Một vài kết quả nghiên cứu về nghề câu mực xà tỉnh Quảng Nam

Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 1/2012<br /> <br /> KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC<br /> <br /> MỘT VÀI KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ NGHỀ CÂU MỰC XÀ<br /> TỈNH QUẢNG NAM<br /> THE INITIAL RESEARCH ON THE SQUID FISHING IN QUANGNAM PROVINCE<br /> Trần Văn Trường1, TS. Hoàng Văn Tính2<br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy, nghề câu mực xà (Oualaniensis Sthenoteuthis) tỉnh Quảng Nam có từ năm 1990, quy<br /> mô đội tàu phát triển nhanh, thu hút lực lượng đáng kể lao động nghề cá của tỉnh, góp phần cải thiện đời sống cho cộng<br /> đồng ngư dân có thu nhập thấp và giữ vững ngư trường khai thác xa bờ ở khu vực giữa biển Đông của nước ta.<br /> Giai đoạn 1997 - 2010, số tàu tăng 4 lần, từ 12 chiếc (năm 1997) lên 47 chiếc (năm 2010) và bình công công suất<br /> của một tàu tăng từ 50 CV lên 276,81 CV.<br /> Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, sản lượng mực khô thu được trong năm 2010 bình quân của 1 tàu đạt 62,48 tấn/tàu,<br /> thấp nhất là khối tàu dưới 200 CV (bình quân 53,47 tấn/tàu), cao nhất là khối tàu công suất từ 400 CV trở lên (bình quân<br /> 79,6 tấn/tàu). Thu nhập bình quân của 1 lao động (1 thúng câu) trong năm 2010 đạt 15 triệu đồng/chuyến biển (1 chuyến<br /> biển: 2 tháng). Hiện nay, thu nhập của người lao động nghề câu mực xà cao nhất trong các nghề khai thác hải sản tỉnh<br /> Quảng Nam.<br /> Từ khoá: Nghề câu mực xà; Tỉnh Quảng Nam<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The emperical results showed that the Squid (Sthenoteuthis oualanienis) fishing in Quang Nam province has been<br /> in existence since 1990. The fleet has been increased ceaselessly in terms of number of fishing capacity and catches as<br /> well as attracted more fishermen involved in the fisheries. The development of this fishery has contributed to the significant<br /> improvement of the living conditions of fishing community in low income and maintenance of fishing activities on offshore<br /> areas in the middle South China Sea.<br /> During the period 1997-2010 the number of vessels was increased aboat 4 times from 12 units in 1997 to 47 units in<br /> 2010 and the average engine capacity per vessel was increased sharply from 50 Hp to 276.88 Hp.<br /> The findings suggest that the landing catch (dry products) per vessel was an estimation of 62.48 tons on average in<br /> 2010. The highest catch was found for those vessels having engine capacity over 400 Hp with an average of 79.60 tons<br /> per vessel and the lowest landing for those vessels having engine capacity less than 200 Hp (53.47 tons per vessel on<br /> average). The average crew share per fishing trip (2 months) per member in 2010 was approximately 15 million VND which<br /> is considered as the highest income compared to other marine fisheries in Quang Nam<br /> Key words: Squid fishing; QuangNam province<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Mực xà (Oualaniensis Sthenoteuthis), thường<br /> gọi là mực đại dương hoặc mực lưng tím, phân bố<br /> nhiều ở vùng biển Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.<br /> Ở nước ta, mực xà phân bố nhiều ở ngoài khơi<br /> vùng biển miền Trung thành từng đàn tập trung với<br /> mật độ không lớn. Mực xà thích ánh sáng mạnh hơn<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> so với các loài mực ống gần bờ.<br /> Mực xà là đối tượng khai thác có giá trị kinh tế<br /> cao, sinh trưởng nhanh, vòng đời ngắn, có thể đánh<br /> bắt quanh năm bằng các ngư cụ kết hợp với ánh<br /> sáng như câu tay, lưới chụp mực.<br /> Ngư dân các tỉnh Đà Nẵng, Quảng Nam, Quãng<br /> Ngãi, Bình Định thường sử dụng câu kết hợp ánh<br /> <br /> Lớp Cao học Hàng hải 2009 – Trường Đại học Nha Trang<br /> Viện Khoa học & Công nghệ Khai thác Thuỷ sản – Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> 172 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 1/2012<br /> thuyền viên; số chuyến biển trong năm; thời gian<br /> chuyến biển; số lượng thúng câu; sản lượng đánh<br /> bắt; chi phí sản xuất...<br /> - Phiếu điều tra lao động chính (thúng câu):<br /> gồm các thông số của thúng câu; trang thiết bị phục<br /> vụ; ngư cụ khai thác; chi phí sản xuất …<br /> Xử lý số liệu: theo phương pháp hồi quy tuyến<br /> tính bằng phần mềm Microsoft Exell<br /> <br /> sáng để khai thác mực xà. Bài viết trình bày một số<br /> kết quả nghiên cứu về nghề khai thác mực xà bằng<br /> câu tay tỉnh Quảng Nam.<br /> II. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Phương pháp nghiên cứu phi thực nghiệm dựa<br /> vào số liệu điều tra thứ cấp và sơ cấp để nghiên<br /> cứu các nội dung: tàu thuyền và trang thiết bị; ngư<br /> trường và mùa vụ khai thác; ngư cụ khai thác; tổ<br /> chức sản xuất và hiệu quả kinh tế của nghề.<br /> Điều tra số liệu thứ cấp: dựa vào tài liệu của cơ<br /> quan quản lý nghề cá trong tỉnh, nghiên cứu khoa<br /> học về mực xà, các tài liệu liên quan đến nghề khai<br /> thác mực xà.<br /> Điều tra số liệu sơ cấp: phỏng vấn ngư dân trực<br /> tiếp làm nghề câu mực xà theo biểu mẫu thiết kế<br /> dành cho tàu câu (tàu mẹ) và cho thúng câu (người<br /> lao động) phù hợp với nội dung nghiên cứu.<br /> - Phiếu điều tra tàu câu: gồm thông tin về vỏ<br /> tàu, máy tàu, các trang thiết bị trên tàu; thông tin về<br /> <br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Tàu câu và thúng câu<br /> 1.1. Tàu câu và trang thiết bị<br /> Quy mô đội tàu: đến cuối năm 2010, đội<br /> tàu câu mực xà tỉnh Quảng Nam có 47 chiếc,<br /> với tổng công suất khoảng 12.810 CV, bình quân<br /> 272,55 cv/tàu. Cơ cấu đội tàu theo nhóm công suất<br /> và thời gian vỏ tàu được đưa tàu vào sử dụng thể<br /> hiện trên bảng (1) và bảng (2).<br /> <br /> Bảng 1. Tương quan giữa chiều dài vỏ tàu và công suất máy tàu<br /> TT<br /> <br /> Công suất<br /> <br /> Chiều dài<br /> <br /> Từ 200 ÷<br /> 299CV<br /> <br /> Dưới 200CV<br /> <br /> Từ 300 ÷<br /> 399CV<br /> <br /> Từ 400CV trở<br /> lên<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> 1<br /> <br /> Dưới 18m<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> Từ 18 đến dưới 19m<br /> <br /> 5<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2<br /> <br /> 0<br /> <br /> 11<br /> <br /> 3<br /> <br /> Từ 19 đến dưới 20m<br /> <br /> 5<br /> <br /> 9<br /> <br /> 7<br /> <br /> 4<br /> <br /> 25<br /> <br /> 4<br /> <br /> Từ 20m trở lên<br /> <br /> 0<br /> <br /> 3<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1<br /> <br /> 10<br /> <br /> 10<br /> <br /> 17<br /> <br /> 15<br /> <br /> 5<br /> <br /> 47<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> Bảng 2. Thời gian vỏ tàu được đưa vào sử dụng<br /> Thời gian vỏ tàu được đưa vào sử dụng<br /> TT<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> 1<br /> <br /> Số lượng (chiếc)<br /> <br /> 2<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> <br /> Tổng<br /> cộng<br /> <br /> Dưới 3 năm<br /> <br /> Từ 3 ÷ 5<br /> năm<br /> <br /> Từ 6 ÷ 7<br /> năm<br /> <br /> Từ 8 ÷ 10<br /> năm<br /> <br /> Trên 10<br /> năm<br /> <br /> 1<br /> <br /> 21<br /> <br /> 20<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 47<br /> <br /> 2,13<br /> <br /> 44,68<br /> <br /> 42,55<br /> <br /> 6,38<br /> <br /> 4,26<br /> <br /> 100<br /> <br /> Từ bảng (1), bảng (2) nhận thấy:<br /> - Đội tàu câu mực xà Quảng Nam có công suất<br /> lớn đảm bảo an toàn thực hiện chuyến biển dài<br /> ngày, đủ tiêu chuẩn hoạt động ở vùng biển xa bờ<br /> theo quy định của Nghị định 33/2010 của Chính phủ<br /> về “Quản lý hoạt động khai thác thủy sản trên các<br /> vùng biển”.<br /> - Kích thước vỏ tàu tương quan tỷ lệ với công<br /> suất máy tàu, vỏ tàu lớn lắp máy có công suất lớn.<br /> Tuy nhiên, cũng có trường hợp ngoại lệ vỏ tàu nhỏ<br /> <br /> nhưng lắp mày công suất lớn, hoặc ngược lại kích<br /> thước vỏ tàu lớn, lắp máy công suất nhỏ. Điều này<br /> thể hiện tính chưa thống nhất trong quản lý tàu cá<br /> ở Quảng Nam.<br /> Tàu câu mực xà Quảng Nam hầu hết mới đóng.<br /> Số tàu có thời gian sử dụng dưới 8 năm chiếm<br /> 89,26%. Theo quy định của Bộ Tài chính, tuổi thọ tối<br /> đa của tàu thuyền là 15 năm thì đội tàu câu mực xà<br /> của Quảng Nam vẫn có thể tiếp tục hoạt động trong<br /> thời gian tới.<br /> <br /> TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG ❖ 173<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> Máy tàu: do nhiều hãng của các nước sản xuất:<br /> Nhật Bản, Hàn Quốc, Thụy Điển, song chủ yếu<br /> là máy của Nhật Bản (chiếm tỷ lệ 89,36%). Chất<br /> lượng máy tàu: chủ yếu ngư dân nhập máy đã qua<br /> sử dụng nhằm giảm bớt vốn đầu tư. Máy mới được<br /> trang bị chiếm tỷ lệ rất thấp khoảng 7%, chủ yếu từ<br /> nguồn vốn của chương trình đánh bắt hải sản xa<br /> bờ do Nhà nước đầu tư trong thời gian 1999÷2001.<br /> Trang thiết bị hàng hải: có la bàn hảng hải,<br /> máy định vị và máy thông tin liên lạc.<br /> La bàn hàng hải: kết quả điều tra cho thấy,<br /> bình quân mỗi tàu có 02 la bàn.<br /> Máy định vị: xác định vị trí tàu, lưu vị trí tàu<br /> trong quá trình hoạt động sản xuất, thông tin về ngư<br /> trường. Kết quả điều tra 47 tàu, có 78,72% tàu trang<br /> bị 2 máy; 17,02% tàu trang bị 1 máy và 4,26% tàu<br /> trang bị 3 máy.<br /> Thiết bị thông tin liên lạc: dùng thông tin liên<br /> lạc giữa các tàu; giữa tàu với bờ; giữa tàu câu với<br /> thúng câu, gồm có máy thông tin tầm xa và thông<br /> tin tầm gần.<br /> <br /> Soá 1/2012<br /> Mức trang bị: Máy thông tin tầm xa: 100% số<br /> tàu trang bị, trong đó có 6,38% trang bị 2 máy/tàu.<br /> Máy thông tin tầm gần: 100% số tàu và thúng câu<br /> trang bị, trong đó có 91,5 số tàu trang bị 2 máy/tàu<br /> và 8,5% số tàu trang bị 3 máy/tàu; đối với thúng câu<br /> trang bị 1 máy/1 thúng.<br /> Hệ thống giàn phơi mực: được liên kết cố định<br /> với tàu, có kích thước khá lớn và khá cồng kềnh,<br /> làm giảm tính ổn định của tàu nên dễ xẩy ra tại nạn<br /> trong điều kiện giông bão.<br /> 1.2. Thúng câu mực<br /> Thúng câu mực được đan bằng tre, có nhiều<br /> kích thước khác nhau. Thời gian sử dụng từ 3 - 4<br /> năm. Thúng câu có giá thành rẻ, vật liệu chế tạo có<br /> độ bền thấp, tính an toàn thấp khi gặp giông tố. Có<br /> thể chế tạo thúng câu bằng vật liệu có độ bền cao<br /> tăng tính an toàn cho ngư dân.<br /> Mức chuyên chở thúng câu của tàu: số lượng<br /> thúng câu 1 tàu chuyên chở phụ thuộc vào tàu câu,<br /> thúng câu... Kết quả điều tra về mức chuyên chở<br /> thúng câu của các tàu thể hiện qua bảng (3).<br /> <br /> Bảng 3. Mức chuyên chở thúng câu trung bình của tàu<br /> TT<br /> <br /> Công suất (CV)<br /> <br /> Chiều dài tàu<br /> (m)<br /> <br /> Mức chở trung bình<br /> (Thúng/Tàu)<br /> <br /> Số tàu<br /> (chiếc)<br /> <br /> 1<br /> <br /> Dưới 200CV<br /> <br /> 18,84<br /> <br /> 24,40<br /> <br /> 10<br /> <br /> 2<br /> <br /> Từ 200 ÷ 299CV<br /> <br /> 19,42<br /> <br /> 27,29<br /> <br /> 17<br /> <br /> 3<br /> <br /> Từ 300 ÷ 399CV<br /> <br /> 19,84<br /> <br /> 29,40<br /> <br /> 15<br /> <br /> 4<br /> <br /> Từ 400Cv trở lên<br /> <br /> 20,00<br /> <br /> 30,20<br /> <br /> 5<br /> <br /> Bảng (3) cho thấy: mức chuyên chở thúng câu<br /> có sự khác biệt giữa các nhóm tàu. Cùng công suất<br /> tàu nhưng kích thước tàu lớn hơn thì số lượng thúng<br /> chuyên chở nhiều hơn. Số lượng thúng chuyên chở<br /> của 1 tàu cũng phụ thuộc vào kích thước thúng<br /> câu và phụ thuộc vào kinh nghiệm, suy nghĩ của<br /> <br /> thuyền trưởng về nghề nghiệp.<br /> 2. Ngư cụ khai thác<br /> Ngư cụ khai thác mực xà của tỉnh Quảng Nam<br /> là câu tay, gồm các bộ phận chính: ống câu, dây câu<br /> và rường câu. Cấu tạo ngư cụ thể hiện trên hình 1.<br /> Chú thích<br /> 1 – Dây câu<br /> 2 – Rường câu<br /> 3 – Dây buộc mồi<br /> 4 – Chì<br /> 5 – Lưỡi câu<br /> 6 – Mồi câu<br /> <br /> Hình 1. Ngư cụ câu mực xà của tỉnh Quảng Nam<br /> <br /> 174 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> Ống câu: làm bằng nhựa hoặc gỗ (hình a) dùng<br /> để quấn dây câu, có đường kính từ 120 ÷ 150mm.<br /> Bên trong ống câu có tay cầm.<br /> Dây câu: chủ yếu là loại cước PA (hình a),<br /> đường kính 0,8mm, chiều dài từ 50 ÷ 60m.<br /> Rường câu: làm bằng sắt hoặc thép (hình b),<br /> ngư dân tự chế tạo, đường kính 3mm, chiều dài<br /> 200mm, một đầu tạo khuy để liên kết với dây câu,<br /> đầu còn lại liên kết với chì và lưỡi câu.<br /> Lưỡi câu: dạng lưỡi câu chùm có 12 ÷ 15 lưỡi,<br /> làm bằng thép (hình b).<br /> 3. Ngư trường và mùa vụ khai thác<br /> Ngư trường câu mực xà tỉnh Quảng Nam khá<br /> rộng, từ 060N ÷ 200N và 1130E ÷ 1200E, cách bờ từ<br /> 300 hải lý trở lên và độ sâu từ 600m trở lên.<br /> Mùa vụ khai thác: từ giữa tháng 12 đến cuối<br /> tháng 9 năm sau. Bình quân hàng năm, mỗi tàu<br /> thực hiện 4 chuyến, mỗi chuyến từ 55÷65 ngày.<br /> 4. Tổ chức sản xuất và kỹ thuật câu<br /> Tổ chức sản xuất: nghề câu mực xà Quảng<br /> Nam vừa tổ chức sản xuất theo hình thức đơn lẻ,<br /> vừa theo hình thức tập thể.<br /> Theo hình thức tập thể: tàu câu mực là tàu mẹ,<br /> chở thúng câu, sơ chế sản phẩm, là nơi sinh hoạt,<br /> nghỉ ngơi cho người lao động (thúng câu).<br /> Theo hình thức đơn lẻ: mỗi thúng câu là một<br /> đơn vị sản xuất độc lập nên ngoài việc chuẩn bị<br /> chung cho tàu, mỗi thúng câu đều phải chuẩn bị các<br /> điều kiện cần thiết cho riêng mình. Doanh thu, lợi<br /> nhuận của các thúng câu khác nhau phụ thuộc vào<br /> khả năng của mỗi người.<br /> Các chi phí biến đổi của tàu do các thúng câu<br /> chi trả. Đây là một trong những yếu tố tạo nên sự<br /> khác biệt về số lượng thúng câu giữa các nhóm tàu.<br /> Kỹ thuật câu:<br /> * Thả thúng câu: thời gian bắt đầu thả thúng<br /> câu: 16 ÷ 17 giờ; thời gian thả thúng câu từ 1 ÷ 1,5<br /> giờ. Hình thức thả: thả theo nhóm, khoảng cách 2<br /> nhóm từ 1.000m đến 2.000m; khoảng cách 2 thúng<br /> câu: từ 500m đến 600m<br /> * Chong đèn và câu mực:<br /> - Thời gian bắt đầu chong đèn: từ 17 ÷ 18 giờ.<br /> Mỗi thúng câu bố trí 2 đèn: 1 đèn nháy và một đèn<br /> màu trắng. Đèn nháy được thả xuống nước và cách<br /> mặt nước khoảng 1m để tập trung mực. Đèn trắng<br /> cảnh giới bố trí cách mặt thúng khoảng 1m.<br /> - Giăng buồm để lợi dụng sức gió đẩy thúng di<br /> chuyển nhằm tăng cường khả năng tập trung mực.<br /> * Mồi câu: lần câu đầu tiên dùng mồi chuẩn bị<br /> từ bờ như cá nục, cá chuồn, cá mối hoặc là chuối,<br /> bí đỏ v.v. Mồi câu của các mẻ tiếp theo dùng sản<br /> <br /> Soá 1/2012<br /> phẩm câu được như cá cá hố đen, mực nhỏ. Mồi<br /> câu được buộc cố định dọc theo rường câu bằng<br /> dây thép.<br /> Câu mực: thời gian câu mực bắt đầu câu mực:<br /> sau khi chong đèn từ (15 ÷ 30) phút.<br /> - Thả lưỡi câu đã móc mồi xuống nước ở độ<br /> sâu khoảng 15m. Mực thấy mồi sẽ lao đến bắt mồi<br /> bị dính vào lưỡi câu. Người câu thu dây câu lên<br /> thúng để lấy mực.<br /> - Sản phẩm của nghề câu mực chủ yếu là mực<br /> xà, đôi khi cũng có một số loài mực khác như mực<br /> ống, mực lá hoặc cá hố khơi (cá hố đen).<br /> - Thời gian kết thúc câu mực khi trời hừng sáng<br /> hoặc khi mực không còn tập trung ở nguồn sáng<br /> nữa. Thông thường thời gian kết thúc câu mực từ<br /> (3 ÷ 4) giờ sáng.<br /> Đưa thúng lên tàu: kết thúc một đêm câu, các<br /> thúng tập trung lại theo từng nhóm chờ tàu đến đưa<br /> lên tàu để bảo quản sản phẩm và nghỉ ngơi, chờ đợt<br /> sản xuất vào đêm tiếp theo.<br /> 5. Sơ chế và bảo quản sản phẩm<br /> Người lao động tự phơi khô sản phẩm. Mỗi<br /> thúng câu được bố trí một khoảng nhất định trên<br /> giàn phơi mực; tầng dưới phơi mực mới xẻ, tầng<br /> trên phơi mực khô hơn.<br /> Thời gian phơi mực: Từ 1 đến 3 ngày (phụ<br /> thuộc điều kiện thời tiết). Mực khô được đóng vào<br /> bao PF và đưa xuống hầm bảo quản.<br /> 6. Lao động nghề câu mực xà<br /> Số lượng lao động biên chế có sự khác biệt<br /> giữa các nhóm công suất tàu. Kết quả nghiên cứu<br /> cho thấy, số lượng lao động biên chế trên 1 tàu từ<br /> 31 - 35 người chiếm tỷ lệ nhiều nhất (22/47 tàu,<br /> chiếm 46,8%); số tàu biến chế 25 - 30 lao động<br /> chiếm 38,3%; số tàu biên chế trên 35 lao động<br /> chiếm 12,77%.<br /> Thành phần lao động: có 3 thành phần chính:<br /> quản lý, phục vụ và lao động chính.<br /> Quản lý: gồm thuyền trưởng, chủ tàu, máy trưởng;<br /> Phục vụ: là những người làm công tác dịch vụ<br /> trên tàu như dịch vụ ăn uống cho thuyền trưởng và<br /> người lao động, xẻ phơi mực. Phục vụ cũng được<br /> tham gia câu mực và được hưởng toàn bộ sản<br /> phẩm của mình khai thác. Biên chế lao động phục<br /> vụ từ 2 - 4 người;<br /> Lao động chính: là những người trực tiếp câu<br /> mực trên các thúng câu.<br /> Cơ cấu độ tuổi lao động: của nghề câu mực<br /> xà tỉnh Quảng Nam có nhiều mức khác nhau, chủ<br /> yếu là lao động trẻ. Kết quả điều tra về cơ cấu độ<br /> tuổi thể hiện ở bảng (4).<br /> <br /> TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG ❖ 175<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 1/2012<br /> <br /> Bảng 4. Cơ cấu độ tuổi nghề câu mực xà<br /> Nhóm tuổi<br /> <br /> Số lượng<br /> (người)<br /> <br /> Tỉ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Số lượng<br /> (người)<br /> <br /> Nhóm tuổi<br /> <br /> Tỉ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Từ 15 ÷ 17 tuổi<br /> <br /> 5<br /> <br /> 0,34<br /> <br /> Từ 41 ÷ 50 tuổi<br /> <br /> 347<br /> <br /> 23,64<br /> <br /> Từ 18 ÷ 30 tuổi<br /> <br /> 327<br /> <br /> 22,28<br /> <br /> Từ 51 ÷ 60 tuổi<br /> <br /> 112<br /> <br /> 7,63<br /> <br /> Từ 31 ÷ 40 tuổi<br /> <br /> 669<br /> <br /> 45,57<br /> <br /> Trên 60 tuổi<br /> <br /> 8<br /> <br /> 0,54<br /> <br /> Bảng (4) cho thấy, lao động của nghề câu mực xà tỉnh Quảng Nam chủ yếu trẻ (độ tuổi từ 18 ÷ 40, chiếm<br /> 67,84%) đáp ứng được yêu cầu của nghề khai thác xa bờ và hoạt động dài ngày trên biển.<br /> 7. Sản lượng khai thác<br /> Sản lượng khai thác có sự khác nhau giữa các nhóm tàu. Kết quả điều tra sản lượng mực khô thu được<br /> năm 2010 của các nhóm tàu được thể hiện trên bảng (5).<br /> Bảng 5. Sản lượng khai thác năm 2010<br /> <br /> TT<br /> <br /> Nhóm công suất<br /> <br /> Năng suất cả năm<br /> (tấn/tàu/năm)<br /> <br /> Năng suất một chuyến<br /> (tấn/tàu/chuyến)<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> Cao nhất<br /> <br /> Thấp nhất<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> Cao nhất<br /> <br /> Thấp nhất<br /> <br /> 1<br /> <br /> Dưới 200CV<br /> <br /> 53,47<br /> <br /> 65,00<br /> <br /> 42,00<br /> <br /> 13,71<br /> <br /> 16,25<br /> <br /> 10,75<br /> <br /> 2<br /> <br /> Từ 200 ÷ 299CV<br /> <br /> 60,09<br /> <br /> 76,00<br /> <br /> 46,00<br /> <br /> 15,30<br /> <br /> 19,33<br /> <br /> 11,50<br /> <br /> 3<br /> <br /> Từ 300 ÷ 399CV<br /> <br /> 65,50<br /> <br /> 92,00<br /> <br /> 45,00<br /> <br /> 16,37<br /> <br /> 23,00<br /> <br /> 11,25<br /> <br /> 4<br /> <br /> Từ 400CV trở lên<br /> <br /> 79,60<br /> <br /> 88,00<br /> <br /> 60,00<br /> <br /> 18,45<br /> <br /> 22,00<br /> <br /> 15,00<br /> <br /> 5<br /> <br /> Cả đội tàu<br /> <br /> 62,48<br /> <br /> 92,00<br /> <br /> 42,00<br /> <br /> 15,69<br /> <br /> 23,00<br /> <br /> 10,75<br /> <br /> Bảng (5) cho thấy, tàu có công suất càng lớn sản lượng mực khai thác được càng nhiều. Điều này có thể<br /> lý giải, những tàu có công suất lớn, vỏ lớn có thể chở được nhiều thúng câu hơn nên sản lượng mực câu sẽ<br /> được nhiều hơn.<br /> 8. Doanh thu và lợi nhuận<br /> Doanh thu của tàu câu mực xà bằng tổng doanh thu của các thúng câu trên tàu và phụ thuộc vào giá sản<br /> phẩm, chất lượng sản phẩm, thời điểm và địa điểm bán sản phẩm.<br /> Bảng 6. Doanh thu trung bình một chuyến năm 2010<br /> Doanh thu của tàu<br /> (triệu đồng)<br /> TT<br /> <br /> Nhóm tàu<br /> <br /> 1<br /> <br /> Dưới 200CV<br /> <br /> 2<br /> <br /> Cao nhất<br /> <br /> Doanh thu của thúng câu<br /> (triệu đồng)<br /> <br /> Thấp nhất<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> 997,25<br /> <br /> 556,50<br /> <br /> 748,41<br /> <br /> 37,17<br /> <br /> 19,19<br /> <br /> 28,66<br /> <br /> Từ 200 ÷ 299CV<br /> <br /> 1.066,00<br /> <br /> 609,87<br /> <br /> 803,14<br /> <br /> 34,56<br /> <br /> 21,03<br /> <br /> 27,44<br /> <br /> 3<br /> <br /> Từ 300 ÷ 399CV<br /> <br /> 1.243,50<br /> <br /> 626,00<br /> <br /> 873,14<br /> <br /> 33,61<br /> <br /> 20,86<br /> <br /> 27,48<br /> <br /> 4<br /> <br /> Từ 400CV trở lên<br /> <br /> 1.211,25<br /> <br /> 764,00<br /> <br /> 1.057,87<br /> <br /> 34,60<br /> <br /> 28,02<br /> <br /> 32,08<br /> <br /> 5<br /> <br /> Cả đội tàu<br /> <br /> 1.243,50<br /> <br /> 556,50<br /> <br /> 840,93<br /> <br /> 37,17<br /> <br /> 19,19<br /> <br /> 28,21<br /> <br /> Tàu có công suất càng lớn, doanh thu bình<br /> quân một chuyến càng cao. Doanh thu của thúng<br /> câu phụ thuộc vào kinh nghiệm của người câu và<br /> kinh nghiệm xác định ngư trường khai thác của<br /> <br /> 176 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG<br /> <br /> Cao nhất<br /> <br /> Thấp nhất<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> thuyền trưởng. Doanh thu trung bình của thúng câu<br /> giữa các nhóm công suất khác nhau và không phụ<br /> thuộc vào công suất của tàu.<br /> Lợi nhuận: tỷ lệ ăn chia giữa chủ tàu và thúng<br /> <br />