intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Nguyên nhân và các giải pháp chống tham nhũng ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: Thanh Thảo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

Thêm vào BST
Báo xấu
133
lượt xem 24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

căn bệnh hiểm nghèo gắn liền với mọi Nhà nước, bởi lẽ chừng nào còn Nhà nước thì còn quyền lực, mà còn quyền lực thì dễ xuất hiện

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nguyên nhân và các giải pháp chống tham nhũng ở Việt Nam hiện nay

  1. án môn học ĐÒ LỜI MỞ ĐẦU Tham nhũng là một căn bệnh phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Vào những nă m 50 cảnh sát Cam-pu-chia đã nói không úp mở rằng: là m ruộng ăn lúa, làm làng ăn hối lộ. Mới đây chủ tịch Đả ng cầm quyền Um nô, Thủ tướ ng Malaixia – Mahathir Mohamad đã khóc trước đạ i hội đảng về nạn tham nhũng…C òn ở Việt Nam từ thời Hồng Đức và Gia Long đã có các bộ luật để chống tham nhũng. Thời Minh Mạng có” phép làm liêm”, thời Tự Đức có ” chính sách báo liêm” c ủa Nguyễ n Trườ ng Tộ. Ngày nay tham nhũng đã trở thành quốc nạn, là 1 trong 4 nguy cơ đe dọa sự tồn vong c ủa chế độ. Có thể nói tham nhũng là căn bệnh hiể m nghèo gắn liền với mọi Nhà nước, bởi lẽ chừng nào còn Nhà nước thì còn quyền lực, mà còn quyền lực thì dễ xuất hiện những ngườ i dùng sai quyền lực. Cuộc đấ u tranh để loại bỏ những ngườ i sử dụng sai quyền lực ra khỏi bộ máy nhà nước các c ấp là cuộc đấ u tranh lâu dài, liên tục bền bỉ và kiên định c ủa mọi nhà nước, chống mạnh thì thịnh, chống yếu thì suy, ngoài ra không có con đườ ng nào khác. Ở nước ta từ cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp, chuyể n sang cơ chế thị trườ ng có sự quản lý c ủa Nhà nước XHCN là con đườ ng hoàn toàn mới mẻ. Những nă m qua Đả ng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách cởi mở, tạo điều kiện để các thành phần kinh tế phát triển. Tuy nhiên hệ thống pháp luật vẫn thiếu đồng bộ, một số văn bản pháp quy vừa mới ban hành đã sớm lạc hậu với thực tiễn, tạo nhiều sơ hở, dễ bị lợi dụng. Mặt khác, bướ c vào cơ chế mới, tâm lý nôn nóng làm giàu có mặt tích c ực là động lực thúc đẩ y xã hội phát triển, nhưng c ũng có mặt tiêu cực là làm cho một số ngườ i bị tha hoá, đánh mất chính mình trong chủ nghĩa vị kỷ, hưởng lạc, trong khát vọng làm giàu bằng mọi giá, bất chấp pháp luật, đạ o lý. Bộ máy Nhà nước của chúng ta trải qua các thời kỳ lịch s ử khác nhau chưa đủ thời gian và kinh nghiệm để cải cách kịp thời, do đó khi bước vào thực hiện đườ ng lối đổ i mới c ủa Đả ng trên một số mặt đã bộc lộ không ít khuyết điểm, tình hình đó cùng với hệ thống thủ tục hành chính rườ m rà, bộ máy cồng kềnh, 1
  2. án môn học ĐÒ tạo môi trườ ng dung dưỡ ng cho tệ quan liêu tham nhũng. Hệ thống cơ quan tư pháp, hành pháp, thanh tra, kiểm tra chất lượ ng và hiệu lực, hiệ u quả chưa cao. Điều này đòi hỏi chúng ta phải tích cực và chủ động chống tham nhũng có hiệu quả. Chính vì vậy em đã chọn đề tài: “Nguyên nhân và các giải pháp chống tham nhũng ở Việt Nam hiệ n nay”. Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ c ủa PGS – TS Mai Văn Bưu, Trung tâm thư viện Trườ ng Đạ i học Kinh tế Quốc dân đã giúp em hoàn thành đề tài này. 2
  3. án môn học ĐÒ CHƯƠNG I NGUYÊN NHÂN THAM NHŨNG VÀ TÁC HẠI CỦA NÓ I. KHÁI NIỆM VỀ THAM NHŨNG 1. Quan niệm về tham nhũng c ủa một số quốc gia trên thế giới + Nước Đức: Tham nhũng là hiện tượ ng mất phẩ m chất, hối lộ, đút lót, thườ ng xảy ra đối với công chức có quyền hành (Từ điển bách khoa c ủa Đức). + Nước áo: Tham nhũng là hiện tượ ng lừa đảo, hối lộ, bóc lột. + Thụy Sỹ: Tham nhũng là hậu quả nghiêm trọng c ủa sự vô tổ chức c ủa tầng lớp có trách nhiệ m trong bộ máy Nhà nước. Đó là hành vi phạ m pháp để phục vụ lợi ích cá nhân (Từ điển Bách Khoa c ủa Thụy Sỹ). + Nước Pháp: Tham nhũng bao gồm những hành vi lạ m dụng quyền hạn để thu vén lợi ích vật chất. 2. Khái niệm về tham nhũng c ủa Việt Nam Theo Từ điển Tiếng Việt thì: “Tham nhũng là lợi dụng quyền hành đ ể nhũng nhiễu dân và lấy của”.1 Tham nhũng là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vị thế xã hội của viên chức Nhà nước để làm trái pháp luật hoặc lợi dụng các sơ hở của pháp luật kiếm lợi cho bản thân, gây hại cho xã hội, cho công dân. Pháp lệnh chống tham nhũng ngày 26-2-1998 c ũng ghi rõ trong điều 1: “Tham nhũng là hành vi của những người có chức vụ, quyền hạn đ ã lợi dụng chức vụ và quyền hạn đó đ ể tham ô, hối lộ hoặc cố ý làm trái pháp luật vì đ ộng cơ vụ lợi, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước, tập thể và cá nhân, xâm phạm hoạt đ ộng đúng đ ắn của các cơ quan, tổ chức. Tham nhũng là vật cản lớn nhất của tiến trình phát triển xã hội, là nguy cơ trực tiếp liên quan đ ến sự sống còn của các Nhà nước”.2 1 §¹i tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Nxb. V¨n ho¸ - Th«ng tin, Hµ Néi. 1998, tr 1523 2 Gi¸o tr×nh chÝnh s¸ch kinh tÕ-x· héi, Nxb Khoa Häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi. 2000, tr 457 3
  4. án môn học ĐÒ Mặc dù được thể hiện theo những cách khác nhau song tham nhũng được hiểu khá thống nhất trong văn hoá pháp lý ở các nước trên thế giới, đó là việc lợi dụng vị trí, quyền hạn thực hiện hành vi trái pháp luật nhằm trục lợi cá nhân hay nói một cách khác tham nhũng là việc sử dụng hoặc chiếm đoạt bất hợp pháp công quyền hay nguồn lực tập thể. II. HÀNH VI VÀ MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC THỰC HIỆN HÀNH VI THAM NHŨNG 1. Khái niệm về hành vi tham nhũng Hành vi tham nhũng là hành vi thoả mãn đầ y đủ các dấu hiệu pháp lý c ủa một cấu thành tội tham nhũng đã được pháp luật qui định, đó là các hành vi có ý thức, có chủ định. 2. Đặc điểm của hành vi tham nhũng Hành vi tham nhũng là hành vi c ủa một cá nhân hoặc một nhó m ngườ i trong đó có kẻ cầm đầ u, nó thườ ng tạo thành từ các nhóm ngườ i có quan hệ thân quen, họ hàng và gần đây trên thế giới lại hình thành các hành vi tham nhũng có tính tổ chức c ủa nhiều ngườ i dựa trên lợi ích ích kỷ c ủa họ. Loại hành vi này đang có xu hướ ng tăng lên rất mạnh mang lại hậu quả rất nghiê m trọng và có hai đặc trưng nổi bật: một là xuất hiện dướ i phương thức tổ chức có đặc trưng khác với hoạt động cá nhân, loại này được gọi là tham nhũng siêu ngạch với những hình thức chủ yếu như biển lậu thuế có tổ chức, buôn lậu có tổ chức, làm giả có tổ chức, vơ vét tổ chức, xâm chiế m có tổ chức biểu hiện chủ yếu là xâm chiế m vốn c ủa Nhà nước, hai là được s ự hoàn thiện với s ự tham gia c ủa quyền lực c ủa một tổ chức nhất định để đạ t được mục đích thu được lợi ích hoặc lợi nhuận siêu ngạch . Về hình thức tham nhũng chủ yếu vẫn thông qua các hành vi tham ô, hối lộ, lộng quyền, sách nhiễu, dùng quyền lực để mưu tư lợi, dùng tiền tài làm càn vi phạ m pháp luật, dùng tiền tài thao túng quyền lực, chiế m đoạt quyền lực…. Về thủ đoạn, các hành vi tham nhũng được hình thành bằng nhiều cách: kết cấu bên trong, móc ngoặc ngoài nước cùng với s ự hỗ trợ c ủa 4
  5. án môn học ĐÒ các phương tiện kỹ thuật phức tạp đã làm cho hoạt động tham nhũng ngày một trở nên khó bị phát hiện . Về lĩnh vực: Đối tượ ng mà các hoạt động tham nhũng săn đuổi nói chung tập trung vào nơi có tiền bạc, nguồn lực, quyền hạn, hợp đồng, tài chính, chức vụ, cơ hội, …cho nên các lĩnh vực có tỷ lệ thành án cao trên thế giới ngày nay vẫn là các ngành ngân hàng, tài chính, thương mại, xuất nhập khẩu, dự trữ quốc gia, giao thông vận tải, bưu điện, xây dựng, các đề án nước ngoài, các nơi cấp phép hoạt động hoặc thông qua thủ tục hành chính, các cửa khẩu … 3. Động cơ tham nhũng Động cơ tham nhũng được hình thành từ các yếu tố cơ bản như lòng tham, ham muốn vật chất, lòng ham địa vị và quyền lực cao, muốn làm giàu một cách nhanh chóng, muốn có cuộc sống và lối sống hơn ngườ i về lợi ích hoặc còn do nhiều yếu tố như thiếu bản lĩnh, thiếu ý chí, dễ sa ngã dẫn đế n sự không chấp nhận sự mất cân đối giữa nhu cầu tiêu dùng với khả năng thu nhập và địa vị công việc c ủa mình. Từ đây có thể phác hoạ một cách khái quát về tham nhũng và các yếu tố cấu thành c ủa hành vi tham nhũng theo công thức sau: 3 C(Tham nhũng) = M (Quyền lực) + D (Tuỳ ý định đoạt) – A(Trách nhiệm) Hành vi tham nhũng = lợi ích c ủa ngườ i có quyền + sự sơ hở, yếu kém trong quản lý Nhà nước (Sự lỏng lẻo không nghiêm c ủa pháp luật ) 4. Mục đích tham nhũng Mục đích c ủa hành vi tham nhũng là cái đích mà ngườ i phạm tội đặt ra trong óc mình và mong muốn đạt đến bằng hành vi phạ m tội và khi có điều kiện khách quan cho phép thực hiện thì nó dễ trở thành hiệ n thực. 5. Một số phương thức thực hiện hành vi tham nhũng ở Việt Nam Các hình thức cơ bản c ủa tham nhũng ở nước ta hiện nay vẫn là tham ô, hối lộ, dựa vào quyền lực để sách nhiễu, dùng quyền lực để mưu 3 T¹p chÝ Nhµ n­íc vµ ph¸p luËt sè 1/2002 tr 59 5
  6. án môn học ĐÒ lợi riêng, dùng tiền để làm chuyện phi pháp và các thủ đoạn mà kẻ phạ m tội triệt để lợi dụng là những sơ hở c ủa pháp luật, chính sách, trong các biện pháp tổ chức, quản lý và điều hành. Thủ đoạn phạ m tội rất đa dạng và phức tạp nhưng thườ ng tập trung ở các dạng sau : - Có địa phương, đơn vị ra những chỉ thị, nghị quyết không đúng với chính sách, luật pháp c ủa Nhà nước để thu lợi bất chính, phổ biến là lấy đất công để chia nhau, lấy đất của nông dân để bóc lột nông dân như một kiểu phát canh thu tô. - Đề ra hàng loạt các khoản bắt nông dân đóng góp, bưng bít thông tin, thiếu công khai minh bạch để xà xẻo, tư túi. - Gây khó khăn, sách nhiễu để đòi hối lộ dướ i nhiều hình thức kể cả mua bằng, bán điểm. - Vừa là bên A, vừa có quyền chỉ định bên B để hưở ng hoa hồng, tham nhũng lớn trong các chương trình, dự án kể cả các chương trình, dự án nghiên cứu khoa học. - Khi xây dựng thì định mức kinh tế - kĩ thuật nâng cao lên, khi thực hiện thì lắt léo để giả m xuống, có lúc có công trình còn trên dướ i 50% lấy chênh lệch, chia chác làm cho hàng loạt công trình mặc d ù được hội đồng nghiệm thu đánh giá tốt nhưng mới sử dụng đã hư hỏng. - Lợi dụng buôn bán vận chuyển, đi nước ngoài câu kết với bọn “buôn lậu thế kỷ”, có tính quốc tế (nhập tàu, xe c ũ, máy móc lạc hậu…) bất chấp hậu quả cho dân và nền kinh tế miễn là có chênh lệch, có hoa hồng. - Thông đồng với nhau để vay tiền ngân hàng, tiền nước ngoài (như ODA…) đế n hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng mà không tính đế n hiệu quả sử dụng. - Sử dụng tiền quỹ công, tiền tín dụng ưu đã i ngườ i nghèo, gia đình chính sách để cho vay lấy lãi, buôn bán lập quỹ đen, mua tặng phẩ m có giá trị lớn tặng nhau … - Tạo thành tích giả để tham ô dướ i hình thức tiền thưở ng, quà cáp, biếu xén nhau ngày lễ, ngày tết, việc hiếu hỷ đế n hàng chục, hàng trăm triệu đồng. 6
  7. án môn học ĐÒ - Tranh mua hàng xuất khẩu chạy chọt quota để lấy ngoại tệ mua hàng tiêu dùng xa xỉ về bán lãi chia nhau gây lãng phí và rối loạn thị trườ ng. - Lập những “dự án lừa” trồng rừng trên giấy, thành lập các “công ty ma” để hoàn thuế giá trị gia tăng để lấy tiền Nhà nước. - Thậm chí còn có tình trạng ăn cả tiền c ứu trợ ngườ i đói nghèo, xã khó khăn, ăn chặn tiền ủng hộ đồng bào lũ lụt… Ngoài các thủ đoạn trên, kẻ phạm tội tham nhũng còn lợi dụng triệt để sự buông lỏng về thanh tra, kiể m tra, kiể m soát để phạm các tội tham ô, hối lộ, sử dụng vốn vào hoạt động không đúng mục đích… III. TÁC HẠI CỦA THAM NHŨNG. 1. Tham nhũng là kẻ thù c ủa nhân dân. Hồ Chủ Tịch đã từng nhận định: “Tham nhũng là kẻ thù nguy hiểm của nhân dân, của bộ đ ội và của chính phủ vì nó không mang gươm mang súng mà nó nằm trong các tổ chức của ta đ ể làm hỏng ta. Nó làm hỏng tinh thần trong sạch và ý chí khắc khổ của cán bộ ta. Nó phá hoại đ ạo đ ức cách mạng ta là cần- kiệm - liêm - chính”. Tham nhũng còn gây ra tác hại làm giả m sút lòng tin c ủa công dân đối với bộ máy và công chức, viên chức Nhà nước, triệt tiêu động lực cơ bản nhất của sự phát triển. Điều này đã được V.I. Lênin khuyến cáo: “Nếu có cái gì đó có thể triệt tiêu được chủ nghĩa xã hội thì đó chính là tham nhũng, quan liêu”. Đây c ũng là bài học hàng đầ u mà Đảng ta rút ra tại đạ i hội lần thứ 6. Đó là bài học lấy dân làm gốc, dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiể m tra. Đây c ũng là bài học mà ông cha ta đã truyền lại cho con cháu. Trần Quốc Tuấn đã từng nói: “Người dân vốn không hài lòng, sợ ta thì khinh đ ịch, sợ đ ịch thì khinh ta, đ ể dân khinh là mất nước”. 2. Tham nhũng gây tổn hại to lớn về mặt kinh tế cho sự phát triể n xã hội Tham nhũng gây tổn hại to lớn về mặt kinh tế cho sự phát triển xã hội kéo lùi sự phát triển tuỳ theo quy mô và mức độ gây hại c ủa nó. Tham nhũng đã gây thiệt hại vật chất hàng ngàn tỷ đồng, hàng trăm triệ u 7
  8. án môn học ĐÒ đô la c ủa Nhà nước. Chi phí kinh tế của tham nhũng là rất khó xác định nhưng một số công trình nghiên cứu đã đưa ra đó là: + Tăng từ 3-10% cho giá c ủa một giao dịch để đẩ y nhanh giao dịch. +Một mức tổn thất tới 50% nguồn thu từ thuế c ủa chính phủ do hối lộ và tham nhũng. Một số minh chứng điển hình về tác hại của tham nhũng đối vớ i nền kinh tế: chỉ riêng tổng thống c ủa nướ c Công gô (Zaire c ũ) với số tiền tham nhũng trong các năm cầm quyền lên tới 9-10 tỷ USD, bằng 70% số nợ nước ngoài c ủa nước này.Tại Việt Nam với mức thu nhập bình quân đầ u ngườ i vào khoảng 400 USD/nă m nhưng những vụ tham nhũng gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế vẫn diễn ra hàng năm điể m hình như vụ án Minh Phụng - EPCO đã chiế m đoạt hơn 3.547 tỷ đồng và 25,4 triệu USD c ủa Nhà nước. Ngoài ra tính đế n khi vụ án bị khởi tố ngân sách Nhà nước còn bị thiệt hại 115 tỷ đồng và 596.303 USD là phí bảo lãnh và lãi phát sinh c ủa các khoản thiệt hại nói trên. Bên cạnh đó còn là những vụ gây thiệt hại nhiều đế n tiền c ủa Nhà nước và nhân dân như vụ Tamexco đã thiệt hại 500 tỷ đồng, dệt Nam Định khoảng 900 tỷ đồng… Đặc biệt hiện nay tình trạng tham nhũng ở Việt Nam gây thiệt hại về kinh tế đang diễn ra mạnh mẽ trong đầu tư xây dựng cơ bản, hoàn thuế giá trị gia tăng,lạm dụng quyền lực để bản thân và gia đình tham nhũng … 3. Tham nhũng phá hoại đội ngũ cán bộ, tầm thường hoá hệ thống pháp luật, là nguyên nhân liên quan trực tiếp đế n sự sống c òn c ủa Nhà nước Tác hại c ủa tham nhũng không chỉ dừng lại ở phương diện thiệt hại vật chất hàng ngàn tỷ đồng, hàng trăm triệu USD c ủa Nhà nước mà tham nhũng sẽ làm tầm thườ ng hoá hệ thống pháp luật của Nhà nước, kỷ cương xã hội không thể giữ vững, gây mất đoàn kết nội bộ, làm giảm uy tín c ủa Đả ng và Nhà nước trước nhân dân và là cơ hội để cho kẻ thù pháp hoại, xâm lược. Nếu các nhà hành pháp mà tự mình phá hoại luật pháp thì là m sao có thể duy trì được phép nước. Những kẻ tham nhũng 8
  9. án môn học ĐÒ chính là những tên đầ u trò trong việc làm tê liệt hệ thống hành pháp là cho Nhà nước trở thành đối lập và gánh nặng cho công dân. Tham nhũng tất yếu dẫn đế n phá hoại đội ngũ cán bộ Nhà nước bởi vì những kẻ tham nhũng sẽ lừa dối và hư hoá cấp trên làm cho bộ máy trở thành quan liêu, chúng sẽ tăng cườ ng đưa thê m kẻ xấu vào guồng máy và triệt hại đội ngũ viên chưa tốt. Những kẻ tham nhũng chính là những tên phá hoại từ bên trong của hệ thống hành pháp quốc gia.Tham nhũng sẽ làm cho quần chúng mất đi sự tin tuởng vào đườ ng lối lãnh đạo c ủa Đảng và Nhà nước và đây cũng là nguyên nhân căn bản nhất dẫn đế n thất bại c ủa Đảng và Nhà nướ c. Chính với những tác hại to lớn kể trên cũng như nhiều tác hại do bệnh tham nhũng tạo ra, nhiều nước đã coi tham nhũng là quốc nạn c ủa đất nước, là giặc nội xâm nguy hiểm.Trong các văn kiện đạ i hội VIII, IX Đảng ta khẳng định: Nạn tham nhũng đang là một nguy cơ trực tiếp quan hệ đế n sự sống còn c ủa hệ thống chính trị. Đả ng, Nhà nước và nhân dân ta đã có nhiều biện pháp khắc phục, song hiệu quả còn thấp. Phải tiến hành đấ u tranh kiên quyết, thườ ng xuyên và có hiệu quả chống tham nhũng trong bộ máy Nhà nước, trong tất cả các ngành, các cấp từ Trung ương đế n cơ sở. Kết hợp những biện pháp cấp bách với những giải pháp có tầm chiến lược nhằ m hoàn thiện cơ chế, chính sách, kiệ n toàn tổ chức, chấn chỉnh công tác quản lý, khắc phục sơ hở, vừa xử lý nghiêm kịp thời mọi vi phạm, tội phạ m, huy động và phối hợp chặt chẽ mọi lực lượ ng đấ u tranh nhằ m ngăn chặn, đẩ y lùi và loại trừ tham nhũng. Thủ trưở ng cơ quan đơn vị, cán bộ chủ chốt các cấp phải gương mẫu đi đầ u trong đấ u tranh chống tham nhũng, trước hết là đối với bản thân. Đấ u tranh chống tham nhũng phải gắn liền với đấ u tranh chống buôn lậu, lãng phí, quan liêu, tập trung vào các hành vi tham ô, chiế m đoạt làm thất thoát tài sản Nhà nước, đòi hối lộ, đưa và nhận hối lộ. Tham nhũng đã có từ rất lâu trong lịch s ử loài ngườ i, có thể từ thời kỳ xuất hiện những hình thức ban đầ u của Nhà nước. Do tác hại c ủa tham nhũng là vô cùng lớn nên việc phòng chống tham nhũng luôn được coi là nhiệm vụ bức xúc hàng đầ u của các quốc gia. Tuy nhiên gần đây một quan điểm trái ngược đã xuất hiện cho rằng tham nhũng không thể 9
  10. án môn học ĐÒ không nhất quán với phát triển, và đôi khi nó thậm trí còn thúc đẩ y phát triển. Những ngườ i nêu ra quan điểm hiện đại này đã phủ một đám mây mơ hồ lên vấn đề tham nhũng. Chẳng hạn họ cho rằng định nghĩa về tham nhũng rất khác nhau giữa các nền văn hoá, hàm ý rằng những gì bị coi là tham nhũng ở phương Tây sẽ được lý giải một cách khác trong khuôn khổ những tập quán c ủa các nền kinh tế mới nổi. Những ngườ i theo chủ nghĩa xét lại c ũng nều đặc trưng về những hiệu ứng c ủa tham nhũng đối với tăng trưở ng kinh tế, đây là những lý luận mơ hồ. Dựa trên thực tế là, cho đế n gần đây một số “con hổ” châu Á vẫn trải qua tăng trưở ng kinh tế phi thườ ng lẫn tham nhũng ở mức độ cao. Cuối cùng ngườ i ta cho rằng hiệu ứng c ủa những cải cách thị trườ ng đế n tình trạng tham nhũng là không rõ ràng. Chủ đề trọng tâm c ủa luận điểm “dầu bôi trơn bánh xe” là hối lộ có thể là một cách làm có hiệu quả để vượt qua những qui định phiền hà và những hệ thống pháp luật vô tích sự. Cách lập luận này không thể khởi nguồn cho những mô hình mang tính học thuật phức tạp, mà còn hợp pháp hoá cách ứng xử c ủa các công ty tư nhân sẵn sàng hối lộ cho được việc. Khi xem xét sâu hơn lập luận này có rất nhiều lỗ hổng. Nó lờ đi quyền tự do là m theo ý mình vốn rất lớn mà nhiều chính trị gia và quan chức, nhất là ở các xã hội tham nhũng, có được trong việc tạo dựng, gia tăng và giải thích các quy định phản tác dụng. Do đó thay vì bôi trơn những bánh xe kêu cót két của một nền hành chính vững chắc, tham nhũng lại trở thành thứ tiếp sức cho những quy định quá đáng và tuỳ tiện. Đây là một cơ chế mà nhờ đó tham nhũng tự nuôi sống chính bản thân nó. Một biến thái kinh tế phức tạp c ủa lập luận “dầu bôi trơn là tích cực” là quan điểm cho rằng hối lộ cho phép cung cầu hoạt động. Quan điể m này kiên định rằng trong cuộc đặt giá cạnh tranh để có được một hợp đồng mua hàng cuả chính phủ, người hối lộ nhiều nhất sẽ giành phần thắng và công ty có chi phí thấp nhất sẽ có khả năng chịu đựng số tiền hối lộ lớn nhất. Điều đó chỉ hay về lý thuyết nhưng lại không đúng. Thứ nhất, bằng cách chỉ tập trung vào tệ hối lộ lập luận này không tính đế n tham nhũng là ăn cắp các nguồn lực công cộng, là m suy yếu 10
  11. án môn học ĐÒ tính ổn định kinh tế vĩ mô. Không những thế những ngườ i nhận hối lộ có xu thế chuyển những đồng tiền tham nhũng được vào các tài khoản ở nước ngoài. Ví dụ theo cách này Nigiênia đã tổn thất hàng tỷ tiền ngâ n sách trong những thập kỷ vừa qua. Thứ hai, việc giả định năng lực đấ u thầu cao nhất bắt nguồn từ khía cạnh hiệu quả - chi phí là không đúng, thay vào đó nó thườ ng gắn với chất lượ ng dướ i mức tiêu chuẩn. Thứ ba, các chính trị gia hiếm khi chịu làm đối tượ ng c ủa một khoản chi trả bất hợp pháp trong cuộc đấ u thầu cạnh tranh, trái lại họ đòi tiền hối lộ một cách kín đáo từ những đối tượ ng mà họ tin là sẽ được giữ bí mật. Thứ tư, việc nhìn nhận hối lộ như một cơ chế làm cân bằng cung cầu không tính đế n thực tế là nhiều hàng hoá công cộng không nên được phân phối cho những ngườ i đặt giá cao nhất,thay vào đó mục tiêu c ủa các chương trình xoá đói giả m nghèo là phân bổ cac nguồn lực theo sự cần thiết c ủa những ngườ i nhận. Cuối cùng quan điểm cung và cầu về tham nhũng cho rằng những kẻ hối lộ nhận được những hàng hoá mà họ đã phải trả tiền cho chúng, điều này không phải lúc nào cũng đúng vì không thể cưỡ ng chế thi hành các giao dịch tham nhũng bằng luật pháp. Một trườ ng phái “ biện hộ cho tham nhũng” lý luận rằng hối lộ có thể làm tăng hiệu quả bằng cách giả m đáng kể thời gian cần thiết cho các thủ tục xin phép và công việc giấy tờ. Vấn đề đối với lý lẽ “ đồng tiền đi trước” này nằm ở giả định rằng cả hai phía đề u thực sự tham gia vào vụ việc và không đòi hỏi thêm tiền hối lộ. Ở Ấn Độ một công chức cấp cao được hối lộ không thể giả i quyết các thủ tục xin phép nhanh hơn được một chút nào vì có nhiều ngườ i trong giới quan liêu cùng tham gia vào quá trình đó, nhưng ông ta sẵn sàng đưa ra giải pháp làm chậm trễ quá trình cấp giấy phép đối với các công ty đối thủ. Ngay cả trong những xã hội mà vô vàn các qui định phản tác dụng đã được tạo ra nhằm moi c ủa hối lộ vẫn phải có một hạt nhân c ủa các luật lệ và các qui định phục vụ những mục tiêu xã hội hữu ích. Những bộ luật đơn giản và minh bạch về xây dựng, những qui định hợp lý về môi trườ ng, những qui định rõ ràng nhằ m đả m bảo sự lành 11
  12. án môn học ĐÒ mạnh c ủa hệ thống ngân hàng và những qui định nghiê m ngặt về mua bán hạt nhân, ma tuý….là cần thiết trong bất cứ một xã hội nào. Trong bối cảnh này lý lẽ tham nhũng như chất dầu bôi trơn là đặc biệt nguy hiể m vì tiền hối lộ sẽ phục vụ cho việc giày xéo lên những qui định như vậy và làm tổn hại các mục tiêu xã hội . Một yếu tố khác góp phần vào nạn hối lộ là quyền tự do định đoạt của các chính trị gia trong việc hạn chế sự tiếp cận các đối thủ cạnh tranh tiềm năng vào thị trườ ng dành cho những kẻ hối lộ. Khối lượ ng “ dầu bôi trơn” đã gia cố những cấu trúc độc quyền khổng lồ. Thông lệ tham nhũng cố hữu c ủa những hệ thống tài chính được giám sát một cách yếu kém và việc có tay trong đã góp phần những cuộc khủng hoảng kinh tế vĩ mô ở Anbani, Bungari và mới đây là ở các nước Đông Á. Hối lộ, tìm kiếm tiền tô c ũng đòi hỏi một chi phí kinh tế lớn. Tài năng được s ử dụng không đúng chỗ vì những việc làm có tiề m năng thu được những khoản đút lót sinh lợi thu hút những ngườ i mà lẽ ra đã chấp nhận những phần thưở ng tài chính khiê m tốn hơn do những nghề nghiệp thực sự có ích mang lại. Các quan chức tham nhũng đưa ra những quyết định tồi tệ về mặt công nghệ, việc ủng hộ những dự án không đạt tiêu chuẩn, phức tạp, đòi hỏi vốn lớn song dễ hớt được những món tiền lớ n hơn. Do đó một hợp đồng lớn về quốc phòng hay cơ sở hạ tầng có thể được ủng hộ hơn việc xây dựng hàng trăm trườ ng tiểu học và trạm y tế. Tai hại hơn các quan chức cho phát triển nhiều dự án “voi trắng” (cồng kềnh, chi phí cao) không có ích gì mà chỉ làm giầu cho một số quan chức và một số nhà cung cấp. Tình trạng không hoạt động c ủa bốn nhà đối tác mới đây ở Lagos, Nigieria là một ví dụ. Không những thế các nhà thầu và các quan chức dính líu vào các hoạt động tham nhũng gây ra những chi phí khổng lồ về thời gian và năng suất bỏ ra. Việc thương lượ ng những vụ là m ăn và những khoản thanh toán bất hợp pháp, đả m bảo bí mật c ủa chúng và đề phòng những rủi ro luôn hiện hữu là sẽ không nhận được những chữ ký và giấy phép đã được hứa hẹn đề u là những công việc mất thời gian, cả sự cần thiết phải đàm phán lại hay hối lộ thê m cho một quan chức khác nữa như vẫn từng xảy ra, cũng tốn thời gian không ké m. Trên thực tế bằng chứng từ nhiều quốc gia cho thấy 12
  13. án môn học ĐÒ mối quan hệ cùng chiều giữa mức độ hối lộ và lượ ng thời gian mà một doanh nghiệp phải dành cho các quan chức Nhà nước. Một cuộc điều tra năm 1993 đối với hơn 1.500 doanh nghiệp ở 49 quốc gia cho thấy: chẳng hạn như ở Ucraina các ông chủ công ty mất nhiều tiền hối lộ phải dành thời gian cho các quan chức và chính trị gia nhiều hơn gần một phần ba so với những ngườ i hối lộ ít. Những công ty hối lộ nhiều c ũng phải mất 75 tuần công lao động mỗi năm trong thời gian quản lý cho việc thương lượ ng với các quan chức so với con số trung bình hàng nă m là 22 tuần công lao động của các doanh nghiệp hối lộ ít. Thê m vào đó các số liệu thu được từ hơn 3.600 doanh nghiệp ở 69 nước chứng tỏ rằng ở những nước có tình trạng tham nhũng cao hơn các doanh nghiệp thườ ng dành một phần lớn hơn trong thời gian quản lý cho các quan chức. Ngoài ra cuộc điều tra cũng cung cấp bằng chứng cho thấy ở những nơi mà tệ hối lộ phổ biến hơn thì chi phí vốn và chi phí đầ u tư của các doanh nghiệp có xu hướ ng cao hơn … Như vậy tác hại c ủa tham nhũng là vô cùng lớn và đặc biệt nguy hiể m đối với tất cả các quốc gia. Tham nhũng đã trở thành “quốc tế nạn” là một trong những vấn đề toàn cầu mà tất cả các quốc gia đề u có trách nhiệ m cùng tham gia giải quyết . IV. NGUYÊN NHÂN CỦA TỆ THAM NHŨNG. Những năm qua cuộc đấ u tranh tham nhũng c ủa Đả ng và Nhân dân ta diễn ra rất quyết liệt và đã thu đượ c kết quả bước đầ u song đế n nay có thể nói nạn tham nhũng vẫn chưa được đẩ y lùi một cách cơ bản. Tình hình vẫn diễn ra phức tạp, có nơi có chiều hướ ng gia tăng vớ i những thủ đoạn hết sức tinh vi, có trườ ng hợp câu kết, móc nối ngang dọc giữa các phần tử thoái hoá biến chất trong các cơ quan Nhà nước và ngoài xã hội, rất khó phát hiện làm cho cuộc đấu tranh chống tham nhũng hết sức khó khăn. Vậy do những nguyên nhân chủ yếu nào ? 1. Nguyên nhân gây ra tham nhũng có nhiều, nhưng nguyên nhân đầu tiên có tính chất sâu xa, bản chất là do chế độ người bóc lột người sinh ra. 13
  14. án môn học ĐÒ Hồ Chủ Tịch đã nói: “Tham ô, lãng phí, quan liêu là những xấu xa của xã hội cũ. Nó do lòng tư lợi ích kỷ, hại nhân dân mà ra, nó do chế đ ộ người bóc lột người mà ra.”4 Một đặc điểm nổi bật c ủa s ự vận động xã hội, khác với mọi sự vận động vật chất khác trong tự nhiên ở chỗ con ngườ i hành động đề u tính đế n lợi ích hoặc mục đích tư lợi ích kỷ nào đó. Bởi vậy chế độ tư hữu chính là cơ sở tư tưở ng c ủa các hành vi tham nhũng, không có tư tưở ng tư lợi ích kỷ sẽ không có hành vi tham nhũng thiệt ngườ i lợi mình. 2. Hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách ở nước ta còn nhiều kẽ hở 2.1. Hệ thống pháp luật 2.1.1. Trên phương diện xây dựng pháp luật Trong đấ u tranh phòng chống tham nhũng, pháp luật được coi là phương tiện c ứng rắn nhất và không thể thiếu được. Lịch sử đấ u tranh chống tham nhũng trên phạm vi toàn thế giới cho thấy, nếu thiếu phương tiện pháp luật thì cuộc đấ u tranh này chỉ là cuộc chiến nửa vờ i dọa tham nhũng chứ không diệt được tham nhũng. Vai trò c ủa pháp luật trong đấ u tranh chống tham nhũng được thể hiện ở nhiều nội dung khác nhau, từ việc xác định thế nào là tham nhũng, các loại hành vi tham nhũng, các biện pháp phòng ngừa, các loại chế tài cho tới hình thức và biện pháp xử lý tham nhũng. Ở một cách phân chia tương đối, pháp luật liên quan đế n tham nhũng được sử dụng trên hai phương diện: Phòng ngừa tham nhũng và xử lý tham nhũng. 2.1.1.1. Pháp luật về phòng ngừa tham nhũng được thể hiện ở rất nhiều ngành luật, nhiều văn bản khác nhau: từ các văn bản về tổ chức bộ máy Nhà nước, văn bản về các lĩnh vực kinh tế xã hội đế n pháp luật đấ u tranh trực diện với tham nhũng. Nó có thể là ngành luật hiến pháp, luật đất đai, luật tài chính - ngân hàng, luật hành chính, luật dân sự, luật kinh tế…Một đòi hỏi đối với các văn bản pháp luật này là phải đồng bộ, thống nhất, phải tạo được khuân mẫu pháp lý có khả năng loại trừ s ự nảy sinh c ủa các hành vi tham nhũng. Tuy nhiên đánh giá một cách toà n diện hệ thống pháp luật này, chúng ta dễ dàng nhận thấy sự bất cập và 4 Hå ChÝ Minh toµn tËp, tËp 6, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1995, trang 494 14
  15. án môn học ĐÒ còn nhiều kẽ hở, là mảnh đất sinh sôi, phát triển của tham nhũng, đặc biệt là các quy định trong lĩnh vực quản lý tài chính, xét duyệt các dự án đầu tư, đấu thầu, duyệt chi, cấp phát ngân sách, cho vay, pháp luật về xây dựng cơ bản và quản lý tài chính trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, xuất nhập khẩu, quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng…Những biểu hiện cụ thể c ủa sự bất cập đó là sự thiếu thống nhất, thiếu đồng bộ, còn nhiều kẽ hở, chưa thực sự phục vụ nhân dân, thiếu văn bản hướ ng dẫn kịp thời dẫn đế n cách hiểu và giải thích khác nhau…Những văn bản quy định về các thủ tục hành chính còn rườ m rà, phức tạp dễ dẫn đế n tình trạng quan liêu, gây phiền hà, sách nhiễu nhân dân để tham nhũng. 2.1.1.2. Pháp luật về xử lý tham nhũng c ũng còn những bất cập trước tình hình tham nhũng ngày càng diễn biến phức tạp hiện nay. Bộ luật hình s ự nă m 1999 quy định 7 tội danh tham nhũng song sau gần 3 năm thi hành, cho đế n nay chưa có văn bản hướ ng dẫn c ụ thể những quy định này. Theo Pháp lệnh chống tham nhũng và tinh thần c ủa Bộ luật hình sự năm 1999 thì hành vi tham nhũng có thể bị xử lý về hình sự hoặc hành chính, tuỳ tính chất, mức độ vi phạm. Song trên thực tế chúng ta chưa ban hành được một Nghị định về xử lý hành chính đối với các hành vi tham nhũng ( khi chưa đế n mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự ), do vậy trên thực tế đối với các hành vi vi phạ m ở mức độ này đã có tình trạng xử lý tuỳ tiện, nhiều nơi không xử lý. Các chế tài đối với ngườ i có hành vi tham nhũng được quy định trong luật là rất cần thiết song chế tài áp dụng đối với ngườ i có trách nhiệ m, nghĩa vụ trong đấ u tranh phòng chống tham nhũng ( nếu không thực hiện đầ y đủ, đúng đắ n trách nhiệ m, nghĩa vụ luật định ) thì lại chưa được đề cập ( trừ những ngườ i có hành vi xâ m phạm hoạt động tư pháp ) nên chưa có sự phối hợp đồng bộ trên thực tế. 2.1.1.3. Trong việc xây dựng hệ thống pháp luật liên quan đế n phòng chống tham nhũng, Nhà nước ta mới chỉ chú trọng đế n pháp luật về xử lý tham nhũng, chưa chú ý đúng mức đế n pháp luật về phòng ngừa tham nhũng. Sắp tới chúng ta phải tập trung s ức hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng ngừa tham nhũng, làm cho cơ hội phát sinh tham nhũng bị hạn chế đi dẫn đế n bị loại trừ, làm cho tham nhũng giả m 15
  16. án môn học ĐÒ thiểu trong cuộc sống. Pháp lệnh chống tham nhũng ban hành năm 1998 mặc dù đã sửa đổi, bổ sung nhưng đế n nay đã tỏ ra lạc hậu, nhiều quy định không thực hiện được trên thực tế, cần nâng cấp văn bản này thành Luật chống tham nhũng với những quy định c ứng rắn và c ụ thể hơn, phù hợp với yêu cầu c ủa cuộc đấ u tranh chống tham nhũng trong tình hình mới. 2.1.2. Hoạt đ ộng phổ biến giáo dục pháp luật, hoạt đ ộng tuyên truyền, giáo dục pháp luật đ ặc biệt là pháp luật liên quan đ ến phòng chống tham nhũng chưa đươc các cơ quan, các cấp, các ngành chú ý đúng mức. Nhiều cán bộ, công chức không nắ m được những quy định cơ bản trong pháp Lệnh chống tham nhũng và những quy định c ủa Bộ luật hình sự về tội tham nhũng. Ở nhiều cơ quan, lãnh đạo không muốn tổ chức triển khai thực hiện pháp luật về chống tham nhũng trong đơn vị mình bởi vì nó động chạm đế n chính bản thân ngườ i lãnh đạo đó. Từ thực trạng đó mà trên thực tế nhiều ngườ i có hành vi tham nhũng song không ý thức được đầ y đủ hành vi c ủa mình. Một số ngườ i khác cũng do không hiểu biết pháp luật mà chưa thấy được trách nhiệm c ủa mình trong việc phát hiện, tố cáo hành vi tham nhũng. 2.1.3. Trong hoạt đ ộng áp dụng pháp luật về phòng, chống tham nhũng, nhiều vấn đề bức xúc đã nảy sinh trong lĩnh vực này và đây là một trong những nguyên nhân c ủa tình trạng tham nhũng ngày càng phức tạp. Tình trạng bao che xử lý nội bộ còn phổ biến. Không ít vụ án tham nhũng đang bị điều tra bỗng nhiên bị đình chỉ. Nhiều vụ án đưa ra xét xử song hình phạt còn nhẹ, chưa đủ tính răn đe, phòng ngừa. Đặc biệt trong thờ i gian qua đã xuất hiện không ít trườ ng hợp chính những cán bộ được giao nhiệm vụ trực tiếp đấ u tranh xử lý tội phạ m có hành vi tham nhũng lại là ngườ i có hành vi tham nhũng. Ở một số địa phương đã nảy sinh tình trạng một số người có chức vụ, quyền hạn can thiệp vào hoạt động đấu tranh chống tham nhũng c ủa cơ quan bảo vệ pháp luật. Rõ ràng, sự thiếu nghiêm minh công bằng trong việc xử lý ngườ i có hành vi tham nhũng đã trở thành một trong những nguyên nhân là m cho tình trạng tham nhũng chưa có chiều hướ ng thuyên giảm 16
  17. án môn học ĐÒ 2.2. Cơ chế chính sách Nhiều chế độ chính sách còn mang tính ban phát, nên chưa loại trừ được cơ chế xin-cho, tạo ra một tầng lớp độc quyền, đặc lợi và những tiêu cực khó kiểm soát. Một chế độ đãi ngộ cán bộ, công chức còn mang tính bao cấp như đất đai, nhà ở, phương tiện…dẫn tới việc vận dụng tuỳ tiện. Tiền lương chưa đả m bảo cuộc sống nên việc tìm thê m nguồn thu nhập khác trở thành phổ biến. Chính hệ thống pháp luật không chuẩn xác, do xử phạt tội tham nhũng quá nhẹ Công tác cải cách hành chính đạt hiệu quả chưa cao. Nạn sách nhiễu tham nhũng đang tạo nên rào cản trong mọi lĩnh vực c ủa đờ i sống xã hội. 3. Do những sai lầm khuyết điểm trong hoạt động c ủa một s ố cơ quan Đảng và Nhà nước. Tệ tham nhũng nói chung và các tội phạm có tính chất tham nhũng phát triển phổ biến và gây hậu quả hết sức nghiê m trọng như hiệ n nay chủ yếu và trước hết do những sai lầm, khuyết điểm trong hoạt động của nhiều cơ quan Đả ng và Nhà nước và do sự thoái hoá biến chất c ủa một bộ phận cán bộ, Đảng viên. Ý thức tự phê bình và phê bình c ủa cán bộ, đảng viên còn yếu. Biểu hiện c ụ thể là chưa có cán bộ, đảng viên nào phạm pháp hoặc có hành vi tham nhũng, tiêu c ực, lãng phí được phát hiện do kết quả c ủa phê bình và tự phê bình trong nội bộ. Một số vụ việc có liên quan đế n tham nhũng, tiêu c ực, lãng phí bị quần chúng, công luận phát hiện, tố giác, song các tổ chức đả ng liên quan, tổ chức đả ng cấp trên, các cơ quan thanh tra, kiểm tra hoặc không biết hoặc biết nhưng không tích cực ngăn chặn để những hành vi đó phát triển thành những vụ án nghiê m trọng. Các ý kiến đồng tình với việc xác định những nguyên nhân dẫn đến việc “chưa tạo ra được những chuyển biến cơ bản trong công tác xây dựng Đả ng c ũng như trong việc nâng cao chất lượ ng c ủa các tổ chức đả ng và c ủa đội ngũ cán bộ, đả ng viên, nhất là chưa ngăn chặn và đẩy lùi được tệ tham nhũng, lãng phí”5 mà hội nghị lần thứ tư Ban Chấp 5 KÕt luËn 04-KL/TW cña héi nghÞ lÇn thø 4 17
  18. án môn học ĐÒ hành Trung ương khoá IX đã chỉ ra. C ụ thể là, ở không ít nơi, s ự chỉ đạ o của các cấp uỷ chưa kiên quyết, chưa tập trung đúng mức, một số cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa tự giác phê bình và tự phê bình, chưa làm gương cho cán bộ, đả ng viên trong đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, việc xử lý một số vụ việc nổi c ộm chưa nghiêm, vẫn còn có biểu hiện” trên nhẹ, dướ i nặng “, nhiều cấp uỷ, tổ chức đả ng chưa thực sự dựa vào dân, chưa coi trọng tiếp thu ý kiến phê bình c ủa dân để xây dựng, chỉnh đốn Đả ng, một số chủ trương, biện pháp, quy chế, chính sách nhằm ngăn ngừa, đấu tranh chống tệ tham nhũng, lãng phí quy định chưa hợp lý, chặt chẽ, có tính khả thi chưa cao, còn ít hiệu quả, thiếu s ự phân công phối hợp chỉ đạo việc chống tham nhũng một cách có hiệ u lực, hiệu quả. Công tác kiểm tra Đả ng, thanh tra, kiểm sát của các cơ quan chức năng c ủa Nhà nước chưa được tiến hành thườ ng xuyên, liên tục, còn nhiều yếu kém. Ở nhiều nơi, công tác kiểm tra của Đả ng chưa chú ý kiể m tra, khắc phục tệ quan liêu. 4. Những yếu kém trong công tác tổ chức cán bộ do sự buông lỏng, yếu kém trong quản lý Nhà nước. Đây là nguyên nhân quan trọng làm phát sinh các tội có tính chất tham nhũng. Đả ng ta chỉ rõ: công tác cán bộ vừa bảo thủ, vừa trì trệ về nhiều mặt, vi phạm các nguyên tắc đào tạo, bồi dưỡ ng, sử dụng, đề bạt cán bộ. Việc đào tạo, bồi dưỡ ng cán bộ nhất là cán bộ kinh tế từ trước đến nay chưa được coi trọng đúng mức, chưa đáp ứng được nhu cầu về phát triển kinh tế thị trườ ng. Việc bố trí cán bộ ở nhiều cấp, nhiều ngành vẫn c òn tư tưở ng bè cánh, phe phái. Công tác đề bạt cán bộ còn bị chi phối bởi cách nhìn chủ quan, phiến diện, chưa chính xác trong phương pháp đánh giá, lựa chọn cán bộ. Công tác xử lý cán bộ thườ ng có khuynh hướ ng hữu khuynh. Tình trạng tuỳ tiện, muốn xử lý nội bộ, xử lý nhẹ còn khá phổ biến. Đặc biệt Đả ng ta khẳng định giáo dục là quốc sách hàng đầ u nhưng chính mục tiêu này bị buông lỏng. Tham nhũng một phần được mang theo vào nhà trườ ng, được “rèn” ngay khi thi tuyển vào và “luyện” trong quá trình ở nhà trườ ng, những nơi có mô i Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng kho¸ IX, ngµy 19-11-2001 18
  19. án môn học ĐÒ trườ ng giáo dục thấp kém, những cán bộ đã lọt qua môi trườ ng đào tạo như thế không thể là những hạt giống tốt, càng không thể là hạt nhâ n chống tham nhũng. Sự sai lầm trong bố trí, sử dụng cán bộ và buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, đánh giá cán bộ, thiếu kiểm soát cho nên trước s ự cám dỗ c ủa những lợi ích vật chất một bộ phận cán bộ, Đả ng viên đã bị tha hoá. 5. Do bản chất c ủa nền kinh tế thị trường Ngày nay sự phát triển c ủa kinh tế thị trườ ng là không thể phủ nhận được, tuy nhiên do bản chất c ủa nền kinh tế thị trườ ng, c ủa việc tự do hoá cạnh tranh c ũng là một trong những nguyên nhân gây ra tệ tham nhũng. Trong nền kinh tế thị trườ ng vai trò của đồng tiền được đặt lê n rất cao. Có không ít tổ chức, cá nhân vì những mục tiêu riêng để tồn tại trong sự canh tranh khốc liệt đã dùng mọi thủ đoạn trong đó thủ đoạn hối lộ được sử dụng rất phổ biến. 6. Trình độ dân trí Nhìn chung trình độ dân trí còn thấp nên nhân dân chưa có nhiề u khả năng tham gia quản lý Nhà nước, kiểm tra, giá m sát hoạt động c ủa các cơ quan Nhà nước và c ủa cán bộ, công chức. Mặc dù gần đây đã có quy chế dân chủ, song nhìn chung việc thực hiện còn nhiều hạn chế 7. Cuộc đấu tranh chống tệ tham nhũng động chạm đế n những cán bộ có chức có quyền, có khi động chạm đến cả một tập thể ngành, cơ quan đơn vị, động chạm đế n lợi ích thiết thực, đến thể diện, uy tín c ủa cán bộ. Hơn nữa, tệ tham nhũng vẫn còn cơ sở kinh tế, xã hội để tồn tại. Vì thế cuộc đấ u tranh chống tệ tham nhũng là một quá trình lâu dài, rất khó khăn phức tạp. 19
  20. án môn học ĐÒ CHƯƠNG II THỰC TRẠNG THAM NHŨNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY I. SƠ LƯỢC VỀ THỰC TRẠNG THAM NHŨNG TRÊN THẾ GIỚI HIỆN NAY 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2070 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2