Nồng độ HBsAg ở các giai đoạn diễn tiến của nhiễm HBV mạn

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> NỒNG ĐỘ HBsAg Ở CÁC GIAI ĐOẠN DIỄN TIẾN<br /> CỦA NHIỄM HBV MẠN<br /> Nguyễn Thị Cẩm Hường*, Trần Bảo Như**, Nguyễn Quang Trung*, Phạm Thị Lệ Hoa*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Cơ sở khoa học: HBsAg được xem như là dấu ấn phản ánh hiệu quả của phản ứng thải trừ miễn dịch với<br /> HBV. Nồng độ HBsAg giảm dần trong quá trình nhiễm HBV và có thể phản ánh hoạt tính của siêu vi ở người<br /> nhiễm HBV mạn theo các nghiên cứu trên thế giới, nhưng chưa có ở dữ liệu ở người Việt Nam.<br /> Mục tiêu: Mô tả phân bố nồng độ HBsAg và liên quan giữa HBsAg với HBVDNA trong các giai đoạn diễn<br /> biến tự nhiên của nhiễm HBV mạn.<br /> Phương pháp: Mô tả cắt ngang 315 bệnh nhân nhiễm HBV mạn thuộc 4 giai đoạn diễn biến nhiễm HBV<br /> thực hiện tại BV. Đại học Y Dược TP.HCM từ 6/2013 đến 6/2017. HBsAg định lượng thực hiện bằng kỹ thuật<br /> ECLIA, sử dụng bộ kit Elecsys HBsAgII (Roche).<br /> Kết quả: Không có khác biệt ý nghĩa về nồng độ HBsAg ở genotype B và C. Nồng độ HBsAg ở nhóm HBeAg<br /> dương cao hơn nhóm HBeAg âm. Nhóm nhiễm HBV HBeAg dương với viêm gan hoạt tính có HBsAg thấp hơn<br /> nhóm nhiễm HBV không có viêm gan hoạt tính. Nồng độ HBsAg giảm dần và có khác nhau ý nghĩa theo trình tự<br /> các giai đoạn của diễn biến nhiễm HBV, cao nhất ở nhóm HBIe+ (4,5 ± 0,4 log IU/mL), thấp hơn và phân tán rộng<br /> hơn ở giai đoạn CHBe+ (3,8 ± 0,6 log IU/mL) và CHBe- (3,1 ± 0,6 log IU/ml). Nồng độ HBsAg thấp và phân tán<br /> nhiều nhất ở giai đoạn HBIe- (2,4 ± 1,2 log IU/mL). Có tương quan về phân bố với mức độ khác nhau giữa<br /> HBsAg và HBVDNA ở các giai đoạn của nhiễm HBV.<br /> Kết luận: HBsAg có tương quan với HBVDNA ở tất cả các giai đoạn của nhiễm HBV mạn. Nên<br /> sử dụng kết hợp HBsAg với HBVDNA trong quản lý bệnh nhân viêm gan B mạn, nhất là ở bệnh nhân<br /> có HBeAg âm để có chỉ định điều trị và theo dõi thích hợp.<br /> Từ khoá: Mật độ HBsAg, giai đoạn diễn tiến tự nhiên nhiễm HBV mạn. HBIe+, HBIe-, CHBe+, CHBe-.<br /> ABSTRACT<br /> QUANTITATIVE HBSAG IN DIFFERENT STAGES OF CHRONIC HBV INFECTION<br /> Nguyen Thi Cam Huong, Tran Bao Nhu, Nguyen Quang Trung, Pham Thi Le Hoa<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 2- 2018: 131 - 137<br /> <br /> Background: Quantitative serum HBsAg has been considered as a marker that reflects the effect of<br /> immune clearance on HBV in chronic hepatitis B patients (CHB). Serum HBsAg level varies in different<br /> phases of infection.<br /> Aims: We aimed to investigate serum HBsAg levels and its correlations with HBVDNA in different<br /> phases of CHB.<br /> Methods: The cross-sectional study was done in University medical center at Ho Chi Minh city, from<br /> 6/2013 to 6/2017. The serum HBsAg was measured by ECLIA, using Elecsys HBsAgII kit (Roche).<br /> Results: 315 CHB treatment naïve patients (148 genotype B and 58 genotype C) were recruited in this<br /> study. Patients were categorized into 4 groups: Chronic HBV infection HBeAg positive (HBIe+, n=48), Chronic<br /> <br /> *Bộ môn Nhiễm Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> **Bộ môn Nhiễm- Khoa Y Đại học Quốc Gia TP. Hồ Chí Minh.<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS. Nguyễn Thị Cẩm Hường ĐT: 0983773915 Email: camhuong37@yahoo.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 131<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> hepatitis B HBeAg positive (CHBe+, n=66), Chronic HBV infection HBeAg negative (HBIe-, n=98), Chronic<br /> hepatitis B HBeAg negative (CHBe-, n=103). There was no difference of HBsAg levels between genotype B and C.<br /> The median HBsAg titers were different between phases of CHB (p16 tuổi, chưa lượng bằng kỹ thuật ECLIA, sử dụng bộ kit<br /> điều trị thuốc ức chế virus nhóm tương tự Elecsys HBsAgII (Roche) với khoảng phân bố<br /> nucleos(t)ide. từ 0,05-50.000IU/ml.<br /> <br /> <br /> 132 Chuyên Đề Nội Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Phân tích số liệu KẾT QUẢ<br /> Số liệu được nhập và phân tích bằng phần Có 315 bệnh nhân được chọn vào nghiên<br /> mềm SPSS 20.0. Tỷ lệ phần trăm, biểu đồ hộp cứu, chia thành 4 nhóm dân số thuộc các giai<br /> được dùng để thể hiện giá trị của biến định tính đoạn diễn biến tự nhiên (bảng 1). 206/315 bệnh<br /> hay định lượng. Giá trị của biến định lượng của nhân xác định được genotype, gồm 148 (71,8%)<br /> nhóm được biểu diễn bằng giá trị trung bình và genotype B và 58 (28,2%) genotype C hoặc B+C.<br /> độ lệch chuẩn. Biểu đồ phân tán được dùng để Genotype C chiếm tỷ lệ cao hơn ý nghĩa ở giai<br /> biểu diễn tương quan giữa 2 biến số HBVDNA đoạn CHBe+ (42,2%) (bảng 1).<br /> và HBsAg.<br /> Bảng 1: Phân bố số ca theo giai đoạn diễn biến tự nhiên (n=315)<br /> Số ca xác định được genotype (n=206)<br /> Giai đoạn diễn biến tự nhiên Ký hiệu Số ca (n=315)<br /> Genotype B Genotype C<br /> Nhiễm HBV mạn HBeAg(+) HBIe+ 48 40 (83,3) 8 (16,7)<br /> Viêm gan B mạn HBeAg (+) CHBe+ 66 37 (57,8) 27 (42,2)<br /> Nhiễm HBV mạn HBeAg(-) HBIe- 98 12 (75%) 4 (25%)<br /> Viêm gan B mạn HBeAg (-) CHBe- 103 59 (75,6) 19 (24,4)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> A<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Phân bố HBsAg ở các giai đoạn nhiễm HBV mạn<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa 133<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> B<br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2: Phân bố HBVDNA ở các giai đoạn nhiễm HBV mạn<br /> Không có khác biệt ý nghĩa về nồng độ thấp hơn CHBe+ (hình 1).<br /> HBsAg theo genotype ở toàn dân số và ở các Bảng 2: Nồng độ HBsAg ở các nhóm diễn biến tự<br /> nhóm giai đoạn diễn biến của nhiễm HBV nhiên (n=315)<br /> (HBIe+, CHBe+ và HBIe-, CHBe-), ngoại trừ Giai đoạn Trung bình ± ĐLC p (so với nhóm<br /> Số ca<br /> nhóm CHBe- có HBsAg ở genotype C hay B+C nhiễm HBV (logIU/ml) HBIe+)<br /> HBIe+ 48 4,5 ± 0,4<br /> cao hơn có ý nghĩa (3,4 ± 0,6 log IU/ml) so với<br /> CHBe+ 66 3,8 ± 0,.6