Nhân vật và những lựa chọn hiện sinh trong văn xuôi nữ hải ngoại

NHÂN VẬT VÀ NHỮNG LỰA CHỌN HIỆN SINH <br /> TRONG VĂN XUÔI NỮ HẢI NGOẠI<br /> <br /> HÀ THỊ THANH HUẾ ­ LÊ THỊ HƯỜNG<br /> Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế<br /> <br /> Tóm tắt: Xuất phát từ những đổi thay của lịch sử xã hội lẫn sự vận động <br /> tự  thân của chính nền văn học với mong muốn vươn lên khám phá con <br /> người, việc tiếp biến chủ nghĩa hiện sinh ở những khía cạnh phù hợp với  <br /> nền văn hóa, văn học dân tộc đã đem lại cho văn học Việt Nam từ 1986 ­ <br /> 2010 những ý nghĩa mới. Đặc biệt, đến với văn xuôi của các nhà văn nữ <br /> hải ngoại, người đọc nhận ra ám ảnh hiện sinh qua từng trang viết.  Đằng  <br /> sau bức tranh hiện thực ngổn ngang bề bộn là những nỗi niềm đau đáu về <br /> thân phận con người. Trăn trở đi tìm lẽ sống, nhân vật trong tác phẩm của <br /> các nhà văn nữ  hải ngoại đã chọn lựa xê dịch và viết như  một cách thế <br /> trải nghiệm, dấn thân.<br /> .<br /> 1. Ra đời sau Đại chiến thế giới II, chủ nghĩa hiện sinh được xem là một trong số ít  <br /> các trào lưu triết học chống lại chủ  nghĩa duy lý của phương Tây hiện đại. Chủ <br /> nghĩa hiện sinh được biết đến đầu tiên  ở  Đức vào cuối những năm 20 của thế  kỷ <br /> XX, sau đó được  tiếp thu, phát triển  ở  Pháp, thực sự  hình thành nên một trào lưu, <br /> một học thuyết có sức mạnh ảnh hưởng không chỉ lĩnh vực học thuật mà cả văn hóa  <br /> và lối sống.<br /> Các nhà hiện sinh quan niệm: Hiện sinh có trước bản chất. Hiện sinh là điều kiện <br /> tiên quyết, là cội nguồn uyên nguyên cho mọi giá trị của con người. Con người hiện  <br /> sinh, rồi lựa chọn, hành động để  tạo nên mình. Giá trị  của con người, bản chất của  <br /> con người là do chính con người mang lại chứ  không phải tự  nhiên mà có hay do <br /> thượng đế  ban cho. Bởi con người là chủ  thể  của cuộc đời họ  chứ  không phải là <br /> “một đám rêu, một vật đang thối rữa, hoặc một cây súp lơ”.  Trong bài  Chủ  nghĩa  <br /> hiện sinh là một chủ nghĩa nhân bản, J.P. Sartre viết: “Con người, không chỉ như anh  <br /> ta tự quan niệm mà còn như anh ta muốn, như anh ta tự quan niệm sau khi đã sống  <br /> và như anh ta muốn sau khi đã ao ước sống; con người không là gì khác ngoài cái mà  <br /> bản thân anh ta tự  làm nên”. Hiện sinh là luôn trong ý thức vượt lên cái  ta hiện là. <br /> Trong chuỗi lựa chọn và hành động liên hoàn ấy, con người hiện sinh đồng thời phải  <br /> biết chịu trách nhiệm với hành động và lựa chọn của mình. Sartre gọi đó là hành  <br /> động đích thực của con người hiện sinh.<br /> 2. Với văn học Việt Nam, chủ  nghĩa hiện sinh từ  lúc hiện diện đến nay đã để  lại  <br /> những dấu ấn đậm nhạt khác nhau ở  từng giai đoạn, từng nhà văn cụ  thể. Đặc biệt <br /> <br /> <br /> Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm Huế<br /> ISSN 1859­1612, Số 04(24)/2012: tr. 93­98<br /> 94 HÀ THỊ THANH HUẾ ­ LÊ THỊ HƯỜNG<br /> <br /> <br /> <br /> những năm cuối thế kỉ XX đầu thế kỉ XXI, khi cả thế giới là một cộng đồng chung, <br /> cùng đối mặt với những vấn đề nhức nhối về thân phận con người, đi tìm câu trả lời <br /> cho sự hiện sinh của con người lại trở thành tâm thức của thời đại. Riêng với các nhà <br /> văn nữ  hải ngoại (Đoàn Minh Phượng, Thuận, Linda Lê…), họ  thường viết câu  <br /> chuyện cuộc đời bằng cái nhìn của những con người đã trải nghiệm nhiều nền văn  <br /> hóa, nhãn quan thẩm mỹ được nới rộng… Điều đó tạo nên sức ám ảnh đặc biệt từ <br /> những trang văn đầy cật vấn, suy tư.  Trong văn xuôi các nhà văn nữ hải ngoại đậm <br /> nét hiện sinh  ở tinh thần trăn trở: con người phải làm gì, nên làm gì để  không ngụy  <br /> tín, không tuyệt vọng, để  thoát khỏi tình trạng giả  dối, để  thực hiện cho thấu triệt  <br /> thân phận của chính mình. Bằng nhiều cách khác nhau, nhân vật trong các tác phẩm <br /> của họ đã lên tiếng chống chọi lại hoàn cảnh, đả phá sự phi lý đang ngự trị cuộc đời  <br /> mình và tha nhân. Sự  nổi loạn của nhân vật như  một cách thức hiện sinh tất yếu,  <br /> nhưng đồng thời cũng thể hiện bi kịch sâu sắc của con người đang vùng vẫy trong xã <br /> hội hiện đại.<br /> Viết như một hành động xác tín căn cước<br /> Nói như  J. P. Satre, viết là hành động  vén màn.  Nhân vật của Đoàn Minh Phượng, <br /> Thuận và Linda Lê viết rất nhiều. Viết, với nhân vật của họ  không đơn thuần để <br /> giãi bày, chia sẻ, mà viết chính là một cách khẳng định sự tồn tại của mình giữa cuộc <br /> đời, để xác tín bản ngã.<br /> Viết là địa hạt mà con người ta có thể trút bỏ mọi vỏ bọc, mọi nguyên tắc đạo đức,  <br /> bộc lộ  mình đầy đủ  nhất, rõ nét và chân thực nhất. Khi viết, người ta sống cuộc  <br /> sống của riêng mình, cho mình, dẫu chỉ  là những dòng ngắn ngủi. Michael Kempf  <br /> (Và khi tro bụi) đã gửi gắm cả  nỗi cô đơn lạc loài của đời mình vào một cuốn sổ <br /> nhỏ. Nó không chỉ  đơn thuần là một cuốn nhật ký giãi bày, mà đó là thế  giới duy <br /> nhất anh tìm đến nương náu trong lúc tâm hồn đỗ  vỡ  vì bi kịch cay đắng của gia  <br /> đình. Quyển sổ ấy, vì vậy, là chân dung, là khát vọng đau đáu của chính anh mà ngay  <br /> đêm anh trao nó cho An Mi, nó trở thành nơi ghi dấu của hai thân phận lạc loài không <br /> quen biết: “Anh và tôi đã kể lại câu chuyện duy nhất của mỗi đời người trong cùng  <br /> một quyển sổ. Chúng tôi đã viết chữ, có lẽ  bằng máu và bằng nỗi chơi vơi vô tận  <br /> của mỗi người” (Và khi tro bụi – Đoàn Minh Phượng ). Cả An Mi, Michael, Anita, dì <br /> Lan và cả Chi, đứa em song sinh không thể nào tan biến của Mai dường như đều viết <br /> về nỗi niềm của mình với sự chơi vơi trong sâu thẳm tâm hồn như thế.<br /> Với An Mi, việc viết đến với cô từ một thôi thúc mãnh liệt: “ Tôi phải đi tìm tôi, ghi  <br /> chép mình ra giấy. Tôi phải nhìn thấy mình, đọc được mình. Tôi phải có thật để  cái  <br /> chết của tôi có thật” (Và khi tro bụi). Người ta không thể chết mà không biết mình là  <br /> ai, không thể  chấm dứt một thứ mà không biết nó là gì, An Mi muốn chết nên phải  <br /> tìm ra mình trước lúc đi vào cõi chết. Cô không thể  chờ đợi, không còn chịu nổi với  <br /> cảm giác mình là một loài ma trơi sống ngoài cuộc đời, không ranh giới, không nét  <br /> vẽ, không hiện hữu. Quyển sổ với An Mi lúc này “ không phải là một cuốn nhật ký,  <br /> NHÂN VẬT VÀ NHỮNG LỰA CHỌN HIỆN SINH TRONG VĂN XUÔI NỮ HẢI NGOẠI 95<br /> <br /> <br /> <br /> không để tôi ghi lại những ý nghĩ mỗi ngày. Tôi chỉ muốn nhờ nó nhớ lại mình là ai.  <br /> Quyển sổ là chuyến tàu đi ngược về những năm tháng tôi đã xóa đi rồi ”. Viết là khao <br /> khát, cũng là lựa chọn để  cô tìm lại mình, biết mình là ai, đã sống với những buồn  <br /> vui giữa cuộc đời này như thế nào. Viết cũng đồng thời là truy nguyên lại nguồn cội.  <br /> Mai (Mưa  ở  kiếp sau) viết thư  cho ông ngoại trong  ước vọng được nhìn nhận họ <br /> hàng và có một ngày về  thăm quê; viết thư  cho một người đàn ông xa lạ  chưa từng  <br /> gặp mặt trong khát khao một ngày được cảm nhận vòng tay ấm áp yêu thương của <br /> người cha dành cho con gái…<br /> Nhưng lạ  kỳ  thay, khi An Mi đã có quyển sổ  trong tay, Mai có được tên và địa chỉ <br /> của người cha, họ  lại không biết làm gì với nó: “ Tôi còn lại gì để viết về mình? …<br /> Tôi có những chuyện không nói cùng ai được và có trăm nghìn điều chưa biết. Có  <br /> những thứ gì trong số đó tôi có thể viết lên giấy, biến thành chữ được để cha tôi đọc  <br /> và qua đó nhìn thấy tôi?” (Mưa  ở kiếp sau). Viết để  biết mình hiện hữu và ý nghĩa  <br /> của sự hiện hữu đó. Viết để biết mình có một người cha, một nguồn cội và lúc yếu  <br /> lòng giữa sóng gió cuộc đời có thể quay về. Nhưng viết cũng đồng thời là một thách  <br /> thức. Người ta không thể  viết được khi không có nỗi hoài mong nhưng càng không  <br /> thể viết được khi trong lòng ngổn ngang những khoảng trống, những nỗi niềm mênh  <br /> mang lưu lạc như con thuyền nhỏ bị sóng xô đẩy giữa biển khơi, khi mà ký ức, hiện  <br /> tại và cả  tương lai với họ  đều hư  vô, chập chờn, khó định. Bởi thế, nhân vật tôi <br /> trong Chinatown (Thuận), dẫu dành cả tuổi thanh xuân để yêu Thụy, cả cuộc đời để <br /> nhung nhớ, trăn trở về Thụy nhưng chưa bao giờ viết được một dòng về  Thụy, cho <br /> Thụy: “Đến bây giờ  tôi vẫn không hiểu vì sao tôi đã không viết thư  cho Thụy. Viết  <br /> đối với tôi lúc ấy như việc không thể… Mười hai năm sau tôi cũng chẳng hiểu điều  <br /> này. Mười hai năm sau tôi vẫn không dám viết cho Thụy. Mười hai năm sau tôi lờ mờ  <br /> hiểu người ta không phải bỗng dưng mà có thể  viết được”. Càng khao khát được <br /> viết lại càng bị thách thức bởi những xúc cảm, những ám ảnh và mặc cảm lạc loài,  <br /> cô đơn trì níu. Lựa chọn hành động viết để vượt thoát chính mình nhưng chính trong <br /> lựa chọn ấy càng bộc lộ bi kịch đau đớn của những con người hiện đại mang nhiều  <br /> ưu tư.<br /> Với nhân vật của Linda Lê, viết còn là lựa chọn lẽ sống, lựa chọn sinh mệnh. Sống  <br /> giữa những con người chỉ biết tính toán lời lãi, bon chen để kiếm chút danh tiếng và  <br /> quyền thế, nhân vật của Linda Lê hoặc dự phần vào cuộc sống chung ấy hoặc phải  <br /> tìm lấy cho mình một cách sống khác không để mình chịu thối rữa trong sự thống trị <br /> của lối sống phi lý, vô luân của dòng họ. Ở hai cậu cháu, hoặc là điên hoặc là chết; <br /> hoặc là chết hoặc là sách vở: “Sách vở  đã cứu chúng tôi, con bé với tôi. Không có  <br /> sách vở, tôi dám chắc nó không sống được” (Vu khống). Đứa cháu gái chọn lựa viết <br /> văn, cứ một mình mình, say mê với câu chữ, chơi đùa với ngôn từ, để  được giữ  lại  <br /> trong mình “cái bất  ưng, cái lạ  lẫm, cái không khoan nhượng ”. Viết văn vì vậy là <br /> khao khát xác tín bản thân được hiện thực hóa, là một lựa chọn quyết liệt để  được  <br /> sống với cái nhìn sắc bén, không thỏa hiệp, không hèn yếu; là “một cách thoát khỏi  <br /> 96 HÀ THỊ THANH HUẾ ­ LÊ THỊ HƯỜNG<br /> <br /> <br /> <br /> gia đình, để bảo vệ sự cô đơn, sự toàn vẹn tâm thần ”. Nếu người cậu điên loạn và ra  <br /> đi vì sự  dồn đuổi đến cùng của gia đình, thì chọn lựa viết văn của cô cháu gái thể <br /> hiện một sự chủ  động và quyết liệt hơn,  ẩn chứa một thái độ  phản kháng: “ Ho đã ̣  <br /> cương bach tôi ra đi. No thi t<br /> ̃ ́ ́ ̀ ự y ra đi, hoan hy chuyên chuyên di ma no linh cam, no<br /> ́ ̉ ̣ ̉ ̀ ́ ̉ ́ <br /> ̣ ̃ ̉ ̉<br /> hy vong, se giai thoat no ra khoi di truyên gia đinh<br /> ́ ́ ̀ ̀ ”. Khi đã bội phản gia đình, viết là <br /> sự sống duy nhất mà nó có được: “Con bé nói muốn dành hết tâm lực viết văn, cũng  <br /> như tôi đã trọn đời điên dại…Nó nói nó muốn lặn cho sâu. Trốn tránh cuộc đời. Chối  <br /> bỏ  mọi cảm giác. Khước từ  mọi ham muốn. Nó chỉ  khoái với những ám  ảnh của  <br /> mình. Chỉ còn là một thân xác nhỏ nhoi khô héo phụng sự cho văn chương tốt tươi ”. <br /> Lựa chọn viết văn với đứa cháu gái là “nó đã được cứu rồi, nó đã tự  cứu rồi”. Lựa <br /> chọn ấy là cứu cánh, để nhân vật của Linđa Lê được là mình.<br /> Đến với thế giới của Lại chơi với lửa người đọc càng cảm nhận một cách mạnh mẽ <br /> rằng việc viết có một quyền năng huyền bí, lôi cuốn con người đến tận cùng giới <br /> hạn của sự đam mê, thậm chí đánh đổi cả sinh mệnh của chính mình. Những truyện <br /> ngắn trong  Lại chơi với lửa đều mang đậm những suy ngẫm triết lý về sáng tạo văn <br /> học của Linda Lê: Viết là lưu đày. Nhân vật của Linda Lê đều viết một cách say mê, <br /> điên cuồng, ám  ảnh. Đó là người đàn ông lấy con ruồi làm nàng thơ; là một trợ  lý  <br /> chính trị dùng ngòi bút của mình để đấu tranh trên chính trường; là một nhà văn hoàn  <br /> thành xong bản thảo vẫn nghe vọng lại những tiếng nói xôn xao của nhân vật mình <br /> sáng tạo… Viết dường như là sự  sống của họ, hơi thở của họ. Khi họ ngừng cuộc  <br /> chơi với câu chữ cũng là lúc thân thể, sinh mệnh họ được đánh đổi. Lựa chọn nghiệp  <br /> viết với nhân vật của Linda Lê đồng thời cũng là chấp nhận thách đố. Nhân vật  <br /> Lebol trong Ngày Bonel gặp người viết điếu văn khóc mình là một dẫn dụ xác thực. <br /> Đằng sau hình  ảnh một anh chàng bệnh tim, “gầy gò, da trắng bệch, cặp mắt hum  <br /> húp, trông lúc nào cũng có vẻ  đau yếu” là một nhiệt tình luôn sống động mỗi khi <br /> nhắc đến các tác phẩm văn chương thực thụ, là sự cuồng nộ câm nín khiến mặt nhợt  <br /> nhạt tái xanh mỗi khi cảm thấy có một sự  xúc phạm làm tổn thương nghề  viết.  <br /> Những trang viết của anh hăng say đến lạ  lùng, cuồng nhiệt và hưng phấn đến tột  <br /> độ: “Một người tình nói về người đàn bà của đời mình cũng không thể hay hơn thế”. <br /> Giống như  Lebol, Phenix trong Vết cắn cũng “buông thả  mình trọn vẹn trong sách  <br /> vở. Ấy là lẽ sống của anh”. Phenix thấy ngôn từ như một cơ thể sống động, có cuộc <br /> đời, có tiếng nói của nó. Giữa anh và sách vở, và từ ngữ không có khoảng cách. Anh <br /> ám  ảnh điên cuồng đến độ  từ  ngữ  trở  thành một phần trong thân thể  anh, từ  ngữ  là <br /> chính anh: “Các từ  ngữ  không còn đi qua óc tôi nữa. Chúng luân lưu trong máu tôi,  <br /> trong các mạch. Trọn thân xác tôi hóa thành từ  ngữ”.  Từ  chỗ  là một người đọc say <br /> mê, một người viết cuồng nhiệt, Phenix đã để thân xác mình hóa trọn một cuốn sách. <br /> Anh là kinh sách. Sách lễ cho muôn đời: “Họ ra đời do tay người. Còn tôi tự tạo ra  <br /> chính tôi. Tôi đã trở thành Kinh Sách hoàn toàn do ý chí tôi”. Bằng cách ấy Phenix đã <br /> đóng dấu triện riêng vào sự  hiện tồn của chính anh giữa cuộc đời. Nhân vật của  <br /> Linda Lê được gửi gắm rất sâu sắc quan niệm về  văn chương của chính nhà văn. <br /> NHÂN VẬT VÀ NHỮNG LỰA CHỌN HIỆN SINH TRONG VĂN XUÔI NỮ HẢI NGOẠI 97<br /> <br /> <br /> <br /> Những trang viết của chị  cũng chính là minh chứng cho những điều chị  quan niệm: <br /> viết trong đam mê, viết như có sự dẫn dụ của một quyền năng nào bí ẩn trong bóng <br /> tối, càng viết càng đi vào cõi nào sâu hun hút nhưng vì thế mà văn chương chị không <br /> bao giờ  để  người đọc tìm đến rồi đứng lại giữa đường, mà gợi lên trong họ  khao  <br /> khát đến tận cùng vực thẳm ấy. Cả nhân vật chị tạo ra, và cả chính chị, viết chính là  <br /> một lựa chọn hiện sinh.<br /> Những hành trình kiếm tìm bản ngã<br /> Dấn thân trên các hành trình, ném mình vào các chuyến đi là một cách khẳng định  <br /> hiện sinh mà nhân vật của Thuận, Đoàn Minh Phượng và Linda Lê đã lựa chọn. Như <br /> một hòn đá lăn trên đường không để  bám rêu vào, nhân vật của Thuận, Đoàn Minh <br /> Phượng và Linda Lê từng ngày từng giờ dấn thân trên những hành trình vừa để  trốn <br /> khỏi nỗi cô đơn đang gặm nhấm, vừa để đi tìm lẽ sống.<br /> Bởi thế, không ngạc nhiên khi người ta nhận ra ngay một điểm chung là các nhân vật  <br /> đều mang một lý lịch dài ngổn ngang và bất  ổn. Cuộc đời của họ  là những chuyến <br /> đi, có những chuyến đi rồi trở lại, nhưng cũng có những chuyến đi thật dài mà người  <br /> ta không thể  quay đầu. Từ  Liên, Pát, Mai Lan ( Paris 11 tháng 8), Vân, Vy, Vượng <br /> (Vân Vy)… đến Tôi (Chinatown), An My (Và khi tro bụi) đều sống với những tháng <br /> ngày luôn chuyển bến. Có những người hiểu rõ nguyên do mình ra đi nhưng có  <br /> những người không biết mình ra đi để làm gì và sẽ đến đâu trong hành trình bất tận  <br /> ấy. Tôi trong Chinatown cứ đi cho đến khi nhìn lại thì cuộc đời mình đã ba chín tuổi;  <br /> nhân vật hắn đến ba chín tuổi vẫn không thôi ba lô, xe máy Liên Xô ra Bắc vào Nam.  <br /> Những chuyến đi ám ảnh đến cả trong trang viết của người phụ nữ. Nhân vật chính  <br /> của  I’m yellow  lại là một người đàn ông quen với cuộc sống phiêu bạt giang hồ.  <br /> Cũng vậy, để tránh cho mình kiếp sống rong rêu, để chống chọi lại nỗi cô đơn và hư <br /> vô cho phần đời còn lại, cô gái trong truyện ngắn của Linda Lê đã nhìn thấy tia sáng  <br /> ở  cuối đường hầm u tối: “Đi đâu? Tôi những muốn trả lời, như Kirk Douslas trong  <br /> Dàn xếp, Đi vào chính em. Nhưng tôi chỉ phác một cử chỉ rất mơ hồ rồi lao ra ngoài,  <br /> ra ngoài trời rộng” (Tiếng ngoài hình). Bầu trời ngoài kia là của chính cô, là nơi cho  <br /> cô tìm lại giấc mơ, khơi dậy lại đam mê ngày trẻ, để sống cuộc sống cho mình chứ <br /> không phải cho một ai khác. Không đi bí  ẩn như  Thụy, không bỗng dưng mất tích  <br /> như T, nhưng từ cô gái đến anh chàng họa sĩ trong I’m yellow đều giống nhau ở chỗ <br /> mông lung vô định về  một bến dừng chân:   “Tôi đeo túi du lịch trên vai…tôi đã đi  <br /> được một đoạn xa. Xa bao lâu tôi không cần biết. Về hướng nào tôi cũng không cần  <br /> biết”   (Chinatown).   Nhà   văn   không   một   dòng   miêu   tả   cuộc   sống   của   Thụy  <br /> (Chinatown), của T (T mất tích), của cô gái (Tiếng ngoài hình) sau khi ra đi, nhưng ít <br /> ra, ta biết rằng họ đã dũng cảm dứt bỏ, mạnh mẽ ra đi, dấn thân tìm kiếm điều họ <br /> muốn.<br /> Nhân vật của Đoàn Minh Phượng cũng đã trả  giá cả  cuộc đời mình cho những cuộc <br /> kiếm tìm nhiều đau đớn và sóng gió. Họ ra đi để  đến với sự thật, để  tìm câu trả  lời  <br /> 98 HÀ THỊ THANH HUẾ ­ LÊ THỊ HƯỜNG<br /> <br /> <br /> <br /> cho những dằn vặt, trăn trở trong tâm can họ về ý nghĩa bất tận của sự sống, cái chết  <br /> và chân giá trị của sự cho nhận. Dẫu biết có thể  sự thật  ấy đắng cay, sự  thật ấy là  <br /> một sự  bội phản với những tấm lòng trung trinh giữa cuộc đời, nhưng họ  không vì  <br /> thế mà ngại ngần dừng lại. Mai (Mưa ở kiếp sau) lên đường vào Sài Gòn tìm người <br /> cha đã bỏ rơi mẹ con cô, người khiến mẹ cô hai mươi năm câm lặng, người làm cho <br /> cuộc đời cô chông chênh như  tấm ván thuyền và đứa em gái mãi không siêu thoát. <br /> Cuộc hành trình của Mai không chỉ tìm về cội nguồn mà còn làm rõ danh thế và thân  <br /> phận. Dẫu biết trước là “đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh” nhưng Mai vẫn phải <br /> chấp nhận những đánh đổi xót xa để  có thể  thấu suốt cuộc đời: “ Tôi chỉ  làm một  <br /> điều cần thiết: Tôi đã lớn và phải vào đời, dù đường đi của tôi có chông chênh lầm  <br /> lạc thế nào, tôi cũng vẫn phải đi”.  Còn An Mi, cô chọn cho mình một hành trình để <br /> nhìn lại mình, để định nghĩa mình là ai trước lúc chết. Hai lần lựa chọn, với An Mi là  <br /> hai chuyến đi. Một chuyến đi ba tháng để cô chuẩn bị cho cái chết, và một chuyến đi <br /> dài tìm sự  thật với mong muốn chấm dứt bi kịch cho gia đình một người Đức hoàn  <br /> toàn xa lạ. Cô cũng không ngờ  rằng chuyến đi  ấy lại là cuộc hành hương về  cội  <br /> nguồn, lật xới lại quá khứ đã bị chính ý thức cô quên lãng.<br /> 3. Không chỉ  viết để  vén màn thân phận mình mà nhân vật của các nhà văn nữ  hải  <br /> ngoại còn mải mê sống trên những hành trình như  một lựa chọn nếm trải cuộc đời  <br /> đầy ý nghĩa. Đó là cách phản  ứng chống chọi lại với hoàn cảnh, với không gian tù <br /> túng ngột ngạt mà ý thức hiện sinh của con người không chấp nhận thỏa hiệp. Dẫu  <br /> có chìm ngập trong nỗi cô đơn tận độ, dẫu có vùng vẫy trong những bi kịch thì nhân  <br /> vật trong văn xuôi của Thuận, Đoàn Minh Phượng và Linda Lê cũng không để  cho <br /> cuộc đời mình trôi chảy như rong rêu trong nước, bao giờ họ cũng sống với đam mê <br /> dấn thân: “Giữa hư vô và khổ não, tôi chọn khổ não”. Những trang viết đầy nhân văn <br /> của các nhà văn nữ hải ngoại thực sự đã mở  lối cho bạn đọc hiểu con người, cuộc  <br /> đời hơn, tạo sức bật để  con người vượt qua những giới hạn trong thân phận của <br /> chính mình.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> [1] Nguyễn Văn Dân (2002). Văn học phi lý. NXB Văn hóa thông tin, Hà Nội.<br /> [2] Nguyễn Tiến Dũng (1999).  Chủ  nghĩa hiện sinh: Lịch sử, sự  hiện diện  ở  Việt  <br /> Nam. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.<br /> [3] Trần Thiện Đạo (2008). Từ chủ nghĩa hiện sinh tới thuyết cấu trúc. NXB Tri thức, <br /> Hà Nội.<br /> [4] Linda Lê (2009). Vu khống. NXB Văn học, Hà Nội.<br /> [5] Linda Lê (2010). Lại chơi với lửa. NXB Văn học, Hà Nội.<br /> [6] Đoàn Minh Phượng (2006). Và khi tro bụi. NXB Trẻ, TP. Hồ Chí Minh.<br /> [7] Đoàn Minh Phượng (2007). Mưa ở kiếp sau. NXB Văn học, Hà Nội.<br /> [8] Thuận (2009. Chinatown. NXB Văn học, Hà Nội.<br /> NHÂN VẬT VÀ NHỮNG LỰA CHỌN HIỆN SINH TRONG VĂN XUÔI NỮ HẢI NGOẠI 99<br /> <br /> <br /> <br /> [9] Thuận (2006). T mất tích. NXB Hội nhà văn, Hà Nội.<br /> [10] Thuận (2005). Pari 11 tháng 8. NXB Đà Nẵng.<br /> <br /> <br /> <br /> Title:  CHARACTERS   AND   THE  EXISTENTIAL  CHOICES   IN   OVERSEA  WOMEN <br /> WRITERS’ PROSES <br /> <br /> Abstract:  Coming  from  the  changes  of  the  social  history  and  the  movement  itself  of   the <br /> literature with the desire to rise to explore humans, the exposure (which leads to the changes) <br /> with  existentialism  in  aspects  in  accordance  with  the  culture, national  literature  has brought <br /> Vietnamese literature from 1986 ­ 2010 the new meaning. In particular, to the prose of overseas <br /> women writers, readers realize the obsession about the existentialist over each page. Behind a <br /> realistic  picture,  sprawl and messy, there  are  the  feelings  anxious  about  the human condition. <br /> Concerning to find the reason for living, their characters have chosen to drag and write as a way <br /> to experience, commitment, to be authentic existential human.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> HÀ THỊ THANH HUẾ<br /> Học viên Cao học, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế<br /> ĐT: 0977.227.259. Email: Hathanhhue8811@gmail.com<br /> <br /> TS. LÊ THỊ HƯỜNG<br /> Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế<br />