Một số mô hình đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở Việt Nam hiện nay

Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> <br /> <br /> MỘT SỐ MÔ HÌNH ĐÀO TẠO NGHỀ CHO LAO ĐỘNG<br /> NÔNG THÔN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY<br /> Nguyễn Văn Tuấn(1)<br /> <br /> Đ<br /> ược sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, mạng lưới các cơ sở dạy nghề cho lao động<br /> nông thôn đã được đầu tư, nâng cấp, đào tạo rất nhiều nghề phù hợp với lao động nông<br /> thôn. Việc dạy nghề đã cải thiện được đáng kể về chất lượng lao động, giải quyết việc làm, tự tạo<br /> việc làm, nâng cao năng suất lao động và thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần thúc đẩy sự<br /> phát triển đa dạng các ngành nghề ở nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nâng cao dần mặt<br /> bằng dân trí, điều kiện dân sinh, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, khơi dậy tính chủ động<br /> tích cực vươn lên trong xóa đói giảm nghèo và phát huy được thế mạnh sẵn có của địa phương. Hoạt<br /> động dạy nghề cũng đem lại lợi ích nhiều mặt của cuộc sống đến với người lao động, góp phần đẩy<br /> lùi những tập quán canh tác cũ kỹ, lạc hậu để tiếp cận với phong cách, kỹ năng lao động mới.<br /> Từ khóa: Mô hình, đào tạo nghề, lao động nông thôn.<br /> <br /> Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, gắn với xây dựng làng nghề mới: Đây là mô<br /> mạng lưới các cơ sở dạy nghề cho lao động nông hình được áp dụng cho những địa phương thiếu<br /> thôn đã được đầu tư, nâng cấp, đào tạo rất nhiều ruộng đất, có nhiều lao động nhưng thiếu việc<br /> nghề phù hợp với lao động nông thôn. Việc dạy làm và chính quyền địa phương có nhu cầu hình<br /> nghề đã cải thiện được đáng kể về chất lượng lao thành làng nghề mới. Thực hiện mô hình này,<br /> động, giải quyết việc làm, tự tạo việc làm, nâng HHLNVN đã phối hợp với Công ty TNHH Phú<br /> cao năng suất lao động và thu nhập cho lao động Mỹ Lộc (Đức Giang, Long Biên, Hà Nội) đào tạo<br /> nông thôn, góp phần thúc đẩy sự phát triển đa nghề đúc đồng, gò thúc tranh đồng, chạm khảm<br /> dạng các ngành nghề ở nông thôn, vùng đồng tam khí cho 21 học viên đến từ huyện Giao Thủy<br /> bào dân tộc thiểu số, nâng cao dần mặt bằng dân (Nam Định), huyện Định Quán (Đồng Nai) và<br /> trí, điều kiện dân sinh, chuyển dịch cơ cấu kinh quận Long Biên (Hà Nội). Tham gia khóa học,<br /> tế, cơ cấu lao động, khơi dậy tính chủ động tích các học viên không chỉ được học lý thuyết với<br /> cực vươn lên trong xóa đói giảm nghèo và phát giáo trình khoa học mà còn được thợ giỏi và các<br /> huy được thế mạnh sẵn có của địa phương. Hoạt nghệ nhân trực tiếp hướng dẫn thực hành.<br /> động dạy nghề cũng đem lại lợi ích nhiều mặt - Mô hình đào tạo nghề, tổ chức việc<br /> của cuộc sống đến với người lao động, góp phần làm kết hợp phát triển vùng nguyên liệu tại địa<br /> đẩy lùi những tập quán canh tác cũ kỹ, lạc hậu để phương: Mô hình này chủ yếu được thực hiện ở<br /> tiếp cận với phong cách, kỹ năng lao động mới. những vùng có khả năng xây dựng và phát triển<br /> 1. Mô hình thí điểm đào tạo nghề cho lao vùng nguyên liệu, học viên cũng là lao động<br /> động nông thôn do Hiệp hội Làng nghề Việt tại các vùng quy hoạch trồng nguyên liệu. Với<br /> Nam thực hiện mô hình này, HHLNVN đã cùng với Công ty<br /> Thực hiện đề án “Đào tạo nghề cho lao động TNHH xuất nhập khẩu Mai Bình tổ chức đào tạo<br /> nông thôn đến năm 2020” theo Quyết định 1956/ nghề trồng và chăm sóc cây tăm hương cho 70<br /> QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính lao động tại xã Mông Hóa (huyện Kỳ Sơn, Hòa<br /> phủ, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam (HHLNVN) Bình), đào tạo nghề trồng cây nguyên liệu và<br /> được Tổng cục Dạy nghề, Bộ Lao động Thương làm chổi chít cho 70 lao động tại xã Hiền Lương<br /> binh và Xã hội (LĐTB&XH) giao thực hiện thí (huyện Đà Bắc, Hòa Bình). Hiện số lao động này<br /> điểm 3 mô hình đào tạo, tại các làng nghề: đã hoàn thành xong khóa học và được công ty<br /> tạo việc làm, thu mua sản phẩm với thu nhập từ<br /> - Mô hình đào tạo nghề, tổ chức việc làm 1 đến 1,5 triệu đồng/người/tháng.<br /> Ngày nhận bài: 4/3/2017. Ngày phản biện: 10/3/2017. Ngày duyệt đăng: 15/3/2017<br /> (1)<br /> Trường Cao đẳng nghề GTVT Trung ương I; e-mail: nguyentuancdgtvt1@gmail.com Số 17 - Tháng 3 năm 2017<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> - Mô hình đào tạo nghề, tổ chức việc làm Theo Báo cáo của Bộ trưởng Bộ<br /> để duy trì và phát triển các làng nghề: Đây là LĐTB&XH: “Năm 2014, các địa phương trong<br /> mô hình được áp dụng cho các làng nghề truyền toàn vùng Tây Bắc đã tuyển sinh, đào tạo cho hơn<br /> thống, các làng có nghề để duy trì và phát triển 243.000 người được học nghề, bằng 12% tổng<br /> các làng nghề. HHLNVN đã phối hợp với 18 số người được đào tạo nghề cả nước, trong đó có<br /> trung tâm dạy nghề, doanh nghiệp làng nghề tổ hơn 71.000 người dân tộc thiểu số và hơn 13.000<br /> chức đào tạo nghề và đào tạo nâng cao tay nghề người thuộc hộ nghèo”1. Dạy nghề và các chính<br /> cho khoảng 300 lao động tại các làng nghề như: sách liên quan trực tiếp đến đào tạo nhân lực địa<br /> Sơn mài Hạ Thái (Hà Nội), chạm khắc, mộc mỹ phương cũng được chú ý, nguồn nhân lực đã qua<br /> nghệ Hòa Quang Nam (Phú Yên), mộc mỹ nghệ đào tạo của Tây Bắc cũng tăng dần qua các năm.<br /> La Xuyên (Nam Định),… Tỉnh Hoà Bình và Điện Biên có tỷ lệ nhân lực<br /> trên 15 tuổi đã qua đào tạo vượt mức trung bình<br /> Đến nay, sau gần hai năm thực hiện, 3 mô<br /> cả nước. Năm 2014: Tỉnh Lai Châu đã đào tạo<br /> hình thí điểm đào tạo nghề cho lao động nông thôn nghề cho 5.077 lao động, nâng tỷ lệ lao động qua<br /> do Hiệp hội Làng nghề Việt Nam thực hiện đã thu đào tạo, tập huấn lên 38%, giải quyết việc làm cho<br /> được những hiệu quả rất tích cực. Hơn 90% số lao 6.600 lao động, trong đó xuất khẩu 100 lao động;<br /> động được đào tạo đã có việc làm và thu nhập ổn Tỉnh Yên Bái tạo việc làm mới cho 18.174 lao<br /> định từ 1,5 đến 1,8 triệu đồng/người/ tháng, khả động (xuất khẩu lao động đạt 742 người)2.<br /> năng hình thành được các làng nghề mới rất khả<br /> quan. Đặc biệt, với mô hình đào tạo nghề gắn với Căn cứ vào các nghề truyền thống, vào nhu<br /> phát triển vùng nguyên liệu, không chỉ người dân cầu, vào khả năng sản xuất và bao tiêu sản phẩm<br /> có việc làm, có thu nhập ổn định, nghề tiểu thủ của địa phương trong tỉnh, các tỉnh miền núi phía<br /> công nghiệp được nhân rộng mà doanh nghiệp đã bắc đã tổ chức để các cơ sở dạy nghề đấu thầu<br /> xây dựng và phát triển được vùng nguyên liệu qua đào tạo nghề cho bà con nông dân tại các xã,<br /> đó chủ động được nguyên liệu cho sản xuất, nhất huyện, thị trấn, theo mô hình đào tạo nghề “cầm<br /> là trong tình trạng nguồn nguyên liệu tự nhiên tay, chỉ việc”, gắn các lớp dạy nghề với các cơ<br /> ngày một suy kiệt như hiện nay. sở sản xuất. Ngành nghề được đào tạo ở Tây bắc<br /> chủ yếu là nghề nông nghiệp và chế biến nông,<br /> Việc thực hiện thí điểm 3 mô hình đào lâm, thổ sản.<br /> tạo tại các làng nghề đã giải quyết được một số<br /> vướng mắc lớn trong quá trình triển khai đề án 3. Mô hình đào tạo nghề cho lao động<br /> đào tạo nghề như: Đầu ra cho người học nghề, nông thôn ở Tây Nguyên<br /> nguồn nguyên liệu cho sản xuất, bao tiêu sản Theo Thường trực Ban Chỉ đạo Tây<br /> phẩm và thu nhập của người lao động,… điều Nguyên, kết quả thực hiện Đề án 19563, các tỉnh<br /> quan trọng nhất mà hiệp hội đã đạt được trong Tây Nguyên đã tuyển sinh dạy nghề cho gần<br /> quá trình thực hiện 3 mô hình là sự liên kết chặt 90.000 lao động nông thôn. Chất lượng đào tạo<br /> chẽ của chính quyền địa phương, cơ quan nhà nghề cũng từng bước được nâng lên. Cụ thể: Từ<br /> nước có chức năng điều phối thực hiện đề án, năm 2010 đến năm 2013, tỷ lệ lao động nông thôn<br /> các hiệp hội, hội, các tổ chức xã hội và từ bản sau khi học nghề được các doanh nghiệp tuyển<br /> thân các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tham gia dụng hoặc tự tạo việc làm tại chỗ đạt trên 78%,<br /> đào tạo nghề, bao tiêu sản phẩm. Sự chung sức trong đó có trên 2.000 hộ nghèo có việc làm, thu<br /> đồng lòng của xã hội là thuận lợi lớn để đề án nhập ổn định và đã thoát nghèo; 2.687 hộ đầu tư<br /> được triển khai và thu được hiệu quả như mong mở rộng sản xuất, thành lập các tổ sản xuất kinh<br /> muốn. 3 mô hình đã đem lại triển vọng mới cho doanh dịch vụ và trở thành hộ có thu nhập khá<br /> công tác đào tạo nghề và tổ chức việc làm cho so với bình quân chung của địa phương. Hiện<br /> lao động khu vực nông thôn cũng như tạo sự hỗ 1<br /> . Báo cáo tại Hội nghị Đánh giá thực trạng thực hiện<br /> trợ cần thiết cho sự phát triển của các làng nghề. chính sách xuất khẩu lao động, dạy nghề, giảm nghèo tại<br /> các huyện khó khăn vùng Tây Bắc, Tháng 1 năm 2015.<br /> 2. Mô hình đào tạo nghề cho lao động 2<br /> . Tlđd.<br /> nông thôn ở Tây Bắc 3<br /> . Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn.<br /> <br /> 38 Số 17 - Tháng 3 năm 2017<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> nay, tỷ lệ lao động qua đào tạo của Tây Nguyên nghề có nhiệm vụ đào tạo các nghề theo nhu cầu,<br /> đạt khoảng 37%, trong đó qua đào tạo nghề nguyện vọng của lao động nông thôn; nhà nông<br /> khoảng 30%. Từ năm 2005 đến nay, các tỉnh Tây là những nông dân trong độ tuổi lao động có nhu<br /> Nguyên đã giải quyết việc làm cho trên 805.950 cầu, nguyện vọng học nghề, đào tạo các nghề<br /> lao động, chủ yếu là lao động ở nông thôn, trong để phục vụ sản xuất nông nghiệp hoặc phi nông<br /> đó nhiều lao động là đồng bào dân tộc thiểu số nghiệp, đào tạo xong có việc làm ổn định, có thu<br /> (DTTS). Trong những năm qua, công tác dạy nhập, vươn lên thoát nghèo, từng bước làm giàu;<br /> nghề ở Tây Nguyên đã phát triển theo hướng gắn nhà doanh nghiệp cung cấp đầu vào, đầu ra cho<br /> với các chương trình về lao động, việc làm, xuất lao động nông thôn tham gia học nghề và đồng<br /> khẩu lao động, xoá đói, giảm nghèo nên đã có hành cùng với người học nghề, đến khi kết thúc<br /> những hiệu quả rõ rệt. Tuy nhiên, trên thực tế, số khóa học có thể sử dụng hoặc hỗ trợ người lao<br /> lượng lao động qua đào tạo nói chung và đào tạo động đã học nghề tìm việc làm ổn định. Song<br /> nghề nói riêng ở các tỉnh Tây Nguyên vẫn còn song với việc triển khai điều tra về nhu cầu học<br /> thấp so với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của nghề, nhu cầu sử dụng lao động qua đào tạo của<br /> vùng. Chất lượng đào tạo nghề chưa cao, trình các doanh nghiệp và thực trạng các cơ sở dạy<br /> độ người lao động chưa đáp ứng được yêu cầu nghề trên địa bàn, các tỉnh đã cụ thể hóa các mô<br /> của thị trường lao động, việc xuất khẩu lao động hình dạy nghề, phát huy thế mạnh của từng địa<br /> còn nhiều hạn chế,… phương để đào tạo nghề phù hợp với lao động<br /> Giai đoạn 2011 - 2020, các tỉnh Tây nông thôn, người DTTS như: sửa chữa máy nông<br /> Nguyên tập trung đào tạo đủ nguồn nhân lực cho nghiệp; kỹ thuật chăn nuôi, thú y; kỹ thuật trồng<br /> các ngành, lĩnh vực trọng điểm, mũi nhọn của trọt và bảo vệ thực vật; đan mây tre; dệt thổ cẩm;<br /> vùng như công nghiệp thủy điện, khai thác trồng nấm; may dân dụng; may công nghiệp; sửa<br /> khoáng sản; chế biến nông lâm sản, nhân lực kỹ chữa xe gắn máy; xây dựng dân dụng,… Các cơ<br /> thuật phục vụ cho sự phát triển của ngành trồng sở dạy nghề chú trọng thực hiện hình thức dạy<br /> cây công nghiệp như cà phê, cao su, điều,…. Các nghề gắn với doanh nghiệp sản xuất. Trường Cao<br /> tỉnh Tây Nguyên cũng đưa ra các giải pháp nâng đẳng nghề Đắc Lắc (tỉnh Đắc Lắc) thường xuyên<br /> cao chất lượng đào tạo nghề gắn với giải quyết có khoảng 10 doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh<br /> việc làm cho thanh niên, phụ nữ nông thôn như liên kết đào tạo. Các doanh nghiệp đối tác của<br /> phát triển mạng lưới đào tạo nghề, tư vấn, giới Trường Cao đẳng Nghề mỗi năm đều tiếp nhận<br /> thiệu việc làm trên địa bàn. Dự kiến, trong thời từ 20 đến 50 học sinh nghề của trường về thực<br /> gian tới, Tây Nguyên sẽ đầu tư xây dựng mới các tập, rèn luyện tay nghề,…<br /> trường dân tộc nội trú hoặc thành lập khoa dân Thực hiện liên kết “4 nhà”, giai đoạn 2007<br /> tộc nội trú tại các trường cao đẳng nghề, trung - 2010, Sở LĐTB&XH tỉnh Đắc Lắc đã ký kết<br /> cấp nghề ở 5 tỉnh Tây Nguyên. Đồng thời, tổ với các cơ sở dạy nghề trên địa bàn để đào tạo lao<br /> chức lại mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp động với tổng kinh phí là 28 tỷ 715 triệu đồng.<br /> ở tất cả các huyện thuộc 5 tỉnh Tây Nguyên, Mạng lưới các cơ sở dạy nghề trên địa<br /> tập trung đầu tư các thiết bị dạy nghề, bổ sung bàn tỉnh hiện nay đã tổ chức đào tạo rất nhiều<br /> đội ngũ cán bộ, giáo viên đạt chuẩn, xây dựng nghề phù hợp với lao động nông thôn. Việc dạy<br /> chương trình, giáo trình, bổ sung ngành nghề đào nghề đã cải thiện được đáng kể về chất lượng lao<br /> tạo để đảm nhiệm việc dạy nghề cho người lao động, học sinh học nghề, sau khi tốt nghiệp có<br /> động trên địa bàn. nhiều cơ hội tìm được việc làm và làm việc có<br /> Mô hình đào tạo nghề ở Tây Nguyên hiện hiệu quả hơn. Dạy nghề đã giải quyết việc làm,<br /> nay là sự phối hợp, liên kết của “4 nhà” (nhà quản tự tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động và<br /> lý, nhà trường, nhà nông và nhà doanh nghiệp). thu nhập cho học sinh tốt nghiệp trong đó có học<br /> Nhà quản lý có nhiệm vụ đảm bảo thực hiện đầy sinh DTTS. Hoạt động dạy nghề đã thúc đẩy sự<br /> đủ các chính sách của đề án hỗ trợ cho lao động phát triển đa dạng các ngành nghề ở nông thôn,<br /> nông thôn tham gia học nghề; nhà trường là các vùng đồng bào DTTS, góp phần nâng cao dần<br /> trung tâm dạy nghề, các trường nghề, cơ sở dạy mặt bằng dân trí, điều kiện dân sinh, chuyển dịch<br /> <br /> Số 17 - Tháng 3 năm 2017 39<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động; khơi dậy tính nghề cho lao động nông thôn, gồm: 09 trường<br /> chủ động tích cực vươn lên trong xóa đói giảm cao đẳng nghề; 28 trường trung cấp nghề; 106<br /> nghèo và phát huy được thế mạnh sẵn có của địa trung tâm dạy nghề; 2 trung tâm kỹ thuật tổng<br /> phương. Hoạt động dạy nghề cũng đem lại lợi hợp hướng nghệp; 16 trung tâm giáo dục thường<br /> ích nhiều mặt của cuộc sống đến với người lao xuyên; 45 doanh nghiệp, hợp tác xã và 76 cơ sở<br /> động, góp phần đẩy lùi những tập quán canh tác khác. Theo báo cáo của các tỉnh, thành phố, đã<br /> cũ kỹ, lạc hậu để tiếp cận với phong cách, kỹ có 303.298 lao động nông thôn được học nghề,<br /> năng lao động mới. trong đó có 231.273 người có việc làm sau đào<br /> 4. Mô hình đào tạo nghề cho lao động tạo, đạt 76,25%. Trong số này lao động nông<br /> nông thôn ở Tây Nam bộ thôn sau học nghề được doanh nghiệp tuyển<br /> dụng là 37.462 người, số lao động tự tìm việc<br /> Trong 3 năm (2010-2012) triển khai Quyết làm là 161.811 người,... Hiện có 9.556 hộ nghèo<br /> định 1956 của Thủ tướng Chính phủ về “Đào tạo có người tham gia học nghề đã thoát được nghèo,<br /> nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, trong tổng số 44.959 người nghèo tham gia học<br /> các tỉnh Tây Nam Bộ đã huy động được 282 nghề; 8.293 hộ gia đình có người tham gia học<br /> cơ sở tham gia dạy nghề cho 311.556 lao động nghề trở thành hộ khá.<br /> nông thôn. Trong đó, có 303.298 lao động đã học<br /> xong, 231.273 người có việc làm sau đào tạo, Một số địa phương đã xây dựng được mô<br /> đạt 76,25% (bình quân chung cả nước trong 3 hình dạy nghề đạt hiệu quả cần nhân rộng như:<br /> năm đạt 78,93%). Sáu tháng đầu năm 2013, toàn Tỉnh Bến Tre, xây dựng mô hình đào tạo nghề<br /> vùng đã tổ chức dạy nghề cho 38.040 lao động theo địa chỉ với nghề may công nghiệp, người<br /> nông thôn, bằng 29% kế hoạch năm 2013. học được giải quyết việc làm ngay sau khi đào<br /> tạo với mức lương tối thiểu 1,8 đồng/người/<br /> Hàng năm, các địa phương trong vùng đều tháng; dạy nghề theo mô hình trồng cây chuyên<br /> tổ chức hội nghị, triển khai, rút kinh nghiệm về canh, xen canh như nghề trồng cây dừa, nghề<br /> công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. trồng dừa và ca cao đan xen, số lao động có việc<br /> Sau ba năm triển khai thực hiện, toàn vùng đã làm ổn định sau học nghề đạt trên 80%. Hai tỉnh<br /> có 104/130 đơn vị cấp huyện có lao động nông An Giang và Hậu Giang xây dựng mô hình dạy<br /> thôn đã được bố trí cán bộ chuyên trách về dạy nghề kỹ thuật trồng lúa giống, kỹ thuật trồng lúa<br /> nghề tại Phòng LĐTB&XH; 106/130 đơn vị cấp chất lượng cao. Đồng Tháp, Tiền Giang và Trà<br /> huyện có cơ sở dạy nghề công lập đóng trên địa Vinh xây dựng mô hình dạy nghề đan ghế nhựa,<br /> bàn. Tuy nhiên, mạng lưới cơ sở dạy nghề toàn tỷ lệ lao động có việc làm sau học nghề đạt từ 70-<br /> vùng còn thiếu và nhiều bất cập; vẫn còn 26/130 80%, mức thu nhập bình quân tăng thêm 1,5 triệu<br /> huyện chưa bố trí cán bộ chuyên trách về dạy đồng/người/tháng; dạy nghề may công nghiệp,<br /> nghề tại Phòng LĐTB&XH huyện; 24 huyện lao động được giải quyết việc làm đạt 100%, thu<br /> thuộc 5 tỉnh, thành phố là Cần Thơ, Long An, nhập ổn định từ 2,5- 3 triệu đồng/ tháng. Thành<br /> Tiền Giang, Đồng Tháp và Kiên Giang chưa phố Cần Thơ mở lớp dạy nghề kết cườm, trồng<br /> thành lập trung tâm dạy nghề hoặc trường trung nấm linh chi và đã được doanh nghiệp ký kết hợp<br /> cấp nghề trên địa bàn huyện. Việc tập huấn, bồi đồng gia công, bao tiêu sản phẩm giải quyết việc<br /> dưỡng nghiệp vụ quản lý dạy nghề cho lao động làm ổn định và lâu dài cho nhiều người lao động.<br /> nông thôn đạt thấp. Hai tỉnh Sóc Trăng và Bạc Liêu đang triển khai<br /> Theo Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ, tính đến mô hình dạy nghề thuyền trưởng, máy trưởng<br /> tháng 6 năm 2013 : Uỷ ban Nhân dân các tỉnh, cho ngư dân trên tàu đánh bắt xa bờ. Đồng Tháp,<br /> thành phố đã phê duyệt danh mục nghề đào tạo Bạc Liêu, Trà Vinh, Kiên Giang dạy nghề nuôi<br /> gồm 757 lượt nghề, trong đó 252 lượt nghề nông trồng, chế biến thủy sản.<br /> nghiệp và 505 lượt nghề phi nông nghiệp, đồng Mô hình đào tạo nghề hiệu quả ở các tỉnh<br /> thời đã phê duyệt chi phí đào tạo nghề cho 674 Tây Nam bộ là sự gắn kết của các cấp chính<br /> lượt nghề. Từ năm 2010 đến năm 2012, toàn quyền, người lao động với các doanh nghiệp<br /> vùng đã huy động được 282 cơ sở tham gia dạy trong đào tạo, giải quyết việc làm - đào đạo nghề<br /> <br /> 40 Số 17 - Tháng 3 năm 2017<br /> Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ<br /> <br /> gắn với giải quyết việc làm cho lao động nông cho huyện điểm, huyện miền núi có đông đồng<br /> thôn (đào tạo nghề theo địa chỉ) và dạy nghề tại bào DTTS để đẩy mạnh công tác tuyên truyền<br /> các làng nghề, tổ hợp tác tiểu thủ công nghiệp. trên địa bàn. Cụ thể, dạy kỹ thuật nuôi bò, kỹ<br /> Cách đào tạo nghề này đã giải quyết việc làm thuật trồng rau an toàn, xây dựng dân dụng ở<br /> cho 85% lao động nông thôn tại địa phương và An Giang được tổ chức, với trên 500 lao động<br /> phát triển vùng nguyên liệu tại chỗ. dân tộc thiểu số tham gia học nghề, tỉ lệ có việc<br /> Thực tế cho thấy, việc triển khai công tác làm sau khóa học đạt 64%. Thông qua các lớp<br /> đào tạo nghề gắn với chương trình xây dựng nông dạy nghề, người lao động DTTS được phổ biến<br /> thôn mới thời gian qua đã và đang phát huy hiệu kiến thức khoa học, phương pháp canh tác mới,<br /> quả bước đầu tại nhiều địa phương thuộc Tây kỹ thuật tiên tiến, giúp giảm rủi ro và chi phí sản<br /> Nam bộ. Hầu hết các mô hình thí điểm dạy nghề xuất, nâng cao hiệu quả canh tác và lợi nhuận.<br /> đã phát huy tác dụng, tạo điều kiện cho người Nghề dệt thổ cẩm Khmer và Chăm phù hợp lao<br /> học nghề có cơ hội tìm việc làm, tăng thu nhập động nữ DTTS nên được đầu tư, đào tạo ở các<br /> và ổn định cuộc sống. Nhiều hộ đã thoát nghèo tỉnh có đông chị em phụ nữ Khmer, Chăm. Các<br /> chỉ sau một năm học nghề, có hộ trở thành hộ mô hình thuộc nhóm nghề nông nghiệp, sau khi<br /> khá. Việc nhân rộng các mô hình dạy nghề này sẽ học nghề, người lao động tự tạo việc làm tại chỗ,<br /> góp phần tạo thêm nhiều chuyển biến tích cực về đồng thời chính quyền và đoàn thể địa phương<br /> đời sống cho lao động nông thôn sau học nghề. giới thiệu vay vốn, tư vấn phương pháp làm ăn,<br /> nâng cao hiệu quả kinh tế gia đình,... Việc triển<br /> Đối với các tỉnh có đông đồng bào DTTS khai thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ dạy nghề<br /> sinh sống như Sóc Trăng, Trà Vinh, An Giang, gắn với giải quyết việc làm đã giúp cho lao động<br /> Kiên Giang,… công tác đào tạo nghề nông DTTS sau khi học nghề có việc làm, đời sống gia<br /> nghiệp như làm thủy lợi đối với các chân đất đình ngày càng nâng cao.<br /> cao, kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc cây con,…<br /> cho bà con nông dân được đặc biệt chú trọng. Sở Tài liệu tham khảo:<br /> Lao động - Thương binh và Xã hội, Hội Nông 1. Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa<br /> dân, Đoàn thanh niên của các tỉnh phối hợp tổ XHCN Việt Nam, Quyết định số 630/QĐ-TTg<br /> chức nhiều lớp tập huấn cho cán bộ cơ sở, tuyên ngày 29/5/2012 phê duyệt chiến lược dạy nghề<br /> truyền về Đề án dạy nghề cho lao động nông thời kỳ 2011 - 2020;<br /> thôn; phát tờ bướm, tờ rơi in bằng các thứ tiếng<br /> như tiếng Việt và tiếng Khmer hoặc tiếng Việt và 2. Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa<br /> tiếng Chăm tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, XHCN Việt Nam, Quyết định số 1956/2009/<br /> các chính sách, chế độ hỗ trợ học nghề theo QĐ-TTg ngày 27 tháng 11 năm 2009 phê duyệt<br /> Quyết định 1956 của Thủ tướng Chính phủ đến Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn giai<br /> các tầng lớp nhân dân. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí đoạn 2011-2020.<br /> <br /> <br /> ABSTRACT<br /> SOME TRAINING MODELS FOR RURAL LABOR IN VIETNAM<br /> Thanks to the attention of the Party and the State, the network of vocational training<br /> institutions for rural labor has been invested, upgraded and trained in many fields suitable for rural<br /> labor. Vocational training has significantly improved labor quality, job creation, self-employment,<br /> improved labor productivity and income for rural labor, contributing to the diversified development<br /> of rural areas and ethnic minority areas, gradually improving people’s knowledge, living conditions,<br /> economic restructuring, labor structure, hunger and poverty reduction and promoting the strengths<br /> of each local area. Vocational training also benefits many aspects of life for workers, contributing to<br /> repelling the old and outdated farming practices to gain access to new styles and labor skills.<br /> Keywords: Models; Vocational Training; Rural Labor; .<br /> <br /> Số 17 - Tháng 3 năm 2017 41<br />