Pháp luật Việt Nam và bình luận về quyền tác giả: Phần 1

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

175
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu giải thích các quy định của pháp luật Việt Nam liên quan đến quyền tác giả, có sự đối chiếu, so sánh với các điều ước Quốc tế về quyền tác giả mà Việt Nam đã hoặc sẽ tham gia hoặc đã ký kết. Việc giải thích cũng được làm rõ hơn bằng các quy định hướng dẫn thi hành Bộ luật dân sự và bằng các ví dụ thực tế. Tài liệu gồm 2 phần, sau đây là phần 1.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Pháp luật Việt Nam và bình luận về quyền tác giả: Phần 1

BÌNH LUẬN VỂ QUYỂN TÂC GIẢ THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM m ■ NHÀ XUẤT BẢN T ư PH ÁP HÀ NỘI - 2 0 0 5 I
i ■. ,J t ; : ■ •.‘■tà ' 'ị / • . ■. • >
LỜI GIỚI THIỆU Sờ h ữ u tn ' t u ệ . t r o n g dó (’ó quyền tác giá n g à v c à n g có vị t r i q u a n trọ n g t r o n g đời s ố n g kiiih tè hiệii dại c ủ a mồi quốc gia, đặc biệt là tr o n g bôi c á n h hội n h ậ p và toàn cầu hoá. Do vậy, việc xáy d ự n g m ộ t h ệ t h ô n g p h á p luật về thiết lập và bào h ộ h ữ u h iệ u qu yền sỏ h ữ u đôi với các đôi tượng sỏ hOu t r í t u ệ p h ù hợp với các điều ước quôc t ê là n h u cầu cấp th iết đối vói s ự p h á t t r i ể n n ề n k in h tẽ củ a mồi q uôc g i a v à là yôu c ầ u t ấ t yèu củ a q u á t r ì n h hội n h ậ p và t o à n oầu hoá. Hệ t h ô n g p h á p l u ậ t củ a nước ta vc xác lập v à báo h ộ q u v ê n tác gia dược h ì n h t h à n h t ừ đ á u Iihữiig nam 80 v à đ ã có n h ũ n g bước p h á t tỉ-iến n h ấ t đ ịn h , đ ạ c biệt là sự r a dời c ủ a Bộ l u ậ t d â n s ự n ă m 199Õ. P h ầ n t h ử s á u r ủ a Bộ lu ậ t d ã n sự Iiãm 1995 được s ủ a đổi n ă m 2 005 d ã d ư a r a n h ữ n g q u y đ ịn h m a n g tinh n g u y ê n tắ c vẽ q u y ề n tá c già. T r é n cđ sỏ các q u y đ ịn h cù a Bộ luật d â n sự, ư ỷ b a n t h ư ờ n g vụ Quôc hội, C h í n h p h ủ v à các bộ có liên quiiti đ ã b a n h à n h n h i ề u v ả n b a n Ị)háp l u ậ t h ư ỏ n g d ả n th i h à n h thf‘o t ừ n g đôì t ư ợ n g c ụ t h ể và các vãn b à n h ư ớ n g d ẫ n vố t h ủ tục xác l(ip q u v ề n sỏ h ữ u và giái q u y ế t các t r a n h c h ấ p p h á t sinh. Với m o n g m u ô n c u n g r ấ p rh o đ(x- íĩiá n h ữ n g h iể u b iế t n h ấ t d ịn h vê lìn h vực mới m ẻ và h ấ p d ẫ n này. ' n h ó m tá c giả th u ộ c Bộ T ư p h á p phôi hợp với N h à x u ấ t b á n Tư p h á p x u ấ t b ả n cuô'n sách: " B ì n h l u ậ n v ề q u y ề n t á c g i ả t h e o p h á p l u ậ t V i ệ t N a m " . Cuô"n s á r h giái th íc h các q u y đ ị n h củ a p h á p luật Việt N a m liên q u a n đ ế n q u y ề n t á c giá. có sự đố» chiếu, so s á n h với các đ i ề u ước quốc t ế về q u y ể n tá c g ià m à V iệt N a m đ ã hoặc sẽ i h a m g ia hoặc đ ã ký kết. Việc giãi t h í c h c ũ n g được làm rõ hơn bang các q u y định h ư ớ n g đ ẫ n
thi h à n h Bộ l u ậ t d â n sự và b ằ n g các ví dụ thực- íế. H(‘“n c ạ n h VIỘC giái th ích các q uv đ ịn h p h á p luật, cuốn sách c ũ n g có n liừ n p gợi ý về cách thứ c và cơ sỏ p h á p lý tro n g việc giái q u y ê t một sỏ V i V n dề đà hoặc có t h ể p h á t s inh t r o n g th ụ c tiễn á p d ụ n g p h á p luật, í)o vậy, cuô’n s ác h sẽ là tài liệu n g h iê n cứu h ữ u ích đòi vỏi dôi tượng ngh iên cứu k h o a học c ũ n g n h ư với n h ừ n g n h à h o ạ t động th ự c tiền về báo hộ q u v ển q u v ền tác già- Các đ iểm viện d ẫ n q uv p h ạ m p h á p lu ậ t tro n g cuôn sách có liên q u a n đ ế n Bộ l u ậ t d â n sự n ă m 1995 và Bộ l u ậ t d â n sự n ă m 2005 dã được ghi c h ú c ụ t h ế đê b ạ n đọc có điều kiện đối ch iêu . nhíVt là tới đ â y L u ậ t sỏ h ủ u t r i t u ệ sẽ được b a n h à n h . X in tr â n tr ọ n g g iớ i th iệ u c ù n g b ạ n đọcĩ T h á n g I I n ă m 2 005 NHÀ XUẤT BÀN T ư PHÁP
Chương I. Khái quát chung vế quyến tác già Chương I KHÁI QUÁT CH U N G VỂ QUY ỂN tá c g iả I. KHÁI NIỆM “ QUYỂN TÁ C GIẢ" T h eo n g h ĩa kh á c h q u a n , q uy ển tác giả là m ộ t c h ế đ ị n h p h á p lu ậ t d à n sự. clược quy d ịn h tro n g Bộ l u ậ t d â n s ự và tr o n g các văn b à n p h á p l u ậ t có liên q u a n , là một tro n g h a i bộ p h ậ n cấu t h à n h của q u y ể n só h ữ u t r í t u ệ (quyển sở h ữ u trĩ tuệ bao g ồ m q u y ể n tác giá ưà q u yền s à h ữ u côn g nghiệp). T h e o n g h ĩa c h ủ q u a n , q u y ể n tác giá l à q u y ề n được p h á p l u ậ t b á o h ộ c ú a t á c giá. c h ủ sớ h ữ u tác p h ấ m đôi với tá c p h ẩ m vãn học. n g h ệ t h u ậ t v ã k h o a học q u y d ị n h t ạ i m ụ c 2 C h ư ở n g 1 P h ầ n t h ứ s á u Bộ l u ậ t d â n sự; q u y ề n dược p h á p l u ậ t b ả o h ộ c ủ a người b iếu d i ễ n đôi với c h ư ơ n g t r ì n h b iế u d iễ n c ủ a h ọ , c ủ a t ổ chức sả n x u á t b à n g ghi â m . ghi h ì n h dối với s á n p h ấ m c ủ a h ọ v à c ủ a các t ố r h ứ c p h á t t h a n h , t r u v ề n h ì n h đối với c h ư ơ n g t r ì n h c ú a họ (th ư ờ n g g ọ i c h u n g là q u y ề n liên quũiì h a y q u y ề n k ề c ậ n q u y đ ịn h tạ i m ụ c 4 C h ư ơ n g ỉ P h ầ n t h ử náu Bộ l u ậ t d á n sự). T á c giá, c h ú sớ h ữ u t á c p h ẩ m hoặc người b iếu d iễn c ũ n g n h ư các tô’ ch ứ c s á n x u ấ t b ă n g , đ ĩ a g h i â m ghi h ì n h và các t ố ch ứ c p h á t t h a n h , t r u y ề n h ì n h có n h ủ n g q u y ề n n h ấ t đ ịn h. P h á p l u ậ t V i ệ t N a m k h ô n g có đ ị n h n g h ĩ a vê q u v ể n t á c giá hoặc q u y ể n l i ê n q u a n , m à ch ỉ nói đ ế n q u y ê n c ú a t á c giá và q u y ề n c ủ a n gư ờ i b i ể u d iễn , t ể ch ứ c sả n x u ấ t b ã n g . đ ĩ a ghi â m , ghi h ì n h và c á c tô ch ứ c p h á t t h a n h , tru y ề n hình.
Bỉnh luận về quyến tác già theo pháp luật Việt Nam H. KHÁI Q UÁT S ự HÌNH THẢNH VÀ PH ÁT T R IỂN củ a pháp LU Â T V IẾT NAM V Ể QUYỂN TÁC GIẢ 1. S ự lùnh thành và phát tríển củ a pháp luật Việt Nam vể quyền tác giả T ro n g bôi c à n h c h u n g hiện nay. việc b ả o hộ q u y ề n tác giá là môi q u a n t â m c ủ a n h i ề u nước, kể cả các nưóc p h á t triếii và đ an g p h á t triển . N h i ề u nưỏc đ ã b a n h à n h các đạo l u ậ t về q u y ề n tác giá từ vài chục n ă m nay, t h ậ m chí t ừ m ột t r ả m n ă m n a y h o ặ r lâ u hđn nữa. C ù n g vổi s ự p h á t tr i ể n k h ô n g n g ừ n g c ủ a k h o a họo, công n g h ệ và sự giao lư u th ư ơ n g mại, v ă n hoá giữa các nước n g à y c à n g mơ rộng, các đạo l u ậ t v ề q u y ền tác giả của n h i ề u n ước v ẫ n tiếp t ụ r được sử a đổi, bổ s u n g hoặc b a n h à n h mỏi. ớ nước ta, lĩnh vực p h á p l u ậ t về q u y ề n t á c g ià đ ã dưỢc xây đ ự n g t r o n g n h ữ n g n ă m t á m mươi. N h à nưóc t a đ ã b a n h à n h một sô v ả n b à n p h á p l u ậ t , t r o n g đó có q uy d ị n h việc b ả o h ộ q u y ể n tác giả n h ư H iến p h á p n ả m 1992, L u ậ t báo chí, L u ậ t x u ấ t b á n . Bộ lu ật h ì n h sự... T u y vậy, t r ê n thự c tế, việc bảo hộ q u y ề n t á c giá đưỢc điều c h ỉn h ch ủ yếu t r o n g Nghị đ ị n h s ố 142-HĐBT. Q u a m ột s ố n ă m thự c hiện, N gh ị đ ị n h s ố 142-HĐBT đ ã tạo ti ề n đ ể p h á p lý n h à m đ á p ử n g yêu c ầ u b ả o vệ các q u y ển và lợi ích hợp p h á p c ủ a tác giá. là căn cú đê cơ q u a n bảo hộ q u y ền tác giả (nay là C ụ c B á n quyền tác giả) thự c h iệ n việc đ ă n g ký q u y ền tác giá v à giái q u v ê t các t r a n h c h ấ p vê q u y ề n tác giả. T u y nh iên , t r o n g q u á t r ì n h th ự c hiện. Nghị đ ịn h sô” 142-HĐ BT đ ã bộc lộ m ột s ố h ạ n c h ế cá v ề nội d un g và h ì n h thức. N h ừ n g h ạ n chê về nội d u n g n h ư m ộ t sô" đôì tư ợ n g của q u y ển tác g iá c h ư a được qu y đ ịn h bảo hộ n h ư c k ư ơ n g t r ì n h p h ầ n m ềm m á y tín h ; thòi h ạ n bảo h ộ q u y ền tác giá còn q u á n g ắ n (30 n ă m s a u k h i tác giả chết), c h ư a có qu y đ ịn h về b ả o h ộ các quyền liên q u a n (q u y ề n c ủ a ngưòi b iể u diễn, c ủ a t ổ chức s ả n xuâ”t bàng, đ ĩa ghi â m , ghi h ì n h và c ủ a tổ chức p h á t t h a n h , t r u y ề n hình). 8
Chưdng I. Khái quát chung về quyển tác giả N hữ iig h ạ n c h é h ì n h thức n h ư Nghị ilỊnh sô 112-HF)BT là v ả n b á n dưới l u ậ t Iiẽn bị h ạ n c h ế về hiệu lực th i h à n h . N g h ị đ ịn h n à y chưa đ á p ứnịĩ (ìược các yêu cầu đặt ra tro n g lĩnh vực báo hộ q u y ề n tác gia ỏ nước t a t r o n g thời kỳ đ ầ u cún cõng cuộc c h u y ể n đỏi n é n kinh tê. ĐỎI vối nước ngoài. Nghị dịnh sô M 2 -H Đ B T c h ư a được coi là v ã n b á n có g iá trị p h á p lý cao dê N h à nước t a t h a m gia các hiệp đ ịn h so n g p h ư ơ n p hoặc d a p hư ơn g về q u v ề n tác giả. Đố k h ắ c p h ụ c các k h iếm khuyôt t r ê n đ â y c ủ a Nghị đ ịn h sô’ 142-HĐBT. n g à v 12/12/1991, ư ý b a n th ư ờ n g v ụ Quốc hội đ ã th ôn g q u a P h á p l ệ n h b á o hộ q u y ê n t á r giá- Với bô’ cục 7 ch ư ở n g và M điểu. P h á p l ệ n h b á o h ộ quy ền tác giá đ à q u v đ ịn h tư ơ n g đối đ ầ y đú và cụ t h ế n h ừ n g v ấ n đ ể về báo hộ q u y ể n tác giá. So với N ghị đ ịnh s ố 1-1‘2 -H Đ B T. P h á p lện h bào hộ q u y ề n tá c giá q u y đ ị n h đ ầ y đ ú hơn về các đôi t ư ợ n g được bào hộ. bao gồm cá p h ầ n m ề m m á y tính: quy đ ịn h cụ t h ế các q u y ê n củ a tác giá, Vê thời h ạ n b ả o hộ, P h á p lệnh d ã t ă n g thòi h ạ n b á o hộ dôi vái q u y ể n tá c giá t r o n g suô’t cuộc dòi c ủ a tá c giá v à 50 n ă m tiế p th eo n ã m t á c giả chết. Ngoài ra, P h á p lện h còn q u y đ ị n h cụ t h ê vể mô’c ti n h thời h ạ n b ả o hộ đối với tác p h á m dồng t á c giá, tá c p h ấ m di cáo; q u y đ ị n h v ề các q u y ề n và n g h ĩ a v ụ c ủ a người b iếu diễn, c ú a tố chửc s à n x u ấ t b ăng , đìa ghi â m . ghi h ì n h v à c ủ a tò chức p h á t t h a n h , t r u y ề n h ìn h. Với sự r a đời c ủ a Bộ l u ậ t d á n sự n ã m 1995, q u y ể n tá c giá lổn d ầ u tiê n dược q u y đ ịn h t ậ p t r u n g tại C hư ơng I P h ầ n t h ứ s á u Bộ l u ậ t d á n s ự - t ừ Đ iể u 745 đ ế n Điều 779 - và tại m ộ t sô đ iều khác (‘ó liên q u a n c ú a Bộ l u ậ t d â n sự. lĩộ l u ậ t d ồ n sự có h iệ u lực thi h à n h vào n g à y 01/7/1996. do đó, 1’h á p l ệ n h b á o h ộ q u y ề n tá c giá h ế t h iệ u lực. Q u v đ ị n h v ề q u y ề n tá c già t r o n g Bộ l u ậ t đ â n s ự đ ã k ế t h ừ a v à p h á t t r i ề n c á c q u v đ ị n h c ủ a P h á p l ệ n h bảo h ộ q u y ề n tá c giả. Bộ l u ậ t d â n s ự đ ă k ê t h ừ a các quv đ ị n h còn p h ù hỢp c ủ a P h á p l ệ n h b á o h ộ q u v ề n tá c giả n hư : k h á i n i ệ m t á c giả. th ò i đ iểm p h á t 9
Binh luận vể quyến tác giả theo pháp luậỉ Việt Nam s in h q u y ề n tác giá, r á r loại h ì n h tác p h ấ m dược báo hộ. (’ác tác“ p h ấ m k h ô n g được N h ã nước b á o hộ. thòi h ạ n b á o hộ q u y c n t á c pin và hỢp đ ổ n g sứ d ụ n g tác p h á m . Bôn c ạ n h dó, t r o n g Mộ lu ậ t d ã n sự c ũ n g bỏ suiig m ột sô quy đ ị n h mới so vỏi P h á p lệnh báo hộ q u v ề n t á c g iá n h ư : q uv đ ịn h cụ th ê vể ch ủ sci h ủ u tác p h á m , qu>' đ ị n h liên q u a n đ ế n n g h ĩ a vụ c ủ a ngưòi biéu d iễ n , c ủ a tố chứ c s á n x u ấ t b ă n g , đ ĩa ghi ám . ghi h ì n h và c ủ a tỏ chức p h á t t h a n h , t r u y ề n hình- Đ iếm cần n h ấ n m ạ n h là Bộ l u ậ t d â n s ự chí đ ề cập đ ế n q u v ề n tác g iả dưới góc độ ià m ột q u y ể n d â n sự. C ác v ấ n dc k h á c liên q u a n đ ế n việc q u à n lý n h à n ư ớ r về q u y ề n táí’ giá tihư t h ủ tụ c đ ă n g ký q u y ề n t á c giá. việc xứ lý các tô chức, cá n h â n có h à n h vi x â m p h ạ m q u y ể n tác giá,... c ù n g n h ư việc giái q u y ế t các t r a n h c h ấ p về q u y ề n tác g iả đưỢc q uy đ ị n h t r o n g các v ă n b à n p h á p l u ậ t k h á c n h ư n g h ị đ ịn h c ủ a C h í n h p h ú , t h ò n g t ư c ù a liộ V ãn hoá - T h ô n g tin, t h ô n g tư liôn tịch giữ a Bộ V ã n hoá - Thônfí ti n và m ột s ố cơ q u a n có liên q u an . S a u m ột thời g ia n th i h à n h B ộ lu ậ t d á n s ự
Chương I. Khải quát chung vé quyến tác già hợp t á c quôc t ẽ t r o n g linh vực q u y ến tác giá, Việt N a m d ã ký kết h ai H iệp đ ị n h song phương vồ Cịuycn lác giỉi với H o a Kỷ và Thụv Sì v à d ã kỹ Hiộp đ ị n h thiíííníí mại Việt N a m - Hoa Kỳ. troĩiỊĩ dó. một p h ồ n r ấ t q u a n trọ n g cua Hiộịi đ ịn h n à y là quyềii sớ hữ u tn' tuệ. Nfĩàv 26 t h á n g 7 n ả m 2001. Việt X a m đ ã c h ín h thử c gia n h ậ p ( 'ò n g ưỏc Born vể b á o hộ quyền tác giá, ( ’ỏn g ướr B ern có hiệu lực tại V iệt N a m t ừ n g à y 26 t h á n g 10 n ã m 2004. Cỡc văn hàn p h á p lu ậ t n h à m hướìig d ẫ n th i h à n h các q u y đ ịn h ciia B ộ l u ậ t d â n s ự 1 1 ' quyền tác g iá đ á đư ợc ha n hành, n h ư n g Iih in c h u n g , p h á p lu ậ t L'ề (ỊUxền tác g iá h iện n a y ớ nước ta còn cõ k h iê m k h u y ế t: ■ I’h á p l u ậ t về q u y ển tác gin là ỉĩnh vực mới đưỢc h ì n h t h à n h và p h á t t r i ế n ỏ Việt N a m . Đny là một lĩnh vực k hó v à phức tạp . đòi hòi p h á i h iế u biết, n ắ m được lý lu ậ n k h o a học và có n h i ề u kinh n g h iệ m thựo tế. Vì vậy, nhiều c h ế d ịn h p h á p lu ật c h ư a dược xáv d ự n g t r ê n cơ sở k h o a học p h á p lý. - Hệ t h ố n g v ã n b á n p h á p lu ộ l về q u v ền tác giá c ủ a nitởc t a ròn p h ứ c tạ p . gồm n h i ê u vãn b a n do n h iề u c á p b a n h à n h , có n h ừ n g k h o a n g trô n g , n h ư n g c ũ n g có nhừiìg q uy d ịn h ch ồ n g chéo, th iêu tín h t h ô n g n h á t về nội (Ỉuỉig và r h ư a c h ậ t c h ẽ t r o n g diễn dạt. N h i ề u k h á i n iệ m p h á p lu ật tro n g lĩnh vực q u v ề n tác giá c h ư a được q uy ilịnh rò n g h ĩa n ô n k hô n g đượf hiếu v à á p d ụ n g t h ò n g n h ấ t. T ó m lại, p h á p l u ậ t về quyển tí\c giá ớ V iệt N a m còn r ấ t mới. T u y k ẻ t q u á d ạ t dược còn h ạ n chế. chư a tư ơng x ứ n g với yêu cầu p h á t t r i ể n và hội n h ậ p , song có th ê th ấ v , p h á p l u ậ t vê q u v ển tác giá c ú a V iệt N a m đ ã có n h ữ n g bưốr p h á t tr i ể n n h â t định. Trong thòi g ia n tới, việc h o à n c h ín h h ệ th ó n g p h á p l u ậ t v à g ia n h ậ p Điểu ưổc quôc tô v ề q u y ề n tác giá. t ă n g riròng sự h iể u b i ế t và th ự c thi p h á p l u ậ t tro n g lĩn h vực n à v là yêu c ầ u bức t h i ế t nh
Bỉnh luận về quyền tác già theo pháp luật Việt Nam 2 . H ệ th£mg vản bản pháp luật hiện hành vể quyền tác gỉâ và văn bản pháp luật c ó liên quan đến quyền tác già H ệ th ô n g v ã n b ả n p h á p lu ậ t hiện h à n h về q u y ề n tác g iá và cóc uãn bấn p h á p l u ậ t có liên q u a n đến q u yền tác g iả bao g ồm : • H iệp đ ị n h giữa C h ín h p h ủ Cộng hoà xã hội chù n g h í a Việt N am v à C h í n h p h ủ Hợp c h ủ n g quô’c H oa Kỳ về t h i ế t lập q u a n hộ quy ển tác giã n ả m 1997; • Hiệp đ ị n h g iữ a Cộng hoà xã hội ch ú n g h ĩa V iệt N a m và Liên b a n g T h ụ y Sì v ề b ả o hộ sờ h ữ u tr í t u ệ và hỢp tác tr o n g lĩnh vực sỏ hữu tr í t u ệ n á m 1999; • Hiệp đ ị n h t h ư ơ n g m ại ^ ừ a C h ín h p h ủ C ộng h oà xã hội chú n g h ĩa Việt N a m v à C h ín h p h ủ Hợp c h ủ n g quổc H o a Kỳ n ả t n 2000; - Hiến p h á p nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt N a m n ã m 1992; - L u ậ t x u ấ t b à n n ă m 2004; - Bộ l u ậ t d â n s ự n ă m 1995: - Bộ l u ậ t h ì n h s ự n ă m 1999; - L u ậ t h á i q u a n n ă m 2001; ■ Nghị đ ị n h sô”79/C P n g à y 06/11/1993 c ủ a C h í n h p h ủ quy định chi tiế t th i h à n h L u ậ t x u â t bàn; • Nghị đ ịn h sô’ 76/CP ngày 29/11/1996 c ủ a C h ín h p h ú h ư á n g dẫn thi h à n h m ộ t sô" quy đ ịn h vô' quyển tác giả tro n g Bộ lu ậ t d â n sự: • Nghị đ ị n h sô’6 0 /C P ng ày 06/6/1997 c ủ a C h í n h p h ủ h ư ó n g dần thi h à n h các q u y đ ị n h c ủ a Bộ l u ậ t d â n sự có yếu t ố nưởc ngoài; • Nghị đ ị n h sô 72/2000/NĐ-CP n g à y 05/12/2000 c ủ a C h ín h phù vể công bô', p h ổ b iến t á c p h ẩ m ra nước ngoài: - Nghị đ ị n h s ố 31/2001/NĐ-CP n g à y 26/6/2001 c ủ a C h ín h phú vê' xử lý h à n h c h í n h tr o n g lĩnh vực v ă n hoá, t h ô n g tin; 12
Chưong I. Khát quát chung vé quyến tác già • Nghị đ ị n h sô 61/2002/ N Đ -(’P n g à y 11/6/2002 c ú a ( ' h ĩ n h phú về c h ế cỉộ n h u ậ n bút: • ( \ ) n g v ã n sô’ 97/KHXX npà\' 21/H/1997 r ủ a T o à á n n h ã n d â n tỏi CỈỈO xác đ ịn h t h ầ m qiiycn ịĩiíii quyêt t r a n h c h ấ p vể q u v ể n táo giii. quyổii sớ h ữ u công nghiệp; • T h ô n g t ư sô 166/1998/TT-BT(' n g à v 19/12/1998 c ủ a Bộ Tài c h ín h h ư ỏ n g d ầ n ch ê độ t h u lệ phi đ ã n g ký q u v ế n t á c giá: • T h ô n g tư sô 27/2001/TT-BVHTT ng àv 10/5/2001 c ú a Bộ V ăn hoá - Thõng tin hướng d ẫ n th ự r hiệii Nghị dịnh sô”76/CP n g à v 29/11/1996, Nghị (ỉịnh sô’ 60/CP ngòy 06/6/1997 của C h ín h p h ủ hư ớn g dẫn thi h à n h một sô quv đ ịnh vc quyồn tác giá tro ng lỉộ lu ậ t d ã n sự: ■ T h ò n g t ư liên tịch s ố 0 1 /2 0 0 1 /T T L T -T A N O T C -V K S N D T (’- B V H T r n g à v 05/12/2001 giữa Toà á n n h â n d â n tôì cao. V iện kiếm s á t nhiân d â n tôi cao và Bộ V ãn hoá • T h ô n g t i n h ư ớ n g đ ầ n á p d ụ n g một sô qu>' đ ị n h c ủ a Bộ l u ậ t d â n sự tr o n g việc giái q u y ế t các t r a n h c h ả p liên q u a n đ ế n qu vển tác pià tại Toà á n n h â n d â n tôi cao; - T h ò n g t ư Hôn tịch số :ì 1/2003/TTLT-I ì V H T T -B X I) n s à y 24/01/2003 c ủ a Bộ V ã n hoá • T h ô n g tin và Bộ X ây d ự n g h ư ớ n g dần về q u y ể n t á c giá đôi vói tác p h á m kiến trúc; - ( Ị u y ế t đ ị n h sô' 17/200'1/QĐ-BVHTT n g à y 05/5/20 04 c ủ a Bộ V ăn h o á - T h ô n g t i n b a n h à n h quy chê sao c h é p t á c p h ẩ m t ạ o hình. III. V Ể Q UYỀN TÁ C GIẢ Đ ốl VỚI CÁC T Á C PHẨM ván h ọ c, NGHỆ• TH U •Ậ T VÀ KHOA HỌC » Thoo q u y đ ịn h tạ i Điốu 7õO lĩộ lu ậ t d ã n sự, q u y ề n t á c đối vói các tá c p h á m v ã n học. n g h ệ t h u ậ t , k h o a học là m ột t ậ p hỢp các q u y ế n c ủ a tá c giả. củ a chú sớ h ữ u " tác p h ẩ m , được c h i a t h à n h hai ' Ciui sờ hửu líic phẩm dược íiiiai là nRưõi nắm I‘ã(' quyển tài sán hoẠc iliụTii kiiih lõ’dối vrfi tác |)ham. 13
Binh luận vế quyển tác giả theo pháp luật Việt Nam n h óm c h ín h là q u y ền n h á n t h â n và quyền tài sán . Đòi tưỢng bao hộ c ú a q u y ền tác giá là t h à n h q u a lao động tn' t u ệ s á n s tạo ciia tác giá, c h i n h xác hdn là s ự t h ế hiện ý tưỏng- Quyén n h ả n thẫn của tác giả đối với tác phnm bno gồm; quyền đạt tên cho tác phắm . quyền đưỢc đ ùn g tê n t h ậ t hoặc b ú t d a n h trô n tá(' phâim; quyền đưỢc nêu tên t h ậ t hoặc b ú t d an h khi tác p h ấ m diíỢí' cỏiig bô', sử dụng; quvền cho phép hoặc không cho phép ngưòi khác công bỏ, sử d ụ n g tác p h ẩ m và quvển hảo vệ sự toàn vẹn r ủ a tác p h a m . (.'iu- quyển n h â n t h â n n à y của tác giả được bảo hộ vô thòi h ạ n và k h ô n g có khá n à n g chuyến giao, t r ừ quyển công bô’ và sứ dụ n g tác phám, Q uyền tài sá n của tác giả hoặc chú sớ h ữ u tác p h à m (hay còn gọi là q u y ền k in h tế) bao gồm: quyển ditợc hưòng n h u ậ n bút. t h ù lao klii tác p h ấ m được sứ d ụ n g và quyền được hưỏng các Idi ích v ậ t r h ã i khác t ừ việc cho ngưòi khác sứ d ụn g tác p h ấ m (Điều 751 (Điều 7S8i và Điều 752 (đả bò) Bộ lu ậ t d â n sự). Quvền tài s á n c ủ a tác giá. chủ sở h ữ u tác p h ẩ m được bảo hộ tới 50 n ă m sa u k h i tác giá chết và có th ế đ ư ợ c chuyến giao và báo đ á m cho việc thi h à n h nghĩa vụ hoặc có thế bị tịch biên để thi h à n h nghĩa vụ. P h ạ m vi quyồn tài s á n c ủ a tiH' giá t u ỳ thuộc vào việc tác giả có ià ch ú sớ h ữ u tác p h ấ m h a y không. Cõng ưóc B e rn e và p h á p l u ậ t của n h i ề u nưỏc qu y đ ị n h q u y ề n tài s á n của tác giả là q u y ền dược k h a i t h á c các giá trị k in h t è cúa tác p h ẩ m . Tác giả có th ê tự m ìn h k h a i t h á c các giá trị k in h t ế của tác p h á m h o ặ r cho p h ép người k h á c khai t h á c giá trị k i n h t ố r ú a tác p h ẩ m . Vì vậy, q u y ền cho p h ép hoặc k h ò n g cho p h é p người khác sử d ụ n g tác p h ẩ m là q u y ên tài s á n c ủ a tác già. Q u yề n tác g iá đối với các tác p h ả m vă n học, n g h ệ th u ậ t, khoa học p h á t sinh khi tác p h ẩ m đưỢc s á n g tạ o ra v à đượo t h ế h iệ n dưới h ìn h t h ứ c v ậ t c h ấ t n h ấ t định'". Sự p h á t s inh c ú a q u y ển tác giá Pháp luật nưỏc- ta yêu cầu tác lihãm phái cìượr LhẾ hiện dưỏi hình thức vậĩ chất nhất định mới dược báo hộ (Diều 745 Bộ luậl dân sự). Có ỈIỘ thống ịiháp luật chi vêu cầu tár phắm đượr lliể' hiện dưới hình thức có thê nhận líiêl 14
Chương I. Khái quát chung vế quyến tác già k h ô n g p h ụ th u ộ c vào việc tác p h à m có dưực còng b ố h a y không dược c ô n g bô' v à r ủ n g k h ô n g p h ụ thuộc vào t h ú tụ c d ă n g ký báo hộ tá c p h n n i tại cd q u a n n h ã nưór ró t h â m quyển. T á c p h ấ m được báo h ộ thpo quyốn tá c giá là các t á c p h ẩ m văn học, n g h ệ t h u ậ t và kho a học. các tiu' [ỉhắm đó p h á i ih u ộ c các loại h ình táo ])hãm đượr liệt kê tại kh oan 1 Đicu 717 (đà bó) ỉ?ộ luật d à n sự. C’ác tá c p h ắ m n ã y dược báo hộ k h ô n g |)h ã n l)iột. h ìn h thức, ngôn Iiịĩừ t h e h iệ n và c h ấ t lượnp cù a tnc pháni. M ột tá c phiâm dược báo hộ thpo l u ậ t về q u y ể n t á r giá. th ì tác p h ô m dó p h ái là k ết q u à lao động ti i tuệ. sánịĩ t ạ o c ú a con ngưòi'". p h ái t h e h iện dược tí n h riên g củ a tãc siíi và táo p h â m dó p h ái đưỢt' cô đ ị n h dưổi một d ạ n g v ật c h ấ t n h ấ t dịnh'-’. l ỉ a n h giới tương dối giữa p h á p lu ậ t vế q u y ể n tá c giá và p h á p l u ậ t vế q u y ể n sổ h ủ u còng n g h iệp là ớ chỗ q u v ổ n tá c giá chi báo hộ các h ì n h thử(' t h ế h iện sự s á n g tạo ý tifờnfĩ c ủ a tá c giá m à khôiìg báo hộ ý tiíỏíig t h ế h iện trong: tác p h á m . T ro n g khi đó. quyền sơ h ữ u ('niig n g h iệ p dôi với s á n g ('hê. phAp h ữ u ích sẽ báo hộ c h ín h ý tvíỏng s á n g tạo củ a giái pháỊ) kỹ t h u ậ t . IV. QUYỂN CỦA NGƯỜI B lỂU DIÊN, CÙA T ổ CHỨC SẢN XUẤT BÁN G ĐĨA GHI ÂM. GHI HÌNH VÀ QUYỂN CÙ A T ổ CHỨC PHÁT THANH. T R U YỀN HÌNH (QUYẾN LIÉN QUAN) Đ ỏ i tượnịỉ báo h ộ cu a bộ p h ậ n |)hãi) l u ậ t n à y là t h à n h q u á lao đ ộ n g o ủ a người biểu diễn (tưđnịĩ tự Iihư t h à n h q u á lao đ ộ n g s á n g t ạ o c ủ a tá c giá) và t h à n h q u á líỉo dộnịĩ. (lầu t ư đổ s á n x u ấ t r a b ã n p (ììa c ủ a c á c tỏ c h ứ c Síin xuíVt b ă n g (lĩn g h i â m . g h i h i n h v à r ủ a cá c Ví (lụ; niộl l)ữc traiih (io niộl 1’011 k!ii võ ra khônịĩ dược xpin là lác phãm. vì không phíii là Ino (lộnfí Iri luệ «'ủa con ntỉiíòị. - V'í ilụ; lár phiim phái (ỉiíric viêt ra Irôn . clưới (ií.mg chĩl viêl hoặc hinli vẽ. lỉược rIìi Ain. phi hinli hoặr diííír phi liii tli(V) kv ihuẠl số. 15
Binh luận vể quyền tác già theo pháp luật Việt Nam tố chức p h á t t h a n h , t r u y ề n hình. T ro n g n h iê u trư ờ n g hỢp. rác t h à n h q u ả lao độ n g của n h ữ n g đôi tư ợ ng t r ê n có liôn quíin đên tác p h ấ m v ă n học, n g h ệ t h u ậ t . Vi dụ: sứ d ụ n g các tác p h ấ m v ã n học. n g h ệ t h u ậ t đê s á n xuâ't các bảng, đĩa ghi ả m . ghi h ì n h hoặc clế s à n x u ấ t các chương t r ì n h p h á t t h a n h , t r u y ề n h ì n h v.v...). Do dó. nó còn được gọi là q u y ển k ể c ậ n với q u y ến tác gia. Các q u y ề n cúa ngưòi biếu diễn, cùa tố chửc s á n x u ấ t báng, cììa ghi â m , ghi h ì n h và của tổ chửc p h á t t h a n h , t r u y ề n h ì n h chủ vếu là q u yề n tà i s ả n . tr ừ q u y ền được giới th iệ u khi biếu diễn và quyển dược bảo hộ h ìn h tượng biếu diễn k h ô n g bị x u y ên tạc và quyền dược ghi tê n t r ê n bảng, đìa ghi âm . ghi h ìn h cúa người hieu diỗn. Các q u v ề n c ủ a tô chức s ả n xuiú b ă n g đĩa ghi âm . ghi h in h Víì của tổ chức p h á t t h a n h , t r u v ể n h ìn h được b á o hộ có thời h ạ n . Thòi h ạ n bão hộ đôì vói q u y ền c ủ a các tỏ chức s á n x u ấ t b ă n g , dìa ghi âm . ghi h ì n h được bảo hộ 50 n ă m kế t ừ ngàv bảng, đ ĩa ghi âm , ịĩhi h ìn h lần đ ầ u tiên được công bố. phô biến và c ủ a tô chức p h á t t h a n h , t r u y ề n h ì n h c ũ n g là 50 nAm kế t ừ n g àv p h á t sóng lần dầu. Riêng q u v ê n c ủ a ngưòi biểu diễn, p h á p l u ậ t Việt N a m o h ư a quy d in h thòi h ạ n bào hộ. Các q u y ền của ngưòi biểu diễn (trừ q u y ền n h â n th â n ), cún tô chức s á n x u ấ t b à n g đ ĩa ghi âm . ghi h ì n h và c ủ a tõ chức p h á t th a n h , t r u y ề n h ì n h cộ th ê được chuyến ỊỊitto cho người k h á r th e o hỢp ilồnị: hoặc t h ừ a kế. V. BẢO HỘ QUYỂN TÁC GIẢ 1. Khái nỉệm về b áo h ộ quyền tá c giả Bảo hộ quyển tác g iả có n g h ĩa là b á o vệ q u y ề n c ủ a tác giá, cũng n h ư c ủ a c h ủ sở h ữ u tác p h ẩ m v ã n học, n g h ệ t h u ậ t , k h o a học: là bào vệ q u y ển liên q u a n c ủ a người biếu diễn, c ủ a tô chứ c s á n x u ấ t bảng 16
Chương I. Khái quát chung vế quyến tác già ghi ntn, ghi h ìn h và cu a t ố r h ứ r phát t h a n h , t r u v ể n h ìn h trước sự xâm p h ạ m c ủ a ngưòi khác; là báo vệ q u y ề n n h â n t h â n vã q u v ể n tài s á n cu a các c h ủ t h ể nói trô n dối vỏi các t h à n h q u á lao động t r í tuệ sáiig tạo hoặc t h à n h q u á d ầ u t ư r ù a họ. P h á p l u ậ t vé q u y ề n tác giá bao hộ q u v ể n c ủ a tá c già. củn chú sớ hOii tá c p h à m , cú a người biếu diễn, c ủ a các tô’ chức s á n xuâ”t bàng, ctìa ghi â m t h a n h , ghi h ỉ n h đỏi vói t h à n h q u à lao động s á n g tạo hoặc đỏi với t h à n h q u á đ ầ u t ư cù a họ. Các t h à n h q u ả lao động s á n g tạo và t h à n h q u a đ ầ u tư n à y dượr phố’ biến, t r u y ề n b á th ôn g q u a con ngiíòi v à n h iể u phư ư ng tiện k h á c n h a u , k h ô n g chỉ b ă n g h ìn h th ứ c ấ n p h ấ m . m à còn b ằ n g ghi âm . p h á t t h a n h , t r u y ề n hình, diện á n h . các hệ t h ô n g lưu t r ù và t r a cứu đ ù liệu đ iệ n tử. kỹ t h u ậ t sò và I n t e r n e t . Do vậv. việc báo hộ q u v ể n tác g iá t r o n g bôi cá nh hiện n a v chịu sự chi phối r ấ t n h iể u vào sự tiế n bộ kho a học kỹ t h u ậ t , dặc biệt t r o n g lình vựr tin học. kỹ t h u ậ t số. Việc b á o h ộ q u y ề n t«ác giá m a n g t í n h quốc gia, có n g h ĩ a là bảo hộ q u y ề n tác giá t r o n g p h ạ m vi biên giới và t h e o p h á p l u ậ t của t ừ n g quôc gia. T u v nhiôn, tro ng bối c á n h h iện nay , k h i sự giao lưu văn hoá. k h o a học, giáo dục, sự t r a o đôi t h ô n g tin, s ả n p h ẩ m , dịch vụ giữa các nưốc n g à v r à n g tỉ\ng và ti tr ọ n g các đôi tư ợ n g được báo hộ q u v ề n tác giá ở mỗi s á n p h ắ m , dịch v ụ lưu t h ô n g t r ê n th ị trư ờ n g ng ày c à n g lớn, vượt trội về giá t r ị so với đỗì tư ợ n g v ậ t c h ấ t, một m ặ t đòi hòi môì q u a n hộ **bão hộ - c ạ n h t r a n h ” t r o n g k in h tê và th ư ơ n g m ại quốc t ế k h ô n g ohí được diều c h in h b ằ n g công cụ t h u ế q u a n , phi t h u ế q u a n hoậ(’ đ ầ u tư, nià còn p h ả i đ ậ t dưỏi s ự kiếm s o á t c ủ a h ệ t h ô n g sớ h ữ u t r í t u ệ nói chu ng . M ậ t khác, các quốc gia c ầ n t ã n g cường hơn n ữ a sự hỢp tác quốc t ế tr o n g lĩn h vực bảo hộ q u y ề n tá c giã. đồng thòi hư ớng tới s ự n h â't t h ể h o á t r o n g lĩn h vực p h á p lu ậ t báo h ộ q u y ể n tá c giá. Đế có t h ẻ d á p ứ n g được n h O n g yêu 17
Binh luận về quyến tác giả theo pháp luật Việt Nam cầu t r ê n các quỗc gia c ầ n ký k ế t hoặc gia n h ậ p cóc diều ước quôc' tê song p h ư ơ ng v à đ a p h ư ơ n g về b ả o hộ q u y ển tác giã. Việc bào h ộ quyền tà i sá n của tác giá, chú s ớ h ữ u tác p h á m , của người biếu d iễn c ũ n g n h ư của tỏ chức sá n x u ấ t bóng, đ ĩa g h i âm , g h i h ìn h được giới h ạ n trong m ộ t thời g ia n n h ấ t đ ịn h . Vi dụ: quyền tài sán cún tác gió đỏì vớì các tác ph ă m uăn học, nghệ thuật, khoo học ilược hào hộ trong suốt cuộcđỉỉi cùa tác già và 50 nám sau khi tác giá chết (khoán 2 Điều 766 (đã bó) Rộ luật dàn sự). Đối vổi tác p h ẩ m điện ả n h . p h á t t h a n h , t r u y ề n h ì n h , vi-di-ô và tác p h ẩ m di cào, thì q u y ề n tài s á n đôi vói n h ữ n g tác p h á m đó đưỢc bảo h ộ t r o n g thòi h ạ n 50 n ả m , k ể t ừ n g ày tác p h ấ m được công bò lần đ ầ u tiên (kh o ả n 4 Đ iều 766 (đà bỏ) B ộ lu ậ t d à n sự). Đối vổi t á r p h ấ m k h ô n g rõ tác già hoặc tác p h ấ m k h u v ế t d a n h , n ế u t r o n g thòi h ạ n n ă m mươi n ă m , k ể t ừ n g ày tác p h ẩ m được công b ố lần đ ầ u tiên m à xác đ ịn h được tác giả thì q u y ền t à i s ả n đối với t á c p h ẩ m đưỢc báo hộ t r o n g thòi h ạ n 50 n ă m . tín h t ừ n g ày xác đ ịn h dượr tác già {khoản 5 Đ iều 766 (đá bỏ) Bộ lu ậ t d á n sự). Trong trư ờ ng hợp q u y ề n n h â n th á n của tác giá, c ủ a người biểu diễn, quyến tài s ả n c ủ a tác giả, c ủ a ch ủ sở h ù u . c ủ a ngưòi biếu diễn, c ủ a tổ chức s ả n x u ấ t báng, đ ĩa ghi h ìn h , ghi ủ m , c ủ a tổ chức p h á t t h a n h , t r u y ề n h ì n h bị x â m p h ạ m , ngưòi có q u y ề n bị xâm p h ạ m có q u v ển y ê u c ầ u ngưòi x â m p h ạ m p h ả i c h ấ m d ứ t h à n h vi xâm p h ạ m , p h ả i bồi th ư ờ n g t h i ệ t h ạ i th e o các q u y đ ị n h c ú a Bộ luật d â n sự. Ngưòi bị x â m p h ạ m c ù n g có th ể yêu c ầ u cơ q u a n n h à nưóc có t h ẩ m q u y ể n xử lý h à n h c h ín h ngưòi có h à n h vi x â m phạm . Ngưòi x â m p h ạ m c ũ n g có t h ể bị xử p h ạ t h ì n h s ự th e o qu y đ ị n h tại Điều 131 B ộ lu ậ t h ìn h sự. Ngưòi n ắ m giữ q u y ền n h â n t h ả n và/hoặc q u y ển t à i s ả n đôi với t á c p h ẩ m còn có t h ể yêu c ầ u cơ q u a n hải q u an á p d ụ n g biện p h á p k h ẩ n cấp t ạ m thòi đôi với h à n g h o á x u ấ t n h ậ p k h ẩ u , n ế u t h ấ y có d ấ u hiệu x â m p h ạ m q u y ền tác giá c ủ a mình. 18
Chưđng II. Quy định chung vế quyén tác giả C hương ì ì QUY Đ ỊN H C H U N G VỂ Q U Y ỂN tá c G IẢ I. T Á C GIẢ 1. Khái niệm “tác giả ” K h ái n iệ m “tác giá" được quy d ịn h tạ i k h o á n 1 Điều 745 Bộ luât d â n s ư n h ư sau: "Tac giá là ngi/iti frực tiếp sáng tạo toàn bộ hoặc một phan tác phàm văn học. nghệ thuật, khoa học". T h e o đ ị n h n g h ĩ a t r ê n th ì tác già p h á i là t h ê n h â n , vì chi có thê n h â n mới có k h á n ă n g lao động tri t u ệ đê s á n g t ạ o r a t á c p h ẩm , Điểu n à y có n g h ĩ a là p h á p n h ã n hoặc các c h ú t h ê k h á c k h ô n g t h ế là tá c giá, m à ch i có t h ể là người n ắ m giữ các q u v ể n k i n h tè (chủ sớ h ữ u q u y ề n t á c giá). T á c giá p h á i là ngưdi Irực liốỉ) wáiig Lạo r a tá c p h ấ m hoặc một p h ầ n t á c p h ấ m . C á n h â n , tô chức k h á c là m các công việc hỗ trỢ, đóng góp ý k i ế n hoặc c u n g cấp p h ư ơ n g tiệ n kỹ t h u ậ t , t ư liệu, cun g cấp tài c h ín h , đ ư a r a các ý tư ỏn g đê người k h á c s á n g t ạ o không p h ái là tá c giá. Ví' dụ: người cutìỊỉ cấp các tư liệu cho người khác viết thánh một ciiỏn tiếu thuyết không ph ả i là tác giá cùa tác phấm đó. Người đã hỗ trợ về m ặt tài chinh cho người khác sáng tạo ra tác p h ă m cũng 19
Bỉnh luận về quyển tác già theo pháp luật Việt Nam không phái là tác giá cùa tác phàm . Người Ihoặc pháp nhán) đưa ra V tiỉiMgđật hàng dê táv fỉiã soiìịi (ác không phái là lãc gió. Tác già có th ế là người sán g tạo ra toàn bộ hoột' một phan tác phẩm. Trong trường hỢp một n ^ ờ i sáng tạo ra m ộ t tác p h à m trọn vẹn. thì người đó là tác già của tác phầm. Đôì với trư ờng hỢ]) một người sáng tạo ra một p h ần tác phẩm, thì sẽ x u ấ t hiện hai k h a n ã n g là: T ro n g trư ờ ng hợp m ột tác p h ẩ m được tạo n ê n do sự sán g tạo ch u n g của n h iề u ngưòi và các p h ầ n đóng góp của mỗi người không thè tách riêng để s ủ đ ụ n g độc lập (khoán ĩ Đ iếu 755 iđ à bóíi. thi n h ữ n g ngưòi t h a m gia s á n g tạo tác p h ấ m là đổng tác già"'. Trong trư ờn g hợp n«^v, các dồng tác già sử d ụ n g và định đ o ạ t q u y ề n tác giá cúa m ình thoo chê đ ịn h sỏ h ủ u c h u n g hợp n h ấ t được q u y định tại kh o ả n 2 Đ iểu 2 3 6 (Điếu 221) ưà Đ iếu 3 7 (Điểu 41) B ộ l u ậ t d án sự. P h ẩ n tác p h ẩ m là m ột bộ p h ậ n độc lập (kh o á n 2 Đ iếu 755 uỉà bỏ) B ô lu ậ t d à n sự)'-'. V i dụ: một giáo trình giáng dạy (lo nhiều người viết, mỗi ngưiti. viết một hoặc nhiều chươnịi nlìấí định. Các chương do các tác giá viết có thê lách ra đ ế s ừ dụng độc lập và việc sử d ụ n g riêng các chương, phần của cuốn sách không làm phươỉig hại dến toàn bộ tác phẩm chung. Trong trưìtìig hifp nàv. chương được xem là íác p h à m độc lập và người viết một h(yặc nhiều chư
Chương II. Quy định chung vé quyến tác già i'ãcđốnị< tác gió khũiìịí It>th m thuận khác, mỗi tác giá ct) qt/vrn sứ dụrìịĩ riêrìg hiệt phán tóc phani vủa mình f ã (ĩưtk- h ỉ ù h g vai- ( Ị i n v n f ã c ị Ị i á ( íi ù vớt phán đ ỏ . Khoíín .'ỉ Đ iều 2 Nghị đ ịnh sỏ 76/(’l’ q u y dịnh: "Dê (tược còriỊĩ nhận là tãv già. rthữnịỉ ngưiĩi trực liếp sãiìịỊ lạo ra toàn bộ hoặc một phẩn tác phảm, tìỊiười sưu tam những tác phẩm đâ cỏnịỉ bo (ĩế làm tu\ến tập, hỢp (uvến sắp xôp theo một vhú thê nhát ítịnh có tinh sánịỊ tạo phái dí' lẽn thật hoặc bũt danh trớn (ác phẩm ctược công bt), phô hièn". P h á p l u ậ t q u y đ ịn h "phái" x u ấ t p h á t t ừ lợi ích c ũ a tá c giá. vì ngiíòi ghi t ê n h o ặc b ú t d a n h t r ê n t
Binh luận về quyển tác già theo pháp luật Việt Nam Trong một số hệ ihÔMíĩ pháp luật vồ 1!II- [ giá. khái niệm ‘lãc giá" khôiiịỉ nhũng lii i h r T t h i ì i i : mà ròn ró lh(' ià pháp nhân hoặ(' lô chửc. nõii viị-c xác đinh tác giá là Ihc nhán không fầ n tliiốt lioi.H' ' sẽ gâv khó khản rlio việc quán lý, ! 2 . Những người đưỢc coi là tác giả Ngoài đ ịn h n g h ĩ a vè tác giá dược quy d ịn h tại k h o á n ĩ. 2 Divu 745 (Điều 736) B ộ lu ậ t d â n s ự quv đ ịn h n h ữ n g người s a u d ã y cùníĩ được còng n h ậ n là tác giả: - Ngưòi dịch tác p h â m t ừ ngôn n g ủ n à y s a n g ngôn n g ữ khác là tác giả c ủ a tác p h ẩ m dịch đó; - Người ph ón g tác t ừ tác p h ấ m đã có. người cái biôn, chuyên th è tác p h ẩ m từ loại h ì n h n à y s a n g loại h i n h k h á c là tác giíi ('ủa tác p h ấ m p h ó n g tác. cải biên, c h u y ể n th ể dó; - Người biên so ạn , ch ú giái, tu y ế n chọn tác p h ẩ m c ù a ngưòi khác t h à n h tác p h ẩ m có t í n h s á n g tạo là tác giã của t á c p h ã m biÓM soạn, c h ú giái. tu v ể n c h ọ n đó. Ngoài n h ù n g đôi tư ợng t rê n , k h o án 1‘ Điều 2 N g hị (lịnh sô 76/CP còn q uy định: "Người siỗi tấm những tác phấni (ĩã ãmịí hà ciio người, khác đê làm tuyến tập, h(p tuyên, sắp xữp thi-o một chủ đề nhất định, có tính ítáng tạo thi ttiAk' mnịỉ nhận là tác giá cùa tóc phấm tuvẽn tập huặc h(tp tuvẽn". Q u y ể n tác giả n à y k h ô n g ả n h h ư ó ng đ ế n q u y ề n c ủ a tác tác p h ắ m gổc. Các loại h ì n h tác p h ấ m được liệt kê tại kh o á n 2 Đ iếu 745 (Diều 22