Một số giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu giai đoạn hiện nay

Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br /> <br /> <br /> <br /> MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DÂN CA<br /> TRONG CƯỚI HỎI CỦA DÂN TỘC SÁN DÌU GIAI ĐOẠN HIỆN NAY (*)<br /> Ngô Quang Sơn(1)<br /> Vũ Thị Thanh Minh(2) - Trần Quốc Hùng(3)<br /> <br /> D<br /> ân tộc Sán Dìu chủ yếu sinh sống ở dải bán sơn địa rộng lớn từ tả ngạn sông Hồng đến<br /> các tỉnh trung du miền núi phía Bắc và một số tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Trong<br /> kho tàng văn nghệ dân gian phong phú của dân tộc Sán Dìu, nổi bật hơn cả là dân ca trong cưới hỏi.<br /> Trong cuộc sống đương đại với nhiều tác động đa chiều có cả tích cực và tiêu cực, dân ca trong cưới<br /> hỏi của dân tộc Sán Dìu như viên ngọc sáng long lanh, cần được bảo tồn và phát huy những giá trị<br /> đích thực và tích cực của nó.<br /> Từ khóa: Giải pháp, bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, phong tục cưới hỏi, dân tộc Sán Dìu.<br /> <br /> Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, Dân ca (Soọng cô) là món ăn tinh thần<br /> là động lực của sự phát triển. Văn hóa ra đời và không thể thiếu trong đời sống văn hóa của dân<br /> phát triển cùng với sự ra đời và phát triển của tộc Sán Dìu. Hệ thống các bài hát qua các nghi lễ<br /> loài người. Trong đời sống của cộng đồng các khai tửu, chắn cổng trong cưới hỏi được hát lên<br /> dân tộc, nhiều yếu tố của văn hóa được sinh ra và nhằm chúc phúc cho cô dâu chú dể được trăm<br /> tồn tại từ thế hệ này sang thế hệ khác và độ dài năm hạnh phúc. Sự phát triển nhanh của kinh tế<br /> của thời gian đã tạo nên các giá trị văn hóa truyền - xã hội trong những năm đất nước đổi<br /> thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số (DTTS). mới cùng với quá trình đô thị hoá đã và đang<br /> Song cùng với sự phát triển đó là sự mai một, sự tác động mạnh mẽ đến dân ca trong cưới hỏi của<br /> pha tạp trong giao lưu, tiếp biến văn hóa giữa các dân tộc Sán Dìu. Những biến đổi văn hoá đang<br /> tộc người. Chính vì vậy, bảo tồn và phát huy các diễn ra theo nhiều xu hướng, tác động đến đời<br /> giá trị truyền thống của văn hóa Việt Nam nói sống xã hội của người Sán Dìu cả về mặt tích<br /> chung và văn hóa của các DTTS nói riêng trong cực và mặt tiêu cực. Cùng với xu hướng giao<br /> thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay là nhu cầu lưu và hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ như hiện<br /> tất yếu và cần thiết. nay, văn hoá truyền thống nói chung, dân ca Sán<br /> Dân tộc Sán Dìu chủ yếu sinh sống ở dải Dìu nói riêng không chỉ biến đổi về hình thức,<br /> bán sơn địa rộng lớn từ tả ngạn sông Hồng đến cấu trúc đơn thuần mà biến đổi cả về quan niệm<br /> các tỉnh trung du miền núi phía bắc và một số nhân sinh, nội dung, lối sống. Bên cạnh đó, có rất<br /> tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam bộ. Dân tộc Sán nhiều sản phẩm văn hóa mới, nên bản sắc dân ca<br /> Dìu thuộc ngữ hệ Hán - Tạng có đời sống văn Sán Dìu cũng ít nhiều bị mai một, pha tạp.<br /> hóa vật chất và tinh thần vô cùng phong phú. Để bảo tồn và phát huy các giá trị dân ca<br /> Những giá trị văn hóa ấy được thể hiện qua nhà trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu, cần thực<br /> cửa, tập quán sinh hoạt, tín ngưỡng, lễ hội, đặc hiên các nhóm giải pháp sau:<br /> biệt là trong văn nghệ dân gian trong đó có dân 1. Nhóm giải pháp bảo tồn các giá trị dân<br /> ca (Soọng cô). Lối hát dân ca dân tộc Sán Dìu rất ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu<br /> đa dạng: Trong lao động sản xuất (Trụ công cô); Trước hết là bảo tồn nguyên dạng giá trị<br /> trong đám cưới (Sênh ca chíu cô); khi đi chơi gốc của di sản văn hóa phục vụ các hoạt động<br /> làng (Hị son cô); chúc tết (tạo nén cô); ru con bảo tàng, nghiên cứu, học tập, khi các giá trị gốc<br /> (Ếnh slảy cô),... (các bài dân ca) có thể bị lãng quên, biến mất<br /> (*) Bài viết là sản phẩm nghiên cứu của nhiệm vụ khoa trong nhịp sống đương đại, khi người già nắm<br /> học “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giữ các bài hát dân ca mà không tìm được người<br /> giá trị dân ca trong cưới xin của dân tộc Sán Dìu ở Việt trẻ say mê truyền lại thì công tác bảo tồn nguyên<br /> Nam”, Ủy ban Dân tộc, năm 2016. vẹn (bảo tồn ở trong trạng thái tĩnh) là việc làm<br /> Ngày nhận bài: 15/2/2017. Ngày phản biện: 5/3/2017. Ngày duyệt đăng: 10/3/2017<br /> (1)(2)<br /> Học viện Dân tộc; e-mail: ngoquangson@cema.gov.vn, vuthanhminh@cema.gov.vn Số 17 - Tháng 3 năm 2017<br /> (3)<br /> Ban dân tộc tỉnh Quảng Ninh; e-mail: tranquochung@gmail.com<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br /> <br /> cần thiết với mục đích không để di sản dân ca sống văn hóa và thuần phong mỹ tục trong việc<br /> trong cưới xin bị biến mất. Giải pháp bảo tồn cưới hỏi cho đồng bào DTTS. Đặc biệt, người<br /> này được thực hiện với các phương thức cụ thể cao tuổi trong cộng đồng là người nắm chắc<br /> như: Sưu tầm, phục dựng, xuất bản sách, ghi âm, vốn dân ca trong cưới hỏi cần tăng cường hơn<br /> quay video. nữa công tác truyền dạy và giáo dục lớp trẻ về ý<br /> Khi bảo tồn di sản dân ca trong cưới hỏi nghĩa cũng như các giá trị khác biệt về làn điệu,<br /> của dân tộc Sán Dìu cần gắn kết giữa bảo tồn lời hát của dân ca dân tộc Sán Dìu.<br /> văn hóa vật thể và phi vật thể. Nếu chỉ chú trọng 2. Nhóm giải pháp phát huy các giá trị dân<br /> bảo tồn các bài dân ca trong cưới hỏi thì chưa ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu<br /> đủ, mà cần phải bảo tồn các bài dân ca đó cùng Phát huy di sản dân ca trong cưới hỏi của<br /> với các hiện vật trong ngữ cảnh của buổi lễ, ví dân tộc Sán Dìu gắn với công tác giáo dục tại<br /> dụ như: Khi hát trong lễ khai hoa tử (hoi pha/va cộng đồng<br /> chỉu) cần phải bảo tồn lọ rượu tình, đĩa hoa giấy - Khảo sát, đánh giá nhu cầu và nhận thức<br /> đặt trong đó là đôi quả trứng các cách thức xuyên của đồng bào các dân tộc về văn hóa truyền thống<br /> chỉ; trong lễ hát chán cổng (lán hống), hiện vật của chính dân tộc mình, vì chính họ đã sáng tạo<br /> cần có khi diễn ra cuộc hát là ghế băng, cành tre ra các giá trị văn hóa, đồng thời cũng là những<br /> uốn cong, cắt giấy dán,… Khi các hiện vật (văn người bảo tồn, phát huy các giá trị đó trong đời<br /> hóa vật thể) và các bài dân ca (văn hóa phi vật sống xã hội hiện tại và cả trong tương lai. Bởi các<br /> thể) kết hợp với nhau sẽ tạo không gian văn hóa giá trị văn hóa chỉ có thể được bảo tồn, phát huy<br /> đặc trưng để phân biệt nội dung, ý nghĩa với các khi được lưu giữ vững chắc trong ý thức của mỗi<br /> nghi lễ khác. người dân và do chính người dân thực hiện. Chỉ<br /> Cần gắn bảo tồn di sản dân ca trong cưới khi nào người dân hiểu được vị trí, vai trò của họ<br /> hỏi với công tác nghiên cứu khoa học và truyền trong hoạt động này thì họ mới có ý thức gìn giữ,<br /> thông: cần phải có những công trình khoa học có nâng niu các giá trị văn hóa của dân tộc mình, từ<br /> giá trị về di sản dân ca. Bên cạnh đó, tăng cường đó mới tích cực tự giác thực hiện có kết quả.<br /> tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa học giúp các nhà - Gia đình phải thực hiện đúng chức năng,<br /> quản lý, các nhà khoa học và nhân dân hiểu rõ vai trò và trách nhiệm: Truyền dạy văn hoá<br /> hơn về dân ca của dân tộc Sán Dìu trong bối cảnh truyền thống, đạo hiếu,... phải dựa trên những<br /> biến đổi đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của chuẩn mực văn hoá truyền thống của dân tộc,<br /> người Sán Dìu trong giai đoạn hiện nay. giáo dục con cháu có tinh thần cao trong việc bảo<br /> Công tác bảo tồn di sản dân ca trong cưới tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong đó<br /> hỏi của dân tộc Sán Dìu cần được gắn với công có cưới hỏi và việc đầu tiên cần làm và cơ bản<br /> tác giáo dục cộng đồng. Giáo dục thế hệ trẻ, trước nhất tạo cơ sở để phát huy di sản là giữ được<br /> tiên hiểu về ý nghĩa nhân văn của các phong tục, tiếng nói “mẹ đẻ” của dân tộc mình.<br /> nghi lễ và liên quan đến các phong tục nghi lễ - Tăng cường vai trò của dòng họ, gia tộc<br /> đó là các bài hát dân ca. Nếu bảo tồn các bài hát trong việc giáo dục thế hệ trẻ về cội nguồn dân<br /> dân ca trong cưới xin tốt mà không chú ý đến tộc, hiếu kính, truyền thụ tri thức truyền thống,<br /> việc giáo dục truyền dạy cho con cháu, cho cộng bí kíp gia truyền,... Những tri thức này cần phải<br /> đồng để cộng đồng không nhận thức được giá trị được nhân rộng, không để mai một.<br /> của di sản dân ca thì chính cộng đồng sẽ là người - Cần giao lưu, tiếp nhận văn hóa một cách<br /> đánh mất di sản đó. Trong các đám cưới hiện cởi mở để làm giàu thêm bản sắc văn hóa dân<br /> nay, hiếm thấy cô dâu chú rể và cộng đồng mặc tộc, đặc biệt là dân ca trong bối cảnh hội nhập và<br /> trang phục truyền thống, cũng hiếm thấy có tiếng phát triển. Tuy nhiên, giao lưu, tiếp nhận những<br /> hát Soọng cô. Âm nhạc hiện đại đã lấn át trong luồng văn hóa khác là cần thiết nhưng tiếp nhận<br /> đám cưới, giới trẻ quan tâm đến âm nhạc hiện những cái gì và biến đổi như thế nào để không<br /> đại mà thờ ơ, thậm chí có quan điểm sai cho rằng đánh mất đi giá trị văn hóa của mỗi địa phương<br /> hát dân ca truyền thống đã trở nên lỗi thời, lạc là việc làm không đơn giản. Lý do các bài dân ca<br /> hậu. Do vậy, chính quyền các cấp phải làm tốt ít được giới trẻ tiếp nhận là do không hiểu hết ý<br /> công tác vận động, tuyên truyền thực hiện nếp nghĩa của bài hát, thậm chí người am hiểu văn<br /> <br /> Số 17 - Tháng 3 năm 2017 15<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br /> <br /> hóa trong cộng đồng cũng chỉ dịch được phần hoạt cộng đồng theo đúng kiến trúc của dân tộc<br /> nào của bài hát nên các bài dân ca khi dịch không Sán Dìu. Nhà sinh hoạt cộng đồng cũng là một<br /> truyền tải hết được nội dung và ý nghĩa của các bảo tàng nhỏ để giáo dục văn hoá truyền thống<br /> bài dân ca. Hơn nữa, các bài hát dân ca Sán Dìu thông qua các buổi sinh hoạt văn hoá và các hiện<br /> không có nhạc, thiên về trường độ nên giới trẻ vật, văn hoá phẩm,... Tăng tần suất và thời lượng<br /> nghe nhiều sẽ có cảm giác nhàm chán. Cách làm đưa tin, phát sóng các chương trình văn hoá dân<br /> mới mà vẫn giữ được cái hồn của các bài dân ca tộc trên đài phát thanh truyền hình từ trung ương<br /> là phổ nhạc, phối khí trên nền gốc của bài hát. đến địa phương.<br /> - Tăng cường giao lưu trong cộng đồng - Cần biên soạn và mở các lớp truyền dạy<br /> dân tộc Sán Dìu ở trong tỉnh và ngoài tỉnh để về bản sắc văn hóa của dân tộc Sán Dìu như: Lớp<br /> tăng thêm sự hiểu biết về phong tục, văn hóa của truyền dạy ngôn ngữ; lớp dân ca Soọng cô,…<br /> dân tộc mình, tạo sự gắn bó, tình đoàn kết đồng - Tăng cường công tác lập hồ sơ đề nghị<br /> tộc trên phạm vi cả nước, từng bước thống nhất cấp có thẩm quyền công nhận di sản văn hóa,<br /> chuỗi các chủ đề dân ca trong đó có dân ca trong công nhận danh hiệu nghệ nhân để có cơ sở bảo<br /> cưới hỏi. tồn và phát huy hiệu quả di sản dân ca dân tộc<br /> Để phát huy được di sản dân ca trong cưới Sán Dìu.<br /> hỏi của dân tộc Sán Dìu cần có sự vào cuộc từ - Sớm có chính sách dành cho nghệ nhân<br /> phía chính quyền các cấp, cụ thể như sau: và cụ thể hóa tiêu chí văn hóa dân tộc khi bình<br /> - Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao xét gia đình, dòng họ văn hóa. Cần đưa các tiết<br /> năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa mục văn nghệ quần chúng mang đậm bản sắc<br /> nói chung, cán bộ làm công tác nghiên cứu văn văn hóa dân tộc vào các chương trình văn nghệ<br /> hóa các DTTS nói riêng và có chính sách khuyến của xã, phường, thị trấn và thôn bản tại những<br /> khích, ưu đãi với các nghệ nhân văn hóa dân gian địa phương có trên 50% dân số là dân tộc Sán<br /> ở cơ sở và các trí thức, văn nghệ sĩ hoạt động trên Dìu đang sinh sống và coi là thiết chế văn hóa<br /> lĩnh vực bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa không thể thiếu ở địa phương đó.<br /> truyền thống nói chung, văn hóa DTTS nói riêng. - Phát huy di sản dân ca trong cưới hỏi của<br /> - Lồng ghép các chương trình hoạt động dân tộc Sán Dìu nhằm mục tiêu phát triển văn<br /> thông tin, tuyên truyền ở cơ sở, khai thác triệt hóa, nghệ thuật quần chúng, đồng thời phát triển<br /> để các điệu múa, làn điệu dân ca, lối hát mừng du lịch bền vững, phục vụ tích cực cho công tác<br /> đám cưới,... bằng cách ghi âm, ghi chép, quay bảo tồn di sản văn hóa. Các giá trị văn hóa vật thể<br /> phim, đào tạo, truyền dạy con em tiếp thu vốn và phi vật thể là tài sản vô giá của cộng đồng các<br /> văn hoá cổ. dân tộc Việt Nam luôn cần được bảo tồn, phát<br /> - Tổ chức các hội thi, giao lưu dân ca, khôi huy và phát triển trong bối cảnh hội nhập và phát<br /> phục lại đám cưới với các nghi lễ truyền thống triển. Các giá trị văn hóa đó là nguồn lực nội sinh<br /> và với lối hát đối đáp giao duyên,... Các Câu lạc cho phát triển kinh tế xã hội khi được phát triển<br /> bộ hát Soọng Cô hàng năm (hoặc 02 năm một để phục vụ nhu cầu tìm hiểu, thưởng thức giải trí.<br /> lần) ở cấp xã, huyện cần tổ chức hội thi hát dân Ví dụ: Dân tộc Sán Dìu ở huyện Tam Đảo, tỉnh<br /> ca dân tộc Sán Dìu để chọn ra và trao giải các tiết Vĩnh Phúc, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh<br /> mục hay. Đây cũng là cách thức phát huy hiệu nếu khai thác và phát huy dân ca dân tộc Sán Dìu<br /> quả dân ca dân tộc Sán Dìu và có thể phục vụ một cách hiệu quả thì đây sẽ là sinh kế mới, góp<br /> phát triển du lịch ở địa phương. phần xóa đói giảm nghèo đa chiều bền vững cho<br /> - Đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết cộng đồng dân tộc Sán Dìu.<br /> xây dựng đời sống văn hóa” trên địa bàn các tỉnh, - Tiến hành áp dụng các phương pháp bảo<br /> đặc biệt là ở vùng đồng bào các DTTS, trong đó tồn di sản văn hóa một cách phù hợp với Phương<br /> có nội dung bảo tồn và phát huy văn hóa truyền pháp bảo tồn tĩnh (sưu tầm, tư liệu hóa, lưu giữ<br /> thống. Xây dựng các thôn, bản gia đình trở thành toàn bộ các giá trị văn hóa của các dân tộc bằng<br /> môi trường trao truyền, bảo tồn và phát huy các hình thức tư liệu hóa: Ghi chép, ghi hình, ghi âm,<br /> giá trị văn hóa dân tộc một cách hữu hiệu, sống chụp ảnh, sưu tầm hiện vật gốc,…) để bảo quản<br /> động. Cần xây dựng mỗi thôn bản một nhà sinh lâu dài trong Bảo tàng, Thư viện tỉnh. Khuyến<br /> <br /> 16 Số 17 - Tháng 3 năm 2017<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC<br /> <br /> khích việc sưu tầm, biên soạn, dịch thuật, thống Tranh thủ các chương trình, dự án phát triển kinh<br /> kê, phân loại, lưu truyền, trao đổi, giao lưu tế, du lịch,… gắn kết chặt chẽ giữa công tác bảo<br /> văn hóa với các bạn trong khu vực và trong cả tồn văn hóa truyền thống dân tộc với hoạt động<br /> nước các di sản văn hóa thuộc các loại hình văn du lịch để tổ chức khai thác, phát huy các di sản<br /> học, nghệ thuật của các dân tộc. Đồng thời tiến văn hóa, biến di sản văn hóa trở thành một trong<br /> hành Phương pháp bảo tồn động: Tiếp tục phát những tài nguyên du lịch quan trọng đòi hỏi phải<br /> triển phong trào văn nghệ quần chúng trong cộng được khai thác có hiệu quả để tuyên truyền, giới<br /> đồng các dân tộc, chú trọng khai thác chất liệu thiệu về bản sắc văn hóa dân tộc với khách du<br /> dân gian, khôi phục một số lễ hội truyền thống. lịch trong và ngoài nước, thông qua đó khai thác<br /> Sưu tầm, khôi phục các bài dân ca, các điệu dân các nguồn thu từ dịch vụ du lịch để đầu tư trở lại<br /> vũ, các trò chơi dân gian, dân tộc; khôi phục các cho công tác bảo tồn các giá trị di sản văn hóa<br /> làng nghề truyền thống; sưu tầm, duy trì và phát truyền thống.<br /> huy giá trị các tri thức dân gian, đặc biệt là y học Di sản văn hóa truyền thống của các DTTS<br /> dân gian với các bài thuốc chữa bệnh cổ truyền là kho tàng văn hóa quý báu. Tuy nhiên, trong<br /> hiệu quả. những năm gần đây, các nghệ nhân và những<br /> - Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà người am hiểu về phong tục tập quán đã cao tuổi,<br /> nước về văn hóa - thông tin, nhất là trên lĩnh vực việc truyền dạy có phần hạn chế. Bên cạnh đó,<br /> bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của các do mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường đang có<br /> DTTS. Gắn chặt việc quản lý nhà nước về văn chiều hướng tác động mạnh mẽ, làm cho không<br /> hóa các DTTS với việc thực hiện đại đoàn kết gian văn hoá truyền thống có phần biến đổi, bản<br /> dân tộc vì mục tiêu chung: Dân giàu, nước mạnh, sắc văn hoá có chiều hướng bị mai một. Việc bảo<br /> xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Hướng dẫn tồn, khai thác và phát triển di sản văn hoá các<br /> thực hiện tốt Luật di sản văn hóa và hệ thống các DTTS là vấn đề quan trọng và cấp bách, không<br /> văn bản quy phạm pháp luật về quản lý di sản chỉ có ý nghĩa về mặt văn hoá mà trước hết đó là<br /> văn hóa phi vật thể trên địa bàn các tỉnh. Bên nhiệm vụ chính trị để củng cố khối đại đoàn kết<br /> cạnh đó, cần khuyến khích việc áp dụng những các dân tộc. Mặt khác, trong điều kiện hội nhập,<br /> luật tục ở các vùng đồng bào các DTTS sinh bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá còn là<br /> sống mà có lợi cho việc bảo vệ di sản văn hóa nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội, là nguồn<br /> dân tộc. tài nguyên để phát triển du lịch nhân văn.<br /> - Mở rộng các nguồn lực đầu tư cho công Tài liệu tham khảo<br /> tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa các<br /> DTTS ở các tỉnh. Ngoài nguồn lực đầu tư của 1. Diệp Thanh Bình (1987), Dân ca Sán<br /> Nhà nước, cần huy động sự tham gia của các Dìu, Nxb. Văn hóa Dân tộc, Hà Nội;<br /> thành phần kinh tế, các tổ chức và cá nhân, các 2. Lâm Quang Hùng (2005), Dân ca Sọong<br /> nhà hảo tâm trong và ngoài nước cho việc bảo cô của người Sán Dìu, Tạp chí Văn hóa các dân<br /> tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. tộc, số 1, tr.3-4.<br /> <br /> <br /> ABSTRACT<br /> SOLUTIONS FOR CONSERVATION AND DIVERSIFICATION OF FOLK SONGS<br /> VALUES IN THE WEDDINGS OF THE SÁN DÌU IN THE CURRENT PHASE<br /> The San Diu ethnic groups mainly live in the large sandstone ranging from the left bank of the<br /> Red River to the northern midland and mountainous provinces, some Central Highland provinces<br /> and the South East. In the rich folk art treasures of the San Diu ethnic groups, the typical one is<br /> folk song. In contemporary life, because of being influenced by many positive and negative factors,<br /> folk songs in the weddings of the San Diu ethnic groups as a sparkling gems need preserving and<br /> promoting the true value and its positiveness.<br /> Keywords: Solutions; Conservation; Diversification of folk songs values in the weddings; San<br /> Diu Ethnic Minorities.<br /> <br /> Số 17 - Tháng 3 năm 2017 17<br />