Nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) bằng hom củ tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng

Đặng Ngọc Hùng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 108(08): 99 - 103<br /> <br /> NGHIÊN CỨU NHÂN GIỐNG CÂY HOÀNG TINH TRẮNG (DISPOROPSIS<br /> LONGIFOLIA) BẰNG HOM CỦ TẠI HUYỆN BẢO LÂM, TỈNH CAO BẰNG<br /> Đặng Ngọc Hùng*, Hoàng Thị Phong<br /> Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Việc nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) bằng hạt hiện đang gặp<br /> rất nhiều khó khăn, để khắc phục việc nhân giống cũng như nghiên cứu để bảo tồn loài cây có giá<br /> trị đối với việc phát triển loài cây lâm sản ngoài gỗ này. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhân<br /> giống cây Hoàng tinh trắng bằng hom củ giống và bước đầu đạt được một số kết quả: loại củ và<br /> kích cỡ tốt nhất là loại củ đã cứng, mập Ф12x16, có khả năng sống và nẩy chồi, chất lượng chồi tốt<br /> nhất với chỉ tiêu theo dõi: củ sống: 55%, củ bật chồi: 77,6%, củ ra rễ: 75% và chiều dài rễ:<br /> 10,50cm, các chồi khỏe và mập, xanh. Loại hỗn hợp đất thích hợp (95% đất tầng A + 5% phân gia<br /> súc hoai mục) ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng chồi hom củ: Tỷ lệ củ sống: 82,57%, chiều dài chồi:<br /> 7,88cm, số chồi thu được/gốc: 112,55 chồi, tỷ lệ ra rễ: 90,00% rễ dài hơn, mập hơn và trắng hơn.<br /> Ảnh hưởng của độ chiếu sáng đến khả năng kích thích nảy mầm và tỷ lệ sống của hom củ là quan<br /> trọng (độ che sáng 90%) là tốt nhất đối việc tạo cây con giống bằng củ cây Hoàng tinh trắng: số<br /> chồi thu được: 90,99 chồi; chiều dài chồi: 9,66, chất lượng chồi dài, đều và mập, xanh.<br /> Từ khóa: Bảo Lâm, cây hoàng tinh trắng, hom củ, mức độ chiếu sáng, nhân giống<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Lâm sản ngoài gỗ từ xưa đến nay vẫn giữ vai<br /> trò quan trọng trong đời sống hằng ngày của<br /> các hộ gia đình vùng trung du và miền núi<br /> nhưng do giá trị kinh tế của loại lâm sản này<br /> không lớn khi so với sản phẩm chính của<br /> rừng là gỗ tròn nên không được chú ý nhiều<br /> trong phần lớn dân chúng. Xuất khẩu lâm sản<br /> ngoài gỗ, tạo cơ hội kinh tế quan trọng cho<br /> cộng đồng dân tộc tại các vùng xa xôi hẻo<br /> lánh với kỹ thuật thu hái, gây trồng và chế<br /> biến đơn giản, một phần đi vào thị trường tại<br /> chỗ để tiêu thụ trực tiếp hoặc dùng cho nguồn<br /> công nghiệp sản xuất cho thị trường địa<br /> phương. Giá trị kinh tế lớn lao của lâm sản<br /> ngoài gỗ là ở chỗ chúng được tiêu thụ, trao<br /> đổi tại chỗ, là nguồn sống cho rất nhiều gia<br /> đình, nhiều cộng đồng sống ở rừng và phụ<br /> thuộc vào rừng. Ở các nước nghèo, đang phát<br /> triển phụ thuộc vào những sản phẩm này của<br /> rừng để tiêu dùng và là nguồn thu nhập, ở các<br /> cộng đồng, những nơi xa các trung tâm dịch<br /> vụ, người nghèo chưa có điều kiện tới dịch vụ<br /> chăm sóc y tế đắt tiền, ở đó người dân coi<br /> nguồn dược liệu tự nhiên, bản địa khai thác<br /> được là hiệu quả và rẻ tiền để chăm sóc sức<br /> khỏe và chữa bệnh thông thường [2].<br /> *<br /> <br /> Tel: 0973.555.249; Email: hungtuaf@gmail.com<br /> <br /> Trong nhóm những cây lâm sản ngoài gỗ,<br /> nhóm cây dược liệu đang được người dân đặc<br /> biệt quan tâm. Hiện nay nhu cầu sử dụng cây<br /> dược liệu chế xuất thuốc trong nước và trên thế<br /> giới ngày càng tăng, riêng trong nước hàng<br /> năm cần 50.000 tấn cây dược liệu để chế xuất<br /> thuốc. Tuy nhiên, tại nhiều địa phương trong<br /> cả nước, đang xảy ra tình trạng khai thác tận<br /> thu tận diệt nguồn dược liệu phong phú quý<br /> hiếm. Nhiều loại cây thuốc quý đang đứng<br /> trước nguy cơ tận diệt như: Thất diệp nhất chi<br /> hoa, Hoàng đằng, Ba kích, Bình vôi, Thanh<br /> khiên quỳ, Hoàng tinh trắng... [1,4,5].<br /> Bảo Lâm là một huyện vùng cao biên giới<br /> nằm ở phía tây tỉnh Cao Bằng có diện tích đất<br /> lâm nghiệp là 68483ha. Tài nguyên rừng rất<br /> phong phú đặc biệt là các loài cây lâm sản<br /> ngoài gỗ vừa cho giá trị kinh tế vừa làm dược<br /> liệu. Do người dân sống trong rừng và gần<br /> rừng trong hoàn cảnh nghèo khó lại không<br /> hiểu hết được giá trị của chúng nên thường<br /> xuyên vào rừng thu hái lâm sản chủ yếu là<br /> bán sang Trung Quốc mà không chú ý gây<br /> trồng. Do đó nguồn lâm sản ngoài gỗ mọc<br /> hoang ở rừng núi còn rất nhiều nay bị khai<br /> thác quá mức dẫn đến cạn kiệt điển hình là<br /> những cây dược liệu quý như: Hoàng tinh, Hà<br /> thủ ô đỏ…[3].<br /> 99<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đặng Ngọc Hùng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Hoàng tinh trắng (Disporopsis longifolia) là<br /> một trong những loài cây dược liệu quý có<br /> phân bố tự nhiên tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao<br /> Bằng [6,7]. Nhưng hiện nay loài cây này đang<br /> ở mức báo động, vì phần lớn chúng ta đang<br /> khai thác từ tự nhiên để phục vụ cho nhu cầu<br /> sử dụng, trong khi đó lại có rất ít các công<br /> trình nghiên cứu nhân giống và gây trồng loài<br /> cây dược liệu quý này. Để có cơ sở cho việc<br /> bảo tồn và phát triển loài cây Hoàng tinh<br /> trắng cần thiết phải nghiên cứu khả năng nhân<br /> giống và gây trồng. Xuất phát từ yêu cầu trên<br /> và nguyện vọng của bản thân, tôi tiến hành<br /> thực hiện đề tài “Nghiên cứu nhân giống<br /> hom chồi củ cây Hoàng tinh trắng<br /> (Disporopsis longifolia) tại huyện Bảo Lâm,<br /> tỉnh Cao Bằng” làm cơ sở giúp cho địa<br /> phương, người dân định hướng gây trồng,<br /> phát triển và bảo vệ loài cây này.<br /> VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG<br /> PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Vật liệu nghiên cứu<br /> Sử dụng giống cây Hoàng tinh trắng từ nguồn<br /> rừng tại huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng.<br /> Hom củ: Không sâu bệnh, được lấy từ những<br /> cây Hoàng tinh trắng đã thành thục, sinh<br /> trưởng tốt và ổn định.<br /> Nghiên cứu biện pháp nhân giống bằng hom<br /> chồi củ cây Hoàng tinh trắng (Disporopsis<br /> longifolia Craib) thuộc họ Hành (Liliaceae).<br /> Địa điểm tiến hành thí nghiệm:<br /> Các thí nghiệm thực hiện tại địa bàn huyện<br /> Bảo Lâm - tỉnh Cao Bằng. Điều kiện nuôi<br /> cấy: Các thí nghiệm được tiến hành trong<br /> vườn có hệ thống lưới đen che chắn có tác<br /> dụng điều chỉnh độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng<br /> trong vườn ươm.<br /> Nội dung và phương pháp nghiên cứu<br /> Nội dung 1: Nghiên cứu ảnh hưởng loại<br /> hom củ (kích thước) giâm đến tỷ lệ sống và<br /> nẩy mầm của chồi củ Hoàng tinh trắng<br /> Thí nghiệm được bố trí với 3 công thức cho 3<br /> loại hom củ giâm khác nhau: CT1: hom non<br /> (hom nhỏ, mềm, mầu xanh kích thước củ Ф<br /> 6x12), CT2: hom bánh tẻ (củ đã cứng, mập<br /> <br /> 108(08): 99 - 103<br /> <br /> Ф12x16), CT3: hom già (cứng Ф 16x20).<br /> Lượng hom được bố trí/CT là: 75 hom<br /> củ/công thức với 3 lần nhắc lại. Sau 45 ngày<br /> đo đếm số liệu.<br /> Chỉ tiêu theo dõi: Tỷ lệ hom sống, tỷ lệ hom<br /> bật chồi, tỷ lệ hom ra rễ.<br /> <br /> Nội dung 2: Nghiên cứu ảnh hưởng loại giá<br /> thể đến khả năng sinh trưởng và phát triển<br /> chồi Hoàng tinh trắng<br /> Thí nghiệm được bố trí 3CT với 03 lần nhắc<br /> lại, mỗi lần nhắc lại 25 hom giâm, bao gồm<br /> các công thức sau: CT1: đất tầng A, CT2:<br /> 95% đất tầng A + 5% phân NPK (tỷ lệ<br /> 5:10:3); CT3: 95% giá thể đất tầng A + 5%<br /> phân chuồng hoai mục; CT4: 95% giá thể đất<br /> tầng A + 5% phân vi sinh (tỷ lệ 1:1). Lượng<br /> hom củ được bố trí/CT là: 75 hom củ/công<br /> thức với 3 lần nhắc lại. Sau 45 ngày đo đếm<br /> số liệu.<br /> Chỉ tiêu theo dõi: Tỷ lệ hom sống, chiều dài<br /> chồi, số chồi thu được/gốc, tỷ lệ ra rễ.<br /> <br /> Nội dung 3: Nghiên cứu ảnh hưởng của chế<br /> độ che sáng đến khả năng nẩy chồi của hom<br /> củ Hoàng tinh trắng<br /> Thí nghiệm được bố trí 3CT với 03 lần nhắc<br /> lại, mỗi lần nhắc lại 25 hom củ giâm, trồng<br /> trên 1 loại giá thể (Giá thể đất 95%+ 5% phân<br /> chuồng hoai mục), CT1: Không che sáng;<br /> CT2: Che sáng 45% - 50%; CT3: Che sáng<br /> 70% - 75%. 75 hom/công thức với 3 lần nhắc<br /> lại, sau 45 ngày đo đếm số liệu. Chỉ tiêu theo<br /> dõi: Tỷ lệ hom củ sống, chiều dài chồi, số<br /> chồi thu được/gốc.<br /> <br /> Xử lý số liệu<br /> Các số liệu được tính toán bằng phần mềm<br /> Excel. Quá trình xử lý theo chương trình<br /> IRRISTAT 4.0. Các công thức so sánh được<br /> tiến hành theo phương pháp kiểm tra sự sai<br /> khác giữa các giá trị trung bình và sử dụng<br /> tiêu chuẩn LSD (Least Significant Different)<br /> ở độ tin cậy 95%. Kiểm tra độ biến động của<br /> thí nghiệm chỉ số tiêu chuẩn CV%.<br /> <br /> 100<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đặng Ngọc Hùng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> Kết quả ảnh hưởng của loại hom củ<br /> giâm đến tỷ lệ sống và nẩy chồi Hoàng<br /> tinh trắng<br /> Nghiên cứu nhân giống cây Hoàng tinh trắng<br /> hiện rất ít, bên cạnh đó sự tái sinh bằng hạt<br /> của loài cây dược liệu này là khó khăn và hệ<br /> số nhân giống thấp. Việc nghiên cứu nhân<br /> giống để gây trồng loài cây này bằng củ đã<br /> đạt được một số kết quả được trình bày ở<br /> bảng 1.<br /> Qua bảng 1, với độ tin cậy 95% ta thấy: việc<br /> nghiên cứu ảnh hưởng của loại hom củ ảnh<br /> hưởng rất lớn đến khả năng nẩy mầm của<br /> chồi củ. Khi thay đổi kích thước và loại củ từ<br /> CT1-CT2 cho thấy các chỉ tiêu theo dõi thay<br /> đổi nhiều là: tỷ lệ hom sống (HS) là 15,055,0%, tỷ lệ hom bật chồi (HBC) là 8,677,6%, tỷ lệ hom ra rễ (HRR): 0,00-75,0% và<br /> chiều dài rễ (CDR) là 0,00-10.50cm, có nhiều<br /> hom bị thối nhũn, chồi nhỏ và khả năng nẩy<br /> chồi mới yếu, nhưng khi tăng lên CT2 thì<br /> thấy rằng loại củ và kích thước hom củ có sự<br /> <br /> 108(08): 99 - 103<br /> <br /> thay đổi về chỉ tiêu sinh trưởng cũng như khả<br /> năng sống cao hơn CT1(đ/c). Nhưng ở CT3<br /> loại hom củ là hom già, kích thước củ to hơn<br /> ở CT3 (hom cứng hơn, vỏ có mầu sẫm) thấy<br /> các chỉ tiêu theo dõi không tăng mà có hiện<br /> tượng chậm sinh trưởng là: HS: 45,0%, HBC<br /> là 57,60%, HRR: 47,55% và CDR là 9,50cm,<br /> các mầm hay chồi mới nẩy mập có mầu phớt<br /> hồng. Việc nghiên cứu loại hom củ và kích<br /> thước có tác dụng đến việc phân loại, sử dụng<br /> loại củ, kích thước củ giống đối với công tác<br /> tạo giống cây con có chất lượng, đề tài chọn<br /> loại hom củ của CT2: hom củ bánh tẻ (củ đã<br /> cứng, mập Ф12x16) có khả năng sống và nẩy<br /> chồi, chất lượng chồi tốt nhất để bố trí thí<br /> nghiệm sau.<br /> <br /> Kết quả ảnh hưởng loại giá thể đến sinh<br /> trưởng chồi hom củ cây Hoàng tinh trắng<br /> Giá thể có tác dụng lớn đối khả năng sống và<br /> bật chồi của hom củ ở giai đoạn vườn ươm,<br /> việc nghiên cứu này đạt được một số kết quả<br /> trình bày ở bảng 2.<br /> <br /> Bảng 1. Kết quả ảnh hưởng của loại hom củ giâm đến tỷ lệ hom sống và nẩy chồi<br /> CT<br /> CT1 (Đ/C)<br /> CT2<br /> CT3<br /> CV<br /> LSD<br /> <br /> Tổng số hom củ<br /> còn sống (củ)<br /> 15<br /> 55<br /> 45<br /> <br /> Tỷ lệ hom<br /> bật chồi (%)<br /> 8,6<br /> 7,6*<br /> 57,60*<br /> 1,1<br /> 1,2<br /> <br /> Tỷ lệ hom<br /> ra rễ (%)<br /> 0,00<br /> 75,00*<br /> 47,55*<br /> 1,4<br /> 1,3<br /> <br /> Chiều dài rễ<br /> (cm)<br /> 0,00<br /> 10,50ns<br /> 9,50ns<br /> 23,3<br /> 3,5<br /> <br /> Ghi chú<br /> Hom bị thâm đen, thối<br /> Chồi khỏe, mập, xanh<br /> Chồi nhỏ và yếu<br /> <br /> (ns: sai khác không có ý nghĩa; *: công thức có sai khác có ý nghĩa)<br /> Bảng 2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của loại giá thể đến tỷ lệ sống, chiều dài chồi, tỷ lệ ra rễ<br /> CT<br /> CT1 (Đ/C)<br /> CT2<br /> CT3<br /> CT4<br /> CV<br /> LSD<br /> <br /> Tỷ lệ hom<br /> sống<br /> (%)<br /> 23,10<br /> 62,77<br /> 82,57<br /> 56,67<br /> <br /> Chiều dài<br /> chồi<br /> (cm)<br /> 2,22<br /> 3,88ns<br /> 7,88ns<br /> 6,94ns<br /> 10,5<br /> 2,0<br /> <br /> Tỷ lệ hom<br /> bật chồi<br /> (%)<br /> 23,10<br /> 60,55<br /> 82,55<br /> 50,00<br /> <br /> Số chồi thu<br /> được/gốc<br /> (chồi)<br /> 40,05<br /> 67,44*<br /> 112,55*<br /> 67,55*<br /> 1,6<br /> 2,0<br /> <br /> Tỷ lệ hom<br /> ra rễ<br /> (%)<br /> 25,56<br /> 40,00*<br /> 90,00*<br /> 56,67*<br /> 2,0<br /> 1,8<br /> <br /> Chiều dài<br /> TB của rễ<br /> (cm)<br /> 2,40<br /> 4,99<br /> 6,0<br /> 4,5<br /> <br /> (ns: sai khác không có ý nghĩa; *: công thức có sai khác có ý nghĩa)<br /> <br /> 101<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đặng Ngọc Hùng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Với độ tin cậy 95%, qua bảng 2 thấy: các chỉ<br /> tiêu theo dõi tăng và thay đổi từ CT1-CT2: Tỷ<br /> lệ hom sống 23,10-62,77%, chiều dài chồi:<br /> 2,22-3,88cm, số chồi thu được/gốc: 40,0567,44, tỷ lệ hom củ ra rễ: 25,56-40,00%.<br /> Nhưng khi thay đổi giá thể sang CT3 thấy<br /> dinh dưỡng của giá thể có ảnh hưởng lớn đến<br /> sinh trưởng chồi hom củ: Tỷ lệ hom sống:<br /> 82,57%, chiều dài chồi: 7,88cm, số chồi thu<br /> được/gốc: 112,55, tỷ lệ ra rễ: 90,00% rễ dài<br /> hơn, mập hơn và trắng hơn. Tiếp tục thay đổi<br /> loại giá thể ở CT4: 95% đất tầng A + 5%<br /> phân vi sinh (tỷ lệ 1:1) thấy rằng khả năng<br /> sinh trưởng, các chỉ tiêu theo dõi chững lại và<br /> giảm so với CT3 là: tỷ lệ hom củ sống:<br /> 56,67%; chiều dài chồi hom củ: 6,94 cm; tỷ lệ<br /> hom bật chồi 50%; số chồi thu được/gốc:<br /> 67,55; tỷ lệ hom củ ra rễ 56,67%; chiều dài<br /> rễ: 4,5%.<br /> Như vậy việc gieo ươm hom củ giống trên 4<br /> loạ i CT giá thể khác nhau cho th ấy khả<br /> năng tơi xốp, giữ n ước và cung cấp dinh<br /> dưỡng cho giai đoạn đầu tạo cây hoàn<br /> ch ỉnh, đối với củ hom giống cây Hoàng tinh<br /> trắng là rất quan trọ ng và c ần thiết, CT3 là<br /> CT tố t nhấ t đề tài thu được.<br /> <br /> Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng chế độ<br /> chiếu sáng đến chiều cao và chất lượng<br /> chồi (CLC)<br /> <br /> 108(08): 99 - 103<br /> <br /> Đối với giai đoạn vườn ươm ngoài giá thể<br /> (hỗn hợp ruột bầu), chế độ tưới nước thì chế<br /> độ che sáng có tác dụng lớn đối với việc bật<br /> chồi mới của hom củ và kích thích hình thành<br /> chồi mới, việc xử lý chế độ chiếu sáng đạt<br /> được một số kết quả sau:<br /> Ở bảng 3, với độ tin cậy 95%. Cho thấy ảnh<br /> hưởng của độ chiếu sáng đến khả năng kích<br /> thích nẩy mầm và tỷ lệ sống của hom củ là<br /> quan trọng. Cây Hoàng tinh trắng là loài cây<br /> mọc dưới tán rừng, có tiểu khí hậu thuận lợi,<br /> độ che phủ cao, sẽ cho khả năng sinh trưởng<br /> và phát triển là rất tốt. Ảnh hưởng của chế độ<br /> chiếu sáng tác động lên chồi hom củ là rõ rệt<br /> với các chỉ tiêu theo dõi thay đổi từ CT1-CT2<br /> là: Số chồi thu được 15-35,44 chồi; chiều dài<br /> chồi: 1,89-4,44cm, số cặp lá/chồi: 0,00-1,33,<br /> khả năng nẩy chồi và chất lượng chồi kém.<br /> Nhưng khi thay đổi độ che sáng từ CT3-CT4<br /> thấy rằng các chỉ tiêu theo dõi đã có sự thay<br /> đổi: Số chồi thu được 57,34-90,99 chồi, chiều<br /> dài chồi: 6,55-9,66 cm, số cặp lá/chồi: 3,772,97 chất lượng chồi và khả năng sinh trường<br /> của chồi là cao so với 2 công thức đầu, chồi<br /> mập hơn, đều và thể hiện khả năng vươn dài<br /> hướng sáng, chồi xanh. Vậy đối với giai đọan<br /> vườn ươm, dùng hom củ làm giống thấy rằng<br /> ở CT 4 (chế độ che sáng 90%) là tốt nhất đối<br /> việc tạo cây con giống bằng hom củ cây<br /> Hoàng tinh trắng.<br /> <br /> Bảng 3. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của chế độ chiếu sáng đến Chiều cao và chất lượng chồi (CLC)<br /> Hoàng tinh trắng<br /> CT<br /> <br /> Nội dung thí nghiệm<br /> <br /> Số chồi<br /> thu được<br /> (chồi)<br /> <br /> Chiều dài<br /> chồi<br /> (cm)<br /> <br /> Số cặp<br /> lá/chồi<br /> <br /> Ghi chú<br /> <br /> CT1<br /> (Đ/C)<br /> <br /> Không che sáng<br /> <br /> 15,00<br /> <br /> 1,89<br /> <br /> 0,00<br /> <br /> CT2<br /> <br /> Che sáng 45% - 50%<br /> <br /> 35,44*<br /> <br /> 4,44ns<br /> <br /> 1,33<br /> <br /> CT3<br /> <br /> Che sáng 70% - 75%<br /> Che sáng 90%<br /> CV<br /> LSD<br /> <br /> 6,55ns<br /> 9,66*<br /> <br /> 3,77<br /> <br /> CT4<br /> <br /> 57,34*<br /> 90,99*<br /> <br /> Chồi nhú thấp và ít,<br /> lá nhỏ<br /> Chồi dài, đều<br /> <br /> 2,97<br /> <br /> Dài, đều, mập<br /> <br /> 2,5<br /> 2,1<br /> <br /> 5,2<br /> 0,5<br /> <br /> Khả năng nẩy chồi kém<br /> <br /> (ns: sai khác không có ý nghĩa; *: công thức có sai khác có ý nghĩa)<br /> <br /> 102<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Đặng Ngọc Hùng và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Trong quá trình nghiên cứu kỹ thuật giâm hom<br /> củ Hoàng tinh trắng, việc giâm hom củ Hoàng<br /> tinh trắng ở giai đoạn vườn ươm phụ thuộc vào<br /> tuổi của hom, loại giá thể, khả năng che sáng<br /> để kích thích nẩy mầm và ảnh hưởng đến khả<br /> năng sinh trưởng và chất lượng chồi cây.<br /> <br /> 1. Hom bánh tẻ ở CT2: hom củ bánh tẻ (củ<br /> đã cứng, mập Ф12x16) có khả năng sống và<br /> nẩy chồi, chất lượng chồi tốt nhất với chỉ tiêu<br /> theo dõi: HS: 55%, HBC là 77,6%, HRR:<br /> 75% và CDR là 10,50cm, các mầm hay chồi<br /> khỏe và mập, xanh.<br /> 2. Loại giá thể đất thích hợp CT3 thấy dinh<br /> dưỡng của giá thể là ảnh hưởng lớn đến sinh<br /> trưởng chồi hom củ: Tỷ lệ hom sống: 82,57%,<br /> chiều dài chồi: 7,88cm, số chồi thu được/gốc:<br /> 112,55, tỷ lệ ra rễ: 90,00% rễ dài hơn, mập<br /> hơn và trắng hơn.<br /> <br /> 108(08): 99 - 103<br /> <br /> 3. Nghiên cứu ảnh hưởng của độ chiếu sáng<br /> đến khả năng kích thích nầy mầm và tỷ lệ<br /> sống của hom củ là quan trọng, CT 4 (chế độ<br /> che sáng 90%) là tốt nhất đối việc tạo cây con<br /> giống bằng hom củ cây Hoàng tinh trắng.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Bộ Khoa học Công nghệ & Môi trường (1996),<br /> Sách đỏ Việt Nam, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội.<br /> 2. Bùi Kiên Cường (2011), “Nghiên cứu khả năng<br /> nhân giống và gây trông một số loài cây Lâm sản<br /> ngoài gỗ tại vùng đệm vườn quốc gia Tam Đảo<br /> khu vực huyện Đại Từ - tỉnh Thái Nguyên”. Đề tài<br /> tốt nghiệp đại học.<br /> 3. Viện Dược liệu (1993), Tài nguyên cây thuốc<br /> Việt Nam, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội.<br /> 4. Đỗ Tất Lợi (1996), Những cây thuốc và vị thuốc<br /> Việt Nam, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội.<br /> 5. Phạm Hoàng Hộ (2006), Cây có vị thuốc ở Việt<br /> Nam – Nhà xuất bản Trẻ.<br /> 6. http://www.duoclieu.org truy cập ngày 08 tháng<br /> 05 năm 2012.<br /> 7. http://www.thoaduocquy.vn truy cập ngày 27<br /> tháng 4 năm 2012.<br /> <br /> SUMMARY<br /> STUDY OF PLANT DISPOROPSIS LONGIFOLIA BY TUBERS<br /> IN BAO LAM DISTRICT, CAO BANG PROVINCE<br /> Dang Ngoc Hung*, Hoang Thi Phong<br /> College of Agriculture and Forestry – TNU<br /> <br /> Plant breeding research on Disporopsis longifolia Craib by seed is difficult, this research is to<br /> preserve the species which value for the development of non-wood forest produc( NWFP) species.<br /> Plant breeding research on Disporopsis longifolia Craib by seed tubersinitially achieve some<br /> results: root vegetables and the best size tubers was hard, sharks Ф12x16, able to live and to<br /> sprout, the quality of the best with the target to keep track of: tubers life: 55%, tubers shoot new:<br /> 77.6%, tubers roots new: 75% and length of roots: 10.50cm, fat healthy buds and green.<br /> Appropriate soil mixture (95% A + 5% decomposed livestock organic fertilizer) influenced the<br /> growth new bud: Tubers is life Percentage: 82.57%, the length of shoot new: 7.88cm, buds<br /> total/stump: 112.55 buds, rooting rate: 90.00% longer roots, sharks and more white. Effect of<br /> illumination to stimulate germination and survival of Tubers are important (light to cover 90%) is<br /> the best for the tree seedlings propagated by tubers Disporopsis longifolia Craib: number of shoots<br /> total: 90.99 shoots; shoots length: 9.66, long bud quality, are green and shark.<br /> Key words: Bao Lam, Disporopsis longifolia, propagation, shade rate, tubers cutting<br /> <br /> *<br /> <br /> Tel:0973.555.249; Email: hungtuaf@gmail.com<br /> <br /> 103<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />