Mê tín dị đoan ở Việt Nam hiện nay và trách nhiệm pháp lý đối với người thực hiện hành vi truyền bá, hành nghề mê tín dị đoan

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết phân tích về thực trạng mê tín dị doan ở Việt Nam hiện nay và trách nhiệm pháp lý đối với người có hành vi truyền bá, hành nghề mê tín dị đoan. Từ đó chỉ ra một số điểm bất cập như cấu thành tội phạm tăng nặng của tội hành nghề mê tín dị đoan, hay chưa có quy định cụ thể thế nào là “mê tín dị đoan”, “hoạt động mê tín dị đoan” và đưa ra hướng hoàn thiện quy định của pháp luật đối với hành vi này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mê tín dị đoan ở Việt Nam hiện nay và trách nhiệm pháp lý đối với người thực hiện hành vi truyền bá, hành nghề mê tín dị đoan

Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 MÊ TÍN DỊ ĐOAN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ ĐỐI VỚI NGƯỜI THỰC HIỆN HÀNH VI TRUYỀN BÁ, HÀNH NGHỀ MÊ TÍN DỊ ĐOAN Nguyễn Thị Thảo1,*, Nguyễn Thị Lam1 1 Trường Đại học Kinh tế Nghệ An, *Email: nguyenthithao@naue.edu.vn Tóm tắt: Bài viết phân tích về thực trạng mê tín dị doan ở Việt Nam hiện nay và trách nhiệm pháp lý đối với người có hành vi truyền bá, hành nghề mê tín dị đoan. Từ đó chỉ ra một số điểm bất cập như cấu thành tội phạm tăng nặng của tội hành nghề mê tín dị đoan, hay chưa có quy định cụ thể thế nào là “mê tín dị đoan”, “hoạt động mê tín dị đoan” và đưa ra hướng hoàn thiện quy định của pháp luật đối với hành vi này. Từ khóa: Mê tín, Dị đoan, Trách nhiệm pháp lý. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ hướng hoàn thiện pháp luật đối với hành vi Quyền tự do tín ngưỡng và tự do không truyền bá, hành nghề mê tín dị đoan. tín ngưỡng của công dân Việt Nam được quy 2. NỘI DUNG định trong Hiến pháp 2013 và được bảo đảm 2.1. Thực trạng mê tín, dị đoan ở Việt trên thực tế. Nam hiện nay Hiến pháp năm 2013 của nước Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, khi CHXHCN Việt Nam, Điều 24 ghi rõ: “Công có ai đó biểu hiện một niềm tin, một quan dân có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, niệm, một sự sợ hãi hoặc ngưỡng mộ một theo hoặc không theo một tôn giáo nào; các cách vô căn cứ, vô lý thì ta thường bảo người tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật; Nhà đó là “mê tín” hoặc nói rộng ra là “mê tín dị nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín đoan”. Ví dụ như: một người chuẩn bị đi thi ngưỡng, tôn giáo; Không ai được xâm phạm thì không dám ăn trứng hoặc ăn chuối vì sợ tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín trứng tròn như điểm không còn vỏ chuối thì ngưỡng, tôn giáo để vi phạm pháp luật”. Tuy có thể gây ra trượt; một người bị ốm lâu khỏi nhiên, một số đối tượng đã lợi dụng niềm tin, tự cho mình là bị ma nhập cần phải cầu khấn, biến tướng niềm tin của người dân dưới dạng cúng tế; một đôi lứa yêu nhau phải chia tay vì hành nghề mê tín, dị đoan gây ảnh hưởng xấu thầy bói phán là không hợp tuổi; một người đến tâm lý xã hội, đến đời sống nhân dân từ ra ngõ gặp phụ nữ liền hủy bỏ cả chuyến đi đó ảnh hưởng đến trật tự xã hội. Nghiêm v.v... Có thể nói, có rất nhiều hành vi được trọng hơn theo Hoàng Đình Dũng (2020), các xuất phát từ những niềm tin phi lý như vậy đối tượng đã lợi dụng sự mê tín dị đoan của gọi là “mê tín dị đoan”. Vậy “mê tín dị đoan” một bộ phận nhân dân để lừa đảo, chiếm đoạt là gì? tài sản thậm chí là giết người. Vì vậy, bài viết “Mê tín dị đoan” là những biểu hiện tin này nhằm phân tích thực trạng về mê tín dị và làm theo những điều phi lý, phản khoa học, đoan ở Việt Nam hiện nay, các loại trách liên quan đến lĩnh vực tâm linh, tinh thần của nhiệm pháp lý đối với người có hành vi truyền con người. Những biểu hiện tin và làm theo bá, hành nghề mê tín dị đoan cũng như chỉ ra đó thường là những hành vi phản văn hóa, gây những điểm bất cập để từ đó đưa ra phương tác hại đến bản thân và xã hội. 5
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An Các hành vi mê tín dị đoan thường được dị đoan. Khá nhiều hủ tục lạc hậu, man rợ vẫn biểu hiện dưới những hình thức sau đây: tồn tại ở một số bản, làng có nhiều bà con - Các hình thức lễ bái, cúng tế, cầu xin như đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Không ít cúng cô hồn, cúng sao giải hạn, cúng vái thổ nơi, việc tổ chức ma chay, cưới xin vẫn tiến công, hà bá để xin che chở; cầu tài lộc, tình hành theo thủ tục rườm rà, rắc rối, thậm chí duyên, gia đạo, cầu tự, xin xăm, xin số đề. mê muội. Một số địa phương hiện nay vẫn còn duy trì hủ tục chôn cất người chết ngay - Các hình thức bói toán, xem tướng số trong nhà; người ốm, người mắc bệnh không như xem tướng mạo, bói chỉ tay, gieo lá số tử đến trạm y tế, bệnh viện mà phó mặc số phận vi, bói vi tính, bói bài. cho thầy mo, thầy cúng, thầy tướng số. Đội - Các hình thức đoán và chữa bệnh trừ tà ngũ thầy lang bốc thuốc, trị bệnh xuất hiện ở ma, đồng bóng như gieo rắc bệnh hoặc chữa nhiều địa phương. Có thầy lang chữa bệnh bệnh bằng thuật bùa chú, thư, yếm (ếm). bằng các biện pháp rất thiếu cơ sở, như làm - Các hình thức kiêng cữ như kiêng đi bùa ngải, cho người bệnh uống nước lã, giẫm ngày lẻ, kiêng số 13, kiêng mèo vào nhà, đạp lên người… kiêng tiếng chim lợn, kiêng ra ngõ gặp đàn Không chỉ những người lớn tuổi mà bà,... nhiều thanh niên, học sinh, sinh viên cũng bị Hành nghề mê tín dị đoan là việc lấy thu ảnh hưởng nặng nề của tệ mê tín, dị đoan. Đầu nhập chủ yếu từ việc xem bói, lên đồng và các năm mới, nhiều sinh viên không chú tâm việc hình thức mê tín dị đoan khác. học mà chăm chỉ lên chùa lễ bái, rút thẻ cầu Việt Nam là quốc gia có 54 dân tộc, với may với mong muốn thi cử trót lọt, quay cóp nhiều nền văn hóa và bản sắc dân tộc khác không bị phát hiện. Nhiều em cầu kỳ tìm chọn nhau. Tuy nhiên, hiện tượng mê tín xuất hiện người xông nhà, nhắn tin chúc năm mới với ở nhiều đối tượng, nhiều thành phần, lứa tuổi hy vọng gặp may cả năm. Có em duy trì việc khác nhau. Chẳng hạn, việc xem ngày, giờ tốt ăn kiêng cẩn thận trước kỳ thi, khi đi thi thì xấu rất phổ biến, không chỉ với những việc lựa chọn giờ xuất hành, tìm người đón ngõ để lớn như làm nhà, cưới hỏi mà mọi việc lớn nhằm đạt điểm cao. Tệ nạn mê tín, dị đoan lây nhỏ, nhiều người vẫn có thói quen chọn “ngày lan, phát triển trong lớp trẻ là rất đáng lo ngại. lành, tháng tốt”. Có trường hợp cắt tóc, cạo Không hiếm vụ việc đau lòng bắt nguồn râu cũng tránh những ngày đầu tháng. Nhà từ mê tín dị đoan. Điển hình như vụ việc bà nước tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng của nội giết cháu bé 20 ngày tuổi ở Thanh Hóa chỉ người dân, song không khuyến khích mọi vì đi xem bói và được thầy bói phán cháu nội người tin và làm theo những điều mê muội. mới sinh là “nghiệp chướng”, nếu bé sống thì Cán bộ, đảng viên cần phải gương mẫu trong bà ta sẽ phải chết và bé chết thì bà ta mới sống việc đẩy lùi tệ mê tín, dị đoan. Nhiều cán bộ nên bà Xuân đã quyết định sát hại chính đứa lãnh đạo khi tuyển chọn, cất nhắc, bổ nhiệm cháu ruột thịt của mình hòng giữ mạng sống. cán bộ không căn cứ vào năng lực, phẩm chất Hay mới đây, xuất hiện vụ việc một phụ mà lại lựa chọn người hợp tuổi, hợp mạng. nữ tự nhận là cô đồng, vừa ngồi bổ cau vừa Việc ký kết hợp đồng làm ăn nhiều khi cũng nói về "lá số tử vi" của người khác với câu kết máy móc chọn ngày, giờ, địa điểm theo "đúng nhận, sai cãi" nhanh chóng trở thành phong thủy. trào lưu thu hút hàng triệu lượt người xem gây Ở địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, ảnh hưởng đến trật tự xã hội. đời sống của người dân còn nghèo, trình độ Ngoài ra tình trạng mê tín dị đoan ngày dân trí hạn chế, cho nên trở thành mảnh đất càng phổ biến trên các trang mạng xã hội. màu mỡ cho sự phát triển của tệ nạn mê tín, Trên các trang mạng xã hội xuất hiện nhiều 6
Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 trang web chuyên về xem bói, tử vi như: 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt tuvicongiap.xyz, vansu.net, xemtuong.net, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt phongthuyso.vn,… Hay trên mạng xã hội tù từ 06 tháng đến 03 năm facebook, việc người dùng lướt xem tin chắc 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hẳn không khó gì bắt gặp những livestream hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 mà cho rằng mình là người xem bói ban lộc năm: kêu gọi mọi người để lại thông tin cá nhân để a) Làm chết người; được thầy phán…. b) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng Điều đáng nói, xem bói online là hình trở lên; thức bói toán trá hình cho hoạt động mua bán đồ mang tính mê tín dị đoan. Để giải vận hạn, c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật đắc tài lộc, đạt tình duyên..., phần lớn người tự, an toàn xã hội. xem bói được “thầy” yêu cầu chuyển tiền để 3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền cúng sao hoặc phải mua nhẫn tài lộc, vòng từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng” phong thủy, dầu seduyên do “thầy” bán hoặc Dấu hiệu pháp lý của tội danh này là: chỉ định nơi mua thì mới được như ý với giá - Mặt khách quan từ vài trăm ngàn đến vài chục triệu đồng. Hành vi khách quan: Người phạm tội Mặt khác, để đảm bảo cho hoạt động mê tín thực hiện hành vi hành nghề mê tín, dị đoan dị đoan được diễn ra suôn sẻ và hoạt động được bằng các hình thức như: Bói toán, đồng bóng trên mọi nền tảng thì đằng sau đó là sự giúp sức hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác. của những người làm hoạt động cò mồi, bảo kê. Pháp luật hiện hành không có quy định Có thể thấy khi đến các lễ hội, đền chùa có rất cụ thể thế nào là mê tín dị đoan nên dẫn tới nhiều đối tượng lôi kéo, mồi chài khách tham cách hiểu không thống nhất, cũng như những quan đến với hoạt động mê tín dị đoan. Bên cạnh khó khăn và vướng mắc trong quá trình áp đó, có nhiều đối tượng khác lôi kéo mọi người dụng pháp luật. Tuy nhiên có thể giải thích: xem livestream, tham gia các hội nhóm chuyên hoạt động mê tín dị đoan. Bói toán là đoán về quá khứ và tương lai. Có nhiều kiểu bói như: Đoán quẻ trong kinh Vấn nạn này đã đang và diễn ra mà không dịch (bói dịch); gieo quẻ bằng ba đồng tiền có được sự kiểm soát chặt chẽ từ các cơ quan (bói gieo, bói quẻ); căn cứ vào ngày tháng chức năng. Bởi vậy, hệ lụy từ thực trạng này gây năm sinh, vào chỉ tay, lông mày, nốt ruồi hoặc ra cho xã hội sẽ không nhỏ nếu chúng ta không các đặc điểm khác trên cơ thể để đoán số có giải pháp để ngăn chặn ngay từ bây giờ. mệnh (bói số); rút thẻ rồi căn cứ vào các bài 2.2. Trách nhiệm pháp lý đối với người thơ, đoạn văn ghi sẵn trong số thẻ rồi đoán hành vi truyền bá, hành nghề mê tín dị (bói thẻ),... đoan Đồng bóng là hình thức cúng lễ, có người 2.2.1. Trách nhiệm hình sự cho thần thánh, hồn ma nhập vào (người ngồi Theo điều 320, Bộ luật hình sự 2015 sửa đồng) rồi thông qua người này đề nói về quá đổi, bổ sung 2017 quy định về tội hành nghề khứ, hiện tại, tương lai của người sống như là mê tín, dị đoan như sau: “thánh phán”. Hình thức mê tín, dị đoan này “1. Người nào dùng bói toán, đồng bóng chủ yếu xảy ra ở các đền, chùa hoặc ở nhà hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị riêng của người hành nghề mê tín, dị đoan xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này (lập điện thờ). hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa Đinh Văn Quế (2006), các hình thức mê án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ tín, dị đoan khác như xem số, gọi hồn, xem 7
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An tướng, xóc thẻ, yểm bùa, cúng ma, bắt tà, trừ 20.000.000 đồng (khoản 7, Điều 14); hoặc ma, đội bát nhang,… hành vi “lợi dụng việc bảo vệ và phát huy giá Dấu hiệu khác: trị di sản văn hóa để trục lợi, hoạt động mê tín dị đoan” sẽ bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng Gây hậu quả nghiêm trọng là dấu hiệu đến 40.000.000 đồng (Khoản 6 Điều 20). Các cấu thành cơ bản của tội này. Những trường mức phạt nêu trên là áp dụng đối với cá nhân hợp được coi là gây hậu quả nghiêm trọng: vi phạm. Đối với cùng một hành vi vi phạm Gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe hoặc hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức tài sản của ngưòi khác hoặc gây mất trật tự an gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân. toàn công cộng. Tại điểm b, khoản 1, Điều 101, Nghị định Trong trường hợp tuy không gây hậu quả số 15/2020/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung tại Nghị nghiêm trọng nhưng thuộc trường hợp đã bị định 14/2022/NĐ-CP của Chính phủ cũng xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này quy định, hành vi lợi dụng mạng xã hội để hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa thực hiện các hành vi “cung cấp, chia sẻ thông án tích mà còn vi phạm thì vẫn bị truy cứu tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, trách nhiệm hình sự. đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ - Khách thể tục của dân tộc” thì sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu Hành vi nêu trên xâm phạm đến trật tự đồng đến 20 triệu đồng đối với tổ chức vi công cộng, ngoài ra còn xâm phạm đến tính phạm. Trường hợp cá nhân có hành vi vi mạng, sức khỏe và tài sản của người khác. phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng - Mặt chủ quan 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức (là từ Người phạm tội thực hiện tội phạm này 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng). với lỗi cố ý chủ yếu với động cơ, mục đích là Ngoài ra tại điểm a khoản 2 và khoản 4 tư lợi. Nhưng động cơ mục đích không phải Điều 15 Nghị định 158/2013/NĐ-CP quy là dấu hiệu bắt buộc. Người phạm tội coi việc định phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 mê tín dị đoan như một công việc thường đồng đối với hành vi lợi dụng hoạt động lên xuyên, một nghề nghiệp kiếm sống của mình. đồng, xem bói, gọi hồn, xin xăm, xóc thẻ, yểm - Chủ thể bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức tương tự khác để trục lợi. Chủ thể của tội phạm này không phải là chủ thể đặc biệt, chỉ cần đến một độ tuổi nhất Đối với những người có hành vi hoạt định và có năng lực trách nhiệm hình sự đều động mê tín dị đoan thì tùy vào tính chất, mức có thể là chủ thể của tội phạm này theo quy độ mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính định của Bộ Luật hình sự. (Trần Văn Luyện hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. & cs, 2019) Bên cạnh đó, trường hợp người dùng bói Như vậy, Bộ luật hình sự đã có quy định toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị về tội danh này, tuy nhiên tùy vào từng trường đoan khác nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành hợp, mức độ hậu quả mà người vi phạm sẽ bị chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì sẽ bị trách nhiệm hình sự. truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội hành nghề mê tín dị đoan theo Điều 320 Bộ luật Hình sự 2.2.2. Trách nhiệm hành chính năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017. Tại Nghị định 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ có quy định về việc lợi dụng tổ chức lễ hội để “tổ chức hoạt động mê tín dị đoan”, với mức phạt từ 15.000.000 đồng đến 8
Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 2.3. Một số điểm bất cập và hướng xã hội đối với tội hành nghề mê tín dị đoan mà hoàn thiện chỉ có hướng dẫn tại tiểu mục 5.1 Nghị quyết số Thứ nhất, Về cấu thành tội phạm 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17/04/2003 của Hội (CTTP) tăng nặng của tội hành nghề mê tín dị đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về tình đoan. Tại điểm a Khoản 2 của điều 320 Bộ tiết “ Gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại luật hình sự năm 2015 quy định tình tiết làm Khoản 1 Điều 245 của BLHS 1999, điều này dẫn chết người. Tuy nhiên, trên thực tế có những tới cách hiểu và áp dụng không thống nhất trong trường hợp do hành nghề mê tín, dị đoan gây thực tiễn. Để áp dụng thống nhất và tránh bỏ lọt hậu quả thương tích nặng cho nạn nhân hoặc tội phạm cần phải có văn bản hướng dẫn tình tiết gây tổn hại cho sức khỏe của người khác quá này (Hoàng Đình Dũng, 2020). nặng thì sẽ xử lý ra sao. Ví dụ như trường hợp Thứ hai, hiện nay pháp luật không có đi xem bói, thầy bói bảo phải trừ “ma” nhập quy định cụ thể thế nào là mê tín dị đoan” hay vào người bằng cách dùng roi dâu đánh vào thế nào là “hoạt động mê tín dị đoan”. Điều người và hậu quả là bị thương nhẹ và sau đó này là một “lỗ hổng” của pháp luật, dẫn đến thầy bói rắc nước thánh vào vết thương gây nhiều cách hiểu không thống nhất, cũng như nhiễm trùng và tỷ lệ thương tật của người đó những khó khăn và vướng mắc trong quá là 25%. Trong trường hợp này, rõ ràng hậu trình áp dụng pháp luật. Chẳng hạn bói toán quả gây ra là nghiêm trọng nhưng không thể trên các trang mạng xã hội như livetream xem xử người phạm tội ở mức cao hơn CTTP cơ bói hoặc xem bói online hay như giải hạn thì bản được. Vì trong CTTP tăng nặng không có xem là hoạt động “mê tín dị đoan” không? quy định về tình tiết định khung tăng nặng Vì vậy, các cơ quan chức năng cần sớm có sự “gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe xem xét và xây dựng, ban hành các quy định cho người khác”. Theo ý kiến của tác giả, đối rõ ràng cụ thể về các hành vi được coi là hoạt với trường hợp này cần phải xử nặng hơn động "mê tín dị đoan", để đảm bảo tính chính hành vi phạm tội quy định tại Khoản 1 Điều xác và thống nhất trong nhận thức và thực tiễn 230 BLHS 2015 nhưng không cần xử người áp dụng pháp luật. phạm tội thêm tội danh vô ý gây thương tích Thứ ba, cần bổ sung một tội danh mới bởi cần thu hút tổng hợp các tình tiết này liên quan đến hành vi truyền bá mê tín, dị thành các tình tiết định khung tăng nặng cũng đoan trong xã hội. Qua nghiên cứu đã chỉ ra đủ để trừng phạt người phạm tội và mang tính rằng, mê tín, dị đoan phát triển như hiện nay răn đe cho những đối tượng hành nghề mê tín, vì đã có những hành vi tuyền bá, tuyên truyền dị đoan khác. để mọi người theo, tin vào những điều không Đối với tình tiết CTTP tăng nặng “thu lợi có thật. Do vậy, để đấu tranh với tệ nạn mê bất chính 200.000.000 đồng trở lên” tại điểm tín, dị đoan cần thiết bổ sung một tội danh có c Khoản 2 Điều 320 BLHS 2015, quy định tên là “Tội truyền bá mê tín, dị đoan” có nội như vậy là quá chung chung, không phân hóa dung tương tự như tội truyền bá văn hóa phẩm được tội phạm để trừng trị tương xứng. Do đó đồi trụy. Ví dụ như vụ việc YouTuber Thơ cần quy định cụ thể và rõ hơn đối với tình tiết Nguyễn đã đăng clip “xin vía học giỏi”. này. Trong đó, YouTuber này ôm một con búp bê, Đối với tình tiết định khung tăng nặng là “ trên tay cầm sợi dây chuyền, rồi bắt đầu xin gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự vía học giỏi. Đây là hành vi có dấu hiệu vi an toàn xã hội” được quy định tại điểm c Khoản phạm truyền bá mê tín dị đoan cần có quy 2 Điều 320 BLHS 2015 hiện nay vẫn chưa có định cụ thể để có cơ sở xử lý theo pháp luật. văn bản nào hướng dẫn cụ thể thế nào là gây ảnh Thứ tư, cần có quy định cụ thể đối với hoạt hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự an toàn động cò mồi, bảo kê mê tín dị đoan. Nếu mê tín 9
Trường Đại học Kinh tế Nghệ An dị đoan được hoạt động để trục lợi, kiếm tiền đối với hành vi hành nghề mê tín dị đoan đã bất hợp pháp thì sẽ bị xử lý theo quy định pháp và đang xảy ra ngày một nhiều với hậu quả luật. Cò mồi, bảo kê và mê tín dị đoan tuy quá lớn về nhiều mặt trong đời sống xã hội không phải là những hành vi giống nhau nhưng hiện nay. liên kết với nhau để thực hiện hành vi lừa đảo 3. KẾT LUẬN người dân tin theo hoạt động mê tín dị đoan để Mê tín dị đoan đã ảnh hưởng không nhỏ kiếm tiền thu lợi bất chính. Hành vi cò mồi là đến tâm lý xã hội, ảnh hưởng đến quyền tự do để lôi kéo, dẫn dắt người khác vào mê tín dị tín ngưỡng của công dân từ đó làm mất trật tự đoan. Còn hành vi bảo kê được thực hiện để bảo công cộng và đời sống của người dân và nguy vệ cho hành động mê tín dị đoan, hành động hiểm hơn là những biến tướng của hành vi theo đuổi, truyền bá tín ngưỡng không được phạm tội đã xâm phạm đến tín mạng, sức nhà nước cho phép. Có thể thấy khi đến các lễ khỏe của người khác. Để hạn chế những hậu hội, đền chùa có rất nhiều đối tượng lôi kéo, quả đáng tiếc có thể xảy ra, mỗi người dân mồi chài khách tham quan đến với hoạt động cần nâng cao tinh thần cảnh giác, không tin, mê tín dị đoan. Bên cạnh đó, có nhiều đối tượng không nghe theo lời bói toán vô căn cứ của khác lôi kéo mọi người xem livestream, tham những đối tượng hành nghề mê tín dị đoan. gia các hội nhóm chuyên hoạt động mê tín dị Đồng thời, các cơ quan chức năng cần tăng đoan. Do đó cần có quy định pháp luật cụ thể cường công tác quản lý và có cơ chế xử lý về khái niệm cò mồi, bảo kê mê tín dị đoan cũng nghiêm khắc đối với những đối tượng hành như chế tài xử lý cụ thể đối với các hành vi này. nghề mê tín, dị đoan. Hơn ai hết, mỗi người Trên đây là một số đề xuất, kiến nghị để dân và toàn xã hội phải kiên quyết phát hiện, hoàn thiện pháp luật về những hành vi phạm đấu tranh, xử lý, bài trừ mê tín dị đoan để đời tội liên quan đến tội hành nghề mê tín, dị đoan sống tâm linh tín ngưỡng của dân tộc Việt và các tội phạm khác có liên quan đến mê tín, Nam phát huy được những giá trị tích cực vốn dị đoan, nhằm trừng trị và răn đe có hiệu quả có từ hàng nghìn đời nay. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đinh Văn Quế (2006), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh 2. Trần Văn Luyện, Phùng Thế Vác và nhóm tác giả (2019), Bình luận Khoa học Bộ luật hình sự năm 2015, Nxb Công an nhân dân 3. Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình luật Hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân 4. Cao Thị Oanh, Tội xâm phạm trật tự công cộng theo quy định của Bộ luật Hình sự, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường, Trường Đại học Luật Hà Nội. 5. Hoàng Đình Dũng, Tội hành nghề mê tín dị đoan theo quy định Bộ Luật hình sự 2015, Tạp chí pháp luật và thực tiễn, số 43/2020, tr 33 – 37 6. https://xemtuvi.xyz/tu-vi-hang-ngay 7. https://vansu.net/ 8. http://tutru.xemtuong.net/home.php 9. https://phongthuyso.vn/ 10