Nâng cao chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ tại các đơn vị sự nghiệp công lập ngành nông nghiệp tỉnh Trà Vinh

NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> Nêng cao chêët lûúång hïå thöëng kiïím soaát nöåi böå taåi caác àún<br /> võ sûå nghiïåp cöng lêåp ngaânh nöng nghiïåp tónh Traâ Vinh<br /> <br /> Thaái Kim Ngên<br /> Hoåc viïn cao hoåc, Trûúâng Àaåi hoåc Traâ Vinh<br /> Nguyïîn Thõ Thanh Thuãy<br /> Trûúâng Àaåi hoåc Traâ Vinh<br /> <br /> Nghiïn cûáu naây nhùçm hïå thöëng hoáa cú súã lyá luêån vïì kiïím soaát nöåi böå (KSNB) theo INTOSAI 2013, àöìng thúâi<br /> àaánh giaá thûåc traånghïå thöëng KSNB, àïì xuêët nhûäng giaãi phaáp cuå thïí nhùçm nêng cao chêët lûúång hïå thöëng<br /> KSNBtaåi caác àún võ sûå nghiïåp cöng lêåp (SNCL) ngaânh nöng nghiïåp (NN) tónh Traâ Vinh noái chung vaâ taåi 4 àún võ<br /> cuå thïí (Trung têm (TT) Khuyïën nöng, TT nûúác saåch vaâ vïå sinh möi trûúâng nöng thön (VSMTNT), TT Giöëng vaâ<br /> Ban Quaãn lyá rûâng phoâng höå). Taác giaã sûã duång phûúng phaáp thöëng kï mö taã nhùçm phaãn aánh thûåc traång hïå thöëng<br /> KSNB taåi caác àún võ SNCL ngaânh NN tónh Traâ Vinh noái chung vaâ taåi 4 àún võ cuå thïí, àïì xuêët caác giaãi phaáp coá<br /> tñnh khaã thi cao trong nêng cao chêët lûúång hïå thöëng KSNB.<br /> <br /> <br /> 1. Àùåt vêën àïì * Möi trûúâng kiïím soaát<br /> Caác àún võ SNCL ngaânh NN tónh Traâ Vinh coá vai troâ Möi trûúâng kiïím soaát taåo nïn nhûäng neát àùåc trûng<br /> vö cuâng quan troång trong quaá trònh phaát triïín kinh tïë, cú baãn cuãa möåt töí chûác, laâ nïìn taãng cho caác böå phêån<br /> höåi nhêåp quöëc tïë vïì NN cuãa tónh. Caác àún võ SNCL coân laåi cuãa hïå thöëng KSNB. Caác nhên töë trong möi<br /> àang vêån haânh hïå thöëng KSNB nhûng vêîn coân nhûäng trûúâng kiïím soaát göìm:<br /> töìn taåi nhêët àõnh nhû nùng lûåc cuãa nhên viïn chûa - Sûå liïm chñnh vaâ giaá trõ àaåo àûác: Moåi ngûúâi trong<br /> àûúåc khai thaác àuáng mûác; viïåc nhêån daång vaâ àaánh giaá töí chûác kïí caã caác nhaâ quaãn lyá vaâ nhên viïn phaãi duy<br /> ruãi ro mang tñnh chuã quan, caãm tñnh; phên böí kinh phñ trò cuäng nhû thïí hiïån sûå liïm chñnh vaâ giaá trõ àaåo àûác.<br /> chûa saát vúái thûåc tïë dêîn àïën viïåc sûã duång khöng tiïët Tinh thêìn tön troång giaá trõ àaåo àûác thïí hiïån úã sûå tuên<br /> kiïåm, hiïåu quaã; hoaåt àöång thöng tin vaâ truyïìn thöng thuã caác quy àõnh, quy chïë, caách ûáng xûã cuãa toaân thïí<br /> chûa àûúåc cêåp nhêåt kõp thúâi. Xuêët phaát tûâ nhûäng lyá do caán böå, cöng nhên viïn trong cú quan haânh chñnh nhaâ<br /> trïn, taác giaã thûåc hiïån nghiïn cûáu naây vúái nhûäng neát nûúác, àún võ SNCL,…<br /> àùåc trûng riïng trong lônh vûåc nöng nghiïåp cuãa tónh - Nùng lûåc cuãa nhên viïn:Caác nhaâ quaãn lyá vaâ nhên<br /> Traâ Vinh. viïn phaãi duy trò àuã trònh àöå, nùng lûåc àïí cho pheáp hoå<br /> coá thïí hiïíu àûúåc têìm quan troång cuãa viïåc phaát triïín,<br /> 2. Cú súã lyá luêån vaâ töíng quan caác nghiïn cûáu thûåc hiïån vaâ duy trò KSNB töët, àöìng thúâi thûåc hiïån<br /> 2.1. Cú súã lyá luêån traách nhiïåm cuãa hoå àïí hoaân thaânh caác muåc tiïu<br /> Khaái niïåm vïì KSNB chung cuãa KSNB vaâ sûá mïånh cuãa töí chûác.<br /> Theo INTOSAI (2004): KSNB laâ möåt quaá trònh xûã lyá - Triïët lyá quaãn lyá vaâ phong caách laänh àaåo: Nïëu nhaâ<br /> toaân böå àûúåc thûåc hiïån búãi nhaâ quaãn lyá vaâ caác caá quaãn lyá tin rùçng KSNB laâ quan troång thò nhûäng ngûúâi<br /> nhên trong töí chûác, quaá trònh naây àûúåc thiïët kïë àïí khaác trong töí chûác seä caãm nhêån àûúåc àiïìu àoá vaâ seä<br /> phaát hiïån caác ruãi ro vaâ cung cêëp möåt sûå àaãm baão húåp têån têm vaâo caác biïån phaáp kiïím soaát àûúåc thiïët lêåp.<br /> lyá àïí àaåt àûúåc nhiïåm vuå cuãa töí chûác. - Cú cêëu töí chûác: Bao göìm sûå phên chia quyïìn haån<br /> Theo INTOSAI (2013): KSNB cuäng giöëng nhû hûúáng vaâ traách nhiïåm; trao quyïìn vaâ traách nhiïåm giaãi trònh;<br /> dêîn cuãa INTOSAI 2004, tuy nhiïn vïì muåc tiïu baáo caáo caác doâng baáo caáo phuâ húåp.<br /> cuãa INTOSAI 2013 coá thay àöíi theo hûúáng dêîn vïì quaãn -Chñnh saách nhên sûå:Bao göìm viïåc tuyïín duång,<br /> trõ ruãi ro, KSNB vaâ biïån phaáp àïí giaãm thiïíu gian lêån, tûâ àaâo taåo, giaáo duåc, khen thûúãng hay kyã luêåt nhên viïn.<br /> àoá giuáp caãi thiïån hiïåu quaã hoaåt àöång cuäng nhû tùng Möåt khña caånh quan troång cuãa KSNB chñnh laâ nhên sûå.<br /> cûúâng sûå giaám saát cuãa töí chûác. * Àaánh giaá ruãi ro<br /> Caác yïëu töë cêëu thaânh cuãa hïå thöëng KSNB khu vûåc Àaánh giaá ruãi ro laâ quaá trònh xaác àõnh vaâ phên tñch<br /> cöng caác ruãi ro coá liïn quan àïí àaåt àûúåc caác muåc tiïu cuãa<br /> INTOSAI àûa ra 5 yïëu töë cuãa KSNB bao göìm: Möi töí chûác. Àaánh giaá ruãi ro bao göìm:<br /> trûúâng kiïím soaát, àaánh giaá ruãi ro, hoaåt àöång kiïím - Nhêån daång ruãi ro: Ruãi ro bao göìm ruãi ro bïn trong<br /> soaát, thöng tin vaâ truyïìn thöng, giaám saát. vaâ ruãi ro bïn ngoaâi, ruãi ro tûâng hoaåt àöång vaâ ruãi ro úã<br /> <br /> 52 Kinh tïë Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (Thaáng 4 / 2019)<br /> toaân àún võ. coá liïn quan (Trûúãng phoâng, Phoá phoâng hoùåc caác<br /> - Àaánh giaá ruãi ro: laâ àaánh giaá têìm quan troång, khaã nhên viïn liïn quan àïën quy trònh KSNB) taåi 4 àún võ<br /> nùng xaãy ra ruãi ro vaâ ûúác tñnh thiïåt haåi maâ ruãi ro coá thïí SNCL ngaânh NN tónh Traâ Vinh. Söë mêîu gûãi àivaâ nhêån<br /> gêy ra. vïì laâ 24. Caác cêu hoãi àûúåc thiïët kïë theo thang ào<br /> Likert 5 mûác àöå (vúái 1 laâ keám, 2 laâ khöng töët, 3 laâ trung<br /> - Phaát triïín caác biïån phaáp àöëi phoá: coá 4 biïån phaáp<br /> bònh, 4 laâ töët vaâ 5 laâ rêët töët). Taác giaã sûã duång phûúng<br /> àöëi phoá ruãi ro laâ phên taán ruãi ro, chêëp nhêån ruãi ro,<br /> phaáp thöëng kï mö taã àïí phên tñch vaâ excel àïí xûã lyá söë<br /> traánh neá ruãi ro vaâ xûã lyá haån chïë ruãi ro. Tuy nhiïn, trong<br /> liïåu.<br /> hêìu hïët caác trûúâng húåp, ruãi ro seä phaãi xûã lyá vaâ töí chûác<br /> cêìn thûåc hiïån vaâ duy trò möåt hïå thöëng KSNB hiïåu quaã<br /> àïí giûä ruãi ro úã mûác chêëp nhêån àûúåc. 4. Thûåc traång hïå thöëng KSNB taåi caác àún võ SNCL<br /> * Hoaåt àöång kiïím soaát ngaânh NN tónh Traâ Vinh<br /> Hoaåt àöång kiïím soaát laâ caác chñnh saách vaâ caác thuã<br /> tuåc àûúåc thiïët lêåp nhùçm ngùn chùån caác ruãi ro vaâ àaåt<br /> àûúåc caác muåc tiïu cuãa àún võ.<br /> * Thöng tin vaâ truyïìn thöng<br /> Thöng tin àaáng tin cêåy, àêìy àuã, chñnh xaác, trung<br /> thûåc, khaách quan laâ vö cuâng cêìn thiïët cho möåt hïå<br /> thöëng KSNB hiïåu quaã, àaåt àûúåc caác muåc tiïu cuãa töí<br /> chûác.<br /> Truyïìn thöng hûäu hiïåu laâ viïåc cung cêëp thöng tin<br /> xuyïn suöët toaân böå töí chûác. Caác caá nhên nhêån àûúåc<br /> thöng baáo roä raâng tûâ laänh àaåo vïì traách nhiïåm cuãa baãn<br /> thên hoå trong KSNB.<br /> * Giaám saát<br /> Giaám saát laâ quaá trònh maâ nhaâ quaãn lyá àaánh giaá chêët<br /> lûúång cuãa hoaåt àöång kiïím soaát.<br /> Giaám saát thûúâng xuyïn: àûúåc thiïët lêåp cho hoaåt<br /> àöång thöng thûúâng, lùåp ài lùåp laåi cuãa àún võ.<br /> Giaám saát àõnh kyâ: àûúåc thûåc hiïån thöng qua caác<br /> cuöåc kiïím toaán àõnh kyâ do caác kiïím toaán viïn nöåi böå<br /> hoùåc kiïím toaán viïn àöåc lêåp thûåc hiïån.<br /> 2.2. Töíng quan caác nghiïn cûáu<br /> Maária Benedek vaâ cöång sûå (2014) “Internal<br /> Controls in Local Governments” - KSNB úã chñnh quyïìn<br /> àõa phûúng. Muåc àñch cuãa nghiïn cûáu laâ têåp trung vaâo<br /> hïå thöëng KSNB úã chñnh quyïìn àõa phûúng nhùçm phaát<br /> hiïån nhûäng thiïëu soát chñnh cuãa hïå thöëng KSNB.<br /> Ishola Saheed Ademola vaâ cöång sûå (2015) “Effect<br /> of internal control system in Nigeria Public Sector: A<br /> case study of Nigeria National pertroleum corpora-<br /> tion” -AÃnh hûúãng cuãa hïå thöëng KSNB trong khu vûåc<br /> cöng úã Nigeria: Nghiïn cûáu trûúâng húåp cuãa Töíng cöng<br /> ty dêìu khñ Quöëc gia Nigeria. Nghiïn cûáu naây nïu lïn<br /> nhûäng aãnh hûúãng cuãa hïå thöëng KSNB trong khu vûåc<br /> cöng úã Nigeria. Nghiïn cûáu àaä khùèng àõnh hiïåu quaã<br /> KSNB trong viïåc ngùn chùån gian lêån trong khu vûåc<br /> cöng; thiïët lêåp hïå thöëng KSNB coá thïí höî trúå quaãn lyá<br /> Qua kïët quaã khaão saát trïn, ta thêëy:<br /> kinh tïë vaâ chñnh trõ.<br /> Möi trûúâng kiïím soaát: Caác àún võ SNCL ngaânh NN<br /> 3. Phûúng phaáp nghiïn cûáu tónh Traâ Vinh coá möi trûúâng kiïím soaát töët (mûác àöå<br /> àaánh giaá rêët töët 63%) taåo àiïìu kiïån àïí NV nêng cao<br /> Söë liïåu àûúåc thu thêåp tûâ vaâo 01/2019 thöng qua nghiïåp vuå chuyïn mön. Nöíi bêåt vúáiTT nûúác saåch vaâ<br /> Phiïëu khaão saát göìm 35 cêu hoãi gûãi àïën Laänh àaåo àún VSMTNT hoaåt àöång nùng àöång, hiïåu quaã, chïë àöå khen<br /> võ, kïë toaán trûúãng hoùåc kïë toaán viïn vaâ caác àöëi tûúång thûúãng, xûã phaåt nghiïm vaâ chùm lo àúâi söëng NV. Tuy<br /> <br /> KINH TÏË CHÊU AÁ - THAÁI BÒNH DÛÚNG (Thaáng 4 / 2019) 53<br />  NGHIÏN CÛÁU<br /> RESEARCH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Asia - Pacific Economic Review<br /> nhiïn, caác àún võ chûa xêy dûång, ban haânh vaâ phöí chùm soác, quaãn lyá vaâ baão vïå rûâng.<br /> biïën àïënNV caác quy tùæc, nöåi quy liïn quan àïënàaåo<br /> àûác (mûác àöå àaánh giaá khöng töët 42%, keám 12%) do 6. Kïët luêån<br /> chûa xûã phaåt phuâ húåp caác vi phaåm quy tùæcàaåo Baâi viïët àaä phên tñch thûåc traång vïì hïå thöëng KSNB<br /> àûác.Ngoaâi ra, caác àún võ SNCL tuyïín duång ûu tiïn cho taåi 4 àún võ SNCL ngaânh NN tónh Traâ Vinh vaâ nhêån diïån<br /> ngûúâi quen vúái CBCC trong àún võ hoùåc caác súã, ban nhûäng ûu àiïím, haån chïë trong hïå thöëng KSNB àang<br /> ngaânh khaác coá quen biïët. Àêy laâ àiïím yïëu cêìn khùæc vêån haânh taåi caác àún võ. Tûâ thûåc tiïîn kïët húåp vúái<br /> phuåc (mûác àöå àaánh giaá keám 8%) nhûäng àùåc trûng trong lônh vûåc nöng nghiïåp, taác giaã<br /> Àaánh giaá ruãi ro: Caác àún võ thûåc hiïån chûa töët àûa ra caác giaãi phaáp coá tñnh khaã thi nhùçm nêng cao<br /> (mûác àöå àaánh giaá keám 21%). Tuy nhiïn, caác àún võ chêët lûúång hïå thöëng KSNB taåi caác àún võ. Vúái nhûäng<br /> SNCL naây vêîn chuá troångkiïím soaát ruãi ro àöëi vúái hoaåt giaãi phaáp naây, taác giaã hi voång chêët lûúång hïå thöëng<br /> àöång sûå nghiïåp NN (mûác àöå àaánh giaá töët 88%) vúái TT KSNB taåi caác àún võ dêìn àûúåc hoaân thiïån, coá nhûäng<br /> Khuyïën nöng vaâTT Giöëng. thay àöíi tñch cûåc, phuâ húåp vúái sûå phaát triïín chung cuãa<br /> Hoaåt àöång kiïím soaát: Àa söë caác àún võ SNCL nïìn kinh tïë nûúác nhaâ vaâ coá nhûäng àoáng goáp àaáng kïí<br /> ngaânh NN tónh Traâ Vinh thûåc hiïån khaá töët (mûác àöå trong hoaåt àöång sûå nghiïåp ngaânh nöng nghiïåp./.<br /> àaánh giaá rêët töët 67%). Bïn caånh àoá, TT nûúác saåch vaâ<br /> VSMTNT, TT Giöëng chûa coá phêìn mïìm quaãn lyá taâi saãn<br /> cöng; TT Khuyïën nöng vaâ Ban Quaãn lyá rûâng phoâng höå<br /> coá phêìn mïìm nhûng coá nhiïìu bêët cêåp nhû cêåp nhêåt<br /> caác quy àõnh hao moân chêåm, caác biïíu mêîu kïët xuêët<br /> bõ löîi,… (mûác àöå àaánh giaá keám 29%).<br /> Thöng tin vaâ truyïìn thöng: Caác àún võ thûåc hiïån<br /> chûa töët (mûác àöå àaánh giaá keám17%). Caác thöng tin<br /> truyïìn àaåt àöi khi chûa kõp thúâi, cêëp dûúái khi biïët caác Taâi liïåu tham khaão<br /> thay àöíi thò chêåm thûåc hiïån hoùåc thúâ ú àöëi vúái caác<br /> Àùång Thuáy Anh (2017), Nghiïn cûáu kiïím soaát nöåi<br /> thay àöíi khöng liïn quan àïën võ trñ cöng taác cuãa mònh.<br /> böå trong caác doanh nghiïåp xêy dûång niïm yïët trïn thõ<br /> Giaám saát: Ban Giaám àöëc taåi 4 àún võ SNCL ngaânh trûúâng chûáng khoaán Viïåt Nam, Luêån aán tiïën sô, Trûúâng<br /> NN tónh Traâ Vinh thûúâng xuyïn giaám saát caác hoaåt àöång Àaåi hoåc Kinh tïë Quöëc dên.<br /> cuãa àún võ vaâ theo doäi, giaám saát àïí àaánh giaá chêët<br /> INTOSAI (2004), INTOSAI (2013).<br /> lûúång cuãa hïå thöëng KSNB (mûác àöå àaánh giaá töët 79%).<br /> Nhûäng haån chïë trong hïå thöëng töí chûác quaãn lyá KSNB Ishola Saheed Ademola et al (2015), Effect of inter-<br /> àûúåc phaát hiïån vaâ caãi tiïën kõp thúâi (mûác àöå àaánh giaá nal control system in Nigeria Public Sector: A case<br /> töët 83%). study of Nigeria National pertroleum corporation,<br /> International Journal of Economics, Commerce and<br /> 5. Giaãi phaáp nêng cao chêët lûúång hïå thöëng KSNB Management.<br /> taåi caác àún võ SNCL ngaânh NN tónh Traâ Vinh Maária Benedek at al (2014), Internal Controls in<br /> - TT Khuyïën nöng:Sûã duång nguöìn nhên lûåc hiïåu Local Governments, Public Finance Quarterly.<br /> quaã, taåo àiïìu kiïån phaát huy nùng lûåc cuãa tûâng NV nhû<br /> luên chuyïín võ trñ cöng taác, laâm viïåc thûåc tïë vúái höå<br /> nöng dên, coá caác chñnh saách àaäi ngöå, khen thûúãng NV<br /> khi lêåp thaânh tñch töët. Trang bõ cöng cuå phuåc vuå cöng<br /> taác kïë toaán töët hún nhû chûä kyá söë, tuã lûu chûáng tûâ, núi<br /> lûu trûä taâi liïåu an toaân.<br /> - TT Nûúác saåch vaâ VSMTNT: Thûúâng xuyïn khaão<br /> saát thûåc tïë, nùæm nhu cêìu sûã duång nûúác saåch sinh hoaåt<br /> cuãa höå gia àònh vaâ cung cêëp nûúác saåch àaåt tiïu chuêín.<br /> Àêìu tû trang thiïët bõ phuåc vuå hoaåt àöång kïë toaán, KSNB<br /> hiïåu quaã hún.<br /> - TT Giöëng: Thûúâng xuyïn nhêån diïån, theo doäi,<br /> àaánh giaá caác ruãi ro àe doåa àïën viïåc lai taåo, cung cêëp<br /> caác loaåi giöëng cho khaách haâng vaâ phaát triïín caác biïån<br /> phaáp àöëi phoá.<br /> - Ban Quaãn lyá rûâng phoâng höå: Hoaåt àöång thöng tin<br /> vaâ truyïìn thöng cêìn cêåp nhêåt kõp thúâi, chñnh xaác.<br /> Thûúâng xuyïn cêåp nhêåt caác quy àõnh múái vïì tröìng,<br /> <br /> <br /> 54 Kinh tïë Chêu AÁ - Thaái Bònh Dûúng (Thaáng 4 / 2019)<br />