Những nhân tố quyết định chiến lược sử dụng đất nông nghiệp của các hộ nông dân vùng Đồng bằng sông Hồng

24<br /> <br /> Xahpihpc.<br /> <br /> so 1(137),<br /> <br /> 2017<br /> <br /> NHUKG NHAN TO QUYET DINH CHIEN LlTOC SU" DUNG DAT<br /> NONG NGHIEP CUA CAC H Q NONG DAN VUNG<br /> DONG BANG SONG HONG<br /> NGUYEN TH] D I S N '<br /> <br /> Tdm tdt; Bdi viit phdn tich nhirng nhdn td quyit djnh chiin lutyc sir dung ddt nong<br /> nghiep ciia cdc hp nong ddn vd nhiing hdm y chinh sdch gai ra trong qud trinh tdi co cdu<br /> ndng nghiip o ^'i' Nam hi$n nay. Diin Ilch ddt nho, chi phi sdn xudt cao, thu nhdp nong<br /> nghiep thdp vd co hoi cd viec lam phi ndng nghiip Id nhiing nhdn Id chinh cua viic bo<br /> hoang hope sic di^ng kem hifu qud ddt nong nghiep. Bdi viet ndy di xudt mdt chinh sdch<br /> phdt trien kinh ti ddng bp vd phii hap giua nang nghiip vd phi ndng nghiip trong tdi ca<br /> cdu ndng nghiip, dong thdi gpi ra rdng sif da dang cdc hinh thirc hpp tdc trong viic su<br /> dung ddt to ra hieu qud vd phii hop vdi thuc lien sdn xudt nong nghiip va boi cdnh nong<br /> thon Viet Nam hiin nay<br /> Tit khda: dat ndng ngiiiep, ciiien luge su dung ddt ndng nghi?p, sinh ke, kinh te hg,<br /> tai CO cau ndng nghiep.<br /> <br /> 1. Gidi thifu<br /> Ddc diem noi bat nhit cda sdn xuat ndng nghiep d Viet Nam hi^n nay l i cd hon 10<br /> tri|u nong hg vdi cdc quy md khdc nhau dang sii dyng quy ddt ndng nghigp ciia ci nude.<br /> Do dd, van de sit dyng ddl ndng nghiep trong cdc ndng hg phai la trgng tim ciia vi?c thyc<br /> hien tai co cdu nganh ndng nghi?p vd id nen ting de thyc hi?n myc tieu ddm bio tinh bin<br /> viing, nang cao ddi sing ndng dan. Viing Ddng bdng sdng Hong (DBSH) cd nhihig ddc<br /> diem chung vdi nhirng viing khdc trong cd nude ve sy biln dli ndng thdn dudi tic dgng<br /> ciia qud trinh hien dai hda dat nude, Kinh tl hd trong nhiing ndm 1990 dugc cho la da<br /> phdt huy het tic dyng vi do do dugc ddy nhanh sang hudng thi trudng vd cdng nghi?p<br /> hda de dat myc tieu tdng trudng kinh tl nhanh hon. Tir nhimg ndm 2000, sy hinh thinh<br /> cic khu cdng nghi?p tap trung va cic cym cdng nghiep tren vimg dong bdng mdu md nay<br /> dan den sy chuyen ddi d ?it dit ndng nghi?p cho cdng nghigp hda. Cugc dilu tra quoc gia<br /> ve dit dai gin day cho thdy, trong mgt thap ky tir ndm 2000 din 2010, dien tich ddt phi<br /> nong nghiep tdng ISn 89 nghin hec-ta trong khi do dat trong liia dd gidm di 34 nghin hecHpc viin Nong nghiip Vifl Nan,<br /> <br /> Nguyin Thj Diin<br /> <br /> 25<br /> <br /> gnam<br /> _ n f(Nguyin Nggc Cdng, 2012). Cdng nghigp hda cimg vdi dd thi hda dd cd tac<br /> dgng rat phuc tap den vi^c sii dyng dSt ndng nghigp dugc giao vi kinh tl hg gia dinh Mgt<br /> bd P M lon^ ndng dan rdi bd nghi ndng dl tim vi^c lam d cdc ITnh vyc khdc nhau trone<br /> chuoi hoi tiep ndng thdn - dd thi (Nguyin TTij Diln, 2011). Sy phan phii cdng bing vd<br /> giao dat lau ddi eho cic hg gia dinh bi cho Id nguyen nhin ciia tinh y ^ g dit dai manh<br /> mun vd kem hieu qud trong su dung dit dai (Pham Van Hung vd cgng sy, 2007). HiSn tai<br /> nha nuoc da cd nhihig no lyc rat ldn yong viee din diln dli thua vd tip tmng dit dai dl<br /> tim kiem nen tdng cho vifc gia tdng hieu qua kinh tl trong qui trinh tai co ciu nginh<br /> nong nghiep. Trong boi cdnh dd, vdn dl nong hg sit dung dit dai nhu thi ndo Id mii quan<br /> t ^ rat ldn ciia nha nude vd cac nha hoach dinh chinh saeh. Mdc dii mgt hign tugng mdi<br /> ndi len gan day dugc nhilu ngudi chii y li tinh trgng bd hoang dit dai yen hiu hll cdc<br /> thih d DBSH (Thanh_ Hdng, 2013), thuc tl chiln luge sir dyng ddt cua cic hg ndng dan<br /> cdn phuc tap hon nhidu. Nguyen nhan ciia cic quyll dinh sir dyng dit ciing khdng dl khii<br /> quat hda.<br /> Chien luge sti dyng dit ndng nghi?p dd thu hiit dugc sy chii y cua ca cac nghien cfru<br /> ly thuyet vd nghien ciiu thyc nghiem vi tinh chat phiic tap ciia cdc hinh thiic sit dyng ddt<br /> vd vai trd trung tam ciia nd trong vin dl ddt dai. Cf cdch tilp cdn sinh kl, cd hai quan dilm<br /> CO bin yong vi?c xem xet cdc ndng hg su dyng ddt dai nhu thi ndo dl tgo sinh kl. MJc dCi<br /> ca hai quan diem deu cho rdng chiln luge sii dyng dit dai ciia ndng hg lien quan chdt che<br /> vdi J nghia m i dat dai mang den trong ddi sdng ciia hg, nhung van tdn lgi tranh lufn ve<br /> qui trinh sin xuat hay qud trinh phdn phdi li ylu to quan ygng ttong vi$c nhan di?n tinh<br /> phdc tgp ciia chien luge sir dyng dit dai.<br /> Quan dilm sdn xuit d i tip trung vao khia canh ky thugt cua cic chiln luge sd dyng<br /> ddt dai, trong do gid tri sd dyng cua dit trong vi§c tgo ra hang hda ndng pham din^c nhan<br /> mgnh (Mertz va cgng su, 2005). Co cdu ciia cac hoat dgng kinh tl ma cac ndng hg thyc<br /> hi?n, sy da dang hda va phi dja phuong hda dugc nhdn manh dl chi ra cdc ylu td quylt<br /> djnh den sy chuyen doi sinh ke (Ellis, 2000; Bouahom vi cdng sy, 2004; Rigg, 2006) k^o<br /> theo dd sy bien ddi cdc hinh thiic sir dyng dai cua ngudi ddn ndng thdn (Akram-Lodhi vd<br /> cgng sy, 2006; Alberto vd cgng sy, 2009, Neves vd du Toil, 2013). Hi?u qud ciia vi?e sit<br /> dung dat {Edward Taylor vi Loper-Feldman, 2010) vdi tu cdch Id ket qud ciia vi?c di<br /> chuyen von du