Chương XXII<br />
Họ đổ xổ đến nhà Sherburn, gào thét dữ dội như những người da đỏ. Mọi thứ đều bị<br />
giạt sang hai bên hoặc bị đẩy lên phía trước, hoặc bị đè bẹp thật kinh khủng. Trẻ con dẫn<br />
đầu hò hét mọi người tránh xa. Đàn bà thò đầu nhìn ra qua các khung cửa sổ. Trẻ con da<br />
đen trèo lên cây. Những anh da đen khác và các cô gái thì nhìn qua hảng rào. Đám người<br />
kéo đi đến đâu thì những người đứng xem ở chỗ đó chạy tản đi hoặc lùi vào tận bên trong.<br />
Rất nhiều đàn bà con gái trông thấy thế thì khiếp đảm, khóc váng lên vì sợ.<br />
Họ kéo đến được hàng rào nhà Sherburn chật ních. Chỗ đó là một cái sân rộng chừng<br />
sáu thước. Có tiếng người nói:<br />
- Kéo đổ hàng rào xuống, kéo đổ xuống!<br />
Tiếp đó là tiếng răng rắc, chiếc hàng rào sụp xuống, mọi người tràn vào như nước lũ.<br />
Vừa lúc ấy Sherburn bước ra, tay cầm một khẩu súng hai nòng, đứng đàng hoàng, rất bình<br />
tĩnh, chững chạc, không nói nửa lời. Tiếng ồn ào bỗng im bật, và đám người cùng đứng<br />
sững lại.<br />
Sherburn vẫn không nói gì chỉ đứng đó nhìn xuống. Im lặng đến rợn người. Sherburn<br />
đưa mắt chậm rãi nhìn quanh một lượt. Hắn nhìn đến đâu thì người chỗ đó lảng ánh mắt đi<br />
nơi khác. Rồi bỗng nhiên Sherburn cười lên một tiếng lạnh toát như ăn cơm nhai phải hạt<br />
sạn. Hắn lên tiếng, giọng khinh bỉ:<br />
- Cái trò gia đình của các người thật là tức cười! Các người cứ tưởng là mình có đủ can<br />
đảm để gia hình một người đàn ông đấy chăng? Các người tưởng rằng đem bôi hắn ínq<br />
vào gọt tóc những người đàn bà nghèo túng, bơ vơ là anh hùng lắm sao? Như vậy rồi các<br />
anh tưởng cũng có thể mó tay vào một người đàn ông nữa chăng? Hàng vạn các người<br />
cũng chẳng làm gì nổi một người như tôi đâu. Các người tưởng tôi không biết các người là<br />
như thế nào ư? Thế thì các người đã lầm. Tôi đã đi từ phương Nam tới phương Bắc nên tôi<br />
thừa biết con người ở đây rất hèn nhát. ở phương Bắc, người ta để cho kẻ khác đè đầu<br />
cưỡi cổ, rồi về đến nhà cậu nguyện, chịu nhịn nhục. Còn ở phương Nam, người ta hung<br />
hãn đi cướp giữa ban ngày. Báo chí thì ca ngợi các người là một dân tộc can đảm, thành<br />
thử các người cứ tưởng rằng mình can đảm hơn dân tộc khác. Tại sao các người khôn<br />
thẳng tay trừng trị tên sát nhân đó? Bởi vì các người sợ bạn bè của tên giết người sẽ bắn<br />
lén vào lưng các người. Cho nên các người lờ đi. Nhân lúc đêm tối, có người kéo theo<br />
hàng trăm những kẻ hèn nhát, mang mặt nạ, đi gia hình tên sát nhân đó. Điều sai lầm của<br />
các người là không có một người dẫn đầu và không dám nhìn vào bóng tối để mà thấy cái<br />
mặt nạ của chính mình. Các người chỉ mang theo một con người chẳng ra con người Buck Harness kia kìa - và nếu như không có hắn xúi giục thì các người cũng chẳng làm<br />
được trò trống gì.<br />
Các người cũng chẳng muốn đến đây vì khônga thích lôi thôi và nguy hiểm. Nhưng<br />
thằng Buck Harness cứ hét lên “Giết nó đi! Giết nó đi!” cho nên các người không dám rút<br />
lui sợ người ta sẽ biết mình là đồ hèn nhát. Rồi các người rầm rộ kéo đến đây, miệng thì<br />
thề là sẽ làm những điều động trời. Nhưng điều đáng xấu hổ nhất của đám người hỗn loạn<br />
là họ không chiến đấu bằng cái tinh thần dũng cảm có trong người họ, mà lại bằng cái<br />
dũng cảm mượn của đông đảo, của người dẫn đầu. Nhưng còn xấu hổ hơn khi đám đông<br />
<br />
đó chẳng có lấy một người dẫn đầu ra hồn như các người lúc này. Bây giờ, các người nên<br />
trở về nhà và đóng cửa cho thật chặt lại. Nếu các người muốn gia hình người nào đó, thì<br />
các người nên chọn bóng tối như kiểu của những người phương Nam. Thôi xéo ngay đi<br />
cho ta nhờ.<br />
Nói đến đó, hắn giơ khẩu súng lên rồi lên đạn. Cả đám người bỗng lùi lại, rồi giãn dần,<br />
rồi chạy ra khắp các ngả. Còn tên Buck Harness hèn hạ cũng chạy theo đám người.<br />
Tôi đi đến chỗ rạp xiếc là luồn ra phía sau, chờ cho đến người gác đi qua rồi chui vào<br />
dưới lều. Dù vẫn còn đồng hai mươi đô la và một số tiền khác, nhưng tôi nghĩ nên để dành<br />
vì biết đâu có lúc dùng đến, nhất là đang xa nhà xa cửa và sống giữa những người lạ. Tôi<br />
không phản đối việc phải bỏ tiền ra xem xiếc, nhưng không cần phải bỏ ra thì càng tốt<br />
hơn.<br />
Đó là một gánh xiếc rất đàng hoàng. Nhưng đoàn đàn ông bà cưỡi ngựa đi hàng đôi<br />
trong thật đẹp mắt. Đàn ông mặc áo chẽn quần đùi, chân không giày, tay để trên đùi rất dễ<br />
dàng vững chãi. Còn đàn bà thì rất xinh tươi trông như những bà hoàng, áo quần sang<br />
trong đánh giá đến hàng triệu đô la, lại có gài cả kim cương vào áo nữa. Tôi chưa bao giờ<br />
thấy đẹp như thế cả. Từng người lần lượt đứng lên đi vòng quanh vũ đài rất uyển chuyển.<br />
Đàn ông thì cao lớn, oai vệ, chững chạc, còn đàn bà thì mặc áo màu hồng bay phấp phới,<br />
mềm mại.<br />
Mỗi lúc họ đi một nhanh hơn, tất cả đều nhảy múa, đưa một chân lên rồi lại đưa chân<br />
kia lên. Nhưng con ngựa nghiêng đầu khi người điều khiển đi xung quanh, vừa đi vừa quất<br />
roi la hét. Mọi người vỗ tay hoan hô cuồng nhiệt.<br />
Trong buổi trình diễn, họ làm nhiều trò rất khác lạ. Lúc anh hề bước ra thì mọi người<br />
cười như nắc nẻ. Tôi không hiểu hắn làm thế nào mà lại nghĩ ra được nhiều trò và lại<br />
nhanh nhẹn như thế. Tôi thì có cho tập đến một năm cũng không làm được như vậy. Bỗng<br />
có một anh chàng sat rượu ở đâu đến định bước vào vũ đài, nói rằng anh ta muốn đi ngựa.<br />
Anh ta bảo có thể đi ngựa chẳng kém gì những người lúc nãy. Họ định giữ anh ta đứng lại<br />
nhưng anh ta không nghe và buổi diễn phải tạm ngừng. Những người đi xem la ó, chửi<br />
mắng anh ta làm anhe ta càng khủng hơn. Có mấy khán giả nhảy ra khỏi hàng ghế bước<br />
vào trong vũ đài nói: “Đánh cho nó một trận, mém nó ra ngoài kia” Một vài bà sợ hãi hét<br />
lên. Thế rồi người chủ xiếc nói rằng nếu như anh chàng kia hứa không gây ra chuyện gì<br />
nữa thì sẽ để anh ta đi ngựa. Mọi người cười và bảo để cho anh chàng kia bước vào. Anh<br />
ta vừa ngồi lên mình ngựa thì con ngựa cứ thế nhảy lồng lên khắp nơi. Hai người trong<br />
gánh xiếc chạy ra, có gì lấy dâu cương mà cũng không được, còn anh chàng say rượu kia<br />
thì cứ ôm chặt lấy cổ con ngựa, cứ mỗi lần nó nhảy lên thì anh ta lại chỏng vó lên trời<br />
khiến khán giả cười chảy cả nước mắt. Sau cùng, con ngựa chịu đứng yên, rồi lững thững<br />
đi vòng quanh vũ đài; anh chàng kia vẫn nằm trên lưng ngựa, tay bám chặt lấy cổ ngựa,<br />
chân bên này thõng xuống lủng lẳng gần mặt đất, rồi lại chân bên kia. Mọi người cười ngả<br />
nghiêng. Riêng tôi thì chả lấy thế làm khoái trá, mà lại run sợ thay cho anh kia. Nhưng rồi,<br />
bỗng anh ta ngồi phắt dây, nằm lấy dây cương, nghiêng bên nọ, nghiêng bên kia, rồi chợt<br />
nhảy lên, bỏ dây cương và đứng thẳng người; còn con ngựa thì bắt đầu phi như bay. Anh<br />
ta vẫn đứng như thường trên mình ngựa một cách dễ dàng như không hề say rượu. Rồi<br />
vừa phi ngựa, anh ta vừa cởi bỏ quần áo bên ngoài vứt xuống đất. Anh ta mặc nhiều quần<br />
áo quá, tất cả những mười bảy cái quần áo. Thế là anh ta hiện nguyên dạng là một chàng<br />
trai khôn ngô tuấn tú, rồi anh ta quấn thật mạnh vào con ngựa cho nó hí vang lên. Cuối<br />
<br />
cùng, anh ta nhảy xuống, chào khán giả rồi chạy vào trong. Tất cả mọi người ngạc nhiên<br />
reo hò ầm ĩ.<br />
Ông chủ gánh xiếc giả bộ tỏ ra là một kẻ vừa bị mắc lừa, nhưng thực ra anh chàng kia<br />
chính là người của gánh xiếc! Anh ta đã bịa ra cái trò cười ấy mà chẳng cho ai biết trước<br />
cả. Tôi khônge biết có gánh xiếc nào đàng hoàng hơn thế nữa không, nhưng dẫu sao tôi<br />
thấy cũng tạm được.<br />
Đêm đó, đến lượt chúng tôi trình diễn, nhưng chỉ có khoảng mười hai người đến xem,<br />
vừa đủ tiền phí tổn. Trong khi xem, họ cười không ngừng, làm cho quận công phát khùng<br />
lên. Mọi người bỏ về từ khi buổi diễne chưa kết thúc, chỉ còn lại một thằng bé đang ngủ<br />
say như chết. Thế là quận công bảo rằng người dân Arcansaw ngu ngốc nên không hiểu<br />
được Shakespeare. Anh ta nói rằng họ chỉ hợp với thứ kịch rẻ tiền thôi. Cho là mình đã<br />
nắm được thị hiếu của dân vùng này, sáng hôm sau, anh ta kiếm đâu được một tờ giấy với<br />
một ít mực đen đem về nghuệch ngoạc mấy tờ quảng cáo đem dán ở khắp nơi. Tờ quàng<br />
cáo viết thế này:<br />
Tại nhà xử án!<br />
Chỉ diễn có ba tối!<br />
Hài kịch sĩ nổi tiếng thế giới<br />
David Garrick em<br />
và<br />
Edmund Kean anh cả<br />
Nghệ sĩ kịch viện Luân Đôn và kịch viện<br />
Đại lục trong vở bi kịch rùng rợn.<br />
Con hươu cao cổ của nhà vua<br />
Giá vé vào cửa: 5 hào<br />
Đàn bà, trẻ con không được vào xem!<br />
Quận công nói:<br />
- Nếu lần này mà họ không đến xem thì ta cũng chịu không thể hiểu nổi dân vùng này<br />
nữa.<br />
Tủ sách<br />
Chia sẻ<br />
<br />
<br />
<br />
Chương XXIII<br />
Suốt cả ngày, quận công với nhà vua vất vả chuẩn bị, nào là dựng sân khấu, căng<br />
phông màn, trèo đèn… Đêm đó, rạp chật níck người đến xem. Khi đã quá đông rồim quận<br />
công mới không đứng soát vé nữa mà đi vòng phía sau lên sân khấu, ra trước màn diễn<br />
thuyết. Anh ta hết lời ca tụng vở bi kịch này và nói rằng đây là một vở kịch rùng rợn chưa<br />
bao giờ có, khi đã làm cho mọi người suốt ruột muốn xem quá, anh ta mới cuộn phông<br />
màn lên. Một phút sau, nhà vua lồm cồm bò ra, không một mảnh vải che thân. Khắp người<br />
lão, vẽ nhằng nhịt những vệt bằng đủ các màu, trông rực rỡ như cái vồng trông vừa có vẻ<br />
dữ tợn và rất ngộ nghĩnh. Công chúng cười lăn lộn. Sau khi nhà vua đã nhảy vào phía cuối<br />
sân khấu rồi, công chúng lại vỗ tay ầm lên, hú gọi bắt nhà vua phải diễn lại, rồi sau đó lại<br />
một lần nữa. Cứ chỉ nhìn những vệt vằn mà nhà vua ngu ngốc kia bôi lên ngườ thì đến con<br />
bò cũng phải bật cười.<br />
Sau đó, quận công hạ màn xuống, cúi chào khán giả, nói rằng vở kịch vĩ đại này chỉ<br />
còn diễn hai đêm nữa thôi, vì còn phải trở về Luân Đôn diễn theo hợp đồng đã ký kết, mà<br />
vé ở nhà hát Drury Lane thì đã bán hết sạch. Anh ta lại cúi chào một lần nữa, và nói rằng<br />
nếu như vở kịch đã làm cho mọi người được hài lòng thì mong khán giả mách bảo cho bạn<br />
bè thân thuộc đến xem.<br />
Mấy chục người nhao nhao lên hỏi:<br />
- Thế là hết rồi ư? Chỉ có vậy thôi sao?<br />
Quận công nói rằng đúng vậy. Thế là mọi người kêu lên “Đồ lừa đảo!”, rồi tức giận<br />
đứng lên định xông vào sân khấu và những kịch sĩ nữa. Những bỗng lúc đó có một người<br />
to lớn, oai vệ, nhảy lên một chiếc ghế, nói to lên:<br />
- Khoan đã, tôi xin vài câu, thưa các ông!<br />
Họ đừng lại nghe.<br />
- Chúng nó đã bịp chúng ta, bịp một cách trắng trợn. Nhưng chúng ta không muốn cả<br />
thị trấn này cười vào mặt chúng ta. Vì vậy, bây giờ chúng ta hãy ra về, nếu có ai thôi về<br />
buổi diễn này, chúng ta cứ ca ngợi hết lời để nhữnge tối hôm sau họ lại bị lừa nuhư chúng.<br />
Mọi người thấy có đúng không?<br />
Hôm sau, khắp thị trấn, ai cũng khen buổi biểu diễn thật là tuyệt. Và đêm đó, rạp lại<br />
chật cứng những người. Đám khán giả lần này lại bị lừa như đêm trước. Tôi, nhà vua và<br />
quận công trở về bè ăn tối, sau đó, đến nửa đêm, hai người bảo tôi với Jim đẩy bè ra giữa<br />
sông rồi đem giấu vào một chỗ phía dưới thị trấn khoảng hai dặm.<br />
Đêm thứ ba, rạp lại chật cứng người xem. Họ không phải là khán giả mới, mà vẫn là<br />
những người đã xem hai đêm trước. Tôi đứng ở cửa, bên cạnh quận công, thấy người nào<br />
túi cũng phồng to. Tôi ngửi thấy mùi trứng thối, bắt cải thối, với những thứ khác như thế.<br />
Có tất cả sáu mươi tư người đã bước vào rạp. Tôi cũng đi vào trong rạp nhưng khó chịu<br />
quá nên đi ra ngay. Một lúc sau, khi mọi chỗ ngồi đều đông đủ cả rồi, quận công cho anh<br />
chàng đứng gần đó hai mươi lăm xu, bảo hắn giữ cửa giúp một lát rồi anh ta đi vòng về<br />
phía sân khấu. Tôi bước theo. Vừa ra đến góc nhà và bước vào chỗ tối, quận công nói:<br />
<br />
- Chạy ra khỏi dãy phố này, nhanh lên. Rồi tới chỗ giấu bè, làm như bị ma đuổi ấy nhé.<br />
Tôi chạy, rồi anh ta cũng chạy. Chúng tôi tới chỗ bè cùng một lúc, và chỉ trong hai<br />
giây đồng hồ, chúng tôi đã cho bè xuống dòng. Mọi vật đều tối đen, im lặng. Bè ra đến<br />
giữa sông, không ai nói một tiếng. Tôi nghĩ tội nghiệp cho nhà vua lúc này còn ở lại trong<br />
rạp với đám khán giả kia là lão đã chết mất thôi. Nhưng vừa lúc ấy, lão từ trong lều bò ra<br />
hỏi:<br />
- Thế nào, lần này kiếm được bao nhiêu?<br />
Thì ra nhà vua đã không vào thị trấn đêm đó.<br />
Đi đến mười dặm rồi mà chúng tôi vẫn chưa dám đốt đèn lên. Bây giờ mới thấp đèn ăn<br />
bữa tối. Nhà vua với quận công cười khoái trá về cái cách mà họ mua vui cho công chúng.<br />
Quận công nói:<br />
- Toàn là những bọn ngu ngốc. Tôi đã biết trước là bọn đi xem tối đầu thế nào cũng<br />
câm miệng để cho tất cả các đám khác bị lừa, và tôi cung biết họ sẽ còn để cho mình đến<br />
đêm thứ ba mới ra tay. Có lẽ bây giờ họ biến cuộc đi xem kịch thanh chuyến đi chơi với<br />
đầy đủ những loại thực phẩm mang theo.<br />
Hai tên lưu manh này đã bỏ túi được bốn trăm sáu mươi đô la trong ba tối. Tôi chưa hề<br />
thấy họ thu được nhiều tiền như vậy. Lúc sau, họ đã nằm xuống ngủ và ngáy ầm ầm. Jim<br />
hỏi tôi:<br />
- Huck, cậu không thấy bọn này làm ăn rất ma quái ư?<br />
Tôi nói:<br />
- Không, chẳng có gì là ma quái cả.<br />
- Sao lại không, cậu Huck?<br />
- Vì tôi nghĩ là bọn họ ai cũng đều như vậy cả.<br />
- Này, cậu Huck, thì tất cả những bọn vua này đều là cướp cả thôi.<br />
- Đúng vậy đó. Theo tôi hiểu, tất cả bọn vua chúa đều lưu manh cả.<br />
- Thế ư?<br />
- Anh cú đọc sách thì sẽ thấy hết thôi. Chẳng hạn như vua Henry đệ tám không bằng<br />
người quản lý trường dòng. Rồi như Sáclơ đị nhị, rồi Luis mười bốn, Luis mười lăm, rồi<br />
James đệ nhị… vv. Vua Henry đệ tám mỗi ngày lấy một vợ mới, rồi đến sáng hôm sau thì<br />
đem đi chém đầu. Hắn ta làm cái việc đó cũng thản nhiên như gọi người đem đĩa trứng lên<br />
thôi. Hắn ta nói: “Đem nàng Nell Gwuynn đến đây!”. Họ đem nàng đến. Rồi hôm sau, hắn<br />
ra lệnh: “Chém đầu đi!”. Thế là chém. Và hắn ta lại bắt mỗi nàng một đem phải kể cho<br />
hắn nghe một câu chuyện. Rồi hắn ta góp nhặt những những chuyện ấy lại thành truyện<br />
“Nghìn lẻ một đêm”. Anh không biết đến những ông vua ấy, chứ tôi thì tôi biết họ lắm. Và<br />
nhà vua đi với chúng ta đấy là một trong những ông vua có thể gọi là trong sạch nhấg<br />
trong lịch sử đấy. Còn như tay Henry kia thì hắn ta ngờ vực cả bố đẻ ra hắn là công tước<br />
Wellington nữa. Hắn ta dìm bố xuống bể nước như dìm một con mèo ấy. Nếu có người<br />
nào để tiền ở gần chỗ hắn ngồi thì hắn nhặt hết. Hắn chưa thể ngậm mồm lại nếu như chưa<br />
nói dối được ai cái gì. Đấy, vua Henry là loại khốn nạn như vậy đó. Hắn chẳng cần bày ra<br />
cái trò diễn kịch nhưng trắng trợn dân chúng phải nộp tiền cho hắn.<br />
<br />