Năng lượng hạt nhân hồi sinh trong 2018

THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NĂNG LƯỢNG HẠT NHÂN HỒI SINH TRONG 2018<br /> <br /> Năng lượng hạt nhân đã phải trải qua những thách thức vô cùng lớn trong nhiều năm qua bởi<br /> sự cạnh tranh của giá khí đốt thấp, xây dựng và giá năng lượng tái tạo được trợ cấp và nhu cầu điện<br /> năng tăng trưởng chậm tại một số nước, và hậu quả từ động đất - sóng thần và thảm họa hạt nhân<br /> ở Fukushima vẫn còn lơ lửng. Nhưng cũng đã có những tín hiệu là năm nay năng lượng hạt nhân sẽ<br /> hồi phục.<br /> Nhiều nhà máy điện hạt nhân bị đóng cửa quả và đảm bảo tiến độ thời gian.<br /> ở Mỹ, đã có thông báo còn sẽ đóng cửa các nhà Công suất phát điện hạt nhân ở Trung<br /> máy khác. Nhưng đóng cửa các nhà máy điện hạt Đông có thể tăng từ 3,6 GWe năm nay lên 14,1<br /> nhân đã dẫn đến phát thải khí nhà kính cao hơn GWe vào năm 2028 bởi xây dựng mới đang bắt<br /> và giá điện cũng cao hơn. Thực tế cho thấy hầu đầu, bởi những hợp đồng xây dựng mới giữa các<br /> như khó có thể có một nền kinh tế lớn muốn có nước Trung Đông và các công ty bán thiết bị hạt<br /> được một một hệ thống điện với phát thải carbon nhân. Trong khi đó sản xuất điện từ nhiên liệu<br /> thấp mà lại không có năng lượng hạt nhân. Sau hóa thạch ở Trung Đông hiện nay chiếm tới 97 %,<br /> đây là những tín hiệu tích cực cho phát triển điện<br /> trong đó điện khí chiếm 66% và điện dầu chiếm<br /> hạt nhân. 31%, nhưng điện hạt nhân, thủy điện và tái tạo<br /> Các nhà máy điện hạt nhân mới đang trong kế chỉ có 3%. UAE sẽ dẫn đầu tăng trưởng ngắn hạn<br /> hoạch - qui hoạch này với việc xây dựng 5,4 GWe công suất điện<br /> hạt nhân vào năm 2020. Theo EIA ở Trung Đông<br /> Ngày nay hơn 50 nhà máy điện hạt nhân có 5 nước chủ yếu phát triển điện hạt nhân:<br /> đang trong giai đoạn xây dựng và 150 dự án đang<br /> - Iran đang xây dựng một nhà máy<br /> trong kế hoạch - qui hoạch, công việc xây dựng<br /> Bushehr-II với 2 tổ lò và công suất thiết kế là<br /> ngày nay nhanh hơn so với những năm 90 của<br /> 1,8 GWe, hoàn thành vào khoảng năm 2026. Nhà<br /> thế kỷ trước. Năm nay sẽ có 14 nhà máy mới đi<br /> máy Bushehr-I đã đi vào sản xuất trong 2011, là<br /> vào hoạt động, trong đó có vài nhà máy chủ đạo<br /> nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Trung Đông.<br /> phát điện mới với tổ lò tiên tiến, như là AP1000<br /> Nhà máy này có một lò phản ứng 1.000 MWe,<br /> của Westinghouse và EPR của Framatome, cả hai<br /> sản xuất khoảng 5,9 GWh công suất điện mỗi<br /> đều ở Trung Quốc, đang trong giai đoạn xây dựng<br /> năm.<br /> gần xong.<br /> - UAE đang xây dựng nhà máy Barakah<br /> 1. Trung Đông với 4 tổ lò, sẽ hoàn thành vào cuối năm 2020. Tổ<br /> Lò phản ứng đầu tiên trong 4 lò APR1400 lò 1 Barakah 1.300 MWe được xây dựng từ năm<br /> ở các Tiểu vương quốc Ả Rập, do công ty Kepco 2012 và xong trong năm 2017, giữa năm nay bắt<br /> của Hàn Quốc xây dựng, cũng sắp hoàn thành đầu phát điện.<br /> đúng tiến độ và thu xếp đủ tài chính. Điều này - Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu xây dựng nhà máy<br /> cho thấy rõ ràng là không có cái gì có thể cản trở điện hạt nhân Akkuyu cuối năm ngoái. Đây là nhà<br /> công nghệ hạt nhân được xây dựng một cách hiệu máy gồm 4 tổ lò được thiết kế để bổ sung 4.800<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 24 Số 54 - Tháng 03/2018<br />  THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> MWe công suất điện hạt nhân vào tổng công suất tất vài thương vụ quốc tế mà Brookfield đang<br /> điện của nước này. Tổ lò đầu tiên sẽ được xây theo đuổi.<br /> xong vào năm 2025. - Trong khi đó, Công ty hạt nhân quốc gia<br /> - Saudi Arabia có kế hoạch xây dựng nhà Trung Quốc (CNNC), công ty sở hữu lò phản ứng<br /> máy điện hạt nhân đầu tiên và cấp phép xây dựng lớn thứ hai của Trung Quốc, sát nhập với Công<br /> nhà máy này với công suất 2.800 GWe vào cuối ty thiết bị hạt nhân Trung Quốc (CNEC) để tạo<br /> năm nay. Xây dựng bắt đầu khoảng năm 2021 ở ra một công ty điện lực khác có tới 100.000 nhân<br /> Umm Huwayd hoặc Khor Duweihin. lực đang tập trung vào thị trường xuất khẩu.<br /> - Jordan lên kế hoạch xây dựng một nhà Với việc tái cơ cấu của các công ty này,<br /> máy với 2 tổ lò 2.000 MWe, Rosatom của Nga chúng ta có thể đoán được sẽ có vài hợp đồng<br /> tiến hành làm luận chứng khả thi từ năm 2016. lớn về năng lượng hạt nhân trong năm nay và các<br /> Xây dựng bắt đầu trong năm tới và xây xong vào năm tiếp theo.<br /> năm 2024. Vai trò của năng lượng hạt nhân trong biến<br /> 2. Trung Quốc đổi khí hậu không thể bỏ qua<br /> <br /> Trung Quốc sẽ đưa 5 tổ lò mới vào vận Một thực tế nguy hiểm là mối đe dọa ngày<br /> hành và bắt đầu xây dựng 6 đến 8 tổ lò trong càng tăng từ thay đổi khí hậu, thay đổi khí hậu<br /> 2018. Theo kế hoạch 5 năm mới đây, Trung Quốc này đang thúc đẩy các nước đầu tư vào các dự<br /> sẽ có 58 GWe công suất phát điện hạt nhân vào án hạt nhân mới hoặc ít ra cũng giữ cho được<br /> năm 2020, công suất điện hạt nhân hiện này gần các nhà máy điện hạt nhân đang có tiếp tục hoạt<br /> 35 GWe. Ngoài ra, 30 GWe công suất điện hạt động. Năng lượng hạt nhân là nguồn năng lượng<br /> nhân sẽ được xây dựng vào năm 2020. lớn nhất không có phát thải ở Mỹ, EU. Hàn Quốc,<br /> Nhật Bản và các nước khác.<br /> Các công ty hạt nhân lớn đang tái cơ cấu<br /> Phát thải tính theo đầu người ở Pháp thấp<br /> Nhiều công ty trong lĩnh vực hạt nhân đã<br /> hơn ở nước Đức bởi vì một từ thôi: Điện hạt nhân.<br /> tái cơ cấu để vượt ra khỏi tình trạng khó khăn<br /> Trong khi điện hạt nhân chiếm tới 75 % ở Pháp,<br /> hiện này nhằm bắt kịp thị trường toàn cầu.<br /> thì Đức đã quyết định đóng cửa các nhà máy điện<br /> - Tái cơ cấu công ty Areva của Pháp trước hạt nhân của mình và cũng đã gặp một số khó<br /> đây thành 2 công ty mới: Framatome và Orano đã khăn. Nhờ có tập trung thủy điện và điện hạt nhân<br /> kết thúc. Công ty vận hành nhà máy điện hạt nhân mà bang Ontario, Canada có hệ thống điện lớn<br /> lớn nhất thế giới EDF của Pháp nắm quyền sở nhất không có phát thải carbon - và đóng cửa nhà<br /> hữu Framatome, Framatome tập trung vào các lò máy điện than cuối cùng trong năm 2014.<br /> phản ứng, sản xuất nhiên liệu và làm dịch vụ hạt<br /> Theo James Hansen, một trong những<br /> nhân. Cùng với đầu tư từ các đối tác quốc tế và<br /> nhà tư tưởng hàng đầu thế giới về khí hậu và ba<br /> Chính phủ Pháp, Orano đang ở vị thế mạnh hơn<br /> chuyên gia khác: “Điện hạt nhân tạo ra giải pháp<br /> để tập trung vào khai thác uranium, làm giàu, tái<br /> khả thi duy nhất hướng tới thay đổi khí hậu”.<br /> chế và tháo dỡ thiết bị hạt nhân.<br /> - Công ty Brookfield Asset Partners của Tránh một bong bóng khí đốt<br /> Canada đã đồng ý mua công ty điện Westinghouse, Giá khí đốt thấp giúp khí đốt thay<br /> như vậy Westinghouse sẽ giúp Brookfield hoàn thế than vốn là nguồn nhiên liệu lớn nhất cho<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Số 54 - Tháng 03/2018 25<br />  THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> phát điện ở Mỹ, khí đốt có thể tốt xét về giác độ Mặc cho cái gì xảy ra, nhu cầu ngày càng<br /> phát thải. Nhưng khi các nhà máy điện khí thay tăng đối với phát điện không có phát thải và tin<br /> thế các nhà máy điện hạt nhân, phát thải khí nhà cậy vẫn tồn tại, nhưng liệu lĩnh vực năng lượng<br /> kính sẽ tăng. Khử carbon ở mạng hệ thống điện hạt nhân có thể nắm bắt cơ hội này không.<br /> nghĩa là tất cả các nhà máy phát điện từ nhiên liệu R&D<br /> hóa thạch sẽ phải có thiết bị thu gom phát thải của<br /> mình. Các công ty, cơ sở nghiên cứu hạt nhân<br /> cũng đẩy mạnh R&D, động thái này thu hút sự<br /> Tăng lệ thuộc vào khí đốt, tăng xuất khẩu chú ý của khách hàng và sự ủng hộ của dân chúng.<br /> và khó khăn việc xây dựng đường ống dẫn khí Lĩnh vực phát điện cần được khử phát thải carbon<br /> đốt làm nẩy sinh những câu hỏi khác. Bị thúc đẩy hoàn toàn nếu EU thực hiện được mục tiêu cắt<br /> bởi sản xuất khí đốt và dầu mỏ trong nước ngày giảm phát thải CO2 tới 95% vào năm 2050, như<br /> càng tăng, Mỹ kỳ vọng trở thành một nước xuất vậy những công nghệ carbon thấp - bao gồm cả<br /> khẩu dòng năng lượng vào năm 2022, việc này hạt nhân - sẽ đóng một vai trò quan trọng trong<br /> có thể dẫn đến chia chác khủng cổ tức địa chính chuyển đổi này. Năng lượng hạt nhân đã chiếm<br /> trị và kinh tế. tới 50% công suất phát điện có phát thải carbon<br /> Những phái đề xướng khí đốt nói rằng giá thấp ở EU, tránh được lượng phát thải hàng năm<br /> khí sẽ tiếp tục ở mức thấp, còn việc tăng giá đã tương đương khoảng 700 triệu tấn CO2.<br /> xẩy ra từ trước đó rồi. Nếu xem xét 3 quốc gia Hoạt động R&D đang tập trung vào<br /> sản xuất khí đốt lớn nhất sau Mỹ là Nga. Iran và những nội dung như phát triển các kiểu lò phản<br /> Qatar, thì xuất khẩu khí đốt với thấp vẫn tiếp tục. ứng mới có hiệu suất hơn, bền vững hơn và kinh<br /> <br /> Công nghệ hạt nhân tiên tiến tế hơn. Nghiên cứu nâng cao độ an toàn và hiệu<br /> suất của các lò phản ứng nước nhẹ hiện nay cũng<br /> Sự đổi mới đang giúp năng lượng hạt<br /> cần được tiếp tục. Hoạt động R&D cũng đang tập<br /> nhân trở nên cạnh tranh hơn với các nguồn năng<br /> trung để hiểu biết tốt hơn về quá trình già cỗi của<br /> lượng khác, như là các lò phản ứng tiên tiến hoặc<br /> các lò phản ứng, kiểm soát vận hành và tình trạng<br /> nhiên liệu. Các nhà máy với lò phản ứng tiên tiến<br /> lò có hoạt động lâu và làm giảm thiểu những điều<br /> sử dụng các công nghệ khác nhau, như là muối<br /> bất trắc.<br /> nóng chảy hoặc khí nhiệt độ cao, công nghệ này<br /> sẽ làm cho lò an toàn hơn và xây dựng nhà máy ít Hoạt động R&D cũng khuyến nghị đầu tư<br /> tốn kém hơn, nhanh hơn. vào chế tạo các cấu thành / bộ phận của lò phản<br /> ứng và nhiên liệu hạt nhân có thể chịu được tốt<br /> Cho dù người ta quen những cách tiếp hơn đối với bức xạ và nhiệt độ lò cao hơn. Hoạt<br /> cận khác hoặc thiết kế lò phản ứng nước nhẹ, động R&D cũng hướng vào phát triển quản lý<br /> xu hướng mới là hướng tới những lò phản ứng chất thải và công nghệ thải đối với các dòng chất<br /> môđun nhỏ (SMRs) mà các công ty cung ứng thải phi tiêu chuẩn, cũng như là những công nghệ<br /> có thể xây dựng ở trong một nhà máy, ở vùng tái chế mới đối với nhiên liệu lò phản ứng nhanh.<br /> xa vắng hoặc trên những thiết bị di động như tàu<br /> thuyền, xa tải. Càng nhiều khách hàng đang đổ xô<br /> vào xu hướng này - cách thức này cho thấy 56% Trần Minh Huân<br /> các công ty hạt nhân tiên tiến Bắc Mỹ đang theo Nguồn: World Nuclear News<br /> hướng này trong 3 năm vừa qua.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 26 Số 54 - Tháng 03/2018<br />