Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Sư phạm: Phát triển năng lực vận dụng kiến thức cho học sinh trong dạy học Chương VI (Oxi - Lưu huỳnh hóa học lớp 10 trung học phổ thông)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> CHU KIM NGÂN<br /> <br /> PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC CHO HỌC SINH<br /> TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG VI: OXI – LƢU HUỲNH<br /> HÓA HỌC LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC<br /> Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Hóa học<br /> Mã số: 60 14 01 11<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ KIM GIANG<br /> <br /> HÀ NỘI – 2016<br /> MỤC LỤC<br /> <br /> i<br /> <br /> Lời cảm ơn…………………………………………………………………….....<br /> <br /> i<br /> <br /> Danh mục các chữ viết tắt…………………………………………………….....<br /> <br /> ii<br /> <br /> Danh mục các bảng……………………………………………………………...<br /> <br /> vi<br /> <br /> Danh mục các hình………………………………………………………………<br /> <br /> vii<br /> <br /> MỞ ĐẦU………………………………………………………………………..<br /> <br /> 1<br /> <br /> CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN<br /> NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC CHO HỌC SINH………………<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1.1. Định hƣớng đổi mới giáo dục hiện nay…………………………………..<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1.1.1. Quan điểm đổi mới giáo dục hiện nay…………………………………<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1.1.2. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực cần đƣợc phát triển ở trƣờng phổ<br /> thông…………………………………………………………………………..<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1.2. Năng lực và năng lực vận dụng kiến thức…………………………………..<br /> <br /> 13<br /> <br /> 1.2.1. Năng lực…………………………………………………………………..<br /> <br /> 13<br /> <br /> 1.2.2. Năng lực vận dụng kiến thức……………………………………………..<br /> <br /> 17<br /> <br /> 1.3. Bài tập hóa học……………………………………………………………...<br /> <br /> 19<br /> <br /> 1.3.1. Khái niệm bài tập hóa học………………………………………………...<br /> <br /> 19<br /> <br /> 1.3.2. Bài tập định hƣớng năng lực……………………………………………...<br /> <br /> 20<br /> <br /> 1.3.3. Vai trò của bài tập hóa học trong việc phát triển năng lực vận dụng kiến<br /> thức cho học sinh………………………………………………………………...<br /> <br /> 21<br /> <br /> 1.4. Thực trạng phát triển năng lực vận dụng kiến thức trong dạy học hóa học ở<br /> trƣờng phổ thông………………………………………………………………...<br /> <br /> 23<br /> <br /> 1.4.1. Mục đích điều tra…………………………………………………………<br /> <br /> 23<br /> <br /> 1.4.2. Nội dung, đối tƣợng và phƣơng pháp điều tra……………………………<br /> <br /> 23<br /> <br /> 1.4.3. Kết quả điều tra……………………………………………………………<br /> <br /> 23<br /> <br /> 1.4.4. Đánh giá chung……………………………………………………………<br /> <br /> 27<br /> <br /> TIỂU KẾT CHƢƠNG 1…………………………………………………………<br /> <br /> 28<br /> <br /> CHƢƠNG 2. PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC CHO<br /> HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG OXI – LƢU HUỲNH HÓA<br /> HỌC 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG………………………………………..<br /> <br /> 29<br /> <br /> 2.1. Vị trí – mục tiêu chƣơng Oxi - Lƣu huỳnh …………………………………<br /> <br /> 29<br /> <br /> 2.1.1. Vị trí - mục tiêu của chƣơng………………………………………………<br /> <br /> 29<br /> <br /> ii<br /> <br /> 2.1.2. Nội dung của chƣơng …………………………………………………….<br /> <br /> 30<br /> <br /> 2.1.3. Những điểm chú ý về nội dung và phƣơng pháp dạy học trong chƣơng….<br /> <br /> 30<br /> <br /> 2.2. Hệ thống bài tập hóa học chƣơng Oxi - Lƣu huỳnh ………………………..<br /> <br /> 31<br /> <br /> 2.2.1. Nguyên tắc tuyển chọn bài tập hóa học …………………………………..<br /> <br /> 31<br /> <br /> 2.2.2. Quy trình tuyển chọn, xây dựng hệ thống bài tập hóa học………………….<br /> <br /> 32<br /> <br /> 2.2.3. Hệ thống bài tập hóa học chƣơng Oxi - Lƣu huỳnh………………………<br /> <br /> 33<br /> <br /> 2.3. Xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực vận dụng kiến thức……………….<br /> <br /> 48<br /> <br /> 2.3.1. Xây dựng các tiêu chí và mức độ đánh giá năng lực vận dụng kiến thức...<br /> <br /> 48<br /> <br /> 2.3.2. Thiết kế công cụ đánh giá năng lực vận dụng kiến thức của học sinh trong<br /> dạy học hóa học……………………………………………………………<br /> <br /> 52<br /> <br /> 2.3.3. Đánh giá qua bài kiểm tra (xem đề kiểm tra ở phụ lục<br /> 3)………………...<br /> <br /> 55<br /> <br /> 2.4. Một số biện pháp dạy học chƣơng Oxi - Lƣu huỳnh nhằm phát triển năng<br /> lực vận dụng kiến thức ………………………………………………………….<br /> <br /> 55<br /> <br /> 2.4.1. Phát triển NLVDKT cho HS trong bài dạy kiến thức mới………………..<br /> <br /> 56<br /> <br /> 2.4.2. Phát triển NLVDKT cho HS trong bài dạy luyện tập – ôn tập……………<br /> <br /> 57<br /> <br /> 2.4.3. Sử dụng bài tập thực tiễn vận dụng lý thuyết vào thực tế, giải thích các<br /> hiện tƣợng trong tự nhiên và cuộc sống…………………………………………<br /> <br /> 58<br /> <br /> 2.4.4. Phát triển NLVDKT cho HS trong kiểm tra – đánh giá…………………..<br /> <br /> 61<br /> <br /> 2.5. Thiết kế một số kế hoạch bài học chƣơng Oxi - Lƣu huỳnh nhằm phát triển<br /> năng lực vận dụng kiến thức …………………………………………………….<br /> <br /> 61<br /> <br /> 2.5.1. Kế hoạch bài 33: Axit sunfuric – Muối sunfat (tiết 1)…………………….<br /> <br /> 61<br /> <br /> 2.5.2. Dạy học theo dự án : “Lƣu huỳnh và vấn đề an toàn thực phẩm………….<br /> <br /> 67<br /> <br /> 2.5.3. Kế hoạch bài 32: Hiđro sunfua – Lƣu huỳnh đioxit – Lƣu huỳnh trioxit…<br /> <br /> 76<br /> <br /> 2.5.4. Kế hoạch bài 34: Luyện tập Oxi và Lƣu huỳnh…………………………...<br /> <br /> 81<br /> <br /> TIỂU KẾT CHƢƠNG 2…………………………………………………………<br /> <br /> 86<br /> <br /> CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM…………………………………..<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm………………………………<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm…………………………………………..<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm………………………………………….<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3.2. Nội dung thực nghiệm sƣ phạm…………………………………………….<br /> <br /> 87<br /> <br /> iii<br /> <br /> 3.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm………………………………………...<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3.3.1. Phạm vi và đối tƣợng thực nghiệm sƣ phạm……………………………...<br /> <br /> 87<br /> <br /> 3.3.2. Cách thức tiến hành thực nghiệm sƣ phạm……………………………….<br /> <br /> 88<br /> <br /> 3.4. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm………………………………………………<br /> <br /> 88<br /> <br /> 3.4.1. Phƣơng pháp xử lí số liệu thực nghiệm sƣ phạm…………………………<br /> <br /> 88<br /> <br /> 3.4.2. Khảo sát lớp đối chứng và lớp thực nghiệm………………………………<br /> <br /> 90<br /> <br /> 3.4.3. Xử lí kết quả thực nghiệm sƣ phạm………………………………………<br /> <br /> 90<br /> <br /> TIỂU KẾT CHƢƠNG 3…………………………………………………………<br /> <br /> 98<br /> <br /> KẾT LUẬN CHUNG VÀ KHUYẾN NGHỊ…………………………………..<br /> <br /> 99<br /> <br /> 1. Kết luận……………………………………………………………………….<br /> <br /> 99<br /> <br /> 2. Khuyến nghị…………………………………………………………………..<br /> <br /> 99<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………...<br /> <br /> 101<br /> <br /> PHỤ LỤC……………………………………………………………………….<br /> <br /> 103<br /> <br /> iv<br /> <br /> DANH MỤC CÁC BẢNG<br /> Bảng 1.1. Tình hình giáo viên dạy học phát triển năng lực vận dụng kiến thức và<br /> khó khăn gặp phải…………………………………………………<br /> <br /> 23<br /> <br /> Bảng 1.2. Mức độ sử dụng các phƣơng pháp dạy học của giáo viên…………….<br /> <br /> 25<br /> <br /> Bảng 1.3. Mục đích và mức độ sử dụng các đơn vị kiến thức của giáo viên…….<br /> <br /> 25<br /> <br /> Bảng 1.4. Tổng hợp ý kiến học sinh……………………………………………...<br /> <br /> 26<br /> <br /> Bảng 2.1. Các tiêu chí và mức độ đánh giá năng lực vận dụng kiến thức……….<br /> <br /> 48<br /> <br /> Bảng 2.2. Bảng kiểm quan sát đánh giá năng lực vận dụng kiến thức trong dạy<br /> học hóa học trung học phổ thông……………………………………...<br /> <br /> 52<br /> <br /> Bảng 2.3. Phiếu tự đánh giá sự phát triển năng lực vận dụng kiến thức của học<br /> sinh…………………………………………………………………….<br /> <br /> 54<br /> <br /> Bảng 3.1. Kết quả bài thi học kì I của nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm….<br /> <br /> 90<br /> <br /> Bảng 3.2. Bảng phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích bài kiểm tra số 1<br /> của trƣờng THPT Minh Quang………………………………………..<br /> <br /> 90<br /> <br /> Bảng 3.3. Bảng phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích bài kiểm tra số 1<br /> của trƣờng THPT Bất Bạt……………………………………………..<br /> <br /> 91<br /> <br /> Bảng 3.4. Bảng phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích bài kiểm tra số 2<br /> của trƣờng THPT Minh Quang………………………………………..<br /> <br /> 92<br /> <br /> Bảng 3.5. Bảng phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích bài kiểm tra số 2<br /> của trƣờng THPT Bất Bạt……………………………………………..<br /> <br /> 93<br /> <br /> Bảng 3.6. Bảng tổng hợp điểm các bài kiểm tra của HS…………………………<br /> <br /> 94<br /> <br /> Bảng 3.7. Bảng phân loại kết quả học tập của HS qua các bài kiểm tra…………<br /> <br /> 94<br /> <br /> Bảng 3.8. Bảng tổng hợp các giá trị tham số đặc trƣng………………………….<br /> <br /> 94<br /> <br /> Bảng 3.9. Kết quả đánh giá của giáo viên về sự phát triển năng lực vận dụng<br /> kiến thức của học sinh qua bảng kiểm quan sát……………………….<br /> <br /> 95<br /> <br /> Bảng 3.10. Bảng kết quả tự đánh giá của học sinh về sự phát triển năng lực vận<br /> dụng kiến thức…………………………………………………………<br /> <br /> v<br /> <br /> 96<br /> <br />