Nghiên cứu lựa chọn công nghệ và thiết bị để khai thác và sử dụng các loại năng lượng tái tạo trong chế biến nông lâm, thủy sản, sinh hoạt nông thôn và bảo vệ môi trường

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:117

Thêm vào BST

Báo xấu

139
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Báo cáo đánh giá đúng thực trạng sản xuất, chế biến nông lâm sản liên quan đến việc sử dụng chất thải sinh khối, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp công nghệ đốt từng sôi để phát nhiệt điện dùng trong sản xuất, làm khô và bảo quản

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu lựa chọn công nghệ và thiết bị để khai thác và sử dụng các loại năng lượng tái tạo trong chế biến nông lâm, thủy sản, sinh hoạt nông thôn và bảo vệ môi trường

bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n viÖn khoa häc thñy lîi b¸o c¸o tæng kÕt chuyªn ®Ò nghiªn cøu ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, x¸c ®Þnh c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i b»ng c¸c chÊt th¶i sinh khèi dïng trong ph¸t nhiÖt ®iÖn thuéc ®Ò tµi kc 07.04: “nghiªn cøu, lùa chän c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ®Ó khai th¸c vµ sö dông c¸c lo¹i n¨ng l−îng t¸i t¹o trong chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n, sinh ho¹t n«ng th«n vµ b¶o vÖ m«i tr−êng” Chñ nhiÖm chuyªn ®Ò: gs. TSkh. ph¹m V¨n lang 5817-10 16/5/2006 hµ néi – 5/2006
§ÆT VÊN §Ò nh÷ng th«ng tin chung T¨ng tr−ëng kinh tÕ vµ ®Çu t− ph¸t triÓn, n¨ng l−îng nãi chung vµ n¨ng l−îng cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n nãi riªng ®ang lµ yªu cÇu bøc xóc. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhanh, tuy nhiªn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®ang gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn: c¬ së h¹ tÇng cßn thÊp kÐm, c«ng nghÖ lµm kh«, b¶o qu¶n, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n cßn l¹c hËu, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ thiÕu n¨ng l−îng. NÒn n«ng nghiÖp hµng hãa ®ßi hái ngµy cµng t¨ng nguån ®iÖn cho n«ng th«n: s¶n xuÊt, b¬m n−íc, chÕ biÕn v.v... Nguån phÕ th¶i sinh khèi do s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp t¹o ra lµ phong phó: vá trÊu, vá cµ phª, mïn c−a, b· mÝa v.v... tån ®äng víi khèi l−îng khæng lå do c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn th¶i ra. Víi sù gióp ®ì cña céng ®ång quèc tÕ, chóng ta ®· cè g¾ng t×m kiÕm vµ thö øng dông mét sè gi¶i ph¸p nh»m xö lý chÊt th¶i sinh khèi. Nh−ng nh×n chung c¸c gi¶i ph¸p nµy míi chØ dõng l¹i ë møc ®é thö nghiÖm, kÕt qu¶ cßn h¹n chÕ. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp, chÕ biÕn n«ng s¶n do ch−a cã biÖn ph¸p sö dông cã hiÖu qu¶ chÊt th¶i sinh khèi cho nªn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng tõ phô phÈm n«ng l©m nghiÖp th¶i ra ngµy cµng t¨ng. Do ®ã khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ n¨ng l−îng t¸i t¹o tõ nguån phô phÈm n«ng l©m nghiÖp lµ h−íng ®i vµ viÖc lµm mang tÝnh chiÕn l−îc cã ý nghÜa kinh tÕ x· héi, ®ång thêi gãp phÇn b¶o vÖ m«i tr−êng. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng tiÒm n¨ng phô phÈm sinh khèi n«ng l©m nghiÖp, ®Ò tµi KC- 07- 04 ®· h×nh thµnh ®Ò tµi nh¸nh KC- 07- 04- 04 lµ: “Nghiªn cøu ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, x¸c ®Þnh c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i b»ng c¸c chÊt phÕ th¶i sinh khèi n«ng l©m nghiÖp dïng trong ph¸t nhiÖt ®iÖn” trong thêi gian lµ 2 n¨m: b¾t ®Çu tõ cuèi 2001, kÕt thóc 2003. Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù hîp t¸c chÆt chÏ vµ tr¸ch nhiÖm cao cña Së NN & PTNT: Long An, CÇn Th¬, VÜnh Long TiÒn Giang, Gia Lai, Kontum, Daklak, L©m §ång, Qu¶ng TrÞ v.v…; c¸c C«ng ty thµnh viªn thuéc Tæng C«ng ty l−¬ng thùc MiÒn nam vµ C«ng ty cµ phª thuéc c¸c TØnh; c¸c c¬ së XÝ nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m s¶n kh¸c liªn quan ®Õn viÖc thu thËp th«ng tin vÒ chÊt th¶i sinh khèi trong c¶ n−íc ®· ®ãng gãp nhiÒu ý kiÕn quý b¸u ®Ó chóng t«i hoµn thµnh tµi liÖu nµy. 1
MôC TI£U, NéI DUNG, PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU §IÒU TRA NGUåN PHô PHÈM N¤NG L¢M NGHIÖP ë VIÖT NAM Môc tiªu §¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n (chÝnh) liªn quan ®Õn viÖc sö dông chÊt th¶i sinh khèi, trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i ®Ó ph¸t nhiÖt ®iÖn dïng trong s¶n xuÊt, lµm kh« vµ b¶o qu¶n. Néi dung * §iÒu tra ®¸nh gi¸ nguån phô phÈm n«ng l©m nghiÖp trong c¶ n−íc cã kh¶ n¨ng sö dông cho ph¸t nhiÖt ®iÖn; * Thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng sö dông phô phÈm n«ng nghiÖp phôc vô cho ph¸t nhiÖt ®iÖn phôc vô s¶n xuÊt, lµm kh« vµ chÕ biÕn n«ng l©m thñy h¶i s¶n. * C«ng nghÖ ®èt tÇng s«i vµ triÓn väng ph¸t triÓn c«ng nghÖ nµy ®Ó ph¸t ®iÖn, cung cÊp nhiÖt. §èi t−îng, ph¹m vi nghiªn cøu * §èi t−îng: • S¶n xuÊt lóa g¹o vµ chÕ biÕn; • S¶n xuÊt vµ chÕ biÕn c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy: cµ phª, c©y ®iÒu; • ChÕ biÕn c¸c s¶n phÈm tõ gç vµ gç rõng trång, tre, nøa v.v... * Ph¹m vi nghiªn cøu: - C©y lóa: ®ång b»ng s«ng Cöu Long; - C©y mÝa: ë c¸c nhµ m¸y ®−êng MiÒn Trung, T©y Nam Bé, §«ng Nam Bé; - C©y cµ phª: c¸c TØnh T©y Nguyªn; - Gç rõng trång vµ s¶n phÈm tõ gç: c¸c TØnh miÒn nói phÝa B¾c, T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra, nghiªn cøu * Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n. • ViÖc ®iÒu tra ®−îc tiÕn hµnh theo c¸ch ph¸t phiÕu thu thËp ý kiÕn. Lóa ë ®ång b»ng s«ng Cöu long tiÕn hµnh thu thËp phiÕu ë hai tØnh: Long An, Trµ Vinh vµ ®· ®Õn c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn lóa g¹o. 2
• §iÒu tra thu thËp nguån phô phÈm sinh khèi n«ng l©m nghiÖp, xu h−íng sö chÊt th¶i sinh khèi ë c¸c TØnh: T©y Nguyªn, T©y B¾c, §«ng Nam Bé, §ång b»ng s«ng Cöu Long, B¾c Trung Bé v.v... n¬i cã nhiÒu phô phÈm n«ng l©m nghiÖp. • Thu thËp th«ng tin vÒ s¶n xuÊt, chÕ biÕn ë c¸c TØnh, HuyÖn liªn quan th«ng tin tõ: Tæng côc thèng kª, Bé NN & PTNT vµ Côc Thèng kª c¸c TØnh. Sè liÖu thu ®−îc qua ®iÒu tra −íc l−îng vµ ph©n tÝch d÷ liÖu theo ph−¬ng ph¸p thèng kª. * Tæng kÕt tµi liÖu vÒ c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i, triÓn väng ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i ë ViÖt Nam - TËp hîp th«ng tin, so s¸nh c¸c lo¹i c«ng nghÖ vµ tÝnh kh¶ thi t¹i mçi vïng s¶n xuÊt ë ViÖt Nam. - Ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña mçi ph−¬ng ph¸p. - §èi t−îng ®iÒu tra nghiªn cøu c¸c d¹ng c«ng nghÖ: tham kh¶o tµi liÖu cña c¸c n−íc: Italia, Ph¸p, Australia v.v... trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ. Tãm t¾t néi dung hîp ®ång thuª kho¸n chuyªn m«n (Hîp ®ång sè 03/2001) ngµy 5/11/2001 Thêi gian thùc hiÖn: 27 th¸ng (tõ 11/2001 ®Õn 3/2004) Tæng Nguån vèn TT Néi dung thuª kho¸n kinh phÝ NSNN Tù cã Kh¸c I §èt tÇng s«i 48 48 1 §iÒu tra, ®¸nh gi¸ nguån phô phÈm n«ng nghiÖp trong c¶ 18 18 n−íc cã kh¶ n¨ng sö dông cho ph¸t nhiÖt ®iÖn: 1.1. §¸nh gi¸ vïng chÕ biÕn gç ë c¸c TØnh miÒn nói phÝa 4,5 4,5 B¾c (Hµ Giang, Lµo Cai, Yªn B¸i, NghÖ An) 1.2. §¸nh gi¸ vïng chÕ biÕn mÝa ®−êng ë Hoµ B×nh, S¬n 4,5 4,5 La, Thanh Ho¸, c¸c tØnh miÒn Trung, §«ng Nam Bé 1.3. §¸nh gi¸ vïng chÕ biÕn cµ phª ë T©y Nguyªn 1.4. §¸nh gi¸ vïng chÕ biÕn g¹o ë ®ång b»ng s«ng Cöu 4,5 4,5 Long- §iÒu tra qua phiÕu ®iÒu tra 4,5 4,5 2 B¸o c¸o hiÖn tr¹ng vµ tiÒm n¨ng sö dông phô phÈm n«ng 14 14 nghiÖp phôc vô cho ph¸t ®iÖn, chÕ biÕn n«ng, l©m, h¶i s¶n. 3 §iÒu tra hiÖn tr¹ng c¸c c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i vµ triÓn väng 16 16 ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®èt tÇng s«i ®Ó ph¸t ®iÖn vµ cÊp nhiÖt. Céng 48 48 3
Ch−¬ng thø nhÊt Thùc tr¹ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n vµ vÊn ®Ò chÊt phÕ th¶I sinh khèi Tæng quan Ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn n«ng l©m s¶n lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®· ®−îc §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII vµ lÇn IX kh¼ng ®Þnh: “Thùc hiÖn nhanh lé tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ mµ tr−íc hÕt lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng, l©m, ng− nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m s¶n, thñy s¶n” NghÞ quyÕt 4 cña Ban chÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng kho¸ VIII, NghÞ quyÕt lÇn 5 cña BCH.TW §¶ng kho¸ IX tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh “−u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu n«ng l©m s¶n, thñy s¶n, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ c¸c mÆt hµng tiªu dïng…” Tõ nh÷ng chñ tr−¬ng vµ ®Þnh h−íng ®· nªu, trong nh÷ng n¨m qua, Nhµ n−íc ®· ®Çu t− t−¬ng ®èi tËp trung cho lÜnh vùc chÕ biÕn n«ng l©m thñy h¶i s¶n, cïng víi nguån vèn cña d©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m thñy s¶n ®· chuyÓn biÕn rÊt tÝch cùc, nhiÒu mÆt hµng chÕ biÕn b−íc ®Çu héi nhËp vµo thÞ tr−êng quèc tÕ, t¨ng thªm vÞ thÕ cña n«ng nghiÖp n−íc ta. Theo sè liÖu Tæng ®iÒu tra n«ng th«n, n«ng nghiªp vµ thñy s¶n trong toµn quèc n¨m 2001, c¶ n−íc cã 164.158 c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n; 77.153 c¬ së chÕ biÕn l©m s¶n vµ 10.818 c¬ së chÕ biÕn thñy s¶n trªn ®Þa bµn n«ng th«n, ®−îc ph©n bæ theo c¸c vïng nh− b¶ng sau: ChÕ biÕn n«ng ChÕ biÕn l©m ChÕ biÕn thñy % % % s¶n, c¬ së s¶n, c¬ së s¶n, c¬ së C¶ n−íc 164.158 100 77.153 100 10.818 100 1 §ång b»ng s«ng Hång 74.701 45,5 41.559 53,87 517 4,78 2 §«ng B¾c 20.154 12,3 7880 10,22 34 0,32 3 T©y B¾c 2.400 1,5 384 0,50 7 0,06 4 B¾c Trung Bé 28.722 17,9 12.801 16,60 4.099 37,90 5 Duyªn H¶i miÒn Trung 14.769 8,9 2.689 3,5 2.470 22,83 6 T©y Nguyªn 3.073 1,87 837 0,1 9 0,08 7 §«ng Nam Bé 5.625 3,43 1.725 2,24 830 7,67 8 §B s«ng Cöu Long 14.714 8,96 9.278 12,03 2.852 26,4 Nguån: Tæng Côc thèng kª, 2003 4
1.1. C«ng nghiÖp chÕ biÕn gç, c¸c s¶n phÈm tõ gç rõng trång. 1.1.1. Nguyªn liÖu: Cho ®Õn cuèi 2001, diÖn tÝch rõng tù nhiªn lµ 9.44 triÖu ha, víi tr÷ l−îng gç 720,9 triÖu m3. DiÖn tÝch rõng trång hiÖn nay lµ 1,47 triÖu ha, n¨ng suÊt b×nh qu©n 50m3/ha. S¶n l−îng gç khai th¸c rõng trång t¨ng dÇn. Riªng n¨m 2000 c¸c c¬ së quèc doanh ®· khai th¸c rõng tù nhiªn lµ 600.000 m3 vµ rõng trång lµ 900.000 m3. Hµng n¨m ph¶i nhËp thªm kho¶ng 100.000 ÷ 150.000 m3 cho c¸c c¬ së chÕ biÕn. DiÖn tÝch tre, tróc, song m©y lµ 382.520 ha rõng víi tr÷ l−îng 2,6 tØ c©y t−¬ng ®−¬ng 10 triÖu tÊn. Hµng n¨m khai th¸c kho¶ng 250.000 tÊn phôc vô chÕ biÕn. Riªng song, m©y vÉn cßn ph¶i nhËp (mçi n¨m nhËp kho¶ng 20.000 tÊn). DiÖn tÝch rõng cho c«ng nghiÖp giÊy lµ 650.000 ha. §Õn n¨m 2010 dù kiÕn t¨ng gÊp ®«i nh»m phôc vô nhu cÇu chÕ biÕn giÊy. 1.1.2. ChÕ biÕn gç vµ c¸c s¶n phÈm tõ gç rõng trång • §Õn cuèi n¨m 2001, c¶ n−íc cã 77.153 c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh gç, víi tæng c«ng suÊt chÕ biÕn 1,5 triÖu m3 gç trßn/n¨m. Vïng chÕ biÕn kh¸ tËp trung lµ §«ng Nam Bé, §ång b»ng s«ng Cöu Long, Duyªn H¶i Nam Trung Bé (xem b¶ng 1.1) B¶ng 1.1. Sè c¬ së chÕ biÕn gç Duyªn B¾c T©y §«ng H¶i Nam T©y §«ng Vïng §BSH Trung §BSCL B¾c B¾c Trung Nguyªn Nam Bé Bé Bé Sè c¬ së 384 7.880 41.559 12.801 2.689 837 1.725 9.278 Tû lÖ % 0,5 10,2 53,87 16,60 3,75 1,10 2,24 12,03 Nguån : Tæng Côc Thèng kª, 2003. Trong sè 77.153 c¬ së nªu trªn, cã 40 c¬ së liªn doanh víi n−íc ngoµi vµ h¬n 7.700 c¬ së lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. • VÒ c¬ cÊu s¶n phÈm vµ khèi l−îng chÕ biÕn tËp trung nhiÒu lµ méc d©n dông, hµng thñ c«ng mü nghÖ (xem b¶ng 1.2) B¶ng 1.2. C¬ cÊu chÕ biÕn gç C¬ cÊu Gç xÎ Méc d©n Thñ c«ng, V¸n nh©n D¨m m¶nh M©y, tre… dông mü nghÖ t¹o Tû lÖ % 14 60 13 8,4 0,4 4,2 5
C¬ cÊu s¶n phÈm, khèi l−îng s¶n phÈm kh¸c nhau kh¸ nhiÒu: Vïng §ång b»ng s«ng Hång c¬ së chÕ biÕn tËp trung ®å gç d©n dông: khung c¸nh cöa, ®å trang trÝ néi thÊt, ®å mü nghÖ. Vïng B¾c Trung bé s¶n phÈm chÝnh lµ gç xÎ vµ ph«i ®å méc ®Ó cung cÊp b¸n thµnh phÈm cho c¸c vïng kh¸c. Vïng Nam Trung bé s¶n phÈm chÕ biÕn lµ: bµn ghÕ ngoµi trêi, s¶n phÈm song m©y, d¨m m¶nh nguyªn liÖu giÊy. §«ng Nam Bé lµ vïng ph¸t triÓn kh¸ toµn diÖn, ®a d¹ng bao gåm ®å gç, c¸c lo¹i gç x©y dùng, gç mü nghÖ, s¶n phÈm song, m©y, gç tõ rõng cao su phÕ th¶i. §ång b»ng s«ng Cöu Long chñ yÕu lµ chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm dïng trong gia ®×nh tõ c¸c lo¹i c©y trång trªn ®Êt lÇy ngËp n−íc vµ mét phÇn khai th¸c tõ n−íc ngoµi. B¶ng 1.3. D©y chuyÒn chÕ biÕn gç tËp trung §¬n vÞ: D©y chuyÒn V¸n sîi, V¸n ghÐp V¸n ghÐp V¸n d¨m ChÕ biÕn song V¸n d¨m v¸n d¨m thanh tre luång m¶nh m©y 4 12 9 4 5 50 Theo QuyÕt ®Þnh (sè 377/QDD-TTg ngµy 7/4/1999) cña ChÝnh phñ; Tæng C«ng ty L©m nghiÖp vµ c¸c TØnh ®· x©y dùng mét sè c¬ së chÕ biÕn lín nh−: Nhµ m¸y v¸n sîi Gia Lai (51.000 m3 SP/n¨m), nhµ m¸y v¸n d¨m Th¸i Nguyªn: 16.500 m3 SP/n¨m; nhµ m¸y v¸n sîi NghÖ An (liªn doanh víi TQ) - 15.000 m3 SP/n¨m vµ nhµ m¸y sîi Hoµnh Bå, Qu¶ng Ninh - 3.000 m3 SP/n¨m ®ang ®i vµo s¶n xuÊt. Víi 2,6 tØ c©y tre, luång, nøa ph©n bæ ë c¸c vïng, ®Æc biÖt lµ miÒn nói phÝa B¾c, B¾c Trung Bé, T©y Nguyªn. Mçi n¨m dïng trong c«ng nghÖ chÕ biÕn v¸n sµn tre cña c¸c c¬ së nªu trªn lµ 1 triÖu c©y. Träng l−îng mçi c©y tre lµ 30 kg, tæng céng lµ 30.000 tÊn s¶n phÈm “nguyªn liÖu vµo”. Qu¸ tr×nh chÕ biÕn v¸n sµn tre chØ sö dông kho¶ng 40 - 50% l−îng tre cßn kho¶ng mét n÷a lµ mïn c−a vµ c¸c vá bµo kh«ng sö dông ®Õn. Nh− vËy chØ riªng ë c¸c nhµ m¸y ®ang ho¹t ®éng cã kh¶ n¨ng tËp hîp tõ 15.000 ÷ 18.000 tÊn mïn c−a vá d¨m bµo cña tre, luång, nøa. Cïng víi c«ng nghÖ chÕ biÕn v¸n sµn tre, mét sè ®Þa ph−¬ng còng ®· h×nh thµnh c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn ®òa tre xuÊt khÈu, tiªu thô hµng triÖu c©y tre, lå « hµng n¨m. 6
* ChÕ biÕn song, m©y, cãt Ðp. Vïng nhiÒu nguyªn liÖu ®· x©y dùng d©y chuyÒn chÕ biÕn song, m©y. Sè c¬ së nµy tËp trung ë Hßa B×nh, Kontum, Gia Lai, Daklak. * ChÕ biÕn giÊy tõ c¸c s¶n phÈm l©m nghiÖp. Môc tiªu s¶n xuÊt cña ngµnh giÊy lµ ®æi míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i hãa thiÕt bÞ, ph¸t huy tiÒm n¨ng hiÖn cã ë tõng vïng t¹o nhiÒu s¶n phÈm ®Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Yªu cÇu giÊy viÕt vµ giÊy bao b× trong thÕ kû nµy lµ cù kú to lín. Theo quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ®Ó cung cÊp tõ 9 ÷ 13 kg giÊy viÕt/ng−êi/n¨m, ViÖt Nam cÇn 1 triÖu tÊn giÊy c¸c lo¹i trong mçi n¨m. B¶ng l.4. Dù b¸o ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp giÊy §¬n vÞ: tÊn Vïng Thêi kú T©y B¾c §«ng B¾c §ång B»ng S«ng Hång B¾c Trung Bé N¨m 2005 3.000 12.000 20.000 13.000 N¨m 2010 4.800-6.000 21.000-30.000 40.000-10.000 35.000-60.000 Nguån: Së C«ng nghiÖp Thµnh phè Hµ Néi C¸c lo¹i nguyªn liÖu dïng trong chÕ biÕn giÊy nh−: c©y cá bµng (ë §BSCL) b· mÝa, r¬m r¹, c©y ®ay (Long An), b¹ch ®µn v.v... lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt bét giÊy. Víi c«ng nghÖ chÕ biÕn tiªn tiÕn, mçi c©n bét giÊy cÇn ®Çu t− tõ 3 ÷ 6 kg nguyªn liÖu. C¸c s¶n phÈm l©m nghiÖp dïng trong chÕ biÕn giÊy lªn hµng triÖu tÊn mçi n¨m. Nh− vËy nguån phÕ th¶i trong c«ng nghÖ chÕ biÕn giÊy còng lµ l−îng ®¸ng kÓ. C¸c TØnh Thanh Hãa, Kontum, B¾c C¹n, Th¸i Nguyªn, Tuyªn Quang, Phó Thä v.v… ®ang x©y dùng vïng nguyªn liÖu giÊy vµ chuÈn bÞ ®Çu t− x©y dùng nhµ m¸y chÕ biÕn giÊy. B¶ng 1.5 lµ kÕt qu¶ ®iÒu tra trong 2001 ÷ 2003 c¸c c¬ së chÕ biÕn t−¬ng ®èi tËp trung ë c¸c TØnh T©y Nguyªn cã qui m« chÕ biÕn lín. 7
B¶ng 1.5. C¸c c¬ së chÕ biÕn gç ë tØnh Daklak C«ng N¨ng lùc TT Tªn c¬ së §Þa ®iÓm nghÖ m3/n¨m 1 2 3 4 5 C¬ së s¶n xuÊt v¸n ghÐp thanh tinh chÕ, Cty 1 TT §ak N«ng Tiªn tiÕn 3.000 khai th¸c chÕ biÕn l©m s¶n Gia NghÜa C¬ së s¶n xuÊt v¸n Ðp tinh chÕ, Cty c«ng nghiÖp Km 5 2 TiÕn tiÕn 3.000 rõng T©y Nguyªn Quèc lé 14 Cí së s¶n xuÊt méc Mü nghÖ, C«ng ty KTCBLS Trang bÞ 3 TT §¨k N«ng 3.000 Gia NghÜa tiªn tiÕn C¬ së s¶n xuÊt méc mü nghÖ, C«ng ty c«ng BMT 4 Võa ph¶i 3.000 nghiÖp rõng T©y Nguyªn C©y sè 5, Ql14 VN s¶n XÝ nghiÖp s¶n xuÊt v¸n bãc Ðp, C«ng ty khai 5 TT Gia NghÜa xuÊt, tiªn 1.500 th¸c chÕ biÕn l©m s¶n Gia NghÜa tiÕn C¬ së bãc Ðp d¸n, C«ng ty c«ng nghiÖp rõng BMT 6 Tiªn tiÕn 3.000 T©y nguyªn Km7, QL26 C¬ së s¶n xuÊt ®òa xuÊt khÈu, C«ng ty khai th¸c 7 TT Gia NghÜa Võa 3.000 chÕ biÕn l©m s¶n Gia NghÜa 8 C«ng ty khai th¸c chÕ biÕn l©m s¶n Easuop Bu«n Mª Thuét Tiªn tiÕn 10.000 C«ng nghÖ, C¬ së s¶n xuÊt v¸n d¨m Ðp, C«ng ty L©m s¶n Km4 Ea Tam 9 thiÕt bÞ tiªn 2.000 §¨k L¨k Quèc lé 14, BMT tiÕn C¬ së s¶n xuÊt v¸n bãc Ðp, C«ng ty l©m s¶n Km 8, QL14 10 Tiªn tiÕn 1.500 §¨kL¨k BMT D©y chuyÒn s¶n xuÊt méc mü nghÖ (tõ s¶n Km3, 11 Tiªn tiÕn 1.000 phÈm cao su phÕ th¶i) Ph−êng T©n LËp C¸c c¬ së chÕ biÕn l©m s¶n do UBND TØnh qu¶n lý t¹i c¸c n¬i: H. Kr«ng N« tõ 3.000 ®Õn 12 Võa - XÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n Kr«ng N« H. Kr«ng Buk 5.000 m3 gç - XÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n Kr«ng Buk Doanh nghiÖp t− nh©n Tr−êng Thµnh: gç xÎ x©y Ea H’leo 13 dùng c¬ b¶n, gia c«ng ®å méc d©n dông, v¸n Ðp Tiªn tiÕn 10.000 Km 86, QL 14 bãc vµ méc cao cÊp C¬ së chÕ biÕn ®å méc cao cÊp tõ cao su phÕ th¶i, Km 19, QL 14 14 Tiªn tiÕn 10.000 XÝ nghiÖp chÕ biÕn gç, C«ng ty cao su C− M’gar 15 C¬ së chÕ biÕn gç T©y Nguyªn BMT Tiªn tiÕn 4.000 Ph−êng Ea Tam 16 C«ng ty cæ phÇn chÕ biÕn l©m s¶n xuÊt khÈu Th¨ng Long Tiªn tiÕn 5.000 BMT D©y chuyÒn s¶n xuÊt gç tinh chÕ, c«ng ty l©m Km6 - QL.14 17 NL - 3.500 s¶n Daklak Bu«n Ma Thuét Km 8, QL 14 18 D©y chuyÒn méc d©n dông truyÒn thèng Q. Th¾ng Võa ph¶i 2.000 BMT 19 XÝ nghiÖp s¶n xuÊt gç s¬ chÕ C«ng ty CBLS Km 6, QL 14 Tiªn tiÕn 10.000 ThÞ trÊn Gia 300.000 20 D©y chuyÒn s¶n xuÊt cãt Ðp Gia nghÜa Tiªn tiÕn NghÜa SP/n¨m ThÞ trÊn Gia 6.000 21 D©y chuyÒn s¶n xuÊt v¸n sîi Gia nghÜa Tiªn tiÕn NghÜa SP/n¨m H. Kr«ng Buk, 3.000 22 D©y chuyÒn s¶n xuÊt v¸n sµn tinh chÕ Ea Soup Võa km 46, Ql 14 SP/N¨m 23 XÝ nghiÖp s¶n xuÊt ®òa xuÊt khÈu Gia NghÜa ThÞ trÊn Gia NghÜa Võa 3.000 8
L−îng gç chÕ biÕn ë Gia Lai hµng n¨m lªn ®Õn 250.000 m3, toµn TØnh cã 42 c¬ së chÕ biÕn gç. B¶ng d−íi ®©y chØ nªu mét sè c¬ së chÕ biÕn gç cã kh¶ n¨ng sö dông mïn c−a vµ vá bµo (b¶ng 1.6). B¶ng 1.6. C¸c c¬ së chÕ biÕn gç tËp trung qui m« lín ë Gia Lai vµ Kontum C«ng suÊt chÕ C«ng TT Tªn doanh nghiÖp §Þa ®iÓm biÕn, m3/n¨m nghÖ 1 XÝ nghiÖp t− doanh Hoµng Anh PleiKu 10.000 2.000 2 XN t− doanh HiÖp Lîi PleiKu,Kbang 8.000 1.600 3 Cty XNK Gia Lai PleiKu 7.000 1.400 4 XNTD §øc Long PleiKu 6.000 1.200 5 XNTD §øc C−êng PleiKu 6.000 1.200 6 XNTD Quèc C−êng PleiKu 6.000 1.200 7 Cty TNHH V¨n Trung PleiKu 6.000 1.200 8 Cty TNHH S¬n H¶i PleiKu 6.000 1.200 9 Cty cæ phÇn SX vµ KD Gia Lai PleiKu 4.000 800 10 Cty TNHH 30/4 PleiKu 4.000 800 11 Cty TNHH Huynh §Ö PleiKu 4.000 800 12 XN T− doanh H−ng ThÞnh An Khª 5.000 1.000 13 Cty K«ng-Hµ-Nõng K'bang 4.000 800 14 Chi nh¸nh Cty L©m nghiÖp 19-Gia Lai An Khª 5.000 1.000 15 Cty TNHH Thµnh C«ng An Khª 3.000 600 16 XN T− doanh Mü Th¹nh K'bang 3.000 600 17 Cty XNK TØnh Kontum Kontum 5.000 Võa 18 Cty kinh doanh tæng hîp BUSCO Kontum 4.000 Võa 19 Cty L©m s¶n Tr−êng S¬n (chÕ biÕn ®òa tre ≈5.000 TSP/n¨m Tiªn tiÕn xuÊt khÈu) liªn doanh víi Lµo, Kon tum Ngoµi ra t¹i hai TØnh Gia Lai vµ Kontum cßn 36 c¬ së chÕ biÕn gç cã quy m« n¨ng suÊt tõ 1.500 ÷ 2.500 m3/n¨m. 1.1.2. ChÕ biÕn n«ng s¶n vµ chÕ biÕn lóa g¹o C¶ n−íc cã kho¶ng 164.158 c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n. Sè c¬ së nµy tËp trung nhiÒu ë c¸c khu vùc ®ång b»ng S«ng Hång, ®ång b»ng S«ng Cöu Long nh− b¶ng d−íi ®©y: 9
B¶ng 1.7. Sè l−îng c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n ë c¸c vïng §¬n vÞ: C¬ së §ång Duyªn §ång B¾c §«ng b»ng §«ng T©y H¶i T©y b»ng C¶ n−íc Trung Nam S«ng B¾c B¾c miÒn Nguyªn S«ng Cöu Bé Bé Hång Trung Long Sè c¬ së chÕ 164.158 74.701 20.154 2400 28.722 14.769 3070 5.625 14.714 biÕn n«ng s¶n TØ lÖ 100 45,5 12,27 1,50 17,5 9,0 1.87 3,43 8,97 Nguån: Tæng Côc Thèng kª, 2003 MÆc dï sè c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n rÊt lín, nh−ng còng chØ sö dông ®−îc chÊt phÕ th¶i sinh khèi b»ng trÊu, vá cµ phª, vá h¹t ®iÒu v.v…®Ó lµm nguyªn liÖu ®èt thu nhiÖt vµ cung cÊp ®iÖn cho s¶n xuÊt. 1.2. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt lóa vµ chÕ biÕn lóa g¹o ë ViÖt Nam 1.2.1. S¶n xuÊt lóa §Õn cuèi n¨m 2003, ViÖt Nam s¶n xuÊt ®−îc 36,62 triÖu tÊn lóa víi tæng diÖn tÝch lµ 8.685.300 ha. §ång b»ng s«ng Cöu Long lµ vùa lóa cña c¶ n−íc, tæng diÖn tÝch toµn vïng ®¹t kho¶ng 3.945.800 ha, tËp trung nhiÒu ë c¸c TØnh: Long An, §ång Th¸p, An Giang, Kiªn Giang, CÇn Th¬. Tæng s¶n l−îng lóa qua c¸c n¨m (b¶ng 1.8). B¶ng 1.8. S¶n l−îng qua c¸c n¨m ë §BSCL §¬n vÞ : 103t N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 2002 Tæng sè 13,818.8 13,850.0 15,318.6 16,294.7 16,702.7 17.478 Long An 1,181.2 1,240.6 1,400.5 1,522.8 1,573.3 1728,0 §ång Th¸p 1,720.0 1,748.9 1,930.0 2,076.2 1,878.5 2158,0 An Giang 1,971.5 1,980.5 2,044.6 2,100.0 2,177.7 2452,0 TiÒn Giang 1,227.1 1,319.7 1,319.9 1,301.7 1,301.1 1281,0 VÜnh Long 885.2 873.8 969.5 966.0 941.0 958,0 BÕn Tre 352.7 319.2 338.4 327.0 357.3 392,0 Kiªn Giang 1,697.5 1,692.2 1,900.4 2,026.2 2,284.3 2566,0 CÇn Th¬ 1,803.1 1,713.0 1,894.7 1,979.6 1,882.8 2206,0 Trµ Vinh 678.7 714.0 744.0 839.2 944.7 986,0 Sãc Tr¨ng 1,150.4 1,181.2 1,381.5 1,507.5 1,618.0 1633,0 B¹c Liªu 554.8 517.5 677.4 804.6 893.5 700,0 Cµ Mau 596.6 549.4 717.7 843.9 850.5 417,0 Nguån : Bé NN & PTNT, 2002. Tæng Côc Thèng kª, 2003 10
1.2.2. ChÕ biÕn lóa g¹o ë c¸c tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long Xay x¸t g¹o tËp trung ë c¸c tØnh §BSCL. Tæng sè g¹o ®−îc xay x¸t chiÕm trªn 95%. N¨ng lùc xay x¸t thuéc Tæng c«ng ty l−¬ng thùc MiÒn Nam qu¶n lý chiÕm kho¶ng 10% tæng l−¬ng thùc cÇn xay x¸t. Víi 15 doanh nghiÖp ®ãng trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ 10 tØnh ë §ång b»ng s«ng Cöu Long, kh¶ n¨ng xay x¸t lµ 175,5 t/h. NÕu mçi n¨m hÖ thèng nµy lµm viÖc kho¶ng 8.000 giê (tøc lµ kho¶ng 92,6% tæng sè giê trong n¨m) th× còng míi chØ xay x¸t ®−îc xÊp xØ 2,5 triÖu tÊn thãc. B¶ng 1.8 giíi thiÖu c¬ së chÕ biÕn lóa g¹o thuéc Tæng C«ng ty L−¬ng thùc MiÒn Nam, C«ng ty L−¬ng thùc TP. HCM qu¶n lý vµ mét sè c¬ së chÕ biÕn lóa g¹o ë c¸c TØnh cã møc thu ho¹ch kho¶ng mét triÖu tÊn thãc/n¨m trë lªn. B¶ng 1.9. C¬ së xay x¸t g¹o cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ (vïng nhiÒu lóa g¹o) Sè c¬ së xay x¸t Sè l−îng m¸y xay x¸t lóa g¹o do Nhµ Tªn ®Þa ph−¬ng, c¬ së TT g¹o do t− nh©n n−íc qu¶n lý xay x¸t qu¶n lý M¸y C«ng suÊt xay (t/h) §ång b»ng S«ng Cöu Long 1 TØnh Long An 1190 13 23 2 TiÒn Giang 1214 2 3 3 BÕn Tre 694 3 4 4 §ång Th¸p 2883 5 6 5 VÜnh Long 1167 1 2 6 An Giang 1069 6 8 7 Kiªn Giang 775 2 3 8 CÇn Th¬ 842 10 24 9 Trµ Vinh 1082 1 5 10 Sãc Tr¨ng 510 7 26 11 B¹c Liªu 247 - - 12 Cµ mau 345 - - Céng 12.018 50 104 C¸c tØnh kh¸c 13 Tp. Hå ChÝ Minh 420 9 52,0 14 Qu¶ng Nam §µ N½ng 12 19,0 15 B×nh §Þnh 2944 2 6 16 Phó Yªn 1974 2 3 17 Th¸i B×nh 6132 - - 18 Nam §Þnh 5566 - - 19 H¶i D−¬ng 6944 - - Céng 23.980 Tæng céng 35.998 71 204 Nguån: Tæng Côc Thèng kª, 2003, Tæng C«ng ty l−¬ng thùc miÒn Nam, 2001 11
§Ó lµm râ kh¶ n¨ng chÕ biÕn lóa g¹o ë c¸c TØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long, chóng t«i ®· ®i ®iÒu tra t¹i c¸c c¬ së chÕ biÕn lóa g¹o ë hai TØnh Long An vµ §ång Th¸p: c¬ së chÕ biÕn lóa g¹o ë ThÞ x· Cao L·nh vµ LÊp Vß (§ång Th¸p); c¸c HuyÖn CÇn §−íc, T©n H−ng, T©n Th¹nh, BÕn Løc v.v... thuéc TØnh Long An. Riªng t¹i TØnh §ång Th¸p cã 2.883 c¬ së xay x¸t g¹o (trong ®ã cã 106 C«ng ty TNHH vµ doanh nghiÖp t− nh©n); cßn l¹i lµ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ qu¶n lý víi qui m« nhá. * C¬ së Xay x¸t g¹o §ång Th¸p (b¶ng 1.10) B¶ng 1.10. Danh s¸ch nhµ m¸y xay x¸t trªn ®Þa bµn HuyÖn LÊp Vß-§ång Th¸p (2 nhµ m¸y: X) Tªn doanh Ghi TT Hä vµ tªn §Þa chØ nghiÖp chó 1. Cty TNHH & DNTN 1 Quang Hång Ngäc Quang Ngäc 2 Êp An B×nh-x· §Þnh An 2 NguyÔn V¨n Yªn Th¹nh Lîi Êp An Lîi-x· §Þnh Yªn 3 TrÇn ThÞ LiÔu H÷u ThÝch Êp An Lîi-x· §Þnh Yªn 4 NguyÔn ThÞ Sen Quang Ngäc 1 Êp An B×nh-x· §Þnh Yªn 5 NguyÔn ThÞ H−¬ng Kim Nguyªn Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 6 NguyÔn C«ng Sø Mü B×nh Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 7 NguyÔn ThÞ Lang Ng.ThÞ Lang Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung X 8 NguyÔn ThÞ Biªn ViÖt TiÕn Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 9 Huúnh ThÞ Anh T©n B×nh Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung X 10 NguyÔn ThÞ Xu©n N¨m Xu©n Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 11 TrÇn V¨n Töu §øc Thµnh Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 12 Hå ThÞ VÊn TÝn NghÜa Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 13 NguyÔn ThÞ GÇn Thµnh Phong Êp B×nh HiÖp-B×nh Th¹nh Trung 14 NguyÔn Hång D©n Hång D©n Êp An Kh¸nh-T©n Kh¸nh Trung 15 TrÇn Minh §øc §øc Thµnh Êp An Kh¸nh-T©n Kh¸nh Trung 16 Vâ V¨n Phó TÊn Tµi 1 Êp An B×nh-x· Héi An §«ng 17 TrÇn V¨n Trung T− Trung Êp An B×nh-x· Héi An §«ng 18 §oµn ThÞ N¨m Ba ¶nh Êp An B×nh-x· Héi An §«ng 19 NguyÔn Minh §¹t Ngäc §¹t Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 20 NguyÔn T.Thu H−¬ng H−¬ng Linh Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 21 Lª §×nh T¸m T¸m Tèt Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 22 Høa Quang HiÕu Ngäc §«ng Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 2&3 23 TrÇn ThÞ PhÊn Phóc HiÖp Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B X 24 TrÇn V¨n Dòng Ngäc Thµnh Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 25 NguyÔn V¨n Ph−¬ng Thanh Toµn Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 26 NguyÔn Minh §¹t Ngäc §¹t Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 27 NguyÔn V¨n HiÖp Ph−íc H−ng Êp H−ng Lîi §«ng-Long H−ng B 12
28 Ng« V¨n Niªm Léc TÊn Êp H−ng Thµnh §«ng-L. H−ng B 29 Vâ ThÞ HuÖ Hßa H−ng Êp H−ng Thµnh §«ng-L. H−ng B 30 Lª Kim Sanh §«ng H−ng 1 Êp H−ng Th¹nh §«ng-L. H−ng B 31 NguyÔn Kim Thñy Hßa H−ng Êp H−ng Th¹nh §«ng-L. H−ng B 32 Bïi ThÞ KiÒu Thanh B×nh Êp VÜnh B×nh-x· VÜnh Th¹nh 33 NguyÔn TÊn NhiÒu §«ng H−ng Êp VÜnh B×nh-x· VÜnh Th¹nh 34 Lª ThÞ Thu Oanh Quèc ViÖt Êp H−ng thµnh t©y-L.H−ng A 35 NguyÔn ThÞ Kim Ba Kim Ba Êp An B×nh-x· Mü An H−ng A X 36 TrÇn V¨n BÐ Ph−íc Léc Êp T©n ThuËn B-x· T©n Mü X 37 NguyÔn V¨n PhÊn HiÖp Thanh Êp B×nh Th¹nh 2-ThÞ trÊn LÊp Vß 38 TrÇn ThÞ Phóc Phóc Lîi Êp B×nh Th¹nh 2-ThÞ trÊn LÊp Vß 39 Liªu Mü Ngäc Mü Ngäc Êp B×nh Th¹nh 2-ThÞ trÊn LÊp Vß II. C¬ së c¸ thÓ 1 §oµn V¨n Nhøc Êp VÜnh Lîi-x· VÜnh Th¹nh 2 Tr−¬ng V¨n Qu©n Êp VÜnh Lîi-x· VÜnh Th¹nh 3 NguyÔn TrÝ HiÓn Êp VÜnh B×nh-x· VÜnh Th¹nh 4 Vò V¨n §inh Êp VÜnh B×nh-x· VÜnh Th¹nh 5 NguyÔn Tµi N¨ng Êp VÜnh H−ng-x· VÜnh Th¹nh 6 Ph¹m Ngäc Sa Êp VÜnh H−ng-x· VÜnh Th¹nh 7 NguyÔn V¨n MÕn Êp Hßa ThuËn-x· VÜnh Th¹nh 8 Vâ V¨n Tù Êp Hßa ThuËn-x· VÜnh Th¹nh 9 Lª Phó S¬n Êp Hßa ThuËn-x· VÜnh Th¹nh 10 Lª V¨n DiÔn Êp Hßa ThuËn-x· VÜnh Th¹nh 11 NguyÔn V¨n Nghi Êp Hßa ThuËn-x· VÜnh Th¹nh 12 TrÇn V¨n S¬n Êp An Phó-x· Mü An H−ng B 13 Quang V¨n D©n Êp An Phó-x· Mü An H−ng B 14 TrÇn Quang BÐ Êp An Hßa-x· Mü An H−ng B 15 TuÊn Thµnh Êp An Th¹nh-x· Mü An H−ng B 16 TrÇn ChÝ S¬n Êp An Th¹nh-x· Mü An H−ng B 17 NguyÔn Trung H¶i Êp An Th¹nh-x· Mü An H−ng B 18 TrÇn V¨n Th©n Êp An Quíi-x· Mü An H−ng B 19 NguyÔn V¨n Høng Êp An Quíi-x· Mü An H−ng B 20 L©m V¨n B¶y Êp An ThuËn-x· Mü An H−ng B 21 Vâ Thµnh Th«ng Êp H−ng Quíi t©y-x· L. H−ng A 22 Ph¹m V¨n B¶y Êp H−ng Mü §«ng-x· L. H−ng A 23 TrÇn V¨n Ghim Ph−íc Thµnh Êp H−ng Thµnh t©y-x· L.H−ng A 24 Vâ V¨n Chñ Êp H−ng Thµnh t©y-x· L.H−ng A 25 D−¬ng Quang HiÕu HiÕu ThuËn Êp H−ng Mü t©y-x· L.H−ng A 26 Bïi H÷u Ph−íc Êp H−ng Mü t©y-x· L.H−ng A 27 NguyÔn V¨n Hai Êp H−ng Mü t©y-x· L.H−ng A 28 NguyÔn Ngäc T×nh Êp An Ninh-x· Mü An H−ng A 29 NguyÔn V¨n NghØ Êp An Th¸i-x· Mü An H−ng A 30 NguyÔn V¨n Ch−ëng Êp An Th¸i-x· Mü An H−ng A 31 Ch©u V¨n Hßa Êp An Th¸i-x· Mü An H−ng A 13
32 NguyÔn Ngäc §iÖp Êp An ThuËn-x· Mü An H−ng A 33 NguyÔn V¨n Hai Êp T©n Hßa Th−îng-x· T©n Mü 34 L−u V¨n TuÊn Êp T©n Hßa Th−îng-x· T©n Mü 35 Ph¹m TÊn Tïng HiÖp H−ng Êp T©n ThuËn B-x· T©n Mü 36 Ph¹m TÊn Lîi Êp T©n ThuËn B-x· T©n Mü 37 TrÞnh V¨n Hùu Êp T©n Hßa §«ng-x· T©n Mü 38 NguyÔn Ngäc ¸nh Êp T©n Hßa §«ng-x· T©n Mü 39 TrÇn Thanh L©m Êp T©n Trung-x· T©n Mü 40 NguyÔn Ngäc S−¬ng Êp Kh¸nh Mü A- T©n Kh¸nh Trung 41 Lª V¨n Kh−¬ng T− Kh−¬ng Êp Kh¸nh Mü A- T©n Kh¸nh Trung 42 NguyÔn V¨n S−¬ng Êp Kh¸nh Nh¬n- T©n Kh¸nh Trung 43 Mai V¨n ChÝnh Êp Kh¸nh Nh¬n- T©n Kh¸nh Trung 44 NguyÔn V¨n NghÜa Êp Kh¸nh An- T©n Kh¸nh Trung 45 Ph¹m Ngäc ¸nh Êp B×nh Phó Quíi- TT. LÊp Vß 46 Lª V¨n Cå Êp B×nh Phó Quíi- TT. LÊp Vß 47 NguyÔn Hång Tó Êp VÜnh Phó – x· B×nh Thµnh 48 NguyÔn Ngäc Lîi Êp H−ng Th¹nh §«ng- L. H−ng B 49 TrÇn ThÞ TiÕn Êp H−ng Thµnh §«ng- L. H−ng B 50 Tr−¬ng C«ng Tr¹ng Êp B×nh HiÖp- x· B×nh Th¹nh Trung 51 TrÇn V¨n Thø Êp B×nh HiÖp- x· B×nh Th¹nh Trung 52 Lª Thu Hång Êp B×nh HiÖp B - x· B×nh Th¹nh Trung 53 Lª V¨n H÷u Êp B×nh Th¹nh- B×nh Th¹nh Trung 54 ChÕ V¨n Th−ëng Êp B×nh HiÖp A- B×nh Th¹nh Trung 55 Lª V¨n H−ng Êp T©n An- x· B×nh Th¹nh Trung 56 NguyÔn ThÞ S¸u Êp T©n An- x· B×nh Th¹nh Trung 57 Lª C«ng LuËn Êp T©n An- x· B×nh Th¹nh Trung 58 Phan V¨n §êm Êp B×nh Th¹nh- B×nh Th¹nh Trung 59 NguyÔn V¨n MÝnh Êp B×nh Th¹nh- B×nh Th¹nh Trung 60 Lª ThÞ BÐ T− Êp B×nh Th¹nh- B×nh Th¹nh Trung 61 Lª ThÞ V©n Êp T©n An- x· B×nh Th¹nh Trung 62 NguyÔn V¨n TrÝ Êp T©n An- x· B×nh Th¹nh Trung 63 Lª D−¬ng ThiÖn HiÖp Thµnh ThÞ x· Sa §Ðc Tuy sè l−îng c¬ së xay x¸t cña mét huyÖn lµ kh¸ lín, nh−ng qui m« nhá th«ng th−êng tõ 1 ÷ 2 t/ca. L−îng chÊt th¶i sinh khèi bÞ ph©n t¸n. Nh−ng do c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn phÇn lín n»m c¹nh s«ng, r¹ch, v× vËy viÖc thu gom trÊu th¶i sau khi x¸t còng dÔ dµng h¬n. * C¬ së xay x¸t g¹o ë Long An. Toµn TØnh hµng n¨m thu ho¹ch gÇn 2 triÖu tÊn thãc, ngoµi c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn l−¬ng thùc do Nhµ n−íc qu¶n lý, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®· ®Çu t− trang bÞ trªn 1.000 c¬ së xay x¸t lóa, g¹o ®−îc ph©n bæ t¹i vïng §ång th¸p M−êi cña TØnh (nh− T©n H−ng, VÜnh H−ng, T©n Th¹nh v.v…). Ngoµi ra chóng t«i còng ®· ®iÒu tra, kh¶o s¸t t¹i 11 huyÖn, thÞ x· 14
cña toµn TØnh Long An. C¸c d©y chuyÒn xay x¸t lóa g¹o do c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t− (b¶ng 1.11). B¶ng 1.11. C¬ së chÕ biÕn g¹o ë tØnh Long An Quèc doanh HiÖn tr¹ng Ngoµi M¸y mãc TB quèc Kho Kho, (T/ca) Cty TT Tªn doanh nghiÖp Kh¸c doanh m2 tÊn Xay §¸nh LT.LA x¸t bãng I ThÞ x· T©n An 1 XN chÕ biÕn l−¬ng thùc sè 1 x 15.5000 22.500 3x10 4x15 2 XN chÕ biÕn l−¬ng thùc sè 3 x 5.500 9.000 1x10 3x15 3 XÝ nghiÖp Pectec Long An x 15.000 3x10 4x15 4 Liªn doanh hËu cÇn C«ng an x 1.000 1x15 5 Cty XNK tæng hîp x 4.000 4x15 6 Cty n«ng l©m s¶n xuÊt khÈu x 500 1x15 1x15 7 C«ng ty TNHH H−ng ThÞnh x 2.000 1x10 1x15 8 D. nghiÖp t− nh©n Nh¬n Hßa x 500 1x10 2x15 9 D. nghiÖp t− nh©n HiÖp Lùc x 1.200 1x15 10 Nhµ m¸y Minh T©n x 2.000 3x12 1x15 11 C«ng ty TNHH Thµnh §¹t x 1.500 1x15 II HuyÖn CÇn §øc 1 Cty th−¬ng m¹i CÇn §øc x 3.000 1x15 1x15 III HuyÖn T©n Trô 1 Nhµ m¸y B×nh §Þnh 2.000 1x15 1x15 IV HuyÖn T©n H−ng – VÜnh H−ng 1 Kho VÜnh §¹i x 1.400 2.880 2 Kho Vµm D−ng x 900 1.800 3 Tr¹m B×nh Ch©u: 1997 x 2.544 6.700 1x15 1x15 4 Tr¹m B×nh Ch©u: 1998 - 2000 5 Kho H−ng §iÒn x 300 500 6 Kho Gß Bón x 600 100 V HuyÖn T©n Th¹nh 1 Tr¹m Kinh QuËn x 1.530 2.100 1x8 2 Tr¹m T©n Th¹nh x 2.035 3.100 1x15 3 T©n Thùc x 2.430 4.000 1x35 4 Kho T©n Hßa x 300 400 Vi HuyÖn Méc Hãa 1 Cty c«ng n«ng TM. Méc Hãa x 1.430 2.400 15
2 Cty th−¬ng m¹i TH Méc Hãa x 900 2.000 1x15 3 Doanh nghiÖp t− nh©n T− Bån x 2.000 1.000 4 Kho BÇu M«n x 1.440 3.000 VII HuyÖn Th¹nh Hãa 1 XNCB l−¬ng thùc sè 2 (1997) x 5.264 6.350 1x15 5x15 2 XNCB l−¬ng thùc sè 2 (98-2000) x 1x10 3 Kho T©n §«ng x 250 300 1x25 4 Kho Th¹nh Ph−íc x 400 600 5 Kho ®ay ThÞ trÊn Th¹nh Hãa x 1.100 2.200 6 Kho Ma ren x 1.440 2.880 VIII HuyÖn §øc Hßa - §øc HuÖ 1 Tr¹m §øc HuÖ x 2.400 6.000 1x8 2 Nhµ m¸y 6 t©m x 1x10 3 Kho Mü Quý T©y x 1.200 IX HuyÖn BÕn løc 1 Nhµ m¸y C¬ khÝ 1 -5 x 5.000 10.000 1x45 5x15 2 OSC x 1.000 1x12 1x15 3 Liªn doanh 4 cñ x 2.000 1x8 1x15 4 Cty n«ng l©m s¶n xuÊt khÈu x 6.000 5 Kho tØnh ®éi x 3.000 6 Kho Mü Yªn x 900 1.800 X HuyÖn Thñ Thõa 1 Cty th−¬ng m¹i Thñ Thõa x 4.000 8.000 2x24 7x15 XI HuyÖn Ch©u Thµnh 1 Cty th−¬ng m¹i Ch©u Thµnh x 1.640 3.000 1x24 2x15 Tæng céng 61.243 405 - PhÇn Nhµ n−íc 148.510 47x15 - PhÇn DN ngoµi quèc doanh 450 Nh− vËy ë §ång b»ng s«ng Cöu Long, vïng l−¬ng thùc tËp trung cã kh¶ n¨ng thu håi chÊt phÕ th¶i sinh khèi tõ c¸c c¬ së xay x¸t lóa g¹o ë c¸c ®¬n vÞ thuéc TCT l−¬ng thùc miÒn Nam, C«ng ty l−¬ng thùc TP. Hå ChÝ Minh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, ®¶m b¶o xay x¸t tõ 14 ÷ 16 triÖu tÊn thãc mçi n¨m. 1.3. S¶n xuÊt vµ chÕ biÕn cµ phª 1.3.1. S¶n xuÊt C©y cµ phª ®−îc trång tËp trung ë 29 TØnh théc 7 vïng kinh tÕ trong c¶ n−íc, víi tæng diÖn tÝch gÇn 470.000 ha (tõ 100 m2 trë lªn) vµ gÇn 1,3 triÖu c©y 16
cµ phª trång ph©n t¸n. Theo tµi liÖu ®iÒu tra cña Tæng Côc Thèng kª n¨m 2001, diÖn tÝch trång cµ phª, diÖn tÝch cho s¶n phÈm cµ phª ®−îc nªu ë b¶ng sau: B¶ng 1.12. DiÖn tÝch trång cµ phª tËp trung DiÖn tÝch trång tËp trung, ≥ 100 Sè c©y cµ phª trång m2 ha TT ph©n t¸n cho s¶n Ghi chó Trong ®ã diÖn tÝch Tæng phÈm cho s¶n phÈm C¶ n−íc 469711 378.224 1.298.037 1 §ång b»ng s«ng Hång 22,9 15,1 2214 - VÜnh Phóc 1,1 1,0 224 - Hµ T©y 21,9 14,1 1510 2 §«ng B¾c 765 475 52.000 Vµ mét vµi - Hµ Giang 65,3 39,3 6.431 tØnh kh¸c rÊt - Lµo Cai 26,7 4,4 4.435 Ýt ë ®©y - Tuyªn Quang 22,9 11,8 6.535 kh«ng nªu - Yªn B¸i 624,2 403,5 21.970 - Phó Thä 16,2 11,1 7.444 - Qu¶ng Ninh 2201,3 1623,0 170.214 3 T©y B¾c 2201,3 1623,0 170.214 - Lai Ch©u (cò) 145,0 113,0 11.839 - S¬n La 2052,0 1509 155.386 - Hoµ B×nh 4,8 1,2 2889 4 B¾c Trung Bé 9152,2 4572 202.828 Hµ TÜnh vµ - Thanh Ho¸ 2762,2 422 35.132 Qu¶ng B×nh - NghÖ An 2447,2 1261,1 28.584 rÊt Ýt kh«ng - Qu¶ng TrÞ 3884,0 2851,0 37.623 ®−a vµo b¶ng - Thõa Thiªn HuÕ 41,2 26,1 96.112 nµy 5 Duyªn H¶i miÒn Trung 6045 4544 18.933 Qu¶ng Nam, Qu¶ng Ng·i 1705,1 1074 8.734 §µ N½ng rÊt Ýt B×nh §Þnh 1459,2 1210,0 6.158 kh«ng ®−a vµo Phó Yªn 2184,2 1661,0 918 b¶ng nµy Kh¸nh Hoµ 674 588 222 6 T©y Nguyªn 373.882 299.493 633.842 - Kontum 12.090 8327 1076 - Gia Lai 58.761 38.107 95.337 - Daklak 207.132 172.520 288.124 - L©m §ång 77483 67363 249.305 7 §«ng Nam Bé 77.483 67.363 217.054 - B×nh Ph−íc 24514,0 19.777 49.246 - B×nh D−¬ng 287,0 211 8429 - §ång Nai 38.800 35.555 130.452 - Ninh ThuËn 53,0 32,0 - - B×nh ThuËn 2102,0 1313,0 336 - Bµ RÞa-Vòng Tµu 11697,0 10.454 28.556 1.3.2. ChÕ biÕn cµ phª ChÕ biÕn cµ phª (s¬ chÕ) ë n−íc ta cßn ph©n t¸n. Cã kho¶ng h¬n mét nöa sè l−îng cµ phª ®−îc chÕ biÕn quy m« liªn hé (hoÆc hé). ChØ cã mét nöa sè n«ng tr−êng quèc doanh vµ c«ng ty xuÊt nhËp khÈu ®Çu t− x©y dùng c¬ së chÕ 17
biÕn quy m« võa. Ngoµi 20 d©y chuyÒn chÕ biÕn ®ång bé quy m« võa, n¨ng suÊt chÕ biÕn cµ phª kho¶ng 4t/h ®−îc l¾p ®Æt t¹i §aklak, Gia Lai, L©m §ång, Kontum, §ång Nai, Qu¶ng TrÞ v.v... cßn hÇu hÕt c¸c d©y chuyÒn kh¸c míi chØ ®¶m b¶o 1 ÷ 2 t/h. Do ®Æc ®iÓm lo¹i cµ phª, th−êng h×nh thµnh ph−¬ng ph¸p chÕ biÕn kh¸c nhau: - Víi cµ phª vèi, l−îng thÞt qu¶ chiÕm kho¶ng 45% träng l−îng qu¶, thu h¸i vµo mïa kh« (cµ phª vèi ë T©y Nguyªn thu ho¹ch vµo th¸ng 10 n¨m tr−íc ®Õn th¸ng 2 n¨m sau) th−êng sö dông ph−¬ng ph¸p chÕ biÕn kh« kÕt hîp chÕ biÕn −ít. Víi c¸ch chÕ biÕn nµy cho chÊt th¶i sinh khèi kh¸ lín. - Cµ phª chÌ tû lÖ vá, thÞt qu¶ cao, kho¶ng 62 : 63% (cïi vá dµy), th−êng sö dông c«ng nghÖ chÕ biÕn −ít. Do ph¶i quan t©m ®Õn chÊt th¶i r¾n: vá qu¶ tõ n−íc th¶i vµ ®é Èm cña vá cao, cã thÓ sö dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó ®èt chÊt th¶i vá qu¶ cµ phª. B¶ng d−íi ®©y giíi thiÖu mét sè c¬ së chÕ biÕn cµ phª (KÕt qu¶ kh¶o s¸t) t¹i c¸c tØnh T©y Nguyªn, Qu¶ng TrÞ, T©y B¾c. 18
B¶ng 1.13: C¬ së chÕ biÕn cµ phª TT Tªn doanh nghiÖp §Þa ®iÓm C«ng nghÖ C«ng suÊt tÊn/n¨m 1 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª Th¾ng lîi Kr«ng Pak ChÕ biÕn −ít 3.000 2 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª Ph−íc An Kr«ng Pak ChÕ biÕn −ít 3.000 3 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª ThuËn An Dak Mil ChÕ biÕn kh« 1.000 4 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª Th¸ng 10 Kr«ng Pak ¦ít vµ kh« 1.200 ÷1.500 5 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª §øc LËp Dak Mil Kh« 1.200 ÷1.500 6 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª BMT BMT Kh« 1.000 7 X−ëng chÕ biÕn cµ phª - C«ng ty cµ phª EaPok , C− M gar ¦ít 1.500 ÷ 1.800 8 N«ng tr−êng cµ phª Ph−íc S¬n Kr«ng Pak Kh« 1.000 9 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 720 Ea kar ¦ít vµ kh« 1.000 ÷1.500 10 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 52 Ea kar ¦ít vµ kh« 1.000 ÷1.500 11 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 715 A Ma D/rak Kh«, −ít 1.000 12 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 49 Ea Kar Kh«, −ít 1.000 ÷ 1.500 13 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng §rao C− M’nga Kh«, −ít 1.000 ÷ 1.500 14 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng §oµn kÕt Kr«ng N¨ng Kh«, −ít 1.000 ÷ 1.500 15 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 11/3 Bu«nMaThuét Kh«, −ít 1.000 16 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng Ea P«t C− M’nga Kh«, −ít 3.000 17 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng ViÖt §øc Ch− poong Kh«, −ít 1.000 18 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng ViÖt §øc 2 Kr«ng-Ana Kh«, −ít 1.000 19 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng Ea Ktua Kr«ng-Ana Kh«, −ít 1.000 ÷ 1.500 20 C«ng ty cµ phª Gia Lai Ch− xª Kh«, −ít 5.000 21 DNTN chÕ biÕn cµ phª Hoa Trang Pl©y cu Kh« 4.000 22 C«ng ty TNHH H−ng B×nh Kh« 4.000 23 C«ng ty cµ phª Ch− P¨h Ch− P¨h Kh«, −ít 4.000 24 XN chÕ biÕn cµ phª Ch− Pr«ng Ch− Pr«ng Kh«, −ít 1.000 25 C«ng ty cµ phª Dak-uy 1. Kontum H.§¾c Hµ Kh«, −ít 1.000 26 XN t− doanh chÕ biÕn cµ phª §¹i §ång TX Kontum Kh«, −ít 1.000 27 XN chÕ biÕn cµ phª Qu¶ng TrÞ H. H−ng Ho¸ Kh«, −ít 2.000 28 C«ng ty cµ phª T©n L©m, Qu¶ng TrÞ H. H−ng Ho¸ Kh«, −ít 2.000 29 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 722 Eakar Kh«, −ít 1.000 ’ 30 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng 715 B Ma D rak Kh«, −ít 1.000 31 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng EaChu cap Kr«ng Ana Kh«, −ít 1.000 32 X−ëng chÕ biÕn cµ phª N«ng tr−êng Ea Sim Kr«ng Ana Kh«, −ít 1.000 ÷ 1.500 33 C«ng ty cµ phª Th¸i Hoµ, L©m Hµ L©m §ång Kh«, −ít 5.000 34 C«ng ty cµ phª Phñ Quú, NghÖ An NghÜa §µn Kh«, −ít 1.500 35 C«ng ty cµ phª S¬n La TX. S¬n La Kh«, −ít 1.500 36 Nhµ m¸y chÕ biÕn cµ phª hoµ tan Biªn Hoµ TP. Biªn Hoµ Kh«, −ít 1.500 Ngoµi ra cßn hµng tr¨m c¬ së chÕ biÕn cµ phª hé n«ng d©n qu¶n lý, c«ng suÊt chÕ biÕn tõ 500 ÷ 800 tÊn/n¨m. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ cßn x©y dùng nhiÒu c¬ së chÕ biÕn cµ phª kh¸c (ng−êi lµm dÞch vô thu mua, b¸n cµ phª), hé vµ liªn hé trång vµ chÕ biÕn cµ phª ë r¶i r¸c c¸c TØnh (nhiÒu nhÊt lµ Daklak, L©m §ång, Gia Lai…) 19