiến đóng góp của các thầy cô và bạn đọc để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn.
MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT........................................................................... i DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ ii DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ .............................................................. iii LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................ ii LỜI CẢM ƠN ................................................................................................. iii PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀTHỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ................................................................................................ 5 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................. 5 1.1.1 Các nghiên cứu liên quan ......................................................................... 5 1.1.2 Khoảng trống nghiên cứu ......................................................................... 8 1.2 Cơ sở lý luận về quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại..................... 9 1.2.1 Các khái niệm ........................................................................................... 9 1.2.2 Đặc điểm nhân lực tại ngân hàng thương mại ....................................... 12 1.2.3 Nội dung quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại ........................... 13 1.2.4 Nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại .... 21 1.2.5 Các tiêu chí đánh giá quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại ........ 26 1.3 Kinh nghiệm quản lý nhân lực tại một số ngân hàng thương mại và bài học rút ra đối với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ..... 28 1.3.1 Kinh nghiệm quản lý nhân lực tại BIDV chi nhánh Quang Minh ......... 28 1.3.2 Kinh nghiệm quản lý nhân lực của Vietcombank chi nhánh Mê Linh .. 29 1.3.3. Bài học kinh nghiệm rút ra đối với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ................................................................... 31
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................ 33 2.1 Phương pháp thu thập thông tin ................................................................ 33 2.1.1 Thu thập thông tin thứ cấp ..................................................................... 33 2.1.2 Thu thập thông tin sơ cấp ....................................................................... 33 2.2 Phương pháp xử lý số liệu......................................................................... 34 2.2.1 Xử lý số liệu bằng phần mềm Excel ...................................................... 34 2.2.2 Tổng hợp số liệu bằng hệ thống bảng biểu, đồ thị ................................. 34 2.3 Phương pháp phân tích số liệu .................................................................. 35 2.3.1 Phương pháp thống kê mô tả.................................................................. 35 2.3.2. Phương pháp thống kê so sánh.............................................................. 35 2.3.3. Phương pháp phân tích và tổng hợp vấn đề .......................................... 35 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH QUANG MINH.............................................................................................................. 37 3.1 Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ....................................................................................... 37 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển............................................................. 37 3.1.2 Cơ cấu tổ chức........................................................................................ 37 3.1.3 Ngành nghề kinh doanh ......................................................................... 40 3.1.4 Kết quả hoạt động kinh doanh ............................................................... 40 3.1.5 Thực trạng về nhân lực của ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh .................................................................................... 42 3.2 Thực trạng công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh giai đoạn năm 2016-2018 ......................... 44 3.2.1 Lập kế hoạch nhân lực ........................................................................... 44 3.2.2 Tổ chức thực hiện ................................................................................... 48 3.2.3 Kiểm tra, giám sát .................................................................................. 75
3.3 Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ........................ 76 3.3.1 Nhân tố chủ quan ................................................................................... 76 3.3.2 Nhân tố khách quan ............................................................................... 80 3.4 Đánh giá công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ................................................................... 83 3.4.1 Kết quả đạt được .................................................................................... 83 3.4.2 Hạn chế................................................................................................... 85 3.4.3 Nguyên nhân của hạn chế ...................................................................... 88 CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH QUANG MINH ............................ 89 4.1 Định hướng phát triển và hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh đến năm 2025 89 4.1.1.Định hướng hoạt động kinh doanh của Vietinbank Quang Minh .......... 89 4.1.2. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ............................................. 90 4.1.3. Mục tiêu hoàn thiện quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh....................................................... 91 4.2 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ............................................. 92 4.2.1. Giải pháp hoàn thiện công tác lập kế hoạch nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ................................. 92 4.2.2. Giải pháp hoàn thiện công tác tuyển dụng nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ................................. 93 4.2.3. Giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo cán bộ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ............................................. 94
4.2.4. Giải pháp hoàn thiện công tác sắp xếp, bố trí cán bộ tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ................................. 97 4.2.5. Giải pháp hoàn thiện công tác đánh giá thực hiện công việc tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ........................ 98 4.2.6. Giải pháp hoàn thiện công tác đãi ngộ nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ............................................. 99 4.2.7. Giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra, giám sát tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh ........................................... 101 4.2.8 Hoàn thiện bộ máy quản lý nhân lực tại Vietinbank chi nhánh Quang Minh ..................................................................................... 102 4.3 Kiến nghị ................................................................................................. 103 4.3.1 Đối với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam ............................ 103 4.3.2Đối với ngân hàng nhà nước ................................................................. 104 4.3.3 Đối với Chính phủ ................................................................................ 106 KẾT LUẬN .................................................................................................. 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 110 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 112
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa BD Bồi dưỡng BDGV Cán bộ giảng viên CLĐT Chất lượng đào tạo CBGV Bồi dưỡng giáo viên GV Giảng viên GD&ĐT Giáo dục và đào tạo HSSV Học sinh sinh viên NCKH Nghiên cứ khoa học SL Số lượng TT Tỷ trọng TĐPTBQ Tốc độ phát triền bình quân VHNT Văn hóa nhà trường i
DANH MỤC BẢNG ơ TT Tên bảng Nội dung Trang 1 Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh chung của ngân hàng 41 Thực trạng về nhân lực của ngân hàng TMCP Công 2 Bảng 3.2 43 thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh Kế hoạch nhân lực của ngân hàng Vietinbank chi nhánh 3 Bảng 3.3 46 Quang Minh Quy trình phân tích công việc của ngân hàng Vietinbank 4 Bảng 3.4 48 chi nhánh Quang Minh 5 Bảng 3.5 Khảo sát về hoạt động phân tích công việc 50 6 Bảng 3.6 Số lao động thực tế tại Chi nhánh hàng năm 53 7 Bảng 3.7 Tỷ lệ lao động nghỉ việc sau tuyển dụng 54 8 Bảng 3.8 Kết quả khảo sát cán bộ và nhân viên về công tác tuyển dụng 55 Số lượng cán bộ và nhân viên tại các phòng ban được đào 9 Bảng 3.9 58 tạo giai đoạn 2016-2018 10 Bảng 3.10 Khảo sát nhân viên về công tác đào tạo 60 11 Bảng 3.11 Một số hoạt động luân chuyển sử dụng và bố trí nhân lực 62 12 Bảng 3.12 Khảo sát nhân viên về công tác bố trí nhân lực 64 Hoạt động đánh giá thực hiện công việc tại ngân hàng 13 Bảng 3.13 65 Vietinbank chi nhánh Quang Min 14 Bảng 3.14 Kết quả đánh giá thực hiện công việc giai đoạn 2016-2018 66 15 Bảng 3.15 Khảo sát nhân viên về công tác đánh giá thực hiện công việc 67 16 Bảng 3.16 Thu nhập bình quân của nhân viên tại Chi nhánh 68 Kết quả khảo sát cán bộ và nhân viên về hoạt động đãi 17 Bảng 3.17 70 ngộ lao động Kết quả khảo sát cán bộ và nhân viên về hoạt động chăm 18 Bảng 3.18 74 sóc sức khỏe 19 Bảng 3.19 Khảo sát nhân viên về hoạt động kiểm tra, giám sát 75 20 Bảng 3.20 Chức năng và nhiệm vụ bộ máy quản lý nhân lực 76 Bảng 4.1 Phân công nhiệm vụ cho các bộ phận thực hiện quản lý 21 102 nhân lực ii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ TT Tên Hình Nội dung Trang 1 Sơ đồ 3.1 Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh 38 Quy trình lập kế hoạch nhân lực tại Vietinbank chi 2 Hình 3.1 45 nhánh Quang Minh Quy trình tuyển dụng nhân lực của ngân hàng 3 Hình 3.2 51 Vietinbank chi nhánh Quang Minh 4 Hình 3.3 Quy trình đào tạo nhân lực tại Chi nhánh 57 Hình ảnh về một hoạt động đào tạo nhân lực tại Ngân 5 Hình 3.4 60 hàng Vietinbank chi nhánh Quang Minh 6 Biểu đồ 3.1 Tỷ lệ lao động được bố trí chưa hợp lý với vị trí làm viẹc 63 Hoạt động khám chữa bệnh cho cán bộ nhân viên chi 8 Hình 3.5 71 nhánh Biểu đồ 3.2 Kết quả học Yoga Online rèn luyện sức khỏe của nhân viên 73 Biểu đồ 3.3 Tình hình tài chính của ngân hàng giai đoạn 2016 -2018 79 MỤC LỤ C ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ iv iii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Quản lý nhân lực là hoạt động được thực hiện để thu hút, xây dựng, phát triển, sử dụng, đánh giá và giữ gìn lực lượng lao động phù hợp với yêu cầu công việc của doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng. Công tác quản lý nhân lực có vai trò to lớn đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, là hoạt động bên trong quyết định đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Ngày nay, vai trò của công tác quản lý nhân lực càng được khẳng định khi sự cạnh tranh diễn ra ngày càng gay gắt và nguồn nhân lực là yếu tố chiến lược tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế công tác quản lý nhân lực tại doanh nghiệp vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn và thách thức như: Nhận thức chưa đầy đủ của ban lãnh đạo về vai trò then chốt của nhân lực và công tác quản lý nhân lực đối với sự thành công của doanh nghiệp; Trình độ chuyên môn kỹ thuật của người lao động chưa cao, thiếu cán bộ quản lý giỏi và các chuyên gia về quản lý nhân lực…. Những khó khăn, hạn chế trong công tác quản lý nhân lực tại doanh nghiệp hiện nay đặt ra yêu cầu cần phải nghiên cứu toàn diện về công tác quản lý nhân lực trong doanh nghiệp nhằm xây dựng những chính sách về tuyển dụng, đào tạo, trả lương, khen thưởng, đãi ngộ, đánh giá cho phù hợp với yêu cầu phát triển của nền kinh tế hiện này. NHTM là doanh nghiệp đặc biệt hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tài chính,tiền tệ nên quản lý nhân lực cũng là một trong những nghiệp vụ quan trọng đảm bảo sự phát triển bền vững của Ngân hàng. Là một bộ phận của hệ thống ngân hàng thương mại nhà nước, những năm qua Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minhhoạt động khá hiệu quả, thu nhập và lợi nhuận kinh doanh liên tục gia tăng (năm 2018, lợi nhuận kinh doanh của Chi nhánh đạt 186 tỷ đồng, tăng 15,6% so với năm 2017). Đạt kết quả tích cực kể trên là nhờ đội ngũ nhân lực của Chi nhánh ngày càng đáp ứng được cả yêu cầu về chất lượng và số lượng phục vụ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Tuy nhiên, theo thống kê từ phòng 1
tổ chức hành chính của Chi nhánh nhận thấy, chất lượng nhân lực hiện nay tại ngân hàng còn nhiều hạn chế, cụ thể: trình độ ngoại ngữ, trình độ công nghệ thông tin của đội ngũ nhân viên chi nhánh còn nhiều yếu kém (31,2% nhân lực không có khả năng giao tiếp tiếng anh; 54,6% nhânlực gặp khó khăn trong xử lý các lỗi công nghệ phát sinh trong giao dịch); chất lượng phục vụ không được khách hàng đánh giá cao (43,5% khách hàng không hài lòng về chất lượng phục vụ của Chi nhánh, số lượt phàn nàn của khách hàng liên tục gia tăng với 54 lượt năm 2018, tăng 4,5% so với năm 2017)... Như vậy, trong những năm qua, do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, đã khiến công tác quản lý nhân lực tại ngân hàng VietinBank chi nhánh Quang Minh tồn tại một số vấn đề bất cập, hạn chế làm ảnh hưởng đến chất lượng thực hiện nhiệm vụ được giao. Từ đó đã đặt ra yêu cầu cấp thiết cho hoạt động quản lý nhân lực của Vietinbank chi nhánh Quang Minh là xây dựng nhân lực chất lượng cao đáp ứng các yêu cầu trong thực hiện nhiệm vụ của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam giao. Trước thực trạng này, để hoạt động sản xuất kinh doanh của Chi nhánh đạt kết quả cao hơn, tạo nên bước đột phá mới trên thị trường, Chi nhánh cần hoàn thiện công tác quản lý nhân lực nhằm nâng cao chất lượng nhân lực, tận dụng tối đa lực lượng lao động để gia tăng khả năng cạnh tranh của Chi nhánh trước đối thủ cạnh tranh. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên tác giả đã lựa chọn đề tài:"Quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thƣơng Việt Nam chi nhánh Quang Minh" làm đề tài luận văn thạc sỹ. 2. Câu hỏi nghiên cứu Luận văn được thực hiện nhằm trả lời câu hỏi nghiên cứu sau: Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh cần phải làm gì để hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại ngân hàng? 3. Mục tiêunghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở khái quát những vấn đề lý luận, thực tiễn và phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi 2
nhánh Quang Minh, đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Quang Minh. 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại Tìm hiểu kinh nghiệm quản lý nhân lực ở một số ngân hàng và rút ra bài học kinh nghiệm cho ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Quang Minh. Phân tích thực trạng quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Quang Minh Đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Quang Minh 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh với chủ thể quản lý là đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý của Chi nhánh. 4.2 Phạm vi nghiên cứu Về thời gian: Số liệu thu thập trong thời gian 2016-2018, giải pháp đề xuất đến năm 2025 Về không gian: Thực hiện nghiên cứu đề tài tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh Về nội dung: Luận văn nghiên cứu các nội dung của quản lý nhân lực gồm: - Hoạch định nhân lực - Tổ chức thực hiện: Phân tích, thiết kế công việc; Hoạt động tuyển dụng; Hoạt động đào tạo nhân lực; Hoạt động sử dụng, bố trí nhân lực; Hoạt động đánh giá thực hiện công việc; Hoạt động đãi ngộ nhân lực - Kiểm tra giám sát 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, nội dung của luận văn bao gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại 3
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh Chương 4. Định hướng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh 4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀTHỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu 1.1.1 Các nghiên cứu liên quan Trong quá trình nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu thực tiễn liên quan đến đề tài quản lý nhân lực, tác giả tìm được rất nhiều đề tài đi sâu nghiên cứu hoạt động quản lý nhân lực trong nhiều lĩnh vực khác nhau, cụ thể như: Nghiên cứu của Michigan (1984) về “The handbook of human resource development“ Trong nghiên cứu, tác giả đã xây dựng nên mô hình quản lý nguồn nhân lực được gọi là mô hình liên kết thuộc trường phái quản trị nhân lực. Mô hình có 4 yếu tố thuộc nội dung của công tác quản trị nguồn nhân lực trong tổ chức kinh tế bao gồm: (1) Tuyển dụng nhân lực; (2) Đánh giá nhân lực; (3) Định mức lương bổng và (4) Phát triển nhân lực. Mô hình này được tác giả xây dựng dựa trên cơ sở: Thành tích công việc của nhân viên; Kiểm tra chiến lược, hệ thống cơ cấu tổ chức để quản lý con người; Trong quá trình tuyển chọn nhân lực, ai đáp ứng được yêu cầu của tổ chức sẽ được tuyển dụng; Thành quả lao động của nhân viên sẽ được ghi nhận và kiểm nghiệm trong quá trình đánh giá nhân lực; Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở xác định mức lương, khen thưởng và phát triển nhân lực. Hạn chế lớn nhất của nghiên cứu là nghiên cứu chưa đưa ra được các tiêu chí đánh giá hiệu quả của quản lý nguồn nhân lực trong tổ chức. Nghiên cứu của tác giả Singh (2004) về “Impact of HR practices on perceived firm performance in India”, Dựa vào nhiều kết quả nghiên cứu diễn ra ở nhiều quốc gia có trình độ phát triển kinh tế khác nhau (Osterman 1987; Fernandez 1992; Milgrom & Roberts 1993; Pfeffer 1994; Lado & Wilson 1994; Bartel 1994; Ettington 1997; Barak, Maymon & Harel 1999,…). Singh (2004) cho rằng nên có mô hình thang đo riêng trong điều kiện của nền kinh tế đang phát triển , trên cơ sở đó ông đề xuất bộ thang đo thực tiễn cho công tác quản trị nguồn nhân lực tại Ấn 5
Độ gồm có 7 thành phần: Đào tạo; Đánh giá nhân viên; Hoạch định nghề nghiệp; Thu hút nhân viên vào các hoạt động; Xác định công việc; Trả công lao động; Tuyển dụng. Nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao song nghiên cứu lại tập trung chủ yếu vào đánh giá nhân tố ảnh hưởng đến quản trị nguồn nhân lực mà không nêu bật được nội dung của quản lý nhân lực. Tác giả Nguyễn Thúy Nga (2014) thực hiện đề tài “ Hoàn thiện công tác quản trị nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Chi nhánh tỉnh Thanh Hoá”, Luận văn thạc sỹ Đại học kinh tế Huế. Luận văn đã hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về quản trị nhân lực trong doanh nghiệp, đặc biệt tập trung trong lĩnh vực ngân hàng. Nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác quản lý nguồn nhân lực của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng công tác quản lý nguồn nhân lực của Chi nhánh. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, luận văn đã đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản trị nhân lực góp phần nâng cao kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh tại Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Chi nhánh tỉnh Thanh Hoá thời gian tới. Bài báo khoa học: “Một số vấn đề về đào tạo và phát triển nguồn nhân lực” của tác giả Võ Xuân Tiến (2015), Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng. Bài báo làm sáng tỏ nội dung: Nguồn nhân lực là nguồn lực quí giá nhất của các tổ chức, đơn vị là yếu tố quyết định sự thành bại của họ trong tương lai. Bởi vậy, các tổ chức và đơn vị luôn tìm cách để duy trì và phát triển nguồn nhân lực của mình. Một trong các biện pháp hữu hiệu nhất nhằm thực hiện mục tiêu trên là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Qua đó, bài báo đã làm rõ các nội dung của phát triển nguồn nhân lực và được tham khảo để xây dựng hệ thống cơ sở lý luận cho đề tài. Tác giả Nguyễn Huy Long (2017) thực hiện đề tài “Phát triển nhân lực tại các ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nôi”. Đề tài đã hệ thống hóa và phát triển những lý luận về phát triển nguồn nhân lực nói chung và đã đưa ra một mô hình tổng quát về nội dung, phương pháp và cách tiếp cận về phát triển nguồn nhân lực trong các ngân hàng thương mại. Trên cơ sở đó, đề tài đã thu thập thông 6
tin, tìm hiểu và phân tích thực trạng phát triển nguồn nhân lực trong hệ thống ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội, chỉ ra những mặt còn tồn tại trong công tác này. Trên cơ sở những phân tích và đánh giá, luận án đã đề xuất một số quan điểm, các giải pháp cũng như khuyến nghị nhằm phát triển nguồn nhân lực trong các ngân hàng thương mại tại Hà Nội trong thời gian tới. Tuy nhiên, đề tài chỉ dừng lại ở những nội dung phát triển nguồn nhân lực là một khía cạnh của quản lý nhân lực. Tác giả Bùi Thị Thanh và cộng sự (2014) thực hiện nghiên cứu “Ảnh hưởng của thực tiễn quản trị nhân lực đến sự hài lòng của nhân viên và kết quả kinh doanh của ngân hàng thương mại – Nghiên cứu trường hợp ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam”. Trong nghiên cứu, nhóm tác giả cho rằng NNL là nguồn lực mạnh nhất, quan trọng nhất trong các nguồn lực của sự phát triển. Đó không chỉ là động lực mà còn là mục tiêu của sự phát triển, là hướng vào phục vụ lợi ích con người. Kết quả nghiên cứu ứng dụng mô hình thực tiển QTNNL áp dụng cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam gồm 7 thành phần là Xác định công việc, Tuyển dụng, Đào tạo - thăng tiến, Đánh giá kết quả công việc, Lương thưởng, Trao quyền và Quan hệ lao động. Nghiên cứu là tài liệu tham khảo có giá trị đối với đội ngũ cán bộ quản lý tại Vietcombank song nghiên cứu lại chưa làm bật lên được những nội dung của quản lý đội ngũ nhân lực. Tác giả Long Khánh Huy (2017) thực hiện đề tài “Quản lý nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Thái Nguyên”, luận văn thạc sỹ trường đại học Thái Nguyên. Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết thực, là tài liệu giúp tỉnh Thái Nguyên xây dựng quy hoạch và kế hoạch hoàn thiện quản lý nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025. Luận văn nghiên cứu khá toàn diện và có hệ thống, những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên, có ý nghĩa thiết thực nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt 7
Nam, chi nhánh tỉnh Thái Nguyên và đối với các ngân hàng có điều kiện tương tự. Tác giả Nguyễn Duy Hưng (2013) thực hiện đề tài “Quản lý nguồn nhân lực tại Khối tín dụng tiêu dùng – Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng“. Luận văn thạc sỹ của tác giả hướng tới việc thực hiện ba mục đích nghiên cứu cơ bản gồm: Một là, góp phần hệ thống hoá và phát triển cơ sở khoa học về quản lý nguồn nhân lực của ngân hàng thương mại. Hai là, nghiên cứu tương đối sâu và toàn diện thực trạng quản lý nguồn nhân lực tại Khối tín dụng tiêu dùng – Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng. Tập trung vào phân tích những điểm còn hạn chế, chỉ rõ được nguyên nhân. Từ đó, đặt ra các vấn đề cần giải quyết. Ba là, nghiên cứu để đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nguồn nhân lực tại Khối tín dụng tiêu dùng trong giai đoạn đến năm 2020. Tác giả Tô Ngọc Hưng và Nguyễn Đức Trung (2010) nghiên cứu đề tài “Quản lý nguồn nhân lực chất lượng cao ngành ngân hàng Việt Nam giai đoạn 2010 – 2020”. Bài viết tiếp cận toàn diện vấn đề phát triển, quản lý nguồn nhân lực từ góc nhìn chiến lược chung cho cả hệ thống ngân hàng Việt Nam. Trong đó, có những đánh giá hết sức sắc sảo về thực trạng nguồn nhân lực của các ngân hàng hiện nay. Tác giả Nguyễn Quang Thu và cộng sự (2015) thực hiện Phân tích biến động nguồn nhân lực và một số giải pháp nhằm giảm thiểu rủi ro nguồn nhân lực trong ngành ngân hàng trên địa bàn TP HCM. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 5 nguyên nhân thay đổi nơi làm việc của người lao động gồm: (1) Thu nhập, (2) Đánh giá khen thưởng và phúc lợi, (3) Chuyên môn, (4) Cơ sở vật chất và điều kiện làm việc, (5) Mối quan hệ giữa con người. Nghiên cứu này kiến nghị các biện pháp giảm thiểu rủi ro thuyên chuyển lao động trong ngành ngân hàng TP HCM. 1.1.2 Khoảng trống nghiên cứu Như vậy qua quá trình nghiên cứu nhận thấy, mặc dù có nhiều nghiên cứu trước đây bàn về vấn đề quản lý nhân lực nói chung và quản lý nhân lực ngành ngân hàng nói riêng, với nhiều ý tưởng hay có thể kế thừa. Tuy nhiên, một phần các nghiên cứu hoặc không phù hợp về thời gian nghiên cứu, hoặc của nước ngoài nên được viết trong những bối cảnh tương đối khác biệt so với điều kiện hiện tại ở Việt 8
Nam. Một số khác các nghiên cứu chuyên sâu lại chủ yếu tập trung vào những nhìn nhận ở cấp độ quốc gia, cấp độ ngành. Vì vậy, việc thực hiện một nghiên cứu có tính hệ thống về vấn đề quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh là đề tài nghiên cứu mới về phạm vi thời gian và không gian nghiên cứu. Đây cũng chính là điểm khác biệt của luận văn này so với các công trình khác đã được công bố trước đây. Thực hiện đề tài luận văn, tác giả sẽ tổng hợp lại những lý thuyết về quản lý nhân lực tại ngân hàng thương mại, phân tích rõ thực trạng quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quang Minh giai đoạn 2016-2018, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại chi nhánh trong những năm tới. 1.2 Cơ sở lý luận về quản lý nhân lực tại ngân hàng thƣơng mại 1.2.1 Các khái niệm 1.2.1.1 Nhân lực Cho đến nay, khái niệm nhân lực đang được hiểu theo nhiều quan điểm khác nhau: Theo liên hợp quốc: “Nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến thức và năng lực của toàn bộ cuộc sống và con người hiện có thực tế, hoặc tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội trong một cộng đồng”. Nghĩa là, nhân lực bao gồm những người đang làm việc và những người trong tuổi lao động có khả năng lao động. Theo Phạm Minh Hạc (2009) đề cập “Nhân lực cần được hiểu là dân số và chất lượng con người, bao gồm cả thể chất và tinh thần, sức khoẻ và trí tuệ, năng lực, phẩm chất và đạo đức của người lao động. Nó là tổng thể nhân lực hiện có thực tế và tiềm năng được chuẩn bị sẵn sàng để tham gia phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia hay một địa phương nào đó”. Theo Trần Xuân Cầu và Mai Quốc Chánh (2008), Nhân lực là nguồn lực của mỗi con người mà nguồn lực này gồm có thể lực và trí lực. Thể lực chỉ sức khỏe của thân thể, phụ thuộc vào sức vóc, tình trạng sức khỏe của từng người, mức sống, thu nhập, chế độ ăn uống, chế độ làm việc và nghỉ ngơi, chế độ y tế. Thể lực con người tùy thuộc vào tuổi tác, thời gian công tác, giới tính. Trí lực chỉ sức suy nghĩ, sự hiểu biết, sự tiếp thu kiến thức, tài năng, năng khiếu cũng như những quan điểm, lòng tin, nhân cách… của từng người. 9