Nguyên nhân chính của việc phát triển và mở rộng thị trường khó khăn của các doanh nghiệp Fast Food nước ngoài tại Việt Nam

Đề tài: Nguyên nhân chính của việc phát triển và mở rộng thị trường khó khăn của  <br /> các doanh nghiệp fast food nước ngoài tại Việt Nam?<br /> <br /> <br /> Cha đẻ của Marketing hiện đại, GS Phillip Kotler, khi đến Việt Nam đã đưa <br /> ra một gợi ý cho slogan của Du lịch Việt Nam: “Việt Nam – Bếp ăn của thế giới”. <br /> Đây là một ý tưởng xuất sắc. Tuy nhiên, ngoài việc tự hào về sự phong phú của ẩm <br /> thực Việt, hay tự hào đồ  ăn Việt là lành, là ngon, là v.v… thì hãy thực tế, chúng ta  <br /> cần phải những thương hiệu  ẩm thực mạnh nếu thực sự  muốn Việt Nam thành <br /> “bếp ăn của thế giới”.<br /> Cách thức để  tạo thành thương hiệu  ẩm thực mạnh? Câu trả  lời là: xây dựng <br /> chuỗi là con đường hiệu quả  bậc nhất để  có được những thương hiệu  ẩm thực  <br /> mạnh. Trên thực tế, mô hình vận hành theo chuỗi là xu hướng từ  lâu của thế  giới <br /> mà chúng ta tất yếu sẽ phát triển theo xu hướng đó.<br /> Những thương hiệu ẩm thực quốc tế mạnh nhất đều ở dạng chuỗi. Chúng ta có <br /> thể  kể  ra hàng loạt cái tên đình đám như  chuỗi thương hiệu nhà hàng của Golden <br /> Gate, Red Sun, Highland Coffee, Cộng, Urban Station, The Coffee House. Đó là chưa <br /> kể  đến những thương hiệu khác như  Bánh mỳ  Minh Nhật, The Kafe, Phở   Ông <br /> Hùng, Món Huế v.v…Và những thương hiệu ẩm thực đó đôi khi trở thành một đại  <br /> sứ giới thiệu văn hóa quốc gia một cách cực kỳ hiệu quả đến những quốc gia khác.  <br /> Chúng ta thấy được tinh thần Mỹ  trong các quán McDonald’s hay Burger King.  <br /> Chúng ta cảm được văn hóa Hàn Quốc khi bước vào Lotteria hay BBQ Chicken. <br /> Chúng ta nhớ về Thái Lan khi ăn đồ ăn ở Thai Express v.v…<br /> Để   kinh  doanh   phát   triển   được  thượng  hiệu,  mở   rộng  thị   trường  thì   doanh <br /> nghiệp sẽ  tốn nhiều công sức, tiền để  có được một thương hiệu tầm cỡ, đủ  sức <br /> đứng trên thị  trường và phủ  sóng được nhiều nơi trên nước hoặc ngoài nước. Do  <br /> đó, để kinh doanh được thương hiệu lớn, được người tiêu dùng tin tưởng mà không  <br /> mất công sức, tiền của xây dựng thương hiệu thì nhiều doanh nghiệp chọn cách <br /> nhượng quyền của các thương hiệu lớn trong ngành.<br /> Theo đánh giá của các chuyên gia, tiềm năng của thị trường Việt Nam là rất lớn.  <br /> Mức thu nhập và thu nhập khả  dụng  ở  Việt Nam đang tăng nhanh. Các chuỗi ăn <br /> nhanh sẽ  hướng tới tầng lớp người Việt Nam trung lưu, có thu nhập hộ  gia đình <br /> trong khoảng từ 500 ­ 1.000 USD mỗi tháng, và họ sẽ thành công.<br /> Làn sóng nhượng quyền những thương hiệu  ẩm thực quốc tế  phát triển khá <br /> rầm rộ  trong vòng 10 năm trở  lại đây. Đó là một mô hình tạo nên sức mạnh của <br /> <br /> <br /> 1<br /> ngành công nghiệp fastfood trong suốt thế kỷ 20. Bản chất công cụ nhượng quyền  <br /> giúp giảm tải độ rủi ro hơn rất nhiều so với việc một công ty tự đứng ra xây dựng  <br /> quy trình và phát triển chuỗi với một thương hiệu hoàn toàn mới.  Các công ty kinh <br /> doanh fast food đã tích cực nhượng quyền để mở cửa hàng ở những vị trí đẹp. Rất <br /> nhiều doanh nghiệp fast food có tên tuổi nước ngoài vào Việt Nam tham gia thị <br /> trường  ẩm thực như  Burger King, KFC,  McDonald’s của Mỹ,  Lotteria của Hàn <br /> Quốc, Jollibee của Philippines, và các chuỗi nhà hàng BBQ  của Nhật, của Hàn <br /> Quốc,... Tính đến nay, Lotteria và KFC đang sở hữu số lượng cửa hàng kinh doanh  <br /> fast food lớn nhất tại Việt Nam, với những vị trí đẹp và mở rộng nhiều nơi tại Việt  <br /> Nam.<br /> Tuy nhiên, ngoài những thuận lợi thì việc mua nhượng quyền cũng có những rủi  <br /> ro đi kèm, cụ thể:<br /> . Mức giá để mua nhượng quyền tại 1 quốc gia chắc chắn là không rẻ;<br /> . Áp lực phải mở rộng đủ điểm bán theo đúng hợp đồng nhượng quyền (thường <br /> thì bên mua nhượng quyền sẽ  phải cam kết mở  được bao nhiêu điểm trong thời  <br /> gian bao nhiêu tháng).<br /> . Mức giá thuê nhà ở những vị trí đắc địa là khá cao.<br /> . Thời gian thuê nhà không dài.<br /> . Nhân sự ít khi coi phục vụ trong nhà hàng là 1 nghề nghiêm túc.<br /> . Chi phí vận chuyển một số  nguyên liệu thực phẩm từ  công ty mẹ  sang Việt  <br /> Nam rất cao dẫn đến mức giá của một số chuỗi fast food quốc tế tại Việt Nam quá  <br /> cao so với nhu cầu của người tiêu dùng.<br /> . Thu nhập của người dân Việt Nam.<br /> . Sở thích và văn hóa ẩm thực Việt Nam.<br /> Thực tế, các chuỗi ăn nhanh chỉ rầm rộ một thời gian đầu sau đó dần dần chìm <br /> hẳn. Không ít thương hiệu lớn đầu tư hàng tỷ đồng thuê mặt bằng tại các cửa hàng  <br /> trung tâm thành phố, sau một thời gian, đã âm thầm đóng cửa. Số  lượng các cửa  <br /> hàng trong chuỗi ăn nhanh cũng giảm dần như  Burger King, hoặc không phát triển <br /> như  kế hoạch như  McDonald's…. McDonald's từng đặt mục tiêu 100 nhà hàng sau <br /> 10 năm vào Việt Nam, song họ mới chỉ có vài địa điểm ở Việt Nam.<br /> Từ  đó cho thấy việc doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh fast food tại Việt <br /> Nam – được mệnh danh là “Việt Nam – Bếp ăn của thế  giới” không phải dễ, có <br /> một số nguyên nhân sau:<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2<br />  ­ Mức giá để  mua nhượng quyền tại 1  quốc gia chắc chắn là không rẻ: để <br /> nhượng quyền kinh doanh một thương hiệu fast food có tên tuổi của nước ngoài (số <br /> tiền sẽ  phụ  thuộc vào giá trị  của thương hiệu), do đó, áp lực kinh doanh mở  rộng <br /> thị  trường, thu hút người tiêu dùng, tăng thu nhập để  bù đắp những khoản chi phí <br /> đầu tư  ban đầu rất lớn, trong khi văn hóa  ẩm thực Việt Nam rất phong phú và đa <br /> dạng.<br /> ­. Sở  thích và văn hóa  ẩm thực Việt Nam: văn hóa  ẩm thực tại Việt Nam rất  <br /> phong phú và đa đạng, người Việt không thích những món khô khan, ăn nhanh để <br /> làm việc (sang trọng) là không phù hợp với người Việt. Người Việt Nam nếu là ăn <br /> trong quán sang trọng thì phải có thời gian thưởng thức, thức ăn phải đa dạng không <br /> phải những món khô khan ăn nhanh; giá cả chưa phù hợp lắm, thức ăn thiếu sự linh <br /> hoạt cho phù hợp với người Việt. Nếu ăn nhanh để làm việc thì rất có nhiều sự lựa  <br /> chọn tại Việt Nam phù hợp với sở thích người Việt Nam.  <br /> ­Mức giá thuê nhà ở những vị trí đắc địa tại Thành phố  Hồ Chí Minh và Thành <br /> phố Hà Nội là khá cao cho những vị trí đẹp, phù hợp phong cách, quy chuẩn của các <br /> thương hiệu đặt ra, làm tăng chi phí đầu tư  cho doanh nghiệp; Thời gian thuê nhà <br /> không dài, không tạo được sự ổn định trong kinh doanh, người chủ nhà có thể tăng <br /> giá theo từng giai đoạn trong hợp đồng, do đó lại càng gây áp lực cho doanh nghiệp.<br /> ­ Áp lực phải mở rộng đủ điểm bán theo đúng hợp đồng nhượng quyền (thường  <br /> thì bên mua nhượng quyền sẽ  phải cam kết mở  được bao nhiêu điểm trong thời  <br /> gian bao nhiêu tháng). Tuy nhiên, việc kinh doanh fast food tại Việt Nam không  <br /> thuận lợi vì chưa thu hút được người tiêu dùng như  đã nói  ở  trên, do đó, việc mở <br /> rộng các điểm bán như thỏa thuận là gặp rất nhiều khó khăn.<br /> ­ Nhân sự  ít khi coi phục vụ  trong nhà hàng là 01 nghề  nghiêm túc, việc tuyển  <br /> chọn phục vụ trong những cửa hàng fast food là những người trẻ, họ còn nhiều thời <br /> gian để  dễ  dàng thay đổi nghề  nghiệp, theo quan niệm của người Việt Nam việc  <br /> phục vụ  trong nhà hàng không phải là mong muốn của họ, nó chỉ  mang tính chất  <br /> tạm thời trong giai đoạn nào đó để  phục vụ cho những mục đích lớn hơn (các bạn  <br /> sinh viên làm thêm để  bớt phần nào trang trãi chi phí học tập, hoặc các bạn trong <br /> thời gian chờ tìm được việc đúng sở  thích, đúng chuyên môn….). Do đó, nhân viên <br /> thường thay đổi, sẽ  dẫn đến việc mất nhiều chi phí đào tạo, và việc thuần thục <br /> trong phục vụ theo đúng cung cách phục vụ của thương hiệu.<br /> ­ Chi phí vận chuyển một số  nguyên liệu thực phẩm từ  công ty mẹ  sang Việt <br /> Nam rất cao dẫn đến mức giá của một số chuỗi fastfood quốc tế tại Việt Nam quá  <br /> cao so với nhu cầu của người tiêu dùng. Các thương hiệu điều muốn trong hệ <br /> <br /> <br /> 3<br /> thống thì chất lượng của các sản phẩm như nhau, đồng nhất, do đó nguồn nguyên <br /> liệu được công ty mẹ  cung cấp cho cả  hệ  thống, nguyên liệu từ  nước ngoài vào <br /> Việt Nam thì chi phí tăng cao hơn, làm cho việc kinh doanh gặp nhiều khó khăn, vì <br /> người Việt có nhiều sự lựa chọn.<br /> ­ Thu nhập của người dân Việt Nam chưa cao, đó cũng là một cản trở  cho  <br /> hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp fastfood.<br /> Ngoài ra, sự   ồ   ạt của các nhà hàng Nhật, Hàn,... tăng thêm sự  lựa chọn  ẩm  <br /> thực của người Việt cũng tạo nên áp lực cho các cửa hàng ăn nhanh. Chi phí cao nên  <br /> các chuỗi cửa hàng này không thể tồn tại lâu dài nếu doanh thu không hiệu quả.<br /> Tóm lại, có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự khó khăn trong việc phát triển mở <br /> rộng thị trường fastfood của các doanh nghiệp nước ngoài nhưng nguyên nhân chính <br /> là thực đơn của các chuỗi ăn nhanh nước ngoài chưa thật sự đáp ứng nhu cầu của <br /> người Việt, trong khi hệ thống các chuỗi vẫn muốn giữ cái đặc trưng, cái đặc biệt  <br /> của thương hiệu, do đo nếu tồn tại và phát triển thì buộc các doanh nghiệp phải  <br /> linh động thay đổi thực đơn, khẩu vị để phù hợp văn hóa ẩm thực người Việt, từng  <br /> vùng   miền.   Các   doanh   nghiệp   fast   food   lừng   danh   thế   giới   như  Burger   King, <br /> McDonald's họ  có tiềm lực tài chính, có hệ  thống quản lý hàng đầu tuy nhiên vẫn <br /> phải gặp khó khăn khi hoạt động tại Việt Nam, không phát triển như kế hoạch họ <br /> đưa ra, do đó không thể nói là thiếu tiềm lực tài chính, hệ thống quản lý không tốt. <br /> Các nhà quan sát cho rằng vấn đề   ở  đây có thể  liên quan đến khẩu vị  và thu nhập  <br /> của dân địa phương. Trước đây, khi các chuỗi cửa hàng fast food nước ngoài đến  <br /> Việt Nam, chưa nơi nào bán thêm cơm; nhưng, giờ cơm lại gần như trở thành món  <br /> chủ  đạo đối với thực khách Việt Nam. Như vậy, có thể nói sản phẩm phù hợp thị <br /> hiếu thói quen  ẩm thực của người dân vẫn là yếu tố  lõi, quan trọng bậc nhất tạo  <br /> nên sự thành công của một thương hiệu fastfood phát triển theo chuỗi điều mà một  <br /> số  thương hiệu fastfood có tên tuổi trên thế  giới không linh động để  phù hợp với  <br /> người Việt, dẫn đến khó khăn trong việc phát triển mở  rộng thị  trường tại Việt  <br /> Nam.  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br />