Nghiên cứu tính an toàn của dịch chiết tỏi đen lý sơn trên thực nghiệm

Tạp chí y - dược học quân sự số 2-2015<br /> <br /> Nghiên cứu tính an toàn của dịch chiết<br /> tỏi đen lý sơn trên thực nghiệm<br /> Vũ Bình Dương*; Nguyễn Văn Long*<br /> Tóm tắt<br /> Mục tiêu: đánh giá độc tính cấp (ĐTC) và độc tính bán trường diễn (ĐTBTD) của dịch chiết tỏi<br /> đen Lý Sơn trên động vật thực nghiệm. Đối tượng và phương pháp: thử nghiệm đánh giá ĐTC<br /> của dịch chiết tỏi đen Lý Sơn trên chuột nhắt dùng đường uống theo phương pháp của Abrham<br /> WB, Turner A. Đánh giá ĐTBTD trên thỏ. Thỏ được uống dịch chiết tỏi đen Lý Sơn hàng ngày liều<br /> 2 g/kg/24 giờ và 4 g/kg/24 giờ trong 42 ngày. Kết quả: chưa tìm thấy LD50, với liều uống tối đa mà<br /> chuột có thể uống được (10 g/kg trọng lượng cơ thể (TLCT)). Trên thỏ, dịch chiết tỏi đen Lý Sơn<br /> ở các mức liều 2 g và 4 g/kg/24 giờ uống hàng ngày trong 42 ngày không ảnh hưởng đến sự phát<br /> triển TLCT, các chỉ số điện tim, huyết học, sinh hóa và mô bệnh học gan, lách, thận thỏ. Kết luận:<br /> dịch chiết tỏi đen Lý Sơn có tính an toàn cao trên động vật thực nghiệm.<br /> * Từ khóa: Tỏi đen Lý Sơn; Độc tính.<br /> <br /> Study on Safety of Lyson Black Garlic Extract in Experiment<br /> Summary<br /> Objectives: Study acute toxicity and sub-chronic toxicity of Lyson black garlic extract on experiment<br /> animals. Subjects and methods: Use Abraham WB’s method to study the acute toxicity of Lyson<br /> black garlic extract administered orally on mice; study the sub-chronic toxicity on rabbits with<br /> Lyson black garlic extract administered orally and daily with the dose of 2.0 gr/kg/24 hours and<br /> 4.0 gr/kg/24 hours within 42 days. Results: No observation of LD50 of Lyson black garlic extract<br /> on mice, did not result in experimented mice’s death with the maximum dose which they can<br /> take orally (10 gr/kg body weight). On rabbits, Lyson black garlic extract administered daily with<br /> the dose of 2.0 gr/kg/24 hours and 4.0 gr/kg/24 hours within 42 days did not affect body’s<br /> weight gain and some other parameters such as ECG, hematology, biochemical and histology<br /> of liver, kidney, spleen. Conclusion: Lyson black garlic extract had a high safety level on<br /> experimented animals.<br /> * Key words: Lyson black garlic; Toxicity.<br /> <br /> Đặt vấn đề<br /> Tỏi đen là sản phẩm lên men từ tỏi<br /> tươi ở điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thích<br /> hợp trong thời gian dài. Sản phẩm thu<br /> được có màu đen, vị ngọt trái cây, có thể<br /> bảo quản lâu ngày để sử dụng [5]. Nhiều<br /> nghiên cứu cho thấy, tỏi đen có nhiều tác<br /> <br /> dụng vượt trội so với tỏi tươi, như: chống<br /> oxy hóa, kích thích miễn dịch, ức chế tế<br /> bào ung thư... [3, 4, 6]. Vì vậy, sản phẩm<br /> tỏi đen đã và đang được sử dụng phổ<br /> biến trong Ngành Công nghệ thực phẩm<br /> và Dược phẩm ở Nhật Bản, Hàn Quốc...<br /> <br /> * Học viện Quân y<br /> Người phản hồi (Corresponding): Vũ Bình Dương (vbduong2978@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 25/12/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 09/01/2015<br /> Ngày bài báo được đăng: 23/01/2015<br /> <br /> 68<br /> <br /> Tạp chí y - dược học quân sự số 2-2015<br /> Học viện Quân y đã nghiên cứu thành<br /> công lên men tỏi đen từ nguồn tỏi Lý Sơn<br /> (Quảng Ngãi) trong Đề tài cấp Nhà nước<br /> mã số KC.10TN01/11-15. Sản phẩm thu<br /> được có màu đen, vị ngọt, không còn mùi<br /> hăng của tỏi tươi. Để có cơ sở khoa học<br /> sử dụng các sản phẩm từ tỏi đen Lý Sơn<br /> phục vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng,<br /> chúng tôi đánh giá tính an toàn của dịch<br /> chiết tỏi đen Lý Sơn với mục tiêu: Đánh<br /> giá ĐTC và ĐTBTD của dịch chiết tỏi đen<br /> Lý Sơn trên động vật thực nghiệm.<br /> đối tượng và phương pháp nghiên<br /> cứu<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu.<br /> - Chế phẩm nghiên cứu: tỏi đen Lý Sơn<br /> (lô sản xuất 03 - 2012), do Học viện Quân<br /> y bào chế, đạt tiêu chuẩn cơ sở (TCCS).<br /> Tỏi đen được điều chế thành dịch chiết<br /> dạng cao đặc 3:1.<br /> - Động vật thí nghiệm: chuột nhắt trắng<br /> khoẻ mạnh, trọng lượng 20 - 22 g và thỏ<br /> khỏe mạnh, trọng lượng 1,8 - 2,2 kg, đạt<br /> tiêu chuẩn thí nghiệm. Động vật được nuôi<br /> dưỡng trong điều kiện phòng thí nghiệm 5<br /> ngày trước khi tiến hành nghiên cứu.<br /> - Dụng cụ, thiết bị: máy xét nghiệm sinh<br /> hoá tự động; máy đếm hồng, bạch cầu tự<br /> động; bộ dụng cụ mổ động vật cỡ nhỏ;<br /> cân chính xác 10-2 mg, bơm kim tiêm...<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu.<br /> * Nghiên cứu độc tính:<br /> - Theo phương pháp của Abrham WB,<br /> Turner A và theo quy định của Tổ chức Y<br /> tế Thế giới và Bộ Y tế Việt Nam về nghiên<br /> cứu độc tính của thuốc [1, 2].<br /> <br /> - Độc tính cấp: chia chuột nhắt trắng<br /> thành các lô, mỗi lô 12 con, cho uống dịch<br /> chiết tỏi đen (3:1) với các mức liều tăng<br /> dần, đến liều gây chết 100% số chuột.<br /> Sau khi dùng thuốc, chuột được nuôi<br /> dưỡng và theo dõi trong 72 giờ. Xác định<br /> số chuột chết theo từng nhóm thí nghiệm,<br /> tính toán theo phương pháp cải tiến của<br /> Livschitz P.Z.<br /> - Độc tính bán trường diễn: chia thỏ<br /> thành 3 lô, mỗi lô 12 con:<br /> + Lô 1: uống nước muối sinh lý (2 ml/kg/<br /> 24 giờ).<br /> + Lô 2: uống dịch chiết tỏi đen (2 g/kg/<br /> 24 giờ).<br /> + Lô 3: uống dịch chiết tỏi đen (4 g/kg/<br /> 24 giờ).<br /> * Các chỉ tiêu đánh giá:<br /> Hoạt động, ăn uống, TLCT, điện tim,<br /> huyết học, sinh hóa (thời điểm bắt đầu<br /> nghiên cứu, sau 3 và 6 tuần nghiên cứu),<br /> mô bệnh học gan, lách, thận (khi kết thúc<br /> thử nghiệm).<br /> * Xử lý số liệu: theo chương trình Startview.<br /> Kết quả nghiên cứu và bàn luận<br /> 1. Độc tính cấp của dịch chiết tỏi đen<br /> Lý Sơn trên chuột thí nghiệm.<br /> Với các mức liều tăng dần (3, 4, 5, 6,<br /> 7, 8, 9 và 10 g/kg TLCT chuột), không có<br /> chuột nào chết trong 72 giờ (kể cả mức<br /> liều tối đa có thể đưa vào dạ dày chuột<br /> 10 g/kg/24 giờ), cho thấy dịch chiết tỏi<br /> đen có độ an toàn cao trên động vật<br /> thực nghiệm.<br /> 69<br /> <br /> Tạp chí y - dược học quân sự số 2-2015<br /> 2. Độc tính bán trường diễn của dịch chiết tỏi đen Lý Sơn trên thỏ thí nghiệm.<br /> Bảng 1: Ảnh hưởng của dịch chiết tỏi đen Lý Sơn đối với TLCT thỏ (n = 12).<br /> Tlct (kg, X ± SD)<br /> Thời điểm xét nghiệm<br /> <br /> Lô chứng (1)<br /> <br /> Lô dịch chiết liều 1 (2)<br /> <br /> Lô dịch chiết liều 2 (3)<br /> <br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 1,99 ± 0,12<br /> <br /> 1,98 ± 0,13<br /> <br /> 1,96 ± 0,10<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 2,06 ± 0,12<br /> <br /> 2,09 ± 0,12<br /> <br /> 2,10 ± 0,12<br /> <br /> p3-2 > 0,05<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 2,21 ± 0,11<br /> <br /> 2,22 ± 0,11<br /> <br /> 2,22 ± 0,12<br /> <br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> p<br /> <br /> p<br /> p2-1 > 0,05<br /> <br /> < 0,01<br /> <br /> So sánh TLCT thỏ ở 2 lô dùng dịch chiết tỏi đen với lô chứng tại các thời điểm thấy<br /> thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). So sánh giữa các thời điểm sau so với<br /> trước thấy: TLCT thỏ ở cả 3 lô đều tăng có ý nghĩa thống kê (p < 0,01).<br /> Bảng 2: Ảnh hưởng của dịch chiết tỏi đen Lý Sơn đối với điện tim thỏ ở đạo trình DII<br /> (n = 12).<br /> Thời điểm xét nghiệm<br /> <br /> Lô chứng<br /> (1)<br /> <br /> Lô cao lỏng Liều 1 (2)<br /> <br /> Lô cao lỏng Liều 2 (3)<br /> <br /> p<br /> <br /> Tần số tim (CK/phút, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 238,17 ± 33,53<br /> <br /> 262,61 ± 42,64<br /> <br /> 256,39 ± 31,25<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 255,51 ± 34,81<br /> <br /> 245,20 ± 35,91<br /> <br /> 243,12 ± 30,37<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 241,33 ± 32,31<br /> <br /> 257,62 ± 41,81<br /> <br /> 255,39 ± 31,96<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> -<br /> <br /> pb-a > 0,05; pc-b > 0,05; pc-a > 0,05<br /> <br /> Biên độ (mV, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 0,376 ± 0,047<br /> <br /> 0,388 ± 0,062<br /> <br /> 0.379 ± 0,021<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 0,390 ± 0,069<br /> <br /> 0,379 ± 0,051<br /> <br /> 0,381 ± 0,084<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 0,374 ± 0,044<br /> <br /> 0,391 ± 0,073<br /> <br /> 0,382 ± 0,068<br /> <br /> p<br /> Sóng bất thường<br /> <br /> Không<br /> <br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> -<br /> <br /> pb-a > 0,05; pc-b > 0,05; pc-a > 0,05<br /> Không<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> <br /> Không<br /> <br /> -<br /> <br /> So sánh từng lô giữa các thời điểm thí nghiệm và giữa các lô ở cùng một thời điểm<br /> thấy: tần số và biên độ của điện tim thỏ thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> Không có sóng bất thường trên điện tim của các lô thỏ tại thời điểm nghiên cứu.<br /> 70<br /> <br /> Tạp chí y - dược học quân sự số 2-2015<br /> Bảng 3: Ảnh hưởng của dịch chiết tỏi đen Lý Sơn đối với một số chỉ tiêu huyết học<br /> của thỏ (n = 12).<br /> Lô chứng<br /> (1)<br /> <br /> Thời điểm xét nghiệm<br /> <br /> Lô cao lỏng Liều 1 (2)<br /> <br /> Lô cao lỏng Liều 2 (3)<br /> <br /> p<br /> <br /> 12<br /> <br /> Số lượng hồng cầu thỏ (x 10 /l, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 5,47 ± 0,89<br /> <br /> 5,59 ± 0,75<br /> <br /> 5,89 ± 0,68<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 5,93 ± 1,19<br /> <br /> 5,81 ± 1,13<br /> <br /> 6,29 ± 1,35<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 5,72 ± 0,22<br /> <br /> 5,49 ± 0,58<br /> <br /> 6,11 ± 103<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> <br /> Số lượng HST thỏ (x g/l, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 116,21 ± 20,75<br /> <br /> 129,21 ± 21,06<br /> <br /> 126,28 ± 18,62<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 131,57 ± 14,21<br /> <br /> 123,75 ± 15,89<br /> <br /> 129,63 ± 13,98<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 126,12 ± 10,31<br /> <br /> 135,94 ± 12,75<br /> <br /> 133,29 ± 17,12<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> 9<br /> <br /> Số lượng bạch cầu thỏ (x 10 /l, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 5,33 ± 1,21<br /> <br /> 5,41 ± 1,24<br /> <br /> 5,28 ± 0,91<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 4,94 ± 1,18<br /> <br /> 5,52 ± 0,95<br /> <br /> 5,14 ± 1,03<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 4,87 ± 0,95<br /> <br /> 5,05 ± 1,06<br /> <br /> 5,01 ± 0,87<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> 9<br /> <br /> Số lượng tiểu cầu thỏ (x 10 /l, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 288,97 ± 58,61<br /> <br /> 292,13 ± 45,14<br /> <br /> 296,91 ± 51,48<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 298,32 ± 67,26<br /> <br /> 308,54 ± 58,41<br /> <br /> 311,12 ± 62,52<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 303,84 ± 49,91<br /> <br /> 312,68 ± 60,73<br /> <br /> 301,57 ± 67,37<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> <br /> So sánh từng lô giữa các thời điểm thí nghiệm và giữa các lô ở cùng một thời điểm<br /> thấy: các chỉ số huyết học của thỏ (số lượng hồng cầu, HST, bạch cầu, tiểu cầu) thay đổi<br /> không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> 71<br /> <br /> Tạp chí y - dược học quân sự số 2-2015<br /> Bảng 4: Ảnh hưởng của dịch chiết tỏi đen Lý Sơn đối với chức năng gan, thận của<br /> thỏ (n = 12).<br /> Thời điểm xét nghiệm<br /> <br /> Lô chứng (1)<br /> <br /> Lô cao lỏng Liều 1 (2)<br /> <br /> Lô cao lỏng liều 2 (3)<br /> <br /> p<br /> <br /> Hoạt độ enzym AST của thỏ (U/l, X ± SD)<br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 59,03 ± 14,35<br /> <br /> 61,42 ± 11,18<br /> <br /> 58,59 ± 15,81<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 58,75 ± 17,62<br /> <br /> 59,48 ± 19,83<br /> <br /> 61,35 ± 23,46<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 59,47 ± 18,66<br /> <br /> 60,34 ± 20,09<br /> <br /> 61,59 ± 19,89<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> Hoạt độ enzym ALT của thỏ (U/l, X ± SD)<br /> <br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 99,61 ± 12,13<br /> <br /> 104,01 ± 15,41<br /> <br /> 102,54 ± 17,68<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 102,11 ± 15,37<br /> <br /> 107,95 ± 13,05<br /> <br /> 107,85 ± 18,24<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 102,69 ± 16,24<br /> <br /> 103,76 ± 17,68<br /> <br /> 105,27 ± 16,87<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> Nồng độ creatinin máu thỏ (μmol/l, X ± SD)<br /> <br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 63,01 ± 9,03<br /> <br /> 62,36 ± 9,74<br /> <br /> 64,41 ± 11,70<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 59,37 ± 8,94<br /> <br /> 56,51 ± 8,91<br /> <br /> 54,37 ± 10,85<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 57,48 ± 8,73<br /> <br /> 57,32 ± 9,08<br /> <br /> 52,88 ± 9,93<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> Nồng độ ure máu thỏ (mmol/l, X ± SD)<br /> <br /> Trước thí nghiệm (a)<br /> <br /> 4,12 ± 0,91<br /> <br /> 4,08 ± 1,01<br /> <br /> 3,97 ± 0,89<br /> <br /> Sau 3 tuần (b)<br /> <br /> 4,09 ± 0,89<br /> <br /> 4,02 ± 1,10<br /> <br /> 3,96 ± 0,85<br /> <br /> Sau 6 tuần (c)<br /> <br /> 4,12 ± 1,01<br /> <br /> 3,97 ± 0,94<br /> <br /> 3,99 ± 0,91<br /> <br /> p<br /> <br /> p2-1 > 0,05<br /> p3-2 > 0,05<br /> p3-1 > 0,05<br /> <br /> pc-a > 0,05; pb-a > 0,05; pc-b > 0,05<br /> <br /> So sánh trong từng lô giữa các thời điểm thí nghiệm và giữa các lô ở cùng một thời<br /> điểm thấy: hoạt độ enzym AST, ALT, hàm lượng creatinin máu, ure máu thay đổi không<br /> có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> <br /> 72<br /> <br />