Một số ý kiến về luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật
lượt xem 4
download
Ban hành văn bản quy phạm pháp luật là việc làm thường xuyên, không thể thiếu của bất kỳ một nhà nước hiện đại nào khi coi văn bản quy phạm pháp luật là nguồn pháp luật chủ yếu. Văn bản quy phạm pháp luật được coi là hình thức thể hiện khoa học, chặt chẽ, chính xác, có nhiều ưu điểm nhất của pháp luật.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Một số ý kiến về luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật
- BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT MỘT SỐ Ý KIẾN VỀ LUẬT BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT Nguyễn Minh Đoan* * GS.,TS. Trường Đại học Luật Hà Nội. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: Luật Ban hành văn bản Ban hành văn bản quy phạm pháp luật là việc làm thường xuyên, không quy phạm pháp luật; Hiến pháp thể thiếu của bất kỳ một nhà nước hiện đại nào khi coi văn bản quy phạm năm 2013 pháp luật là nguồn pháp luật chủ yếu. Văn bản quy phạm pháp luật được coi là hình thức thể hiện khoa học, chặt chẽ, chính xác, có nhiều ưu điểm Lịch sử bài viết: nhất của pháp luật. Tuy nhiên, mỗi quốc gia khác nhau lại quy định việc Nhận bài : 04/07/2019 ban hành chúng khác nhau và trong một quốc gia cũng thường tồn tại Biên tập : 20/07/2019 nhiều loại văn bản quy phạm pháp luật nên mỗi loại cũng có thủ tục ban Duyệt bài : 01/08/2019 hành khác nhau. Article Infomation: Abstract Keywords: Law on Promulgation Promulgation of legal normative documents is a common and of Legal Normative Documents; indispensable activity of any modern government once the legal the Constitution of 2013 normative documents are considered as a major source of laws. Legal Article History: normative documents are known a scientific, coherent and accurate promulgation manner with the most advantages of laws. However, the Received : 04 Apr. 2019 countries regulate the promulgation of the legal normative documents Edited : 20 Jul. 2019 in different manners, and there are different types of legal normative Approved : 01 Aug. 2019 documents in each country, so each type of legal normative documents is issued in different procedures. S au khi Hiến pháp năm 2013 có hiệu công tác xây dựng pháp luật dần đi vào nề lực, để chi tiết hóa Hiến pháp và khắc nếp, chất lượng các VBQPPL được nâng phục những hạn chế, bất cập của các cao, góp phần tích cực vào việc ổn định trật luật ban hành văn bản quy phạm pháp tự xã hội, phát triển đất nước về mọi mặt. luật (VBQPPL) trước đây, Luật Ban hành Tuy nhiên, sau một thời gian thực hiện, VBQPPL năm 2015 đã được Quốc hội thông Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 đã bộc qua. Sự ra đời của Luật Ban hành VBQPPL lộ những hạn chế, bất cập cần được tiếp tục năm 2015 đã đánh dấu một bước phát triển hoàn thiện nhằm đáp ứng yêu cầu đòi hỏi mới trong quá trình hoàn thiện pháp luật của sự phát triển đất nước trong điều kiện để xây dựng (ban hành) các VBQPPL khác. xây dựng nhà nước pháp quyền, hội nhập Kể từ khi Luật Ban hành VBQPPL ra đời, quốc tế. Số 15(391) T8/2019 25
- BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT 1. Trước hết, không nên đặt tên luật là ban hành không đúng thẩm quyền, hình Luật Ban hành VBQPPL. Bởi lẽ, Luật này thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật không quy định về trình tự, thủ tục ban hành này thì không phải là VBQPPL”1 là không tất cả các VBQPPL (một số văn bản có đầy chính xác. Bởi lẽ, nếu một văn bản có đầy đủ các dấu hiệu của một VBQPPL nhưng lại đủ các dấu hiệu của VBQPPL thì nó phải là không được quy định trong Luật này. Chẳng VBQPPL, còn nếu nó không được ban hành hạn, Hiến pháp, quy chế…). Do vậy, có thể theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, đặt tên là Luật Ban hành luật, nghị quyết của thủ tục theo quy định của pháp luật thì việc Quốc hội, Nghị định của Chính phủ… Như ban hành văn bản đó bị coi là trái pháp luật vậy, chỉ những văn bản nào cần phải quy và nó sẽ không có hiệu lực thi hành. Các tổ định chặt chẽ về trình tự, thủ tục ban hành chức, cá nhân có trách nhiệm kiểm tra, giám thì mới quy định trong Luật này. sát việc ban hành VBQPPL đó phải chặn văn Không định nghĩa VBQPPL trong bản đó lại, tuyên bố văn bản đó không có Luật (Điều 2). Trong các Luật Ban hành hiệu lực thi hành, bị đình chỉ thi hành hoặc VBQPPL đã ban hành trước đây, mỗi văn bị hủy bỏ. Vì vậy, chúng tôi đề nghị sửa lại bản lại có định nghĩa về VBQPPL khác quy định trên theo hướng: “Văn bản có chứa nhau. Thậm chí có thời kỳ, trong Luật Ban quy phạm pháp luật nhưng được ban hành hành VBQPPL còn đòi hỏi VBQPPL phải không đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, “điều chỉnh các quan hệ xã hội ở địa phương thủ tục quy định trong Luật này thì không có theo định hướng XHCN” (Điều 1 Luật Ban hiệu lực thi hành, bị đình chỉ thi hành hoặc hành VBQPPL của Hội đồng nhân dân và phải bị hủy bỏ”. Ủy ban nhân dân năm 2004). Mà định nghĩa Bên cạnh đó, để tăng cường trách nào cũng chưa phù hợp nên đã làm khó cho nhiệm của cơ quan có thẩm quyền ban hành việc giải thích và giảng dạy về VBQPPL. VBQPPL, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, Bởi VBQPPL không phải chỉ có Việt Nam hợp pháp của các tổ chức, cá nhân, Luật sử dụng mà các quốc gia trên thế giới cũng Ban hành VBQPPL cần bổ sung quy định đều sử dụng. Do vậy, thế nào là VBQPPL cho phép tổ chức, cá nhân khiếu nại, tố cáo, phải được định nghĩa cho phù hợp chung thậm chí là khởi kiện đối với VBQPPL được với tất cả các nước trên thế giới chứ không ban hành không đúng thẩm quyền. thể chỉ riêng cho Việt Nam. Theo chúng tôi, Ngoài ra, bên cạnh quy định về thủ tục trong Luật Ban hành VBQPPL không cần để các tổ chức, cá nhân có sáng kiến, góp ý, định nghĩa thế nào là VBQPPL. Sở dĩ chúng phản biện đối với dự thảo VBQPPL, Luật tôi đưa ra quan điểm trên vì các định nghĩa Ban hành VBQPPL cần bổ sung quy định về thường được đưa ra bởi những người làm thủ tục, tổ chức, cá nhân đề nghị xem xét lại khoa học nhằm phục vụ cho công tác nghiên đối với quy định của dự thảo văn bản hoặc cứu và giảng dạy. quy định của văn bản đã được thông qua (ký Chúng tôi cho rằng, để bảo đảm tính ban hành) nhưng nội dung không hợp hiến, chặt chẽ trong xác định hiệu lực và trình tự hợp pháp, hợp lý. sửa đổi, thông qua VBQPPL, Luật Ban hành 3. Về nguyên tắc xây dựng, ban hành VBQPPL nên tập trung quy định thủ tục ban VBQPPL. Luật Ban hành VBQPPL cần quy hành đối với mỗi loại văn bản pháp luật. định đầy đủ các nguyên tắc trong xây dựng, 2. Chúng tôi cho rằng, quy định: “Văn ban hành VBQPPL cả về mặt xã hội và cả bản có chứa quy phạm pháp luật nhưng được về mặt kỹ thuật. Luật Ban hành VBQPPL 1 Điều 2 Luật Ban hành VBQPPL năm 2015. 26 Số 15(391) T8/2019
- BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT mới chỉ tập trung đề cập đến các nguyên tắc cho thấy, rất ít khi cơ quan soạn thảo dự án mang tính chất kỹ thuật mà chưa nói đến luật đồng thời soạn thảo dự thảo văn bản quy các nguyên tắc xã hội như việc ban hành định chi tiết. Lý do của tình trạng trên có VBQPPL phải có sự tham gia của nhân thể là: dân, có sự lãnh đạo của Đảng, nguyên tắc - Do sức ép về thời gian đối với tiến độ khách quan, khoa học, nguyên tắc chuyên soạn thảo dự án luật hoặc có quá nhiều quy nghiệp trong xây dựng pháp luật, nguyên tắc định của dự án luật cần được quy định chi hài hòa hóa pháp luật trong xây dựng, ban tiết nên các cơ quan chịu trách nhiệm soạn hành pháp luật… Các nguyên tắc đó có ảnh thảo không có đủ thời gian soạn thảo dự thảo hưởng rất lớn đến chất lượng các VBQPPL văn bản quy định chi tiết; được ban hành. - Hiện tượng nhiều quy định của dự án 4. Về nội dung mỗi loại VBQPPL. luật sau khi trình bị Quốc hội sửa đổi và như Chúng tôi cho rằng, Luật Ban hành vậy dự thảo các văn bản quy định chi tiết VBQPPL không nên quy định liệt kê văn được soạn thảo cùng dự án luật cũng không bản do cơ quan A, hay B ban hành dùng để còn giá trị nên các cơ quan có trách nhiệm quy định những gì (nội dung của văn bản), thường để Quốc hội quyết định xong (thông bởi lẽ, VBQPPL của cơ quan A được quy qua dự án luật) rồi mới tiến hành soạn thảo định những nội dung gì là phụ thuộc thẩm dự thảo văn bản quy định chi tiết. quyền (nhiệm vụ, quyền hạn) của cơ quan Chính những lý do nêu trên đã làm đó đã được Hiến pháp và luật tổ chức cơ cho trên thực tế dự thảo văn bản quy định quan đó quy định. Do đó, việc quy định nội chi tiết các điều, khoản của văn bản luật dung của mỗi loại văn bản trong Luật Ban thường không được chuẩn bị và trình cùng hành VBQPPL là không cần thiết (tạo ra quá đồng thời với dự án luật. Tuy vậy, Quốc nhiều quy phạm pháp luật trong hệ thống hội chỉ chủ yếu quan tâm tới dự án luật, ít pháp luật). Chưa kể là việc quy định đôi khi quan tâm đến dự thảo văn bản quy định chi lại không thống nhất với Hiến pháp và Luật tiết nên vẫn thông qua dự án luật và “cho tổ chức. nợ” dự thảo văn bản quy định chi tiết. Việc 5. Về trình tự soạn thảo các loại không ban hành kịp thời văn bản quy định VBQPPL. Luật VBQPPL chỉ nên quy định chi tiết vô hình chung đã làm vô hiệu một số trình tự soạn thảo cho các văn bản luật là quy định (những quy định của luật cần quy những văn bản có nội dung quy định những định chi tiết) của luật trên thực tế, gây khó vấn đề quan trọng, hiệu lực pháp luật cao, khăn, lúng túng cho cơ quan có trách nhiệm cần có trình tự, thủ tục ban hành chặt chẽ tổ chức thi hành, áp dụng đối với các quy chính xác; đối với những VBQPPL dưới luật định đó của luật, làm ảnh hưởng đến quyền, khác, chỉ nên quy định những vấn đề mang lợi ích của tổ chức, doanh nghiệp, người tính chi tiết, tổ chức thi hành các văn bản dân trong trường hợp có liên quan đến quy luật không cần phải quy định thủ tục soạn định chi tiết đó. Để khắc phục tình trạng trên thảo quá chi tiết, chặt chẽ. chúng tôi gợi ý giải pháp sau: 6. Về văn bản quy định chi tiết. Khoản Trường hợp tốt nhất, Quốc hội và 2 Điều 11 Luật Ban hành VBQPPL năm các cơ quan khác phải thi hành nghiêm 2015 quy định: “Dự thảo văn bản quy định chỉnh quy định của Điều 11 Luật Ban hành chi tiết phải được chuẩn bị và trình đồng VBQPPL là chuẩn bị và trình đồng thời dự thời với dự án luật, pháp lệnh và phải được thảo văn bản quy định chi tiết với dự án luật, ban hành để có hiệu lực cùng thời điểm có pháp lệnh và phải ban hành văn bản quy hiệu lực của văn bản hoặc điều, khoản, điểm định chi tiết để có hiệu lực cùng thời điểm được quy định chi tiết”. Tuy nhiên, thực tế có hiệu lực của văn bản hoặc điều, khoản, Số 15(391) T8/2019 27
- BAÂN VÏÌ DÛÅ AÁN LUÊÅT điểm được quy định chi tiết. Nếu cơ quan điều kiện xem xét và thông qua nhiều dự án trình chưa chuẩn bị, chưa trình được dự thảo luật được thì việc quy định cho UBTVQH là văn bản quy định chi tiết thì Quốc hội sẽ cơ quan hoạt động thường xuyên của Quốc không thông qua dự án luật, Ủy ban thường hội ban hành pháp lệnh, rồi sau đó Quốc hội vụ Quốc hội (UBTVQH) không thông qua họp và xem xét nâng lên thành luật là hợp lý. dự án pháp lệnh. Hiện nay, mỗi kỳ họp của Quốc hội đã được Nếu chấp nhận thông qua dự án luật, kéo dài nội dung các vấn đề cần giải quyết pháp lệnh khi chưa có dự thảo văn bản quy tại kỳ họp, Quốc hội đã có đủ thời gian đến định chi tiết thì thời gian có hiệu lực của văn xem xét thông qua các dự án luật thì không bản luật, pháp lệnh cụ thể đó cần tính đến cả cần phải có tình huống “chữa cháy” bằng thời gian ban hành văn bản quy định chi tiết, pháp lệnh nữa. Bên cạnh đó, Chính phủ đã hướng dẫn thi hành. Nghĩa là phải dự trù kể được trao thẩm quyền ban hành nghị định từ khi dự án luật, pháp lệnh được thông qua để điều chỉnh những quan hệ mới phát sinh cho đến khi có hiệu lực thi hành thì cơ quan chưa được điều chỉnh bởi luật. có trách nhiệm ban hành các văn bản quy 8. Luật Ban hành VBQPPL cần làm định chi tiết, hướng dẫn thi hành (nếu có) rõ mối quan hệ giữa Quốc hội với các cơ có đủ thời gian chuẩn bị và ban hành chúng quan, cá nhân trình dự án luật trước Quốc để bảo đảm văn bản luật, pháp lệnh và văn hội. Điều 84 Hiến pháp quy định: bản quy định chi tiết đó đều có hiệu lực cùng một thời điểm. “1. Chủ tịch nước, UBTVQH, Hội đồng Dân tộc, Uỷ ban của Quốc hội, Chính Nếu văn bản luật, pháp lệnh đã được phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát thông qua cần phải có hiệu lực sớm, chưa thể ban hành kịp thời văn bản quy định chi nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy tiết thì có thể quy định phương án tạm thời ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để giải quyết vấn đề có liên quan đến quy và cơ quan trung ương của tổ chức thành định của luật, pháp lệnh cần quy định chi viên của Mặt trận có quyền trình dự án luật tiết. Đồng thời, Quốc hội, UBTVQH cũng trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước nên xác định rõ thời gian cơ quan có trách UBTVQH. nhiệm phải ban hành được văn bản quy định 2. Đại biểu Quốc hội có quyền trình chi tiết đối với trường hợp đó. kiến nghị về luật, pháp lệnh và dự án luật, dự 7. Về việc ban hành pháp lệnh của án pháp lệnh trước Quốc hội, UBTVQH”. UBTVQH. Chúng tôi cho rằng, cần hạn chế, Với tinh thần của Điều 84 Hiến pháp tiến tới loại bỏ việc ban hành pháp lệnh của thì dự án luật trình Quốc hội, dự án pháp UBTVQH bởi các lý do sau đây: lệnh trình UBTVQH, nhưng Mục 4 (các - UBTVQH chỉ là một trong những cơ điều 70, 71, 72) lại quy định: UBTVQH có quan của Quốc hội, nhưng lại ban hành pháp thể xem xét, cho ý kiến về dự án luật, dự thảo lệnh, là một loại VBQPPL có giá trị gần như nghị quyết của Quốc hội một hoặc nhiều lần. luật (xét về thẩm quyền hình thức thì không Trên cơ sở ý kiến của UBTVQH, cơ quan, tổ có vấn đề gì, nhưng xét về thẩm quyền nội chức, đại biểu Quốc hội trình dự án luật, dự dung thì nội dung đó phải thuộc thẩm quyền thảo nghị quyết có trách nhiệm nghiên cứu, quyết định của cả Quốc hội). Trong trường tiếp thu để chỉnh lý dự án, dự thảo.... Quy hợp ban hành pháp lệnh, UBTVQH đã lấn định này đã trao cho UBTVQH quyền kiểm sân sang thẩm quyền của Quốc hội. soát hoạt động lập pháp của các cơ quan - Nếu trước đây Quốc hội chỉ họp của Quốc hội, đại biểu Quốc hội. Điều này trong thời gian khoảng 7 đến 10 ngày, sau không phù hợp với tính thần của Điều 74 và này tăng lên 15 đến 20 ngày nên không có 84 Hiến pháp năm 2013 28 Số 15(391) T8/2019
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Một số ý kiến về hoàn thiện pháp luật về tôn giáo ở Việt Nam hiện nay
8 p | 133 | 19
-
Một số ý kiến về xâm hại tình dục đối với trẻ em theo quy định Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
8 p | 18 | 5
-
Một số ý kiến về chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
5 p | 14 | 5
-
Một số ý kiến về hình phạt tử hình theo quy định Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
6 p | 24 | 5
-
Một số ý kiến về Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính tại Việt Nam
3 p | 10 | 4
-
Một số ý kiến về cấp dưỡng nuôi con sau khi ly hôn theo quy định Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
6 p | 22 | 3
-
Một số ý kiến về việc hoàn thiện quy định về giám định tư pháp trong Bộ Luật tố tụng hình sự năm 2003
7 p | 129 | 3
-
Một số ý kiến về thực trạng quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng hóa cấm kinh doanh
5 p | 13 | 3
-
Một số ý kiến về thực trạng áp dụng pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng hóa cấm kinh doanh
6 p | 18 | 3
-
Một số ý kiến về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn theo quy định Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
6 p | 16 | 3
-
Một số ý kiến về chế độ tài sản của vợ chồng theo thoả thuận theo quy định Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
7 p | 24 | 3
-
Một số ý kiến về quyền của cá nhân đối với hình ảnh theo quy định Bộ luật dân sự 2015
5 p | 21 | 3
-
Một số ý kiến về xác định thiệt hại và mức bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị xâm phạm
9 p | 16 | 3
-
Một số ý kiến về trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân
8 p | 14 | 3
-
Một số ý kiến về nhân tố bên ngoài ảnh hưởng đến quá trình hình thành nhân thân người phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự
6 p | 19 | 3
-
Một số ý kiến về nhân tố thuộc về bản thân người phạm tội ảnh hưởng đến quá trình hình thành nhân thân người phạm tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự
7 p | 10 | 3
-
Một số ý kiến về nguyên tắc bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị xâm phạm
6 p | 9 | 3
-
Một số ý kiến hoàn thiện các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ ở Việt Nam
5 p | 98 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn