intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Nhập môn Sinh học phân tử

Chia sẻ: KynSha KynSha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:203

474
lượt xem
170
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu gồm 9 bài: Bài 1. Nhập môn sinh học phân tử; Bài 2. Sao chép ADN; Bài 3. Các loại ARN; Bài 4. Sự phiên mã và mã di truyền; Bài 5. Sinh tổng hợp Protein; Bài 6. Điều hòa hoạt động gen; Bài 7. Bộ gen tế bào nhân hạt; Bài 8. Đột biến gen; Bài 9. Các phương pháp phân tích ADN

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Nhập môn Sinh học phân tử

  1. New Page 2 Page 1 of 203 B YT SINH H C PHÂN T (DÙNG CHO ðÀO T O DƯ C SĨ ð I H C) Mã s : ð.20.X.06 NHÀ XU T B N GIÁO D C Ch ñ o biên so n: V KHOA H C VÀ ðÀO T O - B Y T Ch biên: GS.TS. NGUY N VĂN THANH Nh ng ngư i biên so n: GS.TS. NGUY N VĂN THANH TS. TR N THU HOA TS. TR N CÁT ðÔNG ThS. H TH Y N LINH Tham gia t ch c b n th o: ThS. PHÍ VĂN THÂM TS. NGUY N M NH PHA file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  2. New Page 2 Page 2 of 203 ©B n quy n thu c B Y t (V Khoa h c và ðào t o) 770 - 2007/CXB/3 - 1676/GD Mã s : 7K721M7 - DAI L i gi i thi u Th c hi n m t s ñi u c a Lu t Giáo d c, B Giáo d c & ðào t o và B Y t ñã ban hành chương trình khung ñào t o Dư c sĩ ñ i h c. B Y t t ch c biên so n tài li u d y - h c các môn cơ s và chuyên môn theo chương trình trên nh m t ng bư c xây d ng b sách ñ t chu n chuyên môn trong công tác ñào t o nhân l c y t . Sách SINH H C PHÂN T ñư c biên so n d a trên chương trình giáo d c c a Trư ng ð i h c Y Dư c Thành ph H Chí Minh trên cơ s chương trình khung ñã ñư c phê duy t. Sách ñư c các tác gi GS.TS. Nguy n Văn Thanh, TS. Tr n Thu Hoa, TS. Tr n Cát ðông, ThS. H Th Y n Linh biên so n theo phương châm: Ki n th c cơ b n, h th ng; n i dung chính xác, khoa h c; c p nh t các ti n b khoa h c, k thu t hi n ñ i và th c ti n Vi t Nam. Sách SINH H C PHÂN T ñã ñư c H i ñ ng chuyên môn th m ñ nh sách và tài li u d y - h c chuyên ngành Dư c sĩ ñ i h c c a B Y t th m ñ nh vào năm 2007. B Y t quy t ñ nh ban hành là tài li u d y - h c ñ t chu n chuyên môn c a ngành trong giai ño n hi n nay. Trong th i gian t 3 ñ n 5 năm, sách ph i ñư c ch nh lý, b sung và c p nh t. B Y t xin chân thành c m ơn các tác gi và H i ñ ng chuyên môn th m ñ nh ñã giúp hoàn thành cu n sách; C m ơn PGS.TS. Nguy n Văn Ty, PGS.TS. ðinh H u Dung ñã ñ c và ph n bi n, ñ cu n sách hoàn thành k p th i ph c v cho công tác ñào t o nhân l c y t . L n ñ u xu t b n, chúng tôi mong nh n ñư c ý ki n ñóng góp c a ñ ng nghi p, các b n sinh viên và các ñ c gi ñ l n xu t b n sau ñư c hoàn thi n hơn. V KHOA H C VÀ ðÀO T O - B Y T L I NÓI ð U Năm 1909, Johansen W. xu t b n chuyên kh o "Các y u t c a h c thuy t ñúng ñ n v bi n d và di truy n" (Element de exakten Erblichkeitslehre), trong ñó l n ñ u tiên xu t hi n t gen. Năm 1953, file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  3. New Page 2 Page 3 of 203 Watson và Crick khám phá ra mô hình xo n kép ADN ñã thúc ñ y nhanh chóng s phát tri n c a di truy n h c m c ñ phân t . Năm 1965, J. Watson xu t b n sách "Sinh h c phân t c a gen" dày 494 trang và ñ n năm 1976, trong l n tái b n l n th ba ñã dày lên 739 trang. Ti p sau ñó, hàng lo t tài li u v Sinh h c phân t ra ñ i. Cho ñ n ngày 26 - 06 - 2000, t i Washington D.C, công ty tư nhân Celera Genomics (Anh) và D án B gen Ngư i (Human Genome Project) c a Vi n nghiên c u Qu c gia v S c kh e c a Hoa Kỳ (National Institute of Health) ñã phác th o b n ñ b gen ngư i. Theo ñó, b gen ngư i có 3,12 t nucleotid và 97% t ng nucleotid ñã ñư c xác ñ nh trình t , trong ñó có 85% s trình t ñã ñ t ñúng v trí. Kho ng 3% ADN có ch a gen, 97% còn l i là ADN "không ch c năng". Trong t ng s 3% ADN này có kho ng 30 - 50000 gen. Ngày 14 - 4 - 2003, T ch c Qu c t ð nh trình t B gen Ngư i (International Human Genome Sequencing Consortium) tuyên b ñã hoàn thành nh ng công ño n cu i cùng c a b n ñ gen ngư i. K b n ñ gen, các phương pháp tìm gen có tính ch t tr li u s ñư c th c hi n quy mô l n và Dư c lý b gen (Pharmacogenomics) s khám phá sâu hơn b gen ngư i ñ ng d ng trong ngành Dư c. Sách "Sinh h c phân t " nh m giúp cho sinh viên Dư c khoa hi u ñư c c u trúc cơ b n và ch c năng c a gen. Sách g m các bài: Nh p môn; Sao chép ADN; Các lo i ARN; S phiên mã và mã di truy n; Sinh t ng h p protein; ði u hoà ho t ñ ng gen; B gen t bào nhân th t; ð t bi n gen - Các phương pháp phân tích ADN. Sách xu t b n l n ñ u nên khó tránh kh i thi u sót. Các tác gi r t mong nh n ñư c s góp ý c a ñ c gi . CÁC TÁC GI CÁC T VI T T T A Adenine ADN Acid desoxyribonucleic AIDS Acquired immune − deficiency syndrome AP Apurinic or apyrimidinic ARN Acid ribonucleic bp Base pair C Cytosine cADN Complementary DNA cds Coding sequence file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  4. New Page 2 Page 4 of 203 CpG C phosphat G CTF CCAAT binding Trascription Factor DMD Duchenne muscular dystrophy DNase Deoxyribonuclease dNTP Desoxyribonucleozid triphosphat dsADN Double − stranded DNA eEF Eukaryote elongation factor EF Elongation factor eIF Eukaryote initiation factor eRF Eukaryote release factor EGF Epidermal growth factor FRET Fluorescence resonance energy transfer G Guanine GMO Genetic modified organism Hfr High frequency recombination Hft High frequency transduction HIV Human immunodeficiency virus hnARN Heterogenous nuclear RNA Icr Insensitive to catabolite repression IF Initiation factor IGS Internal guide sequence Kb Kilobase LINE Long interspersed repetitive element MALDI-TOF Matrix − assisted lazer desorption ionization time − of − fligt mARN Messenger RNA NAAAF N − acetoxy − 2 − acetylaminofluorene NAD Nicotinamide − adenine dinucleotide file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  5. New Page 2 Page 5 of 203 NER Nucleotide excision repair NF Neurofibromatosis NF1 Neurofibromatosis type 1 NMN Nicotinamide mononucleotide NMP Nucleotide monophosphat Ori Origin of replication PCR Polymerase chain reaction PDGF Platelet − derived growth factor PFGE Pulse field gel electrophoresis Pi Inefficient promoter PKU Phenylketonuria PR Photoreactivation Rad Radiation absorbed dose rARN Ribosome RNA RE Restriction enzyme, restriction endonuclease Rem Roentgen equivalent man RF Release factor RFI Replicative form I RFLP Restriction fragments length polymorphism RNase Ribonuclease RNP Ribonucleoprotein RRF Ribosome release factor scRNA Small cytoplasmic RNA SINE Short interspersed repetitive element snRNA Small nuclear RNA SPR Surface plasmon resonace SRP Signal recognition particle SSB Single − stranded binding file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  6. New Page 2 Page 6 of 203 ssADN Single − stranded DNA T Thymine tRNA Transfer RNA THE Transposable human element THR Thyroid Hormon Receptor Tm Melting temperature U Uracile UTR Untranslated region B NG ð I CHI U THU T NG VI T - ANH Ti ng Vi t Ti ng Anh ADN b sung Complementary DNA ADN s i ñôi Double - stranded DNA ADN s i ñơn Single - stranded DNA ADN vi v tinh Microsatellite DNA Alkapton ni u Alkaptonuria ARN nhân không ñ ng nh t, hnARN Heterogenous nuclear RNA ARN nhân nh , snARN Small nuclear RNA ARN polymerase ph thu c ADN DNA - dependent RNA polymerase ARN ribosom Ribosomal RNA ARN t bào ch t nh , scARN Small cytoplasmic RNA ARN thông tin Messenger RNA ARN v n chuy n Transfer RNA Base ñ ng ñ ng Base analogue B nh h ng ban lupus Systemic lupus erythematosus B nh lo n dư ng cơ Duchenne Duchenne muscular dystrophy Bi n n p Transformation B ba k t thúc Stop codon file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  7. New Page 2 Page 7 of 203 B gen Genome B suy gi m Attenuator Bong bóng sao chép Replication bubble Ch c ba sao chép Replicating fork Ch t c m ng Inducer Ch t d nhi m s c Heterochromatin Ch t d nhi m s c cơ c u Constitutive heterochromatin Ch t ho t hoá Activator Ch t nguyên nhi m s c Euchromatin Ch t nhi m s c Chromatin Ch t siêu c ch Superrepressor Ch t c ch Inhibitor, repressor Ch t c ch g c Aporepressor Chip ADN DNA microarray Chu i xo n kép Double helix Chuy n v ngh ch Retrotransposition Cơ ch bán b o t n Semiconservative mechanism Cơ ch b o t n Conservative mechanism Cơ ch lăn vòng Rolling circle mechanism Công ngh di truy n Genetic engineering Công ngh sinh h c Biotechnology Công ngh nano sinh h c Bionanotechnology D u n ADN DNA fingerprint D xúc tác Heterocatalysis D án b gen ngư i Human genome project ða cistron Polycistron ða ki m soát Multiple control ð u dính Cohesive end ð u tù Blunt end ði m g c sao chép Origin of replication ði n di gel Gel electrophoresis ði n di trư ng xung file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  8. New Page 2 Page 8 of 203 Pulse field gel electrophoresis ði u hoà âm Negative control ði u hoà dương Positive control ð nh ki u gen Genotyping ðo n chèn Insertion sequence ðo n dò Probe ðo n Okazaki Okazaki fragment ð i mã Anticodon ðơn cistron Monocistron ðơn v phiên mã Operon ðơn v sao chép Replicon ð t bi n c m ng Induced mutation ð t bi n cùng nghĩa Sense mutation ð t bi n l ng Silent mutation ð t bi n l ch nghĩa Missense mutation ð t bi n t nhiên Spontaneous mutation ð t bi n vô nghĩa Nonsense mutation Enzym c t gi i h n Restriction enzyme Enzym phiên mã ngư c Reverse transcriptase Gây ñ t bi n ñi m ñ nh hư ng Site - directed mutagensis Gen có th c m ng Inducible gene Gen có th c ch Repressible gene Gen ñi u hoà Regulatory gene Gen gi Pseudogene Gen nh y Transposon Gen ti n ung thư Proto - oncogene Gen ung thư Oncogene H ch nhân Nucleolus H tF F - prime B gen h c Genomics H protein Proteome file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  9. New Page 2 Page 9 of 203 H protein h c Proteonomics Heterogenous nuclear ARN hnRNA Hoá mi n d ch Immunochemistry H c thuy t trung tâm Central dogma H p Pribnow Pribnow box H p TATA TATA box H pt Zygote H p t không hoàn toàn Merozygote Kh n p Competence Khuôn m u Template Ki m soát âm Negative control Ki m soát c m ng âm Negative inducible control Ki m soát c m ng dương Positive inducible control Ki m soát dương Positive control Ki m soát sau d ch mã Post - translation control Ki m soát c ch âm Negative repressible control Ki u gen Genotype Ki u hình Phenotype K thu t di truy n Genetic engineering Lai t i ch In situ hybridization Lai v t ADN Southern blot Lai v t ARN Northern blot Lai v t protein Western blot L ng ghép Catena L cl p Chloroplast L c ti p h p Matting force Mã di truy n Genetic code Màng t bào ch t Cell membrance M i Primer Môi trư ng t i thi u Minimal media Ngoài nhi m s c th Extrachromosome file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  10. New Page 2 Page 10 of 203 Ngón tay k m Zinc finger Nhân con Nucleolus Nhi m s c th Chromosome Nhi m s c th ña s i Polytene chromosome Nicotinamide mononucleotide NMN Nicotinamide - adenine dinucleotide NAD Nút Loop Nút k p tóc Hairpin loop Operon có th c m ng Inducible operon Phage ôn hoà Temperate phage Ph n c a gen c u trúc không mang mã Intron Ph n c a gen c u trúc mang mã Exon Ph n th a ñ u Terminal redundancy Ph n ng chu i polymerase Polymerase chain reaction Phenyl ceton ni u Phenylketonuria Ph c h p kh i ñ ng ñóng Closed promoter complex Ph c h p kh i ñ ng m Open promoter complex Ph c h p nh n di n tín hi u xu t Signal recognition particle Promoter v tinh Spacer promoter Protein căng m ch Single - stranded binding protein Protein ñi u hoà Regulatory protein Protein g n chóp Cap - binding protein Protein hi u ng Effector protein Protein c ch Repressor protein Quang ph c h i Photoreactivation S n ph m khu ch ñ i Amplicon Sau d ch mã Post - translation Sinh h c phân t Molecular biology Sinh v t chuy n gen Genetic modified organism S is m Leading strand S i khuôn s m Leading strand template file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  11. New Page 2 Page 11 of 203 S i khuôn mu n Lagging strand template S i mu n Lagging strand S bi n hình d l p th Allosteric transformation S c tn i Splicing S ña hình ñ dài các ño n c t gi i h n Restriction fragments length polymorphism S d bi t codon Codon bias S h bi n Tautomerization S phiên mã Transcription S sao chép Replication S t c tn i Self - splicing S t ñi u hoà Autoregulation S c ch ngư c Feedback inhibition S a ch a b ng cách c t nucleotid Nucleotide excision repair Tác nhân gây ñ t bi n Mutagen T in p Transduction T bào cho Donor T bào nh n Recipient T bào nhân nguyên thu Prokaryote T bào nhân th t Eukaryote Thành t bào Cell wall Th c t n i Spliceosome Th ña hình Polymorphism Th khuy t dư ng Auxotroph Th nguyên dư ng Prototroph Th nhân Nucleoid Th sao chép Replicative form Th sinh dư ng Soma Th th Receptor Th c khu n th Bacteriophage Ti n th c khu n Prophage Ti n virus Provirus file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  12. New Page 2 Page 12 of 203 Ti p h p Conjugation Tin sinh h c Bioformatics T ch c h ch nhân Nucleolus organizer Trình t chung Consensus sequence Trình t ñi u hoà Operator Trình t hư ng d n n i t i Internal guide sequence Trình t k t thúc Terminator Trình t mã hoá Coding sequence Trình t tăng cư ng Enhancer sequence Ung thư giác m c di truy n Retinoblastoma V trí AP AP site V trí ñi u hoà Regulatory site V trí kh i ñ u Initiator site V virus Capsid Vùng kh i ñ ng Promoter Vùng không d ch mã Untranslated region Vùng không mã hoá Noncoding region Vùng mã hoá Coding region Y u t di truy n ñ ng ngh ch Retroposon, retrotransposon Y u t di truy n v n ñ ng Transposable genetic element Y u t gi i tính Sex - factor Y u t kéo dài Elongation factor Y u t k t thúc Release factor Y u t kh i ñ u Initiation factor Y u t phóng thích ribosom Ribosome release factor Y u t tăng cư ng Enhancer Y u t tăng trư ng thư ng bì Epidermal growth factor Y u t tăng trư ng t ti u c u Platelet - derived growth factor B NG ð I CHI U THU T NG ANH - VI T file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  13. New Page 2 Page 13 of 203 Ti ng Anh Ti ng Vi t Activator Ch t ho t hoá Alkaptonuria Alkapton ni u Allosteric transformation S bi n hình d l p th Amplicon S n ph m khu ch ñ i Anticodon ð i mã AP site V trí AP Aporepressor Ch t c ch g c Attenuator B suy gi m Autoregulation S t ñi u hoà Auxotroph Th khuy t dư ng Bacteriophage Th c khu n th Base analogue Base ñ ng ñ ng Bioformatics Tin sinh h c Bionanotechnology Công ngh nano sinh h c Biotechnology Công ngh sinh h c Blunt end ð u tù Cap Chóp Cap - binding protein Protein g n chóp Capsid V virus Catena L ng ghép Cell membrance Màng t bào ch t Cell wall Thành t bào Central dogma H c thuy t trung tâm Chloroplast L cl p Chromatin Ch t nhi m s c Chromosome Nhi m s c th Closed promoter complex Ph c h p kh i ñ ng ñóng Coding region Vùng mã hoá Coding sequence Trình t mã hoá Codon bias S d bi t codon file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  14. New Page 2 Page 14 of 203 Cohesive Dính Cohesive end ð u dính Competence Kh n p Complementary DNA ADN b sung Conjugation Ti p h p Consensus sequence Trình t chung Conservative mechanism Cơ ch b o t n Constitutive heterochromatin Ch t d nhi m s c cơ c u Corepressor Ch t ñ ng c ch De novo M i DNA fingerprint D u n ADN DNA microarray Chip ADN DNA - dependent RNA polymerase ARN polymerase ph thu c ADN Donor T bào cho Double helix Chu i xo n kép Double - stranded DNA ADN s i ñôi Duchenne muscular dystrophy B nh lo n dư ng cơ Duchenne Effector protein Protein hi u ng Elongation factor Y u t kéo dài Enhancer Y u t tăng cư ng Enhancer sequence Trình t tăng cư ng Epidermal growth factor Y u t tăng trư ng thư ng bì Euchromatin Ch t nguyên nhi m s c Eukaryote T bào nhân th t Exon Ph n c a gen c u trúc mang mã Extrachromosome Ngoài nhi m s c th Feedback inhibition S c ch ngư c F - prime H tF Gap Kho ng tr ng Gel electrophoresis ði n di gel Genetic code Mã di truy n file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  15. New Page 2 Page 15 of 203 Genetic engineering Công ngh di truy n, k thu t di truy n Genetic modified organism Sinh v t chuy n gen Genome B gen Genomics B gen h c Genotype Ki u gen Genotyping ð nh ki u gen Hairpin loop Nút k p tóc Heterocatalysis D xúc tác Heterochromatin Ch t d nhi m s c Heterochromatin Ch t d nhi m s c Heterogenous nuclear RNA ARN nhân không ñ ng nh t, hnARN Human genome project D án b gen ngư i Immunochemistry Hoá mi n d ch In silico Trên máy tính In situ T i ch In situ hybridization Lai t i ch In vitro Trong ng nghi m In vivo Trên sinh v t Induced mutation ð t bi n c m ng Inducer Ch t c m ng Inducible gene Gen có th c m ng Inducible operon Operon có th c m ng Inhibitor Ch t c ch Initiation factor Y u t kh i ñ u Initiator site V trí kh i ñ u Insertion sequence ðo n chèn Internal guide sequence Trình t hư ng d n n i t i Intron Ph n c a gen c u trúc không mang mã Lagging strand S i mu n Lagging strand template S i khuôn mu n Leading strand S is m Leading strand template file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  16. New Page 2 Page 16 of 203 S i khuôn s m Loop Nút Matting force L c ti p h p Merozygote H p t không hoàn toàn Messenger RNA ARN thông tin Microsatellite DNA ADN vi v tinh Minimal media Môi trư ng t i thi u Missense mutation ð t bi n l ch nghĩa Molecular biology Sinh h c phân t Monocistron ðơn cistron Multiple control ða ki m soát Mutagen Tác nhân gây ñ t bi n Negative control ði u hoà âm, ki m soát âm Negative inducible control Ki m soát c m ng âm Negative repressible control Ki m soát c ch âm Noncoding region Vùng không mã hoá Nonsense mutation ð t bi n vô nghĩa Northern blot Lai v t ARN Nucleoid Th nhân Nucleolus H ch nhân Nucleolus organizer T ch c h ch nhân Nucleotide excision repair S a ch a b ng cách c t nucleotid Okazaki fragment ðo n Okazaki Oncogene Gen ung thư Open promoter complex Ph c h p kh i ñ ng m Operator Trình t ñi u hoà Operon ðơn v phiên mã Phage Th c khu n Phenotype Ki u hình Phenylketonuria Phenyl ceton ni u Photoreactivation Quang ph c h i Platelet - derived growth factor file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  17. New Page 2 Page 17 of 203 Y u t tăng trư ng t ti u c u Polycistron ða cistron Polymerase chain reaction Ph n ng chu i polymerase Polymorphism Th ña hình Polytene chromosome Nhi m s c th ña s i Positive control ði u hoà dương, ki m soát dương Positive inducible control Ki m soát c m ng dương Post - translation Sau d ch mã Post - translation control Ki m soát sau d ch mã Pribnow box H p Pribnow Primer M i Probe ðo n dò Prokaryote T bào nhân nguyên thu Promoter Vùng kh i ñ ng Prophage Ti m th c khu n Proteome H protein Proteonomics H protein h c Proto - oncogene Gen ti n ung thư Prototroph Th nguyên dư ng Provirus Ti n virus Pseudogene Gen gi Pulse field gel electrophoresis ði n di trư ng xung Receptor Th th Recipient T bào nh n Regulatory gene Gen ñi u hoà Regulatory protein Protein ñi u hoà Regulatory site V trí ñi u hoà Release factor Y u t k t thúc Replicating fork Ch c ba sao chép Replication S sao chép Replication bubble Bong bóng sao chép file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  18. New Page 2 Page 18 of 203 Replicative form Th sao chép Replicon ðơn v sao chép Repressible gene Gen có th c ch Repressor Ch t c ch Repressor protein Protein c ch Restriction enzyme Enzym c t gi i h n Restriction fragments length polymorphism S ña hình ñ dài các ño n c t gi i h n Retinoblastoma Ung thư võng m c Retroposon Y u t di truy n ñ ng ngh ch Retrotransposition Chuy n v ngh ch Retrotransposon Y u t di truy n ñ ng ngh ch Reverse transcriptase Enzym phiên mã ngư c Ribosomal RNA ARN ribosom Ribosome release factor Y u t phóng thích ribosom Rolling circle mechanism Cơ ch lăn vòng Self - splicing S t c tn i Semiconservative mechanism Cơ ch bán b o t n Sex - factor Y u t gi i tính Signal recognition particle Ph c h p nh n di n tín hi u xu t Silent mutation ð t bi n cùng nghĩa, ñ t bi n l n Single - stranded binding protein Protein g n s i ñơn Single - stranded DNA ADN s i ñơn Site - directed mutagensis Gây ñ t bi n ñi m ñ nh hư ng Small cytoplasmic RNA ARN t bào ch t nh , scARN Small nuclear RNA ARN nhân nh , snARN Soma Th sinh dư ng Southern blot Lai v t ADN Spacer promoter Promoter v tinh Spliceosome Th c t n i Splicing S c tn i Spontaneous mutation ð t bi n t nhiên file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  19. New Page 2 Page 19 of 203 Stop codon B ba k t thúc Superrepressor Ch t siêu c ch Systemic lupus erythematosus B nh h ng ban lupus TATA box H p TATA Tautomerization S h bi n Temperate phage Phage ôn hoà Template Khuôn m u Terminator Trình t k t thúc Transcription S phiên mã Transduction T in p Transfer RNA ARN v n chuy n Transformation Bi n n p Transposable genetic element Y u t di truy n v n ñ ng Transposon Gen nh y Untranslated region Vùng không d ch mã Western blot Lai v t protein Zinc finger Ngón tay k m Zygote H pt Bài 1 NH P MÔN SINH H C PHÂN T M C TIÊU - Trình bày ñư c l ch s và phương pháp nghiên c u sinh h c phân t . - Nêu ñư c m c tiêu và ñ i tư ng môn h c. - Trình bày ñư c các thành t u hi n ñ i do sinh h c phân t ñem l i. 1.1. LƯ C S Có th phân chia s phát tri n c a sinh h c phân t thành ba giai ño n chính. file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
  20. New Page 2 Page 20 of 203 1.1.1. Giai ño n hình thành các ti n ñ Friedrich Miescher khám phá acid nucleic vào năm 1869, khi ñó ông ch là m t bác sĩ 22 tu i. Khi thu phân m b nh nhân b ng pepsin và acid hydrochloric r i chi t v i ether, ông ta thu ñư c nhân t bào. Khi x lý nhân t bào v i ki m, ông thu ñư c m t ch t t a mà ông g i là nuclein và do tính ch t acid c a nó nên ñư c g i là acid nucleic. V sau Miescher s d ng tinh trùng c a cá h i ñ chi t acid nucleic cho nghiên c u c a mình. Gregor Mendel khám phá quy lu t di truy n năm 1865, khi nghiên c u s truy n tính tr ng trên cây ñ u Hà Lan. Vào ñ u th k XX, Walter Sutton và Theodor Boveri ñã thi t l p m i quan h gi a Di truy n h c và Sinh h c khi quan sát s phân ly c a nhi m s c th t bào. Nhưng vì nhi m s c th ch a c protein l n acid nucleic nên ngư i ta b t ñ u nghiên c u ñ xác ñ nh ñâu là v t li u di truy n th t s . Frederick Griffith là m t nhân viên y t London v i nhi m v chính là nghiên c u các cơn d ch. Năm 1928 ñã nghiên c u s nhi m ph c u trong ñ i d ch cúm sau Th chi n I, trong ñó ghi nh n s chuy n ñ i ki u hình t R sang S c a ph c u có th x y ra ngay c khi dùng t bào ch t. Năm 1944, Oswald Avery, Colin MacLeod, và Maclyn McCarty ñã công b b ng ch ng th c nghi m ñ u tiên r ng chính ADN là v t li u di truy n. Avery và các c ng s ñ c bài báo c a Griffith và h c l p l i thí nghi m v i ý ñ nh tìm ki m ch t ch u trách nhi m cho s chuy n ñ i nhưng không thành công. Sau ñó nh m t phương pháp tách lo i protein ra kh i dung d ch c a M. G. Sevag h ñã thành công trong vi c ch ng minh ADN chính là tác nhân truy n tính tr ng. Năm 1951, Erwin Chargaff, ñã ch ng minh trong ADN t l nucleotid Adenin luôn b ng Thymin; Cytosin b ng Guanin hay nói cách khác t l base purin b ng t l base pyrimidin; trong khi t l A + T ≠ G + C và thay ñ i theo loài. Nhưng ñ n năm 1952, vai trò di truy n c a ADN m i ñư c xác nh n. Khi Hershey và Chase s d ng k thu t ñánh d u phóng x ñ ch ng minh ADN ch không ph i protein là ch t mang thông tin di truy n. 1.1.2. Giai ño n Sinh h c phân t ra ñ i Năm 1953, mô hình c u trúc ADN c a Watson - Crick ra ñ i, ñư c xem là khám phá l n nh t trong Sinh h c c a th k . Mô hình xo n kép ADN do James D. Watson và Francis H. C. Crick xây d ng là s k t h p c a công trình v t l nucleotid do Edwin Chargaff ñ xư ng và công trình nghiên c u s i ADN b ng tán x tia X c a Rosalind Elsie Franklin và Maurice Wilkins. Năm 1961, M. Nirenberg và J. Matthei tìm ra b mã di truy n nhân t o ñ u tiên. ð n gi a nh ng năm 1961, toàn b 64 codon (b ba mã hoá) ñã ñư c xác ñ nh. ð c bi t năm 1961, F. Jacob và J. Monod tìm ra cơ ch di truy n ñi u hoà t ng h p protein. Năm 1962, Warner Arber phát hi n ra enzym c t gi i h n trong t bào vi khu n. Năm 1967, enzym ADN ligase ñư c chi t xu t. Ngư i ta xem enzym này là keo dán phân t , có th n i hai s i ADN l i v i nhau. file://C:\Windows\Temp\nlddyqkdsp\sinh_hoc_phan_tu.htm 30/09/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0