Phân loại phân họ ốc Triculinae (Hydrobiidae-Prosobranchia) ở Việt Nam

28(1): 8-18 T¹p chÝ Sinh häc 3-2006<br /> <br /> <br /> <br /> Ph©n lo¹i ph©n hä èc Triculinae<br /> (Hydrobiidae-Prosobranchia) ë ViÖt Nam<br /> <br /> §Æng Ngäc Thanh, Hå Thanh H¶i<br /> <br /> ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt<br /> <br /> Ph©n hä èc Triculinae Annandale, 1924, Troschel, 1957 nh−ng chØ thõa nhËn mét gièng<br /> thuéc hä Hydrobiidae-Prosobranchia lµ nhãm èc Tricula. Trong khi ®ã, mét t¸c gi¶ Nga kh¸c-<br /> cã kÝch th−íc rÊt nhá, th−êng chØ dµi kho¶ng 3- Starobogatov (1970) l¹i ®Æt gièng Tricula vµ<br /> 7 mm. Trong vïng phÝa §«ng vµ §«ng Nam Blanfordia vµo ph©n hä Pomatiopsinae<br /> ch©u ¸, c¸c loµi èc nµy ®> ®−îc t×m thÊy vµ Stimpson, 1865 thuéc hä Littoridinidae mµ<br /> nghiªn cøu ë Ên §é [12, 13], NhËt B¶n [1, 2], kh«ng ®Æt trong hä Hydrobiidae.<br /> Trung Quèc (§µi Loan) [7, 8, 9, 14], Th¸i Lan Tuy nhiªn, cho tíi nay, ý kiÕn cña ®a sè t¸c<br /> [4,5], Philippin [1]. gi¶ coi ph©n hä Triculinae thuéc hä Hydrobiidae<br /> víi ®Æc ®iÓm: vá rÊt nhá 3-7 mm, cã 5-8 vßng<br /> ë ViÖt Nam, nhãm èc nµy tr−íc ®©y hÇu<br /> xo¾n, nh½n hoÆc cã gê däc; lç miÖng cña vá<br /> nh− cßn ch−a ®−îc t×m thÊy vµ nghiªn cøu, cã<br /> h×nh giät n−íc tíi gÇn trßn; n¾p miÖng cã vá<br /> thÓ do kÝch th−íc qu¸ nhá nªn ®> lät ra khái c¸c<br /> sõng, vµnh miÖng liªn tôc. Ch©n dµi, côt vÒ phÝa<br /> thiÕt bÞ s−u tÇm trong c¸c chuyÕn kh¶o s¸t vÒ<br /> tr−íc. Cuèng r©u dµi. Lç rèn cã d¹ng khe hÑp<br /> trai èc n−íc ngät. ChØ gÇn ®©y, trong c¸c c«ng<br /> hoÆc kh«ng râ. Ph©n hä èc Triculinae cã ph©n<br /> tr×nh nghiªn cøu vÒ vai trß vËt chñ trung gian<br /> cña s¸n l¸ phæi ë vïng nói T©y b¾c ViÖt Nam bè trong vïng phÝa §«ng vµ §«ng Nam ch©u ¸.<br /> cña mét sè t¸c gi¶ [10, 11], c¸c mÉu vËt cña Nh− trªn ®> nãi, ph©n hä nµy khëi ®Çu chØ<br /> nhãm èc nµy míi ®−îc l−u ý s−u tÇm vµ nghiªn cã mét gièng Tricula Benson, 1843 dùa trªn loµi<br /> cøu vÒ ph©n lo¹i häc. MÉu vËt èc ®−îc thu thËp chuÈn Tricula montana Benson. Cho tíi nay,<br /> tõ nhiÒu ®Þa ®iÓm ë vïng nói phÝa b¾c ViÖt Nam trong gièng Tricula, ®> ghi nhËn ®−îc kho¶ng<br /> thuéc c¸c tØnh Lai Ch©u, S¬n La, Hßa B×nh vµ trªn 20 loµi, thÊy ë Trung Quèc, B¾c Ên §é,<br /> Th¸i Nguyªn trong thêi gian tõ 1999 ®Õn 2004. Th¸i Lan. NhiÒu loµi míi ®−îc m« t¶ trong thêi<br /> Nh©n ®©y, c¸c t¸c gi¶ xin bµy tá lêi c¶m ¬n ®Õn gian gÇn ®©y t¹i Trung Quèc. Trong c¸c gièng<br /> c¸c chuyªn gia nãi trªn ®> thu thËp vµ cung cÊp kh¸c ®−îc x¸c lËp thuéc ph©n hä nµy, cho tíi<br /> cho mét khèi l−îng lín mÉu vËt ®Ó sö dông vµ nay, gièng Oncomelania Gredler, 1881 lµ gièng<br /> nghiªn cøu ph©n lo¹i häc. ®Æc tr−ng cho c¸c vïng Hoa Trung vµ Hoa Nam<br /> cña Trung Quèc víi loµi chuÈn Oncomelania<br /> I. VÒ ph©n lo¹i häc cña nhãm èc<br /> hupensis Gredler. Loµi nµy sau ®−îc ph©n thµnh<br /> Triculinae trªn thÕ giíi hiÖn nay 7 ph©n loµi (O. h. hupensis, O. h. robertsoni, O.<br /> VÊn ®Ò ph©n lo¹i häc cña nhãm èc h. chiui, O. h. fausti, O. h. quiensis, O. h. tangi,<br /> Triculinae thuéc hä Hydrobiidae cßn ch−a ®−îc O. h. formosana) [7].<br /> gi¶i quyÕt thËt râ rµng ngay c¶ ë bËc ph©n hä vµ Còng cÇn kÓ ®Õn c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ<br /> gièng. Ph©n hä nµy ®−îc Annandale N. x¸c lËp ph©n lo¹i häc cña nhãm èc Oncomelania ë<br /> n¨m 1924, dùa trªn gièng chuÈn Tricula Trung Quèc cña Liu Y. Y. tr−íc ®ã [6]. T¸c gi¶<br /> Benson, 1843, sau ®ã cßn ®−îc bæ sung c¸c nµy ®> ®−a ra mét danh s¸ch 16 loµi thuéc 3<br /> gièng kh¸c: Blanfordia Adams, 1863; gièng (Oncomelania, Blanfordia vµ Katayama).<br /> Oncomelania Gredler, 1881 vµ Katayama Tuy nhiªn, qua ph©n tÝch cña t¸c gi¶ còng nh−<br /> Robson, 1915. Ph©n hä nµy ®−îc Brandt R. A. dùa trªn kÕt qu¶ nghiªn cøu cña nh÷ng t¸c gi¶<br /> M. ghi nhËn trong nghiªn cøu èc n−íc ngät ë kh¸c vÒ h×nh th¸i cña vá, vÒ kh¶ n¨ng lai gièng<br /> Th¸i Lan [4], ®Æt trong hä Hydrobiidae vµ sù ®ång nhÊt vÒ sè l−îng thÓ nhiÔm s¾c (17<br /> 8<br /> ®«i) gi÷a mét sè loµi thuéc gièng Oncomelania Ph©n hä Triculinae Annandale, 1924<br /> [15], Liu cho r»ng ë Trung Quèc, trong nhãm èc ë trªn thÕ giíi<br /> nµy, cã thÓ chØ cã mét loµi thuéc gièng<br /> Oncomelania (O. hupensis Gredler) víi mét sè 1. Gièng Oncomelania Gredler, 1881<br /> ph©n loµi. Loµi chuÈn: Oncomelania hupensis Gredler<br /> Gièng Blanfordia Adams, 1863 ®−îc x¸c §Æc ®iÓm: vá dµi 7-10 mm, cã 6-10 vßng<br /> lËp dùa trªn loµi chuÈn Blanfordia japonica xo¾n; vßng xo¾n cuèi ng¾n h¬n th¸p èc. MÆt vá<br /> Adams, cho tíi nay, theo Abbott (1948) chØ ghi cã gê däc, vµnh miÖng cña vá ®ång nhÊt.<br /> nhËn cã 4 loµi (B. japonica Adams, B. integra Ph©n bè: Trung Quèc (miÒn Trung vµ §µi<br /> Adams, B. bensoni Adams vµ B. complex Loan); cã thÓ cã ë NhËt B¶n.<br /> Adams) ®Òu ë NhËt B¶n. Gièng Katayama 2. Gièng Tricula Benson, 1843<br /> Robson, 1915 ®−îc x¸c lËp trªn loµi chuÈn<br /> Katayama nosophora Robson, lµ gièng cã vÞ trÝ Loµi chuÈn: Tricula montana Benson<br /> ph©n lo¹i ch−a râ rµng, cho tíi nay míi ghi nhËn §Æc ®iÓm: vá dµi 4-7 mm, cã 7-8 vßng<br /> cã 2 loµi (K. nosophora Robson, K. formosana) xo¾n; vßng xo¾n cuèi ng¾n h¬n th¸p èc. MÆt vá<br /> chØ thÊy ë Trung Quèc (§µi Loan). Tuy nhiªn, kh«ng cã gê däc. Vµnh miÖng cña vá ®ång nhÊt.<br /> c¸c loµi nµy ®> ®−îc Liu Y. Y. coi lµ nh÷ng Ph©n bè: vïng §«ng-§«ng Nam ch©u ¸.<br /> synonym cña Oncomelania hupensis tangi<br /> (Bartsch) hoÆc O. hupensis robertsoni (Bartsch) 3. Gièng Blanfordia Adams, 1863<br /> vµ cña O. formosana Pilsbry et Hirace [7]. Theo Loµi chuÈn: Blanfordia japonica Adams<br /> Abbott (1948), kh«ng cã c¬ së ®Ó x¸c lËp §Æc ®iÓm: vá dµi 3-8 mm, cã 7-8 vßng<br /> Katayama lµ mét gièng riªng, ngay c¶ lµ mét xo¾n; vßng xo¾n cuèi dµi h¬n hoÆc b»ng th¸p<br /> ph©n gièng cña gièng Oncomelania v× c¸c èc. Vµnh miÖng cña vá ®ång nhÊt.<br /> nghiªn cøu cña t¸c gi¶ nµy cho thÊy cÊu t¹o cña Ph©n bè: míi chØ thÊy ë NhËt B¶n, Trung<br /> vá, radula ë c¸c loµi cña gièng míi nµy biÕn dÞ Quèc (§µi Loan).<br /> rÊt nhiÒu, khã t¸ch khái gièng Oncomelania [1].<br /> 4. Gièng Pseudotricula gen. nov.<br /> C¸c tµi liÖu trªn cho thÊy c«ng viÖc ph©n<br /> lo¹i häc cña ph©n hä èc Triculinae cho tíi nay Loµi chuÈn: Pseudotricula taybacensis sp.<br /> cßn phøc t¹p, cÇn ®−îc tiÕp tôc nghiªn cøu ®Çy nov.<br /> ®ñ h¬n n÷a ®Ó lµm s¸ng tá h¬n c¸c vÊn ®Ò cßn §Æc ®iÓm: vá dµi 3-4 mm, cã 5-6 vßng<br /> tån t¹i. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, chóng t«i cho xo¾n; vßng xo¾n cuèi b»ng hoÆc dµi h¬n th¸p<br /> r»ng b−íc ®Çu cã thÓ thõa nhËn hÖ thèng ph©n èc; c¸c vßng xo¾n ph¼ng, r>nh xo¾n n«ng. MÆt<br /> lo¹i sau ®©y cña ph©n hä Triculinae, chñ yÕu vá nh½n. Vµnh miÖng cã vá ®a d¹ng.<br /> dùa trªn ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña vá. Ph©n bè: vïng phÝa b¾c ViÖt Nam.<br /> <br /> II. ph©n lo¹i ph©n hä èc triculinae Annandale, 1924 (Hydrobiidae)<br /> ë ViÖt Nam (b¾c ViÖt Nam)<br /> <br /> 1. (4) Vá dµi trªn 4 mm, h×nh thu«n dµi, cã 7-8 vßng xo¾n, vßng xo¾n; cuèi nhá h¬n 1/2 th¸p<br /> èc.................................................................................................. I. Gièng Tricula Benson<br /> 2. (3) Vá máng, cã 8 vßng xo¾n, mµu tr¾ng bãng; vßng xo¾n cuèi b»ng 1/4 th¸p èc. Lç miÖng<br /> h×nh b¸n nguyÖt tíi gÇn trßn............................................... 1. Tricula semilunaris sp. nov.<br /> 3. (2) Vá dµy, cã 7 vßng xo¾n, mµu vµng ®èm n©u ®Õn n©u ®Êt; vßng xo¾n cuèi b»ng 1/3 th¸p<br /> èc. Lç miÖng h×nh gÇn bÇu dôc..................................................... 2. Tricula ovata sp. nov.<br /> 4. (1) Vá ng¾n b»ng hoÆc d−íi 4 mm, h×nh th¸p (pyramidal) hoÆc h×nh c«n (conical), cã d−íi 7<br /> vßng xo¾n; vßng xo¾n cuèi b»ng hoÆc lín h¬n 1/2 th¸p èc………………………………...<br /> ....................................................................................... II. Gièng Pseudotricula gen. nov.<br /> 5. (8) Vµnh miÖng uèn l−în.<br /> 9<br /> 6. (7) Lç miÖng ®¬n, vµnh miÖng d« ë phÇn gi÷a................ 3. Pseudotricula undulata sp. nov.<br /> 7. (6) Lç miÖng kÐp, vµnh miÖng nh« ë gãc trªn, d−íi vµ phÇn gi÷a .............................................<br /> ...................................................................................... 4. Pseudotricula flexuosa sp. nov.<br /> 8. (5) Vµnh miÖng kh«ng uèn l−în.<br /> 9. (10) Vá èc h×nh th¸p, cã 5 vßng xo¾n.............................. 5. Pseudotricula taybacensis sp. nov.<br /> 10. (9) Vá èc h×nh c«n, cã 5 vßng xo¾n.<br /> 11. (14) Vµnh miÖng ®¬n.<br /> 12. (13) Vá máng, bãng, mµu tr¾ng trong, chiÒu cao vá lín h¬n 3 mm ............................................<br /> ............................................................................................. 6. Pseudotricula alba sp. nov.<br /> 13. (12) Vá dµy, mµu ®en; chiÒu cao cña vá d−íi 3 mm.............. 7. Pseudotricula minuta sp. nov.<br /> 14. (11) Vµnh miÖng kÐp.<br /> 15. (16) Lç miÖng h×nh gÇn b¸n nguyÖt; gãc trªn c¸ch xa thµnh vá ..................................................<br /> ................................................................................... 8. Pseudotricula sinhoensis sp. nov.<br /> 16. (15) Lç miÖng h×nh gÇn bÇu dôc, gãc trªn kh«ng c¸ch xa thµnh vá .............................................<br /> .............................................................................................. 9. Pseudotricula leae sp. nov.<br /> <br /> M« t¶ h×nh th¸i chiÒu cao 4-6 mm, chiÒu réng 1,1 mm. Vá<br /> máng, cã mµu tr¾ng bãng tíi tr¾ng vµng. MÆt vá<br /> I. Gièng Tricula Benson,1843 nh½n, kh«ng cã gê, khÝa. Cã 8 vßng xo¾n to dÇn<br /> ®Òu, vßng xo¾n cuèi b»ng 1/4 th¸p èc. §Ønh vá<br /> 1. Tricula semilunaris Dang et Ho sp. nov. tï. R>nh xo¾n kÐp, n«ng. Lç miÖng h×nh b¸n<br /> (h×nh 1) nguyÖt tíi gÇn trßn, vµnh miÖng ®¬n, dµy. Gãc<br /> trªn lç miÖng ë vµo kho¶ng gi÷a vßng xo¾n<br /> ChÈn lo¹i: vá máng, cã 8 vßng xo¾n; vßng cuèi. NÕp trô èc máng, ®−êng nÕp liªn tôc. Lç<br /> cuèi b»ng 1/4 th¸p èc. Vá mµu tr¾ng bãng tíi rèn h×nh khe ng¾n, râ. N¾p miÖng ch−a râ.<br /> tr¾ng vµng. Lç miÖng h×nh b¸n nguyÖt, vµnh<br /> miÖng ®¬n, dµy. Khe rèn râ, ng¾n. ý nghÜa cña tªn loµi: loµi cã lç miÖng h×nh<br /> b¸n nguyÖt.<br /> KÝch th−íc (holotyp): chiÒu cao cña vá (h):<br /> 4-6 mm, chiÒu réng cña vá (l): 1,1 mm. ChiÒu<br /> cao cña lç miÖng vá (Lo): 1,2 mm, chiÒu réng<br /> cña lç miÖng vá (lo): 0,9 mm.<br /> VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 6 mm, l:<br /> 1,1 mm. Lo: 1,2 mm, lo: 0,9 mm.<br /> §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë S×n Hå, tØnh Lai<br /> Ch©u. Paratyp: 7 mÉu.<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: S×n Hå, tØnh Lai Ch©u;<br /> §µ B¾c, tØnh Hßa B×nh. Sèng b¸m d−íi c¸c t¶ng<br /> ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm tÝch ®¸y suèi vïng nói.<br /> NhËn xÐt: loµi míi T. semilunaris sp. nov.<br /> 1 mm<br /> kh¸c víi c¸c loµi thuéc gièng Tricula ®> biÕt<br /> trong khu vùc [4, 7, 8, 9, 12] ë r>nh xo¾n n«ng,<br /> H×nh 1. Tricula semilunaris Dang et Ho sp. c¸c vßng xo¾n ph¼ng, vßng cuèi ng¾n, lç miÖng<br /> nov. h×nh b¸n nguyÖt.<br /> <br /> M« t¶: èc cì nhá, d¹ng thu«n dµi. Vá cã 2. Tricula ovata Dang et Ho sp. nov. (h×nh 2)<br /> 10<br />  ChÈn lo¹i: vá dµy, cã 7 vßng xo¾n; vßng nov., loµi nµy ®−îc ph©n biÖt ë sè vßng xo¾n Ýt<br /> cuèi b»ng 1/3 th¸p èc. Vá mµu vµng tíi n©u ®en. h¬n, còng nh− ë mµu s¾c cña vá vµ h×nh d¹ng<br /> Lç miÖng h×nh gÇn bÇu dôc, vµnh miÖng ®¬n, cña lç miÖng vá.<br /> dµy. Khe rèn râ, ng¾n.<br /> II. Gièng Pseudotricula Dang et Ho<br /> M« t¶: èc cì nhá, d¹ng thu«n dµi. Vá cã<br /> chiÒu cao 4-4,5 mm, chiÒu réng nhÊt 1,5 mm. gen. nov.<br /> Vá dµy, cã mµu vµng tíi n©u-®en, kh«ng bãng.<br /> §Æc ®iÓm: èc nhá hoÆc rÊt nhá, 3-4,5 mm,<br /> MÆt vá nh½n, kh«ng cã gê, khÝa. Cã 7 vßng<br /> cã 5-6 vßng xo¾n; vßng cuèi b»ng hoÆc dµi h¬n<br /> xo¾n to dÇn ®Òu, vßng xo¾n cuèi b»ng 1/3 th¸p<br /> th¸p èc. MÆt vá ph¼ng, nh½n, r>nh xo¾n n«ng.<br /> èc. §Ønh vá h¬i tï. R>nh xo¾n ®¬n, n«ng. Lç<br /> Lç miÖng vá tõ h×nh b¸n nguyÖt tíi h×nh giät<br /> miÖng h×nh gÇn bÇu dôc, vµnh miÖng ®¬n, dµy.<br /> Gãc trªn miÖng ë vµo kho¶ng gi÷a vßng xo¾n n−íc. Vµnh miÖng vá ®a d¹ng.<br /> cuèi. Lç rèn h×nh khe ng¾n, râ. NÕp trô èc dµy, NhËn xÐt: gièng míi rÊt gÇn víi gièng<br /> ®−êng nÕp liªn tôc. N¾p miÖng ch−a râ. Tricula, nh−ng sai kh¸c rÊt c¬ b¶n ë sè vßng<br /> xo¾n Ýt, ph¼ng, vßng cuèi lu«n b»ng hoÆc ng¾n<br /> h¬n th¸p èc, vµnh miÖng vá rÊt ®a d¹ng.<br /> Ph©n bè: vïng phÝa b¾c ViÖt Nam<br /> 3. Pseudotricula undulata Dang et Ho sp.<br /> nov. (h×nh 3)<br /> ChÈn lo¹i: vá máng, cã 6 vßng xo¾n; vßng<br /> cuèi ph×nh to, cã chiÒu cao b»ng 1/2 th¸p èc. Vá<br /> mµu vµng ®Êt tíi n©u-®en. Lç miÖng h×nh b¸n<br /> nguyÖt. Vµnh miÖng ®¬n, dµy, uèn l−în, d« lªn<br /> ë phÇn gi÷a. Khe rèn hÑp.<br /> <br /> 1 mm<br /> <br /> <br /> H×nh 2. Tricula ovata Dang et Ho sp. nov.<br /> <br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi cã lç miÖng h×nh<br /> bÇu dôc.<br /> KÝch th−íc (holotyp): h: 4-4,5 mm, l: 1,5<br /> mm. Lo: 1,1 mm, lo: 0,8 mm.<br /> 1 mm<br /> VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 4,5 mm,<br /> l: 1,5 mm. Lo: 1 mm, lo: 0,8.<br /> H×nh 3. Pseudotricula undulata Dang et Ho sp.<br /> §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë S×n Hå, tØnh Lai nov.<br /> Ch©u. Paratyp: 16 mÉu.<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: S×n Hå, tØnh Lai Ch©u; M« t¶: èc cì nhá. Vá h×nh th¸p (pyramidal),<br /> §µ B¾c, tØnh Hßa B×nh. Sèng b¸m d−íi c¸c t¶ng cã chiÒu cao 3,5-4,5 mm. MÆt vá nh½n, cã 6<br /> ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm tÝch ®¸y suèi vïng nói. vßng xo¾n, vßng xo¾n cuèi ph×nh to, bãng, cã<br /> NhËn xÐt: loµi míi T. ovata sp. nov. kh¸c chiÒu réng tíi 2 mm, chiÒu cao b»ng 1/2 th¸p<br /> víi c¸c loµi thuéc gièng Tricula ®> biÕt trong èc. §Ønh nhän. R>nh xo¾n ®¬n, n«ng. Vá máng,<br /> khu vùc [4, 7, 8, 9, 12] ë r>nh xo¾n n«ng, c¸c mµu vµng ®Êt tíi n©u ®en. Lç miÖng h×nh b¸n<br /> vßng xo¾n ph¼ng, vßng cuèi t−¬ng ®èi ng¾n, lç nguyÖt, gãc trªn ë gÇn gi÷a vßng xo¾n cuèi.<br /> miÖng h×nh gÇn bÇu dôc. Víi T. semilunaris sp. Vµnh miÖng ®¬n, dµy, uèn l−în, d« lªn ë phÇn<br /> 11<br /> gi÷a. NÕp trô èc dµy, ®−êng nÕp liªn tôc. Lç rèn vßng xo¾n cuèi b»ng 1/2 th¸p èc. R>nh xo¾n<br /> d¹ng khe hÑp. N¾p miÖng ch−a râ. kÐp. Lç miÖng kÐp, n¾p miÖng h×nh bÇu dôc.<br /> Vµnh miÖng máng, l−în sãng, bÌ ra thµnh h×nh<br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi cã vµnh miÖng<br /> tam gi¸c cã c¸c mÊu d« lªn ë gãc trªn, gãc d−íi<br /> uèn l−în.<br /> vµ phÇn gi÷a. NÕp trô èc máng, ®−êng nÕp liªn<br /> KÝch th−íc (holotyp): h: 3,5-4,5 mm, l: 2 tôc. Lç rèn d¹ng khe rÊt hÑp, kh«ng râ.<br /> mm. Lo: 1,5 mm, lo: 1,2 mm.<br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi cã vµnh miÖng<br /> VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 4,5 mm, uèn l−în phøc t¹p.<br /> l: 2 mm. Lo: 1,5 mm, lo: 1,2 mm.<br /> KÝch th−íc (holotyp): h: 3 mm, l: 1,1 mm.<br /> §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë Quang S¬n, tØnh Lo: 1,2 mm, lo: 1,1 mm.<br /> Th¸i Nguyªn. Paratyp: 10 mÉu.<br /> VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 3 mm, l:<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: suèi Quang S¬n, huyÖn 1,1 mm. Lo: 1,2 mm, lo: 1,1 mm.<br /> §¹i Tõ, tØnh Th¸i Nguyªn. Sèng b¸m d−íi c¸c<br /> t¶ng ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm tÝch ®¸y suèi. §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë S×n Hå, tØnh Lai<br /> Ch©u. Paratyp: 16 mÉu.<br /> NhËn xÐt: loµi míi Pseudotricula undulata<br /> sp. nov. sai kh¸c râ rÖt víi c¸c loµi kh¸c trong §Þa ®iÓm t×m thÊy: S×n Hå, tØnh Lai Ch©u;<br /> gièng nµy ë lç miÖng h×nh b¸n nguyÖt, vµnh §µ B¾c, tØnh Hßa B×nh. Sèng b¸m d−íi c¸c t¶ng<br /> miÖng uèn l−în, d« lªn ë phÇn gi÷a. ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm tÝch ®¸y suèi.<br /> NhËn xÐt: loµi míi Pseudotricula flexuosa<br /> 4. Pseudotricula flexuosa Dang et Ho sp.<br /> sp. nov. kh¸c víi c¸c loµi thuéc gièng<br /> nov. (h×nh 4) Pseudotricula trong khu vùc ë lç miÖng kÐp,<br /> ChÈn lo¹i: vá máng, cã 5 vßng xo¾n; vßng vµnh miÖng uèn l−în, bÌ ra thµnh h×nh tam gi¸c<br /> cuèi kh«ng ph×nh to, cã chiÒu cao b»ng 1/2 th¸p cã c¸c gãc d« lªn thµnh mÊu.<br /> èc. Vá mµu tr¾ng ®ôc ®Õn vµng n©u. Lç miÖng 5. Pseudotricula taybacensis Dang et Ho sp.<br /> kÐp, n¾p miÖng h×nh bÇu dôc. Vµnh miÖng<br /> nov. (h×nh 5)<br /> máng, l−în sãng, bÌ ra thµnh h×nh tam gi¸c cã<br /> c¸c gãc d« lªn thµnh c¸c mÊu. ChÈn lo¹i: vá ng¾n, máng, cã 5 vßng xo¾n;<br /> vßng xo¾n cuèi ph×nh to; cã chiÒu cao b»ng<br /> hoÆc lín h¬n 1/2 th¸p èc. Vá mµu tr¾ng ®ôc ®Õn<br /> vµng s¸ng. Lç miÖng h×nh giät n−íc. Vµnh<br /> miÖng ®¬n, máng. Khe rèn hÑp.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1 mm<br /> <br /> 1 mm<br /> H×nh 4. Pseudotricula flexuosa Dang et Ho sp.<br /> nov. H×nh 5. Pseudotricula taybacensis Dang et Ho<br /> sp. nov.<br /> M« t¶: èc cì nhá, h×nh th¸p. Vá cã chiÒu<br /> cao kho¶ng 3 mm, chiÒu réng 1,1 mm. Vá M« t¶: èc cì rÊt nhá, h×nh th¸p. Vá cã chiÒu<br /> máng, cã mµu tr¾ng ®ôc hoÆc vµng n©u, mÆt dµi kho¶ng 3 mm, chiÒu réng kho¶ng 1,2 mm.<br /> nh½n, cã 5 vßng xo¾n; c¸c vßng xo¾n ph¼ng, Vá máng, cã mµu tr¾ng ®ôc tíi vµng s¸ng, mÆt<br /> vßng xo¾n cuèi kh«ng ph×nh to; chiÒu cao cña nh½n, cã 5 vßng xo¾n, vßng cuèi ph×nh to, dµi<br /> 12<br /> b»ng hoÆc h¬n 1/2 th¸p èc. §Ønh h¬i tï. Vµnh KÝch th−íc (holotyp): h: 3,5 mm, l: 1,6 mm.<br /> miÖng ®¬n, máng. NÕp trô èc dµy, ®−êng nÕp Lo: 1,3 mm, lo: 1 mm.<br /> liªn tôc. Lç rèn thµnh khe hÑp, ng¾n. xo¾n kÐp. VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 3,5 mm,<br /> Lç miÖng h×nh giät n−íc, gãc trªn ë kho¶ng l: 1,6 mm. Lo: 1,3 mm, lo: 1 mm.<br /> gi÷a vßng xo¾n cuèi. N¾p miÖng gÇn b¸n<br /> nguyÖt. §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë S×n Hå, tØnh Lai<br /> Ch©u. Paratyp: 4 mÉu.<br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi ®−îc t×m thÊy<br /> nhiÒu ë vïng T©y B¾c cña ViÖt Nam. §Þa ®iÓm t×m thÊy: S×n Hå, tØnh Lai Ch©u.<br /> Sèng b¸m d−íi c¸c t¶ng ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm<br /> KÝch th−íc (holotyp): h: 3 mm, l: 1,2 mm. tÝch ®¸y suèi.<br /> Lo: 1,1 mm, lo: 0,9 mm.<br /> 7. Pseudotricula minuta Dang et Ho sp. nov.<br /> VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 3 mm, l:<br /> (h×nh 7)<br /> 1,2 mm. Lo: 1,1 mm, lo: 0,9 mm.<br /> §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë §µ B¾c, tØnh Hßa ChÈn lo¹i: vá dµy, h×nh c«n thu«n, cã 5-6<br /> B×nh. Paratyp: 16 mÉu. vßng xo¾n, mµu vµng ®en tíi ®en; vßng xo¾n<br /> cuèi kh«ng ph×nh to, dµi b»ng 1/2 th¸p èc. Lç<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: §µ B¾c, tØnh Hßa B×nh; miÖng h×nh bÇu dôc. Vµnh miÖng ®¬n, dµy.<br /> Méc Ch©u, tØnh S¬n La; S×n Hå, tØnh Lai Ch©u.<br /> Sèng b¸m d−íi c¸c t¶ng ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm<br /> tÝch ®¸y suèi.<br /> 6. Pseudotricula alba Dang et Ho sp. nov.<br /> (h×nh 6)<br /> ChÈn lo¹i: vá máng, h×nh c«n, cã 6 vßng<br /> xo¾n; vßng xo¾n cuèi ph×nh to, cã chiÒu cao<br /> b»ng 1/2 th¸p èc. Vá mµu tr¾ng trong, bãng. Lç<br /> miÖng h×nh gÇn b¸n nguyÖt. Vµnh miÖng ®¬n,<br /> dµy.<br /> 1 mm<br /> H×nh 7. Pseudotricula minuta Dang et Ho sp.<br /> nov.<br /> M« t¶: èc cì rÊt nhá, h×nh c«n thu«n. Vá cã<br /> chiÒu cao 2,5-3 mm, chiÒu réng kho¶ng 1 mm.<br /> Vá dµy, cã mµu ®en hoÆc vµng ®en, cã 5-6 vßng<br /> xo¾n, vßng xo¾n cuèi kh«ng ph×nh to, dµi b»ng<br /> 1/2 th¸p èc. R>nh xo¾n ®¬n, ®Ønh tï, bÞ gËm<br /> 1 mm<br /> mßn. Lç miÖng h×nh bÇu dôc, gãc trªn ë kho¶ng<br /> 1/3 chiÒu cao cña vßng xo¾n cuèi. Vµnh miÖng<br /> H×nh 6. Pseudotricula alba Dang et Ho sp. nov. ®¬n, dµy, phÝa trong cã líp xµ cõ mµu tr¾ng.<br /> NÕp trô èc dµy, ®−êng nÕp liªn tôc. Khe rèn<br /> M« t¶: èc cì nhá. Vá h×nh c«n, cã chiÒu cao kh«ng râ.<br /> 3,5-4,5 mm, chiÒu réng 1,5-1,7 mm. Vá máng,<br /> cã mµu tr¾ng trong, bãng, mÆt nh½n, cã 6 vßng ý nghÜa cña tªn loµi: loµi cã kÝch th−íc rÊt<br /> xo¾n, vßng cuèi ph×nh to, cao b»ng 1/2 th¸p èc. nhá.<br /> R>nh xo¾n kÐp. Lç miÖng h×nh gÇn b¸n nguyÖt, KÝch th−íc (holotyp): h: 3 mm, l: 1 mm.<br /> gãc trªn ë kho¶ng gi÷a vßng xo¾n cuèi. Vµnh Lo: 1 mm, lo: 0,8 mm.<br /> miÖng dµy. NÕp trô èc dµy, ®−êng nÕp liªn tôc. VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 3 mm, l:<br /> Khe rèn hÑp, ng¾n. N¾p miÖng ch−a râ. 1 mm. Lo: 1 mm, lo: 0,8 mm.<br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi cã vá mµu tr¾ng §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë §µ B¾c, tØnh Hßa<br /> trong. B×nh. Paratyp: 12 mÉu.<br /> 13<br />  §Þa ®iÓm t×m thÊy: §µ B¾c, tØnh Hßa B×nh. NhËn xÐt: loµi míi Pseudotricula<br /> Sèng b¸m d−íi c¸c t¶ng ®¸, cuéi ë ®¸y suèi. sinhoensis sp. nov. ph©n biÖt víi c¸c loµi kh¸c<br /> NhËn xÐt: loµi míi Pseudotricula minuta trong gièng ë vá dµy, mµu n©u ®en, vµnh miÖng<br /> sp. nov. ®Æc tr−ng bëi kÝch th−íc rÊt nhá, vá kÐp, dµy, vµ nhÊt lµ gãc trªn c¸ch xa thµnh vá.<br /> mµu n©u ®en, h×nh c«n thu«n, vµnh miÖng dµy, 9. Pseudotricula leae Dang et Ho sp. nov.<br /> gãc trªn dÞch xuèng tíi 1/3 chiÒu cao lç miÖng. (h×nh 9)<br /> 8. Pseudotricula sinhoensis Dang et Ho sp. ChÈn lo¹i: vá dµy, ch¾c, cã 5 vßng xo¾n;<br /> nov. (h×nh 8) vßng xo¾n cuèi ph×nh to. Vá mµu tr¾ng ®ôc ®Õn<br /> ChÈn lo¹i: vá dµy, ch¾c, cã 5 vßng xo¾n, vµng n©u. Lç miÖng h×nh bÇu dôc, gãc trªn ë<br /> vßng cuèi ph×nh to. Vá mµu vµng ®en tíi ®en. kho¶ng gi÷a vßng xo¾n cuèi. Vµnh miÖng kÐp,<br /> Lç miÖng h×nh b¸n nguyÖt, gãc trªn c¸ch xa dµy.<br /> thµnh vá. Vµnh miÖng kÐp, dµy.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1 mm<br /> <br /> 1 mm H×nh 9. Pseudotricula leae Dang et Ho sp. nov.<br /> <br /> H×nh 8. Pseudotricula sinhoensis Dang et Ho M« t¶: èc cì nhá, h×nh th¸p. Vá cã chiÒu<br /> sp. nov. cao 3,5-4,1 mm, chiÒu réng 1,8 mm. Vá dµy,<br /> ch¾c, kh«ng bãng, cã mµu tr¾ng ®Õn vµng n©u<br /> M« t¶: èc cì nhá, h×nh th¸p. Vá cã chiÒu hoÆc n©u ®en, cã 5 vßng xo¾n, vßng cuèi ph×nh<br /> cao 3-4,2 mm, chiÒu réng 1,5 mm. Vá dµy, to, dµi b»ng 1/2 th¸p èc. R>nh xo¾n ®¬n hoÆc<br /> ch¾c, kh«ng bãng, cã mµu vµng ®en tíi ®en, cã kÐp. Lç miÖng h×nh bÇu dôc, gãc trªn ë kho¶ng<br /> 5 vßng xo¾n, vßng cuèi ph×nh to, dµi b»ng 1/2 gi÷a vßng xo¾n cuèi. Vµnh miÖng kÐp, dµy. NÕp<br /> th¸p èc. R>nh xo¾n ®¬n hoÆc kÐp. Lç miÖng trô èc dµy, ®−êng nÕp liªn tôc. Lç rèn d¹ng khe<br /> h×nh b¸n nguyÖt, gãc trªn ch−a tíi gi÷a vßng hÑp, ng¾n.<br /> xo¾n cuèi, c¸ch xa thµnh vá. Vµnh miÖng kÐp,<br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi mang tªn GS. N.<br /> dµy. N¾p miÖng gÇn b¸n nguyÖt. NÕp trô èc dµy,<br /> T. Lª, ng−êi chñ tr× nghiªn cøu s¸n l¸ phæi ë<br /> ®−êng nÕp liªn tôc. Khe rèn kh«ng râ.<br /> vïng T©y B¾c, cã vËt chñ trung gian lµ èc<br /> ý nghÜa cña tªn loµi: loµi t×m thÊy ë S×n Triculinae.<br /> Hå, tØnh Lai Ch©u. KÝch th−íc (holotyp): h: 4,1 mm, l: 1,8 mm.<br /> KÝch th−íc (holotyp): h: 4,2 mm, l: 1,5 mm. Lo: 1,5 mm, lo: 1 mm.<br /> Lo: 1,2 mm, lo: 1 mm. VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 4,1 mm,<br /> VËt mÉu nghiªn cøu: Holotyp: h: 4,2 mm, l: 1,8 mm. Lo: 1,5 mm, lo: 1 mm.<br /> l: 1,5 mm. Lo: 1,2 mm, lo: 1 mm. §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë §µ B¾c, tØnh Hßa<br /> §Þa ®iÓm chuÈn: suèi ë S×n Hå, tØnh Lai B×nh. Paratyp: 15 mÉu.<br /> Ch©u. Paratyp: 15 mÉu. §Þa ®iÓm t×m thÊy: §µ B¾c, T©n Mai, tØnh<br /> §Þa ®iÓm t×m thÊy: S×n Hå, tØnh Lai Ch©u; Hßa B×nh; S×n Hå, tØnh Lai Ch©u. Sèng b¸m<br /> §µ B¾c, T©n Mai, tØnh Hßa B×nh. Sèng b¸m d−íi d−íi c¸c t¶ng ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm tÝch ®¸y<br /> c¸c t¶ng ®¸, cuéi, trªn mÆt trÇm tÝch ®¸y suèi. suèi.<br /> <br /> 14<br />  III. Mét sè nhËn xÐt Tµi liÖu tham kh¶o<br /> <br /> Nhãm èc Triculinae cã mét vai trß quan 1. Abbott R. T., 1948: Handbook on the<br /> träng, mét sè loµi lµ vËt chñ trung gian cña c¸c important mollusks of the Orient and<br /> loµi s¸n l¸ ký sinh thuéc nhãm s¸n l¸ phæi Western Pacific. Bull. Mus. Comp. Zoology-<br /> (Paragonimus) vµ nhãm s¸n l¸ m¸u Harvard College, 100(3).<br /> (Schistosoma) trong khu vùc §«ng Nam ch©u ¸ 2. Annandale N., 1924: Amer. J. Hyg.<br /> [1, 7, 8, 9]. Thµnh phÇn loµi èc Triculinae ®−îc Monog., 33: 269-294.<br /> ph¸t hiÖn vµ c«ng bè hiÖn nay chØ lµ b−íc ®Çu 3. Bavay et Dautzenberg, 1912: J. Conchyo.,<br /> vµ míi chØ ë vïng nói phÝa b¾c ViÖt Nam; ch−a 60: 1-54<br /> cã nh÷ng dÉn liÖu ë c¸c vïng kh¸c, ®Æc biÖt ë 4. Brandt R. A. M., 1974: The non-marine<br /> phÝa nam ViÖt Nam. MÆt kh¸c, c¸c nghiªn cøu aquatic Mollusca of Thailand. Frankfurt am<br /> ph©n lo¹i häc nµy míi chØ chñ yÕu dùa trªn h×nh Main, 423 pages.<br /> th¸i cña vá èc. C¸c ®Æc ®iÓm gi¶i phÉu phÇn<br /> 5. Davis G. M., 1968: Malacologia, 7(1): 17-70.<br /> mÒm (radula, c¬ quan sinh dôc...) cßn ch−a cã<br /> ®iÒu kiÖn nghiªn cøu. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ trªn 6. Liu Y. Y., 1974: Act. Zool. Sinica, 20(3):<br /> ®©y cÇn ®−îc tiÕp tôc bæ sung trong thêi gian 223-230.<br /> tíi. 7. Liu Y. Y. et al., 1979 : Trung Quèc nhuyÔn<br /> thÓ ®éng vËt chÝ (tiÕng Hoa).<br /> Trong tµi liÖu tr−íc ®©y vÒ èc n−íc ngät ë<br /> vïng phÝa b¾c ViÖt Nam, cã ghi nhËn c¸c loµi èc 8. Liu Y. Y. et al., 1983: Act. Zootax. Sinica<br /> thuéc gièng Pachydrobia Crosse et Fischer (P. 8(2): 135-140.<br /> krempfi Bavay et Dautzenberg, P. pallidula 9. Liu Y. Y. et al., 1991: Act. Zootax. Sinica<br /> Bavay et Dautzenberg, P. messageri Bavay et 16(1): 1-16.<br /> Dautzenberg, P. duporti Bavay et Dautzenberg) 10. Ph¹m Ngäc Doanh vµ cs., 2002: T¹p chÝ<br /> [3]. Chóng t«i hiÖn ch−a nghiªn cøu ®−îc mÉu Sinh häc, 24(1): 14-22.<br /> vËt chuÈn cña c¸c loµi èc nµy ®> ®−îc c¸c t¸c 11. Ph¹m Ngäc Doanh, 2004: T¹p chÝ Sinh<br /> gi¶ trªn x¸c lËp. Tuy nhiªn, h×nh th¸i vµ kÝch häc, 26(2): 6-10.<br /> th−íc cña vá cña c¸c loµi èc nµy còng ®−îc thu<br /> 12. Prashad B., 1924: Rec. Indian Mus., 22:<br /> ë vïng Hßa B×nh ®> ®−îc c¸c t¸c gi¶ trªn c«ng<br /> 67-69.<br /> bè (chØ trong kho¶ng 3-3,5 mm), l¹i kh«ng phï<br /> hîp víi ®Æc ®iÓm chung cña gièng Pachydrobia 13. Rao H. S., 1928: Rec. Indian Mus., 30: 399-<br /> (vá th−êng lín, kh«ng d−íi 7-8 mm, mÆt vá 468.<br /> th−êng cã gê, mÊu...) nªn theo ý chóng t«i, cã 14. Yen T. C., 1939: Abbh. Senc. Naturf. Ges.,<br /> thÓ c¸c loµi èc nµy còng thuéc nhãm èc 444: 1-234.<br /> Triculinae ë vïng nói Hßa B×nh vµ ®> cã sù 15. Wagner E. D. and Chi W. L., 1959: Amer.<br /> nhÇm lÉn nµo ®ã vÒ ph©n lo¹i häc ch¨ng ?. Jour. Trop. Med. Hyg., 8(2): 195-198.<br /> <br /> <br /> the Classification of snails belonging to the subfamily<br /> triculinae (Hydrobiidae-Prosobranchia) in Vietnam<br /> <br /> Dang Ngoc Thanh, Ho Thanh Hai<br /> <br /> Summary<br /> <br /> Snails belonging to the subfamily Triculinae (Hydrobiidae), up to now are not studied in Vietnam. Recent<br /> time, based on a taxonomical analysis of snail samples collected from some mountainous provinces in<br /> Northern Vietnam, nine new species to science of Triculinae (Tricula semilunaris sp. nov., T. ovata sp. nov.,<br /> Pseudotricula undulata sp. nov., P. flexuosa sp. nov., P. taybacensis sp. nov., P. alba sp. nov., P. minuta sp.<br /> 15<br /> nov., P. sinhoensis sp. nov. and P. leae sp. nov.) are described in detail. Some remarks on the classification of<br /> snails belonging to Triculinae are also presented in this paper.<br /> 1. Tricula semilunaris Dang et Ho sp. nov. (fig. 1)<br /> Shell small, long-conical in shape. Length 4-6 mm, breadth 1.1 mm. Shell thin with colour changing from<br /> glossy white to yellow white. Shell smooth, no rib and ridge. 8 whorls rather flated, increasing regularly in<br /> size, body whorl equal 1/4 of the spire length. Apex obtuse, sutures single, shallow. Aperture semi-lunar, lip<br /> single, thick. Upper angle located in about middle part of the body whorl. Callus thin and continuous.<br /> Umblicus short and clear. Operculum unknown.<br /> Holotype: length 6 mm, breadth 1.1 mm. Length of aperture 1.2 mm, breath of aperture 0.9 mm.<br /> Type locality: Sinho, Laichau province.<br /> Paratype: 7 specimens.<br /> Distribution: living in streams in Sinho, Laichau province.<br /> 2. Tricula ovata Dang et Ho sp. nov. (fig. 2)<br /> Shell small, long-conical. Length 4-4.5 mm, breadth 1.5 mm. Shell thick, with colour changing from<br /> yellow with brown spots to black brown. Shell smooth, no rib and ridge. 7 whorls, increasing regularly insize.<br /> Whorls flated, body whorl equal 1/3 of the spire length. Apex rather obtuse. Suture single and shallow.<br /> Aperture somewhat ovate, lip thick and single. Upper angle located in about middle part of the last whorl.<br /> Umblicus clear and short. Operculum unknown.<br /> Holotype: length 4.5 mm, breadth 1.5 mm. Length of aperture 1.1 mm; breath of aperture 0.8 mm.<br /> Type locality: Sinho, Laichau province.<br /> Paratype: 16 specimens collected from Sinho, Laichau province.<br /> Distribution: living in streams in Sinho, Laichau province.<br /> Note: this new species differs from the other species of the Tricula genus known in area [4, 7, 8, 9, 12] in<br /> shallow sutures, flat whorls, body whorl somewhat short, aperture rather ovate. This new species also differs<br /> from T. semilunaris sp. nov. in the number of whorms which is fewer, in the shell colour and the formation of<br /> apature.<br /> 3. Pseudotricula undulata Dang et Ho sp. nov. (fig. 3)<br /> Shell small, broad-pyramidal, length 3.5-4.5 mm, breadth 2 mm. Shell smooth, 6 whorls, body whorl<br /> inflated, glossy, equal 1/2 of the spire length. Apex somewhat sharped. Sutures single, shallow. Shell thin with<br /> colour changing from soil-yellow to black brown. Aperture single, semilunar, upper angle located in middle<br /> part of the body whorl. Lip thick, tortuous and moderately protruded up in middle part. Callus thick and<br /> continuous. Umblicus shaped in narrow chink. Operculum unknown.<br /> Holotype: length 4.5 mm, breadth 1.2 mm. Length of aperture 1.5 mm, breadth of aperture 1.2 mm.<br /> Type locality: Quangson streams in Daitu, Thainguyen province.<br /> Paratype: 10 specimens collected from Daitu, Thainguyen province.<br /> Distribution: living in streams in Daitu, Thainguyen province.<br /> Note: this new species differs from other species of this genus in the semilunar aperture, lip tortuous and<br /> moderately protruded up in middle part.<br /> 4. Pseudotricula flexuosa Dang et Ho sp. nov. (fig. 4)<br /> Shell small, broad-pyramidal, length 3 mm, breadth 1.1 mm. Shell thin with colour white or brown<br /> yellow. Shell smooth, 5 whorls, flated, body whorl not inflated, less than or equal 1/2 of spire length. Sutures<br /> double. Aperture double, operculum semilunar. Lip thin, tortuous and stretched around in triangular-like with<br /> angles protruded up to form nodules. Callus thin and continuous. Umblicus shaped in very narrow chink, even<br /> not clear.<br /> Holotype: length 3 mm, breadth 1.1 mm. Length of aperture 1.2 mm, breadth of aperture 1.1 mm.<br /> 16<br />  Type locality: stream in Sinho, Laichau province.<br /> Paratype: 16 specimens collected from Sinho, Laichau province.<br /> Distribution: living in streams in Sinho, Laichau province.<br /> Note: this new species Pseudotricula flexuosa sp. nov. differs from other species of the Pseudotricula<br /> genus in area in the aperture double, lip tortuous and stretched around in triangular-like with angles protruded<br /> up to form nodules.<br /> 5. Pseudotricula taybacensis Dang et Ho sp. nov. (fig. 5)<br /> Shell small, broad-pyramidal, length about 3 mm, breadth about 1.2 mm. Shell thin with colour changing<br /> from white to yellowish. Shell smooth, 5 whorls, body whorl inflated and equal or more than 1/2 of spire<br /> length. Apex somewhat obtuse. Suture double. Aperture single, shaped in water-drop, upper angle located in<br /> middle part of last whorl. Lip single, thin and moderately protruded up in middle part. Callus thick and<br /> continuous. Umblicus shaped in narrow chink. Operculum ovate.<br /> Holotype: length 3 mm, breadth 1.2 mm. Length of aperture 1.1 mm, breadth of aperture 0.9 mm.<br /> Type locality: stream in Sinho, Laichau province.<br /> Paratype: 16 specimens collected from Sinho, Laichau province and Dabac, Hoabinh province.<br /> Distribution: living in streams in Sinho, Laichau province and Dabac, Hoabinh province.<br /> 6. Pseudotricula alba Dang et Ho sp. nov. (fig. 6)<br /> Shell small, somewhat broad-conical, length 3.5-4.5 mm, breadth 1.5-1.7 mm. Shell thin with colour<br /> glassy white, surface smooth, glossy. 6 whorls, body whorl inflated, equal 1/2 of spire length. Sutures double.<br /> Aperture somewhat semilunar, upper angle located in middle part of body whorl. Lip thick. Callus thick and<br /> continuous. Umblicus shaped in narrow chink and short. Operculum unknown.<br /> Holotype: length 3.5 mm, breadth 1.6 mm. Length of aperture 1.3 mm, breadth of aperture 1 mm.<br /> Type locality: stream in Sinho, Laichau province.<br /> Paratype: 4 specimens collected from Sinho, Laichau province.<br /> Distribution: living in streams in Sinho, Laichau province.<br /> 7. Pseudotricula minuta Dang et Ho sp. nov. (fig. 7)<br /> Shell very small, long-conical, length 2.5-3 mm, breadth about 1 mm. Shell thick with colour changing<br /> from black brown to black. 5-6 whorls, body whorl not inflated, less than 1/2 of spire length. Sutures single,<br /> apex obtuse and eroded. Aperture single, semilunar, upper angle located in about 1/3 of body whorl. Lip thick,<br /> inner nacre white. Callus thick and continuous. Umblicus unclear.<br /> Holotype: length 3 mm, breadth 1.1 mm. Length of aperture 1 mm, breadth of aperture 0.8 mm.<br /> Type locality: stream in Dabac, Hoabinh province.<br /> Paratype: 12 specimens collected from Dabac, Hoabinh province<br /> Distribution: living in streams in Dabac, Hoabinh province.<br /> Note: this new species Pseudotricula minuta sp. nov. is characterised by shell thick and very small, long-<br /> conical, lip thick, upper angle located in about 1/3 of body whorl.<br /> 8. Pseudotricula sinhoensis Dang et Ho sp. nov. (fig. 8)<br /> Shell small, pyramidal, length 3-4.2 mm, breadth 1.5 mm. Shell thick, solid with colour changes from<br /> black yellos to black. 5 whorls, body whorl inflated, equal 1/2 of spire length. Sutures single or double.<br /> Aperture single, semilunar, upper angle located in near middle part of body whorl and far from shell. Lip<br /> double, thick. Callus thick and continuous. Umblicus unclear.<br /> Holotype: length 4.2 mm, breadth 1.5 mm. Length of aperture 1.2 mm, breadth of aperture 1 mm.<br /> Type locality: stream in Sinho, Laichau province.<br /> 17<br />  Paratype: 15 specimens collected from Sinho, Laichau province and Dabac, Hoabinh province.<br /> Distribution: living in streams in Sinho, Laichau province and Dabac, Hoabinh province.<br /> Note: this new species differs from other species of the Pseudotricula genus in shell thick, solid, shell<br /> colour black brown, specially upper angle of apertutre far from shell.<br /> 9. Pseudotricula leae Dang et Ho sp. nov. (fig. 9)<br /> Shell small, pyramidal, length 3.5-4.1 mm, breadth 1.8 mm. Shell thick, solid with colour changes from<br /> yellow white to brown yellow or black brown. 5 whorls, body whorl inflated, equal 1/2 of spire length. Sutures<br /> single or double. Aperture single, ovate, upper angle located in middle part of body whorl. Lip double, thick.<br /> Callus thick and continuous. Umblicus shaped in narrow chink and short.<br /> Holotype: length 4.1 mm, breadth 1.8 mm. Length of aperture 1.5 mm, breadth of aperture 1 mm.<br /> Type locality: stream in Dabac, Hoabinh province.<br /> Paratype: 15 specimens collected from Dabac, Hoabinh province and Sinho, Laichau province.<br /> Distribution: living in streams in Dabac, Hoabinh province and Sinho, Laichau province.<br /> <br /> <br /> Ngµy nhËn bµi: 11-11-2005<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 18<br />