intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Mô hình hành vi thông tin

Chia sẻ: DanhVi DanhVi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

52
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hành vi thông tin là một phân ngành trong lĩnh vực khoa học thông tin và là một lĩnh vực liên ngành với nhiều quan điểm khác nhau như tâm lý học nhận thức, hành vi tổ chức, truyền thông, triết học, nhân chủng học, sinh học và triết học tiến hóa, trong đó có khoa học Thư viện - Thông tin. Một số mô hình hành vi thông tin từ một số quan điểm tiếp cận khác nhau, ý nghĩa của nghiên cứu mô hình hành vi thông tin trong hoạt động Thư viện - Thông tin.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Mô hình hành vi thông tin

MO HINH HANH VI THONG TIN<br /> ThS. Bui Ha PhuUng<br /> Khoa Thtf vien • Thdng tin hoc, Oai hpe KHXH&NV Tp. HCM<br /> Tdm tdt<br /> <br /> Hanh vitiidngtin^ mgt phin nginh tivng linh vifc khoa hgc Ihdngtinva la mgt linh vyc lien nginh<br /> v& nhteu quan di&n khac nhau r^ift^ly<br /> hgc nhantiiij/c,hinh vi tn chut, truyen thdng, triit hgc, nhin<br /> chiing hgc, s'nh hgc vi bi& hgc tiSi hoa, bong do co khoa hgctitUv^n- thdngtin.Bat wS gftjjtiii$umd<br /> so md hinh hanh vi tiidng tin tir mgt so quan di&n ti^ dn khac nhau. Y nghia cua nghOn aiU md hi<br /> hanh vi thdngtintrong ho^ adng thUviin - thdng tin.<br /> Tif khoi: Thtf vign, hanh vi thdng tin, md hinh, ngudi dung tin.<br /> NoSiatX:<br /> <br /> Hanh vitiidngtinla mgt phin nginh tiong linh vyt khoa hpc Uidngtinvi la mdt Ifnh viiC HSn ngan<br /> v& nhiiu quan a&n khac nhau nhu tim ly hgc nh$n tiidt, hinh vltS chtit, tiuyen tiidng, bi^ hgc, nhan<br /> diiing hoc, ^nh hgc vi triS hgctienhoi, trong dd cd Idioa hoctiiiTvien - thdngtin.Bii vi& gidi thi$u md<br /> so md tnnh hanh vi tiidng tint^mgtsS quan di&n ti^ cin khac nhau. 9 ngha cua nghiin citu md hlnh<br /> hinh vltiidngtintrong hoat dgng thu vi^ • thdng bn.<br /> Keywords: Ubraries, informatian behaviour, models, information users.<br /> <br /> N<br /> <br /> gdy nay, hdnh vi ttidng ttn (HVTT) Id mpt<br /> phdn ngdnh bong linh vyt khoa hpc thdng<br /> tin va Id mpt Iinh vyc lign ngdnh vdi nhieu<br /> quan dilm khdc nhau nhtf tdm ly hpc nhdn thut,<br /> hanh vi tddiiit, buygnttidng,bilt hpc^ nhdn chiing<br /> hpc, sinh hpc vd tria hpe tien hod, trong dd c6<br /> khoa hpcttitfvign -ttidngtin.Thudt ngff HVTT xua<br /> hign ttf nhung ndm 1990 v * nguon goc khdi nigm<br /> nhu du tin, stf dyng ttidng tin da cd tii" nhuhg<br /> ndm 1960 [1]. Nhieu nhd nghUn aiu v^ HVTT da<br /> tip ttung ttf dinh hudng hgttiongd&i djnh h u ^<br /> ngudi dCingtin(NDT). Trong nhQng ndm 1970, cdc<br /> nghign aiu bdt ddu nhSn mgnh d€n yeu ^ c d nhdn<br /> nhtf ngudi tim kiem vd stf dung thdng tin.<br /> HVTT la thudt ngff diing d l md td cddi thtfc<br /> con ngudi bftjng tdc vdi ttiong ttn, ttf each con<br /> ngudi Bm kiem, khaittidc,dipn lpc, stf dyng, dila<br /> s l vd tdi tgo ttiflng Hn. HVTT la toan bd hdnh vi<br /> con ngutfi liin quan d&i thdng tin, bao gom hdnh<br /> vi ttiy ddng vd vd y nhy ngSu nhign g^pttidngtin,<br /> ding nhtf hanh vi aS mye (Ttch ma khdng IHn quan<br /> d&i tim kiSn, nhtf chii ddng ttanh ttidng tin [2].<br /> <br /> HVTT cd t h l cd y ttitfc hay tiem ttitfc, bilu hi§n<br /> hay tiem In, ty nguyen hay bSt bupc, Id hdnh vi<br /> ed t h l dan xen vdl cdc hogt dpng hdng ngay ciia<br /> mSi ngtfdi. Nhtf v|y, HVTT Id mdt ttiu§t ngff vdi<br /> nghta rdng bao triim cac khia cgnh khdc nhau ciia<br /> hdnh vl con ngudi lien quan din thdng tin.<br /> Md hinh hdnh vi thong tin<br /> HVTT la m$t ITnh vyc nghign CIJ\J bong khoa<br /> hpc ttitf vign - ttidng tin, nghign eutf todn bd hdnh<br /> vi cua con ngtfdi liin quan den ttidng tin, bao gSm<br /> diii dpng vd bj ddng, bang ttidi tinh thiSn biaj hign<br /> ben ngodi hay tiem In lien quan den ttidng tin, L^<br /> thuya vd md hinh HVTT thtfdng t|p bung vao<br /> mpt trong ba khfa cgnh Idn oia HVTT, dd Id tim<br /> kiem ttidng tin, dypc hilu nhtf tim tin, ba ctfu tin,<br /> khai thac thdng tin vd hilu bia ttidng tin; khia<br /> cgnh ttitf hai Id td chut ttidng tin vd ttitf ba Id stf<br /> dyng thdng tin. Mdc dii vgy, cd ba khia cgnh ndy<br /> lign quan chdt die viH nhau md khdng cd sy tdch<br /> bia vd phdn djnh qud ldn.<br /> Moi md hinh HVTT dSu t h l hign quan dilm<br /> tilp cdn khdc nhau, tuy vdy, cdc md hlnh d3u nhSn<br /> <br /> mgnh dai cac khfa canh tigu bieu ciia cac giai<br /> dogn trong md hinh. Cac quan ffiem tiep cgn bao<br /> gom quan diem hanh vi, quan diim nhdn ttiiit hdnh vi, quan d'lem nhdn ttiiit - tinh cam va quan<br /> diem b'di h ^ .<br /> <br /> Mfi hinh nay cho thdy, cdc moi lien he chi tia<br /> hay tutfng xx giua cac ttianh phan trong bdt ky<br /> mfi htnh hanh vi tim kian ttifing tin cua ea nhan<br /> phy thupc vao bihg hoan cdnh nhat dinh cua hoat<br /> dpng tim kian thmg tin tai thdi dian cy the.<br /> <br /> Md hinh hanh vi<br /> <br /> /T\<br /> <br /> i<br /> <br /> \±,<br /> <br /> M6 hinh Blis [8]<br /> Md hinh hdnh vi tim kiem thfing tin ciia tae gia<br /> Ellis [8] bao gom 6 ddc dilm chung. Nhffng ddc<br /> diem nay dtfde mfi td dya b-gn nhihig nghign eiili<br /> ve cdc nhd khoa hpc xa hdi, nhd vgt ly, nhd hod<br /> hpc, ky stf vd cdc nhd nghidn ctfu bong mfit nha<br /> i n d j ^ u ddc d-tem khai qudt cOa md hinh nay<br /> ^ ^ ^ ^ 1 khdi ddu (Slatting), xau diuoi (Chaining),<br /> Itfft (Browsing), phdn bia (Differentiating), kiem<br /> tra (Monitoring), bich Ipc (btbacting), xac ttiyt<br /> (Verifying) vd k a ttiiic (Ending).<br /> - Khdi dau (Starting): Xdc djnh ngufin tim phii<br /> hyp.<br /> - Xdu chu5i (Chaining): Theo dfii vd ket noi<br /> nguon mdi duljc tim ttiay ttong nguon tim ban<br /> dSu (quay trd Igi hodc tiep bjc).<br /> - Ludt (Browsing): Nhin ludt npi dung cua cdc<br /> ngudn tim bdng cdch nhin ludt qua mye lye, bdng<br /> tra, chii d§, nhan de...<br /> - Phdn bigt (Differentiating): Trfch Ipc vd ddnh<br /> gid edc nguon tim hOy dyng vd lyS chpn ngudn<br /> tim bdng cdch phan b'ch sy khac bigt giiia bdn<br /> ChSt bf nhign vd chit lu^ng ma ttiong tin mang<br /> lgi.<br /> - Kilm tta (Monitoring): d p nh|t ehii dg dio<br /> ttudc bdng cdch kHm tia ttitfdng xuyln nguon<br /> tim chfnh.<br /> - Trich Ipc (Exbacting): Ldm vigc mpt cdch he<br /> ttidng ttifing qua mdt ngufin tim tdi ligu da ed.<br /> - Xdc ttiyt (VferilVing): Mlm ba b'nh chfnh xdc<br /> eua thi^ig tin.<br /> - Kattwic(Ending): Quattinhtimki&n ka tiiiic<br /> <br /> T3P chITHlL«l|!L5HEUlM1<br /> <br /> P!<br /> Mo hinh hanh vi Oidng hn<br /> aia
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2