Nghiên cứu họa tiết hoa sen trong trang trí truyền thống và ứng dụng thiết kế đèn liên đăng trong nội thất hiện đại

Chia sẻ: Ngũ Nguyệt Thiên | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo nghiên cứu về họa tiết hoa sen trong trang trí truyền thống. Từ đó ứng dụng trong thiết kế đèn trang trí nội thất. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại tạo ra tác phẩm đèn Liên Đăng mang một vẻ đẹp rất riêng và phù hợp với mọi không gian nội thất của người Việt. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu họa tiết hoa sen trong trang trí truyền thống và ứng dụng thiết kế đèn liên đăng trong nội thất hiện đại

NGHIÊN CỨU HỌA TIẾT HOA SEN TRONG TRANG TRÍ TRUYỀN THỐNG VÀ ỨNG DỤNG THIẾT KẾ ĐÈN LIÊN ĐĂNG TRONG NỘI THẤT HIỆN ĐẠI Nguyễn Hoàng Nhã, Bùi Ngọc Phương Nghi Khoa Kiến trúc  Mỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh GVHD: ThS. KTS. Hoàng Hải Yến TÓM TẮT Ngày nay, mọi thứ trở nên hiện đại, đơn giản hơn nhưng đồng thời cũng không mất đi yếu tố biểu tượng truyền thống. Chúng ta đang ngày càng thích sự tối giản cũng như không muốn mất đi nét đẹp dân tộc. Hoa sen vốn là một biểu tượng mang ý nghĩa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Nhắc đến hoa sen là người ta có thể nghĩ tới đất nước và tinh thần dân tộc của Việt Nam. Từ xưa đến nay, họa tiết hoa sen đã được sử dụng rất nhiều trong nghệ thuật trang trí truyền thống. Tất cả các công trình kiến trúc cổ như đình, đền chùa đều có dấu ấn của các chi tiết trang trí bằng họa tiết hoa sen. Có thể nói, họa tiết hoa sen luôn gắn liền với kiến trúc truyền thống Việt Nam. Cho đến tận ngày nay, họa tiết hoa sen vẫn còn được sử dụng trong trang trí hiện đại nói chung và trong trang trí kiến trúc, nội thất nói riêng. Và tất cả những chi tiết trang trí này vẫn tạo ra ấn tượng riêng trong nghệ thuật tạo hình. Bài báo nghiên cứu về họa tiết hoa sen trong trang trí truyền thống. Từ đó ứng dụng trong thiết kế đèn trang trí nội thất. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại tạo ra tác phẩm đèn Liên Đăng mang một vẻ đẹp rất riêng và phù hợp với mọi không gian nội thất của người Việt. Từ khóa: Đèn trang trí, đơn giản, hoa sen, hiện đại, truyền thống. 1 HOA SEN TRONG VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG VIỆT NAM Sen – loài hoa mang hình dáng và hương thơm mộc mạc, giản dị sinh sống trong đầm nước, thân rễ sen mọc trong các lớp bùn trong ao hay sông, hồ còn các lá thì nổi ngay trên mặt nước. Hoa sen nở rộ tỏa ra nhiều lớp cánh hoa tạo cảm giác chồng lớp đan xen. Hoa có nhiều mức độ màu từ hồng đậm đổ về trắng. Mang trong mình hình dáng giản dị, hương thơm thanh khiết trái ngược với môi trường bùn nước nhưng lại tiềm ẩn nhiều ý nghĩa sâu sắc, cũng vì thế mà dân gian ta có câu ca dao: Trong đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng Nhị vàng bông trắng lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn Bất cứ người Việt Nam nào không ai lạ lẫm với câu ca dao này, hoa sen vốn đã là nguồn cảm hứng bất tận, ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều lĩnh vực như tôn giáo, thơ ca, kiến trúc,… 556
Và từ xưa hình ảnh hoa sen gắn liền với vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam. Mang trong mình nhiều ý nghĩa sâu sắc như trong Phật giáo hoa sen là biểu tượng của sự thuần khiết và sinh hóa hồn nhiên, hay trong văn hóa Việt Nam thì hoa sen là biểu tượng của cốt cách và tinh thần thanh cao. [2] Hình 1: Hoa sen 2 ỨNG DỤNG CHI TIẾT TRANG TRÍ HOA SEN TRONG NGHỆ THUẬT TẠO HÌNH TRUYỀN THỐNG Dựa trên những đường nét hoa văn xưa vốn được sử dụng để chạm khắc như họa tiết con rồng thời Lý, thời Trần hay thời Nguyễn, hay cụ thể hơn đường nét họa tiết hoa sen cũng được biến hóa. Hoạ tiết hoa sen thường được chạm khắc tại các đền chùa, đình. Từ đó chúng ta có thể thấy được họa tiết từ xưa thể hiện sự uyển chuyển mềm mại nhưng đồng thời cũng thể hiện sự khỏe khoắn, mạnh mẽ, hoa sen mang lại cảm giác thanh tịnh, thư thái. Có thể thấy rõ nhất chi tiết hay hình dạng mô phỏng hoa sen thông qua các công trình như Chùa Một Cột (Hà Nội), Tháp Cửu Pháp Liên Hoa ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh),…[3] Hình 2: Chi tiết mái diềm hoa sen thời Lý Hình 3: Hoa sen được khắc trên đồ gốm nâu thời Lý Hình 4: Hệ thống các loại họa tiết mái ngói thời Lý 557
Hình 5: Chùa Một Cột (Hà Nội) 3 CÁC YẾU TỐ TẠO HÌNH HIỆN ĐẠI VÀ ỨNG DỤNG TRONG THIẾT KẾ ĐÈN TRANG TRÍ NỘI THẤT 3.1 Đèn nội thất Đóng vai trò mang ánh sáng đến cho không gian căn phòng, tạo cảm giác ấm cúng và giúp cho căn phòng có sức sống hơn. Tùy không gian phòng mà chúng ta có thể lựa chọn loại đèn cho phù hợp như không gian phòng ngủ không nên để đèn quá chói, không gian phòng khách không nên dùng đèn có ánh sáng mờ,… Với cách bố trí sáng tạo đèn nội thất trang trí không chỉ mang ánh sáng đến cho căn phòng, tạo sự tinh tế và sang trọng mà còn thể hiện cá tính và nét đẹp riêng của gia chủ.[1] 3.2 Yếu tố tạo hình hiện đại Phần lớn tạo hình mà chúng ta thấy ngày nay đều hướng đến sự đơn giản nhằm tạo cảm giác thoải mái trong bối cảnh mọi thứ ngày càng trở nên hiện đại hơn. Từ tạo hình kiến trúc đến tạo hình vật dụng nội thất đều xuất phát từ nguyên lý nghệ thuật tạo hình thị giác, từ những khối kỷ hà đơn giản, gia công hay khắc họa chi tiết đã được mô phỏng từ hình ảnh thật thành hình ảnh mang đường nét đơn giản, nhưng vẫn đầy đủ các đặc điểm của hình ảnh đó, hay kết hợp nhiều khối có tính chất giống nhau tạo nên hình thái mới, vẫn có tính trật tự. Các khối kỷ hà đều có kích thước và tỷ lệ liên quan chặt chẽ và xác định từ không gian kiến trúc. Khối kỷ hà được tạo thành từ sự phát triển có hướng của các diện tạo thành khối, dựa trên đặc điểm của từng diện sẽ tạo thành các khối kỷ hà tương ứng hình dạng và tỷ lệ đó, đây cũng là tiền đề để phát triển thêm nhiều hình thái mới cho công trình kiến trúc cũng như thiết kế nội thất. Hình 6: Khối cầu Hình 7: Khối vuông 558
Hình 8: Khối chóp Hình 9: Khối trụ Hình 10: Một số ví dụ về đồ nội thất, cơ bản tất cả đều là các khối hình kỷ hà, sau khi gia công tuy nhìn đơn giản nhưng sang trọng, tinh tế 4 GIẢI PHÁP KẾT HỢP CHI TIẾT HOA SEN TRUYỀN THỐNG TRONG THIẾT KẾ ĐẾN TRANG TRÍ NỘI THẤT HIỆN ĐẠI: ĐÈN LIÊN ĐĂNG Ngày nay, chúng ta thường hướng đến sự đơn giản và bớt cầu toàn hơn, liệu rằng chúng ta có dần mất đi tính truyền thống dân tộc thường thấy trong các vật dụng nội thất và kiến trúc cổ hay không? Sao chúng ta không kết hợp tính truyền thống và tính hiện đại với nhau, có thể thấy rõ với hình ảnh hoa sen. Hiện nay, các vật dụng nội thất cơ bản đều mang hình dạng của những khối kỷ hà (khối cầu, khối lập phương, khối chóp,…) sau đó biến hóa theo thẩm mỹ mỗi người mà cho ra nhiều hình thái khác nhau. Chúng ta dựa theo đó biến hóa vật dụng nội thất theo chiều hướng vừa truyền 559
thống vừa hiện đại. Sử dụng khối kỷ hà lập phương vì đặc trưng dễ hòa nhập trong liên kết căn phòng, gia công mặt khối bằng hình dạng hoa sen mô phỏng cách điệu, có thể trang trí thêm các chi tiết phụ. Hình 11: Đèn mô phỏng được làm từ giấy foam kết hợp tính truyền thống và tính hiện đại 4.1 Các bước thực hiện (đèn mô phỏng) Chuẩn bị vật liệu: – Giấy foam – Dao rọc – Giấy scan – Keo – Đèn đom đóm hoặc đèn sợi đốt Quy trình thực hiện: Bước 1: Lên ý tưởng và phác họa ý tưởng. Hình 12: Phác thảo ý tưởng Bước 2: Cắt các mặt hình vuông kích thước 7x7cm đèn treo), 10x10cm đèn nhỏ), 15x15cm đèn lớn) và lên chi tiết chì bề mặt hình vuông. 560
Hình 13: Lên chi tiết chì bề mặt giấy Bước 3: Sử dụng dao rọc cắt theo đường chì được vẽ trước đó. Hình 14: Cắt các cho tiết theo đường chì Bước 4: Dán giấy scan lên bề mặt cắt, sau đó dán các mặt lại với nhau tạo khối vuông, lắp đèn vào hộp. Hình 15: Thành quả cuối cùng 561
4.2 Ưu nhược điểm của giải pháp Ưu điểm Về thẩm mỹ: Thiết kế đơn giản, mang phong cách truyền thống văn hóa kết hợp cùng hình khối đơn giản, sử dụng dạng mô phỏng của hình ảnh hoa sen cách điệu nhưng vẫn giữ được những đặc trưng của hoa sen, có thể sử dụng thêm phụ kiện trang trí tùy sở thích mỗi người. Về chất liệu: Sử dụng chất liệu tự do, đa dạng về chủng loại. Nhược điểm Vì hình dạng khối đơn giản có thể khiến người dùng cảm giác nhàm chán. 5 BỐ TRÍ Tùy vào không gian phòng để đặt đèn sao cho phù hợp. Hình dạng đèn đơn giản, đồng thời mang nét biểu tượng, tạo cho không gian phòng cảm giác thanh tĩnh, thoải mái hơn. Có thể trang trí dạng đèn treo trên trần, hay sử dụng chân giá đỡ. Sử dụng đèn có độ sáng nhẹ thích hợp làm đèn ngủ hay đèn có độ sáng mạnh và đặt đèn treo thích hợp trang trí phòng khách. 6 KẾT LUẬN Kết hợp nét đẹp truyền thống cùng tạo hình hiện đại không những mang lại cho chúng ta sự tươi mới trong thiết kế, sự độc đáo, sáng tạo tinh tế sang trọng, mà còn giữ lại giá trị dân gian, truyền thống. Họa tiết hoa sen mang biểu tượng cho tinh thần và văn hóa Việt Nam, vốn đã được sử dụng từ rất lâu đời trong nghệ thuật trang trí của người Việt Nam. Hoa sen là yếu tố không thể tách rời trong kiến trúc và nội thất truyền thống. Ngày nay với sự tiến bộ của khoa học công nghệ cũng như sự phát triển trong nghệ thuật thiết kế, yếu tố hoa sen vẫn được sử dụng lại trong các thiết kế hiện đại nhưng mang một màu sắc khác, đơn giản hơn nhưng vẫn không mất đi ý nghĩa và vẻ đẹp thuần khiết tự nhiên của nó. Các tác phẩm nghệ thuật trang trí sử dụng họa tiết hoa sen luôn mang đến tinh thần riêng rất Việt Nam. Và tác phẩm đèn trang trí Liên Đăng cũng là một trong số các tác phẩm được tạo ra dựa trên tinh thần này. Đèn thiết kế với hình khối và ngôn ngữ hiện đại, nhưng vẫn lồng ghép vào đó hình ảnh hoa sen truyền thống đậm chất tinh thần Việt. Tác phẩm này sẽ giúp cho các không gian nội thất trở nên hiện đại, ấn tượng hơn nhưng vẫn không mất đi vẻ truyền thống của Việt Nam. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] https://baoxaydung.com.vn/tam-quan-trong-cua-anh-sang-den-trong-khong-gian-noi-that- 185322.html [2] https://vi.wikipedia.org/wiki/Hoa_sen_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o) [3] http://baotanglichsu.vn/vi/Articles/3090/18509/toa-djam-vai-net-ve-hinh-tuong-hoa-sen- trong-nghe-thuat-tao-hinh-truyen-thong-viet.html 562