Nghiên cứu cơ chế gây bồi lấp cửa Tư Hiền Thừa Thiên Huế - Việt Nam

Nghiªn cøu c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa T­ HiÒn<br /> Thõa Thiªn HuÕ - ViÖt Nam<br /> TrÇn Thanh Tïng [11]<br /> Tr­êng §¹i häc Thñy lîi<br /> <br /> <br /> Tãm t¾t: D¶i bê biÓn miÒn Trung ViÖt Nam cã h¬n 60 l¹ch triÒu vµ cöa s«ng ch¶y ra biÓn. C¸c<br /> cöa s«ng vµ l¹ch triÒu nµy (d­íi ®©y gäi chung lµ cöa biÓn) cã vai trß quan träng trong sù ph¸t<br /> triÓn kinh tÕ x· héi cña c¸c TØnh ven biÓn MiÒn Trung. HiÖn t­îng båi lÊp, dÞch chuyÓn c¸c cöa<br /> biÓn t¹i nh÷ng thêi ®iÓm kh«ng mong muèn lµ mét d¹ng tai biÕn ven bê g©y ra nhiÒu hËu qu¶<br /> nghiªm träng cho kinh tÕ - d©n sinh vµ sinh th¸i m«i tr­êng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hiÖn t­îng<br /> nµy trë nªn phæ biÕn vµ ®· g©y nªn c¸c t¸c ®éng kh«ng nhá vÒ nhiÒu mÆt cho c¸c ®Þa ph­¬ng.<br /> HiÓu râ qu¸ tr×nh ®éng lùc vµ c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa sÏ cho phÐp tiÕp cËn tíi nh÷ng gi¶i ph¸p cã<br /> tÝnh thùc tiÔn vµ kh¶ thi nh»m ng¨n ngõa, h¹n chÕ hoÆc øng xö thÝch hîp ®èi víi d¹ng tai biÕn<br /> trªn. Cöa biÓn T­ HiÒn ë bê biÓn miÒn Trung ViÖt Nam, thuéc tØnh Thõa Thiªn HuÕ ®­îc chän<br /> lµm tr­êng hîp nghiªn cøu thÝ ®iÓm cho vÊn ®Ò nµy. Bµi viÕt nµy tr×nh bµy kÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> b­íc ®Çu vÒ c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa T­ HiÒn.<br /> <br /> 1. Giíi thiÖu<br /> D¶i bê biÓn miÒn Trung ViÖt Nam cã h¬n 60 l¹ch triÒu vµ cöa s«ng ch¶y ra biÓn. C¸c cöa<br /> s«ng vµ l¹ch triÒu nµy (d­íi ®©y gäi chung lµ cöa biÓn) cã vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn<br /> kinh tÕ x· héi cña c¸c TØnh ven biÓn MiÒn Trung vµ trong khu vùc.<br /> HiÖn t­îng båi lÊp, dÞch chuyÓn c¸c cöa biÓn th­êng x¶y ra t¹i nh÷ng n¬i cã biªn ®é triÒu<br /> nhá, ®éng lùc sãng ven bê chiÕm ­u thÕ vµ dßng ch¶y cña c¸c s«ng ®æ ra biÓn cã sù biÕn ®æi theo<br /> mïa râ rÖt. C¸c cöa biÓn nµy cã thÓ bÞ båi lÊp theo chu kú vµi th¸ng trong mét n¨m hoÆc vµi n¨m<br /> trong mét chu kú dµi h¬n. HiÖn t­îng båi lÊp vµ dÞch chuyÓn c¸c cöa biÓn th­êng do 2 nguyªn<br /> nh©n chÝnh sau: 1) do sù h×nh thµnh vµ dÞch chuyÓn cña c¸c d¶i c¸t hoÆc c¸c cån c¸t ngÇm ch¹y<br /> ch¾n ngang cöa hoÆc 2) do sù ph¸t triÓn kÐo dµi cña c¸c doi c¸t theo h­íng däc bê tõ phÝa th­îng<br /> l­u vÒ phÝa h¹ l­u khi cã vËn chuyÓn bïn c¸t däc bê chiÕm ­u thÕ.<br /> HiÖn t­îng båi lÊp, dÞch chuyÓn c¸c cöa biÓn t¹i nh÷ng thêi ®iÓm kh«ng mong muèn ®· vµ<br /> ®ang g©y ra nh÷ng ¶nh h­ëng nghiªm träng tíi ho¹t ®éng tho¸t lò trªn l­u vùc, ¶nh h­ëng tíi<br /> m«i tr­êng biÓn vµ hÖ sinh th¸i, lµm c¶n trë giao th«ng thñy, ph¸t triÓn nghÒ c¸ vµ nu«i trång<br /> thñy s¶n trong vïng, gi¸n tiÕp g©y nªn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi kh«ng bÒn v÷ng trong vïng vµ<br /> khu vùc. Trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, ®µi, b¸o trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng còng ®· ®­a tin nhiÒu vÒ<br /> hiÖn t­îng nµy, nh­ b¸o Lao ®éng, Tuæi trÎ,... ®­a tin vÒ hiÖn t­îng båi lÊp c¸c cöa §¹i s«ng Trµ<br /> Khóc, cöa Lë s«ng VÖ (Qu¶ng Ng·i), cöa NhËt LÖ (Qu¶ng B×nh), cöa ThuËn An, T­ HiÒn (Thõa<br /> Thiªn HuÕ).<br /> ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ mèi quan t©m cña c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng vµ cña ng­êi<br /> d©n sinh sèng dùa vµo c¸c cöa biÓn nµy nh»m t×m ra gi¶i ph¸p nh»m duy tr× sù æn ®Þnh cña c¸c<br /> cöa biÓn trong thêi gian l©u dµi lµ rÊt lín. Tuy nhiªn tr­íc khi ®Ò cËp tíi c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt<br /> nh»m æn ®Þnh c¸c cöa biÓn th× nh÷ng hiÓu biÕt thÊu ®¸o vÒ qu¸ tr×nh ®éng lùc vµ nguyªn nh©n, c¬<br /> chÕ g©y båi lÊp cöa theo mïa lµ ®Æc biÖt quan träng vµ gióp ®i ®Õn nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh thùc<br /> tiÔn vµ kh¶ thi. §Ó h¹n chÕ sù båi lÊp, dÞch chuyÓn cöa, tiÕn tíi æn ®Þnh c¸c cöa biÓn l©u dµi cho<br /> vïng bê biÓn MiÒn Trung ViÖt Nam th× cÇn cã mét c¸ch tiÕp cËn riªng, trong ®ã cã xÐt tíi c¸c ®iÒu<br /> kiÖn ®Æc thï cña tù nhiªn, m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña d¶i ven biÓn miÒn Trung.<br /> §ång thêi, ®©y còng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu trong qu¶n lý tæng hîp cña d¶i ven bê<br /> vµ còng lµ nh»m ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi bÒ v÷ng trong khu vùc.<br /> Cöa biÓn T­ HiÒn ë bê biÓn miÒn Trung ViÖt Nam, thuéc tØnh Thõa Thiªn HuÕ ®­îc chän lµm<br /> tr­êng hîp nghiªn cøu thÝ ®iÓm cho vÊn ®Ò nµy. Trªn c¬ së c¸c tµi liÖu ®o ®¹c, kh¶o s¸t vµ kÕ thõa<br /> c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu tr­íc ®©y t¹i bê biÓn Thõa Thiªn HuÕ vµ cöa T­ HiÒn, bµi b¸o sÏ tr×nh bµy<br /> vµ ph©n tÝch c¸c c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa.<br /> <br /> <br /> <br /> 1<br /> Phòng QLKH&HTQT, Đại Học Thủy Lợi, 175 Tây Sơn, Đống Đa, Hà Nội; Email: T.T.Tung@hwru.edu.vn<br /> 2. Kh¸i qu¸t c¬ chÕ vËn chuyÓn bïn c¸t t¹i cöa biÓn<br /> 2.1 VËn chuyÓn bïn c¸t t¹i cöa biÓn<br /> §éng lùc dßng ch¶y vµ vËn chuyÓn bïn c¸t ë l©n cËn c¸c cöa biÓn th­êng rÊt phøc t¹p. Cã thÓ<br /> coi ®©y lµ mét trong nh÷ng hÖ thèng ®éng lùc vµ vËn chuyÓn bïn c¸t phøc t¹p nhÊt trong m«i<br /> tr­êng biÓn khi l­îng hãa. T¹i c¸c cöa biÓn, bïn c¸t bÞ dÞch chuyÓn d­íi t¸c dông kÕt hîp cña c¶<br /> sãng vµ dßng ch¶y trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh th­êng xuyªn bÞ biÕn ®æi vµ cã sù dao ®éng mùc n­íc mét<br /> c¸ch cã chu kú.<br /> Tr­íc ®©y ®· cã nhiÒu nghiªn cøu ®­îc c«ng bè cã liªn quan tíi tr­êng vËn chuyÓn bïn c¸t t¹i<br /> c¸c cöa biÓn, l¹ch triÒu (nh­ cña Oertel, 1972; Hubbard, 1975; vµ Sha, 1990). HÇu hÕt c¸c nghiªn<br /> cøu trªn ®Òu thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c tr¹ng th¸i thñy lùc víi vËn chuyÓn bïn c¸t. Tr­êng<br /> vËn chuyÓn bïn c¸t tæng qu¸t t¹i c¸c l¹ch triÒu vµ khu vùc l©n cËn cã thÓ tham kh¶o t¹i Steijn<br /> (1991).<br /> Mét trong nh÷ng tr­êng vËn chuyÓn bïn c¸t quan träng nhÊt t¹i c¸c l¹ch triÒu vµ c¸c vïng<br /> biÓn l©n cËn, cã liªn quan chÆt chÏ tíi hiÖn t­îng båi lÊp c¸c l¹ch triÒu lµ hiÖn t­îng chuyÓn c¸t<br /> qua cöa biÓn (by passing). §©y lµ mét qu¸ tr×nh mµ trong ®ã bïn c¸t bÞ dÞch chuyÓn tõ phÝa th­îng<br /> l­u theo h­íng cña dßng ch¶y däc bê, vÒ phÝa h¹ l­u cña cöa biÓn. Trong qu¸ tr×nh nµy bïn c¸t bÞ<br /> dÞch chuyÓn ®i qua lßng dÉn cña l¹ch triÒu t¹i cöa phÝa ngoµi biÓn vµ ®i qua delta triÒu xuèng.<br /> Qu¸ tr×nh vµ tèc ®é chuyÓn chuyÓn c¸t qua cöa biÓn chÞu sù chi phèi vµ khèng chÕ m¹nh mÏ cña<br /> c¸c qu¸ tr×nh ®éng lùc x¶y ra ë khu vùc nµy. §· cã nhiÒu nghiªn cøu thÝ ®iÓm vÒ vÊn ®Ò nµy ®­îc<br /> c«ng bè. Mét trong nh÷ng ng­êi ®i tiªn phong trong nghiªn cøu tr­êng vËn chuyÓn bïn c¸t tæng<br /> qu¸t dÉn tíi hiÖn t­îng chuyÓn c¸t t¹i c¸c cöa biÓn lµ Bruun vµ Gerritsen (1959) vµ sau nµy lµ<br /> nghiªn cøu cña Fitzgerald (1982, 1988).<br /> HiÖn t­îng chuyÓn c¸t t¹i cöa biÓn cã t­¬ng quan chÆt chÏ víi c¸c ®Æc tr­ng nh­: l¨ng trô<br /> triÒu (tidal prism); ®Þa h×nh lßng dÉn cña l¹ch triÒu; n¨ng l­îng cña sãng vµ n¨ng l­îng thñy triÒu;<br /> nguån cung cÊp bïn c¸t; sù ph©n bè theo kh«ng gian cña c¸c l¹ch triÒu phÝa bªn trong cöa; ®Æc<br /> ®iÓm ®Þa tÇng cña vïng nghiªn cøu, ®é dèc thÒm b·i vµ ¶nh h­ëng cña c¸c c«ng tr×nh ë l©n cËn<br /> cöa biÓn. T¹i nhiÒu cöa biÓn, h×nh thøc chuyÓn c¸t chÝnh qua c¸c cöa biÓn cã thÓ nhËn biÕt ®­îc<br /> th«ng qua viÖc ph©n tÝch ¶nh vÖ tinh vµ b¶n ®å ®Þa h×nh t¹i c¸c thêi ®iÓm kÕ tiÕp nhau.<br /> Theo Bruun vµ Gerritsen (1959), cã hai nguyªn lý c¬ b¶n lµm dÞch chuyÓn bïn c¸t qua cöa<br /> biÓn d­íi c¸c t¸c ®éng cña tù nhiªn, ®­îc m« t¶ nh­ sau: (a) hiÖn t­îng chuyÓn c¸t qua cöa biÓn<br /> th«ng qua c¸c d¶i c¸t ngÇm ngoµi cöa vµ (b) hiÖn t­îng chuyÓn c¸t qua cöa biÓn do t¸c ®éng cña<br /> dßng triÒu. C¬ chÕ chuyÓn c¸t thø nhÊt x¶y ra khi d¶i c¸t ngÇm phÝa ngoµi cöa ho¹t ®éng nh­ mét<br /> “cÇu nèi”, chuyÓn c¸t tõ th­îng l­u cöa vÒ h¹ l­u cöa theo h­íng cña dßng ven. Trong khi ®ã, c¬<br /> chÕ chuyÓn c¸t thø 2 x¶y ra khi bïn c¸t bÞ l¾ng ®äng bªn trong l¹ch triÒu d­íi t¸c dông cña dßng<br /> triÒu lªn, bÞ vËn chuyÓn trë l¹i xuèng vïng h¹ l­u cña cöa biÓn d­íi t¸c dông cña dßng triÒu rót.<br /> <br /> 2.2 Sù dÞch chuyÓn cöa T­ HiÒn vµ thµnh t¹o cöa Léc Thñy<br /> LÞch sö ph¸t triÓn vµ biÕn ®æi cña cöa T­ HiÒn vµ Léc Thñy cã thÓ ®­îc gi¶i thÝch b»ng m«<br /> h×nh dÞch chuyÓn vµ thµnh t¹o cöa biÓn cña FitzGerald (1988) nh­ sau:<br />  “ D­íi t¸c dông cña dßng ch¶y däc bê, bïn c¸t bÞ vËn chuyÓn däc theo bê biÓn g©y båi lÊp cöa;<br /> thu hÑp chiÒu réng vµ lµm gi¶m diÖn tÝch dßng ch¶y vµo ra cöa. Theo kh¸i niÖm vÒ hÖ sè æn ®Þnh<br /> l¹ch triÒu cña Escoffier (1940), khi chiÒu réng cöa biÓn bÞ thu hÑp th× vËn tèc dßng ch¶y qua cöa<br /> sÏ t¨ng lªn vµ kÕt qu¶ lµ lßng dÉn cña l¹ch triÒu ë vÞ trÝ<br /> cöa bÞ xãi lë m¹nh h¬n vµ mét mÆt c¾t ngang míi cña<br /> lßng dÉn t¹i cöa ë tr¹ng th¸i c©n b»ng ®éng sÏ ®­îc<br /> thiÕt lËp. Do vËn chuyÓn bïn c¸t däc bê hÇu hÕt ®Òu bæ<br /> sung thªm c¸t chñ yÕu vÒ mét phÝa cña cöa biÓn, kÕt<br /> hîp víi viÖc gia t¨ng vËn tèc dßng ch¶y qua cöa, nªn<br /> phÝa bê ®èi diÖn th­êng dÔ bÞ xãi lë vµ kÕt qu¶ lµ cöa<br /> biÓn sÏ bÞ dÞch chuyÓn theo h­íng cña dßng ch¶y däc bê.<br /> Tèc ®é dÞch chuyÓn cña cöa biÓn phô thuéc vµo nguån<br /> cung cÊp bïn c¸t, n¨ng l­îng sãng, vµ c­êng ®é cña<br /> dßng triÒu còng nh­ thµnh phÇn cÊu t¹o cña bê lßng<br /> dÉn. Trong qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn cöa, nÕu gÆp ph¶i vÞ<br /> trÝ cã thµnh phÇn cÊu t¹o lµ bïn c¸t khã xãi lë th× hiÖn<br /> t­îng dÞch chuyÓn cöa sÏ bÞ c¶n trë. Cöa biÓn n«ng<br /> th­êng cã xu thÕ dÔ bÞ dÞch chuyÓn h¬n trong khi cöa<br /> biÓn cã l¹ch s©u th­êng cã xu thÕ æn ®Þnh h¬n v× cã thÓ<br /> lßng dÉn t¹i cöa biÓn nµy ®· xãi tíi vïng bïn c¸t ®· th«<br /> hãa vµ æn ®Þnh. Khi mét cöa biÓn dÞch chuyÓn, nã sÏ ®Ó<br /> l¹i phÝa sau mét chuçi c¸c b·i biÓn cong l­în sãng. Cöa<br /> biÓn sau khi bÞ dÞch chuyÓn th­êng t¹o nªn mét l¹ch<br /> triÒu kÐo dµi ch¹y song song víi bê n»m bªn trong d¶i<br /> cån c¸t ven bê. L¹ch triÒu nµy cã nhiÖm vô nèi tiÕp gi÷a<br /> biÓn víi ®Çm, ph¸, vÞnh hay hÖ thèng l¹ch triÒu ë bªn<br /> trong. HiÖn t­îng kÐo dµi lßng dÉn l¹ch triÒu ë cöa biÓn lµm t¨ng hÖ sè nh¸m cña dßng triÒu vµ<br /> do ®ã lµm gi¶m biªn ®é triÒu ë ®Çm, ph¸ bªn trong cöa biÓn.” [2]<br /> Sù chªnh lÖch mùc n­íc gi÷a phÇn bªn trong vµ bªn ngoµi cöa biÓn sÏ lµm gia t¨ng thªm kh¶<br /> n¨ng ph¸ vì d¶i c¸t ch¹y song song víi bê biÓn vµ t¹o nªn mét cöa biÓn míi. HiÖn t­îng më thªm<br /> cöa biÓn míi th­êng x¶y ra khi cã b·o hoÆc sau ®ã, khi xuÊt hiÖn lò trªn s«ng. Khi x¶y ra b·o,<br /> sãng lín h×nh thµnh trong b·o sÏ lµm xãi lë nhanh chãng c¸c vÞ trÝ xung yÕu còng nh­ hÖ thèng<br /> cån c¸t däc bê, lµm thu hÑp chiÒu réng cña d¶i c¸t däc bê. Dßng ch¶y lò trªn s«ng ®æ ra cöa biÓn sÏ<br /> lµm t¨ng mùc n­íc ë bªn trong cöa; t¹o nªn ®é dèc mùc n­íc lín gi÷a trong ®Çm vµ phÇn ngoµi<br /> biÓn.<br /> Cöa biÓn míi më th­êng n»m däc theo d¶i c¸t ven bê ë phÝa th­îng l­u cöa, t¹i vÞ trÝ n¬i d¶i<br /> c¸t bÞ thu hÑp vµ cã ®Þa h×nh thuËn lîi cho dßng ch¶y cña l¨ng trô triÒu hay dßng ch¶y lò trµn<br /> qua. Cöa biÓn míi më sÏ lµm cöa biÓn cò bÞ hÑp dÇn l¹i vµ thËm chÝ lµ båi lÊp hoµn toµn do phÇn<br /> lín dßng ch¶y kh«ng cßn ®i qua cöa nµy n÷a. Khi mét chu tr×nh dÞch chuyÓn cöa biÓn hoµn tÊt th×<br /> mét l­îng lín bïn c¸t bÞ chuyÓn dÞch tõ th­îng l­u vÒ h¹ l­u cöa theo h­íng dßng ch¶y däc bê.<br /> 3. Nguyªn nh©n vµ c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa biÓn<br /> 3.1 Tæng quan c¸c c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa biÓn<br /> §· cã nhiÒu gi¶ thiÕt kh¸c nhau ®­îc ®Ò xuÊt nh»m gi¶i thÝch c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa biÓn<br /> (Bruun vµ Gerritsen, 1960; Fitz Gerald, 1988; Gordon, 1990; Ghosh, 1991; Hayes, 1991; Largier,<br /> 1992; Murtagh vµ Nelson, 1993; Treloar, 1993; Cooper, 1994). Theo Ranasinghe (1999), c¸c gi¶<br /> thiÕt trªn ®­îc chia thµnh 2 nhãm chÝnh, nh­ sau:<br /> <br /> C¬ chÕ g©y båi lÊp cöa thø 1: do sù t­¬ng t¸c gi÷a dßng triÒu vµ dßng ch¶y däc bê (longshore<br /> current)<br /> ë ®©y, sù t­¬ng t¸c gi÷a dßng triÒu vµ dßng ch¶y däc bê<br /> cã vai trß kiÓm so¸t sù båi lÊp cöa biÓn. Cöa biÓn ®­îc xem<br /> nh­ lµ ®iÓm g©y gi¸n ®o¹n dßng ch¶y däc bê vµ do ®ã nã sÏ<br /> g©y gi¸n ®o¹n sù vËn chuyÓn bïn c¸t theo h­íng däc bê. Vµ<br /> kÕt qu¶ lµ, mét b·i c¸t ngÇm sÏ h×nh thµnh ë th­îng l­u<br /> cöa. KÝch th­íc vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña b·i c¸t ngÇm sÏ phô<br /> thuéc vµo c­êng ®é vËn chuyÓn bïn c¸t däc bê. Trong hÇu<br /> hÕt c¸c tr­êng hîp, mét b·i båi thø hai nhá h¬n còng sÏ<br /> h×nh thµnh ë phÝa h¹ l­u cña cöa biÓn (Oertel, 1972; Hayes,<br /> 1975; Komar, 1976, 1996; FitzGerald, 1988, 1996). NÕu<br /> nguån cung cÊp bïn c¸t däc bê cho b·i c¸t ngÇm ë th­îng<br /> l­u cöa ®­îc duy tr× mét c¸ch liªn tôc th× b·i c¸t ngÇm nµy<br /> sÏ liªn tôc ph¸t triÓn kÐo dµi vµ thËm chÝ lµ sÏ næi h¼n lªn<br /> trªn mÆt n­íc t¹o thµnh d¶i c¸t ch¾n ngang qua cöa. NÕu<br /> dßng triÒu ®ñ m¹nh ®Ó dÞch chuyÓn bïn c¸t ®ang bÞ båi lÊp<br /> t¹i lßng dÉn ë cöa th× khi ®ã d¶i c¸t ngÇm ë cöa biÓn sÏ khã<br /> cã kh¶ n¨ng h×nh thµnh h¬n. Trong tr­êng hîp nµy, hai cån<br /> c¸t ngÇm ë c¶ hai phÝa th­îng, h¹ l­u cöa sÏ h×nh thµnh ë<br /> c¶ hai phÝa cña l¹ch triÒu ch¶y qua cöa. Tuy nhiªn, tr­êng<br /> hîp dßng triÒu kh«ng ®ñ m¹nh ®Ó xãi lë bïn c¸t ®· l¾ng ®äng th× d¶i c¸t ch¾n ngang cöa sÏ tiÕp<br /> tôc ®­îc båi ®¾p vµ ph¸t triÓn cho ®Õn khi cöa biÓn bÞ båi lÊp hoµn toµn.<br /> C¬ chÕ båi lÊp cöa nµy th­êng thÊy t¹i c¸c ®o¹n bê biÓn th¼ng víi suÊt chuyÓn bïn c¸t däc bê<br /> lín vµ dßng triÒu nhá.<br /> <br /> C¬ chÕ g©y båi lÊp cöa thø 2: do sù t­¬ng t¸c gi÷a dßng triÒu vµ vËn chuyÓn bïn c¸t ngang bê<br /> (onshore sediment transport)<br /> C¬ chÕ nµy chØ cã thÓ chiÕm ­u thÕ khi dßng triÒu cã vËn tèc nhá (< 1 m/s) vµ do vËy mµ nã<br /> chñ yÕu ho¹t ®éng t¹i nh÷ng n¬i cã biÓn ®é triÒu thÊp vµ nh÷ng n¬i cã l¨ng trô triÒu (tidal prism)<br /> nhá. Khi ®ã, sù t­¬ng t¸c gi÷a dßng triÒu (yÕu) vµ sù vËn chuyÓn bïn c¸t ngang bê do sãng lõng<br /> t¹o ra, trong ®iÒu kiÖn suÊt chuyÓn bïn c¸t däc bê nhá, sÏ ®­îc xÐt tíi. Trong ®iÒu kiÖn b·o (vµo<br /> mïa m­a b·o), bïn c¸t bÞ xãi lë tõ b·i biÓn vµ t¹i vïng<br /> sãng vç sÏ ®­îc vËn chuyÓn ra xa bê. Sù vËn chuyÓn bïn<br /> c¸t theo h­íng nµy sÏ t¹o nªn c¸c d¶i c¸t ngÇm ch¹y song<br /> song víi ®­êng bê t¹i vÞ trÝ sãng vì. Sau khi b·o tan khi<br /> c¸c sãng lõng cã chu kú dµi chiÕm ­u thÕ, bïn c¸t ®­îc<br /> gi÷ l¹i t¹i c¸c d¶i c¸t ngÇm ë ngoµi sÏ ®­îc vËn chuyÓn<br /> vµo trong bê. Tuy nhiªn nÕu dßng triÒu rót (ebb flow) ®ñ<br /> m¹nh th× bïn c¸t bÞ vËn chuyÓn tõ ngoµi biÓn vµo trong<br /> bê sÏ bÞ chÆn l¹i, ®Æc biÖt lµ t¹i vÞ trÝ ®èi diÖn cöa<br /> (FitzGerald, 1988). Khi dßng triÒu rót yÕu ®i (vÝ dô khi<br /> dßng ch¶y tõ s«ng ra biÓn nhá), vµ liªn tôc cã sù vËn<br /> chuyÓn bïn c¸t theo h­íng ngang bê trong ®iÒu kiÖn sãng<br /> lõng th× cöa biÓn rÊt dÔ bÞ båi lÊp.<br />  C¬ chÕ båi lÊp cöa do vËn chuyÓn bïn c¸t ngang bê nµy ®Æc biÖt rÊt cã ý nghÜa khi lý gi¶i hiÖn<br /> t­îng båi lÊp cöa t¹i c¸c cöa biÓn ®ãng më theo mïa n»m ë c¸c b·i biÓn cã h×nh d¹ng vÞnh (hoÆc<br /> t¹i b·i biÓn bÞ ch¾n bëi c¸c mòi ®¸ ë 2 ®Çu). Nh÷ng b·i biÓn d¹ng nµy th­êng cã suÊt chuyÓn bïn<br /> c¸t däc bê nhá do hiÖn t­îng khóc x¹ sãng lµ c¸c sãng ®Õn hÇu nh­ vu«ng gãc víi ®­êng bê.<br /> Qua ph©n tÝch c¸c c¬ chÕ g©y båi lÊy cöa biÓn nªu trªn cã thÓ thÊy r»ng qu¸ tr×nh båi lÊp cöa<br /> chÞu sù chi phèi chñ yÕu bëi chÕ ®é sãng, dßng ch¶y lò vµ dßng triÒu. Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn båi<br /> tÝch theo c¶ hai ph­¬ng däc bê vµ ngang bê ®Òu cã ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa.<br /> <br /> 3.2 §Æc ®iÓm ®éng lùc h×nh th¸i cöa T­ HiÒn<br /> C¨n cø theo ®Æc ®iÓm ®éng lùc h×nh th¸i th× cã thÓ chia ®o¹n bê biÓn thuéc tØnh Thõa Thiªn<br /> HuÕ thµnh 3 khu: ThuËn An - Vinh Xu©n, Vinh Xu©n - Linh Th¸i vµ Linh Th¸i - Ch©n M©y T©y.<br /> TiÓu khu Linh Th¸i- Ch©n M©y T©y, n¬i cã hai cöa T­ HiÒn vµ Léc Thñy, dµi 5km lµ ®o¹n bê cã<br /> h×nh th¸i bê phøc t¹p nhÊt vµ th­êng xuyªn biÕn ®éng. §o¹n bê nµy bÞ båi tô m¹nh vÒ mïa giã<br /> ®«ng b¾c khi dßng båi tÝch däc bê cã h­íng t©y b¾c - ®«ng n¨m (TB-§N) di chuyÓn v­ît mòi Linh<br /> Th¸i. Vµo mïa giã t©y nam, do bïn c¸t di chuyÓn däc bê ng­îc vÒ phÝa t©y b¾c nªn ®o¹n bê bÞ xãi<br /> lë. MÆt tr­íc b·i biÓn hÑp, chiÒu réng trung b×nh kho¶ng 10-15m, v¸ch bê bÞ xãi lë dùng ®øng víi<br /> chiÒu cao trung b×nh tõ 0,8m ®Õn 1,5.<br /> Khi cöa T­ HiÒn më réng, vÒ mïa kh«, mùc n­íc ®Ønh triÒu lu«n cao h¬n mùc n­íc trong<br /> ®Çm CÇu Hai tõ 25 cm ®Õn 35cm, v× vËy dßng triÒu ch¶y qua cöa T­ HiÒn ®· t¶i c¸t vµo vµ t¹o<br /> nªn b·i tÝch tô ngÇm delta triÒu lªn réng ®Õn 6000m2 ch¾n phÝa trong cöa. Chøng tá r»ng, c©n<br /> b»ng dßng ch¶y h­íng vµo phÝa trong vµ l­îng båi tÝch c¸t ®¸ng kÓ ®­îc ®­a vµo ®Çm ph¸.<br /> Doi c¸t phÝa b¾c cöa T­ HiÒn (vµo 10/1994) réng 30-35m ch¹y theo h­íng 135o, cã mÆt b·i<br /> tr­íc phÝa biÓn chØ réng 5-10m, s­ên phÝa ®Çm ph¸ thoi, ®Ønh doi c¸t cao khong 2,5m. Doi nµy lÊn<br /> tõ phÝa b¾c víi tèc ®é ®¹t 50m/n¨m trong 1990 - 1994. Nã lµm hÑp, n«ng dÇn vµ lÊp h¼n cöa chÝnh<br /> T­ HiÒn. Khi cöa chÝnh bÞ ®ãng, cöa phô ®­îc më khi l¹i vµ dßng båi tÝch di chuyÓn s¸t mòi Ch©n<br /> M©y T©y dÇn dÇn lÊp cöa phô.<br /> Mïa giã t©y nam tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 9, giã h­íng t©y nam thÞnh hµnh nh­ng Ýt cã ý nghÜa<br /> t¹o sãng g©y di chuyÓn båi tÝch däc bê. Mïa giã ®«ng b¾c víi c¸c h­íng giã b¾c vµ ®«ng b¾c thÞnh<br /> hµnh tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau. Giã h­íng ®«ng thÞnh hµnh trong c¸c th¸ng 2-5 vµ 10-11.<br /> T­ng øng víi ho¹t ®éng cña giã, c¸c h­íng sãng thÞnh hµnh b¾c, ®«ng b¾c vµ ®«ng cã ý nghÜa lín<br /> ®èi víi x©m thùc vµ di chuyÓn båi tÝch däc bê.<br /> <br /> 3.3 LÞch sö ph¸t triÓn cöa T­ HiÒn vµ Léc Thñy<br /> HÖ ®Çm ph¸ Tam Giang -CÇu Hai ®­îc h×nh thµnh trong giai ®o¹n biÓn tiÕn Holoxen. Ban<br /> ®Çu hÖ ®Çm ph¸ TG-CH chØ cã mét cöa duy nhÊt cã tªn lµ Tõ Dung ë t¹i vÞ trÝ cöa T­ HiÒn hiÖn<br /> nay vµ chØ m·i ®Õn n¨m 1404 dßng lò míi më cöa ThuËn An [4]. KÓ tõ ®ã, ®éng lùc dßng ch¶y qua<br /> cöa T­ HiÒn yÕu ®i vµ dßng båi tÝch däc bê liªn tôc ph¸t triÓn lµm dÞch chuyÓn dÇn cöa vÒ phÝa<br /> nam. Qua lÞch sö ph¸t triÓn cña cöa T­ HiÒn, cã thÓ thÊy cöa lu«n ë 1 trong 4 tr¹ng th¸i : cöa<br /> chÝn më, cöa phô ®ãng; c¶ hai cöa ®Òu ®ãng kÝn; cöa chÝnh ®ãng, cöa phô më; vµ hai cöa ®Òu më.<br /> Trªn thùc tÕ ch­a lÇn nµo cöa phô tù më nh­ cöa chÝnh. Tr­êng hîp thø 4 Ýt x¶y ra vµ chØ tån t¹i<br /> trong thêi gian ng¾n v× ngay sau khi dßng ch¶y lò më cöa chÝnh th× cöa phô l¹i bÞ båi lÊp. Th­êng<br /> khi cöa chÝnh bÞ lÊp, ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng tæ chøc kh¬i cöa phô ®Ó cã lèi ra biÓn. C¸c tµi liÖu cò<br /> ®· ghi nhËn ®­îc c¸c lÇn lÊp cöa T­ HiÒn vµo c¸c n¨m 1823, 1953, 1979 vµ 1994, c¸c lÇn më vµo<br /> 1811, 1844, 1959 vµ 1990.<br />  H×nh 4: BiÕn ®éng lÞch sö cña cöa T­ HiÒn vµ Léc Thñy (NguyÔn H÷u Cö, 1996)<br /> <br /> Cöa biÓn T­ HiÒn gåm 2 cöa lµ cöa chÝnh T­ HiÒn (thuéc x· VÜnh HiÒn) vµ cöa phô Léc Thuû<br /> ë s¸t mòi Ch©n M©y T©y, hai cöa n»m c¸ch nhau 3km trong ®o¹n bê Linh Th¸i - Ch©n M©y T©y.<br /> Gi÷a hai cöa lµ mét con l¹ch n«ng n»m sau cån c¸t cao 2,5m. HiÖn t¹i l¹ch n­íc nµy ®· båi lÊp<br /> phÝa ®Çu tiÕp gi¸p víi cöa T­ HiÒn.<br /> Cöa chÝnh T­ HiÒn cã kÝch th­íc cöa thay ®æi liªn tôc theo mïa vµ gi÷a c¸c n¨m. Khi réng<br /> nhÊt (lóc míi më n¨m 1990), cöa cã kÝch th­íc 200m3m, khi hÑp nhÊt cöa chØ cßn réng 50m, s©u<br /> 0,5m vµo cuèi th¸ng 10/1994 (mét th¸ng tr­íc cöa bÞ lÊp). Tõ 1994-1999 lµ giai ®o¹n cöa T­ HiÒn<br /> bÞ båi lÊp hoµn toµn. §Õn th¸ng 11-1999, khi x¶y ra trËn lò lÞch sö t¹i miÒn Trung, toµn bé hÖ<br /> thèng ®Çm Tam Giang - CÇu Hai bÞ dßng ch¶y lò ph¸ vì t¹i 5 vÞ trÝ, trong ®ã cã cöa T­ HiÒn vµ<br /> Léc Thñy. T¹i thêi ®iÓm ®ã, cöa T­ HiÒn bÞ ph¸ vì réng 600 m vµ s©u tõ 4 ®Õn 8 m. Sau ®ã, cöa bÞ<br /> thu hÑp dÇn d­íi t¸c dông cña dßng båi tÝch däc bê cã h­êng TB-§N. §Õn nay, cöa chØ cßn réng<br /> kho¶ng 100m vµ s©u tõ 1 ®Õn 3 mÐt.<br /> <br /> 3.4 Nguyªn nh©n vµ c¬ chÕ g©y båi lÊp cöa T­ HiÒn<br /> XÐt vÒ nguyªn nh©n l©u dµi vµ s©u xa, cã thÓ nãi hiÖn t­îng båi lÊp cöa T­ HiÒn lµ kÕt qu¶<br /> qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ ®Þa chÊt cña ®Çm ph¸ tõ giai ®o¹n trÎ sang tr­ëng thµnh theo xu thÕ hÑp dÇn,<br /> c¹n dÇn vµ vai trß chñ ®¹o cña nã ®­îc thay thÕ b»ng cöa ThuËn An. Mét sè nghiªn cøu vµ ph©n<br /> tÝch tr­íc ®©y còng ®· ®i ®Õn nh÷ng kÕt luËn t­¬ng tù. Tuy nhiªn, nÕu xem xÐt lÞch sö ph¸t triÓn<br /> cöa trong kho¶ng thêi gian 15 n¨m trë l¹i ®©y cã thÓ thÊy sè lÇn ®ãng më cöa ®ang t¨ng vµ<br /> kho¶ng thêi gian gi÷a c¸c lÇn ®ãng më cöa còng ng¾n dÇn l¹i. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña<br /> sù bÊt th­êng nµy cã thÓ liªn quan ®Õn nhiÔu ®éng bÊt th­êng vÒ thêi tiÕt vµ chÕ ®é thñy h¶i v¨n<br /> trong vïng. MÆt kh¸c lµ do ¶nh h­ëng cña viÖc x©y dùng c¸c hå chøa ë th­îng l­u c¸c s«ng ch¶y<br /> vµo ®Çm CÇu Hai; do ¶nh h­ëng cña viÖc n«ng hãa dÇn ®Çm CÇu Hai do nu«i trång thñy s¶n, vµ<br /> gÇn ®©y nhÊt lµ viÖc x©y dùng cÇu T­ HiÒn t¹i vÞ trÝ s¸t víi cöa T­ HiÒn hiÖn nay.<br /> VÒ nguyªn nh©n s©u xa, cöa T­ HiÒn ®· mÊt vai trß chñ ®¹o trong tiÕp nhËn dßng ch¶y cña<br /> hÖ thèng ®Çm ph¸ TG-CH ®æ ra biÓn. §ã lµ do s«ng Phó Cam, mét dßng chÝnh trªn l­u vùc ch¶y<br /> ra ®Çm CÇu Hai vµ qua cöa T­ HiÒn ®· bÞ ¸ch t¾c do ho¹t ®éng cña vßm n©ng Thuû Thanh kÕt<br /> hîp víi qu¸ tr×nh båi tô ë cöa §¹i Giang [4]. Bªn c¹nh ®ã lµ lµ sù ph¸t triÓn cña delta triÒu xuèng<br /> ë phÝa nam ®Çm Thuû Tó còng dÇn lµm ¸ch t¾c con ®­êng chuyÓn lò tõ s«ng H­¬ng ra cöa T­<br /> HiÒn.<br /> Ph©n tÝch chÕ ®é ®éng lùc dßng ch¶y theo mïa t¹i cöa T­ HiÒn, cã thÓ thÊy hai chÕ ®é ®éng<br /> lùc dßng ch¶y riªng biÖt vµo thêi kú mïa lò vµ thêi kú mïa kiÖt t¹i cöa T­ HiÒn nh­ sau: (a) vµo<br /> thêi kú mïa m­a, mùc n­íc trong ®Çm CÇu Hai cao h¬n mùc n­íc ngoµi biÓn tõ 0,5 ®Õn 0,7m,<br /> dßng ch¶y tæng hîp (dßng ch¶y s«ng vµ dßng triÒu) ®i qua cöa T­ HiÒn lu«n ®ñ m¹nh ®Ó x©m<br /> thùc, ®Èy luång båi tÝch däc bê tõ phÝa b¾c xuèng vµ duy tr× cöa; (b) vµo thêi kú mïa kh«, dßng<br /> ch¶y qua cöa T­ HiÒn chñ yÕu lµ dßng triÒu, tèc ®é dßng ch¶y cùc ®¹i chØ kho¶ng 50-60cm/s, trung<br /> b×nh 30-40cm/s. Nh­ vËy, trong mét pha triÒu 25 giê cã ®Õn 2 giê n­íc ®øng, 6 giê tèc ®é ch¶y d­íi<br /> 25cm/s kh«ng ®ñ ®éng n¨ng ®Ó vËn chuyÓn bïn c¸t båi tÝch. §ång thêi vµo mïa nµy, mùc n­íc<br /> trong ®Çm CÇu Hai lu«n thÊp h¬n ®Ønh triÒu tõ 20 ®Õn 30cm vµ tæng l­îng dßng ch¶y thñy triÒu<br /> ®i vµo ®Çm lu«n lín h¬n tæng l­îng dßng ch¶y ra khái ®Çm. Nh­ vËy h­íng vËn chuyÓn c¸c vËt<br /> liÖu båi tÝch tÞnh t¹i thêi ®iÓm nµy sÏ cã chiÒu tõ ngoµi biÓn vµo trong ®Çm. Bïn c¸t vËn chuyÓn<br /> vµo trong ®Çm sÏ vµo lµm c¹n dÇn ®o¹n l¹ch triÒu ë cöa, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cöa bÞ båi lÊp<br /> ®ét ngét (th­êng chØ sau 1 ®ªm hoÆc trong vßng 24 tiÕng).<br /> Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra t¹i thùc ®Þa, hiÖn t­îng båi lÊp cöa ®ét ngét th­êng x¶y ra vµo kho¶ng<br /> thêi gian tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 4 n¨m sau tøc lµ vµo nöa sau cña thêi kú mïa giã ®«ng b¾c thÞnh<br /> hµnh, khi kh«ng cßn dßng ch¶y lò trªn l­u vùc vµ dßng ch¶y trªn c¸c s«ng ®æ vµo ®Çm CÇu Hai ®·<br /> dÇn b­íc vµo thêi kú mïa kiÖt (kiÖt nhÊt vµo th¸ng 3-4). Qua ph©n tÝch c¸c tµi liÖu quan tr¾c<br /> sãng, giã t¹i khu vùc (tµi liÖu giã t¹i HuÕ vµ tµi liÖu sãng t¹i Cån Cá, S¬n Trµ), cho thÊy ®©y còng<br /> lµ thêi kú cã sù ®æi h­íng sãng, giã thÞnh hµnh tõ b¾c sang ®«ng b¾c råi chuyÓn sang ®«ng, ®«ng<br /> nam. NÕu gÆp ®iÒu kiÖn thuËn lîi khi l¹ch triÒu t¹i cöa ®· bÞ båi hÑp, båi c¹n ®¸ng kÓ (do t¸c<br /> dông vËn chuyÓn bïn c¸t cña dßng båi tÝch däc bê) mµ hÖ qu¶ cña lµ lµm gi¶m ®¸ng kÓ vËn tèc<br /> dßng triÒu ra, vµo cöa, gÆp thêi kú giã ®«ng vµ ®«ng b¾c thæi liªn tôc trong vµi ngµy víi c­êng ®é<br /> m¹nh th× cöa sÏ bÞ lÊp rÊt nhanh. Së dÜ x¶y ra lÊp cöa nhanh nh­ vËy lµ do c¸c sãng ®«ng b¾c (do<br /> giã ®«ng vµ ®«ng b¾c t¹o ra) cã chiÒu cao sãng ®¸ng kÓ t¸c dông theo ph­¬ng vu«ng gãc víi ®­êng<br /> bê, t¹o nªn sù vËn chuyÓn båi tÝch theo h­íng ngang (cross-shore transport) g©y båi lÊp cöa. §ã lµ<br /> tr­êng hîp lÊp cöa T­ HiÒn vµo ngµy 22/12/1994. Tr­íc ®ã mét th¸ng, cöa T­ HiÒn ®· bÞ thu hÑp<br /> chØ cßn réng 50m, s©u 0,5 -1m. Vµo thêi ®iÓm ®ã, giã h­íng ®«ng thæi liªn tôc 6 ngµy víi tèc ®é<br /> 8m/s, sau ®ã chuyÓn sang h­íng ®«ng b¾c liªn tôc trong 2 ngµy víi tèc ®é 9-10m/s ( theo tµi liÖu<br /> t¹i tr¹m Phó Bµi - HuÕ). §©y cã thÓ xem nh­ lµ mét c¬ chÕ ®· g©y båi lÊp cöa T­ HiÒn.<br /> <br /> KÕt luËn<br /> Sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ suy tµn cña c¸c cöa biÓn T­ HiÒn vµ Léc Thñy cã liªn quan chÆt<br /> chÏ tíi qu¸ tr×nh ®éng lùc vµ vËn chuyÓn bïn c¸t däc bê t¹i ®o¹n bê Linh Th¸i - Ch©n M©y T©y vµ<br /> chÕ ®é dßng ch¶y trong ®Çm CÇu Hai. LÞch sö ph¸t triÓn vµ tån t¹i cña chóng ®· ®­îc lý gi¶i b»ng<br /> m« h×nh dÞch chuyÓn vµ thµnh t¹o cöa biÓn cña FitzGerald (1988).<br /> XÐt vÒ nguyªn nh©n s©u xa, hiÖn t­îng båi lÊp cöa T­ HiÒn lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn ho¸<br /> ®Þa chÊt cña ®Çm ph¸ tõ giai ®o¹n trÎ sang tr­ëng thµnh theo xu thÕ hÑp dÇn, c¹n dÇn vµ vai trß<br /> chñ ®¹o cña nã ®­îc thay thÕ b»ng cöa ThuËn An. Nguyªn nh©n trùc tiÕp dÉn ®Õn båi lÊp cöa T­<br /> HiÒn lµ sù suy yÕu cña dßng ch¶y qua cöa trong thêi kú mïa kiÖt kÕt hîp víi sù tËp trung cña båi<br /> tÝch däc bê ë khu vùc cöa. C¬ chÕ båi lÊp cöa gi¶i thÝch theo m« h×nh t­¬ng t¸c gi÷a dßng triÒu vµ<br /> vËn chuyÓn bïn c¸t theo ph­¬ng ngang lµ hoµn toµn phï hîp víi hiÖn t­îng båi lÊp cöa T­ HiÒn<br /> trong thùc tÕ (22/12/1994). §©y chÝnh lµ c¬ së ®Ó tiÕp cËn tíi c¸c gi¶i ph¸p nh»m phßng ngõa hiÖn<br /> t­îng båi lÊp tiÕn tíi æn ®Þnh l©u dµi cöa biÓn T­ HiÒn trong t­¬ng lai.<br /> <br /> Tµi liÖu tham kh¶o<br /> [1] Escoffier, F. F. (1940). “The Stability of Tidal Inlets”, Shore and Beach, Vol 8, No. 4, pp 114-115.<br /> [2] FitzGerald, D.M., (1988). Shoreline erosional depositional processes associated with tidal inlets. In:<br /> Aubrey, D.G., Weishar, L. Eds. , Hydrodynamics and Sediment Dynamics of Tidal Inlets. Springer-<br /> Verlag, pp.186–225.<br /> [3] Håi, Ng. Chu; §ç Nam, TrÇn §øc Th¹nh, NguyÔn Miªn vµ nnk. (1996). Nghiªn cøu khai th¸c, sö dông<br /> hîp lý tiÒm n¨ng ph¸ Tam Giang. B¸o c¸o ®Ò tµi KT.§L.95.09. Ph©n viÖn H¶i d­¬ng häc H¶i Phßng .<br /> [4] NguyÔn H÷u Cö (1996). §Æc ®iÓm ®Þa chÊt hÖ ®Çm ph¸ Tam Giang -CÇu Hai (Thõa Thiªn- HuÕ) trong<br /> Holoxen vµ phøc hÖ trïng lç chøa trong chóng. LuËn ¸n Phã tiÕn sü.<br /> [5] Ranasinghe, R. and Pattiaratchi, C. (1999). “The seasonal closure of tidal inlets- Wilson Inlet: A case<br /> study”, Coastal Engineering Journal. Vol 37: pp 37-56.<br /> [6] Steijn R.C. (1991). Some consideration on the tidal inlets. Literature survey H 840.45. Delft Hydraulic.<br />  Abstract<br /> STUDY ON MECHANISM OF CLOSURE OF TU HIEN INLETS<br /> THUA THIEN HUE - VIETNAM<br /> MSc. Tran Thanh Tung<br /> <br /> Description of research<br /> Central Coast Area of Vietnam has more than sixty inlets and river entrances discharging into the sea. They play vital roles<br /> in social-economic activities in the region. Seasonally closure and migration of tidal inlets usually occur in micro-tidal,<br /> wave-dominated coastal environments where strong seasonal variations of river flow and wave climate are experienced.<br /> These inlets are closed to the ocean for a number of months every year due to the formation of a sand bar across the entrance<br /> or due to the growing of a sand-spit from updrift to downdrift.<br /> The closure of a tidal inlet or the shoaling of a river entrance at undesired periods would cause significant negative impacts<br /> to the flood discharge, coastal environment, ecological system, navigation, and fishery and cause unsustainable development<br /> of socio-economy in the region. In recent years, this problems occurred very frequently at many coastal provinces in the<br /> Central coast of Vietnam.<br /> Therefore, community interest in finding methods to keep these inlets permanently open has always been high. However,<br /> before attempting any engineering solutions to keep these inlets perennially open, it would be wise and practical to gain<br /> more insight into the morphodynamic processes governing seasonal inlet closure.<br /> A special approach to control the closure of tidal inlets and shoaling of rivers entrances in the Central Coast Area of<br /> Vietnam must be recognized as a priority issue of the coastal zone management and to fulfil the highly demands from local<br /> people. The Tu Hien inlet, located in the Thua Thien Hue Province, Central Coast of Vietnam, is selected as a case-study for<br /> this research.<br />