Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của tinh dầu cây ngải cứu trồng tại Nghệ An (Artemisia vulgaris L.)
lượt xem 2
download
Bài viết Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của tinh dầu cây ngải cứu trồng tại Nghệ An (Artemisia vulgaris L.) đưa ra các kết quả bước đầu về thành phần hóa học và hoạt tinh sinh học của tinh dầu ngải cứu trồng tại Nghệ An nhằm làm sáng tỏ cơ sở khoa học của cây thuốc này, nâng cao giá trị khoa học và giá trị kinh tế nhằm phát huy và bảo tồn giống cây thuốc quý hiếm.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của tinh dầu cây ngải cứu trồng tại Nghệ An (Artemisia vulgaris L.)
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN: 978-604-82-2274-1 NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA TINH DẦU CÂY NGẢI CỨU TRỒNG TẠI NGHỆ AN (Artemisia vulgaris L.) Trần Thị Mai Hoa1, Phạm Thị Thắm2 1 Trường Đại học Thủy lợi 2 Trường Đại học Công nghiệp 1. GIỚI THIỆU CHUNG 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trong Đông y coi ngải cứu là vị thuốc có 2.1. Mẫu thực vật tính hơi ôn, vị cay, dùng làm thuốc ôn khí Mẫu thân lá cây ngải cứu (Artemisia huyết, chữa đau bụng, động thai… Người vulgaris L.) được thu mua vào tháng 1 năm Nhật dùng ngải cứu để chữa những căn bệnh 2017 tại Nghệ An. Mẫu được giám định tên về gan [1]. khoa học tại Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam Trên thế giới có một số công trình nghiên - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt cứu thành phần hóa học của ngải cứu và chỉ Nam. Tiêu bản được lưu giữ tại ĐH Thủy lợi. ra rằng ngải cứu chứa rất nhiều chất có hoạt Nguyên liệu tươi được rửa sạch, loại bỏ các tính sinh học quý [2], [3]. phần hư hỏng. Tác giả Văn Ngọc Hướng và Phan Tống 2.2. Hóa chất và thiết bị Sơn nghiên cứu một số thành phần lacton trong ngải cứu Việt Nam [4]. Thành phần hóa Các dung môi chiết và chạy sắc kí là loại tinh khiết (PA). Sắc kí khí ghép khối phổ học của tinh dầu có công trình nghiên cứu được tiến hành trên máy Hewlett Packard HP của Nguyên Thị Phương Thảo [5] ở Hà Nội, 5890, Serie II - tại Khoa Hóa học, trường Đại Văn Ngọc Hướng ở Hà Tây [6] và của nhóm học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà tác giả Phạm Thị Thắm ở Phú Thọ [7], tuy Nội. Hoạt tính sinh học được xác định tại nhiên kết quả này chưa thể phản ánh được hết Phòng Hóa sinh ứng dụng - Viện Hóa học - thành phần hóa học của tinh dầu loài này khi Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ. phân bố ở các vùng địa lý khác nhau. Hơn nữa ngải cứu lại là cây trồng và mọc hoang 2.3. Chưng cất tinh dầu dại ở nhiều nơi nên việc nghiên cứu thành Cho 4kg ngải cứu tươi vào nồi cất, bên phần hóa học và hoạt tính sinh học một cách dưới chứa sẵn 3kg nước, lắp bẫy tinh dầu và hệ thống về tinh dầu ngải cứu là nhiệm vụ có sẵn 100ml n-hexan, lắp sinh hàn, đun hồi quan trọng nhằm tăng giá trị sử dụng của lưu 4 giờ, tháo dung môi trong bẫy, cất lấy 2,0 ngải cứu. lít nước - dầu. Bão hòa dịch cất bằng NaCl, Bài báo này đưa ra các kết quả bước đầu chiết dịch thu được 3 lần bằng n-hexan, mỗi về thành phần hóa học và hoạt tinh sinh học lần 100 ml. Gộp dịch chiết n-hexan với n- hexan lấy từ bẫy, làm khô bằng Na2SO4 khan, của tinh dầu ngải cứu trồng tại Nghệ An loại n-hexan bằng máy cất chân không thu nhằm làm sáng tỏ cơ sở khoa học của cây được tinh dầu, mang cân để tính phần trăm thuốc này, nâng cao giá trị khoa học và giá trị tinh dầu thu được trên khối lượng mẫu tươi. kinh tế nhằm phát huy và bảo tồn giống cây Thí nghiệm được lặp lại 3 lần và hiệu suất thu thuốc quý hiếm. tinh dầu được thể hiện ở bảng 1. 421
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN: 978-604-82-2274-1 Bảng 1. Hàm lượng tinh dầu có trong mẫu 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU tươi và nD25 của các mẫu tinh dầu 3.1. Tách và phân tích thành phần hóa Mẫu ngải M1 M2 M3 học của tinh dầu ngải cứu Kí kiệu mẫu TD1 TD2 TD3 Nghiên cứu của Nguyễn Thị Phương Thảo Hàm lượng (%) 0,0070 0,0073 0,0068 và cộng sự cho biết tinh đầu ngải cứu được nD25 1,5368 1,5370 1,5366 trồng tại Hà Nội, thành phần chính có hàm lượng lớn nhất là 1,8-cineol (24,3%) [5]. Hàm lượng tinh dầu có trong mẫu tươi thu Nhưng khi nghiên cứu về tinh dầu ngải cứu được các tinh dầu trung bình là 0,0070%.Các được trồng tại Hà Tây, Văn Ngọc Hướng và tinh dầu được xác định đều có màu xanh cộng sự lại cho thấy tinh dầu ngải cứu Hà vàng, cường độ mùi mạnh và đặc trưng, Tây thành phần chính có hàm lượng lớn nhất nD25 1,5368. là vulgaron B (67%); trong khi 1,8-cineol chỉ là 1,76% [4]. Trong công trình nghiên cứu 2.4. Phân tích tinh dầu bằng sắc kí khí trước đây của chúng tôi [7] cũng chỉ ra rằng, ghép nối khối phổ tinh dầu cây ngải cứu trồng tại Phú Thọ có Thành phần tinh dầu cây ngải cứu được phân hàm lượng 1,8-cineol lên tới 8,09%. tích bằng máy GC/MS (Gas Chromatography Như vậy thành phần chính và lớn nhất của Mass Spectrometry), trên thiết bị Hewlet ngải cứu Việt Nam có thể rất phức tạp, kết quả Packard 6890 Series GC System với cột HP-5 thu được khác nhau nhiều khi được trồng tại (5% phenyl metyl polysiloxan), Hewlet các tiểu vùng địa lý khác nhau. Tuy nhiên số Packard HP 5973 Mass Selective Detector. liệu này còn khá khiêm tốn chưa đủ kết luận Được tiến hành với khí mang He tốc độ 1 chung về thành phần chính của tinh dầu ngải ml/phút, nhiệt độ buồng bơm mẫu 250C, theo cứu Việt Nam. Đây cũng là một lý do chúng chương trình nhiệt độ: giữ ở 30C trong 5 phút tôi lựa chọn ngải cứu được trồng tại Nghệ An, sau đó tăng 5C/phút đến 270C, giữ nhiệt độ địa bàn khác với nghiên cứu của tài liệu [7]. này trong vòng 5 phút. Điều kiện của detector phổ khối lượng: nhiệt độ nguồn là 230C, điện thế 70 eV, nguồn 2A, phân giải 1000. Cấu trúc của các hợp chất trong tinh dầu được xác định bằng phương pháp so sánh phổ chuẩn. Các tinh dầu được xác định đều có màu xanh vàng, cường độ mùi mạnh và đặc trưng, nD25 1,5368. 2.5. Khảo sát hoạt tính kháng vi sinh vật Hình 1. Phổ GC của tinh dầu ngải cứu kiểm định của tinh dầu trồng tại Nghệ An Hoạt tính kháng vi sinh vật kiểm định của Từ kết quả ở trên cho biết tinh dầu ngải cứu tinh dầu cây ngải cứu được tiến hành theo được trồng tại Nghệ An có thành phần hóa phương pháp pha loãng của Vander Bergher học rất phức tạp, các thành phần có độ phân và Vlietlinck (1991) và MCKance, L., & cực tương đối gần nhau nên phổ GC khá dầy. Kandel (1996). Các mẫu thử được thực hiện Kết quả GC còn cho biết tinh dầu trồng tại trên các phiến vi lượng 96 giếng (96-well Nghệ An có thành phần chính khác hẳn so với microtiter plate). Môi trường thí nghiệm: những tinh dầu ngải cứu trồng tại miền Bắc. Eugon Broth (Difco, Mỹ) cho vi khuẩn, Với 4 thành phần chính là eucalytol,camphor, Mycophil (Difco, Mỹ) cho nấm. Kết quả isoborneol và caryophyllene. So sánh với kết được chỉ ra ở bảng 2. quả của tinh dầu ngải ở miền Bắc thì thành 422
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2017. ISBN: 978-604-82-2274-1 phần tinh dầu ngải cứu miền Trung còn nhiều 4. KẾT LUẬN thành phần chưa nhận dạng được và hàm Đã phân lập được tinh dầu cây ngải cứu lượng các chất chính cũng có sự khác biệt bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi đáng kể. Điều này cũng mở ra một hướng nước cải tiến, thu được hàm lượng tinh dầu nghiên cứu rộng hơn về tinh dầu ngải cứu tại theo mẫu tươi là 0,0070%. Tinh dầu có mùi nhiều vùng miền khác trong cả nước để tìm ra thơm mạnh và đặc trưng của ngải cứu có qui luật chung của tinh dầu ngải Việt Nam. nD25 1,568. Bằng phương pháp GC/MS đã 3.2. Hoạt tính sinh học của tinh dầu cây xác định được 16 thành phần, 4 thành phần ngải cứu hóa học chính có hàm lượng từ 5% trở lên, Hoạt tính kháng vi sinh vật kiểm định được eucalyptol là thành phần chính lớn nhất có thực hiện dựa trên phương pháp pha loãng đa hàm lượng trên 7%. nồng độ. Hoạt tính này được đánh giá thông Tinh dầu ngải cứu tại Nghệ an không thể qua độ đục của môi trường nuôi cấy vi sinh hiện hoạt tính ức chế vi sinh vật kiểm định vật, thể hiện bằng các thông số như: nồng độ trong phương pháp pha loãng. Đây là một kết ức chế tối thiểu MIC (Minimum Inhibitory quả khá thú vị, nên có những nghiên cứu sâu Concentration), nồng độ ức chế 50% sinh hơn và thử trên một số phương pháp khác. trưởng vi sinh vật IC50 (Half Maximal 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO Inhibitory Concentration) và nồng độ diệt khuẩn tối thiểu MBC (Minimum Bactericidal [1] Đỗ Tất Lợi (2005), “Những cây thuốc và vị Concentration). Tinh dầu ngải cứu được khảo thuốc Việt Nam”, tr 36-37, NXB Y học. [2] D. Melguizo-Melguizo, E. Diaz-de-Cerio, sát hoạt tính kháng vi sinh vật kiểm định trên R. Quirantes-Piné, J. Švarc-Gajic´, A. ba dòng vi khuẩn Gram (+) là S. aureus, B. Segura-Carretero “The potential of subtilis và L. fermentum, 3 dòng vi khuẩn Artemisia vulgaris leaves as a source of Gram (-) là S. Enterica, E. coli, P. Aeruginosa antioxidant phenolic compounds”, journal và C. Albican đại điện cho nấm. Kết quả được of functional foods, 10 (2014) 192-200 thể hiện trong bảng 2 dưới đây. [3] Svetlana Vasylievna Zhigzhitzhapovaa,b, Larisa Dorzhievna Radnaevaa,b, Qingbo Bảng 2. Kết quả hoạt tính kháng vi sinh vật Gaoc, Shilong Chenc, Faqi Zhangc, “Chemical kiểm định của tinh dầu ngải cứu composition of volatile organic compounds of Giá trị IC50 đối với các chủng (g/ml) Artemisia vulgaris L. (Asteraceae) from the Ký Gram (+) Gram (-) Nấm Qinghai-Tibet Plateau” Industrial Crops and hiệu S. B. L. S. P. C. Products 83 (2016) 462-469. E. mẫu aure subti fermen ente aerugi albica [4] Văn Ngọc Hướng, Phan Tống Sơn, “Nghiên coli us lis tum rica nosa n cứu một số thành phần lacton trong ngải TD >128 >128 >128 >128 >128 >128 >128 cứu Việt nam”, Hội nghị Khoa học Khoa Hóa học, 2006. Từ bảng 2 nhận thấy tinh dầu ngải cứu [5] Thao Nguyen Thi Phuong, Thuy Nguyen Thi, trồng tại Nghệ An, không thể hiện hoạt tính Hoi Tran Minh, Thai Tran Huy “Artemisia kháng vi sinh vật kiểm định theo phương vulgaris L. from Vietnam: Chemical pháp pha loãng. Kết quả này cũng cho thấy Variability and Composition of the Oil Along tinh dầu ngải cứu trồng tại Nghệ An khác the Vegetative Life of the Plant”, Journal of hoàn toàn tinh dầu ngải cứu trồng tại Phú Essential Oil Research, 2004, 16 (4), 358. Thọ [8]. Trong khi tinh dầu ngải cứu trồng tại [6] Văn Ngọc Hướng, Phạm Thế Chính, Trần Phú Thọ có khả năng diệt vi khuẩn tụ cầu Thị Hồng, Thành phần hóa học của tinh dầu ngải cứu Hà Tây. Hội nghị Khoa học sinh vàng S.aureus là chủng gây viêm nhiễm rất viên, Khoa hóa - ĐHKHTN Hà Nội, 2008. nguy nhiểm, theo phương pháp pha loãng. [7] Phạm Thị Thắm và cộng sự, nghiên cứu Đây cũng là một kết quả khá thú vị, giúp thành phần hóa học và hoạt tính sinh học nhóm nghiên cứu đưa ra một chiến lược của tính dầu cây ngải cứu trồng tại Phú Thọ. nghiên cứu dài hơn về tinh dầu cây ngải cứu. Tạp chí Hóa học và ứng dụng. Số 3, 2016. 423
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Nghiên cứu thành phần hóa học của dịch chiết lá cây chè xanh ở Truồi, Phú Lộc, Thừa Thiên Huế
9 p | 200 | 12
-
Nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng chống oxy hóa của vỏ quả cà phê thu hái tại Gia Lai Coffea canephora Pierre ex A. Froehner, Rubiaceae
8 p | 13 | 5
-
Nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng kháng viêm của các chất phân lập từ phân đoạn chiết dùng CHCl3 của cao rễ cây Dây khai (Coptosapelta flavescens Korth., Rubiaceae)
9 p | 8 | 3
-
Nghiên cứu thành phần hóa học của thân và lá cây Trứng cuốc (Stixis lour) họ Màn màn (Capparaceae)
7 p | 4 | 3
-
Nghiên cứu thành phần hóa học trong vỏ quả Dó bầu (Aquilaria crassna pierre Ex Lecomte)
4 p | 19 | 3
-
Nghiên cứu thành phần hóa học của hàu Thái Bình Dương Crassostrea gigas
3 p | 14 | 2
-
Nghiên cứu thành phần hoá học và hoạt tính kháng vi sinh vật của hẹ (Allium tuberosum)
10 p | 13 | 2
-
Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài gừng nhọn ở Việt Nam
7 p | 25 | 2
-
Nghiên cứu thành phần hóa học của rễ củ cây Cát sâm (Millettia speciosa Champ.)
8 p | 34 | 2
-
Nghiên cứu thành phần hóa học của lá cây ráng Tây Sơn Dicranopteris linearis (Burm. F.) Underw.
6 p | 20 | 2
-
Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính kháng khuẩn của tinh dầu gừng trồng ở tỉnh Phú Thọ
5 p | 6 | 2
-
Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính chống oxy hóa của lá Trâm mốc
6 p | 1 | 1
-
Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của lá đào (Prunus persica. S) ở Bắc Giang
8 p | 2 | 1
-
Nghiên cứu thành phần hóa học, hoạt tính kháng oxy hóa và gây độc trên tế bào ung thư của cao chiết ethanolnước rễ cây Weigela florida “Jean’s Gold”
9 p | 2 | 1
-
Thành phần hóa học tinh dầu từ lá loài Trâm bullock (Syzygium bullockii) và loài Trâm quả trắng (Syzygium tsoongii) ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, tỉnh Hà Tĩnh
6 p | 51 | 1
-
Nghiên cứu thành phần hóa học của trà hoa vàng (Camellia quephongnensis Hakoda et Ninh) bằng khối phổ phân giải cao
5 p | 15 | 1
-
Nghiên cứu thành phần hóa học phân đoạn chloroform từ lá Cỏ lào (Chromolaena odorata L., Asteraceae)
5 p | 39 | 0
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn