Não và lời nói dối vĩ đại của nó: Phần 1

1<br /> <br /> GIỚI THIỆU:<br /> CHÀO MỪNG BẠN ĐẾN VỚI 101 BÍ<br /> QUYẾT Ý CHÍ<br /> ất cứ khi nào tôi nói rằng, tôi đang giảng dạy một khóa học về ý<br /> chí, sự phản ứng thường thấy luôn là: “Ồ, đó chính là thứ tôi cần.”<br /> Hơn bao giờ hết, ngày nay người ta nhận thấy rằng, ý chí – khả<br /> năng kiểm soát sự tập trung, cảm xúc và ước muốn – ảnh hưởng<br /> đến sức khỏe về mặt thể chất, an ninh tài chính và sự thành công<br /> trong sự nghiệp của họ. Tất cả chúng ta đều biết rõ điều này. Rằng,<br /> chúng ta tưởng mình có thể kiểm soát được tất cả các khía cạnh trong<br /> cuộc sống, từ việc ăn gì, đến làm gì, nói gì và mua gì.<br /> <br /> B<br /> <br /> Vậy mà, hầu hết mọi người đều cảm nhận được sự thất bại của ý chí<br /> - mới phút trước ta kiểm soát được, nhưng chốc lát sau lại bị lấn át và<br /> mất kiểm soát. Theo Hiệp hội Tâm lí học Hoa Kì, người Mỹ coi sự thiếu ý<br /> chí là nguyên nhân số một khiến họ phải đấu tranh vất vả để đạt được<br /> mục tiêu. Rất nhiều người cảm thấy có lỗi khi khiến chính mình và người<br /> khác thất vọng. Những người khác lại phó mặc cho ý nghĩ, cảm xúc và<br /> khao khát của chính mình, vì cuộc sống của họ được đưa đẩy bởi sự thôi<br /> thúc hơn là những lựa chọn có ý thức. Ngay cả người có-khả-năngkiểm-soát-tốt-nhất cũng cảm thấy kiệt sức, khi lúc nào cũng phải kiểm<br /> soát mọi thứ và họ tự hỏi, chẳng lẽ cuộc sống lại là một cuộc chiến cam<br /> go đến vậy.<br /> Là một nhà tâm lí học sức khỏe và giảng viên chương trình Nâng cao<br /> Sức khỏe của Trường Y Standford, nhiệm vụ của tôi là giúp đỡ mọi người<br /> chế ngự căng thẳng và đưa ra những lựa chọn lành mạnh. Sau nhiều<br /> năm quan sát mọi người phải vất vả đấu tranh để thay đổi suy nghĩ, cảm<br /> xúc, dáng dấp và thói quen, tôi nhận thấy rất nhiều người đặt niềm tin<br /> vào ý chí đã ngầm phá hoại sự thành công của chính họ và tạo ra sự<br /> căng thẳng không cần thiết. Mặc dù các nghiên cứu khoa học cho thấy,<br /> tin vào ý chí có thể giúp ích cho họ, nhưng rõ ràng, đa phần mọi người<br /> chưa hiểu rõ điều này. Họ tiếp tục trông cậy vào những chiến lược<br /> không-hiệu-quả để có được sự tự chủ. Rất nhiều lần tôi thấy rằng, các<br /> 2<br /> <br /> chiến lược mà mọi người áp dụng không những không hiệu quả mà còn<br /> gây phản tác dụng, dẫn đến sự tự hủy hoại và mất kiểm soát.<br /> Đó là lí do khiến tôi xây dựng khóa học “Khoa học Ý chí” dành cho<br /> toàn bộ công chúng thông qua chương trình Khóa học Nâng cao của Đại<br /> học Standford. Khóa học này cung cấp những hiểu biết mới nhất về sự tự<br /> chủ dưới quan điểm của tâm lí học, kinh tế học, khoa học thần kinh và y<br /> học, nhằm đưa ra phương pháp giúp chúng ta từ bỏ thói quen cũ và tạo<br /> dựng thói quen lành mạnh, chiến thắng được tính chần chừ, xây dựng<br /> khả năng tập trung và kiểm soát căng thẳng. Khóa học này cũng làm<br /> sáng tỏ nguyên nhân khiến chúng ta đầu hàng cám dỗ và phương pháp<br /> tìm thấy nghị lực để chống lại cám dỗ. Khóa học cũng cho thấy tầm quan<br /> trọng của sự hiểu biết về các mặt hạn chế của sự tự chủ, và đưa ra các<br /> chiến lược tốt nhất nhằm rèn luyện ý chí.<br /> Tôi rất vui sướng khi khóa học “Khoa học Ý chí” nhanh chóng trở<br /> thành một trong những khóa học phổ biến nhất được giảng dạy trong<br /> chương trình Khóa học Nâng cao của trường Standford. Lần đầu tiên<br /> khóa học diễn ra, chúng tôi phải tổ chức tại phòng học rộng gấp bốn lần<br /> dự kiến mới đủ sức chứa số lượng học viên ngày càng đông đảo. Những<br /> người quản lí trong tổ chức, giáo viên, vận động viên, nhân viên y tế và<br /> rất nhiều người vô cùng tò mò khi giảng đường rộng nhất trường<br /> Standford lại chật cứng học viên tham gia khóa học về ý chí. Các học<br /> viên cũng đưa theo chồng, con và đồng nghiệp tham gia khóa học để<br /> cùng nhau sẻ chia kinh nghiệm.<br /> Tôi mong khóa học sẽ hữu ích với nhóm học viên đa dạng này, bởi<br /> họ đến đây với rất nhiều mục tiêu, từ việc cai thuốc lá, giảm cân đến việc<br /> thoát khỏi nợ nần và trở thành người cha, người mẹ tốt hơn. Nhưng<br /> chính bản thân tôi cũng bất ngờ với kết quả đạt được. Sau bốn tuần tổ<br /> chức khóa học, một cuộc khảo sát được tiến hành và chúng tôi phát hiện<br /> ra rằng, 97% học viên cảm thấy họ hiểu hơn về hành vi của bản thân và<br /> 84% học viên nói rằng, các chiến lược đã giúp họ có nhiều ý chí hơn.<br /> Cuối khóa học, các học viên kể những câu chuyện về việc họ đã từ bỏ<br /> thói quen nghiện đồ ngọt suốt 30 năm, rồi việc cuối cùng họ cũng đã trả<br /> hết số thuế tồn đọng, thôi không quát mắng con cái, kiên trì với chương<br /> trình tập thể dục, và nhìn chung, họ cảm thấy tốt hơn và có trách nhiệm<br /> hơn với những lựa chọn của bản thân. Họ gọi đây là khóa học thay-đổicuộc-đời. Sự đồng lòng của học viên đã rất rõ ràng: họ hiểu rằng, khoa<br /> học ý chí đem đến cho họ các chiến lược xây dựng sự tự chủ, có thêm<br /> sức mạnh để theo đuổi các mục tiêu quan trọng trong cuộc đời. Các<br /> 3<br /> <br /> chiến lược tự chủ giúp mọi người cưỡng lại sự cám dỗ, ví dụ như sự cám<br /> dỗ của sô-cô-la, trò chơi điện tử, mua sắm và thậm chí cả sự cám dỗ của<br /> một đồng nghiệp đã có gia đình. Các học viên này tham gia khóa học<br /> nhằm đạt được các mục tiêu cá nhân, ví dụ như tham gia chạy ma-ratông, khởi nghiệp kinh doanh kiểm soát căng thẳng khi mất việc, mâu<br /> thuẫn gia đình và thậm chí cả bài kiểm tra học vần đáng sợ mỗi sáng thứ<br /> Sáu (đó là khi các bà mẹ bắt đầu đưa trẻ đi học).<br /> Hiển nhiên, tôi cũng học được rất nhiều điều từ các học viên này. Họ<br /> ngủ gật khi tôi nói giọng đều đều quá lâu về sự kì diệu của một phát hiện<br /> khoa học, mà lỡ quên không nói đến việc phát hiện kì diệu ấy liên quan<br /> thế nào đến những thử thách ý chí của họ. Họ nhanh chóng cho tôi thấy<br /> chiến lược nào hiệu quả và không hiệu quả trong thực tế (nghiên cứu<br /> trong phòng thí nghiệm sẽ không bao giờ cho bạn thấy điều này). Trong<br /> các bài tập hàng tuần, các học viên đều đưa ra rất nhiều phương pháp<br /> sáng tạo và cho tôi thấy phương pháp mới để biến lí thuyết trừu tượng<br /> thành các quy tắc hữu ích trong cuộc sống thường nhật. Cuốn sách này<br /> là sự kết hợp của những phát hiện khoa học tốt nhất và các bài học thực<br /> tế từ khóa học, vận dụng các nghiên cứu mới nhất và vốn hiểu biết thu<br /> nhận được từ hàng trăm học viên tham gia.<br /> <br /> ĐỂ TỰ CHỦ THÀNH CÔNG, BẠN CẦN BIẾT<br /> MÌNH ĐÃ THẤT BẠI NHƯ THẾ NÀO<br /> Hầu như tất cả các cuốn sách về thay đổi hành vi – dù là chương trình ăn<br /> kiêng mới hay hướng dẫn về tự do tài chính – đều giúp bạn thiết lập mục<br /> tiêu, thậm chí còn chỉ cho bạn cách đạt được mục tiêu. Nhưng nếu như<br /> chỉ cần biết mình muốn thay đổi những gì là đủ, thì chắc chắn các cam<br /> kết trong năm mới sẽ là một thành công rực rỡ và khóa học của tôi sẽ<br /> vắng tanh vắng ngắt. Rất ít cuốn sách giúp bạn thấy rõ nguyên nhân<br /> khiến bạn chưa sẵn sàng làm mọi việc, mặc dù bạn dư sức biết rằng, bạn<br /> cần phải làm những việc đó.<br /> Bản thân tôi tin rằng, cách tốt nhất để nâng cao sự tự chủ là phải<br /> thấy rõ nguyên nhân và phương cách khiến bạn mất kiểm soát. Dù nhiều<br /> người lo sợ, nhưng biết rõ nguyên nhân khiến bạn đầu hàng không phải<br /> là lí do khiến bạn thất bại. Thay vào đó, nó sẽ giúp bạn cổ vũ chính mình<br /> và tránh xa những cạm bẫy dẫn đến thất bại ý chí. Nghiên cứu chỉ ra<br /> rằng, những người nghĩ họ có ý chí cao nhất, chính là những người có<br /> 4<br /> <br />