Nghiên cứu sản xuất thuốc viên nang mềm sữa ong chúa

NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT THUỐC VIÊN NANG MỀM SỮA ONG CHÚA<br /> CNĐT: ThS. Bành Thị Ngọc Quỳnh<br /> CQCT: Công ty Dược – Trang thiết bị y tế Bình Định.<br /> CBPH: DSCK1. Mai Tòng Ba, DSCK1. Hà Văn<br /> Cường, DSCK1. Tạ Thị Thúy Hường,<br /> DSCK1. Lý Thị<br /> Mỹ Dung, DSCK1. Phan<br /> Thị Mỹ Hoàng, ThS. Đào Thị Thanh Thảo,<br /> DS. Nguyễn Đức Thiệp<br /> TGTH: 2008 - 2010<br /> <br /> MỞ ĐẦU:<br /> - Sữa ong chúa là chất dinh dưỡng đặc biệt quý do ong thợ tiết ra để nuôi ong chúa và ấu<br /> trùng dưới 3 ngày tuổi. Sản phẩm này có thể được coi là cao cấp và quý nhất trong các sản<br /> phẩm ong. Thành phần của sữa ong chúa có chứa các vitamin A, C, D, E, K, B1, B3, B5, B9<br /> và B12, các khóang chất cần thiết cho cơ thể như calci, crom, đồng, mangane, magnesi, kali,<br /> kẽm….và các acid amin. Ngoài các chất kể trên sữa ong chúa còn chứa những chất đặc biệt<br /> quí như DHA (chất quan trọng cho não bộ), 10-HAD (10- hydroxy-trans -2-decenoic acid)<br /> giúp đề phòng bệnh ung thư, hoóc môn giúp kích thích tăng trưởng và cải thiện chức năng<br /> sinh lý rất rõ. Tuy nhiên, những thành phần này rất dễ bị hư hỏng nếu bảo quản ở điều kiện<br /> thường. Hơn nữa, sữa ong chúa là chất dịch lỏng rất khó bảo quản. Vì vậy thường người ta<br /> bảo quản sữa ong chúa trong tủ lạnh (ngăn đá) và cũng chỉ có thể dùng trong vòng 1 năm.<br /> - Nhằm nâng cao tuổi thọ của sản phẩm, giúp việc sử dụng và bảo quản được thuận tiện,<br /> đồng thời vẫn giữ được những tính năng quí giá của sữa ong chúa. Đề tài: Nghiên cứu sản<br /> xuất viên nang mềm sữa ong chúa nhằm nghiên cứu các phương pháp để bảo quản thành<br /> dược chất quan trọng này.<br /> I. MỤC TIÊU, NÔI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 1. Mục tiêu:<br /> - Xây dựng qui trình chế biến nguyên liệu sữa ong chúa từ dạng lỏng sang dạng rắn<br /> bằng kỹ thuật đông khô<br /> - Xây dựng công thức và qui trình bào chế thuốc viên nang mềm Sữa ong chúa<br /> - Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) cho nguyên liệu sữa ong chúa sau khi đông khô<br /> và xây dựng tiêu chuẩn cơ sở của thuốc viên nang mềm Sữa ong chúa được Viện Kiểm<br /> nghiệm thuốc Trung ương– Bộ Y Tế thẩm định.<br /> 2. Nội dung:<br /> 2.1. Nghiên cứu bào chế sữa ong đông khô từ nguyên liệu sữa ong chúa tươi:<br /> - Nghiên cứu xác định thành phần dịch thể sữa ong chúa phù hợp quá trình đông khô<br /> - Xác định thông số kỹ thuật cho quá trình đông khô dịch thể sữa ong<br /> 2.2. Nghiên cứu công thức và qui trình sản xuất viên nang mềm sữa ong chúa:<br /> - Nghiên cứu thành phần và thông số điều chế màng gelatin<br /> - Nghiên cứu công thức viên nang mềm sữa ong chúa<br /> - Xác định các thông số trong quá trình điều chế viên nang mềm<br /> - Thẩm định quy trình sản xuất<br /> 2.3. Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở của nguyên liệu và thành phẩm:<br /> 2.4. Theo dõi độ ổn định của sản phẩm:<br /> 1<br /> <br /> - Lão hoá cấp tốc ở điều kiện 35oC ± 2oC, độ ẩm: 75 ± 5% .<br /> - Theo dõi dài hạn ở điều kiện bảo quản thực của sản phẩm 25oC ± 2oC, độ ẩm: 75 ±<br /> 5%.<br /> 3. Phương pháp nghiên cứu:<br /> 3.1. Nghiên cứu bào chế sữa ong đông khô từ nguyên liệu sữa ong chúa tươi:<br /> a/ Khảo sát chọn nồng độ sữa ong chúa và loại tá dược độn:<br /> Bảng 1: Thành phần công thức thực nghiệm cho 1 mẻ đông khô.<br /> Công thức<br /> CT1<br /> CT2<br /> CT3<br /> CT4<br /> CT5<br /> CT6<br /> CT7<br /> CT8<br /> CT9<br /> <br /> Khối lượng<br /> Sữa ong chúa<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> <br /> Khối lượng tá dược độn<br /> Manitol<br /> Lactose H2O<br /> <br /> 60 g<br /> 60 g<br /> 60 g<br /> 60 g<br /> 60 g<br /> 60 g<br /> <br /> Nước RO<br /> vđ<br /> 1,5 lít<br /> 2,2 lít<br /> 3 lít<br /> 1,5 lít<br /> 1,5 Lít<br /> 2,2 Lít<br /> 2,2 Lít<br /> 3 Lít<br /> 3 lít<br /> <br /> Các công thức đều được pha chế theo cùng qui trình như sau:<br /> Hòa tan tá dược độn (nếu có) trong lượng nước RO khoảng 1/10 thể tích cuối của công<br /> thức. (1)<br /> - Phân tán đều sữa ong chúa vào (1), sau đó bổ sung nước RO vừa đủ thể tích qui định.<br /> Đông khô các mẫu sản phẩm theo chương trình sau khi khảo sát thực nghiệm:<br /> - Đông lạnh mẫu -30°C trong 90 phút<br /> - Tiếp tục dẫn lạnh trong 90 phút<br /> - Chạy lạnh condenser, hút chân không, gia nhiệt theo chương trình<br /> Đánh giá thành phẩm sau khi đông khô dựa trên 2 chỉ tiêu:<br /> - Tính chất cảm quan: Nguyên liệu sau khi đông khô có dạng vảy sốp, màu vành nhạt, vị<br /> ngọt hơi chua.<br /> - Độ ẩm: < 5%. Do độ ẩm nguyên liệu sữa ong chúa sau khi đông khô phụ thuộc rất lớn<br /> vào hàm lượng sữa ong chúa (% sữa ong chúa) trước khi đông khô và loại tá dược độn<br /> b/ Nghiên cứu chọn tỉ lệ tá dược độn:<br /> - Thay đổi hàm lượng lactose trong các công thức thiết kế theo Bảng 2<br /> Bảng 2. Hàm lượng lactose trong các công thức nghiên cứu<br /> Công thức<br /> CT10 CT11 CT12 CT13<br /> Sữa ong chúa (Kg)<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> Lactose monohydrat (g)<br /> 50<br /> 60<br /> 70<br /> 80<br /> Nước cất vđ (lít)<br /> 2,2<br /> 2,2<br /> 2,2<br /> 2,2<br /> Đánh giá chất lượng sản phẩm dựa trên các chỉ tiêu: tính chất cảm quan, độ ẩm, hàm<br /> lượng nitơ toàn phần, acid lactic.<br /> c/ Xác định thông số kỹ thuật tối ưu cho quá trình đông khô:<br /> Để xác định được thông số cho quá trình chạy máy, tiến hành khảo sát trên thực nghiệm<br /> tìm điểm eutecti, nhiệt nóng chảy sản phẩm. Dựa trên cơ sở đó thay đổi giá trị các thông số<br /> và khảo sát sát ảnh hưởng trên chất lượng sản phẩm thu được.<br /> -<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3.2. Nghiên cứu công thức và quy trình sản xuất viên nang mềm sữa ong chúa:<br /> a/ Nghiên cứu điều chế thành phần vỏ nang<br /> - Khảo sát tỉ lệ gelatin:nước<br /> Công thức khảo sát:<br /> Nguyên liệu<br /> Công thức<br /> Công thức<br /> Công thức<br /> CT14<br /> CT15<br /> CT16<br /> Gelatin<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> 1 kg<br /> Nước RO<br /> 0,65 kg<br /> 0,77 kg<br /> 0,9 kg<br /> Qui trình chế tạo: Đun nước RO đến khoảng 60oC, cho gelatin vào khuấy đều đến khi<br /> trương nở hoàn toàn. Tiến hành tạo màng, yêu cầu màng có thể chất mềm, không dứt.<br /> - Khảo sát các thành phần tá dược tạo màng gelatin:<br /> Bảng 3. Khảo sát thành phần tá dược màng gelatin<br /> Công thức<br /> CT17 CT18 CT19 CT20 CT21 CT22 CT23 CT24 CT25<br /> Gelatin (kg)<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> 4,4<br /> Nước RO (kg)<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> 3,4<br /> Nipagin (g)<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> Nipazol (g)<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> 1,6<br /> Vanillin (g)<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> 8,2<br /> Titan dioxid(g)<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> VàngQuinolein(g) 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> 0,4<br /> Tartazin lake (g)<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> Glycerin (kg)<br /> 1,4<br /> 1,4<br /> 1,4<br /> 1,7<br /> 1,7<br /> 1,7<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> Dd Sorbitol (kg)<br /> 0,6<br /> 0,8<br /> 1<br /> 0,6<br /> 0,8<br /> 1<br /> 0,6<br /> 0,8<br /> 1<br /> - Kết quả được đánh giá dựa trên các chỉ tiêu:<br /> + Về cảm quan:<br /> + Yêu cầu phải đạt độ nhiễm khuẩn<br /> + Tổng tỉ lệ 3 yêu cầu cảm quan phải nhỏ hơn 5%<br /> b/ Khảo sát các thông số trong quá trình điều chế màng gelatin:<br /> - Khảo sát chọn nhiệt độ cách thủy Gelatin<br /> Bảng 4 Khảo sát nhiệt độ cách thủy gelatin<br /> Thông số khảo sát<br /> QT7<br /> QT8<br /> QT9<br /> 0<br /> Nhiệt độ cách thủy ( C)<br /> 55<br /> 62<br /> 70<br /> Thời gian khuấy trộn (phút)<br /> 30<br /> 30<br /> 30<br /> Áp suất hút chân không (mmHg)<br /> -1<br /> -1<br /> -1<br /> Thời gian hút chân không (phút)<br /> 70<br /> 70<br /> 70<br /> Kiểm tra độ đồng nhất của màng gelatin để chọn nhiệt độ phù hợp.<br /> - Khảo sát chọn thời gian khuấy trộn trong quá trình cách thủy gelatin<br /> Bảng 5. Khảo sát thời gian khuấy trộn gelatin<br /> Thông số khảo sát<br /> QT10<br /> QT11<br /> 0<br /> Nhiệt độ cách thủy ( C)<br /> 62<br /> 62<br /> Thời gian khuấy trộn (phút)<br /> 20<br /> 30<br /> Áp suất hút chân không (mmHg)<br /> -1<br /> -1<br /> Thời gian hút chân không (phút)<br /> 70<br /> 70<br /> Đánh giá kết quả dựa trên mức độ trưng nở hoàn toàn của gelatin.<br /> 3<br /> <br /> QT12<br /> 62<br /> 40<br /> -1<br /> 70<br /> <br /> - Khảo sát và lựa chọn thời gian và áp suất hút chân không<br /> Đây là hai thông số ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng vỏ nang, chất lượng viên<br /> thành phẩm cũng như hiệu quả trong sản xuất và được biểu hiện trên mức hao hụt sản phẩm.<br /> c/ Nghiên cứu thành phần công thức dịch đóng viên nang mềm sữa ong chúa:<br /> Xác định hàm lượng chất nhũ hóa và hàm lượng chất làm tăng độ sánh.<br /> Thiết kế mô hình thí nghiệm: theo bảng 6<br /> Thay đổi lượng chất nhũ hóa lecithin ở 3 mức: 9 – 12 – 15 mg /viên<br /> Thay đổi lượng chất làm đặc sáp ong ở 3 mức: 3 – 5 – 7 mg/viên.<br /> - Tiến hành pha chế 9 công thức, qui trình pha chế được trình bày theo các phiếu pha chế<br /> thử kèm theo, cỡ lô 3000 viên<br /> Bảng 6: Khảo sát hàm lượng lecithin và sáp ong<br /> Công thức<br /> CT26<br /> CT27<br /> CT28<br /> CT29<br /> CT30<br /> CT31<br /> CT32<br /> CT33<br /> CT34<br /> <br /> Sữa ong chúa<br /> (mg)<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> 500<br /> <br /> Lecithin<br /> (mg)<br /> 9<br /> 9<br /> 9<br /> 12<br /> 12<br /> 12<br /> 15<br /> 15<br /> 15<br /> <br /> Sáp ong<br /> (mg)<br /> 3<br /> 5<br /> 7<br /> 3<br /> 5<br /> 7<br /> 3<br /> 5<br /> 7<br /> <br /> Dầu đậu nành<br /> (mg)<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> 320<br /> <br /> d/ Nghiên cứu và xác định các thông số trong quá trình đóng nang mềm:<br /> - Nhiệt độ hàn viên:<br /> Để thực hiện việc khảo sát nhiệt độ hàn viên tối ưu tiến hành khảo sát trên 3 nhiệt độ<br /> 39,50 C, 400 C và 40,50.<br /> Mỗi mẫu lấy mẫu ở 3 thời điểm: 5 phút, 10 phút và 20 phút, mỗi mẫu lấy 1000 viên đánh<br /> giá theo yêu cầu:<br /> + Đường hàn kín đều đẹp, tỉ lệ hư hỏng < 2%<br /> + Viên không bị biến dạng bởi nhiệt độ, tỉ lệ viên biến dạng < 2%<br /> + Các viên không dính nhau, tỉ lệ viên dính < 2%<br /> - Độ dày màng gelatin:<br /> Thực hiện khảo sát trên 5 độ dày khác nhau, mỗi độ dày thực hiện 3 lô, lấy mẫu và đánh<br /> giá theo yêu cầu:<br /> + Viên đều, tỉ lệ không đạt < 2%<br /> + Viên phải bền vững trong suốt quá trình sản xuất, tỉ lệ 0%<br /> + Tỉ lệ hao hụt màng thấp nhất < 40%<br /> - Thể tích dịch hoạt chất<br /> Tiến hành sản xuất thử trên 5 thể tích khác nhau mỗi thể tích 1000 viên<br /> Bảng 7. Khảo sát thể tích đóng dịch<br /> M62<br /> M63<br /> M64<br /> M65<br /> M66<br /> Mẫu<br /> 0,7<br /> 0,8<br /> 0,9<br /> 1,0<br /> 1,1<br /> Thể tích (ml)<br /> Lấy mẫu và đánh giá hình thức cảm quan của viên thuốc<br /> - Thời gian và khối lượng sấy định hình viên và thời gian sấy khô:<br /> <br /> 4<br /> <br /> Bảng 8. Khảo sát thời gian và khối lượng sấy định hình viên<br /> Thời gian<br /> Khối lượng Khối lượng kg Khối lượng<br /> phút<br /> kg<br /> kg<br /> 40<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 50<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 60<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 70<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 80<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> Lấy mẫu, đánh giá hình thức viên: viên tròn đều cân đối, tỉ lệ hư < 0,5%<br /> Thời gian sấy khô viên cần phải đủ để độ ẩm vỏ nang phải đạt trong khoảng qui định ≤<br /> 10%.<br /> 3.3. Thẩm định qui trình sản xuất.<br /> Thẩm định theo mô hình thẩm định trước:<br /> Mô hình<br /> Đối tượng<br /> Quy mô<br /> Nội dung thẩm định<br /> Khảo sát các QTSX đang trong giai<br /> Cỡ lô công<br /> Các thông số trọng yếu:<br /> thông số sản đoạn thẩm định trước khi nghiệp (3 lô) đối chiếu tiêu chuẩn và<br /> phẩm<br /> triển khai sản xuất<br /> các thông số kiểm soát<br /> - Theo dõi độ ổn định của sản phẩm:<br /> Độ ổn định của các mẫu viên nang mềm thực nghiệm được bảo quản trong 2 điều kiện:<br /> + Lão hóa cấp tốc ở điều kiện: nhiệt độ 35 ± 20C, độ ẩm tương đối 75 ± 5%<br /> + Theo dõi dài hạn ở điều kiện bình thường:<br /> II. KẾT QUẢ THỰC HIỆN<br /> 1. Quy trình sản xuất nguyên liệu sữa ong chúa đông khô<br /> Lactose<br /> trihydrate<br /> <br /> Cân<br /> <br /> Nước cất<br /> <br /> Khuấy trộn<br /> <br /> Sữa ong chúa<br /> <br /> Khuấy trộn<br /> <br /> Kiểm tra BTP<br /> <br /> Đông khô<br /> <br /> Đóng gói<br /> <br /> Nhập kho<br /> 5<br /> <br /> Kiểm tra TP<br /> <br />