intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nhận diện hành vi trục lợi trong bảo hiểm tài sản - ThS.Nguyễn Thị Thủy

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

145
lượt xem
20
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Nhận diện hành vi trục lợi trong bảo hiểm tài sản của ThS.Nguyễn Thị Thủy" sẽ nêu khái niệm trục lợi bảo hiểm tài sản, các hành vi trục lợi trong bảo hiểm tài sản. Cùng tham khảo để nắm bắt nội dung chi tiết của bài viết này nhé.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nhận diện hành vi trục lợi trong bảo hiểm tài sản - ThS.Nguyễn Thị Thủy

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn ThÞ Thuû * ro trong ph m vi b o hi m d n n t n th t. 1. t v n Tr c l i b o hi m nói chung và b o V i khái ni m trên, ho t ng kinh hi m tài s n nói riêng ang là v n áng doanh b o hi m ư c th c hi n trên cơ s ng i không ch c a ngành b o hi m mà còn doanh nghi p b o hi m ch p nh n r i ro c a là v n quan tâm c a toàn xã h i. Các ngư i ư c b o hi m ilih ưc hành vi tr c l i này ã gây thi t h i áng k quy n thu nh ng kho n phí nh t nh t cho các doanh nghi p b o hi m, nh ng ngư i mua b o hi m. Khi doanh nghi p b o ngư i tham gia b o hi m và nh hư ng n hi m thu phí c a bên mua b o hi m cũng toàn xã h i. N u các hành vi tr c l i trong ng nghĩa v i vi c doanh nghi p b o hi m b o hi m nói chung và b o hi m tài s n nói s ph i gánh ch u m t m c trách nhi m i riêng không ư c ngăn ch n k p th i s d n v i ngư i ư c b o hi m tương ng m c n tr t t k cương c a xã h i b phá v , phí b o hi m ã thu. ây là y u t ch ng nh hư ng n s phát tri n lành m nh c a minh quan h kinh doanh b o hi m là quan th trư ng b o hi m nói chung và b o hi m h xã h i mang tính ch t song v , quy n l i tài s n nói riêng. Bài vi t này xin nêu và bên này cũng chính là nghĩa v c a bên kia phân tích các hành vi tr c l i trong b o và ngư c l i. thi t l p nên quan h mang hi m tài s n. tính h p tác, tương tr này, bên mua b o hi m và doanh nghi p b o hi m ph i tuân 2. Khái ni m tr c l i b o hi m tài s n Kinh doanh b o hi m là ho t ng c a th cam k t không ư c c ý th c hi n doanh nghi p b o hi m nh m m c ích sinh nh ng hành vi có th gây thi t h i cho phía l i, theo ó doanh nghi p b o hi m ch p i tác. Như v y, hành vi l a d i nh m gây nh n r i ro c a ngư i ư c b o hi m trên thi t h i cho phía bên kia t ưc cơ s bên mua b o hi m óng phí b o hi m nh ng quy n l i tài chính nh t nh trong doanh nghi p b o hi m tr ti n b o hi m quan h b o hi m có th b coi là vi c ki m cho ngư i th hư ng ho c b i thư ng cho l i b t h p pháp. ngư i ư c b o hi m khi x y ra s ki n b o Theo quy nh t i Thông tư s hi m.(1) Còn b o hi m tài s n là lo i hình 31/2004/TT-BTC c a B tài chính hư ng d n b o hi m, theo ó, doanh nghi p b o hi m th c hi n Ngh nh s 118/N /2004/CP ti n hành thu phí b o hi m c a bên mua b o hi m và cam k t b i thư ng cho bên ư c * Gi ng viên Khoa lu t thương m i Trư ng i h c Lu t thành ph H Chí Minh b o hi m khi tài s n mua b o hi m g p r i t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 57
  2. nghiªn cøu - trao ®æi c a Chính ph v x ph t vi ph m hành ư c b o hi m). chính trong lĩnh v c kinh doanh b o hi m Các d u hi u nh n d ng m t hành vi thì: “Tr c l i b o hi m là hành vi c ý l a tr c l i b o hi m nói chung và tr c l i b o hi m tài s n nói riêng là: d i c a t ch c, cá nhân nh m thu l i b t - Có hành vi l a d i. Hành vi l a d i là hành chính khi tham gia b o hi m, b i thư ng vi c a m t ch th ưa ra nh ng thông tin ho c b o hi m, tr ti n b o hi m và gi i quy t khi u n i b o hi m”. Như v y, nói n tr c b ng ch ng ngư i khác tin r ng nh ng l i b o hi m là ph i nói n hành vi c a t thông tin, b ng ch ng này là úng s th t. ch c, cá nhân ư c th c hi n m t cách c ý - M c ích c a các ch th khi ưa ra nh m thu l i b t chính. T ch c, cá nhân các thông tin, b ng ch ng ư c hư ng ưc c p trong khái ni m tr c l i b o m t quy n l i mà l ra mình không ư c hi m trên ây có th là bên mua b o hi m, hư ng ho c ư c hư ng l i l n hơn quy n bên ư c b o hi m ho c doanh nghi p b o l i tài chính mà mình ư c hư ng. hi m, th m chí có th là hành vi gian l n - S hư ng l i này ã làm nh hư ng trong b o hi m c a i lí b o hi m và n quy n l i tài chính c a các ch th khác. doanh nghi p môi gi i b o hi m. Cho dù là 3. Các hành vi tr c l i trong b o hi m t ch c, cá nhân nào i chăng n a nhưng tài s n mu n th c hi n ư c hành vi tr c l i b o a. Tài s n ã t n th t m i mua b o hi m hi m thì các ch th này cũng ph i tham gia M t trong nh ng nguyên t c c a ho t vào quan h kinh doanh b o hi m. ng kinh doanh b o hi m là doanh nghi p Tóm l i, chúng ta có th kh ng nh: b o hi m ch có th b o hi m cho nh ng r i Tr c l i b o hi m là hành vi ki m l i b t ro khách quan và mang tính ng u nhiên x y h p pháp c a các ch th tham gia vào quan ra i v i bên mua b o hi m. Tham gia vào h kinh doanh b o hi m. ho t ng b o hi m thương m i, m c ích Còn tr c l i b o hi m tài s n là vi c các c a bên mua b o hi m là nh m chuy n giao bên tham gia vào quan h b o hi m tài s n r i ro v m t tài chính t mình sang doanh nh m th c hi n các hành vi l a d i ưc nghi p b o hi m, trên cơ s ó, tránh t n hư ng quy n l i tài chính mà l ra mình th t x y ra i v i h khi i tư ng b o không ư c hư ng ho c hư ng l i l n hơn hi m g p r i ro. B o hi m tài s n là ho t quy n l i tài chính mà mình ư c hư ng. ng kinh doanh vì m c tiêu l i nhu n V i khái ni m trên ây, hành vi tr c l i thông qua vi c các doanh nghi p b o hi m b o hi m có th có t nh ng ch th tham t o l p qu b o hi m t phí b o hi m và s gia vào quan h b o hi m. Tuy nhiên, bài d ng chi tr cho nh ng trư ng h p thu c vi t này ch i sâu phân tích các hành vi trách nhi m b o hi m. Do v y, t i th i i m tr c l i t phía ngư i mua b o hi m (ngư i giao k t h p ng, r i ro i v i tài s n b o 58 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  3. nghiªn cøu - trao ®æi hi m ph i chưa x y ra. ư c coi là l i ích b o hi m. Ví d , m t xác nh s ki n b o hi m làm phát ngư i mua b o hi m cho tài s n do mình sinh trách nhi m c a doanh nghi p b o tr m c p mà có hay ch hàng mua b o hi m hi m trong quan h b o hi m tài s n ph i hàng hóa v n chuy n cho nh ng m t hàng căn c vào 2 y u t : c m… Nh ng i tư ng trên, n u ư c mua Th nh t, t i th i i m giao k t h p b o hi m thì h p ng b o hi m s không ng b o hi m, r i ro ư c b o hi m ph i có giá tr pháp lí k t th i i m giao k t. chưa phát sinh. N u t i th i i m giao k t L i ích trong b o hi m tài s n còn ph i h p ng b o hi m, r i ro ư c b o hi m là l i ích xác nh ư c t i th i i m giao ang x y ra thì bên mua b o hi m ph i k t h p ng. L i ích xác nh là l i ích không bi t ư c v vi c ó. hi n có không ph i do suy oán ch quan. Th hai, tài s n mua b o hi m v n còn t n M t ngư i mua b o hi m cho tài s n mà t i t i th i i m giao k t h p ng b o hi m. không ch ng minh ư c l i ích mình mua S dĩ, trong quan h b o hi m tài s n, b o hi m là l i ích có th t thì doanh nghi p doanh nghi p b o hi m ph i lưu ý n các b o hi m không th có cơ s cpbo y u t trên khi ti n hành giao k t h p ng hi m, do v y không th hình thành nên b o hi m, b i vì, m t trong nh ng c quan h b o hi m tài s n ư c. L i ích h p trưng c a b o hi m nói chung và b o hi m pháp và xác nh trong b o hi m tài s n còn tài s n nói riêng là y u t r i ro ph i chưa ư c hi u là t i th i i m giao k t h p x y ra t i th i i m giao k t h p ng, n u ng, quy n l i tài chính c a bên mua b o r i ro ã x y ra r i thì không còn là i hi m (bên ư c b o hi m) v i tài s n v n tư ng c a ho t ng kinh doanh b o hi m ư c duy trì, có nghĩa là bên mua b o hi m n a. Do v y, không m t doanh nghi p b o v n có quy n s h u ho c s d ng (trong hi m nào l i ch p nh n gánh ch u t n th t trư ng h p ư c ch s h u tài s n y cho bên mua b o hi m khi bi t ch c r i ro quy n qu n lí tài s n) i v i tài s n ó. ã x y ra i v i tài s n b o hi m. Ngoài ra, Như v y, n u t i th i i m mua b o trong b o hi m tài s n, ư c doanh hi m, i tư ng b o hi m (tài s n) không nghi p b o hi m ch p nh n b o hi m thì còn t n t i thì bên mua b o hi m không còn bên mua b o hi m ph i có l i ích b o hi m. l i ích i v i tài s n và như v y thì không L i ích này ph i là l i ích h p pháp, t c là th giao k t h p ng b o hi m. Tuy nhiên, ph i ư c pháp lu t th a nh n. T t c trên th c t , có r t nhi u trư ng h p, tài s n nh ng l i ích không h p pháp ư c t o ra ã b t n th t, bên mua b o hi m m i ti n t nh ng hành vi b pháp lu t nghiêm c m hành mua b o hi m cho tài s n, hành vi này ho c nh ng l i ích ư c t o ra trái ngư c g i là tr c l i b t h p pháp. S dĩ chúng ta v i l i ích chung c a xã h i… u không g i ây là hành vi tr c l i b t h p pháp vì t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 59
  4. nghiªn cøu - trao ®æi các lí do sau: b o hi m ã giao k t. Như v y, pháp lu t Th nh t, t i th i i m giao k t h p không c m các bên tham gia quan h b o ng b o hi m, r i ro ã x y ra i v i tài hi m tài s n giao k t h p ng b o hi m s n b o hi m, t c là không th có cơ s làm trùng, i u này là phù h p v i nguyên t c phát sinh trách nhi m b o hi m c a doanh th c hi n quy n s h u ư c quy nh nghi p b o hi m nhưng bên mua b o hi m trong B lu t dân s . ó là ch s h u ư c v n yêu c u doanh nghi p b o hi m gánh toàn quy n nh o t các v n liên quan (3) ch u r i ro cho mình. i u ó có nghĩa là h n tài s n. c tình gian l n t o l p nên m t quan h Quy nh b o hi m trùng trong Lu t kinh b o hi m nh m hư ng l i t quan h này. doanh b o hi m xu t phát t nhu c u b o v Th hai, khi ti n hành mua b o hi m tài s n c a ch s h u. C th , do phí b o cho tài s n, bên mua b o hi m không có hi m trong b o hi m tài s n chi m t l r t quy n l i i v i tài s n ó n a, b i vì tài nh trên t ng giá tr tài s n nên ch tài s n s n ó không còn t n t i th i i m giao có th tuỳ vào kh năng tài chính c a mình k t h p ng. mà có th mua b o hi m cho tài s n t i nhi u Như v y, khi m t ngư i không còn doanh nghi p b o hi m khác nhau v i cùng quy n l i i v i tài s n mà yêu c u m t i u ki n và s ki n b o hi m nh m dàn tr i ngư i khác ph i ng ra cam k t chi tr r i ro. Trong trư ng h p m t trong các nh ng t n th t liên quan n tài s n ó cho doanh nghi p b o hi m mà ch tài s n mua mình là hành vi l a o. b o hi m b phá s n thì ngư i ư c b o hi m v n m b o ư c quy n l i tài chính c a b. Tr c l i b o hi m thông qua vi c mình t i các doanh nghi p b o hi m còn l i. mua b o hi m trùng cho tài s n B o hi m trùng trong b o hi m tài s n Tuy nhiên, pháp lu t ch th a nh n hành vi là trư ng h p bên mua mua b o hi m cho mua b o hi m trùng i v i tài s n nh m cùng m t tài s n v i cùng i u ki n và s m c ích dàn tr i r i ro ch không cho phép ki n b o hi m t i hai ho c nhi u doanh vi c l i d ng quy nh này ki m l i b t nghi p b o hi m.(2) Theo quy nh c a Lu t h p pháp. C th , n u bên mua b o hi m kinh doanh b o hi m, trong trư ng h p các ti n hành mua b o hi m cho tài s n t i nhi u bên (bên mua b o hi m và doanh nghi p doanh nghi p b o hi m r i hoàn t t h sơ b o hi m) giao k t h p ng b o hi m yêu c u các doanh nghi p b o hi m th c trùng, khi x y ra s ki n b o hi m, m i hi n nghĩa v b i thư ng theo cam k t thì doanh nghi p b o hi m ch ch u trách trách nhi m b i thư ng c a các doanh nhi m b i thư ng theo t l gi a s ti n b o nghi p b o hi m không vư t quá giá tr thi t h i th c t c a tài s n.(4) Trong b o hi m hi m ã th a thu n trên t ng s ti n b o hi m c a t t c các h p ng mà bên mua trùng, bên mua b o hi m ph i có nghĩa v 60 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  5. nghiªn cøu - trao ®æi thông báo cho các doanh nghi p b o hi m Trong trư ng h p này, khi có t n th t x y cùng ti n hành b o hi m cho tài s n v vi c ra doanh nghi p b o hi m s căn c vào s b o hi m trùng. Trư ng h p, bên mua b o ti n b o hi m b i thư ng. hi m không thông báo cho các doanh nghi p Trên th c t , có r t nhi u trư ng h p, b o hi m có liên quan v vi c bên mua b o bên mua b o hi m ã l i d ng quy nh này hi m cùng lúc mua b o hi m cho tài s n t i khai tăng giá tr c a tài s n b o hi m nhi u doanh nghi p b o hi m khác nhau thì nh m m c ích tr c l i. Theo quy nh c a Lu t kinh doanh b o hi m,(5) trư ng h p có th coi ây là hành vi l a d i. Như v y, n u trên th c t , bên mua mua bên mua b o hi m yêu c u b o hi m l n b o hi m cho m t tài s n t i nhi u doanh hơn giá th trư ng c a tài s n thì h p ng nghi p b o hi m khác nhau v i cùng m t b o hi m này ư c g i là h p ng b o i u ki n và s ki n b o hi m nh m hi m trên giá tr . M c dù kho n 1 i u 42 ư c hư ng s ti n b o hi m l n hơn giá tr Lu t kinh doanh b o hi m quy nh doanh c a tài s n là hành vi tr c l i b o hi m. nghi p b o hi m và bên mua b o hi m Khía c nh tr c l i c a hình th c này th không ư c giao k t h p ng b o hi m tài hi n, ngư i ư c b o hi m c tình che gi u s n trên giá tr nhưng t i kho n 2 i u 42 doanh nghi p b o hi m vi c tài s n ã ư c l i ưa ra hư ng x lí “trong trư ng h p mua b o hi m t i doanh nghi p b o hi m h p ng b o hi m trên giá tr ư c giao khác v i cùng i u kho n và s ki n b o k t do l i vô ý c a bên mua b o hi m, hi m trư c khi giao k t h p ng v i doanh doanh nghi p b o hi m ph i hoàn l i cho nghi p b o hi m. Ngoài ra, kh ng nh bên mua b o hi m s phí b o hi m ã óng ây là hành vi tr c l i b o hi m còn căn c tương ng v i s ti n b o hi m vư t quá vào m c ích c a vi c không cung c p giá th trư ng c a tài s n ư c b o hi m thông tin này t phía bên mua b o hi m là sau khi tr các chi phí h p lí có liên quan”. nh m ư c hư ng quy n l i tài chính l n Chính quy nh thi u th ng nh t gi a kho n hơn giá tr tài s n mà mình ang s h u. 1 và kho n 2 i u 42 Lu t kinh doanh b o hi m ã d n n vi c bên mua b o hi m c. Khai tăng giá tr c a tài s n b o hi m Trong b o hi m tài s n ch có bên mua thư ng c tình khai tăng giá tr tài s n khi b o hi m (ch s h u tài s n) là bi t rõ nh t mua b o hi m hư ng l i b t h p pháp. nh ng y u t liên quan n tài s n. Vì v y, S dĩ x y ra tình tr ng trên là do pháp lu t i v i nh ng tài s n nh giá ư c yêu chưa có bi n pháp ch tài trong trư ng h p c u trình kĩ thu t cao, chi phí nh giá bên mua b o hi m c ý giao k t h p ng l n thì thông thư ng doanh nghi p b o b o hi m trên giá tr . Hơn n a, vi c th a hi m căn c vào giá tr c a tài s n mà bên nh n s t n t i c a h p ng b o hi m tài mua b o hi m khai báo c p b o hi m. s n trên giá tr do l i vô ý ã giúp cho bên t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 61
  6. nghiªn cøu - trao ®æi mua b o hi m có th th c hi n ư c hành mình, truy tìm, òi l i tài s n b ngư i khác vi l a o c a mình.(6) C th , trên th c t , chi m h u, s d ng, nh o t không có căn c pháp lu t.(7) Như v y, khi t o ra tài s n xác nh ư c bên mua b o hi m giao k t h p ng b o hi m trên giá tr do l i c m t cách h p pháp, ch s h u tài s n ư c ý hay vô ý là r t khó khăn, hi n t i pháp quy n yêu c u Nhà nư c b o v quy n s lu t kinh doanh b o hi m cũng chưa ưa ra h u c a mình i v i tài s n. ư c nh ng tiêu chí phân bi t th nào là Xét góc lí lu n, không ai l i h y giao k t do l i c ý và th nào là giao k t do ho i chính tài s n mà mình ang có quy n vô ý. Vì v y, k t lu n v v n này ch l i v tài chính i v i nó, b i vì, t ch c, mang tính ch quan mà thôi. cá nhân khi yêu c u Nhà nư c ch ng nh n Khía c nh tr c l i c a hành vi này th quy n s h u c a h i v i tài s n thì b n hi n: Bên mua b o hi m c tình yêu c u thân h ph i có nhu c u b o v nh ng l i doanh nghi p b o hi m gánh ch u thay ích liên quan n tài s n. Khi ch s h u tài mình nh ng t n th t l n hơn t n th t th c t s n tham gia vào quan h b o hi m nh m x y ra. Ph n chênh l ch mà bên mua b o m c ích hoán chuy n r i ro c a mình i hi m ư c hư ng (gi a s ti n b o hi m mà v i tài s n sang cho doanh nghi p b o hi m doanh nghi p b o hi m chi tr v i t n th t thì không có lí do gì h l i c tình t o ra r i th c t ) là không có căn c h p pháp hay ro i v i tài s n mà h ang s h u. còn g i là s hư ng l i b t h p pháp. Trên th c t , có m t nguyên t c chung c a b o hi m thương m i liên quan n v n d. T h y ho i tài s n nh n b o hi m Cơ s hình thành quy n l i b o hi m này ó là nguyên t c h p tác vì m c tiêu trong b o hi m tài s n là quy n s h u c a b o hi m. Theo nguyên t c này, bên mua bên mua b o hi m i v i tài s n. Như v y, b o hi m ph i có trách nhi m b o v tài s n v m t pháp lí, trong th i gian mua b o b o hi m như là chưa h mua b o hi m. hi m, tài s n b o hi m v n thu c quy n s Quán tri t nguyên t c này, Lu t kinh doanh h u c a bên mua b o hi m. bov b o hi m ã quy nh m t trong nh ng nghĩa quy n s h u c a ch tài s n, B lu t dân v c a bên mua b o hi m là trong su t quá s c a nư c C ng hòa xã h i ch nghĩa trình mua b o hi m, bên mua b o hi m ph i Vi t Nam quy nh quy n s h u c a cá áp d ng các bi n pháp phòng, h n ch t n th t x y ra i v i tài s n b o hi m.(8) nhân, pháp nhân và ch th khác ư c pháp lu t công nh n và b o v , không ai có th b Khi tham gia vào quan h b o hi m tài h n ch , b tư c o t trái pháp lu t quy n s n, m c ích mà bên mua b o hi m nh m s h u i v i tài s n c a mình. Ch s h u t ư c là yêu c u doanh nghi p b o hi m có quy n t b o v , ngăn c n b t kì ngư i b o v quy n l i v t ch t c a mình trư c nào có hành vi xâm ph m quy n s h u c a nh ng r i ro b t ng . Như v y, không có lí 62 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  7. nghiªn cøu - trao ®æi do gì m t ngư i v a yêu c u ngư i khác nh n ti n b i thư ng tương ng v i các b b o v quy n l i tài chính c a mình i v i ph n, máy móc, thi t b có giá tr . Ch ng tài s n l i c tình h y ho i chính tài s n mà h n, ch tàu bi n sau khi ã mua b o hi m mình yêu c u b o v . N u m t ngư i sau cho con tàu ã tháo d h t trang thi t b , khi mua b o hi m cho tài s n r i c tình máy móc trên tàu r i thay th b ng các thi t h y ho i tài s n ó thì ch c ch n không b khác kém giá tr hơn, sau ó ánh chìm ngoài m c ích ư c hư ng m t s ti n con tàu ư c hư ng s ti n b o hi m. l n hơn giá tr c a tài s n t doanh nghi p . Khai tăng s ti n t n th t trong v tai n n b o hi m. th c hi n ư c m c ích tr c M t trong nh ng nguyên t c cơ b n c a l i b ng vi c c ý gây t n th t i v i tài b o hi m tài s n là b i thư ng. Có m t t s n b o hi m v i m c ích ư c nh n ti n i n ã nh nghĩa “b i thư ng” là “s b o b o hi m t doanh nghi p b o hi m, k tr c v ho c b o m cho thi t h i ho c t n th t phát sinh t trách nhi m pháp lí”.(10) Chúng l i thư ng v ch ra k ho ch t trư c, chu n b r t chu áo. ây là hình th c tr c l i ta có th coi ý tư ng này như là m t cơ ch nghiêm tr ng nh t và khó phát hi n nh t, mà doanh nghi p b o hi m s d ng cung b i vì, bên mua b o hi m khi l a ch n hình c p kho n b i thư ng tài chính v i m c ích th c tr c l i ki u này thư ng là nh ng khôi ph c tình tr ng tài chính ban u cho ngư i am hi u v kĩ thu t nghi p v b o ngư i ư c b o hi m sau khi t n th t x y ra. hi m.(9) Cách th c s d ng tr c l i trong V nguyên t c, khi r i ro ư c b o hi m trư ng h p này thư ng khá tinh vi, gây x y ra, doanh nghi p b o hi m ph i b i nhi u khó khăn i v i vi c i u tra c a các thư ng cho ngư i ư c b o hi m nh ng t n cơ quan liên quan khi t n th t x y ra. Ý th t th c t , có nghĩa là tài s n b o hi m b tr c l i c a hình th c này thư ng n y sinh t n th t bao nhiêu s ư c b i thư ng b y trư c khi ngư i mua b o hi m tham gia b o nhiêu. Tuy nhiên, n u có t n th t thì m i hi m, quy mô tr c l i l n, s ti n gian l n, b i thư ng, không ư c b i thư ng ít hơn tr c l i r t cao. Hình th c tr c l i này t n th t (tr trư ng h p bên mua b o hi m thư ng ư c th c hi n b ng vi c ngư i ch ch b o hi m m t ph n giá tr c a tài s n). tài s n sau khi mua b o hi m cho tài s n s Ngư c l i, trong trư ng h p dù r i ro b o tháo r i các b ph n c a tài s n (như máy hi m x y ra nhưng tài s n b o hi m không móc, thi t b có giá tr ) thay th vào ó b t n th t thì không ư c b i thư ng. nh ng b ph n tài s n kém giá tr hơn, sau Quan h b o hi m tài s n là quan h ó s c ý phá h y tài s n. ương nhiên, song v , do v y, n u bên ư c b o hi m sau khi tài s n ư c phá h y, bên mua b o yêu c u doanh nghi p b o hi m chi tr b o hi m s hoàn t t các th t c ưcbi hi m l n hơn giá tr t n th t th c t thì s thư ng b o hi m và dĩ nhiên k tr c l i v n nh hư ng n quy n l i c a doanh nghi p t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 63
  8. nghiªn cøu - trao ®æi b o hi m. C th , m b o nguyên t c m i phát sinh trách nhi m b o hi m c a b i thư ng trong b o hi m tài s n thì bên doanh nghi p b o hi m. Như v y, n u ư c b o hi m không ư c khai tăng t n trư ng h p m c dù có r i ro x y ra (trong th t i v i tài s n b o hi m, b i vì, hành vi ph m vi b o hi m) nhưng không d n n h này s có th mang l i h qu là h ư c qu t n th t thì cũng không phát sinh trách hư ng m t s ti n l n hơn t n th t th c t . nhi m b o hi m t doanh nghi p b o hi m. Như v y, n u bên ư c b o hi m có hành vi e. Tr c l i b o hi m thông qua hành vi khai tăng t n th t ho c tài s n trên th c t l p h sơ, hi n trư ng gi không b hư h ng nhưng ngư i này v n kê Trong b o hi m tài s n, có cơ s xác khai vào h sơ òi chi tr b o hi m s b coi nh trách nhi m b i thư ng c a doanh là hành vi tr c l i b t h p pháp. S dĩ, nghi p b o hi m ph i d a trên nh ng b ng chúng ta kh ng nh ây là hành vi tr c l i ch ng pháp lí nh t nh ó là h sơ, ch ng b o hi m vì các lí do: t có xác nh n c a các cơ quan nhà nư c có Th nh t, quan h b o hi m tài s n là th m quy n. Vi c xác nh n c a các cơ quan quan h b i thư ng, do v y, pháp lu t ch nhà nư c có th m quy n nh m m c ích cho phép bên ư c b o hi m yêu c u doanh ch ng minh s ki n b o hi m x y ra là có nghi p tr l i cho mình nh ng gì mà mình th c. Trong m t s trư ng h p, doanh ã m t. Vi c bên ư c b o hi m khai tăng nghi p b o hi m có th c ngư i n hi n t n th t i v i tài s n b o hi m ưc trư ng, nơi x y ra tai n n nh m m c ích hư ng m t quy n l i v t ch t nhi u hơn xác nh trên th c t , nguyên nhân d n n nh ng gì mình ã m t là hành vi hư ng l i t n th t, h u qu c a t n th t… ti n hành b t h p pháp. Trong trư ng h p này, bên b i thư ng cho bên ư c b o hi m. Vi c ư c b o hi m ã s d ng th o n nh m yêu c u bên mua b o hi m th ng kê t n th t chi m o t tài s n c a doanh nghi p b o th c t , ch ng minh r i ro x y ra trong hi m, b i vì, hành vi này ã d n n h qu ph m vi b o hi m… trên cơ s xác nh n là doanh nghi p b o hi m ph i chi tr m t c a các cơ quan nhà nư c có th m quy n là lư ng tài chính l n hơn nghĩa v mà l ra vi c làm c n thi t và b t bu c trong quan h mình ph i gánh ch u. b o hi m tài s n nh m b o v quy n l i h p Th hai, cơ s làm phát sinh trách pháp cho các bên. ng th i qua vi c xác nhi m b o hi m c a doanh nghi p b o hi m nh n này, bên mua b o hi m mu n ch ng trong b o hi m tài s n là ph i có r i ro x y minh r ng h hoàn toàn trung th c tuy t i ra i v i tài s n b o hi m và h qu c a r i trong vi c cung c p các thông tin v tai n n, ro này là t n th t. R i ro và t n th t là hai t n th t cho doanh nghi p b o bi m. T t i u ki n c n và xác nh s ki n b o nhiên, ư c hư ng quy n l i b o hi m, hi m và ch khi s ki n b o hi m x y ra nh ng thông tin này ph i có th t trên th c 64 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  9. nghiªn cøu - trao ®æi Tóm l i, vi c nh n di n các hành vi tr c t , t c có r i ro trong ph m vi b o hi m x y l i trong b o hi m tài s n có ý nghĩa r t ra và h qu c a nó là t n th t. quan tr ng, là cơ s giúp các cơ quan Tuy nhiên, trên th c t , bên mua b o nhà nư c có th m quy n và doanh nghi p hi m ã l i d ng quy nh này trong quan b o hi m nhanh chóng xác nh ư c hành h b o hi m tài s n h p th c hóa nh ng vi vi ph m, có cơ ch ngăn ng a và x lí t n th t do mình t ưa ra nh m ư c chi phù h p, góp ph n xây d ng và phát tri n tr b o hi m. C th , bên mua b o hi m ã lành m nh th trư ng b o hi m tài s n s d ng th o n ưa nh ng tài s n cùng Vi t Nam./. lo i ã b hư h ng t nơi khác n nơi x y ra tai n n ch p nh, l p biên b n, khám (1).Xem: Kho n 1 i u 3 Lu t kinh doanh b o hi m. nghi m hi n trư ng nh m ch ng minh tài (2).Xem: Kho n 2 i u 44 Lu t kinh doanh b o hi m. s n b o hi m b t n th t, trong khi ó th t (3).Xem: i u 165 B lu t dân s nư c C ng hòa xã s là không có t n th t x y ra ho c có t n h i ch nghĩa Vi t Nam. (4).Xem: Kho n 2 i u 44 Lu t kinh doanh b o hi m. th t nhưng ít hơn so v i tài s n hư h ng b (5).Xem: i u 42 Lu t kinh doanh b o hi m. thay th . Ho c t o hi n trư ng gi gi ng (6). N u vi n d n các quy nh c a Lu t kinh doanh như d u hi u c a vi c m t c p tài s n như b o hi m và i u 42 Lu t kinh doanh b o hi m thì vi c bên mua b o hi m giao k t h p ng b o hi m kho hàng b phá khóa, b c t niêm phong do l i c ý, h p ng b o hi m này s vô hi u, trong ho c thay i bi n s xe ã mua b o hi m trư ng h p này bên mua b o hi m ư c tr l i phí vào xe b tai n n nhưng chưa mua b o hi m b o hi m ã óng, còn n u xác nh là do vô ý thì bên nh m nh n ư c ti n b i thư ng t doanh mua b o hi m s ư c b i thư ng trong ph m vi giá th trư ng c a tài s n. i u áng nói â y là n u h nghi p b o hi m… c tình giao k t h p ng b o hi m trên giá tr thì h Các hành vi nêu trên ư c coi là tr c l i không b b t c m t ch tài nào, do v y, trong m t s b o hi m, b i vì, m c ích c a bên ư c trư ng h p, ngư i mua b o hi m ã t cư c b ng cách n u b phát hi n thì h nh n l i phí b o hi m ã b o hi m khi th c hi n nh ng hành vi này óng (vì h p ng b o hi m vô hi u) còn n u không là nh m ư c hư ng l i nh ng kho n tài b phát hi n thì h có kh năng nh n ư c kho n ti n chính theo cam k t c a doanh nghi p b o b i thư ng t phía doanh nghi p b o hi m l n hơn hi m nhưng trên th c t thì không iu giá tr tài s n mà h b t n th t. (7).Xem: Kho n 1,2 i u 169 B lu t dân s năm ki n doanh nghi p b o hi m th c hi n 2005 c a nư c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam. cam k t này. h p th c trách nhi m b i (8).Xem: Kho n d i u 18 Lu t kinh doanh b o hi m. thư ng c a doanh nghi p b o hi m, ngư i (9).Xem: “Gian l n, tr c l i trong b o hi m tài s n- ư c b o hi m ã làm nh ng th t c gian mtvn áng quan ng i” c a ThS. Tr nh H u H nh - H i b o hi m, ăng trên trang web d i nh m m c ích t o b ng ch ng http://www.mof.gov.vn. C p nh t ngày 8/9/2005. doanh nghi p b o hi m tin r ng t n th t x y (10).Xem: “B o hi m - nguyên t c và th c hành” ra là có th c và r i ro d n n t n th t này biên so n Ti n sĩ Dvid Bland, Nxb. Tài chính, nă m 1998, tr. 48. là trong ph m vi b o hi m. t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 65
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0