Tổng Quan
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
1
NHỊN ĂN GIÁN ĐOẠN ẢNH HƯỞNG LÊN TUỔI THỌ VÀ SỨC KHỎE
Đỗ Văn Dũng
*
TÓM TẮT
Trong nhịn ăn gián đoạn, có sự thay đổi chuyển hóa khi có sự thay đổi từ cho ăn sang nhịn năn và ngược lại.
Sự thay đổi này kích hoạt những con đường chuyển hóa đối lập nhau nhưng bổ sung cho nhau giúp tế bào và cơ
quan đề kháng với stress và tạo sự tăng trưởng và mềm dẻo của tế bào. Hiệu quả lâu dài của nhịn ăn gián đoạn
giúp giảm đề kháng insulin, tăng độ biến thiên nhịp tim, cải thiện chuyển hóa lipid và hệ vi sinh của ruột. Các
nghiên cứu trên mô hình động vật đã cho thấy nhịn ăn gián đoạn giúp kéo dài tuổi thọ và giúp cải thiện trong các
bệnh lí như béo phì, đái tháo đường, bệnh tim mạch, ung thư và rối loạn thần kinh. Mặc dù chỉ có các nghiên cứu
ngắn hạn trên người, các chế độ nhịn ăn nhịn ăn cách ngày, nhịn ăn gián đoạn 5:2 và ăn trong khoảng thời gian
hạn chế trong ngày cũng đã cho thấy nhịn ăn gián đoạn có đem lại lợi ích lâm sàng. Những kiến thức này là cơ sở
để tiến hành các thử nghiệm lâm sàng sâu rộng hơn và là định hướng để nghiên cứu phát triển các thuốc trong
phòng ngừa và điều trị một số bệnh mạn tính.
Từ khóa: nhịn ăn gián đoạn, tuổi thọ
ABSTRACT
INTERMITTENT FASTING: ITS EFFECTS ON SURVIVAL AND HEALTH
Do Van Dung
* Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 24 - No. 1 - 2020: 01 - 07
In intermittent fasting, there is a metabolic switch while changing from feeding to fasting condition and
vice versa. The metabolic switch activates contrast metabolic pathways, however, complementing to others
and improve the resistance of cells and organs to stress as well as cell growth and plasticity. Its long-term
effects are increased insulin sensitivity, increased heart rate variability, improve lipid metabolism and gut
microbiota. Animal models have shown that intermittent fasting lengthens survival and has benefits for
many health conditions, such as obesity, diabetes mellitus, cardiovascular disease, cancers, and neurologic
disorders. Although there have been only short-term trials on humans, interventions such as alternate-day
fasting, 5:2 intermittent fasting, and daily time-restricted feeding have shown that they have clinical
benefits. The discovery is the basis for design more clinical trials and the orientation to develop
pharmacological approaches to prevent and treat chronic diseases.
Keyword: intermittent fasting, survival
TỔNG QUAN
Các tài liệu hướng dẫn về dinh đưỡng
thường khuyên ăn các bữa ăn chính và bữa ăn
phụ theo đúng giờ, không bỏ bữa và nhất là
không bỏ bữa sáng
(1)
. Việc ăn sáng và các bữa ăn
phụ giữa các bữa ăn chính sẽ giúp cung cấp
carbonhydrates cần thiết cho duy trì lượng
đường huyết. Những người làm dinh dưỡng
thường nhắc đến câu nói của nhà dinh dưỡng
học nổi tiếng người Mỹ Adelle Davis: “Ăn buổi
sáng như hoàng đế, ăn buổi trưa như hoàng tử
và ăn buổi tối như người ăn mày” để nhấn mạnh
hơn nữa tầm quan trọng của việc ăn sáng
(2)
. Vậy
thì nếu có người cho rằng nên bỏ các bữa ăn và
một cách tiện nhất là bỏ bữa sáng để thông minh
hơn, khỏe mạnh hơn, sống lâu hơn thì điều đó
có đáng tin không?
Cơ sở của việc nhịn ăn gián đoạn bắt đầu từ
*Khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh
Tác giả liên lạc: PGS.TS. Đỗ Văn Dũng Email: dvdung@ump.edu.vn
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
Tổng Quan
2
một bài trình bày của Weindruch và Sohal trong
một bài báo năm 1997 trên tạp chí NEJM. Trong
bài trình bày tác giả có nêu lại một thí nghiệm
trên giống chuột B1OC3F được chia làm 2 nhóm:
một nhóm chứng với chế độ ăn bình thường và
nhóm hạn chế với chế độ ăn thiếu dinh dưỡng
nhưng không suy dinh dưỡng (hạn chế khẩu
phần ăn nhưng có đủ các thành phần dinh
dưỡng) từ khoảng 12 tháng tuổi. Kết quả cho
thấy nhóm hạn chế có tuổi thọ nhiều hơn 11% so
với nhóm chứng
(3)
. Một số nghiên cứu khác trên
mô hình động vật cũng đưa ra kết luận tương tự.
Thông thường các nhà dinh dưỡng giải thích
nguyên nhân của hiện tượng này là do sự giảm
tỉ lệ mỡ trong cơ thể: có lẽ nhóm chứng có khối
mỡ nhiều hơn nên bị các bệnh mạn tính nhiều
hơn và tuổi thọ ngắn hơn. Tuy nhiên Weindruch
và Sohal không đồng ý với lập luận này bởi vì
các ông cũng làm thực nhiệm trên giống chuột
C57BL/6J có mang gen béo phì. Giống chuột này
ở chế độ ăn tự do có đến 67% khối lượng cơ thể
là mỡ. Tỉ lệ mỡ trong cơ thể của giống chuột này
ở chế độ ăn hạn chế là 48% cao hơn tỉ lệ ở loài
chuột không có gen béo phì ở chế độ ăn tự do là
22%. Nhưng giống chuột có gen béo phì ở chế độ
ăn hạn chế cũng có tuổi thọ tương tự như chuột
không có gen béo phì ở chế độ ăn hạn chế và cao
hơn tuổi thọ của chuột không có gen béo phì có
chế độ ăn tự do. Từ đó Weindruch và Sohal gợi
ý rằng không phải là lượng mỡ hay trọng lượng
cơ thể quyết định tuổi thọ mà chính là do chế độ
ăn han chế giảm sự hình thành các gốc oxy tự do
đã đem lại lợi ích về sức khỏe và tuổi thọ
(4)
.
Lý thuyết giải thích lợi ích của chế độ ăn
hạn chế dựa trên hình thành gốc oxy tự do
được cộng đồng khoa học lúc đó chấp nhận.
Tuy nhiên về sau các nhà khoa học cũng phát
hiện sự không chặt chẽ của lí giải này: chuột có
gen béo phì có khẩu phần ăn hạn chế có lượng
thức ăn vào cũng cao hơn chuột không có gen
béo phì có chế độ ăn tự do, nhưng chuột có
gen béo phì có khẩu phần ăn hạn chế vẫn sống
lâu hơn. Vì vậy các nhà khoa học đưa ra lời
giải thích là lợi ích của khẩu phần ăn hạn chế
không phải do lượng chất béo trong cơ thể hay
do sự tạo ra gốc oxy tự do mà do chính sự hạn
chế trong khẩu phần ăn: Với khẩu phần ăn hạn
chế chuột ăn hết khẩu phần của mình trong
thời gian ngắn sau khi được cho ăn và thời
gian nhịn ăn mỗi ngày lên đến 20 giờ và lợi ích
đem lại là do sự hình thành các thể ketone
trong thời gian nhịn đói (Cabo)
(5)
. Lí giải này
giải thích được các kết quả thí nghiệm do
Weindruch và các nhà khoa học khác thực
hiện. Tuy nhiên câu hỏi tiếp theo là điều này
có hợp lí về mặt tiến hóa sinh học, có thể giải
thích bằng cơ chế trao đổi chất và sinh học
phân tử, có bằng chứng dựa trên các nghiên
cứu tiền lâm sàng (thử nghiệm trên súc vật) và
nghiên cứu lâm sàng (thử nghiêm con người)
hay không. Điều đó được trả lời trong bài tổng
quan này.
Tổ tiên của con người từng là một loài linh
trưởng và người tiền sử. Dù là vượn người hay
người tiền sử, tổ tiên của chúng ta không thể có
được 3 bữa ăn (chưa nói đến các bữa phụ) mỗi
ngày một cách đều đặn với đầy đủ chất dinh
dương khác. Cũng như các loài động vật khác
(trừ các con vật nuôi ở trang trại), con người phải
trải qua những lúc nhịn ăn xen kẽ với những lúc
được ăn đầy đủ. Vì vậy về mặt tiến hóa, các
động vật và con người phải có các cơ chế phân
tử, tế bào, cơ quan và cơ thể về mặt chuyển hóa
chất để thích ứng với tình trạng nhịn ăn gián
đoạn này. Vì vậy việc ăn uống đều đặn và đầy
đủ có lẽ mới là tình trạng không sinh lí và việc
nhịn ăn gián đoạn là có lợi về mặt tiến hóa cho
các loài động vật. Mặc dù lợi ích của việc nhịn ăn
gián đoạn đến kéo dài tuổi thọ là khác nhau (ảnh
hưởng bởi giới tính, chế độ ăn uống và yếu tố di
truyền), các nghiên cứu trên chuột và linh
trưởng cho thấy tác dụng hằng định của việc
hạn chế khẩu phần ăn đối với tuổi thọ khỏe
mạnh. Điều không may, trong thời đại hiện nay,
hầu hết mọi người tiêu thụ ba bữa một ngày
cộng với bữa phụ, do đó, việc nhịn ăn gián đoạn
không xảy ra
(6,7)
.
Các nghiên cứu trên động vật và con người
Tổng Quan
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
3
đã chỉ ra rằng nhiều lợi ích sức khỏe của việc
nhịn ăn gián đoạn không chỉ đơn giản là kết quả
của việc giảm sản xuất gốc tự do hoặc giảm
cân
(6,8,9)
. Thay vào đó, nhịn ăn gián đoạn kích
hoạt các phản ứng tế báo có tính chất thích ứng
và được phát triển theo quá trình tiến hóa, tích
hợp giữa các cơ quan và bên trong cơ quan theo
cách cải thiện sự điều hòa glucose, tăng sức đề
kháng stress và ức chế viêm. Trong quá trình
nhịn ăn, các tế bào kích hoạt các con đường giúp
tăng cường phòng thủ nội tại chống lại stress
oxy hóa và trao đổi chất và con đường loại bỏ
hoặc sửa chữa các phân tử bị hư hỏng
(7)
. Trong
giai đoạn nuôi dưỡng, các tế bào tham gia vào
các quá trình tăng trưởng và tính mềm dẻo.
Các nghiên cứu tiền lâm sàng luôn cho thấy
hiệu quả của việc nhịn ăn gián đoạn ở mô hình
động vật trong điều chỉnh quá trình bệnh tật của
một loạt các rối loạn mãn tính, bao gồm béo phì,
tiểu đường, bệnh tim mạch, ung thư và bệnh
thoái hóa thần kinh
(8,10,11,12)
. Việc tắt mở theo chu
kì con đường chuyển hóa chất không chỉ cung
cấp các ketone cần thiết để cung cấp năng lượng
cho tế bào trong thời gian nhịn ăn mà còn tạo ra
các phản ứng tế bào và toàn thân được phối hợp
chặt chẽ có tính kéo dài đến trạng thái được nuôi
ăn để tăng cường hiệu suất tinh thần và thể chất,
cũng như khả năng kháng bệnh
(13,14)
.
NHỊN ĂN GIÁN ĐOẠN TẠO RA SỰ THAY
ĐỔI CHUYỂN HÓA CHẤT
Glucose và axit béo là nguồn năng lượng
chính cho tế bào. Sau bữa ăn, glucose được sử
dụng làm năng lượng và chất béo được lưu trữ
trong mô mỡ dưới dạng triglyceride. Trong thời
gian nhịn ăn, triglyceride được phân hủy thành
axit béo và glycerol, được sử dụng làm năng
lượng. Gan chuyển đổi axit béo thành thể
ketone, cung cấp nguồn năng lượng chính cho
nhiều loại mô, đặc biệt là não, trong thời gian
nhịn ăn. Ở trạng thái cho ăn, nồng độ trong thể
ketone trong máu ở mức thấp. Ở người, nồng độ
thể ketone tăng lên trong vòng 8 đến 12 giờ sau
khi bắt đầu nhịn ăn, đạt mức 0,2 đến 0,5 mM, và
được duy trì cho đến 24 giờ, với mức tăng tiếp
theo 1 đến 2 mM ở 48 giờ
(15,16)
. Ở loài gặm nhấm,
sự gia tăng nồng độ ketone huyết tương xảy ra
trong vòng 4 đến 8 giờ sau khi bắt đầu nhịn ăn,
đạt trên 1 mM trong vòng 24 giờ
(17)
. Thời điểm
của phản ứng này gợi ý thời gian nhịn ăn thích
hợp trong chế độ nhịn ăn gián đoạn
(6,8)
.
Thể ketone không chỉ là nhiên liệu được sử
dụng trong thời gian nhịn ăn; chúng là các phân
tử truyền tín hiệu có tác động chủ yếu đến chức
năng của tế bào và cơ quan
(18)
. Thể ketone điều
chỉnh sự biểu hiện và hoạt động của nhiều
protein và phân tử chi phối sức khỏe và lão hóa.
Chúng bao gồm peroxisome proliferator–
activated receptor γ coactivator 1α (PGC 1α) ),
yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi
(18,19,20)
,
nicotinamide adenine dinucleotide (NAD +),
sirtuins
(21)
, poly (adenosine diphosphate [ADP)
và ADP ribosyl cyclase (CD38)
(22)
. Do tác động
đến các con đường quan trọng của tế bào, thể
ketone được tạo ra trong thời gian nhịn ăn có
ảnh hưởng sâu sắc đến chuyển hóa toàn thân.
Hơn nữa, thể ketone kích thích sự biểu hiện của
gen chi phối yếu tố hướng thần kinh
(neurotrophic factor) có nguồn gốc từ não. Điều
này có ý nghĩa ứng dụng trong sức khỏe não bộ,
các bệnh lí tâm thần và thoái hóa thần kinh
(7)
.
Một nghiên cứu trên chuột cho thấy nhịn ăn
cách ngày làm giảm béo phì và chuyển mỡ trắng
thành nâu
(23)
. Một điều lí thú trong nghiên cứu
này là khi cấy ghép vi khuẩn chí của các chuột
thử nghiệm sang các con chuột khác thì cũng
giúp cải thiện chuyển hóa chất. Điều này gợi ý
lợi ích của chế độ nhịn ăn cũng thông qua cơ chế
vi khuẩn chí đường ruột.
Như đã lí giải ở trên, không phải toàn bộ lợi
ích của khẩu phần ăn hạn chế và nhịn ăn gián
đoạn là do giảm cân và do giảm khối lượng mỡ
trong cơ thể và chủ yếu là do sự thay đổi về
chuyển hóa chất trong cơ thể. Tuy nhiên lợi ích
của nhịn ăn gián đoạn một phần cũng là do
giảm cân: Những lợi ích từ giảm cân bao gồm cải
thiện kiểm soát đường huyết, huyết áp và nhịp
tim; hiệu quả của tập luyện sức bền
(24,25)
và giảm
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
Tổng Quan
4
mỡ bụng.
TÁC DỤNG CỦA VIỆC NHỊN ĂN GIÁN
ĐOẠN ĐỐI VỚI SỨC KHỎE VÀ SỰ LÃO HÓA
Cho đến gần đây, các nghiên cứu về hạn chế
calo và nhịn ăn gián đoạn tập trung vào lão hóa
và tuổi thọ. Sau gần một thế kỷ nghiên cứu về
hạn chế calo ở động vật, kết luận chung là việc
giảm lượng thức ăn làm tăng rõ rệt tuổi thọ.
Trong một trong những nghiên cứu sớm
nhất về việc nhịn ăn gián đoạn, Goodrick và các
đồng nghiệp đã báo cáo rằng tuổi thọ trung bình
của chuột tăng lên tới 80% khi chúng được duy
trì chế độ cho nhịn ăn cách ngày, bắt đầu khi
chúng còn nhỏ. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng
của việc hạn chế calo đối với tuổi thọ và tuổi thọ
thay đổi và có thể bị ảnh hưởng bởi giới tính, chế
độ ăn uống, tuổi tác và các yếu tố di truyền
(10)
.
Phân tích tổng hợp dữ liệu có sẵn từ năm 1934
đến 2012 cho thấy hạn chế calo tăng tuổi thọ
trung bình từ 14 đến 45% ở chuột cống nhưng
chỉ từ 4 đến 27% ở chuột nhắt
(26)
. Một nghiên cứu
về 41 dòng chuột tái tổ hợp cho thấy sự thay đổi
rộng, từ tuổi thọ kéo dài đến tuổi thọ rút ngắn,
tùy thuộc vào chủng chuột và giới tính
(27,28)
. Tuy
nhiên, nghiên cứu chỉ sử dụng một loại chế độ
hạn chế calo (hạn chế 40%) và không đánh giá
các chỉ số sức khỏe, nguyên nhân tử vong hoặc
cơ chế nền. Có một mối quan hệ nghịch đảo giữa
giảm khối lượng mỡ trong cơ thể và tuổi thọ
(28)
.
Điều này có nghĩa là chuột giảm nhiều khối
lượng mỡ trong cơ thể, là chuột bị chuyển nhanh
qua trạng thái bị bỏ đói khi bị đưa vào khẩu
phần ăn hạn chế, sẽ bị giảm tuổi thọ khi, trong
khi chuột ít bị giảm khối lượng mỡ sẽ có tuổi thọ
kéo dài.
Hai nghiên cứu quan trọng trên khỉ cho kết
quả khác nhau gây nghi ngại về sự liên quan
hạn chế calo đến kéo dài tuổi thọ sức khỏe và
kéo dài tuổi thọ chung. Nghiên cứu tại Đại học
Wisconsin, cho thấy tác động tích cực của hạn
chế calo đối đến sức khỏe và sự sống còn
(29)
,
trong khi đó nghiên cứu tại Viện Lão hóa Quốc
gia, cho thấy không có sự giảm có ý nghĩa về
tỷ lệ tử vong, mặc dù có sự cải thiện rõ rệt về
sức khỏe
(30)
. Sự khác biệt calo trong khẩu phần
ăn hàng ngày, thời điểm bắt đầu can thiệp,
khẩu phần ăn, chế độ cho ăn, giới tính và di
truyền có thể giải thích các tác động khác biệt
của việc hạn chế calo đối với tuổi thọ trong hai
nghiên cứu này
(10)
.
Ở người, các biện pháp can thiệp nhịn ăn
gián đoạn làm giảm béo phì, đề kháng insulin,
rối loạn lipid máu, tăng huyết áp và viêm
(31)
. Có
lẽ việc nhịn ăn gián đoạn đem lại lợi ích sức
khỏe ở mức độ lớn hơn lợi ích của giảm lượng
calo trong khẩu phần ăn đơn thuần. Trong một
thử nghiệm, 16 người tham gia khỏe mạnh được
chỉ định chế độ nhịn ăn cách ngày trong 22 ngày
chỉ giảm 2,5% trọng lượng ban đầu và 4% khối
lượng chất béo, nhưng giảm đến 57% nồng độ
insulin lúc đói
(32)
. Trong thử nghiệm khác, phụ
nữ thừa cân (khoảng 100 phụ nữ trong mỗi thử
nghiệm) được chỉ định theo chế độ nhịn ăn gián
đoạn 5: 2 hoặc giảm 25% lượng calo tiêu thụ
hàng ngày. Phụ nữ trong hai nhóm giảm cân
như nhau trong thời gian 6 tháng, nhưng những
người trong nhóm nhịn ăn gián đoạn 5: 2 có tăng
độ nhạy cảm với insulin và giảm vòng eo nhiều
hơn
(25,33)
.
NHỊN ĂN GIÁN ĐOẠN VÀ KHÁNG STRESS
Khác với con người hiện đại, tổ tiên loài
người không có ba bữa ăn chính và các bữa phụ
một cách đều đặn mỗi ngày, họ cũng không có
một cuộc sống tĩnh tại. Thay vào đó, họ phải tập
trung vào việc tìm kiếm thức ăn ở địa bàn có
nguồn thức ăn phân bổ thưa thớt. Theo thời
gian, con người đã trải qua sự tiến hóa giúp cho
họ thích nghi với địa bàn sinh sống, bao gồm
những thay đổi về não cho phép họ có hoạt
động sáng tạo, trí tưởng tượng, ngôn ngữ và các
thay đổi về thể chất cho phép con người đi xa
hơn để săn bắt thú
(9)
.
Như vậy hầu hết các cơ quan đều phản ứng
với việc nhịn ăn gián đoạn bằng cách cho phép
sinh vật chịu đựng thử thách và sau đó hồi phục
cân bằng nội môi. Trải qua các giai đoạn nhịn ăn
nhiều lần sẽ hình thành phản ứng thích nghi, tạo
ra sức đề kháng cho những thử thách tiếp theo.
Tổng Quan
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 24 * Số 1 * 2020
5
Các tế bào phản ứng với việc nhịn ăn gián đoạn
bằng cách tham gia vào phản ứng thích ứng với
stress dẫn đến tăng biểu hiện bảo vệ chống oxy
hóa, sửa chữa DNA, kiểm soát chất lượng
protein, sinh tổng hợp ty thể và tự thực, và điều
chỉnh làm giảm viêm. Những phản ứng thích
nghi với chu kì nhịn ăn và cho ăn được bảo tồn
trên các ngành động vật khác nhau
(12)
. Ở động
vật với chế độ nhịn ăn gián đoạn, tế bào trên
người và ở não có chức năng được cải thiện và
khả năng chống lại một loạt các xâm hại, bao
gồm stress về chuyển hóa, oxy hóa, ion , chấn
thương và độc tính protein
(14)
. Nhịn ăn gián đoạn
kích thích tự thực và ức chế con đường tổng hợp
protein mTOR (mammalian target of
rapamycin). Những phản ứng này cho phép các
tế bào loại bỏ các protein và ty thể bị tổn thương
do oxy hóa và tái tạo các thành phần phân tử
không bị hư hại trong khi tạm thời giảm tổng
hợp protein để bảo tồn năng lượng và phân tử
hóa học. Những con đường này không được
khai thác hoặc bị ức chế ở những người ăn quá
nhiều và ít vận động.
T
ÁC
DỤNG
CỦA
NHỊN
ĂN
GIÁN
ĐOẠN
LÊN
THỂ
CHẤT
VÀ
NHẬN
THỨC
Ở động vật và con người, chức năng thể chất
được cải thiện với việc nhịn ăn gián đoạn. Ví dụ,
mặc dù có trọng lượng cơ thể tương tự, những
con chuột được nhịn ăn cách ngày có sức bền
trong chạy nhảy tốt hơn những con chuột có chế
độ ăn không hạn chế. Cân bằng và phối hợp
cũng được cải thiện ở động vật được nhịn ăn ở
thời gian trong ngày hoặc chế độ nhịn ăn cách
ngày
(34)
. Các thanh niên nhịn ăn 16 giờ mỗi ngày
sẽ giảm mỡ trong khi vẫn duy trì khối lượng cơ
bắp trong 2 tháng luyện tập với kháng lực
(35)
.
Các nghiên cứu trên động vật cho thấy việc
nhịn ăn gián đoạn giúp tăng cường nhận thức
trong nhiều lĩnh vực, bao gồm trí nhớ không
gian, trí nhớ kết hợp và trí nhớ làm việc
(36)
;
nhịn ăn cách ngày và hạn chế calo hàng ngày
đảo ngược các tác động bất lợi của béo phì,
tiểu đường và viêm thần kinh đối với trí nhớ
không gian.
Trong một thử nghiệm lâm sàng, những
người lớn tuổi với chế độ ăn hạn chế calo trong
thời gian ngắn đã cải thiện trí nhớ lời nói
(37)
.
Trong một nghiên cứu liên quan đến người
trưởng thành thừa cân bị suy giảm nhận thức
nhẹ, 12 tháng hạn chế calo dẫn đến cải thiện trí
nhớ bằng lời nói, chức năng điều hành và nhận
thức chung
(38)
. Gần đây, một thử nghiệm lâm
sàng lớn, đa trung tâm, ngẫu nhiên cho thấy 2
năm hạn chế calo hàng ngày làm cải thiện đáng
kể trí nhớ làm việc
(39)
. Chắc chắn cần phải thực
hiện các nghiên cứu sâu hơn về việc nhịn ăn và
nhận thức gián đoạn ở người lớn tuổi, đặc biệt là
sự chưa có điều trị bằng thuốc nào có thể cải
thiện được sự già hóa của não và tiến triển của
bệnh thoái hóa thần kinh
(14)
.
C
ÂN
NHẮC
THỰC
TẾ
Ở người có 3 chế độ ăn nhịn ăn gián đoạn
được nghiên cứu rộng rãi là chế độ nhịn ăn cách
ngày (ăn bình thường một ngày và nhịn ăn một
ngày), nhịn ăn gián đoạn 5:2 (nhịn ăn 2 ngày mỗi
tuần) và ăn trong khoảng thời gian hạn chế trong
ngày (ăn trong cửa sổ thời gian từ 4 đến 8 tiếng
và nhịn đói liên tục từ 16-20 giờ trong ngày).
Mặc dù có bằng chứng về lợi ích sức khỏe của
việc nhịn ăn gián đoạn và khả năng áp dụng đối
với nhiều bệnh, có những trở ngại đối với việc
áp dụng rộng rãi các kiểu ăn uống này trong
cộng đồng và bệnh nhân. Đầu tiên, chế độ ăn
kiêng ba bữa với bữa phụ mỗi ngày đã ăn sâu
vào văn hóa của chúng ta đến nỗi một sự thay
đổi trong mô hình ăn uống này ít khi được xem
xét bởi bệnh nhân hoặc bác sĩ. Ở người chấp
nhận chế độ ăn 3 buổi trong ngày thì việc bỏ qua
bữa ăn sáng, chỉ ăn buổi trưa và buổi chiều thì
đã là thực hiện việc ăn trong khoảng thời gian
hạn chế trong ngày. Một nghiên cứu cho thấy ở
người muốn giảm cân sau 12 tuần điều trị nhóm
bỏ qua bữa ăn sáng giảm cân được 8,9 kg và
nhóm có ăn sáng chỉ giảm 6,2 kg
(40)
. Một bài viết
cho cộng đồng do Bs Tello gợi ý mỗi người nên
xem xét dạng nhịn ăn gián đoạn đơn giản nhất
như giới hạn khoảng thời gian chúng ta ăn trong
ngày, thí dụ như chỉ ăn từ 10 giờ sáng đến 6 giờ