Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dƣơng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn là làm rõ thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành, chỉ ra những mặt đã làm đƣợc, những mặt còn hạn chế, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại đơn vị.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dƣơng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THÀNH ĐÔNG ===***=== BÙI THỊ THU HÀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN KIM THÀNH, TỈNH HẢI DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ Hải Dƣơng, năm 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THÀNH ĐÔNG BÙI THỊ THU HÀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN KIM THÀNH, TỈNH HẢI DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 8.34.01.01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TẠ THỊ LỆ YÊN Hải Dƣơng, năm 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dƣơng” là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi với sự hƣớng dẫn tận tình của TS. Tạ Thị Lệ Yên. Các tài liệu tham khảo, các số liệu thống kê đƣợc dùng với mục đích nghiên cứu, đƣợc sử dụng đúng quy định. Các số liệu sử dụng trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực. Các kết luận, nhận định và kết quả nghiên cứu trong luận văn chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này! Tác giả Bùi Thị Thu Hà i
LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn Cô hƣớng dẫn TS. Tạ Thị Lệ Yên. Cảm ơn sự hƣớng dẫn tận tình của Cô trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo Trƣờng Đại học Thành Đông, đặc biệt là các thầy cô trong khoa Sau đại học đã luôn giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi và trang bị những kiến thức chuyên sâu vô cùng quý báu trong suốt quá trình học vừa qua. Đồng thời, tôi xin gửi đến tất cả gia đình, bạn bè, các cô, chú, anh, chị đồng nghiệp trong Trung tâm y tế huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dƣơng đã luôn ủng hộ, động viên cũng nhƣ hỗ trợ, cung cấp các thông tin, tài liệu tham khảo có liên quan để hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã hết sức cố gắng nghiên cứu, sƣu tầm tài liệu, tổng hợp và phân tích song do trình độ nghiên cứu còn hạn chế luận văn chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong nhận đƣợc sự chỉ bảo, góp ý của Quý thầy cô và các bạn để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Hải Dương, ngày……... tháng………. năm 2021 Học viên Bùi Thị Thu Hà ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................. vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................ vii DANH MỤC SƠ ĐỒ ..................................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................. 2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 3 4. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................... 3 5. Những đóng góp mới của luân văn ............................................................ 6 6. Cấu trúc của luận văn ................................................................................. 6 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÓ THU ................................ 7 1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................... 7 1.1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan ........................................................ 7 1.1.2. Chỉ tiêu đánh giá về quy mô tài sản công trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu .................................................................................................. 12 1.1.3. Nội dung Quản lý tài sản công trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu 15 1.1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp y tế có thu ...................................................................................... 27 1.2. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................... 30 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài sản công của một số đơn vị..................... 30 1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho quản lý tài sản công các đơn vị y tế có thu 32 1.3. Các nghiên cứu liên quan đến dề tài luận văn ...................................... 33 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN KIM THÀNH ......................................................................... 37 iii
2.1. Tổng quan về Trung tâm y tế huyện Kim Thành.................................. 37 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Trung tâm y tế huyện Kim Thành37 2.1.2. Cơ cấu tổ chức, chức năng và nhiệm vụ của Trung tâm y tế huyện Kim Thành ................................................................................................ 38 2.1.3. Đặc điểm của Trung tâm y tế huyện Kim Thành ........................... 39 2.2. Thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành .... 40 2.2.1. Thực trạng ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản về quản lý tài sản công .......................................................................................... 40 2.2.2. Thực trạng quản lý đầu tƣ, mua sắm tài sản công........................... 43 2.2.3. Thực trạng quản lý sử dụng tài sản công ........................................ 53 2.2.4. Thực trạng quản lý việc thu hồi, điều chuyển, khấu hao và thanh lý tài sản công................................................................................................ 64 2.2.5. Thực trạng kiểm kê, báo cáo tài sản công ...................................... 68 2.2.6. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công ............................................... 71 2.3. Phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành.................................................................................. 73 2.3.1. Các yếu tố bên ngoài ....................................................................... 73 2.3.2. Các yếu tố bên trong ....................................................................... 74 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành............................................................................................................ 76 2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc .................................................................. 76 2.4.2. Những tồn tại và nguyên nhân tồn tại............................................. 77 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN KIM THÀNH ................................................ 84 3.1. Quan điểm, định hƣớng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành ................................................................................................... 84 3.1.1. Quan điểm quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành ........................................................................................................ 84 iv
3.1.2. Định hƣớng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành ........................................................................................................ 86 3.2. Một số giải pháp tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành......................................................................................... 87 3.2.1. Xây dựng, ban hành hệ thống các văn bản cụ thể hóa quy định của Nhà nƣớc trong quản lý tài sản công ........................................................ 87 3.2.2. Tăng cƣờng các giải pháp huy động các nguồn lực và đổi mới phƣơng thức trong quản lý đầu tƣ, mua sắm tài sản công ......................... 89 3.2.3. Giải pháp quản lý sử dụng tài sản công .......................................... 91 3.2.4 Tăng cƣờng quản lý việc thu hồi, điều chuyển, khấu hao và thanh lý tài sản công................................................................................................ 93 3.2.5. Nâng cao chất lƣợng công tác kiểm kê, báo cáo tài sản công ........ 94 3.2.6. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công ............................................................... 95 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 98 1. Kết luận .................................................................................................... 98 2. Kiến nghị .................................................................................................. 99 2.1. Đối với Bộ y tế ................................................................................... 99 2.2. Đối với các Bộ, ban ngành khác ...................................................... 100 2.3. Đối với Sở Y tế tỉnh Hải Dƣơng ...................................................... 101 2.4. Đối với Trung tâm y tế huyện .......................................................... 102 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 103 PHỤ LỤC ...................................................................................................... 105 v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 BHYT Bảo hiểm y tế 2 BV Bệnh viện 3 BYT Bộ Y Tế 4 CQNN Cơ quan Nhà nƣớc 5 CQHC Cơ quan hành chính 6 ĐVSN Đơn vị sự nghiệp 7 ĐVHC Đơn vị hành chính 4 ĐVSNCL Đơn vị sự nghiệp công lập 8 HCSN Hành chính sự nghiệp 9 HCKT Hành chính Kế toán 10 HĐND Hội đồng nhân dân 11 HĐ KHCN Hội đồng Khoa học công nghệ 12 KCB Khám chữa bệnh 13 KTV Kỹ thuật viên 14 KHTH Kế hoạch tổng hợp 15 NSNN Ngân sách nhà nƣớc 16 NVYT Nhân viên y tế 17 TSCĐ Tài sản cố định 18 TSC Tài sản công 19 TTB Trang thiết bị 20 TTBYT Trang thiết bị y tế 21 TW Trung ƣơng 22 UBND Ủy ban nhân dân 23 VT- TBYT Vật tƣ – Thiết bị y tế vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Kế hoạch mua sắm, đầu tƣ tài sản công hàng năm của 44 Trung tâm y tế huyện Kim Thành Bảng 2.2: Nguồn vốn huy động cho đầu tƣ,mua sắm tài sản công 51 Bảng 2.3. Đánh giá công tác lập kế hoạch quản lý tài sản công tại 52 Trung tâm y tế huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dƣơng Bảng số 2.4: Cơ cấu tài sản công năm 2018 – 2020 54 Bảng 2.5: Nhà cửa vật kiến trúc là tài sản công tại Trung tâm y tế 56 huyện Kim Thành năm 2018 – 2020 Bảng 2.6: Phƣơng tiện vận tải là tài sản công tại Trung tâm y tế 57 huyện Kim Thành năm 2018 -2020 Bảng 2.7. Thiết bị công nghệ thông tin là tài sản công của Trung 59 tâm y tế huyện Kim Thành qua các năm 2018 - 2020 Bảng 2.8: Công cụ - dụng cụ là tài sản công của Trung tâm y tế 62 huyện Kim Thành qua các năm 2018 – 2020 Bảng 2.9. Đánh giá về công tác quản lý TSC của các đơn vị trong 63 Trung tâm y tế huyện Kim Thành Bảng 2.10: Tỷ lệ hao mòn và hạn mức hao mòn các loại tài sản chủ 66 yếu tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành năm 2020 Bảng 2.11. Bảng số lƣợng thanh lý TSC từ năm 2018-2020 68 Bảng 2.12. Đánh giá công tác kiểm tra giám sát và xử lý vi phạm 72 trong quản lý, sử dụng TSC vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Sơ đồ Khoa phòng Bệnh Viện Đa Khoa Kim Thành 38 Biểu đồ 2.1: Nguồn vốn huy động cho đầu tƣ, mua sắm tài sản công 50 năm 2018 - 2020 Biểu đồ 2.2: Cơ cấu tài sản công năm 2018-2020 54 viii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tài sản công trong các cơ sở y tế rất quan trọng vì nó ảnh hƣởng trực tiếp đến chất lƣợng dịch vụ khám, chữa bệnh của cơ sở y tế đó. Nó sẽ ảnh hƣởng trực tiếp đến việc chẩn đoán, điều trị và công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Các thiết bị, dụng cụ quản lý khác nhƣ máy vi tính, thiết bị tin học và các phần mềm quản lý không trực tiếp tham gia vào khám, chữa bệnh nhƣng cũng rất quan trọng, ảnh hƣởng đến việc tạo lập và quản lý hồ sơ bệnh nhân, thanh toán y tế và các hoạt động khác. Thông tƣ liên tịch số 51/2015/TTLT-BYT-BNV của Bộ Y tế và Bộ Nội vụ về việc thành lập Trung tâm y tế huyện 3 chức năng trên cơ sở sáp nhập Trung tâm y tế huyện với các bệnh viện hạng 3 trên địa bàn huyện. Tháng 6 năm 2018 theo Quyết định của UBND tỉnh Hải Dƣơng Sở Y tế tiến hành sáp nhập Bệnh viện đa khoa huyện, Trung tâm y tế dự phòng huyện và Trung tâm Dân số - KHHĐ thành Trung tâm Y tế huyện Kim Thành. Đây là bƣớc tiến mới của ngành Y tế trong việc nâng cao hiệu quả quản lý, tinh giảm biên chế, giảm chi phí đầu tƣ xây dựng cơ bản, tạo điều kiện thuận lợi trong thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân. Do mới sáp nhập nên việc quản lý nhân lực cũng nhƣ tài sản tại Trung tâm còn gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt trong vấn đề quản lý tài sản công tại Trung tâm đƣợc hình thành từ nhiều nguồn khác nhau dẫn đến rất dễ chồng chéo trùng lặp trong quản lý. Đồng thời cùng một loại tài sản đƣợc tài trợ bởi nhiều tổ chức khác nhau dẫn đến quản lý và sử dụng không hiệu quả, sai mục đích, cũ kỹ, lạc hậu và nghiêm trọng hơn có thể thất thoát tài sản, bỏ ngoài sổ sách không theo dõi. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát chƣa thực sự đƣợc coi trọng; công tác kiểm kê hàng năm chƣa hiệu quả; việc áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài sản chƣa khoa học, đồng bộ; trình độ của cán 1
bộ quản lý và cá nhân ngƣời sử dụng còn hạn chế cũng làm cho công tác quản lý tài sản công kém hiệu quả. Quản lý tài sản công có hiệu quả sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng khám chữa bệnh tại Trung tâm, củng cố niềm tin trong nhân dân, từ đó thu dung ngƣời bệnh đến khám và chữa bệnh. Vì vậy việc quản lý cũng nhƣ đƣa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành hiện nay là rất cần thiết. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát Nghiên cứu làm rõ thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành, chỉ ra những mặt đã làm đƣợc, những mặt còn hạn chế, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại đơn vị. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về quản lý tài sản công; - Phân tích, đánh giá thực trạng và việc quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành; - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành. 2.3. Câu hỏi nghiên cứu Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu đã đặt ra, luận văn sẽ giải quyết các câu hỏi sau: - Nội dung quản lý tài sản công nhƣ thế nào? - Những yếu tố nào ảnh hƣởng đến công tác quản lý tài sản công? 2
- Thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành hiện nay nhƣ thế nào?; những ƣu điểm và hạn chế trong quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành là gì? - Những giải pháp nào cần áp dụng nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành? 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu - Luận văn nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp y tế có thu và công tác quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Nghiên cứu các vấn đề về quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành; Đánh giá thực trạng tình hình quản lý tài sản công; những ƣu điểm, nhƣợc điểm, thuận lợi và khó khăn đối với công tác quản lý tài sản công; các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý tài sản công; đề xuất giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành. - Về không gian: Luận văn nghiên cứu tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành– TT Phú Thái– Kim Thành, tỉnh Hải Dƣơng. - Về thời gian: Nghiên cứu trong 3 năm từ 2018 – 2020 và định hƣớng đến năm 2025. 4. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Nội dung nghiên cứu và chỉ tiêu khảo sát 4.1.1. Nội dung nghiên cứu Để trả lời cho các câu hỏi nêu trên, nội dung nghiên cứu của luận văn tập trung vào cơ chế quản lý tài sản công trong đơn vị. Phân tích điểm yếu và điểm mạnh cũng nhƣ những mặt đƣợc và còn hạn chế nhằm đƣa ra giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế Kim Thành. 3
4.1.2. Chỉ tiêu khảo sát - Thông tin về cán bộ công nhân viên, ngƣời lao động làm việc liên quan đến tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành nhƣ: Vị trí công tác, trình độ chuyên môn, phạm vi hoạt động chuyên môn... - Thông tin về công tác quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành nhƣ: + Thông tin về công tác lập kế hoạch quản lý tài sản công + Thông tin về công tác quản lý tài sản công + Thông tin về công tác kiểm tra đánh giá tài sản công. 4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu và thu thập thông tin, số liệu 4.2.1. Phương pháp thu thập số liệu 1- Thu thập thông tin thứ cấp Luận văn sử dụng các thông tin thứ cấp từ các báo cáo tài chính của các năm, nội quy, quy chế của đơn vị, quy chế quản lý và sử dụng tài sản công, quy chế chi tiêu nội bộ và các báo cáo khác của Trung tâm y tế huyện Kim Thành. Ngoài ra thông tin thứ cấp còn đƣợc thu thập thông qua mạng internet, thu thập thông tin từ thƣ viện của trƣờng, các trƣờng Đại học khối kinh tế, các sách, báo chuyên ngành quản lý kinh tế, các trang thông tin điện tử của các cơ quan Nhà nƣớc, các báo cáo của các cơ quan Nhà nƣớc, các luận án, luận văn,… có nội dung liên quan đến đề tài. 2- Thu thập thông tin sơ cấp Nhằm phản ánh rõ thực trạng công tác quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành từ hoạt động đầu tƣ đến hoạt động thanh lý tài sản trong toàn Trung tâm, đồng thời xây dựng các giải pháp phù hợp trong quản lý tài sản công tại Trung tâm. Đề tài tiến hành chọn mẫu ngẫu nhiên 70 đối tƣợng bao gồm các cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật viên, điều dƣỡng, bác sỹ trong Trung tâm là những ngƣời tham gia công tác quản lý tài sản công trong 4
cả bốn giai đoạn: Đầu tƣ, mua sắm; sử dụng; sửa chữa, bảo dƣỡng, khấu hao và thanh lý tại Trung tâm để thu thập thông tin sơ cấp thông qua khảo sát trực tiếp. Cụ thể, tác giả tiến hành lập danh sách các đối tƣợng liên quan đến công tác quản lý và sử dụng tài sản công tại đơn vị theo các bộ phận, đánh số thứ tự rồi sau đó bốc thăm ngẫu nhiên theo các số thứ tự và tiến hành phỏng vấn đối tƣợng theo thứ tự đã bốc thăm. Mẫu phiếu đƣợc thiết kế chung cho các đối tƣợng, gồm 70 phiếu đƣợc phân bổ cho từng đối tƣợng liên quan đến quản lý tài sản công nhƣ sau: Số lƣợng Phƣơng pháp STT Đối tƣợng khảo sát phiếu lấy mẫu 1 Cán bộ quản lý 10 Phiếu khảo sát 2 Cán bộ kỹ thuật viên 20 Phiếu khảo sát 3 Điều dƣỡng 20 Phiếu khảo sát 4 Bác sỹ 20 Phiếu khảo sát Cộng 70 4.3. Xử lý và phân tích dữ liệu 4.3.1. Phương pháp xử lý thông tin Các thông tin thứ cấp thu thập đƣợc sắp xếp cho từng yêu cầu về nội dung nghiên cứu và phân thành các nhóm sau đó đƣợc tổng hợp, xử lý dựa trên các tiêu chí phân tổ nhƣ: Phân theo khoa, theo trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phân theo chủng loại tài sản… Phần mềm đƣợc sử dụng để xử lý các số liệu đƣợc thu thập chủ yếu là Excel. 4.3.2. Phương pháp phân tích - Phương pháp thống kê so sánh Phƣơng pháp thống kê so sánh sẽ đƣợc sử dụng trong nghiên cứu nhằm chỉ ra sự khác biệt trong đánh giá tình hình quản lý tài sản công giữa những nhóm đối tƣợng đƣợc nghiên cứu, cũng nhƣ so sánh những kết quả đạt đƣợc của công tác quản lý tài sản công thực tế so với kế hoạch, năm sau so với năm 5
trƣớc của trung tâm trong thời gian qua. Phân tích so sánh sự khác biệt trong đánh giá các vấn đề có liên quan, những vấn đề bất cập trong quản lý tài sản công đang diễn ra ở Trung tâm y tế huyện Kim Thành. Từ đó đƣa ra kết luận có căn cứ khoa học cho các giải pháp đồng thời đề xuất các kiến nghị nhằm tăng cƣờng công tác quản lý tài sản công tại Trung tâm. - Phương pháp thống kê mô tả Phƣơng pháp này đƣợc dùng để thống kê số tuyệt đối, số tƣơng đối, số bình quân các chỉ tiêu để mô tả thực trạng công tác quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành. 5. Những đóng góp mới của luân văn 5.1. Ý nghĩa khoa học Luận văn góp phần bổ sung căn cứ về lý luận quản lý tài sản công trong các đơn vị hành chính sự nghiệp nói chung và quản lý tài sản công trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu nói riêng. 5.2. Ý nghĩa thực tiễn Thông qua nghiên cứu đánh giá thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành trong giai đoạn 2018-2020, Tìm ra hạn chế, bất cập và nguyên nhân của những hạn chế trong quản lý tài sản công tại Trung tâm từ đó đƣa ra các kiến nghị và giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác quản lý, sử dụng tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành trong thời gian tới. 6. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, Luận văn đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài sản công tại các đơn vị sự nghiệp y tế có thu. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành. Chƣơng 3: Giải pháp tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Trung tâm y tế huyện Kim Thành. 6
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI SẢN CÔNG TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÓ THU 1.1. Cơ sở lý luận 1.1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan 1.1.1.1. Khái niệm về tài sản công trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu Theo Hiến pháp năm 1992 tại Điều 17 Hiến pháp quy định: “Đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nƣớc, tài nguyên trong lòng đất, nguồn lợi vùng biển, thềm lục địa và vùng trời, phần vốn do Nhà nƣớc đầu tƣ vào xí nghiệp, công trình thuộc các ngành, lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội, khoa học, kỹ thuật, ngoại giao, quốc phòng, an ninh cùng các tài sản khác mà pháp luật quy định là của Nhà nƣớc đều thuộc sở hữu toàn dân”. Luật quản lý, sử dụng tài sản Nhà nƣớc năm 2008 theo đó thuật ngữ tài sản Nhà nƣớc đƣợc sử dụng, khái niệm này đƣợc định nghĩa nhƣ sau “Tài sản nhà nƣớc là Tài sản hình thành từ ngân sách nhà nƣớc hoặc do pháp luật quy định thuộc sở hữu, quản lý của Nhà nƣớc, bao gồm: trụ sở làm việc, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất; máy móc, phƣơng tiện vận tải, trang thiết bị làm việc; tài sản từ nguồn viện trợ, tài trợ, đóng góp của tổ chức, cá nhân trong nƣớc và ngoài nƣớc cho Nhà nƣớc và các tài sản khác do pháp luật quy định”, tuy nhiên tài sản Nhà nƣớc trong thực tiễn có phạm vi rất rộng, đồng thời khái niệm này chƣa tách bạch đƣợc nhiệm vụ quản lý về tài sản nhà nƣớc và cung cấp dịch vụ công trong quản lý, sử dụng tài sản nhà nƣớc, vì vậy Luật quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 đã thay khái niệm “Tài sản nhà nƣớc” bằng khái niệm “Tài sản công”. Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 về giải thích từ ngữ “Tài sản công là tài sản thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nƣớc đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý, bao gồm: tài sản công phục vụ hoạt động quản lý, cung cấp dịch vụ công, bảo 7
đảm quốc phòng, an ninh tại cơ quan, tổ chức, đơn vị; tài sản kết cấu hạ tầng phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng; tài sản đƣợc xác lập quyền sở hữu toàn dân; tài sản công tại doanh nghiệp; tiền thuộc ngân sách nhà nƣớc, các quỹ tài chính nhà nƣớc ngoài ngân sách, dự trữ ngoại hối nhà nƣớc; đất đai và các loại tài nguyên khác.” Theo đó tài sản công (TSC) trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu là một bộ phận TSC mà Nhà nƣớc đã giao cho các cơ quan hành chính, các đơn vị sự nghiệp và các tổ chức quản lý, sử dụng phục vụ cho hoạt động của từng cơ quan, đơn vị theo chức năng nhiệm vụ đƣợc giao. Do có vị trí đặc biệt quan trọng, nên TSC trong đơn vị sự nghiệp y tế có thu không ngừng đƣợc Nhà nƣớc duy trì, củng cố, đầu tƣ phát triển cả về số lƣợng, chủng loại và mức độ hiện đại. Với những nội dung đã trình bày trên đây, có thể khẳng định: TSC trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu là những tài sản đƣợc đầu tƣ, mua sắm từ nguồn NSNN hoặc có nguồn gốc NSNN; tài sản đƣợc các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nƣớc tài trợ, đóng góp, hiến, tặng, cho Nhà nƣớc; tài sản đƣợc xác lập quyền sở hữu nhà nƣớc theo quy định của pháp luật; tài sản của các chƣơng trình, dự án kết thúc chuyển giao cho Nhà nƣớc mà Nhà nƣớc giao cho từng CQHC, ĐVSN và các tổ chức trực tiếp quản lý, sử dụng để phục vụ hoạt động của từng cơ quan, đơn vị, tổ chức theo chức năng, nhiệm vụ đã đƣợc Nhà nƣớc giao. Do vậy, TSC trong ĐVSN y tế có thu là một loại hàng hoá do các CQHC, ĐVSN và các tổ chức quản lý; tạo ra dịch vụ công phục vụ nhân dân, đáp ứng cho các nhiệm vụ công; quản lý theo cơ chế công đƣợc quy định bởi Hiến pháp, Luật, các văn bản dƣới Luật và theo quan điểm đạo đức công (phi lợi nhuận, bình đẳng, ổn định, hiệu quả). TSC trong ĐVHC sự nghiệp y tế có thu rất phong phú, đa dạng, có loại xác định đƣợc giá trị, có loại vô giá, đa số là tài sản hữu hình; cũng có loại là tài sản vô hình. 8
Tài sản công rất phong phú về số lƣợng chủng loại, mỗi loại tài sản có đặc điểm, tính chất, công dụng khác nhau song chúng đều có những đặc điểm chung chủ yếu sau: Một là: TSC trong các ĐVSN y tế có thu rất đa dạng và phong phú, đƣợc phân bố rộng trên phạm vi cả nƣớc; mỗi loại tài sản có tính năng, công dụng khác nhau và đƣợc sử dụng vào các mục đích khác nhau, đƣợc đánh giá hiệu quả theo những tiêu thức khác nhau. Hai là: TSC trong các ĐVSN y tế có thu nhiều về số lƣợng, lớn về giá trị và mỗi tài sản lại có giá trị sử dụng khác nhau, thời hạn sử dụng khác nhau, do nhiều chủ thể quản lý, sử dụng và trình độ quản lý, sử dụng của các chủ thể rất khác nhau. TSC có loại không có khả năng tái tạo phải đƣợc bảo tồn và phát triển, do đó việc quản lý đối với mỗi loại tài sản cũng có những đặc điểm khác nhau. Ba là: TSC đƣợc đầu tƣ xây dựng, mua sắm bằng tiền của NSNN, có nguồn từ NSNN hoặc từ các nguồn vốn đầu tƣ khác (trừ một số tài sản đặc biệt nhƣ: đất đai, tài sản đƣợc xác lập sở hữu Nhà nƣớc đƣợc chuyển giao). Bốn là: Giá trị của TSC trong ĐVSN y tế có thu giảm dần trong quá trình sử dụng; phần giá trị giảm dần đó đƣợc xem là yếu tố chi phí để tạo ra các sản phẩm dịch vụ công. Năm là: Quyền sở hữu và quyền sử dụng TSC trong ĐVSN y tế có thu có sự tách rời, nghĩa là quyền sở hữu tài sản thuộc về Nhà nƣớc, còn quyền sử dụng đƣợc thực hiện bởi từng ĐVSN và các tổ chức. Sáu là: TSC trong ĐVSN y tế có thu đƣợc sử dụng phục vụ hoạt động của các ĐVSN và các tổ chức phục vụ lợi ích chung của đất nƣớc, của nhân dân. Bảy là: Nhà nƣớc là chủ thể quản lý TSC trong ĐVSN y tế có thu, ở tầm vĩ mô TSC đƣợc quản lý thống nhất theo pháp luật của nhà nƣớc, ở tầm 9
vi mô TSC đƣợc Nhà nƣớc giao cho ĐVSN y tế có thu quản lý, sử dụng theo quy định, chế độ của Nhà nƣớc. ĐVSN y tế có thu đƣợc giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý, sử dụng TSC lại không phải là ngƣời có quyền sở hữu tài sản; do đó nếu không quản lý chặt chẽ dẫn đến việc sử dụng TSC lãng phí, thất thoát. 1.1.1.2. Khái niệm quản lý tài sản công trong các đơn vị sự nghiệp y tế có thu Thuật ngữ “quản lý” đƣợc sử dụng khá phổ biến trong nhiều lĩnh vực nhƣ quản lý nhà nƣớc, quản lý kinh tế, quản lý tài chính .v.v... Theo giáo trình “Quản lý kinh tế” của Học viện Hậu cần “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có định hƣớng của chủ thể lên các khách thể nhằm đạt đƣợc mục tiêu đã định trƣớc” [29, tr 35]. Quản lý TSC là một bộ phận, một khâu của quản lý kinh tế. Thực chất của quản lý TSC là các chủ thể quản lý sử dụng các phƣơng pháp, các công cụ tác động tới đối tƣợng quản lý nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định trong lĩnh vực quản lý TSC. Theo giáo trình Tài chính dự toán của Học viện Hậu cần “Quản lý tài sản nhà nƣớc có thể đƣợc hiểu là quá trình đƣa ra quyết định và thực hiện liên quan đến việc đầu tƣ mua sắm, khai thác sử dụng và thanh lý tài sản nhà nƣớc” [31, tr 125]. Xuất phát từ vai trò, chức năng của các cơ quan Nhà nƣớc và đặc điểm của TSC, theo quan điểm của học viên: Quản lý TSC trong các CQNN là sự tác động có tổ chức và bằng các nguyên tắc, phƣơng pháp thông qua khung khổ pháp lý của bộ máy nhà nƣớc đối với TSC trong các CQNN nhằm bảo đảm TSC đƣợc đầu tƣ xây dựng mới, mua sắm, quản lý, sử dụng có hiệu quả. Nhƣ vậy quản lý TSC là hoạt động của các chủ thể đƣợc xác định theo quy định của pháp luật, thông qua việc sử dụng các phƣơng pháp và công cụ quản lý, đƣợc thực hiện từ khâu đầu tƣ mua sắm để hình thành TSC, đến quản lý khai thác sử dụng và thanh lý TSC, đáp ứng tốt mọi nhiệm vụ đƣợc giao. Chủ thể quản lý TSC trong các CQNN là các CQNN trong đó trực tiếp là ngƣời 10