Niên giám Thông tin Khoa học xã hội số 7

NI£N GI¸M<br /> TH¤NG TIN KHOA HäC X· HéI Sè 7<br /> <br /> Chñ biªn: Hå SÜ Quý, Phïng DiÖu Anh.<br /> Niªn gi¸m Th«ng tin Khoa häc x· héi sè 7.<br /> H.: Khoa häc x· héi, 2012, 536 tr.<br /> Quý an<br /> giíi thiÖu<br /> <br /> <br /> N iªn gi¸m Th«ng tin Khoa häc x·<br /> héi sè 7 cña ViÖn Th«ng tin Khoa<br /> ph¸n quèc<br /> gia<br /> ViÖt Nam;<br /> cña<br /> häc x· héi bao gåm nhiÒu bµi nghiªn<br /> cøu, tæng hîp th«ng tin ®¸ng chó ý vÒ ho¹t ®éng<br /> ®êi sèng khoa häc, nghiªn cøu häc trong<br /> thuËt, vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ, kinh tÕ, vïng biÓn<br /> v¨n hãa, x· héi ë ViÖt Nam còng nh− ViÖt Nam;<br /> trªn thÕ giíi chñ yÕu trong n¨m 2011. ph¸t triÓn<br /> C¸c bµi viÕt tËp trung theo ba vÊn ®Ò kinh tÕ<br /> chÝnh: vÊn ®Ò biÓn ®¶o, khoa häc x· héi biÓn; qu¶n<br /> vµ nh©n v¨n (KHXH&NV) vµ v¨n hãa lý vµ b¶o<br /> nghÖ thuËt. vÖ biÓn,<br /> ®¶o...<br /> 1. VÊn ®Ò biÓn ®¶o<br /> LuËt còng quy ®Þnh viÖc c«ng bè<br /> Niªn gi¸m Th«ng tin Khoa häc x· tuyÕn hµng h¶i vµ ph©n luång giao<br /> héi sè 7 ®Æc biÖt giíi thiÖu víi b¹n ®äc th«ng trong l·nh h¶i, khi cÇn thiÕt lËp<br /> toµn v¨n LuËt BiÓn ViÖt Nam ®−îc vïng cÊm t¹m thêi hoÆc vïng h¹n chÕ<br /> Quèc héi th«ng qua t¹i kú häp thø 3 ho¹t ®éng trong l·nh h¶i ViÖt Nam. C¸c<br /> ngµy 21/6/2012 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh lùc l−îng cã thÈm quyÒn thuéc qu©n ®éi<br /> tõ ngµy 1/1/2013. LuËt gåm 55 ®iÒu, 7 nh©n d©n, c«ng an nh©n d©n, c¸c lùc<br /> ch−¬ng, quy ®Þnh vÒ ®−êng c¬ së, néi l−îng tuÇn tra, kiÓm so¸t chuyªn ngµnh<br /> thñy, l·nh h¶i, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i, kh¸c cã nhiÖm vô thùc hiÖn viÖc tuÇn<br /> vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa, tra, kiÓm so¸t trªn biÓn. LuËt BiÓn ViÖt<br /> c¸c ®¶o, quÇn ®¶o Hoµng Sa, quÇn ®¶o Nam nªu râ, Nhµ n−íc gi¶i quyÕt c¸c<br /> Tr−êng Sa vµ quÇn ®¶o kh¸c thuéc chñ tranh chÊp liªn quan ®Õn biÓn, ®¶o víi<br /> quyÒn, quyÒn chñ quyÒn, quyÒn tµi c¸c n−íc kh¸c b»ng c¸c biÖn ph¸p hßa<br /> Niªn gi¸m Th«ng tin Khoa häc x· héi sè 7 21<br /> <br /> b×nh, phï hîp víi C«ng −íc cña Liªn cña con ng−êi. ë nh÷ng khu vùc nãng<br /> Hîp Quèc vÒ LuËt BiÓn n¨m 1982, ph¸p nh− biÓn §«ng - n¬i c¸c tranh chÊp vÒ<br /> luËt vµ thùc tiÔn quèc tÕ. C¸c c¬ quan, chñ quyÒn vµ vïng biÓn cßn ®an xen vµ<br /> tæ chøc vµ mäi c«ng d©n ViÖt Nam cã leo thang, th× viÖc duy tr× an ninh hµng<br /> tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ chñ quyÒn, quyÒn h¶i lµ mét vÊn ®Ò quan träng, bao trïm<br /> chñ quyÒn, quyÒn tµi ph¸n quèc gia trªn c¶ khÝa c¹nh an ninh truyÒn thèng vµ<br /> c¸c vïng biÓn, ®¶o vµ quÇn ®¶o, b¶o vÖ phi truyÒn thèng. Bµi to¸n vÒ an ninh<br /> tµi nguyªn vµ m«i tr−êng biÓn. hµng h¶i chØ cã thÓ ®−îc gi¶i ®¸p nÕu<br /> c¸c mèi ®e däa ®Õn an ninh hµng h¶i<br /> Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy, PGS.TS. ®−îc kiÒm chÕ vµ qu¶n lý. Trong nç lùc<br /> NguyÔn Hång Thao cã bµi “BiÓn t×m kiÕm c¸c c«ng cô qu¶n lý c¸c mèi ®e<br /> §«ng - ba giai ®o¹n, bèn th¸ch däa vÒ an ninh hµng h¶i, bµi “C«ng −íc<br /> thøc, hai c¸ch tiÕp cËn khu vùc vµ LuËt BiÓn n¨m 1982 cña Liªn Hîp<br /> mét niÒm tin”. Theo ®ã, lÞch sö tranh Quèc vµ an ninh hµng h¶i t¹i khu<br /> chÊp t¹i biÓn §«ng cã thÓ chia lµm “ba vùc biÓn §«ng” cña TS. NguyÔn ThÞ<br /> giai ®o¹n”: 1- Tranh chÊp chñ quyÒn Lan Anh chó träng t×m hiÓu c¸c mèi ®e<br /> trªn c¸c ®¶o ®¸ trong lÞch sö cho ®Õn däa ®Õn an ninh hµng h¶i cña khu vùc<br /> n¨m 1958; 2- Tranh chÊp l·nh thæ më biÓn §«ng, ph©n tÝch mèi liªn hÖ gi÷a<br /> réng vµ liªn kÕt chÆt chÏ víi tranh chÊp C«ng −íc LuËt BiÓn n¨m 1982 ®èi víi<br /> vïng biÓn do sù ®Þnh h×nh vµ ph¸t triÓn nh÷ng mèi ®e däa nµy, vµ t×m lêi gi¶i<br /> cña LuËt BiÓn quèc tÕ tõ n¨m 1958 ®Õn ®¸p vÒ vai trß cña C«ng −íc - víi tÝnh<br /> n¨m 2009; 3- Qu¶n lý vµ gi¶i quyÕt c¸ch lµ mét khu«n khæ ph¸p lý ®a<br /> tranh chÊp biÓn ®¶o b»ng biÖn ph¸p hßa ph−¬ng vµ toµn diÖn nh»m gióp c¸c<br /> b×nh vµ c¸ch tiÕp cËn khu vùc - tõ n¨m quèc gia sö dông vµ qu¶n lý biÓn mét<br /> 2009 trë ®i. “Bèn th¸ch thøc” bao gåm c¸ch hßa b×nh, c«ng b»ng vµ bÒn v÷ng<br /> chñ quyÒn (®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó gi¶i trªn c¬ së t«n träng chñ quyÒn lÉn nhau<br /> quyÕt tranh chÊp biÓn ®¶o), ®−êng l−ìi - ®èi víi viÖc kiÒm chÕ vµ qu¶n lý c¸c<br /> bß (thÓ hiÖn yªu s¸ch cña Trung Quèc mèi ®e däa ®èi víi an ninh hµng h¶i.<br /> ®èi víi c¸c ®¶o, ®¸, b·i c¹n nöa næi nöa<br /> ch×m trong ph¹m vi ®−êng l−ìi bß tõ 2. C¸c vÊn ®Ò khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n<br /> n¨m 1946), quy chÕ ®¶o vµ chñ nghÜa<br /> d©n téc. “Hai c¸ch tiÕp cËn” ®Ò cËp ®Õn Theo GS.TSKH. TrÇn Ngäc Thªm,<br /> chÝnh s¸ch cña Mü, quan ®iÓm cña thÕ giíi ®−¬ng ®¹i ®ang ®Æt ra cho<br /> Trung Quèc vµ ASEAN vÒ c¸c vÊn ®Ò KHXH hai vÊn ®Ò chñ yÕu: ph¶i tr¶ lêi<br /> liªn quan nh»m qu¶n lý tranh chÊp vµ ®−îc nh÷ng yªu cÇu mµ cuéc sèng ®Æt<br /> tiÕn tíi gi¶i ph¸p c¬ b¶n, l©u dµi víi ra, vµ cã sø m¹ng ph¶i ®i tr−íc thêi ®¹i,<br /> “mét niÒm tin” lµ c¸c n−íc cÇn t«n träng dù b¸o chÝnh x¸c vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cña<br /> lÉn nhau vµ chung sèng trong hßa b×nh. x· héi vµ loµi ng−êi, dÉn ®−êng cho viÖc<br /> øng dông hiÖu qu¶ c¸c thµnh tùu cña<br /> An ninh hµng h¶i lµ mét kh¸i niÖm khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ<br /> kh¸ míi víi nhiÒu c¸ch tiÕp cËn vÒ néi (KHTN&CN). Sù bÊt cËp cña KHXH cã<br /> hµm, nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña ba nguyªn nh©n chÝnh. Do truyÒn thèng<br /> viÖc duy tr× trËt tù trong viÖc sö dông quan t©m ®Õn ®å vËt nhiÒu h¬n con<br /> vµ qu¶n lý biÓn v× môc tiªu ph¸t triÓn ng−êi, coi träng KHTN nhiÒu h¬n<br /> 22 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2012<br /> <br /> <br /> KHXH; do lèi sèng thùc dông coi träng khoa häc nh©n v¨n trong thÕ giíi ph¼ng<br /> vËt chÊt, ch¹y theo ®ång tiÒn ®ang lªn ngµy nay, t¸c gi¶ kÕt luËn: Thø nhÊt,<br /> ng«i; vµ ®èi t−îng cña KHXH cã b¶n muèn thay ®æi lèi nh×n “duy khoa häc”<br /> chÊt kh¸c h¼n KHTN&CN, khiÕn cho vµ t«n träng tÝnh nh©n v¨n, viÖc ®Çu<br /> c«ng viÖc cña c¸c nhµ KHXH gÆp khã tiªn kh«ng ph¶i chØ dõng l¹i ë sù phª<br /> kh¨n h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi c¸c nhµ ph¸n chÝnh s¸ch “duy khoa häc”, mµ cßn<br /> KHTN&CN. Nh÷ng vÊn ®Ò KHXH tù ph¶i chøng minh tÝnh thiÕt yÕu cña<br /> ®Æt ra cho m×nh trong bèi c¶nh thêi héi nh©n v¨n, ®Æc biÖt trong viÖc ph¸t triÓn<br /> nhËp ®−îc t¸c gi¶ ph©n chia thµnh ba con ng−êi, x· héi vµ tri thøc. Thø hai,<br /> nhãm: nh÷ng vÊn ®Ò cña KHXH trong trong viÖc x©y dùng khoa häc nh©n v¨n,<br /> quan hÖ víi b¶n th©n m×nh; nh÷ng vÊn giíi l·nh ®¹o ®ãng vai trß quan träng<br /> ®Ò cña KHXH trong quan hÖ víi thiÕt yÕu. Hä ph¶i lµ nh÷ng ng−êi cã<br /> KHTN&CN; nh÷ng vÊn ®Ò cña KHXH mét tÇm nh×n bao qu¸t vµ cã t©m hån<br /> trong quan hÖ víi nhµ qu¶n lý vµ x· héi. ®Çy nh©n v¨n, chø kh«ng chØ lµ nh÷ng<br /> ViÖt Nam vµ c¸c quèc gia t−¬ng tù cã ba tÝn ®å cña nÒn KHTN víi mét lèi nh×n<br /> ®Æc ®iÓm: Khoa häc nãi chung vµ KHXH h¹n hÑp hay kh«ng th«ng suèt vÒ nh©n<br /> nãi riªng chËm ph¸t triÓn, kinh tÕ ®ang v¨n. Vµ ph¶i ®−a ra mét lèi nh×n th¼ng<br /> b¾t ®Çu ®i lªn vµ qu¶n lý th× ch−a hoµn th¾n vµ trung thùc vÒ chñ thuyÕt thùc<br /> toµn tho¸t ra khái nh÷ng h¹n chÕ cña nÒ dông mµ chóng ta ®ang ¸p dông mét<br /> nÕp qu¶n lý tr−íc ®ã (hµnh chÝnh quan c¸ch lÖch l¹c. Chóng ta chÊp nhËn<br /> liªu, chñ quan duy ý chÝ...). Nh− vËy, nh÷ng quy luËt, ®iÒu kiÖn, ng«n ng÷<br /> KHXH thÕ giíi nãi chung cßn rÊt nhiÒu cña “cuéc ch¬i” kh«ng ph¶i v× Ðp buéc<br /> viÖc ph¶i lµm ®Ó cã thÓ ®−îc coi lµ “thùc mµ v× ý muèn héi nhËp, víi môc ®Ých<br /> sù chÝn muåi”. Vµ ®Ó cã thÓ ®ãng gãp ®ãng gãp h¬n lµ môc ®Ých “thu vµo” c¸i<br /> hiÖu qu¶ h¬n cho quèc gia vµ ph¸t triÓn lîi nhÊt thêi.<br /> ngang tÇm thÕ giíi, KHXH ViÖt Nam<br /> Trong bµi “Khoa häc ViÖt Nam:<br /> ph¶i hiÖn ®¹i hãa, héi nhËp vµ cã b¶n<br /> mét n¨m nh×n l¹i”, tõ viÖc ®iÓm l¹i<br /> lÜnh ®Ó tù kh¼ng ®Þnh. Nhµ qu¶n lý cÇn<br /> nh÷ng thµnh qu¶ cña nghiªn cøu khoa<br /> hiÓu râ vµ t«n träng nh÷ng ®Æc thï cña<br /> häc, ph¶n ¸nh qua sè Ên phÈm khoa häc<br /> KHXH, x©y dùng v¨n hãa qu¶n lý thÝch<br /> ®−îc c«ng bè trªn nh÷ng tËp san quèc tÕ<br /> hîp h¬n cho lÜnh vùc ho¹t ®éng nghiªn<br /> n¨m 2011, GS.TS. NguyÔn V¨n TuÊn<br /> cøu vµ ®µo t¹o KHXH ë ViÖt Nam.<br /> nhËn ®Þnh, ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa<br /> Bµi “Héi nhËp nh©n v¨n vµ khoa häc ViÖt Nam ch−a cã b−íc ®ét ph¸. Sè<br /> häc nh©n v¨n” cña GS.TS. TrÇn V¨n Ên phÈm khoa häc cña ViÖt Nam hiÖn<br /> §oµn ®i t×m c©u tr¶ lêi cho hai c©u hái: nay chØ b»ng 25% cña Thailand vµ<br /> Lµm thÕ nµo ®Ó héi nhËp vµo nÒn Malaysia, 15% cña Singapore. Do c¬ së<br /> KHXH thÕ giíi? T¹i sao ph¶i héi nhËp h¹ tÇng cho ho¹t ®éng khoa häc yÕu<br /> trong lÜnh vùc khoa häc nh©n v¨n? Víi kÐm, hÇu hÕt c¸c dù ¸n nghiªn cøu ë<br /> ba phÇn néi dung ph©n biÖt gi÷a tÝnh ViÖt Nam chØ tËp trung vµo nh÷ng lÜnh<br /> nh©n v¨n vµ khoa häc nh©n v¨n, s¬ bµn vùc lý thuyÕt hoÆc c«ng nghÖ thÊp nh−<br /> vÒ tÝnh kh¸c biÖt gi÷a héi nhËp (nh©n to¸n c¬ b¶n, vËt lý lý thuyÕt vµ y tÕ céng<br /> v¨n) vµ s¸t nhËp (phi hay ph¶n nh©n ®ång, ch−a ®i s©u vµo nh÷ng lÜnh vùc<br /> v¨n), xem xÐt ph−¬ng ph¸p héi nhËp mang tÇm vãc quèc tÕ nh− c«ng nghÖ<br /> Niªn gi¸m Th«ng tin Khoa häc x· héi sè 7 23<br /> <br /> sinh häc vµ di truyÒn häc. NÕu kh«ng cã KHXH&NV. ë kh«ng Ýt c¸c dù ¸n kinh<br /> mét sù ®æi míi mang tÝnh c¸ch m¹ng tÕ - x· héi, KHXH&NV chØ ®−îc tÝnh<br /> trong chÝnh s¸ch tµi trî vµ qu¶n lý ®Õn khi c¸c vÊn ®Ò x· héi, v¨n hãa, ®¹o<br /> nghiªn cøu khoa häc, e r»ng vÞ thÕ cña ®øc, m«i tr−êng... ®· trë nªn bøc xóc.<br /> khoa häc ViÖt Nam sÏ kh«ng thay ®æi Víi kh«ng Ýt chÝnh s¸ch, KHXH&NV<br /> ®¸ng kÓ trong vßng 10 n¨m tíi, ®Ó ®¹t còng chØ ®−îc tham kh¶o khi d− luËn x·<br /> môc tiªu hoµn thµnh c«ng nghiÖp hãa héi ®· næi cém lªn thµnh nh÷ng vÊn ®Ò.<br /> víi kinh tÕ tri thøc vµo n¨m 2020. ë mét th¸i cùc kh¸c, kh«ng hiÕm khi<br /> ng−êi ta l¹i ®ßi hái KHXH&NV ph¶i tr¶<br /> Còng bµn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cña<br /> lêi nh÷ng c©u hái n»m ngoµi kh¶ n¨ng<br /> KHXH&NV, xuÊt ph¸t tõ nhËn ®Þnh:<br /> vµ chøc n¨ng cña nã.<br /> trong t−¬ng quan víi khu vùc vµ thÕ<br /> giíi, KHXH&NV ViÖt Nam võa thiÕu Còng trong Niªn gi¸m sè nµy,<br /> hôt, võa l¹c hËu, thËm chÝ l¹c lâng. GS.TS. Hå SÜ Quý cßn cã bµi “Tµi<br /> Nh−ng nh×n tõ phÝa kh¸c, KHXH&NV n¨ng vµ m«i tr−êng” ®Ò cËp ®Õn mèi<br /> ViÖt Nam ®· më ®−êng cho mét ph−¬ng quan hÖ phøc t¹p gi÷a tµi n¨ng vµ m«i<br /> thøc ph¸t triÓn míi xuÊt hiÖn vµ ®Þnh tr−êng x· héi cña tµi n¨ng; chó ý c¾t<br /> h×nh - tõ mét ph−¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa s©u h¬n thùc tr¹ng thiÕu hôt tµi<br /> chñ quan, gi¸o ®iÒu vµ kÐm hiÖu qu¶, n¨ng, nh©n tµi, nguån nh©n lùc cã tr×nh<br /> ®Êt n−íc ®· chuyÓn sang mét ph−¬ng ®é cao trong giai ®o¹n hiÖn nay, quan<br /> thøc ph¸t triÓn míi n¨ng ®éng, tÝch cùc t©m t×m hiÓu nh÷ng lý do c¶n trë, g©y<br /> vµ hiÖu qu¶, bµi cña GS.TS. Hå SÜ Quý mai mét, thËm chÝ lµm thui chét nh©n<br /> tr×nh bµy vÊn ®Ò “Khoa häc x· héi vµ tµi, tµi n¨ng.<br /> nh©n v¨n thêi héi nhËp” theo c¸c tiÓu<br /> môc: §Æt vÊn ®Ò, “§Æc thï” hay lµ Liªn quan ®Õn chñ ®Ò KHXH&NV,<br /> kh«ng gièng ai, Khoa häc x· héi vµ bµi cña GS.TS. NguyÔn ThÞ Cµnh<br /> nh©n v¨n ViÖt Nam thêi héi nhËp: mét tr×nh bµy 5 yªu cÇu ®èi víi ho¹t ®éng<br /> c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸, Khoa häc nghiªn cøu khoa häc trong tr−êng ®¹i<br /> x· héi vµ nh©n v¨n ViÖt Nam thêi héi häc ®µo t¹o c¸c ngµnh kinh tÕ vµ qu¶n<br /> nhËp: thö nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ kh¸c. lý theo h−íng héi nhËp. §ã lµ: ph¶i ®¶m<br /> KÕt luËn cña bµi viÕt lµ: ViÖt Nam cã b¶o yªu cÇu n©ng cao n¨ng lùc nghiªn<br /> mét sè nhµ khoa häc giái, nh−ng ë hÇu cøu khoa häc vµ gi¶ng d¹y, ®µo t¹o cña<br /> hÕt c¸c chuyªn ngµnh, KHXH&NV ViÖt c¸c gi¶ng viªn; ph¶i g¾n kÕt víi c¸c<br /> Nam ch−a cã ®−îc ®éi ngò chuyªn gia cã ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o th¹c sÜ, tiÕn sÜ c¸c<br /> thÓ ®èi tho¹i ngang tÇm quèc tÕ. C¸c t¸c ngµnh t−¬ng øng; ph¶i g¾n kÕt víi nhu<br /> phÈm, c«ng tr×nh cña KHXH&NV ViÖt cÇu gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thùc tÕ cña<br /> Nam, v× thÕ, còng hiÕm cã ®−îc nh÷ng nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng kinh tÕ-x· héi,<br /> s¶n phÈm cã thÓ ®ãng gãp cho KHXH còng nh− nhu cÇu cung cÊp c¸c gi¶i<br /> thÕ giíi. VÊn ®Ò lµ ë chç, vÞ thÕ vµ chøc ph¸p qu¶n lý hiÖu qu¶ cho c¸c tæ chøc<br /> n¨ng cña KHXH ViÖt Nam ch−a ®−îc kinh tÕ; cÇn liªn kÕt, phèi hîp gi÷a c¸c<br /> nh×n nhËn mét c¸ch hîp lý. Trong con tr−êng ®¹i häc trong n−íc víi nhau,<br /> m¾t cña mét sè nhµ l·nh ®¹o, kÓ c¶ mét còng nh− gi÷a c¸c tr−êng ®¹i häc trong<br /> sè nhµ l·nh ®¹o khoa häc, nãi ®Õn khoa n−íc víi hÖ thèng c¸c tr−êng ®¹i häc<br /> häc ng−êi ta th−êng quªn mÊt trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi; ph¶i ®i<br /> 24 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2012<br /> <br /> <br /> theo xu h−íng ®¶m b¶o ngµy cµng héi l−êng Ên b¶n khoa häc hiÖn nay trong<br /> nhËp s©u víi khoa häc cïng lÜnh vùc cña viÖc ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> quèc tÕ vµ ph¶n ¸nh tÝnh ®Æc thï cña trong lÜnh vùc KHXH, nghÖ thuËt vµ<br /> nÒn kinh tÕ-x· héi ViÖt Nam trong bèi nh©n v¨n; nh÷ng xu h−íng míi trªn<br /> c¶nh héi nhËp. thÕ giíi trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng<br /> h¹n chÕ nµy, nh»m ®Èy m¹nh ho¹t<br /> Tõ nh÷ng yªu cÇu nµy, t¸c gi¶ ®Ò ®éng nghiªn cøu trong KHXH&NV.<br /> xuÊt c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l−îng Trong bèi c¶nh thùc tÕ cña ViÖt Nam,<br /> ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc trong bµi viÕt còng ®Ò xuÊt mét sè vÊn ®Ò cã<br /> tr−êng ®¹i häc ®µo t¹o c¸c ngµnh kinh thÓ vµ cÇn ph¶i lµm ngay nh»m c¶i<br /> tÕ vµ qu¶n lý theo h−íng héi nhËp. Thø thiÖn n¨ng lùc nghiªn cøu cña ViÖt<br /> nhÊt, cÇn cã ®éi ngò nh÷ng nhµ nghiªn Nam trong KHXH&NV, n©ng cao sù<br /> cøu ®ñ tr×nh ®é, cã lßng ham mª vµ cã hiÖn diÖn cña KHXH&NV ViÖt Nam<br /> kh¶ n¨ng nghiªn cøu. Thø hai, cÇn h×nh trªn tr−êng quèc tÕ.<br /> thµnh c¸c nhãm nghiªn cøu m¹nh ë<br /> tr−êng ®¹i häc ®Ó cã thÓ thu nhËn nhiÒu 3. VÊn ®Ò v¨n hãa nghÖ thuËt<br /> hîp ®ång, dù ¸n nghiªn cøu tõ nhiÒu Trong chñ ®Ò nµy, ®¸ng chó ý cã bµi<br /> nguån kh¸c nhau do cã uy tÝn khoa häc, “S¶n phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa<br /> kh¶ n¨ng thiÕt lËp vµ tæ chøc thùc hiÖn trong kinh tÕ thÞ tr−êng” cña GS.TS.<br /> dù ¸n nghiªn cøu. Thø ba, cÇn ph©n lo¹i NguyÔn Xu©n Th¾ng. Theo t¸c gi¶, ë<br /> c¸c d¹ng nghiªn cøu gåm nghiªn cøu lý ViÖt Nam ®· ®i ®Õn sù thèng nhÊt vÒ<br /> thuyÕt (x©y dùng vµ bæ sung lý thuyÕt) nhËn thøc khi kh¼ng ®Þnh, ph¸t triÓn<br /> vµ nghiªn cøu thùc nghiÖm - øng dông s¶n phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa tr−íc hÕt<br /> (nghiªn cøu øng dông hoÆc kiÓm chøng lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ ®Æc biÖt. C¸c<br /> lý thuyÕt trong thùc tÕ) vµ thiÕt lËp kÕ s¶n phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa lµ hÕt søc<br /> ho¹ch c¬ cÊu ng©n s¸ch hay tû lÖ kinh ®a d¹ng, phong phó vµ ngµy cµng ph¸t<br /> phÝ cho mçi lo¹i theo kÕ ho¹ch nghiªn triÓn réng kh¾p. Ph¸t triÓn c¸c s¶n<br /> cøu hµng n¨m t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc. phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa kh«ng chØ<br /> Thø t−, cÇn cã c¬ chÕ ®−a kinh phÝ phôc vô cho sù nghiÖp v¨n hãa, mµ cßn<br /> nghiªn cøu khoa häc ë tr−êng ®¹i häc nh»m cung øng cho nhu cÇu thô h−ëng<br /> g¾n víi c¸c ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o, còng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng−êi d©n<br /> nh− chÝnh s¸ch häc bæng, qua ®ã lùa trong n−íc vµ xuÊt khÈu. Vµ ph¸t triÓn<br /> chän c¸c sinh viªn giái, nghiªn cøu sinh c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa, vÒ<br /> tham gia. Thø n¨m, cÇn t¹o lËp c¸c mèi thùc chÊt, lµ chÕ t¸c c¸c tµi nguyªn v¨n<br /> quan hÖ hîp t¸c nghiªn cøu vµ ®µo t¹o hãa trªn c¸c lÜnh vùc nh−: nghÖ thuËt,<br /> ®a d¹ng víi c¸c h×nh thøc hîp t¸c song thiÕt kÕ, gi¶i trÝ, ph¸t triÓn c¸c tµi s¶n<br /> ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng. v¨n hãa liªn quan ®Õn lèi sèng, phong<br /> tôc, Èm thùc, nhµ v−ên...<br /> Vµ bµi “§¸nh gi¸ khoa häc qua<br /> ®Þnh l−îng Ên phÈm: nh÷ng xu XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm cña §¶ng<br /> h−íng míi trªn thÕ giíi trong ®¸nh vµ Nhµ n−íc ViÖt Nam vÒ ph¸t triÓn<br /> gi¸ khoa häc x· héi, nghÖ thuËt vµ v¨n hãa trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh<br /> nh©n v¨n” cña TS. Ph¹m ThÞ Ly ®Ò tÕ thÞ tr−êng vµ ®Èy m¹nh héi nhËp<br /> cËp ®Õn nh÷ng h¹n chÕ cña hÖ thèng ®o kinh tÕ quèc tÕ, vµ trªn c¬ së tæng kÕt<br /> Niªn gi¸m Th«ng tin Khoa häc x· héi sè 7 25<br /> <br /> thùc tiÔn trong n−íc còng nh− tham Vµ bµi “Chñ nghÜa hiÖn ®¹i trong<br /> chiÕu kinh nghiÖm quèc tÕ, t¸c gi¶ tr×nh nghÖ thuËt - b¶n chÊt vµ ®Æc tr−ng”<br /> bµy n¨m ®Þnh h−íng ph¸t triÓn s¶n cña PGS.TS. NguyÔn V¨n D©n ®Ò cËp<br /> phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa ë ViÖt Nam: 1- ®Õn kh¸i niÖm vµ t×nh h×nh nghiªn cøu<br /> Ph¶i ®¸nh gi¸ vµ nhËn thøc ®óng vÒ gi¸ chñ nghÜa hiÖn ®¹i; t×m hiÓu cuéc khñng<br /> trÞ vµ søc hÊp dÉn ViÖt Nam; 2- Ph¶i cã ho¶ng x· héi vµ tinh thÇn cña ph−¬ng<br /> chiÕn l−îc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ T©y cuèi thÕ kû XIX vµ sù ra ®êi cña<br /> dÞch vô v¨n hãa; 3- CÇn cã ®Þnh h−íng phong trµo nghÖ thuËt tiªn phong thÕ<br /> ph¸t triÓn cô thÓ víi lé tr×nh vµ b−íc ®i kû XX; xem xÐt b¶n chÊt vµ ®Æc tr−ng<br /> thÝch hîp cho tõng lÜnh vùc c«ng nghiÖp cña nghÖ thuËt tiªn phong thÕ kû XX.<br /> vµ dÞch vô v¨n hãa; 4- CÇn l−u ý, ph¸t B¶n chÊt chung cña phong trµo nghÖ<br /> triÓn ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô v¨n thuËt tiªn phong thÓ hiÖn ë sù kh−íc tõ<br /> hãa kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc riªng cña chñ nghÜa hiÖn thùc, chñ nghÜa tù<br /> ngµnh v¨n hãa, mµ lµ sù kÕt nèi chÆt nhiªn, kh−íc tõ chñ nghÜa l·ng m¹n,<br /> chÏ gi÷a kinh tÕ vµ v¨n hãa th«ng qua chñ nghÜa Ên t−îng, vµ nãi chung lµ<br /> ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp kinh kh−íc tõ mäi quy t¾c, mäi quy ph¹m<br /> doanh trong lÜnh vùc v¨n hãa; 5- B¶o cña nghÖ thuËt truyÒn thèng vµ nghÖ<br /> tån lµ nÒn t¶ng, hiÖn ®¹i hãa vµ s¸ng thuËt chÝnh thèng. Nã h−íng tíi c¸i<br /> t¹o lµ träng t©m, qu¶ng b¸ h×nh ¶nh míi, ®Ò xuÊt sù ph¸ c¸ch nh»m lµm<br /> quèc gia lµ then chèt, tuyªn truyÒn lµ thay ®æi triÖt ®Ó bé mÆt cña nghÖ thuËt<br /> b−íc ®i ®Çu tiªn trong ph¸t triÓn s¶n ®Ó cã thÓ gäi nã lµ nghÖ thuËt hiÖn ®¹i.<br /> phÈm vµ dÞch vô v¨n hãa ViÖt Nam. Nh−ng nghÖ thuËt tiªn phong vÉn<br /> §©y lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, v× ng−êi kh«ng chèi bá hiÖn thùc mµ thÓ hiÖn<br /> d©n ViÖt Nam vµ do chÝnh ng−êi d©n hiÖn thùc theo mét nh·n quan nghÖ<br /> ViÖt Nam thùc hiÖn. thuËt hoµn toµn kh¸c - nh·n quan khóc<br /> Bµi “V¨n hãa trong quan hÖ quèc x¹ vµ bãp mÐo hiÖn thùc. Nã kh−íc tõ<br /> tÕ: vÊn ®Ò ngo¹i giao v¨n hãa” cña c¸i hiÖn thùc khñng ho¶ng cña x· héi t−<br /> t¸c gi¶ Hµ ThÞ Quúnh Hoa tr×nh bµy s¶n chø kh«ng chèi bá hiÖn thùc b¶n thÓ<br /> c¸c kh¸i niÖm c«ng cô nh− v¨n hãa, cña con ng−êi. B¶n chÊt chung vµ nh·n<br /> ngo¹i giao v¨n hãa, v¨n hãa ®èi ngo¹i, quan ®ã cña phong trµo tiªn phong ®·<br /> ngo¹i giao c«ng chóng; xem xÐt chñ thÓ ®−îc thÓ hiÖn thµnh c¸c xu h−íng ngo¹i<br /> cña ngo¹i giao v¨n hãa; ph©n tÝch vai lai, hoang d·, xu h−íng hoµi niÖm<br /> trß vµ ¶nh h−ëng cña v¨n hãa trong nguyªn thñy vµ v−¬n tíi céi nguån vò<br /> quan hÖ quèc tÕ; ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò trô - lµm thµnh nh÷ng ®Æc tr−ng chi<br /> ngo¹i giao v¨n hãa thÕ hÖ míi, vµ thùc phèi mét lo¹t trµo l−u hiÖn ®¹i chñ<br /> tiÔn ngo¹i giao v¨n hãa ë Ên §é, Trung nghÜa nh− chñ nghÜa biÓu hiÖn, chñ<br /> Quèc, ViÖt Nam; ®ång thêi ®Ò xuÊt mét nghÜa §a®a, chñ nghÜa siªu thùc, chñ<br /> sè gi¶i ph¸p gióp ho¹t ®éng ngo¹i giao nghÜa lËp thÓ, chñ nghÜa vÞ lai, chñ<br /> v¨n hãa trë nªn hiÖu qu¶ h¬n, gãp phÇn nghÜa trõu t−îng ë giai ®o¹n ®Çu thÕ kû<br /> ®¶m b¶o an ninh quèc gia, phôc vô ph¸t XX..., còng nh− chi phèi c¶ nh÷ng trµo<br /> triÓn kinh tÕ, n©ng cao vÞ thÕ, h×nh ¶nh l−u v¨n häc hiÖn ®¹i ë nh÷ng thËp kû<br /> quèc gia trªn tr−êng quèc tÕ vµ phôc vô tiÕp theo trong kho¶ng gi÷a thÕ kû nµy.<br /> céng ®ång ng−êi ViÖt Nam ë n−íc ngoµi. Trong viÖc thÓ hiÖn nh÷ng ®Æc ®iÓm ®ã,<br /> 26 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2012<br /> <br /> <br /> c¸c nghÖ sÜ cã c¶ nh÷ng ®ín ®au yÕm bËt trong nghiªn cøu luËt häc n¨m<br /> thÕ lÉn nh÷ng kh¸t väng l¹c quan. 2011” cña tËp thÓ t¸c gi¶ Phßng Th«ng<br /> Nh÷ng thÓ nghiÖm vµ ®ãng gãp cña hä tin Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt, “T×nh h×nh<br /> ®· lµm cho nghÖ thuËt hiÖn ®¹i trë nghiªn cøu sö häc n¨m 2011 cña ViÖt<br /> thµnh mét giai ®o¹n nghÖ thuËt ®a Nam” cña Phan ThÞ V©n, “§êi sèng v¨n<br /> d¹ng nhÊt vµ phong phó nhÊt trong lÞch häc ViÖt Nam n¨m 2011” cña ThS.<br /> sö nghÖ thuËt cña nh©n lo¹i, vµ ®ã còng Ph¹m Quúnh An, ThS. NguyÔn M¹nh<br /> lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña phong trµo nghÖ Hoµng vµ ThS. Vò ThÞ Mü H¹nh, “Vµi<br /> thuËt tiªn phong thÕ kû XX. nÐt næi bËt vÒ t×nh h×nh ng«n ng÷ häc<br /> Bªn c¹nh c¸c bµi viÕt nªu trªn, Niªn trong n−íc n¨m 2011” cña ThS. NguyÔn<br /> gi¸m sè 7 còng giíi thiÖu víi b¹n ®äc c¸c ThÞ HiÒn, “T×nh h×nh chÝnh trÞ thÕ giíi<br /> bµi nghiªn cøu vµ th«ng tin vÒ t«n gi¸o, n¨m 2011” cña ThS. §oµn ThÞ Quý vµ<br /> tÝn ng−ìng vµ ®êi sèng t«n gi¸o, tÝn Phan ThÞ Thu HuyÒn, “Nh÷ng sù kiÖn<br /> ng−ìng, vÒ t×nh h×nh nghiªn cøu luËt næi bËt cña kinh tÕ thÕ giíi n¨m 2011”<br /> häc, sö häc, ng«n ng÷ häc, vÒ ®êi sèng cña ThS. Tr−¬ng TuÊn Anh, vµ bµi “M«<br /> v¨n häc, t×nh h×nh chÝnh trÞ thÕ giíi, vÒ h×nh lùa chän vµ s¾p xÕp cuéc sèng gia<br /> kinh tÕ thÕ giíi vµ kinh tÕ ViÖt Nam... ®×nh hiÖn nay cña ng−êi cao tuæi ë ViÖt<br /> §ã lµ c¸c bµi: “T«n gi¸o, tÝn ng−ìng vµ Nam” cña Bïi ThÞ Hång.<br /> ®êi sèng t«n gi¸o, tÝn ng−ìng ë ViÖt Hy väng sè 7 cña Niªn gi¸m Th«ng<br /> Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y” cña ThS. tin Khoa häc x· héi sÏ tiÕp tôc lµ mét<br /> NguyÔn ThÞ Thanh Hßa, “Tæng quan trong nh÷ng t− liÖu khoa häc h÷u Ých<br /> t×nh h×nh kinh tÕ ViÖt Nam 2011” cña phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, th«ng tin<br /> TrÇn NguyÔn Mü Linh, “Mét sè nÐt næi vµ dù b¸o khoa häc.<br />