Ồ! Đây chính là thứ tôi cần: phần 1 xã hội

MỤC LỤC<br /> Giới thiệu<br /> Chương 1: Tôi sẽ, tôi sẽ không, tôi muốn: Ý chí là gì và tại sao ý chí quan<br /> trọng đến vậy?<br /> Chương 2: Bản năng ý chí: Cơ thể bạn được sinh ra để cưỡng lại bánh kem<br /> Chương 3: Quá mệt mỏi để kháng cự: Tại sao tự chủ giống như cơ bắp?<br /> Chương 4: Giấy phép để phạm lỗi: Tại sao làm người tốt lại cho phép chúng<br /> ta trở nên tồi tệ?<br /> Chương 5: Lời nói dối vĩ đại của não: Tại sao chúng ta nhầm lẫn mong<br /> muốn với niềm hạnh phúc?<br /> Chương 6: Cảm giác tồi tệ dẫn đến sự đầu hàng<br /> Chương 7: Tại sao ý chí lại dễ lây lan?<br /> Chương 8: Đừng đọc chương này: Những hạn chế của quyền năng “tôi sẽ<br /> không”<br /> Chương 9: Những suy nghĩ cuối cùng<br /> <br /> GIỚI THIỆU:<br /> CHÀO MỪNG BẠN ĐẾN VỚI 101 BÍ<br /> QUYẾT Ý CHÍ<br /> <br /> B<br /> <br /> ất cứ khi nào tôi nói rằng, tôi đang giảng dạy một khóa học về ý chí, sự<br /> phản ứng thường thấy luôn là: “Ồ, đó chính là thứ tôi cần.” Hơn bao giờ<br /> hết, ngày nay người ta nhận thấy rằng, ý chí – khả năng kiểm soát sự tập<br /> trung, cảm xúc và ước muốn – ảnh hưởng đến sức khỏe về mặt thể chất, an ninh<br /> tài chính và sự thành công trong sự nghiệp của họ. Tất cả chúng ta đều biết rõ<br /> điều này. Rằng, chúng ta tưởng mình có thể kiểm soát được tất cả các khía cạnh<br /> trong cuộc sống, từ việc ăn gì, đến làm gì, nói gì và mua gì.<br /> Vậy mà, hầu hết mọi người đều cảm nhận được sự thất bại của ý chí - mới<br /> phút trước ta kiểm soát được, nhưng chốc lát sau lại bị lấn át và mất kiểm soát.<br /> Theo Hiệp hội Tâm lí học Hoa Kì, người Mỹ coi sự thiếu ý chí là nguyên nhân<br /> số một khiến họ phải đấu tranh vất vả để đạt được mục tiêu. Rất nhiều người<br /> cảm thấy có lỗi khi khiến chính mình và người khác thất vọng. Những người<br /> khác lại phó mặc cho ý nghĩ, cảm xúc và khao khát của chính mình, vì cuộc sống<br /> của họ được đưa đẩy bởi sự thôi thúc hơn là những lựa chọn có ý thức. Ngay cả<br /> người có-khả-năng-kiểm-soát-tốt-nhất cũng cảm thấy kiệt sức, khi lúc nào cũng<br /> phải kiểm soát mọi thứ và họ tự hỏi, chẳng lẽ cuộc sống lại là một cuộc chiến<br /> cam go đến vậy.<br /> Là một nhà tâm lí học sức khỏe và giảng viên chương trình Nâng cao Sức<br /> khỏe của Trường Y Standford, nhiệm vụ của tôi là giúp đỡ mọi người chế ngự<br /> căng thẳng và đưa ra những lựa chọn lành mạnh. Sau nhiều năm quan sát mọi<br /> người phải vất vả đấu tranh để thay đổi suy nghĩ, cảm xúc, dáng dấp và thói<br /> quen, tôi nhận thấy rất nhiều người đặt niềm tin vào ý chí đã ngầm phá hoại sự<br /> thành công của chính họ và tạo ra sự căng thẳng không cần thiết. Mặc dù các<br /> nghiên cứu khoa học cho thấy, tin vào ý chí có thể giúp ích cho họ, nhưng rõ<br /> ràng, đa phần mọi người chưa hiểu rõ điều này. Họ tiếp tục trông cậy vào những<br /> chiến lược không-hiệu-quả để có được sự tự chủ. Rất nhiều lần tôi thấy rằng, các<br /> chiến lược mà mọi người áp dụng không những không hiệu quả mà còn gây<br /> phản tác dụng, dẫn đến sự tự hủy hoại và mất kiểm soát.<br /> <br /> Đó là lí do khiến tôi xây dựng khóa học “Khoa học Ý chí” dành cho toàn bộ<br /> công chúng thông qua chương trình Khóa học Nâng cao của Đại học Standford.<br /> Khóa học này cung cấp những hiểu biết mới nhất về sự tự chủ dưới quan điểm<br /> của tâm lí học, kinh tế học, khoa học thần kinh và y học, nhằm đưa ra phương<br /> pháp giúp chúng ta từ bỏ thói quen cũ và tạo dựng thói quen lành mạnh, chiến<br /> thắng được tính chần chừ, xây dựng khả năng tập trung và kiểm soát căng thẳng.<br /> Khóa học này cũng làm sáng tỏ nguyên nhân khiến chúng ta đầu hàng cám dỗ và<br /> phương pháp tìm thấy nghị lực để chống lại cám dỗ. Khóa học cũng cho thấy<br /> tầm quan trọng của sự hiểu biết về các mặt hạn chế của sự tự chủ, và đưa ra các<br /> chiến lược tốt nhất nhằm rèn luyện ý chí.<br /> Tôi rất vui sướng khi khóa học “Khoa học Ý chí” nhanh chóng trở thành một<br /> trong những khóa học phổ biến nhất được giảng dạy trong chương trình Khóa<br /> học Nâng cao của trường Standford. Lần đầu tiên khóa học diễn ra, chúng tôi<br /> phải tổ chức tại phòng học rộng gấp bốn lần dự kiến mới đủ sức chứa số lượng<br /> học viên ngày càng đông đảo. Những người quản lí trong tổ chức, giáo viên, vận<br /> động viên, nhân viên y tế và rất nhiều người vô cùng tò mò khi giảng đường<br /> rộng nhất trường Standford lại chật cứng học viên tham gia khóa học về ý chí.<br /> Các học viên cũng đưa theo chồng, con và đồng nghiệp tham gia khóa học để<br /> cùng nhau sẻ chia kinh nghiệm.<br /> Tôi mong khóa học sẽ hữu ích với nhóm học viên đa dạng này, bởi họ đến<br /> đây với rất nhiều mục tiêu, từ việc cai thuốc lá, giảm cân đến việc thoát khỏi nợ<br /> nần và trở thành người cha, người mẹ tốt hơn. Nhưng chính bản thân tôi cũng<br /> bất ngờ với kết quả đạt được. Sau bốn tuần tổ chức khóa học, một cuộc khảo sát<br /> được tiến hành và chúng tôi phát hiện ra rằng, 97% học viên cảm thấy họ hiểu<br /> hơn về hành vi của bản thân và 84% học viên nói rằng, các chiến lược đã giúp họ<br /> có nhiều ý chí hơn. Cuối khóa học, các học viên kể những câu chuyện về việc họ<br /> đã từ bỏ thói quen nghiện đồ ngọt suốt 30 năm, rồi việc cuối cùng họ cũng đã trả<br /> hết số thuế tồn đọng, thôi không quát mắng con cái, kiên trì với chương trình tập<br /> thể dục, và nhìn chung, họ cảm thấy tốt hơn và có trách nhiệm hơn với những<br /> lựa chọn của bản thân. Họ gọi đây là khóa học thay-đổi-cuộc-đời. Sự đồng lòng<br /> của học viên đã rất rõ ràng: họ hiểu rằng, khoa học ý chí đem đến cho họ các<br /> chiến lược xây dựng sự tự chủ, có thêm sức mạnh để theo đuổi các mục tiêu<br /> quan trọng trong cuộc đời. Các chiến lược tự chủ giúp mọi người cưỡng lại sự<br /> cám dỗ, ví dụ như sự cám dỗ của sô-cô-la, trò chơi điện tử, mua sắm và thậm chí<br /> cả sự cám dỗ của một đồng nghiệp đã có gia đình. Các học viên này tham gia<br /> khóa học nhằm đạt được các mục tiêu cá nhân, ví dụ như tham gia chạy ma-ratông, khởi nghiệp kinh doanh kiểm soát căng thẳng khi mất việc, mâu thuẫn gia<br /> <br /> đình và thậm chí cả bài kiểm tra học vần đáng sợ mỗi sáng thứ Sáu (đó là khi các<br /> bà mẹ bắt đầu đưa trẻ đi học).<br /> Hiển nhiên, tôi cũng học được rất nhiều điều từ các học viên này. Họ ngủ gật<br /> khi tôi nói giọng đều đều quá lâu về sự kì diệu của một phát hiện khoa học, mà<br /> lỡ quên không nói đến việc phát hiện kì diệu ấy liên quan thế nào đến những thử<br /> thách ý chí của họ. Họ nhanh chóng cho tôi thấy chiến lược nào hiệu quả và<br /> không hiệu quả trong thực tế (nghiên cứu trong phòng thí nghiệm sẽ không bao<br /> giờ cho bạn thấy điều này). Trong các bài tập hàng tuần, các học viên đều đưa ra<br /> rất nhiều phương pháp sáng tạo và cho tôi thấy phương pháp mới để biến lí<br /> thuyết trừu tượng thành các quy tắc hữu ích trong cuộc sống thường nhật. Cuốn<br /> sách này là sự kết hợp của những phát hiện khoa học tốt nhất và các bài học thực<br /> tế từ khóa học, vận dụng các nghiên cứu mới nhất và vốn hiểu biết thu nhận<br /> được từ hàng trăm học viên tham gia.<br /> <br /> ĐỂ TỰ CHỦ THÀNH CÔNG, BẠN CẦN BIẾT MÌNH<br /> ĐÃ THẤT BẠI NHƯ THẾ NÀO<br /> Hầu như tất cả các cuốn sách về thay đổi hành vi – dù là chương trình ăn kiêng<br /> mới hay hướng dẫn về tự do tài chính – đều giúp bạn thiết lập mục tiêu, thậm chí<br /> còn chỉ cho bạn cách đạt được mục tiêu. Nhưng nếu như chỉ cần biết mình muốn<br /> thay đổi những gì là đủ, thì chắc chắn các cam kết trong năm mới sẽ là một<br /> thành công rực rỡ và khóa học của tôi sẽ vắng tanh vắng ngắt. Rất ít cuốn sách<br /> giúp bạn thấy rõ nguyên nhân khiến bạn chưa sẵn sàng làm mọi việc, mặc dù bạn<br /> dư sức biết rằng, bạn cần phải làm những việc đó.<br /> Bản thân tôi tin rằng, cách tốt nhất để nâng cao sự tự chủ là phải thấy rõ<br /> nguyên nhân và phương cách khiến bạn mất kiểm soát. Dù nhiều người lo sợ,<br /> nhưng biết rõ nguyên nhân khiến bạn đầu hàng không phải là lí do khiến bạn thất<br /> bại. Thay vào đó, nó sẽ giúp bạn cổ vũ chính mình và tránh xa những cạm bẫy<br /> dẫn đến thất bại ý chí. Nghiên cứu chỉ ra rằng, những người nghĩ họ có ý chí cao<br /> nhất, chính là những người có khả năng mất kiểm soát cao nhất mỗi khi bị cám<br /> dỗ(1). Ví dụ, những người nghiện thuốc lá có thái độ lạc quan nhất về khả năng<br /> chống lại cám dỗ là những người sẽ sớm tái hút vài tháng sau đó, và những<br /> người ăn kiêng lạc quan quá mức là những người khó giảm cân nhất. Tại sao ư?<br /> Vì họ thất bại trong việc dự đoán thời điểm, địa điểm và lí do họ phải từ bỏ. Họ<br /> khiến bản thân phải đối mặt với nhiều cám dỗ hơn, ví dụ như lang thang tụ tập<br /> với những người nghiện thuốc lá, hoặc để bánh ngọt khắp nhà. Họ cũng chính là<br /> <br />